Kaasexport: van fraude tot creatief ondernemen Medisch advies per telefoon Reportage Vraagtekens bij EG-export naar Verenigde Staten Ook vrouw in kerk' centraal punt synode in Rome PAGINA 2 VRIJDAG 9 OKTOBER 1987 Een van de grootste kaasexportbedrijven van Nederland, Westland in Huizen, wordt er door justitie van verdacht fraude met kaas te hebben gepleegd. Grote hoeveelheden kaas zou den via een illegale omweg op de Amerikaanse ftiarkt terecht zijn gekomen. Westland zelf ontkent ten stelligste het spel niet netjes gespeeld te hebben. „Tot een veroordeling zal het nooit komen", zegt directeur Henk Westland. Hij meent dat zijn be drijf het slachtoffer is van achterklap door concurrenten, van onwetenheid bij justitie en ongrijpbare internationale politie ke belangen. ren het spoor terugzoekt naar de hoofdvestigingen in de landen van herkomst. Een standaard-onder zoek, niks bijzonders", geeft Seis aan. Schuilt er meer achter? De Amerikaanse douane zwijgt in alle talen. De Amsterdamse officier van justitie De Wit rept van een 'inter nationaal onderzoek', maar is niet bereid daar verder over uit te wij den. Westland bagatelliseert de ver denkingen van justitie. Westland: „De EG wil graag de vrede met Amerika handhaven. Vandaar dat men er in Europa alle belang bij heeft om netjes mee te werken aan het onderzoek. Ik kan moeilijk te gen de justitie zeggen: jongens, het is zonde van je tijd". Feit blijft dat de andere kaasexporteurs geen fraude-onderzoek aan hun broek hebben. Maar dat komt, vermoedt Westland. omdat justitie is afge gaan op de verdachtmakingen van concurrenten, die jaloers zijn op het Westland-succes. Vetter Westland: "Toen wij ons Pom- padourkaasje wilden uitdragen, maakte de Amerikaanse douane uit dat dit geen Goudse kaas was, terwijl de smaak precies zo was. De kaas was alleen twee procent vetter dan Goudse. Met dit kaasje kwa men we daarom in een ander, goed koper quotum te zitten, dat buiten de toegestane vijfduizend ton Edammer en Goudse viel, die jaar lijks in Amerika mag worden geïm porteerd. Toeval dus. Daar kwa men we achter dank zij ons kantoor in New York. Dat kaasje was commercieel een enorm succes. We zaten per kilo kaas altijd een dubbeltje goedko per dan de concurrentie met Goud se kaas, die voor een licentie veel meer moest betalen. Dat ik zo'n vorm van creativiteit niet vertel te gen m'n concurrenten, lijkt me lo gisch. Maar tegelijkertijd zet het daar wel kwaad bloed. En dan krijg je gestook. Nu zie je dat de produktieafde- lingen van de concurrentie op dracht hebben gekregen om het zelfde kaasje te maken. Eigenlijk betekent dat: Ik heb zitten slapen, ik had het zelf moeten doen. Maar dan wordt er in het kaascircuit ge zegd: bij Westland rommelen ze maar wat. Als je dat nu maar vaak genoeg zegt, blijft er altijd wel wat hangen. Ook bij justitie". Geen belang Blijft de vraag hoe fraude valt te voorkomen? Westland heeft een simpele oplossing. „Schaf de resti tuties af. Kaas is een vrij produkt. Een creatieve, innovatieve onder nemer heeft geen restituties no dig". Te simpel? De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EG, heeft jaren geleden al voorstellen gedaan om wat aan de fraude met kaas en ook vlees te doen. Tot nu toe zijn en geen besluiten gevallen, volgens Dankert omdat de ministers van landbouw geen belang hebben bij controle. "Want dan kan bijvoorbeeld de export naar Zweden in gevaar komen. En als er geen grote restitutie wordt gegeven, dan gaat de handelaar niet meer naar de Zweedse markt en dan blijft Europa met zijn zui- veloverschot zitten". Met andere woorden, de EG-re- gelingen deugen niet. Dankert is ervan overtuigd dat het klimaat op het ogenblik gunstig is om er wat aan te doen, „omdat de ministers van financiën allemaal geconfron teerd worden met het feit. dat er niet nodeloos geld mag worden uit gegeven". VLAARDINGEN - Doktertje spe len doen ze niet. Paul Hoovmeijer benadrukt het met klem. "Mensen die vragen hebben op medisch ter rein kunnen daarmee bij ons aank loppen. Behandelen doen we per se niet. Je moet ons zien als een soort encyclopedie. We geven ad viezen. Vertellen in gewone woor den wat de medische termen bete kenen. En daar blijft het bij". door Jan Westerlaken Een medische vraagbaak. Zo en niet anders moet de medifoon wor den gezien, zegt Hooymeijer. Medi foon is een landelijke telefoonlijn, die door ervaren en praktizerende huisartsen wordt bemand. Van 's morgens acht uur tot één uur 's nachts. In het weekeinde is de tele foon vanaf tien uur in de ochtend tot hetzelfde tijdstip 's nachts be zet. Een kleine week is de medifoon nu in bedrijf. Over de belangstel ling vertelt Paul Hooymeijer: "We mogen niet klagen. We zijn rustig aan begonnen. De telefoonnum mers waar onder we te bereiken zijn, hebben we niet direct aan de grote klok gehangen. Eerst hebben we het via de kabeltelevisie in de regio naar buiten gebracht. Grote steden als Amsterdam en Rotter dam hebben we bewust links laten liggen. Maar ja, het nummer ging als een lopend vuurtje rond en ver volgens hadden we binnen de kort ste tijd bekendheid in het land. En dan te bedenken dat onze num mers nog niet eens via 008 te ach terhalen zijn. Als de interesse voor de medifoon blijft zoals die nu is, dan zullen we binnen de kortste ke ren moeten uitbreiden". Vier artsen Op dit moment zijn er vier huis artsen die aan de medifoon zijn ver bonden. Artsen dus die uitleg ge ven over medische vragen die hun worden gesteld. "Waar wij vooral op mikken", zegt Paul Hooymeijer, "zijn de uren waarop normaal ge sproken de artsen niet of nauwe lijks te bereiken zijn. We willen echter niet de plaats van de (huis- )arts innemen. Als er sprake is van een spoedgeval, kunnen wij even min iets doen. Louter en alleen ge ven wij informatie op medische vragen. Zie medifoon maar als een aanvulling op dat wat er al is". Een aanvulling waarvoor de pa tient wel moet betalen. Vijftien gul den voor een gesprek (Hooymeijer. coordinator van het project, spreekt liever niet over een con sult) dat met éen van de vier artsen wordt gevoerd. Wie een beroep op de medifoon doet krijgt na enkele dagen een acceptgiro in de brie venbus met het verzoek het geld over te maken. Het innen van het geld kan nog wel eens een probleem worden. Paul Hooymeijer beseft dat ook. "We vertrouwen op de eerlijkheid i die bij ons om infor matie komen", zegt hij. "Efvaring hebben we er tot nu toe nog niet mee. De eerste girokaarten zijn net de deur uit. Nu is het afwachten. Onze verwachting is dat een deel van de vragenstellers de kosten niet zal betalen. Daarmee hebben we bij het vaststellen van het tarief rekening gehouden. De vijftien gulden die er nu voor staan moeten volgens onze berekening kosten dekkend zijn. Blijkt dat niet het ge val te zijn, dan zal er een bijstelling moeten komen. Tenslotte moeten de meewerkende huisartsen ook worden betaald. Als het écht te gor tig wordt? Tja, dan moet je mis schien wel aan sponsoring van het project gaan denken. Er zijn be langstellenden, alleen, ik noem nu nog geen namen", zegt hij voor zichtig. Behoefte Een medische vraagbaak. Is er inderdaad behoefte aan zo'n telefo nische hulpdienst? Paul Hooymeijer vertelt dat het niet meevalt om met name in de avonduren of in het weekeinde in formatie op het medische vlak te krijgen. "Je kunt problemen met je gezondheid hebben waarover je je zorgen maakt. Die patiënten kun nen bij ons aan de bel trekken en krijgen uitvoerig uitleg over de ver schijnselen die zij vertonen. Een ander voorbeeld? Iemand moet vlak voor hij naar bed gaat wat pil len innemen maar weet niet pre cies wat hij slikt. Onze artsen kun nen hem dan precies vertellen wel ke werkzame stoffen er in het me dicament voorkomen en wat ze in het lichaam doen. Ook over de eventuele bijwerkingen kunnen ze hem uitvoerig informeren. Wat ik me eveneens kan voorstellen is, dat patiënten met klachten rondlopen waarmee ze zich geen raad weten. Niet weten aan wie ze die nu eéns moeten voorleggen. Zij kunnen voor steun en advies bij ons aan de bel trekken. De medifoon-artsen kunnen hen op het goede spoor zet ten waar ze met hun klacht heen moeten. Nogmaals, we behandelen de ziekte niet. Daarvoor moet de LHV-voorzitter Van de Zandt: be nieuwd welke vragen de artsen van medifoon krijgen. (foto anpi patient bij zijn huisarts of specia list zijn". Over de privacy hoeven de bel Iers zich geen zorgen te maken, al dus Hooymeijer. "Alle vragen wor den absoluut vertrouwelijk behan deld en geheimhouding is verze kerd". Brede laag De coördinator van medifoon zegt, dat het project moet worden vergeleken met medische rubrie ken in kranten en tijdschriften. Het verschil is alleen dat in dit geval de arts de vragen per geval, persoon lijk, vertrouwelijk en direct beant woordt. Volgens hem heeft onder zoek aangetoond dat een grote groep mensen te laat naar de huis arts gaat. Onder hen bevinden zich gevallen die in eerste instantie de huisarts niet willen of durven lastig te vallen. Hooymeijer denkt dat hij, gezien deze resultaten, een brede laag van de bevolking van dienst kan zijn met 'zijn' medifoon. Het idee voor de medifoon ont stond spontaan. Artsen die met el kaar in gesprek waren, vonden dat de service aan de patiënt wel wat kon worden verbeterd. Aldus ge schiedde. Het is de bedoeling dat de initiatiefnemers over twee maanden de resultaten op een rijtje zetten en vervolgens het beleid zul len bijsturen als dat nodig blijkt te zijn. Uitleg De Landelijke Huisartsen Vere niging neemt vooralsnog een af wachtende houding aan. Zij zegt de ontwikkeling van de medifoon met belangstelling te zullen vol- gen. De LHV krijgt na de proefpe riode van de medifoon een rapport waarin dieper wordt ingegaan op de vragen waarmee de vier artsen in die twee maanden zijn gecon fronteerd. LHV-voorzitter A. van de Zandt: "Kijk, als de patiënt er gelukkig mee is, is dat natuurlijk toe te jui chen. De mensen achter de medi foon zeggen dat ze alleen maar uit leg geven over medische zaken. Ik doe de helé' dag eigenlijk niets an ders. Het is een deel van mijn werk. Ik ben van mening dat de Neder landse patient, als hij daaraan be- hoeftë heeft, heel goed bij zijn huis arts met zijn vragen terecht kan. Ik denk dat de ervaring van de medi foon dit over twee maanden wel zal uitwijzen". Van de Zandt gelooft niet dat de druk op de huisarts zal verminde ren als een instituut als de medi foon eenmaal is ingeburgerd. "Mijn ervaring als huisarts is dat als de patiënt mij belt, dat hij me werkelijk nodig heeft. Ik ben be nieuwd welke vragen de artsen van medifoon voorgelegd zullen krij gen en of ze daarmee inderdaad niet mee bij hun huisarts kunnen aankomen". De artsen van de medifoon zijn bereikbaar onder de volgende nummers: 010-4346880 en 010- 4346380. HUIZEN - In drie verschillende gesprekken met directeur Henk Westland en zijn marketing-ma nager Hans Seis vallen de woorden 'creatief ondernemen' regelmatig. Het gaat over de aanpak van een dynamisch kaasexportbedrijf, dat Amerika tracht te veroveren met kaas. Westland boert goed in de States. Iets te goed, zo lijkt het. Want er gaat al jarenlang meer kaas Amerika binnen dan officieel van uit de EG wordt geëxporteerd. Via kaasexport komt de EG voor een deel van de zuiveloverschotten af. Subsidies moeten de uitvoer naa r landen buiten de gemeenschap, zoals Zweden en de Verenigde Staten, bevorderen. ""Iü door Peter Contant en Bert Pol Begin jaren tachtig doken voor het eerst berichten op over kaas fraude. Grote hoeveelheden EG- -kaas, met name ook uit Neder land, werden naar Zweden uitge voerd. Althans, zo vermeldden de officiële exportstatistieken. In feite kwam de kaas niet verder dan de haven van het Zweedse Stockholm om vervolgens linea recta te wor den doorgevoerd naar Amerika. Dat was mogelijk, omdat de Zweedse wetgeving geen beper kingen in de weg legde. Aangezien er een hoge invoerheffing moest worden betaald om die kaas bin nen de Zweedse grens te krijgen, werd er door de EG een behoorlij ke subsidie gegeven. Immers, Eu ropa heeft melk dus ook kaas te veel en is blij als er geëxporteerd kan worden. Als er ergens, zoals in Zweden, hoge invoerrechten worden ge vraagd, dan springt Brussel bij. Weg met die kaas: de EG doet er graag een subsidie bovenop. Om dat de kaas niet voor de Zweedse markt is bedoeld maar naar Ameri ka moet, kunnen kaasimporteurs in de haven van Stockholm een be langrijk deel van de invoerheffing terugkrijgen. Volgens Piet Dankert, Europar lementariër van de PvdA en oud- voorzitter van het Europees Parle ment, bedroeg die restitutie van de Zweedse invoerheffing, tussen vier of zes gulden per kilo. Dat geld kon een Zweedse kaasimporteur dus in eigen zak steken. "Aan die export van kaas naar Zweden, die dus in Amerika kwam, werd fors ver diend". aldus Dankert. Alleen al in 1981 kwamen honderden tonnen kaas op de Amerikaanse markt, weet hij Voor de bijl Westland uit Huizen was bij deze handel ook betrokken. Dankert:' „Westland is destijds voor de bijl gegaan, omdat ze niet alleen aan Zweden leverden, maar ook zelf de kaas doorvoerden naar de VS. Als je iemand anders daarvoor inzet, dan blijft het financiële voordeel weliswaar hetzelfde, alleen ben je dan niet meer strafbaar, althans niet direct in frauduleuze zin. Je zou kunnen zeggen: het is een om leiding van de bestaande regeling". Westland bestrijdt dat de kaas met voorbedachten rade naar de VS werd doorgevoerd. Nadrukke lijk geeft het concern aan dat de kaas aan een Zweedse importeur is geleverd en verder niets. De direc tie zou juist voor hebben gepleit voor een wijziging in de Zweedse wetgeving, die dergelijke door- sluisactiviteiten onmogelijk zou maken. Marketing-manager H. Seis: "Op het moment dat de goederen van eigenaar verwisselen en betaald zijn, kan je als exporteur geen con trole meer uitoefenen het verloop van die produkten naar de consu ment in dat land. Wat er verder ge beurt, weet je niet. Je kunt niet op de schoot gaan zitten van de impor teur. Er wordt kaas geëxporteerd naar vijftig landen. Dan zou je in al die landen opzichters nodig heb ben". In Zweden werd de wetgeving in 1982 inderdaad aangepast, maar de zogeheten 'Swedish Connection' bestaat nog altijd. Dat valt af te lei den uit recent bekend geworden cijfers, die erop duiden dat op nieuw Nederlandse en Deense kaasexporteurs de EG voor tiental len miljoenen guldens hebben op gelicht via de 'Zweden-lijn'. Het gaat maar liefst om 15 miljoen kilo kaas. Het rekensommetje komt tot stand door de invoerstatistieken van de Amerikanen en de uitvoer- statistieken van de EG naast elkaar te leggen. Zweden-lijn De Nederlandse Vereniging van Kaasexporteurs uitermate ver baasd over nieuwe berichten aan gaande de Zweden-lijn, zo blijkt uit een brief van secretaris P.J. Poot aan Europarlementariër Dan kert. Want sinds de wetgeving in Zweden is aangepast, veronder stelde de vereniging dat het pro bleem uit de wereld was. Volgens Westland zijn de Amerikanen ge woon de kluts kwijt. Ze weten niet meer wie kaas mag invoeren en in welke hoeveelheden. "Vandaar dat de Amerikaanse douane via de buitenlandse kanto De Franse kardinaal Albert De- courtray, aartsbisschop van Lyon, heeft zich op de wereld bisschoppensynode in Rome op geworpen als pleitbezorger voor de vrouw in de kerk. "Rooms-ka- tholieke vrouwen lijden onder gebrek aan respect in de kerk voor hun identiteit. Zij zouden gemakkelijker de alleen voor mannen bestemde priesterwij ding aanvaarden als de geestelij ken meer respect zouden op brengen voor hun menselijke waardigheid en talenten". De kardinaal riep de synode op, een nieuwe theologische poging te wagen om het wezen van de vrouwelijkheid in Gods schep- pings- en verlossingsplan begrij pelijker te maken. Bisschop Stephen Naidoo van Kaapstad zou graag zien, dat de synode wordt afgesloten met een verklaring over de rol van de vrouw. "Zo'n verklaring moet voor de hele wereld gelden en zal dus ook wel problemen veroor zaken". zei hij. Rooms-katholie- ke vrouwenorganisaties uit de Bondsrepubliek, Oostenrijk, Zweden en Zuid-Tirol waar schuwden de synode, dat veel vrouwen de kerk dreigen te ver laten omdat zij de beperking van hun roeping en zending niet lan ger willen accepteren. "Vrouwen willen als gelijkgestelde partners hun bekwaamheden en talenten kunnen gebruiken in de kerk". zo schrijven zij in een brief die gisteren werd bekendgemaakt. Indruk Hulpbisschop J. F. Lescrau- waet van Haarlem, die namens de Nederlandse bisschoppen aan het beraad in Rome deelneemt, en mevrouw M. Th. van Heteren- Hogenhuis, die daar als waarne mer aanwezig is, gaven gisteren op een persconferentie hun eerstre indrukken. Van Heteren was ingenomen met het pleidooi van veel bis schoppen voor een sterke ver bondenheid van geestelijken en leken. De positie van de vrouw in de kerk komt in tal van bijdragen aan de orde. Zij verwacht niet dat de synode zal pleiten voor toela ting van de vrouw tot het arnbt, "maar deze synode kan er wel toe bijdragen dat vrouwen een stem krijgen in de besluitvormende organen van de kerk" Alle zestig leken die als waar nemer de synode bijwonen heb ben, naar mevrouw Van Heteren verzekerde, een grote liefde voor de kerk. Zij heeft niet de indruk dat bepaalde behoudende groe peringen onder de' waarnemers oververtegenwoordigd zijn. Hulpbisschop Lescrauwaet wees op de activering van de pa rochies. waartoe veel bisschop pen hadden opgewekt. Zij gin gen daarbij niet voorbij aan de mogelijke spanningen tussen het werk in de parochies en activitei ten van sommige zogeheten 'spi rituele bewegingen' zoals 'Opus Dei', die vaak de neiging hebben los van de parochies te opereren. Band Op de synode waarschuwde de Tsjechoslowaakse kardinaal Frantisek Tomasek, aartsbis schop van Praag, de lekenbewe gingen, geen 'kerk in de kerk' te worden. "Hun band met paus en bisschoppen mag niet in het ge drang komen". "Zulke bewegin gen kunnen het geestelijk leven in de kerk verdiepen, maar ze moeten de eenheid met hiërar chie en parochies niet uit het oog verliezen". Ook aartsbisschop Hector Ru- eda Hernandez uit Colombia hield de basisgemeenten voor, dat ze zich niet aan de kerkelijke gemeenschap moeten onttrek ken en het gezag van de bis schoppen moeten erkennen. Soms minachten ze de kerkelijke instellingen. En hun 'ideologi sche radicaliteit' vond deze bis schop ook maar zo-zo. Kardinaal Ratzinger uit de Bondsrepubliek, voorzitter van de congregatie voor de geloofs leer, adviseerde de synode het begrip 'leek' zorgvuldig te om schrijven, zowel theologisch en sociologisch als geestelijk. Zijn opvolger als aartsbisschop van Munchen, kardinaal Wetter, wil de af van de negatieve betekenis van de leek als 'niet-priester'. "Iemand is geen leek omdat hem iets ontbreekt, maar omdat hij lid is van het lichaam van Chris tus". Medewerker Leiden. De oud-katholieke aartsbisschop van Utrecht, mon seigneur A. J. Glazemaker, zal morgenavond om 7 uur tijdens een eucharistieviering in de wit te kerk aan de Zoeterwoudsesin- gel de heer J. G. de Jager installe ren als pastoraal medewerker van de oud-katholieke parochie. Met zijn benoeming - voor twee dagen per week, voorlopig voor een jaar - komt een eind aan een periode zonder algehele pastora le voorziening. De heer De Jager zal op maan dag en dinsdag in deze parochie werken. Hij is bereikbaar op Cro- nesteinkade 4 in Leiden. Na de dienst van morgenavond is er in de gemeentezaal gelegenheid met hem kennis te maken. In de ze dienst zal ook de benoeming van een nieuw kerkbestuurslid worden bekendgemaakt. Leiden. Uitgaande van de Raad van Kerken in Leiden wordt deze herfst een avonden- serie gehouden in de Vredeskerk (Burggravenlaan) en het kerke lijk centrum 'De Regenboog' in de Merenwijk onder de titel 'Be wapening, een noodzakelijk kwaad?' Na een algemene beschou wing van de politieke en militai re situatie (vorige maand door mr. Ph. P. Everts) wordt deze maand aandacht gevraagd voor de gevolgen van (nucleaire) be wapening. Daarover spreekt dr. J. Gevers Leuven maandag avond (12 oktober) in 'De Regen boog' en dinsdagavond (13 okto ber) in de Vredeskerk, beide ke- Leiden. De kerkelijke lokale omroep Moker gaat met ingang van 14 oktober uitzenden op de tweede en vierde woensdag van de maand, 's avonds van half 7 tot 7 uur, dit als gevolg van wijzigin gen in het uitzendschema van Omroep Rijnland. De uitzendin gen (88.1 kabel en 105.7-FM) wa ren tot nu toe van 7 uur tot half 8. Leiden. Ruim 20 rooms-ka- tholieke pastores in Leiden en omgeving zijn - onder leiding van enkele deskundigen van het pastoraal centrum van het bis dom Rotterdam - een cursus 'gemeenschapsopbouw met vrij willigers' begonnen. De cursus is om de veertien dagen en duurt tot diep in 1988. "Samenwerking met vrijwilli gers is een kunst die niet elke pastor even gemakkelijk afgaat", schreven de begeleiders. "Van uit hun theologische opleiding en pastorale praktijk zijn pasto res vaak nog onvoldoende voor bereid op de nieuwe situatie van gedeelde zorg en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Het vraagt mentale omschakeling en de nodige bijscholing om kerke lijke vrijwilligers niet alleen ruimte te geven, maar ook te on dersteunen en te begeleiden" Missie. "Het plan van de bis schoppen om de Nederlandse Missieraad te reduceren tot een adviesorgaan is in feite een po ging om een halt toe te roepen aan nieuwe missie-opvattingen. Met de Missieraad zetten de bis schoppen het progressieve mis sionaire beleid van de laatste ja ren op de helling". Dat schrijft het maandblad 'Bijeen' (gezamenlijke missiepu bliciteit) in het oktober-nummer. De Missieraad heeft om uitstel en overleg gevraagd. Bij het aan treden van de nieuwe Missieraad zal het mandaat van de tegen woordige worden ingetrokken. Dat kan ook ontslag van mede werkers betekenen. Volgens 'Bijeen' zit het de meeste bisschoppen én het Vati- caan vooral dwars, dat de Missie raad zich steeds meer bezig houdt met de wortels van armoe de en onderontwikkeling in de rijke wereld, "tot en met de af braak van het sociale stelsel en de werkloosheid in Nederland". Hervormde Kerk: aangeno men naar Eek en Wiel G. Lich tenberg Musselkanaal, naar Gaasperdam G. van Veldhuizen aldaar; beroepen te Nieuwerkerk aan den IJssel (deelwerk) kandi daat P. F. Bouter Papendrecht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 2