KOCKPOKl
Ambulance gaat steeds meer
op rijdend ziekenhuis lijken
I
1
Regering ontneemt 'linkse'
gemeenten inkomensbeleid
Achtergrond
Nieuwe hoogleraren Theologische Universiteif Kampen
PAGINA 2
DONDERDAG 8 OKTOBER 1987
i v 1
Aan ambulance-medewerkers worden steeds hogere eisen gesteld. Daar mee groeit ook het risico dat ze over de schreef gaan.
Het omgaan met hartbewakingsapparatuur. hartmassa
ge, het aanbrengen van een infuus, het geven van injec
ties met medicamenten, het bedienen van beademings-
en zuurstofapparatuur. Het stellen van diagnoses. De
taak van verpleegkundigen bij ambulance-diensten is
de laatste vijf jaar aanmerkelijk zwaarder geworden.
Zij doen werk dat voorheen na aankomst van een pa
tiënt of gewonde in het ziekenhuis gebeurde. De ambu
lance gaat steeds meer lijken op een rijdende afdeling
intensive care.
Voordeel is natuurlijk dat er snel-
Ier hulp wordt geboden. Niet zei-
den wordt er dank zij deze aanpak
een mensenleven gered of invalidi
teit voorkomen. De werkwijze kan
bovendien langdurige behandelin
gen in ziekenhuizen voorkomen en
zo kosten besparen.
door
Ruud Klumpers/ANP
Omdat het werk op ambulances
steeds meer medische deskundig
heid vraagt, is het ministerie van
Welzijn Volkgezondheid en Cul
tuur bezig met de aanpassing van
de Wet Ambulancevervoer. Eind
dit jaar of begin 1988 gaan de voor
steilen naar de Raad van State voor
advies. Vooruitlopend op die wets
wijziging heeft de rijksoverheid
het initiatief genomen voor de bij
scholing van de 3500 mensen die in
de ambulance-sector werkzaam
zijn.
De stichting SOSA, gevestigd in
Zwolle, is hiermee belast. De cur
sus voor ambulance-begeleiders
(niet verpleegkundigen) ging in
1984 van start, dit najaar is de oplei
ding voor verpleegkundigen be
gonnen en die voor chauffeurs en
centralisten in meldkamers van de
ambulancediensten zijn in voorbe
reiding. Jaarlijks is er drie miljoen
gulden beschikbaar voor de scho
ling van ambulance-personeel.
Tot het eind van de zestiger jaren
bemoeide het Rijk zich nauwelijks
met de ambulance-hulpverlening
en was er alles behalve sprake van
van een uniforme aanpak. Bij de
treinramp in Harmeien in 1962
bleek hoe weinig etticient die opzet
was. Naar goed Nederlands ge
bruik werden er tal van commis-
'sies gevormd om de ambulance
hulpverlening te verbeteren. Die
activiteiten leidden in 1971 tot de
invoering van de Wet Ambulance-
(WAV).
Alleen EHBO
Hoewel de wet inmiddels is uit
gevoerd, blijkt het niveau van die
hulpverlening nog steeds sterk uit
een te lopen. Er zijn gebieden waar
deze afhankelijk is van vrijwilli
gers met alleen een EHBO-diplo-
bulance-medewerker. Ook zijn er
regio's met ambulance-begeleiders
en districten met vooral verpleeg
kundigen. Bij weer andere ambu
lance-diensten werken verpleeg
kundigen die speciaal zijn opgeleid
voor het werk op ambulances.
Hoewel allen, ook die laatsten,
tegenwoordig dezelfde cursus
moeten volgen, vindt mr. drs. J
Thiadens vindt het 'betreurens
waardig' dat er anno 1987 nog zulke
grote verschillen bestaan in de
spoedhulpverlening. Hij is docent
aan 't Venderink in Hengelo, één
van de zeven instellingen voor de
scholing van ambulance-verpleeg
kundigen.
"Het platteland is duidelijk
slechter af dan de meer stedelijke
gebieden waar de professionele
ambulance-hulpverlening zich
concentreert. Hier zijn overheids
instituten of particuliere onderne
mingen werkzaam die hoog ge
kwalificeerde mensen in dienst
hebben en over optimaal uitgerus
te ambulances beschikken", zo
licht hij toe.
Probleem is natuurlijk ook dat er
niet een enkel antwoord is op de
vraag wie er in een ambulance aan
wezig moet zijn. Directeur E. Rem-
rev van SOSA signaleert dat er
nogal wat mensen in de ambulan
ce-sector zijn die vinden dat de
aanwezigheid van een verpleeg
kundige voor zogenoemd besteld
vervoer - zoals van huis naar een
polikliniek - niet zonder meer
noodzakelijk is. Voor spoedhulp
verlening of bij voorbeeld couveu
se-vervoer, waarbij de ambulance
als mobiele intensive-care fun
geert. ligt dat anders. "Maar de dis
cussie is nog niet afgerond. Het is
een gevoelige materie", zo schetst
Remrev de huidige stand van za
ken.
Spoedklussen
De ambulance-dienst van de re
gio Hengelo, een gebied met
139.000 inwoners, kan model staan
voor de professionele vórm van
ambulance-hulpverlening. Op elke
wagen rijdt een verpleegkundige
met een aanvullende opleiding
mee. De dienst rukt 4250 keer per
jaar uit. Bij 45 procent van de trans
porten gaat het om door medici be
steld vervoerd. Voor de rest betreft
het spoedhulpverlening bij onder
andere ongevallen.
Ten behoeve hiervan staat per
manent een team klaar, dat over
dag uit zes en buiten kantooruren
uit vier mensen bestaat. De mel
dingen voor spoedklussen komen
via het alarmnummer binnen bij de
centralist van de ambulancedienst.
Niet zelden zijn de eerste berichten
over een ongeval vaag. Ze kunnen
bij voorbeeld van een passerende
automobilist komen, die in een
oogwenk iets heeft waargenomen
en die via een praatpaal alarm slaat.
Autowrak
Op de plaats van het ongeluk
wordt van het ambulanceperso
neel verwacht dat het snel en doel
treffend helpt. Veelal moet temid
den van opdringerige toeschou
wers worden nagegaan of de
brandweer nodig is om gewonden
uit een autowrak te zagen en of
eventueel nog een ambulance moet
komen.
Om vast te bepalen wat er met
gewonden moet gebeuren is het
stellen van een zogenoemde voor
lopige diagnose belangrijk. Daar
komt lang niet alle gevallen meer
een arts aan te pas. Het ambulance
personeel is veelal zo deskundig
dat het zelf precies weet hoe moet
worden gehandeld. "In Hengelo
hebben we een goede regeling met
de huisartsen. Als zij weten dat wij
ter plaatse zijn komen zij niet, ten
zij we daar om vragen", zegt A.
Buursink, sub-hoofd van de Hen
gelose ambulancedienst.
De medewerkers van de dienst
verrichten op de plek van het onge
val nogal eens handelingen die op
het werkterrein van medici liggen
zoals het stellen van voorlopige
diagnoses, het toedienen van injec
ties met medicamenten, reanima
tie en hartbewaking. Ook beslissen
ze of ze bepaalde handelingen sta
ken zodra die geen zin meer heb
ben. "Je neemt als ambulance-ver
pleegkundige in korte tijd ingrij
pende besluiten. Het kan een
kwestie van leven of dood zijn. De
verantwoordelijkheid is groot",
stelt Buursink.
De directeur van de DGD in de
regio Hengelo is uiteindelijk ver
antwoordelijk voor het handelen
van de ambulance-medewerkers.
Maar pas achteraf kan deze vast
stellen of er correct is gehandeld.
Bij de Hengelose ambulancedienst
heeft deze aanpak nog nooit tot
problemen geleid
Over de schreef
Thiadens vindt deze regeling
echter niet optimaal. Hij pleit er
daarom voor de bevoegdheden van
de ambulance-verpleegkundigen
in Nederland - naar Amerikaans
voorbeeld - wettelijk te bepalen.
"Hoe je het ook wendt of keert, ver
pleegkundigen werken op de grens
van wat ze net wel en net niet mo
gen. De wettelijke bescherming is
onvoldoende. Naarmate het aantal
functies van ambulance-medewer
kers toeneemt groeit ook het risico
dat ze over de schreef gaan".
DEN HAAG - Enkele gemeente
besturen, waaronder die van Al
melo, Amsterdam en Den Haag,
hebben besloten groepen inwo
ners die van een minimumloon
of uitkering moeten leven, finan
cieel te ondersteunen. Staatsse
cretaris De Graaf (sociale zaken)
vindt dat dat niet kan. Minister
Van Dijk (binnenlandse zaken)
kondigt stappen aan tegen de ge
meente Den Haag. Hier staan
twee bestuurslagen lijnrecht te
genover elkaar.
door
Henri Kruithof
Eerder al bemoeiden gemeen
ten zich met buitenlands beleid,
door kernwapenvrije gemeenten
uit te roepen, of door standpun
ten in te nemen over de buiten
landse politiek' van de Neder
landse regering. Daartegen is for
meel weinig te doen. Maar deze
voorbeelden roepen wel de vraag
op of gemeentebesturen zich met
landelijk beleid moeten bemoei
en, of dat zelfs mogen doorkrui-
In Arnhem heeft het buiten
lands beleid van het gemeente
bestuur zelfs geleid tot het uiteen
vallen van het college van burge
meester en wethouders. Het
Zuidafrika standpunt dat dit col
lege innam over ging het CDA in
deze gemeente veel te ver. Het
gevolg was dat deze partij uit het
gemeentebestuur trad.
De discussie laait weer op nu
de gemeente Den Haag van plan
is enkele miljoenen guldens uit
te trekken om de minima in deze
gemeente financieel te steunen.
Premier Lubbers reageerde aan
vankelijk nogal terughoudend,
maar staatssecretaris De Graaf
liet weten dat het kabinet ge
meenten zal verbieden op eigen
houtje een inkomensbeleid te
Hij vindt het onverantwoord
dat het inkomensbeleid van het
kabinet wordt doorkruist. Straks
krijg je de situatie dat een uitke
ringstrekker in de ene gemeente
beter af is dan in de andere ge
meente, zo luidde ongeveer zijn
reactie.
Het kabinet heeft in dit geval
de mogelijkheid om gemeentelij
ke besluiten, die bij voorbeeld
kwijtschelding van gemeentelij
ke belastingen voor bepaalde
groepen behelzen, bij de Kroon
ter vernietiging voor te dragen.
Dit lijkt een soort onafhankelijke
rechtspraak, maar is dit aller
minst. Na advies van de Raad
van State beslist uiteindelijk
toch de betrokken minister en de
Koningin kan weinig meer dan
haar handtekening zetten. En
daarmee is zo'n gemeenteraads
besluit van de baan.
Niet toevallig zijn het de ge
meenten waar een linkse meer
derheid in de raad zit, die een
dergelijk beleid willen voeren.
Zij vinden hel kabinetsbeleid
rampzalig voor de minima en
willen het niet bij verbale protes
ten laten. Ze vinden, in een lof
waardig streven iets concreets te
doen voor deze mensen, dat ze
hun best iets extra's mogen toe
stoppen. Toch is daar wel een en
ander op af te dingen.
Elk kabinet voert op een groot
aantal terreinen, met steun van
de meerderheid van het demo
cratisch gekozen parlement, een
beleid uit dat voor alle burgers
van de Nederlandse samenle
ving geldt. Een van die terreinen
is het inkomensbeleid. Belastin
gen en premies worden in het al
gemeen (een enkele uitzonde
ring daar gelaten) landelijk vast
gesteld. zodat in het hele land bij
een zelfde bruto-inkomen ook
hetzelfde netto-inkomen hoort.
Dit kabinet heeft, met steun al
weer van de meerderheid van het
parlement, gekozen voor een ze
kere denivellering. Dat wil zeg
gen dat de inkomens van hoger
betaalden iets meer omhoog
gaan dan de inkomens van de
laagstebetaalden. Daar heeft het
redenen voor, die overigens fel
omstreden zijn, vooral bij de
linkse oppositie.
Maar dat betekent nog aller
minst dat gemeenten waar de
geestverwanten van die opposi
tie aan de macht zijn, nu maar
vrij zijn dat landelijke beleid te
doorkruisen. De vraag is name
lijk gerechtvaardigd of de PvdA
gelukkig zou zijn geweest met
door de WD bestuurde gemeen
ten die tijdens het kabinet-Den
Uyl het nivellerende beleid zou
den hebben doorkruist, door de
Rechtsgelijkheid
Er zijn echter bezwaren van
meer fundamentele aard. Een
van de kenmerken van onze de
mocratische rechtsstaat is dat er
zoveel mogelijk rechtsgelijkheid
is. Om die reden zijn in onze
strafwetgeving bij voorbeeld
maximum-straffen aangegeven.
Om die reden ook is altijd beroep
mogelijk tegen uitspraken van
een rechter. Dat is allemaal om te
voorkomen dat de burger in het
ene deel van de land anders be
handeld zou kunnen worden dan
in het andere.
Defensie- en strafvervolgings-
beleid bij voorbeeld zijn daarom
voorbehouden aan de landelijke
overheid. Daarover is politiek
ook geen enkel verschil van me
ning. Anders ligt het al met bui
tenlands beleid. Formeel is ook
dat voorbehouden aan de rege
ring, maar sommige gemeenten
vinden dat ook zij best hun me
ning mogen geven over dat bui
tenlands of defensie-beleid. Zie
de gemeenten die zichzelf heb
ben uitgeroepen tot kernwapen-
vrije gemeente.
En daar is nu dus het gemeen
telijk inkomensbeleid bij geko
men. Het ziet er echter naar uit
dat dat geen lang leven bescho
ren zal zijn. Het kabinet is vast
besloten daar eep stokje voor te
steken. Wel wil het toestaan dat
gemeentebesturen in individue
le gevallen financieel bijsprin
gen, maar algemene kwijtschel
ding van bij voorbeeld onroe
rend- goedbelasting is uit den
boze.
Toch zou het geen kwaad kun
nen als de landelijke politiek
eens een fundamentele discussie
aanging over wat gemeenten nog
wel tot hun bevoegdheid mogen
rekenen en wat niet meer. Duide
lijkheid, vooral voor mensen met
een smalle beurs die door dit
soort uitspraken van gemeenten
een sprankje hoop hebben ge
kregen, dat vervolgens weer de
bodem wordt in geslagen, is
meer dan gewenst.
ADVERTENTIE
KATWIJK LEFFERTS SCHOENEN BV VOORSTRAAT 17
LEIDEN SCHOENWINKEL "BRABANT" N00RDEINDE 42
LEIDEN a VAN DALEN SCHOENEN DONKERSTEEG 21
LEIDEN b TRENDY VAN DALEN SCHOENEN HAARLEMMERSTRAAT 128
LISSE a VAN ZELST SCHOENEN BV KANAALSTRAAT 28
N00RDWIJKERH0UT b SCHOUTEN SCHOENEN DORPSSTRAAT 13
OEGSTGEEST b VAN ALPHEN'S SCHOENEN DE KEMPENAERSTRAAT 32
S OVER 0E NIEUWE RQCKPQRT COLLE&TIES EN SPONTAAN ACTIEF LEVEN. LEES JE 'N PROMENADE MAGAZINE VERKRIJGBAAR BIJ DE R0CKP0RT-DEALERS
De gereformeerde synode - de
ze week in Lunteren bijeen - be
noemde dr. Manenschijn (55)
te Amstelveen in de vacature-
Rothuizen tot hoogleraar ethiek
aan de Theologische Hogeschool
in Kampen. Deze school heet
overigens met ingang van giste
ren Theologische Universiteit
Tot hoogleraar dogmatiek in de
vacature-Bakker werd dr. G. W.
Neven (42) te IJsselmuiden be
noemd. En ten slotte tot universi
tair docent godsdienstweten
schap-zendingswetenschap drs.
H. Mintjes (42) te Oldemarkt
(Ov.).
Manenschijn is nu universitair
docent ethiek aan de theologi
sche faculteit van de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam. Eerst
was hij gemeentepredikant ach
tereenvolgens in Broeksterwou-
de en Amstelveen.
Neven is al veertien jaar ver
bonden aan de predikantenop
leiding in Kampen, eerst als we
tenschappelijk assistent van pro
fessor dr J. T. Bakker, het laatste
jaar als universitair hoofddocent.
Mintjes werkte aanvankelijk
als wetenschappelijk medewer
ker godsdienstwetenschap aan
de Vrije Universiteit, waar hij nu
onderzoeker is. Van 1977 tot 1984
was hij zendingspredikant in
Pakistan
- De gereformeerde kerken in
Duisburg-Ruhrort en in Parijs
zullen mogelijk ook na 1988 fi
nanciële steun blijven ontvan
gen van de Nederlandse moeder
kerk. De synode besprak giste
ren hun positie en uitte waarde
ring en sympathie voor deze ker
ken. De commissie voor de gees
telijke verzorging in het buiten
land gaat nu met de commissie
voor personeel, financiën en or
ganisatie praten over een oplos
sing voor steunverlening aan bei
de gemeenten.
- De Gereformeerde Kerken in
Nederland doen mee aan het pro
ces over vragen van gerechtig
heid, vrede en het behoud van de
schepping, waartoe de We
reldraad van Kerken heeft opge
roepen. Dat proces moet in 1990
uitmonden in een wereldconfe
rentie. De gereformeerden - die
daartoe in Lunteren besloten -
zullen ook deelnemen aan het
voorbereidingsprogramma in
Nederland, dat een stuurgroep
van de Raad van Kerken heeft
opgesteld. Dat programma bevat
onder andere een 'thematisch
jaar' en een Kerkendag in sep
tember 1989
- Met 59 tegen 13 stemmen
handhaafde de gereformeerde
synode de uitdrukking 'zuivere
leer' in de kerkorde. Ze verwierp
een voorstel om deze aanduiding
in artikel 52 van de kerkorde te
wijzigen in 'het belijden van de
kerk'.
De vorige synode had voorge
steld de aanduiding te verande
ren en vroeg de plaatselijke ker
ken om hun reactie. Twee regio's
(classes) en 21 plaatselijke ker
ken hadden ernstige bezwaren
tegen wijziging. De uitdrukking
'zuivere leer', zo voerden zij aan.
is aan de bijbel ontleend. 'Het be
lijden der kerk' vonden ze een te
ruime term.
Hoewel de synodecommissie,
onder aanvoering van ds. S. van
der Linde uit Den Haag, wel kon
instemmen met de voorgestelde
wijziging, adviseerde zij de syno
de toch aan de bezwaarschriften
tegemoet te komen
Waarnemer
De Evangelische Alliantie -
waarin een groot aantal evangeli
sche organisaties samenwerkt -
heeft gisteren de uitnodiging
aanvaard van de Raad van Ker
ken in Nederland om als waarne
mer mee te doen aan het proces
van bezinning en actie over ge
rechtigheid, vrede en behoud
van de schepping, een initiatief
van de Wereldraad van Kerken
"Er is alle reden om aan dit ge
sprek mee te doen", zei de voor
zitter van de Alliantie, de gerefor
meerde predikant F. H. Veenhui-
zen uit Apeldoorn, in een reactie.
Secretaris ds. W. R. van der Zee
van de Raad van Kerken noemde
het een heel belangrijke ont-
wikkkeling "dat we nu ook naar
die kant onze vleugels kunnen
uitslaan".
Acht Mei. Het bevreemdt de
Acht Mei-beweging (van ver
nieuwingsgezinde rooms-katho-
lieken) zeer, dat kardinaal Simo-
nis het besluit om pater P Nelen
niet in de bisschoppelijke ad
viescommissie voor Latijns-
Amerika te herbenoemen moti
veert met diens bestuursfunctie
in de beweging "Telkens weer
blijkt, dat u de aard en doelstel
lingen van de beweging én de
doelstellingen van de daarbij be
trokken gelovigen onvoldoende
kent", schrijft voorzitter me
vrouw L. Stael-Merkx in een
brief aan de kardinaal.
Werelddiakonaat. Komende
zondag, 11 oktober, wordt in de
hervormde en gereformeerde
kerken de oktobercollecte ge
houden voor het Werelddiako
naat. Op deze zondag staat het
wereld-voedselvraagstuk cen
traal.
Geen catechisanten. "Ook
dit jaar zal ik niet vermoeid ra
ken door het geven van catechi
satie. Net als vorig jaar waren er
namelijk geen aanmeldingen".
Schrijft de plaatselijke predikant
J. Mostert in de 'Leidse Luthe-
Het gebied van de Leidse lu
therse gemeente is enigszins ge
wijzigd. Hillegom is nu bij Haar
lem gevoegd en Nieuw-Vennep
komt bij Leiden.
Katwijk. Ds. J. A. Visser van
de onafhankelijke baptistenge
meente in Katwijk heeft zijn we
kelijkse bijbelstudies op maan
dagavond kwart over 8 in het ge
bouw Ambachtsweg 2 (van DVS)
hervat. Hij behandelt dit seizoen
'bijzondere hoogtepunten uit de
bijbel'
Vertaling
Voor de vierde keer deze
eeuw is in de Rooms-Katholieke
Kerk in Nederland een nieuwe
vertaling van een deel van de bij
bel verschenen. De Katholieke
Bijbelstichting presenteerde gis
teren m Nijmegen een nieuwe
versie van de vier Evangeliën
(Mattheüs, Marcus, Lucas en Jo
hannes) en de Handelingen der
Apostelen. Aan de vertaling heb
ben veertien mensen zeven jaar
lang gewerkt.
"Deze vertaling is net als de
Statenvertaling overgezet uit de
Griekse grondtekst. Ze heeft de
zelfde pretentie van getrouwheid
als de Statenvertaling, maar het
taalgebruik is eigentijds". Zei
professor dr B. van Iersel, rec-
tor-magnificus van de Katholie
ke Universiteit in Nijmegen, bij
de aanbieding. Hij is voorzitter
van de coördinatiecommissie
voor het vertaalwerk.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar 's Gravenzande J. H.
van Osch Renkum. Gerefor
meerde Kerken Vrijgemaakt:
beroepen te Hoogeveen P. Schel
ling Leeuwarden.
Schoolstrijd. De school
strijd tussen de Rooms-Katholie
ke Kerk en de Italiaanse regering
is nagenoeg voorbij. In een geza
menlijk communiqué wordt ge
zegd, dat overeenstemming is
bereikt over de betekenis van het
concordaat uit 1985 met het oog
I r
op het godsdienstonderwijs. Bij
zonderheden werden nog niet
bekendgemaakt.
In de plannen van de regering
zouden de godsdienstlessen naar
liet eerste of laatste lesuur wor
den verschoven, waardoor het
voor veel leerlingen een stuk
makkelijker zou worden de les
sen te verzuimen.
Krant. De Zuidafrikaanse
krant 'New Nation', een uitgave
van de rooms-katholieke bis
schoppenconferentie, kreeg de
officiële waarschuwing dat arti
kelen, foto's en advertenties in
drie nummers in strijd waren
met de geldende censuurbepa-
lingen. Een tweede waarschu
wing kan betekenen, dat de
krant drie maanden lang niet
mag verschijnen.
