Keihard conflict na uiteen gaan
van CD-partners Philips en Sony
Vakantie als lifestyle-produkt
Tuinboeken compensatie verregende zomer
I VRIJE TIJD
Silver Class Reizen:
Piloten en 'walkman-jeugd':
kans op gehoorbeschadiging
VRIJDAG 9 OKTOBER 1987
PAGINA 9
Een goed boerende doelgroep kiest en betaalt voor service en comfort. (foto pr> L—
Laat je verfwerk
niet 'mat' slaan
Na een mm of meer mislukte
schilderzomer gaan veel doe-
het-zelvers het najaar gebrui
ken om de buitenboel in de verf
te zetten. Goed idee. maar let
op het snelle afkoelen van de
atmosfeer tegen de avond.
Daarbij kan waterdamp op de
verf neerslaan, in de vorm van
'dauw'. Die droogt in de loop
van de volgende dag wel weer
op, maar heeft intussen de
verflaag glansloos gemaakt.
Om dit te voorkomen kun je
het best met het verfwerk op
houden, voordat het snel inval
lende najaarstemperatuurver
schil optreedt. De schilderdag
in dezè periode is dan wel kor
ter, maar op tijd stoppen komt
de kwaliteit van het werk wel
ten goede.
Voor grondverf of een voor-
laklaag is mat slaan door dauw
niet zo'n probleem; let er echter
wel op als je de aflaklaag op
brengt. Of wacht daarmee, na
gronden en voorlakken, tot het
komende voorjaar.
Al heeft de nazomer dan iets goed
gemaakt van de natte moesson die
het KNMI ons de afgelopen maan
den heeft proberen aan te smeren
als zomer, dat neemt niet weg dat
1987 niet direct te boek zal staan als
het jaar van het tuinplezier. Nog
een paar weken dan zitten de bol
len in de grond, is het gazon voor
een laatste keer gemaaid en kun
nen we gaan wachten op de eerste
vorst die de boerenkool op smaak
brengt Voor liefhebbers van het
tuingebeuren blijft er maar een
ding over en dat is het omspitten
van boekwinkel en eigen biblio
theek. Een troost daarbij is dat er
op tuingebied meer boeken ver
schijnen dan zelfs een maniak in
twee verregende zomers en een
strenge winter bij elkaar kan lezen.
Voor wie er nog een beetje pril te
genover staat, brengt uitgeverij
Terra een serie praktische tuin-
gidsjes die steeds aan een aspect
van het tuinieren aandacht beste
den. Het gaat hier om van oor
sprong Duitse boekjes en dat is op
sommige punten duidelijk merk
baar. Een tuin van 6.40 bij 16.40 me
ter is naar Hollandse begrippen
geen „kleine tuin bij een rijtjes
huis". Een ander punt is dat soms
preparaten worden genoemd of
aanbevolen waarvan het de vraag
is of ze wel in Nederland verkri jg
baar zijn.
Wie komend voorjaar een tuin in
moet richten en niets voelt voor de
obligate combinatie gazon met bor
der die kan zich eens verdiepen in
de mogelijkheden die bloemenwei
den bieden. In het deeltje Gazons
en Bloemenweiden laat Josef Wohl-
schlager de diverse mogelijkheden
van bodembedekking de revue
passeren.
Jürgen Kleeberg richt zich met
het boekje Gevelbeplanting op een
geheel andere vorm van tuinieren.
Gezien het treurige werk dat de
modale Nederlandse architect in
de sociale en premiesector levert
moet er een grote markt bestaan
voor deze vorm van groene retou
che. Het is niet voor niets dat forse
klimmers als bruidssluier ook wel
architectentroost worden ge
noemd.
Gunter Pardatscher verzorgt in
zijn deeltje een kennismaking met
de Mooiste sierbomen en heesters,
wat op zich natuurlijk een wat pre
tentieuze titel is maar hij wijst in
dit boekje ook op een paar onbe
kende of in onbruik geraakte vari
anten van 13 in een dozijnplanten
als weigelia en hortensia en dat
maakt die titel weer goed.
Het moeilijkst plaatsbaar is Hans
Steiners Nuttige dieren in de tuin.
belangrijkste verdienste van dit
boekje is waarschijnlijk dat men na
lezing spuitbussen en poeders laat
staan waar ze thuishoren, in het gif
kastje. Enge kevertjes komen in
elk geval niet meer voor in de tuin,
wanneer je Steiner hebt gelezen,
nuttige helpers wel.
Bij de Groenboekenj van Zomer
en Keuning zijn een paar boeken
verschenen bedoeld voor tuinloos
plantenplezier. Een echt kijkboek
is de Schoonheid van Bonsai. Het
boek is niet zozeer bedoeld als een
praktische handleiding als wel als
een poging om bonsai (de kunst
van de miniatuurboompjes) beter
te leren waarderen. Uit dat oog
punt zou je het zelfs kunnen be
schouwen als een kunsthistorisch
werk. Het van oorsprong Japanse
boek is voor Nederland bewerkt
door ir. J. H. Wiersma.
Twee andere boeken richten zich
op de liefhebbers van bloemsier-
kunst. Het meest praktische van de
twee is Aad van Uffelens Creatieve
Bloemsierideeën. Helder en zonder
flauwekul laat hij zien hoe je als
amateur allerlei gelegenheids
bloemstukken kunt maken. Het
meest aardige bloemstuk is onge
twijfeld dat wat bestemd is voor
een kinderfeestje. Met dropstaven,
lollies en zuurstangen is hier wer
kelijk een schitterend boeket ont
staan.
Het complete handboek Droog
bloemen is een van oorsprong Brits
werk, geschreven door Malcolm
Hillier en Colin Hilton. Het is bo
venal een mooi boek wat onder
meer tot gevolg heeft dat in de foto
grafie het esthetische het soms
wint van het informatieve. Toch
scoort het boek wat betreft de in
formatieve waarde hoog.
H. Steiner/ Nuttige dieren in de
tuin/ ISBN 90 6255 310 9/
J. Wohlschlager/ Gazons en bloe
menweiden/ ISBN 90 6255 311 7/
Jürgen Kleeberg/ Gevelbeplan
ting/ISBN 90 6255 312 5/
Günter Pardatscher/ De mooiste
sierbomen en -heesters/ ISBN 90
6255 313 3/ Uitg. Terra/ Prijs f 14.90.
Aad van Uffelen/ Creatieve
bloemsierideeën/ Uitg. Zomer en
Keuning/ ISBN 90 210 0457 7/ prijs
f37.90.
Malcolm Hillier en Colin Hilton/
„Het complete handboek droog
bloemen/ Uitg. Zomer en Keuning/
ISBN 90 210 0143 8/ priis f49.90.
SJOERD VAN DER MEULEN
Niet langer uren in de rij staan
bij het inchecken, de exclusieve
'executive lounge' op Schiphol
als wachtkamer, na aankomst in
het land van bestemming een
privé-taxi naar het hotel of
appartement, en bovenal luxe
accommodaties met uitgebreide
faciliteiten (golf, tennis,
culturele rondreizen, enzovoort).
Dat is slechts een greep uit de
extra's van een nieuw produkt op
de vakantiemarkt: Silver Class
Reizen. Een door Hotelplan
geïntroduceerde luxe vorm van
reizen die ruim twee jaar
intensief marktonderzoek
vergde en die op 14 december in
de vorm van een uitgebreide
brochure aan het publiek zal
worden gepresenteerd.
door
Willem Schrama
Het Silver Class-programma is ge
richt op een doelgroep die zich het
best als de 'top van de vakantie-
markt' laat omschrijven: een bevol
kingscategorie met een hoog netto
besteedbaar inkomen, grofweg in
te delen in de leeftijdsgroepen 28
tot 35 jaar en 40 tot 55-plus. Hotel
plan noemt zijn nieuwe produkt
dan ook 'maatconfectie voor de
doelgroep tweeverdiener tot twee
tonner, met een gezonde dosis
snob-appeal'.
Het programma bestaat voor 75
procent uit vliegreizen binnen Eu
ropa en voor 25 procent uit z.g. ver
re vakanties zoals het Verre Oos
ten. de Malediven en de Verenigde
Staten. De Europese bestemmin
gen zijn vooral geconcentreerd
rond het Middellandse Zeegebied
en omvatten de betere hotels en ap
partementen op de Griekse eilan
den, Cyprus, Turkije, Italië, Por
tugal, Malta, Tunesië en enkele
Spaanse kustgebieden. Alle vlieg
reizen worden zowel met charter
vluchten als per lijndienst (een
kleine toeslag) aangeboden, wat
een variabele vakantieduur moge
lijk maakt. Er zijn ook mogelijkhe
den voor een persoonlijke invul
ling van een Silver Class-vakantie,
alsmede een aantal service-aspec
ten die uit het oogpunt van concur
rentie pas in december, als de bro
chure verschijnt, zullen worden be
kendgemaakt.
Silver Class Reizen is markttech
nisch gezien een produkt dat aan
sluit bij een aantal ontwikkelingen
die in de afgelopen jaren het uitga
venpatroon in de samenleving da
nig hebben beïnvloed. Als gevolg
van deze ontwikkelingen is de eer
dergenoemde doelgroep ontstaan
die een sterke behoefte heeft aan
z.g. lifestyle-produkten, en daar
ook het nodige geld voor over
heeft.
Tijdens een seminar dat onlangs
bij de introductie van Silver Class
Reizen in de Utrechtse Jaarbeurs
werd gehouden, werd door diverse
deskundigen op het gebied van re
clame en marktonderzoek nog
eens benadrukt dat het jarenlang
gekoesterde 'middenprodukt' in
de Nederlandse samenleving niet
meer zo in zwang is. Daarentegen
profileert het koopgedrag van de
Nederlander zich steeds meer in de
richting van het zeer goedkope
enerzijds (en daarbij weinig kwali
teitsverwachting), en het zeer dure
anderzijds (met wel degelijk kwali
teit en service op het verlanglijst
je).
Concreet komt dat neer op het
volgende. Typische 'middenpro-
dukten' als de bistro, V&D en Vat
'69 whisky moeten steeds meer het
veld ruimen voor uitersten als Mac-
Donald-vestigingen en sterrenres
taurants, Zeeman-confectie en The
Society Shop, Keiler Geister wijn
en dure champagne. Kortom, de
geld verdienende middengroepe
ringen hebben ieder zo hun eigen
voorkeur ontwikkeld voor zowel
spotgoedkope als peperdure pro-
dukten.
Silver Class Reizen sluit aan bij
het laatste. Niet onbetaalbaar,
maar wel merkbaar duurder dan
het gemiddelde reisprodukt. Daar
tegenover staan extra faciliteiten,
service en dienstverlening. De ver
koop van het nieuwe reisprodukt
blijft dan ook voorbehouden aan
de 'betere' reisbureaus en een se
lectie van reizen verkopende ban
ken en warenhuizen. Die verkoop
punten krijgen pas een machtiging
als minstens eén afgevaardigde een
speciale Silver Class marketing-
training heeft doorlopen.
In rolstoel toch goed bij wastafel
Mensen die aan de rolstoel gekluisterd zijn, ontmoeten ondanks de aan
gepaste voorzieningen die de laatste jaren ontwikkeld zijn, toch nog vaak
problemen. Ook in eigen huis.
In samenwerking met een aantal instanties die zich onder nieer met
huisvesting van bejaarden en gehandicapten bezighouden, heeft Sfinx nu
een speciale wastafel ontwikkeld die voor mensen in een rolstoel goed be
reikbaar is.
Deze 'medische wastafel 65' is zodanig gevormd dat een rolstoel er ón
der kan worden gereden. Hij heeft een rechte voorband, en een brede, sta
biele achterwand, met veel ruimte voor toiletspullen. De constructie is zo
danig uitgekiend datje er gerust met het volle lichaams op kunt steunen.
Op de Berlijnse
Funkaustellung kwamen
overduidelijk de totaal
verschillende opvattingen
van de voormalige
systeem-partners op
CD-gebied Philips en Sony
aan het licht. Tussen de twee
reuzen op elektronica-gebied,
die samen de techniek voor de
compact disc ontwikkelden,
ligt nu een wereld van
door Hugo van der Heem
verschil. In elk geval is
daarmee een gigantische
concurrentiestrijd ontstaan.
Het gaat erom welke nieuwe
apparatuur moet worden
uitgebracht.
De nieuwe combispeler voor CD's en
bouwd. Als opvolger van de CD-
speler brengt straks men voor 1500
gulden een CD-combispeler. Daar
in passen, behalve de gebruikelijke
CD'tjes ook CD-video EP's en
beeldplaten.
De beeldplaats wordt op beperk
te schaal gebruikt in het onderwijs.
De beeldplaat slijt niet en kan vele
malen dienen als cursusmateriaal.
Bovendien kan men de beeldplaat
'interactief gebruiken, dat wil zeg
gen met de computer gestuurd en
deel uitmakend van een 'vraag en
antwoord-spel'.
De fabriek die de beeldplaten
maakte .leverde echter nooit aan
de consumentenmarkt. Geen grote
aantallen dus. Wanneer de CD-
combispeler nu in zwang komt,
gaat die situatie mogelijk verande
ren. Met een universeel-apparaat
kan men dan CD's en beeldplaten
van tweemaal 20 of 30 min (totaal
een uur) benutten. Er is ook nog
een tussenvorm: CD-video. Maxi
maal 20 minuten muziek en 6-8 mi
nuten videoclip. Daarmee mikt
men op de jeugd.
Software droom
De veronderstelling is nu dat
rond de jaren 90 iedereen die zo'n
combi-apparaat in huis haalt ook
beeldplaten gaat kopen. In grote
aantallen moet de beeldplaat wor
den aangemaakt. Dan wordt het
een populair produkt, wellicht zo
goedkoop dat de mensen het ko
pen in plaats van huren. De beeld
plaat leent zich voor de aanmaak in
grote aantallen. De videocassette
eigenlijk niet.
Het is geen wonder dat Philips
voor dit plan de hele software-in-
dustrie heeft gemobiliseerd. Het
Eindhovense bedrijf, dat als eerste
zijn CD-combi klaar heeft, ziet
daarmee eindelijk de investerin
gen in de beeldplaten en de spelers
beloond.
Tegelijkertijd echter heeft de zui
vere hardware industrie, waar Phi
lips ook deel van uitmaakt, een an
der potje op het vuur gezet. Het Di
gital Audio Tape systeem, kortweg
DAT. Het gaat om een cassette
recorder, die de opvolger van onze
huidige cassette- en tape-recorders
moet worden. Met een geluidskwa
liteit die we inmiddels van de CD
gewend zijn.
Die DAT-recorder is een regel
rechte bedreiging voor de softwa-
re-industrie. Je kunt er o.a. prachti
ge kopieën van CD's meer maken.
DAT js dus uit den boze voor Phi
lips. Hoewel men het ontwerp
klaar heeft, begint men er niet aan
om het uit te brengen.
Anti-DAT
De gezamenlijke software indus
trie probeert dus DAT tegen te
houden, te vertragen of het onmo
gelijk te maken dat met de appara
ten muziek van CD wordt opgeno
men. Interessant is het te zien dat
CBS in Amerika een voorstel heeft
gedaan om een soort spoiler in de
CD's in te bouwen, zodat kopiëren
onmogelijk wordt. CBS is niet al
leen een van de grootste film- en
muziekmaatschappijen maar
maakt samen met Sony ook miljoe
nen CD's over de hele wereld.
Sony is echter heel eigenwijs.
Ondanks de gezamenlijke ontwik
keling van de CD met Philips, de
gezamenlijke CD-produktie met
CBS, brengt men de DAT-recorder
uit. In Berlijn heeft men niet min
der dan vier typen recorders gein-
troduceerd, waarvan de eerste bin
nenkort te koop zijn. Ook andere
Japanse merken zoals Pioneer,
Sharp, Mitsubishi komen met een
recorder. Masushita, de moeder
maatschappij van Technics en Pa
nasonic, aarzelt echter. De recor
der wordt wel getoond, maar men
weet niet wanneer hij in Europa
wordt uitgbracht.
Sony volop in DAT
Sony gaat ook DAT-tape maken.
De cassette is wat dikker dan die
van de gewone musicassette, maar
kleiner. De banden gaan voorlopig
ongeveer 20, 25 en 30 gulden kos
ten voor 60, 90 of 120 minuten
speelduur. Van de vier modellen
zijn er twee al spoedig leverbaar.
Een daarvan is een consumenten-
recorder die in de herfst'uitkomt
en 4000 gulden gaat kosten. De an
dere is een professionele recorder,
geschikt voor het dupliceren van
tape op hoge snelheden. Deze
recorder is bedoeld voor de indus
trie en de prijs is ook niet bekend
gemaakt.
Beide andere DAT-recorders ko
men in een later stadium op de
markt. Het gaat om een apparaat
voor de auto, waarmee men alleen
kan afspelen. Verder zal men een
draagbare digitale recorder uit
brengen met eep gewicht van
slechts 1,8 kilo die zelfs ruim aan
alle professionele eisen voldoet.
Opvallend
Het is niet de eerste keer dat So
ny zich op de wereldmarkt opval
lend opstelt. Indertijd besloot men
als enige en eerste fabrikant video
apparatuur volgens de 8 mm-norm
te gaan vervaardigen. Weliswaar
was de standaardisatie van 8 mm-
video wereldwijd rond, maar toen
het erop aan kwam bleken de
meeste fabrikanten op het succes
van VHS te willen voortbouwen.
Inmiddels heeft 8 mm-video zich
een vaste plaats veroverd op de
markt van camcorders, kleine
handzame apparaten voor het ma
ken van eigen videofilms. Op het
gebied van huiskamer-recorders is
de VHS-norm nog steeds overheer
send.
Sony heeft bovendien besloten
dat in de CD-fabrieken, die men sa
men met CBS exploiteert, geen
CD's met 'spoilers' zullen worden
gemaakt, om DAT-opnames te ver
hinderen. CD's' kunnen daardoor
op de gewone manier, via de analo
ge versterker, wel worden opgeno
men. Digitaal kopiëren is niet mo
gelijk, gezien de afwijkend geko
zen normen bij de DAT-opname
apparatuur.
De Japanse directie van Sony
heeft verklaard dat men DAT als
een logische opvolger van de hui
dige - tamelijk onvolmaakte - cas
setterecorder ziet. Zo ongeveer als
de CD de opvolger van de grammo
foonplaat is geworden. 'Een begrij
pelijke evolutie', zegt men.
Zeker is dat noch de software-in-
dustrie als geheel, noch Philips die
uitspraken m dank afneemt. Men
mag aannemen dat achter de keuri
ge schermen van de Funkaustel
lung de messen reeds geslepen
zijn.
Gehoorbeschadigingen komen
vaker voor dan men denkt. De
oorzaak is vaak intensief gebruik
van een hoofdtelefoon. In dit
tijdperk van 'Walkmans' zijn jon
gens en meisjes, die popmuziek
via zo'n apparaat beluisteren,
vaak het haasje. En merkwaardig
genoeg blijken ook cockpit-be
manningen een kwetsbare cate
gorie.
Sennheiser, de bekende fa
briek van hoofdtelefoons en mi
crofoons is dat eens gaan uitzoe
ken en heeft vastgesteld dat bij
beide categorieën een te hoog vo
lume de oorzaak is. Voor de
luchtvaart heeft men meteen ook
een 'reddingsplan' gemaakt. In
de cockpit van een vliegtuig
heerst vaak een zo hoog geluids
niveau van omgevingsruis en
motorgeluid, dat de bemannin
gen de gesprekken met de ver
keersleiders te hoog opdraaien.
Sennheiser ziet kans om met zo
genoemd 'anti-geluid' het stoor-
niveau in de cockpit terug te
dringen. 'Anti-geluid' is omge
vingslawaai dat wordt opgepikt
door een microfoon en in tegen-
fase op de koptelefoon te horen
is. Het resultaat is een schijnbaar
stillere cockpit, waarbij de vlie
gers de radio-verbinding op een
lager pitje zetten.
Men twijfelt er echter aan of
men ook iets voor de 'Walkman-
jeugd' kan doen. Het blykt dat
vooral de allerjongsten zeer
slechte, goedkope hoofdtele
foons gebruiken. Deze geven
nauwelijks bastonen door. Om
die bassen toch te kunnen horen
schroeft men het volume tot een
onaanvaardbaar hoog niveau op,
met op den duur een gehoorbe
schadiging als resultaat.
Een kijkje op de Funkaustellung in Berlijn waar 22 landen waren vertegenwoordigd.
