plan Midden-Amerika xSsmsa*
Acties Tamils bedreigen
vredesakkoord Sri Lanka
IMMM
Beperkte VS-steun
an Midden-Amerika
Reagan geeft iets toe
Dalai Lama wil dat
betogingen doorgaan
Japan geeft geld voor
veilige doorvaart Golf
Voedselhulp nodig voor
Surinaamse bosnegers
BELLEN MET JE
OUDE VRIEND IN AUSTRALIË IS
GOEDKOPER DAN JE DENKT.
DONDERDAG 8 OKTOBER 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
DHARAMSALA (Htr/AFP/AP) -
De Dalai Lama heeft gisteren opge
roepen tot voortzetting van de de
monstraties tegen de Chinese over
heersing in Tibet. Op een perscon
ferentie in Dharamsala, zijn bal
lingsoord in het noorden van India,
pleitte hij voor meer betogingen en
voor burgerlijke ongehoorzaam
heid zolang dat op vreedzame wijze
gebeurt. „Het is een uiting van die-
-g pe smart. Het is goed en noodzake-
jm I 1 lijk", aldus de geestelijk leider van
binnenviel en vervolgens inlijfde
bij de Volksrepubliek. Bij de beto-
WASHINGTON (GPD/AP) - De Amerikaanse president Reagan heeft gisteren gezegd het gingen van de afgelopen dagen zijn
vredesplan van vijf Middenamerikaanse presidenten te steunen, maar daar in één adem Dalai Lama »!i datTibet wat
aan toegevoegd weinig vertrouwen te hebben in de democratische opstelling van de San- hem betreft deel kan blijven uitma-
ken van China als dat beter is voor
de Tibetanen. Maar burgerlijke on
gehoorzaamheid tegen het Chinese
bewind is daarnaast noodzakelijk.
„De bevolking van Tibet moet haar
diepe gevoelens kenbaar maken.
Het is belangrijk dat de Chinezen
weten dat de Tibetanen niet geluk
kig zijn". Wel erkende hij dat de
economische en sociale toestand in
Tibet is verbeterd, vooral sinds
1980 omdat Peking meer gods-
dinistische regering van Nicaragua.
In een rede voor de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS) zei de
president te hopen dat onderhan
delingen, zoals die worden voorge
steld in het vredesplan van de vijf
presidenten voor hun regio, ook in
Nicaragua de vrijheid zullen bren
gen.
door
Henk Dam
Maar hij voegde daaraan direct
toe twijfels te hebben over de eer
lijke bedoelingen van de Sandinis
ten van Nicaragua, met name ten
aanzien van de in het vredesplan
voorgestelde democratische her
vormingen. „Er is reden voor hoop,
maar ook voor grote voorzichtig
heid", aldus Reagan.
De beperkte steun die Reagan al
dus aan het vredesplan gaf, bete
kende op zijn minst een strategi
sche verandering. Tot dusver zei de
Amerikaanse president over het
plan niet veel meer dan dat het „fa
tale fouten" toont.
Reagan bedoelde daarmee, dat
zijns inziens in het plan van de vijf
presidenten te weinig van de San
dinisten wordt gevraagd. Volgens
hem moeten veel hardere garanties
wordt geëist over het democrati
sche proces in Nicaragua.
Hij eiste vrije verkiezingen waar
aan de Contra's kunnen deelne
men, eerbiediging van de mensen
rechten en uitwijzing van de Russi
sche en Cubaanse troepen. Pas als
Unesco-chef aan
kop in race
voorzitterschap
PARIJS (Rtr/UPI)- Bij de eerste
stemronde voor de verkiezing van
een nieuwe directeur-generaal
voor Unesco heeft de huidige di
recteur-generaal Amadou Mahtar
M'Bow gisteren een lichte
sprong behaald. Geen van de kan
didaten kreeg echter de benodigde
meerderheid van 26 stemmen.
Van de 50 uitgebrachte stemmen
kreeg M'Bow er 18, zijn belangrijk
ste tegenkandidaat, de Pakistaanse
generaal Yacub Khan, 16. De Span
jaard Federico Mayor en de Bul
gaar Nikolai Todorov kregen elk
zes stemmen.
Nog steeds is niet besloten of tus
sen de verschillende stemrondes
nog nieuwe kandidaten gesteld
mogen worden. Een aantal wester
se landen en Japan willen deze mo
gelijkheid open laten om een com
promis-kandidaat naar voren te
kunnen schuiven als geen van de
huidige acht kandidaten een meer
derheid weet te vergaren. De lan
den die de kandidatuur van M'Bow
steunen - Afrikaanse en Derde We
reldlanden - waren tegen uitbrei
ding van de huidige lijst.
Maar na 48 uur proceduredebat
ten besloot de Uitvoerende Raad
deze kwestie te laten rusten tot na
de eerste stemronde. De regels la
ten maximaal vijf stemrondes toe.
Bij de vijfde ronde doen alleen de
twee best geplaatste kandidaten
mee. Als de stemmen dan staken.
hieraan voldaan is zal de Ameri
kaanse regering de steun aan de
Contra's stopzetten, aldus Reagan.
Maar met die opstelling heeft
Reagan in het Congres niet veel
vrienden gemaakt. Veel Congresle
den, met name die van de in de
meerderheid zijnde Democrati
sche partij, vinden dat Reagan,
door zich zo hard op te stellen, het
vredesproces geen enkele kans
geeft. De voorzitter van het Huis
van Afgevaardigden, Jim Wright,
voorspelde dinsdag dat het Con
gres daarom op geen enkel verzoek
van Reagan om hulp voor de Con
tra's - die tegen de Sandinisten
vechten - zal ingaan. Vandaar dat
Reagan gisteren zich wat positie
ver over het plan van de vijf presi
denten uitte. Maar uit de rest van
zijn rede bleek, dat hij niet van plan
is, zijn harde lijn jegens de Sandi
nisten los te laten.
De president van Nicaragua, Da
niel Ortega, legde gisteren in New
York de beschuldigingen van pre
sident Reagan over gebroken be
loften naast zich neer. Hij zei dat
zijn regering zich heeft vastgelegd
op de uitvoering van een „waarach
tig democratisch proces". Politiek
pluralisme heeft altijd al deel uitge
maakt van het gedachtengoed van
de Sandinisten, aldus Ortega, die
zei dat na verkiezingen in 1990 zijn
regering de macht zal overdragen
aan de oppositie, mocht het volk
dat willen. Ortega spreekt vandaag
de Algemene Vergadering van de
VN toe.
Inmiddels is in het noorden van
Nicauragua een eenzijdig staakt-
het-vuren- van regeringszijde inge
gaan. De Contra's in deze gebieden
kunnen nu hun wapens in leveren
zonder gevaar voor arrestatie en
hun familieleden opzoeken.
dienstvrijheid toestaat en toeristen
tot Tibet toelaat.
Voor de Dalai Lama is het een
open vraag of Tibet onafhankelijk
moet worden, zoals door betogers
in Lhasa is geëist. „We hebben alle
recht op onafhankelijkheid, maar
we moeten ondertussen realistisch
blijven". Hij voegde eraan toe dat
als aan bepaalde eisen wordt vol
daan Tibet bij China blijft „anders
scheiden wij ons af'. Rechtstreek
se contacten met Peking over Ti-
bets toekomst hebben volgens de
monnik nog niets concreets opge
leverd.
De rellen in Lhasa noemde de
Dalai Lama spontane uitingen van
onvrede die zullen voortduren. Hij
ontkende dat hij verantwoordelijk
is voor de onrust, zoals Peking hem
voor de voeten werpt, in verband
met zijn bezoek aan de Verenigde
Staten. Hij veroordeelde daar de
De Nicaraguaanse president Ortega en zijn echtgenote verlaten het ge
bouw van de Young Presidents Club in New York na een persconferentie.
Ortega bezoekt op het ogenblik de Algemene Vergadering van de Verenig
de Naties. (foto ap»
altijd iets nieuws onder de zon.
TOKYO (RTR/DPA/UPI/AFP) - Ja-
pan trekt ruim twintig miljoen gul
den uit voor de bescherming van
de scheepvaart in de Golf. Dit heeft
de Japanse premier, Yasuhiro Na-
kasone, gisteren bekendgemaakt.
Verder zal Tokyo meer financiële
en technologische steun verlenen
aan de landen in dit gebied.
De Japanse bijdrage zal worden
gebruikt voor het inrichten van
communicatieposten voor de
scheepvaart in de Golf. Verder wil
Tokyo volgens Japanse functiona
rissen ook met Washington onder
handelen over een bijdrage aan de
kosten van de Amerikaanse troe
pen in Japan. Op die manier wil Ja
pan de Verenigde Staten tegemoet
komen in de kosten die het optre
den van de Amerikaanse vloot in
de Golf met zich meebrengt.
Volgens Japanse functionaris
sen komt Nakasone hiermee een
belofte na die hij vorige maand
deed tijdens een gesprek met de
Amerikaanse president, Ronald
Reagan, in New York. Nakasone
zei toen dat de Japanse grondwet
hem niet toestaat militaire assis
tentie te bieden, maar beloofde wel
financiële steun.
Bovendien beloofde Nakasone
gisteren ook twintig miljoen gul
den voor de wederopbouw van
Iran en Iraq, als deze landen hun
oorlog beëindigen. Daarnaast wil
Japan eenzelfde bedrag bijdragen
aan de financiering van een vredes
macht van de Verenigde Naties
voor het Golfgebied.
Inmiddels is bekend geworden
dat twee Iraanse raketten vanoch
tend een Japanse chemische tan
ker onder Panamese vlag in de Per
zische Golf hebben getroffen. Het
schip voert de Panamese vlag en
wordt geëxploiteerd door een Ja
panse maatschappij.
Busongeluk
Bij een ernstig busongeluk op
het Spaahse eiland Ibiza zijn giste
ren zeven mensen omgekomen, on
der wie een Nederlandse reisleid-
ster. Er vielen 23 gewonden, van
wie er acht zwaar gewond zijn. De
overige doden zijn vijf Westduitse
toeristen en een Italiaanse motor
rijder.
Chinese bezetting van Tibet. Tij
dens de persconferentie in Dha
ramsala maakte hij duidelijk dat in
de eerste plaats Tibet moet worden
gedemilitariseerd en de miljoenen
Han-Chinezen moeten vertrekken.
De Dalai Lama verwijt Peking
dat Tibet is veranderd in een mili
taire zone en wordt gebruikt als
stortplaats voor nucleair afval en
voor het opslaan van kernwapens.
Volgens hem wonen in Tibet ruim
zeven miljoen Han-Chinezen, op
zes miljoen Tibetanen.
Het Chinese ministerie van bui
tenlandse zaken heeft gisteren
scherp protest aangetekend tegen
een resolutie van de Amerikaanse
Senaat, waarin China dringend
wordt opgeroepen de kwestie van
de mensenrechten in Tibet tot een
oplossing te brengen.
In een verklaring van het minis
terie van buitenlandse zaken wordt
Dalai Lama
gesteld dat de resolutie, die una
niem door de Senaat werd aange
nomen, de feitelijke situatie volle
dig verkeerd interpreteert door er
bij de Amerikaanse regering open
lijk op aan te dringen zich te men
gen in de binnenlandse aangele
genheden van China en zich te be
moeien met wat zich momenteel in
Tibet afspeelt.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De
Franse medische organisatie Aide
Médicale Internationale (AMI)
vindt dat snel hulp moet worden
geboden aan de boslandcreolen in
Oost-Suriname om een nieuwe
vluchtelingenstroom naar Frans
Guyana te voorkomen. In het ge
bied ten zuiden van het Broko-
pondomeer, waar tussen de 10.000
en 15.000 Surinamers wonen,
heerst een nijpend gebrek aan
voedsel en medicijnen. Dat heeft
de arts Michel Bonnot, medewer
ker van AMI, gisteren gezegd op
een persconferentie in Den Haag.
Volgens Bonnot zijn de bewo
ners van de Gran-Rio-vallei versto
ken van medische hulp en dreigt in
deze streek een hongersnood. Bo
vendien is in het gebied een „sfeer
van terreur" ontstaan door de
moorden, die het Surinaamse leger
vorige maand zou hebben ge
pleegd in de omgeving van het bos
negerdorp Pokigron. Om een nieu
we uittocht van Surinamers naar
Frans Guyana te voorkomen wil
AMI noodhulp bieden aan de be
woners van de Gran-Rio-vallei.
Bonnot zegt dat de organisatie
175.000 gulden nodig heeft voor het
sturen van artsen en medicijnen,
het opnieuw in gebruik nemen van
een ziekenhuis en het sturen van
vijftig ton rijst.
Om dit hulpprogramma moge
lijk te maken deed AMI tevergeefs
een beroep op de Nederlandse re
gering. Volgens Bonnot reageer
den de Nederlandse autoriteiten
negatief op het verzoek omdat zij
de organisatie AMI niet kenden.
Een woordvoerder van het ministe
rie van ontwikkelingssamenwer
king zei gisteren dat alle Nederlan-
se humanitaire hulp wordt ver
leend via het Zeister Zendingsge
nootschap en het Centraal Missie
Commissariaat eri dat daarom het
verzoek van AMI is afgewezen. Ne
derland heeft dit jaar en vorig jaar
in totaal 12,5 miljoen gulden be
schikbaar gesteld voor humanitai
re hulp in Suriname en voor de
vluchtelingen in Frans Guyana.
Bonnot houdt vast aan zijn be
schuldiging dat het Nationaal leger
op 11 september een bloedbad aan
richtte in Pokigron, alhoewel con
crete bewijzen hiervoor ontbreken
en de regering in Paramaribo dit
ten stelligste ontkent. Hij wijst er
op dat de getuigenissen die Am
nesty International in Paramaribo
optekende tot in de details over
eenkomen met de getuigenissen
die de Franse artsen in Oost-Suri
name hoorden.
Aide Medicale spreekt nog
steeds van 40 burgerslachtoffers.
Vijftien lijken zouden zijn aange
troffen op de weg, net buiten Pok
igron. De andere slachtoffers wor
den nog steeds vermist. Maar Bon
not is ervan overtuigd dat ze in de
jungle liggen.
Finse
man
lustobject
HELSINKI (UPI) - Een kwart
van de mannen in Finland
klaagt erover dat zij lustobject
van vrouwen op het werk zijn,
overwegend op terreinen waar
vrouwen overheersen, zoals
kantinewerk en verpleging.
Het lastigvallen van mannen
door vrouwen varieert van on
eerbare voorstellen en kneep
jes tot suggestieve blikken en
gebaren, telefoontjes en seks-
grappen.
Dit staat in een binnenkort te
verschijnen studie die Elena
Haavio-Mannila met anderen
heeft opgesteld onder de titel
"Seksuele hinder op het werk",
gemaakt in opdracht van de
Finse Raad voor Gelijkheid,
een overheidsorgaan.
Haavio-Mannila, sociologe
aan de universiteit van Helsin
ki, zegt dat 26 procent van 887
mannen die werden gepolst, er
over klaagden dat zij op het
werk door de andere sekse sek
sueel werden benaderd. In 1981
verscheen in Amerika een
soortgelijke studie, volgens
welke 15 procent der werkende
mannen déér dezelfde ervaring
had.
In de Finse studie staat dat 34
procent van 957 ondervraagde
vrouwen zich door mannelijke
collega's seksueel gehinderd
voelde, vergeleken bij 42 pro
cent in eerder genoemde Ame
rikaanse studie.
De Finse mannen die het
meest aan seksuele hinder van
vrouwen blootstaan zijn verple
gers in psychiatrische inrich
tingen en kelners, van wie de
helft door een vrouw bleek te
zijn lastiggevallen.
ADVERTENTIE
Buitenland kort
Vlucht uit DDR
Een Oostduitse familie is er in
geslaagd naar de Bondsrepubliek
te ontsnappen door met een leger-
vrachtwagen door het grenshek bij
Helmstedt te rijden. Volgens de po
litie ontvluchtte het gezin - rnan,
vrouw en drie kinderen - de DDR
door na het rammen van het grens
hek te voet de resterende grensver-
sperringen over te steken. De Oost
duitse grenspolitie in Berlijn arres
teerde gisteren een man die naar
het westelijke stadsdeel probeerde
te vluchten.
Ontsnapping
Een beruchte Britse cocaïnehan
delaar, die was aangehouden in
verband met de grootste drugs
vangst in de Britse geschiedenis, is
aan de politie ontsnapt door de tra
lies van zijn cel door te zagen. De
politie deelde mee dat een landelijk
opsporingsbevel is uitgevaardigd
tegen de 44-jjarige Nicolas Chrast-
ny. Hij ontsnapte uit een politiecel
in Dewsbury, een plaatsje in het
noorden van Engeland.
Kindersterfte
In Mocambique zijn de afgelo
pen maanden 400.000 kinderen ge
storven als gevolg van honger of
oorlogshandelingen. Dat heeft de
Mocambikaanse minister van ge
zondheid Fernando Vaz verklaard
op een bijeenkomst met Unicef-
vertegenwoordigers in de hoofd
stad Maputo. Volgens Vaz zijn 4
van de 13 miljoen Mocambikanen
van huis verdreven door de oorlog
tussen het regeringsleger en de
Renamo-rebellen. Als gevolg van
de oorlog zijn 40.000 medische pos
ten op het platteland niet langer in
gebruik.
SINGAPORE - Militante Tamils
hebben gisteren bij een reeks van
terreuracties ten minste 160 Singa-
lezen in koele bloede vermoord.
Woedend over de zelfmoord van 13
kameraden staken rebelllen van de
militante organisatie Tamil Tijgers
een trein in brand, vielen een bus
aan en overvielen verscheidene
Singalese dorpen in oostelijk en
noordelijk Sri Lanka. Mannen,
vrouwen en kinderen werden als
vee bij elkaar gerdreven en zonder
pardon doodgeschoten.
door
Bob Mantiri
Een wreed schouwspel deed zich
voor bij Batticaloa, waar de Tamil
Tijgers de nachttrein uit Colombo
in brand staken en de lichamen van
veertig doodgeschoten Singalese
passagiers in het vuur gooiden. Bij
Ampara stopten de guerrilla's een
bus en knuppelden 27 onschuldige
mannen, vrouwen en kinderen
dood. In een dorp dichtbij Vavu-
niya werden vier mensen doodge
schoten, bij een overval op twee
vissersdorpen bij Batticaloa 38 en
bij invallen in Singalese huizen in
de stad Batticaloa werden 17 man
nen, vrouwen en kinderen gedood.
Het Srilankaanse leger meldde dat
zes soldaten om het leven kwamen,
nadat de truck waarin zij zaten
door de Tijgers was opgeblazen.
De zelfmoord van dertien van
hun collega's lijkt niet alleen de be
weegreden te zijn voor de wraakoe
fening op de Singalese bevolking.
Politieke waarnemers in Colombo
menen dat er achter die geweldda
dige acties meer moet zitten. Wel
licht willen zij de Singalezen uit de
oostelijke provincies verdrijven in
de hoop de balans te laten door
slaan naar de kant van de Tamils,
waarmee zij zich verzekeren van
De explosie van geweld heeft
een massale vlucht veroorzaakt
van Singalezen uit Batticaloa en
Trincomalee, waar de Tamils in de
meerderheid zijn. Tienduizenden
mensen hebben een toevlucht ge
zocht in de tempels.
De uitbarsting van geweld van
de Tamil Tijgers heeft opnieuw de
vraag opgeworpen of het eind juli
gesloten vredesakkoord tussen Co
lombo en New Delhi, dat een eind
moet maken aan de bloedige oor
log, nog wel een toekomst heeft.
Het akkoord is ontworpen om de
noordelijke en oostelijke provin
cies in elkaar op te laten gaan tot
een Tamilsprekend gebied met een
zekere mate van autonomie, onder
het bestuur van een provinciale
raad. De noodtoestand zou worden
opgeheven en amnestie zou wor
den verleend aan de gevangen ge-
Tamil-rebellen. De Srilank
aanse troepen blijven in de kazer
nes en India zou in de betreffende
provincies zorgen voor de handha
ving van orde en veiligheid. India
zou ook de Tamil-bevoorradings-
wegen vanuit zuidelijk India, waar
miljoenen Tamils wonen, afsnij
den.
De 12.000 man sterke Indische
vredestroepen vertrokken eind juli
naar Jaffna in de verwachting dat
hun missie 15 augustus zou zijn be
ëindigd, zoals in het akkoord was
afgesproken. Maar het ziet er nu
naar uit, dat zij gedoemd zijn om
nog voor vele maanden, wellicht
voor vele jaren in Sri Lanka te blij
ven. Een voor hen vervelende situ
atie, waarin zij te maken krijgen
met guerrilla-oorlogvoering, waar
zij in eerste aanleg niet in wilden
worden betrokken. Was hun taak
aanvankelijk de bescherming van
de Tamils, nu moeten zij de wapens
tegen hen opnemen.
Tot dusver hebben de Srilank
aanse veiligheidstroepen zich,
overeenkomstig het akkoord, afzij
dig gehouden. Maar volgens Co
lombo neemt de onrust onder de in
de oostelijke provincie gelegerde
Srilankaanse troepen met de dag
toe als gevolg van de slachting on
der de Singalese bevolking. Ze
wachten met ongeduld op het groe
ne licht van Colombo om in te grij
pen.
Wanneer president Jayawardene
van Sri Lanka onder druk van het
volk besluit om de Indische troe
pen te laten vervangen door het re
geringsleger, betekent dat het defi
nitieve einde van het vredesak
koord. Hoewel in deze overeen
komst is bepaald dat de Indische
vredestroepen verantwoordelijk
zijn voor het handhaven van de or
de en veiligheid in de noordelijk en
oostelijke provincies, heeft in een
kritiek stadium de Srilankaanse
president het recht om de Indische
troepen weg te sturen.
ptt telecommunicatie
Australië ca. f 6.70 pér minuut.
