De Koning: looneisen kosten werk Deeltijd-vut voor de oudere leraren Staking bij Nestlé gaat door Jagen is de laagste vorm van onsportiviteit' Eigen Huis: kopers vaak dupe van rommelen aannemer met bouwkosten Straf voor ontvoering wordt hoger 'Politie moet meer doen aan opsporing milieudelict' MAANDAG 5 OKTOBER 1987 PAGINA 3 Waarschuwing aan vakbeweging DEN HAAG (GPD) Minister De Koning (sociale zaken) heeft de vakbeweging gewaarschuwd geen looneisen te stellen. Een looneis van 1,5 procent betekent volgens hem een verlies van 36.000 banen. De vakbeweging vindt dat het aan het parlement en het kabinet ligt om de extra lasten die zijn aangekondigd voor de lagere inkomens ongedaan te maken. Als dat gebeurt zal de vakbeweging zich matigen met het stellen van looneisen. AMERSFOORT (ANP) - Overwe- gend kleinere aannemers die pre miekoopwoningen bouwen schro men er niet voor kopers valse Fi nanciële gegevens te verstrekken over hun huizen als de subsidie in gevaar dreigt te komen. Ook bren gen zij de koper vaak duizenden guldens te veel aan bouwrente in rekening. Dit stelt de vereniging Eigen Huis in een toelichting op het jaarverslag van haar juridische afdeling. Eigen Huis (210.000 leden) ont vangt regelmatig klachten van huiseigenaren die subsidie moeten terugbetalen aan het ministerie of in het geheel geen of nauwelijks subsidie ontvangen voor hun pre miewoning, ofschoon de bouwon dernemer of makelaar hen dat wel had voorgespiegeld. In dit laatste geval rest de bewoner-eigenaar meestal niets anders dan zijn huis te verkopen, wat bij premiewonin gen vaak tot verliezen van 10.000 tot 15.000 gulden leidt, aldus Eigen Huis. Wanneer de koper als laatste for- maliteit het zogeheten gereedmel- dingsformulier aan het ministerie moet opsturen, vult de aannemer dat meestal zelf in omdat hij im mers als enige de gegevens kent. De koper moet er dan zijn handte kening onder zetten. Als de onder nemer voorziet dat de subsidie la ger zal uitvallen dan hij tijdens het verkoopgesprek had voorgere kend, vult hij het formulier 'te roos kleurig' in, vermeldt het jaarver slag. Als het ministerie ontdekt dat het formulier onjuist ingevuld is, eist het de te veel verstrekte subsi die terug. De koper moet dan maar zien hoe hij de schade op de bouw ondernemer verhaalt. Volgens Ei gen Huis is dat in de praktijk vaak onmogelijk. Ontdekt het departe ment niets, dan ontvangt de bewo ner-eigenaar weliswaar subsidie, maar wel meer dan waarop hij recht heeft. Hoofd juridische zaken Van Loon van Eigen Huis stelt dat de overheid de bouwondernemer ten onrechte beschermt. "De koper is per definitie bijna altijd een leek. Die gaat dus af op de informatie die hij van de verkoper krijgt. Als die informatie niet deugt, mag de ko per daar niet de dupe van worden, dan moet de verkoper worden aan gepakt", aldus Van Loon. Overi gens heeft Eigen Huis de zaak drie jaar geleden al aangekaart bij de toenmalige staatssecretaris Brokx, maar dat heeft nooit tot actie ge leid. Van Loon meent dat de subsidi eregelingen voor premiekoopwo ningen zelf debet zijn aan de vaak onbevredigende gang van zaken. De stichtingskosten van premie woningen zijn mede-bepalend voor de subsidie. Deze totaal-kos ten van een woning worden door het ministerie pas vastgesteld als de koper er al lang in woont. Tijdens het verkoopgesprek kan de verkoper nooit met zekerheid zeggen wat die stichtingskosten zullen worden. Daarvoor zijn er te veel onzekere factoren tijdens de bouw (lange vorstperiode bij voor beeld). Zijn er veel tegenslagen, dan kunnen die kosten zo hoog worden dat het subsidierecht (vrij wel) vervalt. De juridische afdeling heeft in 1986 en dit jaar talloze malen ge schillen tussen leden en bouwon dernemers voor de raad van arbi trage voor de bouwbedrijven uitge vochten. Daarbij is haar gebleken dat zelfs bij aantoonbaar te hoge bouwrente de koper toch wel eens in het ongelijk werd gesteld. Van Loon is ervan overtuigd dat aannemers de zwakke positie van kopers uitbuiten. Zij weten dat een kersverse huiseigenaar-bewoner geen geld meer heeft om kostbare procedures aan te spannen. Een ge schil voor de raad van arbitrage kost immers vaak een aanzienlijk bedrag. Eigen Huis heeft vorig jaar 18.000 keer juridische hulp ver leend aan leden, variërend van tele fonische adviezen tot slepende pro cedures voor de raad van arbitrage. Per 1 oktober van dit jaar zat de af deling al ruim over die 18.000. Van Loon: "We hebben hier veertien ju risten, maar voor honderd zou ik ook werk hebben". Voor de NCRV-radio zei de minis ter dat alle looneisen ten koste gaan van de werkgelegenheid. "De prijzen van consumptiegoederen gaan omhoog, de premies voor de sociale verzekeringen gaan om hoog, er wordt minder geïnves teerd en het financieringstekort van de overheid trekt verder aan", aldus De Koning. Hij meent dat het stellen van looneisen in sterke be drijfstakken altijd een uitstraling heeft naar zwakke bedrijven. De Koning vindt dat het geld dat be taald moet worden aan loonkosten stijgingen beter geïnvesteerd kan worden. "Daarmee schep je werk gelegenheid", zei hij. De Koning is van oordeel dat de vakbeweging zich heeft opgesteld in een positie van 'hou me vast of ik bega een ongeluk'. Als de vakbe weging blijft vasthouden aan loon eisen, wordt de afstand in inkomen tussen werknemers in het bedrijfs leven aan de ene kant en dat van ambtenaren en uitkeringsgerech tigden aan de andere kant alleen maar groter. De Koning liet door schemeren dat het kabinet bereid is wat te doen aan de inkomens van ambtenaren en uitkeringstrekkers als de vakbeweging er in slaagt ook in 1988 de inkomens te matigen. "Zo is het tenminste op 2 juni tus sen kabinet en Stichting van de Ar beid afgesproken". Het CDA en WD willen in on derling overleg proberen enigszins aan de wensen van de vakbewe ging tegemoet te komen. De beide fractievoorzitters De Vries en Voorhoeve willen proberen de op eenstapeling van bezuinigingen die de laagste inkomens extra hard treffen wat af te wentelen op de ho gere inkomens. De Koning zei dat hij de stellingname van de beide re geringsfracties wilde afwachten. "Het wordt de komende week geen crisis; veeleer een kwestie van ge ven en nemen", zei hij. Verkeerd adres Henk Hofstede, de voorzitter van het CNV zei dat het aan zowel par lement als kabinet zal liggen of de vakbeweging al dan niet met loon eisen zal komen. "De Koning is met zijn waarschuwing echt aan het verkeerde adres". Parlement en kabinet kunnen er volgens de CNV-voorzitter loonvragen voor komen door de opeenstapeling van maatregelen, door de extra lasten in de gezinszorg, de volksgezond heid en het onderwijs weg te halen. Als dat niet gebeurt ontstaat er voor de laagste inkomens een ne- CV-ketels De gasbedrijven hebben alle be zitters van een centrale-verwar mingsketel van het merk ACV aan geraden contact op te nemen met het plaatselijk gasbedrijf omdat ze mogelijk koolmonoxide lekken. Volgens de Vereniging Eigen Huis, die dat gisteren voor de AVRO-ra- dio zei, staan er in ons land moge lijk duizenden ondeugdelijke cv- ketels. De ketels zijn vooral gevaar lijk in goed geïsoleerde huizen met weinig ventilatie. ECU Philips-president Van der Klugt is op verzoek van de voormalige Franse president Giscard d'Es- taing en oud-bondskanselier Schmidt voorzitter geworden van een stichting die de monetaire een wording van Europa wil aanmoedi gen. Zij wil dat doen door het be vorderen van het gebruik van de Europese munt de Ecu en door het liberaliseren van het kapitaalver keer in Europa. Voortvluchtig In een ziekenhuis in Heerlen is een 40-jarige vrouw overleden aan de verwondingen die zij woensdag opliep bij een schietpartij. Ze werd toen vlak bij haar woning neerge schoten door haar ex-man, van wie zij sinds kort gescheiden was. Zij had met hem een afspraak ge maakt om buiten haar woning nog eens over de echtscheiding te pra ten. De man is nog voortvluchtig. Staking Het grootste deel van de och tendploeg van Deli HTL Tabak Maatschappij bv in Eindhoven is vanmorgen niet aan het werk ge gaan. Het is een spontane actie, maar de Voedingsbond FNV staat op het punt om de staking over te nemen. De bonden zijn al maandenlang in gesprek over een nieuwe cao. De directie wil slechts een loonsverho ging geven van één procent, de bonden eisen minstens 'enkele procenten' en een onderzoek naar de werkomstandigheden. gatieve ontwikkeling van de koop kracht. De FNV is van mening dat als het parlement de komende week kans ziet de plannen van het kabinet bij te sturen, dat een positieve invloed kan hebben op de cao-onderhande lingen in de bedrijfstakken en on dernemingen. Wim Kok, de fractie voorzitter van de PvdA zei te ho pen dat het parlement er in zal sla gen de kabinetsplannen bij te scha ven. Hij is ervan overtuigd dat de vakbeweging zich op het loonfront dan rustig zal gedragen. DEN HAAG (GPD) - Er is geen sprake van dat de straf voor ont voering wordt verlaagd. Minister Korthals Altes (justitie) is juist van plan dit delict zwaarder te straffen en- zal daarvoor, zodra de ontvoe ring van Gerrit-Jan Hein is beëin digd, een wetsvoorstel bij het par lement indienen. De bewindsman zei dat gisteren voor de AVRO-ra- dio. In de afgelopen dagen is verwar ring ontstaan over de inhoud van een nieuw uitleveringsverdrag, dat binnenkort in de Eerste Kamer aan de orde komt. In dat verdrag staat op het plegen van een ontvoering een gevangenisstraf van maximaal tien jaar. Omdat het Nederlands Wetboek van Strafrecht het begrip ontvoering niet kent, moet de wet worden aangepast en zal voor dat misdrijf een straf van tien jaar gaan gelden. Nu het begrip 'ontvoering' aan de wet wordt toegevoegd, zal de ge vangenisstraf nog hoger uitvallen. Een ontvoering gaat immers altijd gepaard met vrijheidsberoving en afpersing, waarvoor de rechter nog afzondelijke straffen kan opleggen. De hoogste straf (tien jaar voor ont voering) mag met eenderde wor den verhoogd, waardoor een ge vangenisstraf van 13 jaar en vier maanden kan worden opgelegd. Wegens het ontbreken van het begrip ontvoering konden de kid nappers van biermagnaat Heine- ken destijds niet aan Nederland worden uitgeleverd. Pas toen een nieuw verzoek werd ingediend en de uitlevering van de ontvoerders alleen wegens vrijheidsberoving en afpersing werd gevraagd, kon de overdracht aan Nederland als nog plaatsvinden. jaar i het a STEDE BROEC - Een felle uit slaande brand heeft gisternacht de voormalige tuinbouwveiling in Grootebroek in de as gelegd. Er is voor vele miljoenen guldens scha de aangericht. Een woordvoerder van de brandweer sprak zelfs over tien tot vijftien miljoen. De oorzaak is nog onbekend. Het gebouwen complex, dat een oppervlakte had van anderhalve hectare, werd ge bruikt als opslag van diverse soor ten landbouwprodukten. De brandweer van Stede Broec die al snel hulp kreeg van collega's uit Enkhuizen en Drechterland, stond machteloos. De bluswerk zaamheden bleven beperkt tot de Veilingbrand trekt duizenden toeschouwers De brand bracht ondanks het middernachtelijk uur duizenden mensen op de been. De politie had de handen vol aan het op afstand houden van het nieuwsgierige pu bliek. De enorme rookontwikke ling bleef gisteren tot het eind van de middag publiek trekken, dat voornamelijk via het station toe stroomde. De NS en de rijkspolitie besloten gistermiddag tot ontrui ming van het station, dat in de baan lag van de rook van verbrande be strijdingsmiddelen en plastic krat ten. Treinreizigers konden hier door niet meer op het station in- of uitstappen. Rond vier uur gistermiddag werd het station weer opengesteld voor het publiek. De vrijgekomen giftige gassen hebben verder niet voor overlast gezorgd. Verwacht wordt dat het nablussen drie dagen kan duren. dat zij werken gebruik kunnen maken van de vut-rege- ling. Vanaf 55 jaar moeten ze hele maal in de vut kunnen gaan. Deze voorstellen circuleren in het infor meel overleg van minister Deet- man (onderwijs) en de bonden. Verwacht wordt echter dat het nog minstens twee weken duurt voor de partijen werkelijk voor overleg met elkaar aan tafel schuiven. "Het papiertje met de voorstellen van de minister hebben wij nog niet ont vangen", aldus een woordvoerder van de bonden gisteren. Deetman heeft grote problemen om de loonkosten, die het leeuwe- deel vormen van zijn begroting, in toom te houden. De vergrijzing in het onderwijs zorgt ervoor dat die kosten veel hoger uitvallen dan ge raamd. Deetman wil oudere leer krachten steeds jonger gebruik la ten maken van de vut en hun taken verlichten om jongere leraren hun plaatsen te laten innemen. Zo wil hij de loonkosten verlagen en de werkgelegenheid voor jonge lera ren verbeteren. Het kabinet heeft daar extra geld voor beschikbaar gesteld. Aanvan kelijk ruim 215 miljoen, maar nu wordt gesproken over ongeveer 175 miljoen gulden voor het ko mend jaar. Touwtrekken tussen de ministeries van financien, binnen landse zaken en onderwijs, waarbij de compromis-voorstellen zich op stapelen, hebben het zicht op het exacte bedrag vertroebeld. Volgens de onderwijsbonden is deeltijd-vut voor leraren vanaf 53 jaar het meest effectief. Een derge lijke maatregel levert ogenblikke lijk nieuwe arbeidsplaatsen op en de ervaring van de oudere leer kracht gaat niet onmiddellijk ver loren. Daar staat tegenover dat het niet eenvoudig is om een leraar voor een halve week uit te rooste ren. Deetman zou zelf het minst ge porteerd zijn voor de variant waar bij 55-jarigen hun werk neerleggen en vervroegd uittreden. De derde mogelijkheid om jonge leerkrach ten voor de klas te krijgen is, de ou deren verplicht taakverlichting op te leggen. Zij zouden dan rpinder les geven en meer tijd steken in be geleidende werkzaamheden. Veel leraren tussen vijftig en zes tig jaar hebben het moeilijk op school. Wat er moet gebeuren als onverwacht veel van hen het werk willen staken om in de vut te gaan is niet duidelijk. De onderwijsbon den hebben over dit probleem ook nog geen gedachten ontwikkeld. Zij hebben hun hoop gevestigd op deeltijd-vut. Als de belangstelling erg groot is, kan besloten worden leraren vanaf 53 jaar niet voor 50 maar voor 40 procent met vut te la ten gaan. Dat levert hetzelfde resul taat op en meer mensen kunnen dan van deze regeling profiteren, aldus een woordvoerder van de bonden gisteren. UTRECHT/BOLSWARD (ANP) - De FNV-leden bij de Nestlé-vesti- gingen in Rotterdam en Scharster- brug hebben vanmorgen hun sta king voortgezet. Volgens de bond zou de staking in elk geval door gaan tot na het gesprek dat de Nes- tlé-directie en de Voedingsbond FNV vanmorgen zouden hebben. Wellicht wordt morgen ook in Bolsward gestaakt. Dat hangt af van een gesprek dat de FNV-Voe- dingsbond en de directie vanavond Het bedrijf kondigde vorige week een plan aan waarbij binnen anderhalf jaar 614 arbeidsplaatsen verdwijnen bij de Nederlandse ves tigingen van het zuivelconcern. De zwaarste klap zal vallen in Rotter dam, waar een complete fabriek met dik 300 werknemers dicht moet. Uit woede over dat voorne men legden de Rotterdamse werk nemers donderdag spontaan het bijltje er bij neer. In Scharsterbrug, waar 40 van de 200 arbeidsplaatsen worden bedreigd, brak een dag la ter ook een staking uit. De Voedingsbond FNV beslist vanavond samen met werknemers van de Nestlé-vestiging in Bols ward, waar achttien van de 220 ar beidsplaatsen zouden moeten ver dwijnen, of er morgen wordt ge staakt. Na de reorganisatie van Nestlé Nederland, waartegen de FNV protesteert, zal Bolsward al leen nog gesuikerde, geconden seerde melk voor Bangladesh ma ken. "Volgens De Man zou de markt in Bangladesh binnenkort best in kunnen storten", aldus FNV-bestuurder Heinen. Hij vindt daarom dat Nestlé de werknemers van de fabriek in Bolsward mis leidt door ze de garantie te geven dat de vestiging in Bolsward de ko mende vijf a tien jaar nog door zal draaien. De melk die door de stakende Nestlé-fabrieken in Scharsterbrug en Rotterdam niet kan worden ver werkt, gaat naar de zuivelcoöpera- tie CC Friesland in Leeuwarden. Dat is vrijdagavond laat in overleg met de FNV Voedingsbond beslo ten. Het gaat om 400 ton melk per dag. HILVERSUM (ANP/GPD) - De politie moet volgens minister Nij- pels (milieu) meer aandacht geven aan de opsporing en bestrijding- van milieucriminaliteit. Aangezien het daarvoor aan mankracht ont breekt, zou de aanpak van milieu delicten desnoods voorrang moe ten krijgen op de bestrijding van verkeersovertredingen en kleine criminaliteit. De minister reageerde daarmee zaterdag op de NCRV-televisie op de onthulling van een nog niet openbaar gemaakt rapport van zijn eigen departement. In dat rapport, Demonstranten tegen de jacht: dierenleed en miKeu vervuiling VAALS Het zou van roekeloos heid hebben getuigd om zondag middag met een groen hoedje op, een geweer over de ene en een haas over de andere schouder langs het drielandenpunt in Vaals te lopen. Daar protesteerden duizenden mensen tegen de jacht. Het drielan denpunt was gekozen om het inter nationale aspect van de actie op Werelddierendag te benadrukken. Vanuit Nederland was de Stich ting Kritisch Faunabeheer verant woordelijk voor de organisatie. door Carlo Nagel Matthieu Kerres, juridisch advi seur van de stichting, sprak van "de grootste anti-jacht demonstra tie ooit in West-Europa gehouden". Hij vond dat anno 1987 beschaaf de mensen dieren niet meer voor de lol kunnen doden. "Jaarlijks worden er in Nederland twee mil joen dieren bij de jacht gedood. Vijftig- tot zestigduizend ganzen, vijftigduizend fazanten. Voor na- tuur- en wildbeheer, zegt de jager". "Maar dat is onzin. Een jager schiet alles wat voor de loop van zijn geweer komt. Hij is niet selec tief, zoals vos, havik en buizerd dat wel zijn. Die vangen de zwakke e'n oude dieren", aldus Kerres. Sterker nog: volgens de juridisch adviseur van Kritisch Faunabe heer hebben jagers de pest aan roofdieren, die zij als hun concur renten beschouwen en illegaal uit de weg ruimen. "Dan is het even wicht verstoord. Er komen teveel hazen en konijnen en de jager heeft weer een excuus om in te grijpen". Tam Kerres schetst laatdunkend de jacht op fazanten, die volgens hem zo tam zijn dat ze zelf geen nauurlij- ke dekking kunnen vinden en moeten worden bijgevoerd. In ok tober zijn er volgens hem zelfs drij vers voor nodig om ze de lucht in te krijgen. "Dan volgt een soort kleid uiven schieten op fazanten", zegt hij cynisch. De jacht heeft volgens hem niets met natuurbeheer te maken en evenmin met sport. "De partijen zijn immers niet gelijkwaardig, zegt hij. De jager heeft een geweer, honden, drijvers. Het dier kan al leen maar weglopen of -vliegen. Ik noem dat de laagste vorm van on sportiviteit". Volgens Matthieu Kerres veroor zaken jagers veel dierenleed door dieren half te raken, waardoor deze de maag een gruwelijke dood tege moet gaan. "Toen de wielrenner Greg Lemond op een jachtpartij door hagel werd geraakt, stond de hele wereld op zijn kop. Maar iede re dag lijden er duizenden dieren door een hobby van 33.000 Neder landse jagers". Nog een verwerpelijk aspect van de jacht noemt Kerres de veront reiniging van het milieu met vier honderd ton lood per jaar. Hij zegt: "Wat doen ze niet een moeite om automobilisten op loodvrije benzi ne te laten rijden. Maar aan de jacht gebeurt niets". De juridisch adviseur van Kri tisch Faunabeheer vindt dat de ak- tie een vervolg moet krijgen. "Deze problematiek speelt in alle Westeu- bijvoorbeeld met een geperforeer- r0pese landen. We hebben bewust niet voor een emotionele i ring gekozen, maar voor een we tenschappelijk gefundeerde basis met sprekers uit allerlei landen. Naar het Europese Parlement en naar de Europese Raad hebben wij telegrammen gestuurd met het ver zoek de plezierjacht af te schaffen op grond van milieuvervuiling, na- tuurvernietiging en dierenkwel ling". Vogels In het kielzog van Kritisch Fau nabeheer hadden op het hooggele gen drielandenpunt allerlei organi saties op het gebied van anti-vivi sectie, anti-bont en ook gevestigde clubs als Greenpeace stands inge richt. Dat de Nederlandse Vereni ging tot Bescherming van Vogels niet van de partij was, werd haar nogal kwalijk genomen. Ook uit het buitenland waren tientallen anti-jachtinstellingen naar Vaals gekomen, zoals het 'Ko- mitee gegen den Vogelmord'. En je hoefde waarachtig geen vloeiend Frans te kunnen spreken om een tekst als 'Tsjernobyl sur Meuse? Non merci!' te kunnen begrijpen. Op het middenterrein was een grote kraaienvangkooi opgesteld. Zulke kooien zijn volgens de Vo- gelwet van 1936 verboden vang- middelen, maar volgens Kritisch Faunabeheer zijn er in een provin cie als Utrecht toch dertien vergun ningen verleend. "Vooral in jacht velden met uitgezette fazanten ge bruiken particuliere jachtopzie ners deze vangkooien om be schermde haviken en buizerds te vangen en te doden", zo meldde een bordje. De toneelgroep Giraffe nam tij dens steeds herhaalde voorstellin gen zaken als de St. Hubertusmis, die vooraf gaat aan de St. Huber- tusjacht, op de korrel. Het slot woord was voor Midas Dekker, die uit het feit dat juist mannen stotter en en kleurenblind zijn de stelling peurde dat een stotterende kleu renblinde mannelijker is dan een jager. "En", zei Midas Dekker, "wie in het oog van een konijn kijkt en daarin niets van zichzelf herkent, moet wel erg verdorven zijn". dat inmiddels op weg is naar de Tweede Kamer, staat met zoveel woorden dat de politie faalt waar het gaat om het bestrijden van mis drijven op milieugebied, vooral met betrekking tot het illegaal stor ten van giftig chemisch afval. De milieuminister noemt het rapport 'ernstig' omdat erin wordt vastgesteld dat de politie te weinig mogelijkheden heeft om zich bezig te houden met milieucriminaliteit. Nijpels onderstreepte de mening van de Tilburgse hoofdcommisaris van politie De Vries, voorzitter van het landelijk overlegorgaan van politiechefs. Deze stelde dat bij ge brek aan voldoende middelen en mensen voor de politie de bestrij ding van milieumisdrijven een ho gere prioriteit zou kunnen krijgen dan bijvoorbeeld verkeersdelicten en kleine criminaliteit. Minister Nijpels: "Het is duide lijk dat als er geen extra middelen zijn - en ik denk niet dat zoiets erin zit in deze kabinetsperiode - er dan toch sprake moet zijn van priori teitsverschuivingen. Maar dat is een zaak voor mijn collega van jus titie, voor het openbaar ministerie en voor de politie zelf', aldus Nij pels. CDA, WD en PvdA hebben de suggestie van Nijpels inmiddels al afgewezen. ADVERTENTIE ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3