de voorraad
strekt.
Vredesoverleg El
Salvador vordert
Dalai Lama krijgt schuld van hevige rellen in Tibet
Baskische activisten
zware slag toegebracht
Reagan stelt Nicaragua nieuwe eisen
Grapje van Bush valt
vol komen verkeerd
VS-waarnemers naar
verldezingen Suriname
MAANDAG 5 OKTOBER 1987
■mn\m*
MEXICO (GPD/Rtr/UPI/AP) Het overleg dat gisteren tussen de regering en het verzet
van El Salvador is begonnen, is goed verlopen. Diep in de nacht werd bekend gemaakt dat
president José Napoleon Duarte en de vertegenwoordigers van het gewapende verzet het
eens zijn geworden over een agenda van vier punten en dat de besprekingen in de loop van
vandaag zullen worden voortgezet.
BRUSSEL (GPD) - De Amerikaan-
se vice-president George Bush
heeft zaterdag op een persconfe
rentie in Brussel zijn verontschul
digingen aangeboden aan de arbei
ders in de Amerikaanse auto-in
dustrie, die hij eerder met enkele
uitlatingen had gekwetst.
Hij deed dat na zijn bezoek van
vrijdag aan het NAVO-hoofdkwar-
tier. Een van de NAVO-ambassa-
deurs had hem daar verteld van
een recente legeroefening in de
Sovjetunie waaraan 350 tanks had
den deelgenomen zonder dat een
enkel geval van materiaalpech was
voorgevallen.
Bush had daarop gezegd: "Als de
monteurs die de Sovjet-tanks moe
ten onderhouden soms geen werk
meer hebben in de Sovjetunie,
stuur ze dan maar naar Detroit,
want daar kunnen we hun vakman
schap wel gebruiken".
Die opmerking was onmiddellijk
via de persbureaus naar de Vere
nigde Staten geseind, waar Owen
Bieber, de voorzitter van de vak
bond van de arbeiders in de autoin
dustrie verbolgen reageerde. "Het
was verkeerd van de vice-president
te zeggen dat het Amerikaanse
vakmanschap niet deugt. Als hij
zegt dat het vakmanschap van de
Russen groter is, voegt hij nog een
belediging toe aan een al kwetsen
de opmerking".
De medewerkers van Bush poog
den in Brussel onmiddellijk de
schade te herstellen. Bush zou
slechts hebben willen zeggen dat
men in Detroit altijd goede mon
teurs kan gebruiken, zei zijn staf
chef Craig Fuller. Bush zelf zei za
terdag op zijn persconferentie spijt
te hebben van zijn opmerkingen
die volgens hem als een grapje wa
ren bedoeld en dat hij niemand had
willen kwetsen.
Bush rondde in Brussel zijn Eu
ropese rondreis af, die hem naar
Italië, Polen, Frankrijk, Westduits-
land, Groot-Brittannié en België
bracht. De vice-president, die naar
wordt verwacht op 12 oktober zijn
kandidatuur voor de presidents
verkiezingen van volgend jaar be
kend zal maken, gaf openlijk toe
dat zijn reis zijn presidentiële aspi
raties kan steunen.
Een cameraploeg van zijn cam
pagneteam volgde hem door Euro
pa. "Ik hoop dat ze goede beelden
hebben geschoten", zei Bush zater
dag. Maar hij voegde er aan toe dat
hij zijn reis maakte op verzoek van
president Reagan en in het belang
van de buitenlandse politiek van
de VS.
Vice-president Bush
Een woordvoerder van de rooms-
katholieke kerk zei dat de onder
handelingen in een sfeer van 'diepe
ernst en openheid' hadden plaats
gehad.
Op zich is de agenda-opstelling
een hele doorbraak. Vlak voor het
begin van de gesprekken in de am
bassade van het Vaticaan in San
Salvador was nog eens gebleken
hoe groot de kloof tussen beide
partijen is.
President Duarte verkondigde
opnieuw zijn stelling dat de Mid-
denamerikaanse vredesakkoorden
de rebellen ertoe verplichten het
geweld af te zweren en mee te doen
aan het democratische proces.
Guillermo Ungo, de president van
het FDR/FMLN-front, liet weten
dat hij geenszins van plan was om
over een dergelijke 'overgave' te
praten. Hij streeft in ieder geval
naar een overeenkomst die voort-
Pact Laurel
en Enrile
tegen Aquino
NEW YORK (Rtr) - De Filipijnse
vice-president Salvador Laurel en
ex-minister van defensie Juan
Ponce Enrile zijn overeengekomen
om hun krachten te bundelen te
gen president Corazon Aquino. Dit
schrijft het Amerikaanse weekblad
Newsweek.
Het pact tegen Aquino wordt ko
mende week bekend gemaakt. Vol
gens Newsweek kan een akkoord
tussen Laurel en Enrile een „con
stitutionele staatsgreep" uitlok
ken, waarbij door het leger druk
wordt uitgeoefend op Aquino om
plaats te maken voor Laurel en om
Enrile een sleutelpositie in de rege
ring te geven.
Het blad citeerde oppositieleider
Bias Ople, die gezegd heeft: „Er is
een alternatief voor de regering-
Aquino, dat zich verdraagt met de
grondwet en dat het vertrouwen
zou kunnen hebben van het land
en de Verenigde Staten."
Newsweek bericht echter in het
zelfde nummer over een recent opi
nie-onderzoek op de Filipijnen,
waaruit is gebleken dat 74 procent
van de bevolking en 82 procent van
de inwoners van Manila in actie
zouden komen om Aquino's rege
ring te steunen bij een eventuele
bedreiging. De regering-Aquino
geniet volgens Newsweek ook de
onvoorwaardelijke steun van ker
kleider kardinaal Jaime Sin.
Aids
President Kenneth Kaunda van
Zambia heeft gisteren onthuld dat
zijn zoon is overleden aan aids. Hij
deed een beroep op de Wereld de
dodelijke immuunziekte een
drachtig te bestrijden. "Hoe mij
zoon aids opliep weet ik niet, maar
ik heb zijn dood niet nodig om een
beroep op de internationale samen
leving te doen om het probleem te
beschouwen als een wereldpro
bleem", aldus Kaunda. Masuzyo
was begin dertig toen hij stierf.
Sri Lanka
President Jayewardene van Sri
Lanka heeft gisteren de Indiase
vredestroepen gewaarschuwd dat
ze het land moeten verlaten als zij
er niet in slagen een einde te maken
aan een nieuwe golf van etnisch ge
weld in de Oostelijke Provincie.
Jayewardene uitte zijn dreigement
na vier dagen van gewelddadighe
den in de oostelijke regio die aan
zeker 11 mensen het leven hebben
gekost, vooral Singhalezen.
Sovjetunie
De Sovjetunie heeft westerse di
plomaten, militaire specialisten en
journalisten dit weekeinde een
kijkje laten nemen in een tot dus
ver geheim complex voor chemi
sche wapens in Sjichany. Dit
nieuwste staaltje van de doof par
tijleider Michaïl Gorbatsjov beplei
te openheid (glasnost) was bedoeld
om het Westen ervan te overtuigen
dat Moskou zijn chemische wa
pens werkelijk wil vernietigen. De
bezoekers waren afkomstig uit 45
landen, waaronder de Verenigde
Staten.
Erkenning
De Zuidafrikaanse minister van
defensie Magnus Malan heeft afge
lopen weekeinde toegegeven dat
Zuidafrika troepen in zijn buur
land Angola gelegerd heeft. De mi
nister sprak van „beperkte aanwe
zigheid" in het zuidelijk deel van
Angola. De Zuidafrikaanse rege
ring had in het verleden wel erkend
dat er af en toe bliksemaanvallen
op Angolees grondgebied werden
uitgevoerd, maar de uitspraak van
Malan wees voor het eerst op een
min of meer permanente aanwezig
heid van Zuidafrikaanse militairen
in het zwarte buurland.
SINGAPORE De anti-Chinese
rellen die zich vorige week in Tibet
hebben voorgedaan, zijn de ern
stigste in dat land sinds de culture
le revolutie meer dan tien jaar gele
den. Boeddhistische monniken,
die om onafhanklijkheid riepen,
gooiden stenen naar de politie, sta
ken een politiekantoor in brand en
vernielden motorvoertuigen. Zes
betogers kwamen om het leven,
terwijl negentien politiemannen
ernstig gewond raakten. De situa
tie in de hoofdstad Lhasa is nog
steeds gespannen.
door
Bob Mantiri
Er zijn versperringen opgericht
op de weg naar het vliegveld en
naar andere delen van het land.
Vanuit Tibet in Peking aangeko
men toeristen vertelden dat buiten
landers andere gebieden van Tibet
niet meer mochten bezoeken. Tibe-
tanen hebben de waarschuwing ge
kregen dat zij zullen worden gear
resteerd als zij zich 's avonds op
straat zouden vertonen.
Politie en leger patrouilleren in
de straten van de hoofdstad. Zater
dag vloog een legerhelikopter ver
scheidene malen laag over de stad.
Een toerist zei dat het hem was ver
boden om een groot boeddhistisch
klooster te bezichtigen. Ook zou
den een aantal kloosters, waarvan
monniken betrokken zijn geweest
bij de demonstraties, streng wor
den bewaakt.
Volgens de toeristen zouden de
monniken woensdag - de dag dat
36 jaar geleden de Chinezen Tibet
binnenvielen - opnieuw betogin
gen willen houden.
Volgens de officiële Chinese me
dia waren weinig mensen bij de in
cidenten betrokken, maar westerse
toeristen uit Tibet zeiden dat dui
zenden mensen aan de betoging
hadden deelgenomen.
Chinese kranten hebben de in
India in ballingschap wonende spi
rituele leider van de Tibetaanse
boeddhisten, de Dalai Lama, ervan
beschuldigd de ongeregeldheden
op touw te hebben gezet. Vorige
maand riep de Dalai Lama tijdens
een reis door de VS, een trip die fel
door Peking werd gekritiseerd, op
tot terugtrekking van de Chinese
troepen uit Tibet. De Dalai Lama
deed ook een beroep op Amnesty
International om een onderzoek te
doen naar de schending van de
mensenrechten in zijn land.
De Chinese regering noemde de
ongeregeldheden een 'ernstig poli
tiek incident dat door de kliek van
de Dalai is veroorzaakt'. China Dai
ly, spreekbuis van de regering,
sprak van 'criminele activiteiten
van een groepje separatisten, ge
steund door de Dalai'. Volgens dit
blad hebben deze dissidenten niet
de steun van het Tibetaanse volk.
Het is voor het eerst dat de Chi
nese regering weer harde woorden
gebruikte tegen de Tibetaanse
geestelijke leider. Nog niet zo lang
geleden nodigde Peking de Dalai
Lama uit om terug te keren naar
zijn land, mits hij zijn streven voor
een onafhankelijk Tibet zou opge
ven.
Van de ruim zes miljoen Tibeta-
nen woont ongeveer de helft in Ti
bet. De andere helft woont in de
aangrenzende Chinese provincies
Sechuan en Qinghai. De Tibetanen
waren van 1911 tot 1950 volledig
autonoom. In 1951 bezette het Chi-
JT 'A'-
Dalai Lama.
GPD)
nese leger Tibet. Met de Dalai La
ma werd een overeenkomst geslo
ten waarbij de Chinese regering be
loofde, dat Tibets theocratische en
feodalistische sociale structuur in
tact werd gelaten.
Maar toen de Chinezen toch ver
anderingen brachten in de traditio
nele structuur, kwamen de Tibeta
nen in 1959 in opstand. Na de
vlucht van de Dalai Lama naar In
dia, maakten de Chinezen een eind
aan de macht van het Lamaistisch
boeddhisme, voerden landhervor
mingen in en lijfden Tibet politiek
en economisch bij China in. Maar
in 1965 kreeg Tibet zijn zelfbestuur
terug, zij het onder toezicht van Pe
king.
Tijdens de culturele revolutie oe
fenden de rode gardisten een ter
reurbewind uit onder de de Tibeta
nen. In 1980 liet de Chinese rege
ring, met het aantreden van Deng
Xiaoping, de teugels wat vieren en
stond grotere vrijheid toe. Ze
mochten weer hun eigen gods
dienst beleven, enkele tempels
werden heropend en de buitge
maakte relikwieen werden terug
gegeven. De kloosters mochten
weer aspirant-priesters opnemen
en op 17 februari 1986 werd voor
het eerst sinds 20 jaar weer een tra
ditionele gebedsdienst gehouden;
1000 lama's en 10.000 boeddhisten
woonden deze plechtigheid bij. Pe
king moedigde het toerisme aan en
ballingen kregen toestemming op
familiebezoek te gaan.
China heeft in de afgelopen ze
ven jaar ruim 2 miljard dollar aan
economische hulp in Tibet ge
pompt. Maar in Tibetaanse kringen
wordt gezegd, dat China daarente
gen voor nog vele miljarden dollars
aan onder meer hout uit Tibet heeft
weggehaald. De Tibetanen zeggen
dat zij geen enkele etnische, cultu
rele of taaiband hebben met de
Chinezen.
NEW YORK (GPD) - De Verenig
de Staten zullen waarnemers naar
de verkiezingen van 25 november
in Suriname sturen. Het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken heeft dat in een brief aan
de Surinaamse ambassadeur in
Washington, Arnold Halfhide, me
degedeeld.
In de brief wordt Suriname gefe
liciteerd met het succesvolle ver
loop van het referendum, waarin
de Surinaamse bevolking zich vori
ge week over een nieuwe grondwet
kon uitspreken. Ook wordt voldoe
ning uitgesproken over de manier
waarop het referendum is gehou
den.
De Surinaamse minister Henk
Heidweiller (buitenlandse zaken),
die het afgelopen weekeinde in
New York was voor de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties, zei de brief als een bewijs te
zien van een nieuwe Amerikaanse
houding jegens Suriname.
Naast Amerika is ook de Organi
satie van Amerikaanse Staten
(OAS) uitgenodigd om te kijken of
de algemene verkiezingen volgens
de regels verlopen. Het Internatio
nale Pers Instituut, IPI, is even
eens gevraagd een waarnemer te
zenden.
Het IPI reageerde gisteren terug
houdend op de uitnodiging. Drs.
Max Snijders, voorzitter van de Ne
derlandse afdeling van het IPI,
vraagt zich af of een waarnemer
sturen wel zin heeft als niet tegelij
kertijd visa aan Nederlandse jour
nalisten worden verleend. Het IPI
zal deze week besluiten de uitnodi
ging al dan niet te aanvaarden.
Het is niet erg waarschijnlijk dat
ook Nederland zal worden ge
vraagd om bijvoorbeeld een parle
mentaire delegatie als waarnemers
te sturen.
„Ik ben bang dat de Nederlandse
politici roet in het eten zullen gooi
en, omdat het bij hen niet in de eer
ste plaats gaat om de democratie en
de mensenrechten in Suriname. Zij
willen in de eerste plaats wraakne-
men op Bouterse", aldus Heidweil
ler.
De Surinaamse minister van bui
tenlandse zaken zei niet te ver
wachten dat Nederland geneigd zal
zijn de opgeschorte ontwikkelings
hulp te herstellen, ook niet na de
verkiezingen.
„De Nederlandse regering heeft
altijd gezegd: naarmate jullie con
crete stappen doen in de richting
van de democratie, zullen wij de
betrekkingen normaliseren. Hoe
wel wij vele concrete stappen heb
ben gedaan, heeft de Nederlandse
politieke wereld niets gedaan. Ik
ben dan ook bang dat het debat
over de hervatting tot in het onein
dige wordt verlengd".
MEXICO De regeringspartij in
Mexico, PRI, heeft gisteren de 39-
jarige Carlos Salinas de Gortari,
momenteel minister van de begro
ting, aangewezen als presidents
kandidaat. Het is daarmee zo goed
als zeker dat de jonge bewindsman
volgend jaar president De la Ma
drid opvolgt.
Wieslimiskooptmeteeneenlot.Wantookdezemaandzijnermeerdan1miljoenprijzentewinnentegenoverzo'n2miljoenloten.Verdeeldover3
trekkingen. Alles bu elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje tot het half miljoen. Eerste trekking volgende week woensdag.
ytyfÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ
caragua wegstuurt.
Een anonieme woordvoerder
van het Witte Huis zei tegen de
N.Y. Times dat het doel van de lijst
is de Sandinisten zo ver te krijgen
dat zij bereid zijn zich neer te leg
gen bij een besluit dat in het stem
lokaal wordt genomen. Volgens de
krant zal Reagan woensdag, in een
rede tot de Organisatie van Ameri
kaanse Staten in Washington, in
bijzonderheden treden.
In Nicaragua heeft gisteren een
aanvoerder van een groep Miskito-
indianen die incidenteel anti-rege
ringsacties uitvoerden een ak
koord getekend met de Sandinis
ten. Commandant Uriel Vanegas is
met de Sandinisten overeengeko
men zijn 400-man sterke indianen-
leger in de regeringstroepen te in
tegreren en de regering steun te
verlenen bij het overhalen van an
dere Indiaanse rebellen tot het ac
cepteren van een bes.tand. Mana
gua sloot in 1985 al met enkele aan
voerders van de Indianen een be
stand en beide partijen hebben
zich daar ook aan gehouden.
MADRID (GPD) - Met de ontdek
king van het archief van de ETA,
dat afgelopen woensdag bij de ar
restatie van ETA-leider Santiago
Arrospide in het Franse Anglet in
beslag werd genomen, is de Baski
sche terreurorganisatie wellicht de
grootste slag in haar historie toege
bracht. Want met het aan het licht
komen van bijna de volledige orga
nisatiestructuur heeft de Baski
sche terreur-organisatie haar be
langrijkste bescherming, absolute
clandestiniteit, verloren.
Tussen de documenten werd on
der meer een lijst aangetroffen met
meer dan 600 namen van leden en
medewerkers van de ETA. Op ba-
CAMBRIDGE - Een Amerikaanse demonstrant springt met een
vaart op de tafel waarachter een zeer geschrokken Contra-leider Adolfo
Calero rechtsj staat. Calero zou op de Harvard-universiteit een speech
houden over Nicaragua, maar zag daar na dit incident vanaf. Hi'j raakte
niet gewond. De demonstrant werd gearresteerd (foto AP)
sis van het archief kon dit weekein
de de infrastructuur van de Baski
sche afscheidingsbeweging in
Frankrijk en Spanje voor een be
langrijk deel worden ontmanteld.
In een grootscheepse razzia arres
teerde de Franse politie zaterdag 68
leden en medewerkers van de ETA
in meer dan 20 plaatsen in Zuid-
Frankrijk. Elf van hen werden gis
teren al aan Spanje uitgeleverd.
Onder de arrestanten bevond zich
ook de vrouw van ETA-leider Arro
spide.
Ook in Spanje zette de politie de
klopjacht op ETA-leden onvermin
derd voort. In Bizcaye werden vijf
militanten opgepikt, terwijl in Bar
celona een ETA-lid werd gearres
teerd, die was belast met de weder
opbouw van het commando-Bar
celona, dat eerder was ontmanteld.
De politie ontdekte in twee ar
beiderswijken van Madrid boven
dien twee appartementen, die door
leden van de ETA recentelijk in ge
bruik waren genomen. In totaal
zijn sinds donderdag meer dan 30
ETA-leden ingerekend. In politie
kringen heeft het verbazing ge
wekt, dat de ETA beschikte over
hoogwaardige technologische ap
paratuur. De organisatie beschikte
bijvoorbeeld over een radiogra
fisch bestuurde auto, die de ETA,
volgeladen met explosieven, tegen
een militair doel te pletter wilde la
ten rijden. Ook werd een appa
raatje aangetroffen, waarmee het
verspringen van de stoplichten
kon worden geregeld.
Sympatisanten van de ETA kon
den de tegenslag moeilijk verwer
ken. Op diverse plaatsen, zowel in
Frans als Spaans Baskenland, wer
den demonstraties gehouden tegen
de razzias. In de plaats Renteria
koelden radikale nationalisten hun
woede op een trein, die evenals elf
vervoerde personenauto's in vlam
men opging. Ook diverse vrachtau
to's en personenauto's met een
Frans kenteken moesten het ont
gelden.
zetting van het overleg mogelijk
maakt.
Bij de ambassade waren de hele
dag duizenden voor vrede manifes
terende demonstranten te zien:
christendemocraten met witte zak
doeken; progressieve studenten en
arbeiders met de eis dat het tot
daadwerkelijke onderhandelingen
met het verzet zou komen.
Voorts kwamen vanuit Washing
ton berichten dat de Amerikaanse
president Reagan een lijst met ei
sen heeft opgesteld waaraan de re
gering van Nicaragua zich moet
houden als zij wil bereiken dat mi
litaire hulp aan de Contra's wordt
stopgezet. Dit berichtte de New
York Times. Op de lijst staan eisen
die niet staan in het twee maanden
oude Middenamerikaanse vredes
akkoord dat in Guatemala werd
ondertekend. Het Witte Huis wil
dat de presidentsverkiezingen in
Nicaragua vroeger moeten worden
gehouden dan de uiterste termijn
van 1990 die het akkoord noemt.
Daarnaast bevat de lijst de eisen
dat de Sandinisten alle politieke
gevangenen het zouden er onge
veer 2.300 zijn -- vrijlaten, met de
Contra's een staakt-het-vuren over
eenkomen, de Contra's onvoor
waardelijke amnestie geven om
hen in staat te stellen zich verkies
baar te stellen voor een openbaar
ambt en alle Cubaanse en Sovjet-
russische militaire adviseurs in Ni-
Een Franse politieman arresteert de vrouw van ETA-leider Santiago Arrospide met zoontje) in Bagon-
(foto afp)
