Ortega doet weer beroep op Reagan Poolse partijtop achter hervormingsplannen 'Eerbiedig vredesakkoord Midden-Amerika CDU beschuldigt eigen oud-deelstaatpremier Handreiking Kampuchea aan prins Parijs haalt banden met Zuidafrika aan Opnieuw presidents kandidaat in opspraak Leden van ETA-commando 'Madrid' voor lange tijd achter de tralies Ex-minister in Frankrijk voor rechter VRIJDAG 9 OKTOBER 1987 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON/NEW YORK (GPD/AP/UPI/DPA) - President Daniel Ortega van Nicara gua heeft in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een beroep gedaan op de Verenigde Staten het vredesakkoord voor Midden-Amerika te eerbiedigen en direct met de Sandinisten te onderhandelen. Ortega stelde een topconferentie met president Reagan voor later dit jaar. BONN - De bijna twee weken ge leden afgetreden minister-presi dent van Schleswig-Holstein, Uwe Barschel, komt steeds meer onder verdenking te staan te hebben gel ogen over zijn rol in het bespione ren van de sociaal-democratische politicus Björn Engholm. Hij is te ruggeroepen van vakantie en zal volgende week woensdag door de parlementaire onderzoekscommis sie in Kiel worden gehoord. De offi- In een toespraak, die voor een groot deel een antwoord was op president Reagans rede voor de Or ganisatie van Amerikaanse Staten van dinsdag, veroordeelde Ortega het voornemen van president de rede van Ortega een belediging aan het adres van Amerika. Het ging volgens de ambassadeur om 'typisch revolutionaire praat'. Ortega heeft al herhaaldelijk di recte onderhandelingen voorge- dat de regering bepaalde groepen dissidenten niet toelaat tot de ge sprekken. door Hans Hoogendijk cier van justitie in Kiel wil ophef fing van de parlementaire on schendbaarheid van Barschel. De kans dat in Schleswig-Holstein nieuwe verkiezingen komen wordt intussen steeds groter. Maar de verwachting is toch dat de parle mentaire onderzoekscommissie eerst zijn werk zal afmaken. De CDU-fractie in Kiel neemt steeds meer afstand van de ex-pre mier en het wordt zelfs niet uitge sloten dat Barschel ook zijn lid maatschap van het parlement van Schleswig-Holstein neer legt. Vooral de verklaring van de CDU- minister van financiën over Bar- schels rol in het schandaal rond de valse aangifte wegens belasting ontduiking tegen Engholm heeft de CDU in Schleswig-Holstein diep geschokt. Christen-democra tische politici spraken open en bloot uit dat Barschel heeft gel ogen. Nadat woensdag tijdens de eer ste zitting van de parlementaire on derzoekscommissie in Kiel duide lijk was geworden dat Barschel al veel eerder heeft geweten van de anonieme aanklacht tegen Eng holm wegens belastingontduiking, besloot zijn eigen CDU dat hij di rect terug dient te komen van va kantie. Zijn vroegere persmede werker Pfeiffer, die de hele zaak aan het rollen heeft gebracht, had verklaard dat Barschel hem drie weken nadat deze anonieme aan gifte was gedaan, had gezegd dat de belastinginspecteurs geen onre gelmatigheden hadden kunnen ontdekken in de aangifte van de so ciaal-democraat. Barschel noemde deze beschuldiging op 18 septem ber op een persconferentie 'erstun- ken und erlogen'. Hij gaf zijn ere woord dat hij er niets van wist. Nu werd duidelijk dat Barschel per soonlijk eind januari bij de belas tingdienst en bij zijn minister voor financiën naar de stand van het on derzoek had geïnformeerd. Gisteren werd ook bekend dat Barschel voor zijn persconferentie geweten heeft dat Pfeiffer een af- luisterapparaat wilde hebben om Engholm te belasten. De Kielse mi nister van binnenlandse zaken en zijn staatssecretaris zeiden dat Pfeiffer bij de centrale recherche naar dit soort apparatuur had geïn formeerd, maar dat hij het niet had gekregen. Pfeiffer bezweert dat Barschel hem opdracht had gege ven een dergelijk apparaat aan te schaffen. Hij wilde het op 8 sep tember in zijn telefoon verstoppen waarna het de volgende dag bij een veiligheidscontrole zou worden ontdekt en hij de SPD kon be schuldigen hem te hebben willen afluisteren. Een veiligheidsagent bevestigde donderdag dat hij op wens van de ex-minister-president diens telefoon op 9 september on derzocht op afluisterapparatuur. Ook in andere, kleinere zaken, lijkt Barschel ten minste de halve waarheid te hebben verteld. Woensdag mag hij proberen duide lijkheid in de zaak te brengen, maar het vertrouwen van zijn partij heeft hij al lang niet meer. Reagan nieuwe steun ten bedrage steld met de Verenigde Staten. De van 270 miljoen dollar aan het Con gres te vragen voor de Contra's. Volgens Ortega heeft de Ameri kaanse steun aan de Contra's tot dusver 400.000 slachtoffers in Nica ragua geëist. Het vredesakkoord van Guate mala roept op tot een beëindiging van de steun aan de Contra's ,,Ik ben er zeker van dat Reagan het ak koord niet eens gelezen heeft", riep Ortega tot de Algemene Vergade ring, van wie hij herhaaldelijk den derend applaus kreeg. De delegatie Amerikanen houden echter vast aan directe onderhandelingen tus sen de Contra's en de Sandinisten. Ortega heeft de afgelopen dagen een aantal gestes gedaan die in de richting gaan van verzoening en democratisering. Nicaragua heeft een eenzijdige wapenstilstand af gekondigd. De oppositiekrant La Prensa verschijnt weer in Mana gua. Ortega heeft tegenover de New York Times tevens op de mo gelijkheid gezinspeeld dat Nicara gua in de toekomst van Cubaanse ambassadeur Vernon Walters was van de Verenigde Staten verliet en Russische militaire hulp zal af- echter in protest de zaal. zien. „Wij zijn bereid dat onder- Volgens de Amerikaanse VN- werp met de Verenigde Staten te bespreken", zei Ortega op de vraag of hij bereid zou zijn alle Cubaanse en Russische militaire adviseurs naar huis te sturen. Overigens heeft Reagan gisteren van de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Jim Wright, te ho ren gekregen dat het Congres niet zal instemmen met nieuwe militai re hulp voor de Nicaraguaanse Contra's, zolang het Middenameri- kaanse vredesplan kans van slagen heeft. Op de vraag of Reagan had laten weten wanneer hij zijn hulpver zoek zou indienen, antwoordde Wright: „Nee. Ik hoop dat hij het ook nietrzal doen." Wright zei te geloven in de goede wil van de regering in Managua, maar zei dat de hervormingen die tot dusver zijn doorgevoerd ook hem nog niet ver genoeg gaan. Ortega zei gisteren op een pers conferentie na zijn toespraak tot de algemene vergadering van de Vere nigde Naties dat hij in november naar Moskou zal gaan. De uitnodi ging kreeg hij van Gorbatsjov na het tekenen van de akkoorden van Guatemala op 7 augustus. Afgevaardigden van een coalitie van conservatieve oppositiegroe pen in Nicaragua zijn gisteren bij na meteen na de opening van de of ficiële onderhandelingen met de Sandinistische regering over het vredesplan voor Midden-Amerika boos opgestapt. Hun verwijt was BANGKOK (AP) - De door Viet nam gesteunde regering van Kam puchea heeft gisteren verklaard be reid te zijn prins Norodom Siha nouk een belangrijke leidingge vende post te geven, als onderdeel van een politieke oplossing van het nu negen jaar oude gewapende conflict tussen de regering in Phn om Penh en de oppositie. Het aanbod van Phnom Penh is opgenomen in een uit vijf punten bestaand vredesplan, dat gisteren bekend werd gemaakt door het of ficiële persbureau SPK. Het Thaise dagblad The Nation berichtte gisteren dat Sihanouk premier Hun Sen heeft uitgeno digd om in november of december van dit jaar voor wederzijds over leg naar Parijs te komen. Eerdere pogingen van Sihanouk om te gaan onderhandelen met ver tegenwoordigers van Phnom Penh liepen tot nu toe stuk op de weige ring van Sihanouks coalitiepart ner, de Rode Khmer, en de tegen stand van China, die de verzetsbe weging in Kampuchea van wapens voorziet. Terwijl de Nicaraguaanse president Ortega bezig is met zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, verlaten leden van de Amerikaanse delegatie demonstratief de zaal, (foto anpi WASHINGTON (DPA) - Na Gary Hart en Joseph Biden heeft nu ook één van de Republikeinse kandidaten voor de presidents verkiezingen van 1988 verant woording moeten afleggen voor bepaalde pijnlijke details van zijn privé-leven. In een vraagge sprek piet de Washington Post gaf de voormalige televisiedomi nee Marion "Pat" Robertson gis teren toe dat zijn eerste zoon, in tegenstelling tot wat hij eerder gezegd had, al 10 weken na zijn huwelijk het levenslicht zag. In een reactie op een bericht van de Wall Street Journal be vestigde Robertson, die het her stel van de morele waarden tot hoofdthema van zijn campagne heeft verheven, dat hij niet zoals hij eerder beweerd had op 22 maart 1954 getrouwd is, maar pas in augustus dat jaar, tien weken vóór de geboorte van zijn eerste kind. Robertson vertelde dat hij de werkelijke huwelijksdatum altijd geheim had gehouden om zijn familie te "beschermen". Verder wees hij erop dat hij zijn leven pas later "aan Jezus had gewijd". De onthulling was des te pijn lijker, aangezien Robertson zich vorige week bij het bekendma ken van zijn kandidatuur voor het Witte Huis, nog een vurig pleidooi had gehouden voor het "vanouds beproefde idee van seksuele onthouding voor het huwelijk". In het vraaggesprek corrigeer de Robertson, die tot voor kort aan het hoofd stond van een van de grootste "televisiekerken" in de Verenigde Staten, een aantal uitspraken die hij in het verleden over zijn leven heeft gedaan. Zo gaf hij toe dat hij niet in de raad van bestuur van "United Virgi nia Bank" zit, maar in een advies commissie van een van de filia len van deze bank. Verder be kende hij ook dat hij een iets te mooie voorstelling had gegeven van zijn studie aan de universi teit van Londen. In feite had hij daar alleen maar een zomercur sus voor Amerikaanse studenten gevolgd. Soortgelijke overdrijvingen maakten onlangs een voortijdig einde aan de presidentiële ambi ties van de Democratische sena tor Joseph Biden. Deze moest zijn campagne staken nadat de pers hem op plagiaat had be trapt. Verder had Biden ook te hoog opgegeven van zijn studie resultaten. Een andere Democratische ge gadigde voor het president schap, Albert Gore, gaf enkele dagen geleden vóór de grote kranten erachter kwamen -- toe dat zijn bewering dat hij vroeger als journalist met zijn onthullin gen verscheidene mensen "ach ter de tralies" had gebracht, iet wat overdreven was. PARIJS (AFP/ANP)- De Zuidafri- kaanse minister van buitenlandse zaken Roelof Botha is gisteren on verwacht voor een bezoek van twee dagen in Parijs aangekomen. Officieel heet het een privé-bezoek, maar Botha zal wel overleggen met zijn Franse collega Jean-Bernard Raimond. Frankrijk legt de laatste tijd nieuwe belangstelling aan de dag voor een actieve rol in zuidelijk Afrika. Vorige maand waren president Dos Santos van Angola en presi dent Chissano van Mocambique op bezoek. Het gesprek met Botha be tekent geenszins dat Frankrijk van mening is veranderd, zei een woordvoerder van buitenlandse zaken. Parijs blijft de apartheid veroordelen als een 'onaanvaard baar systeem' dat moet worden af geschaft. Juist vorige week zijn de betrek kingen tussen Parijs en Pretoria genormaliseerd met de overhandi ging van de geloofsbrieven van de nieuwe Zuidafrikaanse ambassa deur aan president Mitterrand. Eerder dit jaar had Mitterrand die geweigerd vanwege de gevangen houding van de Franse leraar Pier- re-André Albertini in het thuisland Ciskei. Die affaire is opgelost met de grote gevangenenruil van sep tember, waarbij Albertini op vrije voeten kwam. Rond die gevangenenruil doken berichten op dat Frankrijk een be middelingsrol zou willen spelen tussen Zuidafrika en Angola. Op vragen daarover reageerde Dos Santos tijdens zijn bezoek aan Pa rijs nogal terughoudend. Hij zei dat aan bemiddeling geen behoefte was omdat Angola en Zuidafrika al rechtstreeks met elkaar in contact staan. Volgens de Angolese presi dent is zijn land bereid tot een dia loog met Zuidafrika als dat land blijk geeft van goede wil en goede trouw. Tot dusver zijn het vooral de Ver enigde Staten, niet Frankrijk, die een bemiddelaarsrol spelen in zui delijk Afrika. Aan de Amerikaanse onderminister voor Afrika, Chester Crocker, heeft Angola zijn jongste voorstellen voorgelegd. Die hou den in dat Namibia onafhankelijk moet worden overeenkomstig re solutie 435 van de Veiligheidsraad van de VN. Dit houdt in dat Zuid afrika zijn aanvallen op Angola moet staken en zijn troepen uit zuid-Angola moet terugtrekken. Bovendien moeten Zuidafrika en de Verenigde Staten hun hulp aan de rebellenbeweging Unita stop zetten. In ruil daarvoor zal Angola een Cubaanse troepenmacht van 20.000 man, die zich ten zuiden van de 13de breedtegraad bevindt, bin- Buitenland kort Libanon MADRID (GPD) - De Spaanse jus titie, vaak terecht beschuldigd van traagheid, heeft ongewoon snel recht gesproken in het proces te gen de leden van het ETA-com mando 'Madrid'. De ETA is de Bas- kische afscheidingsbeweging in In Libanon zijn ten oosten van Spanje. De leden van het comman- Sidon gisteren na maanden weer do Madrid hebben diverse bloedi- hevige gevechten losgebarsten tus- ge aanslagen met dodelijke afloop sen Palestijnen en shi'itische op hun conto staan. Amper een Amal-strijders. De uitbarsting week na de rechtzitting veroordeel- komt een maand nadat de PLO en de de rechtbank van Madrid giste- Amal in aanwezigheid van Syri- sche waarnemers een akkoord ge sloten hadden dat een einde moest maken aan de kampenoorlog. Het akkoord wordt echter nog steeds niet in praktijk gebracht. Ongeluk In de Oostenrijkse plaats Soechau zijn gisteren drie kinderen om het leven gekomen en elf anderen ge wond geraakt, toen het busje waar mee zij naar school werden ge bracht op een trein reed. De be stuurster van het busje had een stopteken genegeerd van de trein machinist en probeerde nog voor de trein de spoorwegovergang over te steken. Executie Twee fundamentalistsische mos lims zijn gisteren door ophanging om het leven gebracht, nadat zij in een massaproces ter dood veroor deeld waren. President Habib Bourguiba weigerde het tweetal gratie te verlenen. Zij maakten deel uit van een groep van 90 militante moslims tegen wie op 27 septem ber uitspraak werd gedaan. Allen, op 14 na, werden schuldig bevon den aan opruiïng, belediging van Bourguiba en banden met een bui tenlandse staat, Iran. ren 7 leden van het commando tot hoge straffen. Drie andere vrouwen, wier taak het was te zorgen voor apparte- De twee kopstukken van het menten, waar de leden van het commando 'Madrid', José Ignacio commando Madrid konden onder- de Juana Chaos en Antonio Troi- tinho, kregen straffen opgelegd van 33 jaar. Esteban Esteban Nieto, duiken, kregen allen een straf op gelegd van 16 jaar. De dochter van een van de vrouwen, Maria Blanca die verantwoordelijk was geweest Calzacorta werd vrijgesproken voor het handhaven van de organi satie van het commando, werd ver oordeeld tot 30 jaar. Maria Inmacu- lada Noble verdaagt voor 24 jaar achter de tralies. de beschuldiging met een gewa pende organisatie te hebben sa mengewerkt. Overigens zijn de leden van het commando 'Madrid' er met deze veroordeling nog niet vanaf. Want ze hebben nog meer op hun kerf stok, onder andere 25 doden bij een aantal bloedige aanslagen, waar voor ze in een later stadium terecht zullen moeten staan. De ETA blijft een bijna onuitput telijke bron van nieuws dezer da gen. Gisteren ontdekte de Spaanse politie opnieuw een omvangrijk ar senaal wapens en explosieven in een flat in het Baskische dorpje Motrico. Dat betekent de tweede grote vangst in amper een week tijd, nadat vorige week op de groot ste hoeveelheid wapens en explo sieven van de ETA in de historie in Vilabona de hand was gelegd. De Franse politie leverde gisteren we derom een aantal in Frankrijk op gepakte ETA-leden aan Spanje uit. Onder degenen, die de grens wer den overgezet, bevond zich ook Mi guel Minguez Garcia, hoogste ver antwoordelijke van de ETA voor het pers- en propaganda-apparaat. nen twee jaar terugtrekken. In to taal zijn er naar schatting 35.000 Cubanen in Angola. Zowel Dos Santos als de Mocpöambiquaanse president Chissano hebben tijdens hun be zoek aan Parijs gesproken over Franse wapenleveranties. Mocambique zou ook graag zien dat Frankrijk assistentie verleent bij de opleiding van zijn militaire elitecorps. Franse zegslieden zei den toen dat Parijs in principe be reid is tot militaire hulp, maar dat de details nog uitgewerkt moeten worden. PA-RIJS (AP) - De Franse socialis tische ex-minister van economi sche samenwerking, Christian Nucci, zal terecht moeten staan op aanklacht van verduistering van een bedrag van 1,7 miljoen gulden aan overheidsgeld voor onder meer zijn verkiezingscampagne. De Na tionale Vergadering besloot woensdag gebruik te maken van haar bijzondere bevoegdheid om Nucci voor de Hoge Raad verant woording te laten afleggen. Na een debat van ruim 7 uur be sloot de Assemblee Nationale, waarvan Nucci nog lid is, met rui me meerderheid om hem voor de Hoge Raad te brengen. Dat is een college van 24 senatoren en afge vaardigden dat bevoegd is tot be rechting van parlementsleden, mi nisters en zelfs de president, die door andere rechtsinstanties niet wegens ambtsvergrijpen kunnen worden vervolgd op grond van hun politieke onschendbaarheid. Het was de eerste keer sinds 1930 dat de Assemblée bijeenkwam om iemand voor de Hoge Raad te bren gen. Op voorhand stond vast dat het debat in het nadeel van Nucci zou uitvallen, omdat de Commu nistische Partij en ook het rechtse Nationale Front hadden laten we ten met de conservatieve meerder heid voor een proces te zullen stemmen. Nucci, die volhoudt dat hij geen overheidsgeld in eigen zak heeft gestoken om onder meer zijn campagne voor herverkiezing te betalen, voelde de bui al aankomen en vertrok voor de eindstemming uit de vergaderzaal. De verduistering waarvan hij wordt verdacht vormt onderdeel van een groter fraudeschandaal dat op zijn ministerie aan het licht trad na het aantreden van de conserva tieve regering-Chirac. Yves Cha- lier, een toenmalige topmedewer- ker van de socialistische minister, zou ook een grote som geld achter over hebben gedrukt. Chalier acht te het een half jaar geleden al raad zaam om naar het buitenland te vluchten op een vals paspoort. Hij is intussen in Brazilië gearresteerd. BUDAPEST (GPD) - Voor het einde van dit jaar dient het Poolse volk zich per referendum uit te spreken over een vergaand econo misch en politiek hervormingspro gramma. Dat is gisteren in War schau bekendgemaakt na een bij eenkomst van het centraal comité van de Poolse communistische partij. door Hans Geleijnse De 230 leden van het comité gin gen akkoord met het programma van de regering dat officieel de 'tweede etappe van de herstructu rering' wordt genoemd. Nieuw daarin zijn de voornemens om vol gend jaar directe verkiezingen voor een nieuw te benoemen Tweede Kamer te houden en, op econo misch terrein, het bureaucratische overheidsapparaat duchtig te reor ganiseren. In grote lijnen echter komt het programma van de partijtop over een met de eerste hervor mingsetappe uit 1982. Het Jaru- zelski-bewind kondigde toen even eens vergaande hervormingen aan, inclusief een 'nationale verzoe ning' met kerk en oppositie. De Poolse premier Messner zal morgen het program presenteren aan het Poolse parlement, de Sejm. In Warschau zeiden hoge partij functionarissen dat het ja van het voltallig centraal comité een grote nederlaag betekent voor de conser vatieven in de partij bureaucratie, die de afgelopen vijf jaar prakti sche uitvoerbaarheid van de her vormingsmaatregelen zouden heb ben gesaboteerd. Generaal Jaruzelski zelf sprak van een 'historische stap' en een 'mijlpaal in de opbouw van het so cialisme in Polen'. In Warschau overheerste echter onzekerheid over tempo en uit voerbaarheid van de nu aangekon digde maatregelen. Zo liet de Pool se partij-woordvoerder in het mid den welke vragen het Poolse volk bij het referendum krijgt voorge legd. Eveneens onzeker is of voordat het referendum plaatsheeft de ge volgen van de economische her vormingen een concrete vertaling hebben gekregen in bijvoorbeeld duidelijke prijsstijgingen. Het Jaruzelski-bewind wil de inflatie van boven de twintig procent nu binnen drie jaar terugbrengen tot beneden de tien, de buitenlandse schuld van ruim 40 miljard gulden verminderen en de overheidsuitga ven flink beperken. Dat laatste heeft tot gevolg dat subsidies aan het bedrijfsleven zullen worden in getrokken, waardoor chronisch verlieslijdende ondernemingen de poorten zullen moeten sluiten. De economische plannen van de Poolse overheid lopen volledig ge lijk met de ontwikkelingen in de Sovjetunie en andere Oosteurope- se landen. Daar zijn de kapitalisti sche waarden herontdekt, zoals het zich voegen naar de wet van vraag en aanbod in plaats van centrale planning, accepteren van grotere loonsverschillen als gevolg van het principe loon naar prestatie, afzien van het dogma van volledige werk gelegenheid. Over de politieke hervormingen zijn eveneens slechts de grote ly- nen bekend. Behalve de aankondi ging van het referendum en vrije en geheime verkiezingen voor een nieuw soort volksvertegenwoordi ging behelzen zij verder een ver soepeling van de 'verenigingswet'. Tot nog toe dienden groepen of personen die een vereniging wens ten op te richten die bij de oveheid te registreren. Afgezien van een tijdrovende procedure moest maar worden afgewacht of die toestem ming ook inderdaad kwam. Volgens Solidariteitswoordvoer- der Janusz Onyskiewicz moet nog maar worden afgewacht of de plan nen van het Jaruzelski-bewind een werkelijke democratisering bete kenen. „Die vrije verkiezingen stel len niets voor als de partij de kandi daatstelling in handen blijft hou den. En ook moet nog maar wor den afgewacht welke vormen van vereniging in de toekomst wel wor den toegestaan. De ervaringen daarmee tot nu toe waren uiterst negatief', aldus de Solidarlteits- woordvoerder. Hy meende verder dat het voornemen om een referen dum te houden vooral moet wor den toegeschreven aan de wens van het Jaruzelski-bewind na vijf jaar regeren eindelijk een mandaat van het Poolse volk te verkrijgen. Partijleider Jaruzelski - historische stap -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5