'Zuidafrika
niet gevoelig
voor sancties
Laatste poging Angola oirn Unita uit te schakelen
Politieke benoemingen aan
de orde van de dag in België
Iran waarschuwt voor
confrontatie in de Golf
Labour eindigt congres
in gemengde stemming
ZATERDAG 3 OKTOBER 1987
1M
PAGINA 5
Reagan in rapport:
WASHINGTON (Rtr/UPI) - De Amerikaanse sancties te
gen Zuidafrika hebben niet het gewenste effect gehad.
Verscherping van de sancties zou op dit ogenblik niet bij
dragen tot afschaffing van de apartheid, zo schrijft de
Amerikaanse president Ronald Reagan in een rapport dat
gisteren naar het Congres is gestuurd.
BRUSSEL - 'Ik heb lang geaar
zeld om het je te vragen, maar zou
je voor mijn vader ook eens iets
kunnen doen'. Zo begint het
Vlaamse socialistische kamerlid
Wies Beckers een (open) brief aan
de liberale minister van financiën
Guy Verhofstadt.
door
Hans de Bruijn
De vader van Beckers was twin
tig jaar mijnwerker, raakte in de
wao en heeft het financieel nogal
moeilijk. Een ongebruikelijk ver
zoek van een parlementariër? Nee,
hoor. In België allerminst. En Ver
hofstadt heeft het er zelf naar ge
maakt.
Hij is immers al maanden aan het
lobbyen om zijn eigen vader, Guy
sr., benoemd te krijgen tot voorzit
ter van de arbeidsrechtbank in zijn
woonplaats Gent. Een zaak die
weer eens een aardig licht werpt op
het benoemingenbeleid bij onze
zuiderburen.
Voor de functie in Gent staan
drie rechters kandidaat, een lid van
de christendemocratische CVP en
twee liberale PW'ers. De CVP'er
is de oudste in dienstjaren en zou
eigenlijk het eerst in aanmerking
moeten komen. Maar zo gaat dat
niet. Rechters zijn ook in België
volgens de wet 'onafhankelijk',
maar de praktijk is vaak anders. El
ke rechter of officier van justitie
moet natuurlijk jurist zijn en de no
dige ervaring en diploma's hebben,
maar toch vooral de goede partijk
aart.
Benoemingen bij de magistra
tuur zijn hier altijd politieke benoe
mingen. In een tijd dat CVP en
PW de politieke dienst uitmaken,
worden per definitie bijna alleen
christendemocraten of liberalen
benoemd. Daar kijkt niemand van
op. Ten eerste gebeurt dat altijd al
zo, en bovendien zouden de socia
listen als zij aan de macht waren
precies hetzelfde doen. Die socia
listen die nu klagen hebben dus
nogal wat boter op het hoofd.
Hetgeen niet wegneemt dat de
stroom liberale benoemingen de
laatste tijd een enorme omvang
heeft aangenomen. Vanuit CVP-
hoek wordt al dagenlang betoogd
dat de liberalen (justitieminister
Jean Gol is een - zij het Waalse - li
beraal) wel erg alleen in eigen kring
rondkijken.
De zoon van de voormalige libe
rale Vlaamse minister Poma is
rechter in Brasschaat geworden, de
dochter van oud-PVV-voorzitter
Grootjans werd rechter in Antwer
pen, de zus van minister Guy Ver
hofstadt officier van justitie in
Dendermonde. De neef van ge
meenschapsminister Waltniel is
rechter in Herzele-Zottem, de
vrouw van PW-europarlementari-
ér De Gucht rechter in Aalst, de zus
van Cultuurminister Dewael rech
ter in Hasselt en de heef van de
Vlaamse minister Pede werd rech
ter in Dendermonde.
Toorn
'Echt waar, mijnheer de minis
ter, ik word kotsmisselijk van dit
vieze gedoe', schrijft Gabriels op
zijn beurt in een open brief aan de
arme Guy Verhofstadt, die nu alle
toorn over zich heen gestort krijgt.
De discussie over de politieke
benoemingen in België is niet
nieuw, maar wordt de laatste tijd
wel steeds nadrukkelijker gevoeld.
Het feit dat vaak niet iemands kwa
liteiten maar iemands politieke
voorkeur de doorslag geven, heeft
de kwaliteit van het Belgische
overheidsapparaat er niet beter op
gemaakt.
De Belgische bureaucratie is
spreekwoordelijk. Het land telt
maar liefst 900.000 ambtenaren op
een bevolking van 10 miljoen men
sen (in Nederland zijn dat er
600.000 op 14 miljoen). Talloze
ambtenaren vullen hun dagen met
niets doen of met het verzinnen
van werk voor weer anderen.
Hun baantje hebben zij echter te
danken aan een of andere politicus,
die zij toen die nog geen bewinds
man of kabinetschef was, op partij-
gebied ter wille zijn geweest. Maar
ook op andere terreinen dringt de
bevoordeling door.
Zo is hier enige ophef geweest
over het feit dat PTT-staatssecreta-
ris Paula D'Hondt het nieuwe kan
toor voor de dienst luister- en kijk
gelden (600 arbeidsplaatsen) in
Aalst liet neerzetten. D'Hondt
komt uitAalst.
Diezelfde staatssecretaris be
noemde enkele jaren geleden ook
links en rechts bij de posterijen en
telefoondienst zoveel stad- en
streekgenoten op belangrijke pos
ten dat het begon op te vallen.
Hoge ambtenaren op de ministe
ries zijn vrijwel altijd lid van de
partij van de minister. Vaak ver
dwijnen zij ook als die weer weg
gaat, maar nooit zonder dat die
eerst voor een aardige andere baan
voor zijn medewerkers heeft ge
zocht.
Het resultaat is 'eerder negatief
dan positief geweest, stelt het rap-
port. Volgens de president hebben
de sancties slechts een minimaal
effect gehad op de buitenlandse
handel van Zuidafrika. Niettemin
hebben de zwarte arbeiders onder
de sancties geleden, meende Rea
gan, vooral door stijgende werk
loosheid bij de kolenmijnen en in
de suikerindustrie.
Bij de afkondiging van het sanc
tiepakket vorig jaar, waarbij het
Congres een presidentieel veto on
gedaan maakte, werd bepaald dat
de president aanvullende sancties
moet aanbevelen als in het afgelo
pen jaar geen vooruitgang is ge
maakt met de afschaffing van
apartheid. Maar volgens Reagan
zullen nieuwe sancties niet bijdra
gen tot het doel 'dat het Congres,
het Amerikaanse volk en mijzelf
voor ogen staat'. 'Terwijl onze
sancties de algehele economische
stagnatie in Zuidafrika hebben
verscherpt, is het mij duidelijk dat
het effect ervan op de regering (in
Pretoria) en haar politieke keuzen
ons doel niet naderbij heeft ge
bracht.'
Wel is volgens Reagan met de
sancties een belangrijke bood
schap overgebracht aan blank
Zuidafrika, terwijl bredere Ameri
kaanse contacten met zwarte oppo
sitiegroepen rriogelijk zijn gewor
den. Maar Zuidafrika is goed in
staat gebleken sancties te omzeilen
door het vinden van alternatieve
exportmarkten. Nieuwe sancties,
waardoor de economische en stra
tegische belangen van de Verenig
de Staten geschaad zouden wor
den, zijn volgens Reagan daarom
zinloos. Hij bepleit betere coördi
natie tussen de Verenigde Staten
en zijn belangrijkste economische
partners in de OESO, de Organisa
tie voor economische Samenwer
king en Ontwikkeling. Samenwer
king met Groot-Brittannië en de
Duitse Bondsrepubliek is ook ge
wenst bij het versterken van de
frontlijnstaten in zuidelijk Afrika
tegen destabilisatie en economisch
verval. Donderdag zal Reagan met
Buitenland kort
NAVO
De Westduitse minister van de
fensie heeft de beste kans om se
cretaris-generaal van de NAVO te
worden als de Brit Lord Carring-
ton in juni 1988 zijn functie neer
legt. Dit is gisteren gezegd in rege
ringskringen in Bonn. Volgens de
ze zegslieden zou Worner de steun
hebben van de Britse en de Ameri
kaanse regering. De Westduitse
minister werd op 26 augustus voor
de post voorgedragen door bonds
kanselier Helmut Kohl, kort nadat
de Noorse regering oud-premier
Kaare Willoch had voorgedragen.
Dissidente vrij
De Sovjetunie heeft Ida Nudel,
een van de bekendste joodse dissi
denten, een uitreisvisum verstrekt
om naar Israel te vertrekken. Dat is
gisteren meegedeeld door mede
werkers van het Joods Wereldcon
gres in New York. Nudel probeert
al sinds 1971 een uitreisvisum te
krijgen.
Guatemala
Door zware regenval en overstro
mingen zyn in Guatemala naar
schatting honderd doden gevallen.
Verscheidene rivieren traden bui
ten hun oevers, waardoor in het
oosten van het land grote gebieden
onder water kwamen te staan. Der
tien plaatsen zijn van de buitenwe
reld afgesneden. Het exacte aantal
slachtoffers is nog niet bekend.
Aardbeving
In de woestijn van de Ameri
kaanse staat Utah is gisteren een
serie kleine aardbevingen geno
teerd. De zwaarste had een kracht
van 3,5 op de schaal van Richter.
De geologische dienst zei dat de
bevingen in Utah niets te maken
hadden met de beving in Califor-
nie, donderdag. Die aardbeving
richtte aanzienlijke schade aan.
Transkei
George Matanzima, die vorige
week bij een stille machtsgreep
werd afgezet als premier van het
Zuidafrikaanse thuisland Trans
kei, heeft gisteren officieel zijn ont
slag ingediend. Dat heeft de 'presi
dent' van Transkei, Tutor Ndama-
se, bekendgemaakt. Transkei
wordt door geen enkel land buiten
Zuidafrika erkend als onafhanke
lijke staat. Aangenomen wordt dat
Matanzima zijn toevlucht ergens in
Zuidafrika heeft gezocht. Hij ver
liet Transkei vorige week na ont
hullingen over een corruptieschan
daal.
president Kaunda van Zambia
overleggen.
De huidige sancties blijven van
kracht, al heeft Reagan er nog
steeds bezwaar tegen. Vorig jaar
kondigde het Congres een om
vangrijk sanctiepakket af, dat on
der meer een importverbod van
staal, kolen en uranium, een ver
bod op kredieten aan Zuidafri
kaanse overheidsinstellingen en
intrekking van de Zuidariaanse
landingsrechten in de Verenigde
Staten inhield.
Los daarvan hebben tl van Ame
rikaanse bedrijven hun vestigin
gen in Zuidafrika van de hand ge
daan. Volgens woordvoerder Mar-
lin Fitzwater van het Witte Huis
zijn de Amerikaanse investeringen
sinds 1982 met 50 procent terugge
lopen. Als gevolg daarvan zijn vol
gens hem veel sociale program
ma's voor onderwijs en huisves
ting stopgezet en veel banen vor
zwarten verloren gegaan.
'Frankrijk moet
snel eind maken
aan visumplicht'
STRAATSBURG (AFP) - De par
lementaire vergadering van de
Raad van Europa heeft de Franse
regering drie maanden de tijd ge
geven om een einde te maken aan
de vorig jaar september na een golf
van terreur in Parijs ingevoerde vi
sumplicht voor bezoekers die uit.
landen buiten de Europese Ge
meenschap komen.
De vergadering gaf in een giste
ren in Straatsburg aangenomen re
solutie de bedekte waarschuwing
dat zij, als Frankrijk in gebreke zou
blijven, 'de kwestie van haar verga
derplaatsen' zal onderzoeken. De
termijn waarbinnen Frankrijk aan
de eis moet hebben .voldaan ein
digt op 25 januari, de datum waar
op de volgende zitting begint.
Het oorspronkelijke ontwerp
van de resolutie, afkomstig van een
groep Scandinavische parlementa
riërs,eiste dat het onderzoek naar
de toekomstige vergaderplaatsen
van de vergadering onmiddellijk
ter hand genomen zou worden.
De Scandinaviërs wilden tevens
dat de voltallige vergaderingen van
de assemblée onmiddellijk naar
Luxemburg verplaats zouden wor
den, terwijl commissiebijeenkom
sten buiten Frankrijk, in een straal
van 500 km van Straatsburg, moes
ten plaatsvinden. Deze tekst werd
op aandringen van de voorzitter
van de Assemblée, de Franse sena
tor Louis Jung, in eerder genoem
de vorm gewijzigd.
De Scandinaviërs en de Oosten
rijkers, gesteund door een groot
aantal EG-parlementariërs, brand
merkten de visumplicht als 'bele
digend en discriminerend'.
Bij het debat dat aan de stem
ming over de resolutie vooraf ging
verklaarde een Zweedse afgevaar
digde dat hij een halve dag in het
Franse consulaat in Stockholm
had moeten wachten om een vi
sum te krijgen waarvoor hij 35 gul
den moest betalen. 'Dat alles om
aan de Franse grens niet eens te
worden gecontroleerd', zei hij.
Dost maandag
opnieuw voor
de rechtbank
BONN (GPD) - Maandag wordl
voor de 19-de strafkamer van de
rechtbank in Dusseldorf het pro
ces tegen de 40jarige Arnhemse
hasj-handelaar Harm Dost hervat.
Dost werd vorig jaar tot tien jaai
gevangenisstraf veroordeeld, na
dat de officier van justitie 14 jaar
had geëist. Hij wordt ervan be
schuldigd tussen 1978 en 1981 hasj
te hebben verkocht aan onder
meer een aantal Duitsers.
De Westduitse justitie liet Dost
in 1985 door de Spaanse politie op
Tenerife arresteren en hij werd op
grond van een dubieus arrestatie
bevel uitgeleverd aan West-Duits-
land. De Westduitse justitie be
weerde namelijk dat Dost de drugs
in Duitsland en Nederland had ver
kocht, terwijl de verkoop alleen in
Arnhem had plaatsgevonden. Dost
was voor een deel van de aanklach
ten al in ons land veroordeeld,
maar dit liet de Westduitse justitie
koud. Hij kreeg tien jaar.
April dit jaar vernietigde het
Bundesgerichtshof (te vergelijken
met de Hoge Raad) dit vonnis. In
Nederland werd daarna geconclu
deerd dat de Arnhemmer wel snel
vrij zou komen. Dat bleek niet het
geval te zijn en ook nu, aan de
vooravond van het nieuwe proces,
waarschuwt Dost voor een te groot
optimisme. In een telefoongesprek
uit de gevangenis in Dusseldorf
waar hij nog steeds in voorarrest
zit, vertelde hij er wel van uit te
gaan, dat de straf nu lager zal wor
den, maar als vrij man ziet hij zich
het gerechtsgebouw nog niet verla
ten.
Zijn Westduitse advocaat Grego-
rius toonde zich veel optimisti
scher. Hij sloot zelfs niet uit dat de
straf gelijk zal zijn aan het voorar
rest. Gregorius vertelde verder dat
er donderdag een aanklacht we
gens belediging tegen hem is inge
diend door de officier van justitie.
Gregorius had op 29 juni voor de
Hoge Raad gezegd dat het uitleve
ringsverzoek aan Spanje deels op
valse voorwendsels was gebaseerd.
De officier voelde zich hierdoor ge
kwetst.
BRIGHTON - Op een feestje na het vergaderen werd de 'Rode Revue'
opgevoerd. Labour-leider Neil Kinnock en zijn vrouw Glenys deden ook
mee (foto anp>
BRIGHTON (AP/UPI/Rtr) - De
Britse Labourpartij heeft gisteren
in de badplaats Brighton haar jaar
lijkse congres afgesloten. Hoewel
partijleider Neil Kinnock sprak
van 'een keerpunt', is het nog zeer
de vraag of hij in staat zal zijn de
door hem gewenste, en door het
congres ook gedeeltelijk aanvaar
de koerswijziging werkelijk gestal
te te geven.
Het grootste succes had Kinnock
al aan begin van de week geoogst,
toen de congresgangers met een
flinke meerderheid zijn beleids
voornemen aanvaardden om de
partij aantrekkelijker te maken
voor de beter gesitueerden in de
samenleving. Hiermee wil Kin
nock bereiken dat de partij het ein
delijk met meer succes kan opne
men tegen de Conservatieve partij,
waarvan in drie achtereenvolgende
verkiezingen werd verloren.
Het is de afgelopen week echter
duidelijk geworden dat met name
de linkervleugel van de partij haar
verzet tegen de koerswijziging niet
'zomaar zal opgeven. De nieuwe
koers van Kinnock is afwisselend
betiteld als 'bingo-socialisme',
'designer-socialisme' en 'pooier
spelen van de yuppies'.
Kinnock kreeg gisteren een
meerderheid aan zijn zijde bij zijn
verzet tegen het streven van een
aantal zwarte partijleden, die wil
len dat er binnen de partij speciale
afdelingen voor zwarten komen.
Kinnock heeft zich altijd krachtig
tegen dit plan verzet, omdat hij
vreest dat hierdoor nieuwe ver
deeldheid zal ontstaan.
Een andere kwestie die og voor
controverses kan zorgen is de nieu
we weg die Kinnock op het gebied
van het kernwapenbeleid lijkt te
hebben ingeslagen. De partijleider
zei gisteren in een radio-interview
voor de BBC dat een eventuele La-
bourregering de Trident-kemra-
ketten, die van de Verenigde Sta
ten worden gekocht, zou willen in
zetten bij onderhandelingen over
wapenbeheersing.
Het oude Labourstandpunt is
steeds geweest dat de Britse kern
wapens zonder meer eenzijdig ont
manteld zouden moeten worden.
De leider van de socialisten is
van mening dat zijn partij zich fle
xibel moet aanpassen aan de ver
anderde omstandigheden na het
principe-INF-akkoord dat vorige
maand in Washington tussen de
supermachten tot stand kwam.
Kinnock lijkt vastbesLoten deze
nieuwe koers vol te houden, on
danks het feit dat het congres zich
donderdag in overgrote meerder
heid uitsprak voor een anti-kern-
wapenbeleid.
NICOSIA/AL MANAMAH (AP/
Rtr) - De voorzitter van het Iraanse
parlement, Hashemi Rafsanjani,
heeft gisteren in een toespraak aan
de universiteit van Teheran ge
waarschuwd dat een confrontatie
met de Amerikaanse en Westeuro-
pese marine-eenheden in de Perzi
sche Golf 'rationeel en waarschijn
lijk' is. Gedeelten uit de toesraak
werden verspreid door het Iraanse
persbureau IRNA.
Rafsanjani zwoer dat Iran wraak
zal nemen voor de Amerikaanse
aanval op het Iraanse schip Iran
Ajr, dat volgens de Amerikanen
bezig was met het leggen van mij
nen. ,,Dan kunnen ze zien of ze met
dergelijke daden willen doorgaan,"
zei hij. Hoewel de Iraanse parle
mentsvoorzitter met opmerkingen
dat voor de Iraniers 'niets zoeter' is
dan te strijden tegen 'de Ameri
kaanse invasie' liet merken dat de
acties in de eerste plaats tegen de
Verenigde Staten zijn gericht,
voegde hij eraan toe dat andere
Westeuropese landen die marine
vaartuigen naar de Golf hebben ge
stuurd ook kunnen worden aange
vallen. Hij zei dat deze landen 'sa
men met Amerika' als boosdoeners
worden beschouwd.
Het Franse ministerie van defen
sie maakte gisteren bekend dat de
mijnenveger Garigliano in de Golf
van Oman een mijn had gevonden
en onschadelijk had gemaakt. De
mijn, een exemplaar van Sovjet-
russische makelij, lag zestig meter
onder het oppervlak verankerd.
Rafsanjani prees de opstelling
van de Sovjetunie en de andere
Oostbloklanden, omdat ze 'een
juiste politiek' volgen ten aanzien
van de Golfoorlog. Hij zei dat Iran
tegen deze landen 'een vriendelijke
opstelling' zal kiezen.
IRNA meldde ook dat Iran don
derdag 102 Iraakse krijgsgevange
nen heeft vrijgelaten en overgedra
gen aan vertegenwoordigers van
het internationale comité van het
Rode Kruis. Volgens IRNA betreft
het voornamelijk oude en invalide
mannen. Een woordvoerder van
het Rode Kruis meldde dat 101 ge
vangenen aan een delegatie van
Schadevergoeding
LONDEN (AFP) - Frankrijk moet
de milieuorganisatie Greenpeace
een schadevergoeding van 8,1 mil
joen dollar (ongeveer 16,5 miljoen
gulden) betalen voor de aanslag op
het Greenpeace-schip Rainbow
Warrior. Dat is bepaald door een
tribunaal in Genève, dat met mede
werking van Frankrijk speciaal
voor deze zaak was ingesteld.
Agenten van de Franse geheime
dienst pleegden op 10 juli 1985 in
de Nieuwzeelandse havenplaats
Auckland een aanslag op het schip
van de milieu-organisatie. Bij de
aanslag viel één dode en zonk het
vaartuig. Greenpeace noemde de
uitspraak van het tribunaal een
'grote overwinning', maar voegde
daaraan toe dat geen enkel bedrag
ooit het verlies van een mensenle
ven kan goedmaken.
het comité waren overgedragen.
IRNA meldde later dat een van de
gevangenen op het laatste moment
in Iran politiek asiel heeft ge
vraagd.
Iraakse gevechtsvliegtuigen heb
ben gisteren in de Perzische Golf
een aanval uitgevoerd op een tan
ker voor de kust van Iran, aldus
een bekendmaking van het militai
re commando in Baghdad. De in-
lichtingenafdeling van Lloyds in
Londen heeft bekend gemaakt dat
het gaat om de ruim 100.000 ton
metende Felicity, een Cyprische
tanker die wordt geexploiteerd
door een rederij met vestigingen in
Londen en Piraeus. Het schip is
volgens Lloyds in brand geschoten
met Exocet-raketten. Lloyds
maakte geen melding van slachtof
fers. Volgens scheepvaartkringen
in de Golf maakt de Felicity deel
uit van een vloot van 16 tankers die
door Iran worden gecharterd om
ruwe olie te vervoeren van de ter
minals op het eiland Kharg naar de
geïmproviseerde, veiliger geachte
terminaal in Larak in de monding
van de Straat van Hormuz.
Demonstraties van
Tibetanen tegen
overheersing China
CHENGDU/PEKING (AFP/ANP/
UPI) - In de Tibetaanse hoofdstad
Lhasa zijn deze week demonstra
ties gehouden tegen de Chinese
overheersing. Daarbij zijn arresta
ties verricht en zouden ook slacht
offers zijn gevallen, volgens toeris
ten die donderdag in Lhasa getuige
waren van een betoging die uitliep
op brandstichting in een politiebu
reau.
Volgens de verklaringen van de
diverse toeristen begon de demon
stratie van donderdag toen enkele
Tibetaanse monniken (lama's)
rond de Jokhang-tempel holden,
zwaaiend met de vlag van een onaf
hankelijk Tibet. Nog geen uur later
had zich een menigte van enkel
honderden Tibetanen verzameld
bij de tempel, die toekeken hoe een
politiebureau en zeker vijf politie
wagens in brand werden gestoken.
De in groten getale toegesnelde po
litie kon niets uitrichten.
Volgens diverse toeristen open
den de agenten opeens het vuur
waarbij een dode viel. Anderen
hielden het zelfs op twee tot acht
dodelijke slachtoffers.
Het Chinese leger viel begin ok
tober 1950 Tibet binnen en lijfde de
onafhankelijke Himalaya-staat een
jaar later in bij de Volksrepubliek.
De Dalai Lama, geestelijk en we
reldlijk leider van Tibet, vluchtte
in 1959 in ballingschap naar India
na een mislukte opstand tegen de
Chinese overheersing. Sinds 1965
is Tibet een zogeheten autonoom
gebied. Vooral tijdens de Culturele
revolutie in de daaropvolgende ja
ren heeft de Tibetaanse bevolking
geleden onder de terreur van de
Rode Gardisten. Sinds de opk.omst
van Deng Xiaoping in 1978 is de
toestand verbeterd.
JOHANNESBURG - Een westerse
diplomaat in Kaapstad noemde de
ze week de hevige strijd die op dit
moment in het zuiden van Angola
wordt uitgevochten de „enige in de
wereld, die zich voltrekt zonder dat
de internationale media er met hun
neus bovenop staan". Een collega
van haar van een andere ambassa
de, die eveneens anoniem wilde
blijven, benadrukte eveneens de
volledige black-out van betrouw
bare informatie over de veldslagen.
door
Ruud de Wit
„Het enige wat ik weet, is wat er
in de kranten staat. Tussen de re
gels door kan ik daar uit opmaken,
dat het ernstig is. Maar ik kan je
verzekeren, dat ook onze ambassa
de in de Angolese hoofdstad Luan
da niet meer weet. Ook daar moe
ten ze het hebben van geruchten",
aldus de diplomaat.
Het is niet de eerste keer dat An
gola sinds haar onafhankelijkheid
in 1975 in het zuiden met een
'bush-oorlog' te maken heeft. Zon
der dat de buitenwereld ook maar
een vermoeden heeft van wat er
zich precies afspeelt. Het lijkt er
echter op dat de strijd inderdaad
een van de hevigste is van de afge
lopen jaren. De Britse Sunday Te
legraph noemde de veldslagen
zelfs de 'grimmigste en hevigste uit
de Afrikaanse geschiedenis, bene
den de Sahara'.
Zeker is eveneens, dat de Ango
lese 'bush-oorlog' een zeer gecom
pliceerde is. Soldaten van het rege
ringsleger, gesteund door Cubaan
se hulptroepen, in Angola opgelei
de ANC- en Swapo-guerrilla's, en
Oostduitse en Russische militaire
adviseurs, nemen het op tegen een
heden van de Unita-bevrijdingsbe-
weging van dr. Jonas Savimbi. De
ze op zijn beurt is uitgerust met
Amerikaanse Stinger-rakketten en
kan rekenen op logistieke en actie
ve assistentie van Zuidafrika.
De nieuwe pogingen van het An
golese regeringsleger om de be
langrijkste bases van de bevrij
dingsbeweging Unita te veroveren,
hebben, hoe paradoxaal misschien
ook, alles te maken Namibia. En
met initiatieven van de Amerika
nen om een oplossing te forceren
in het slepende conflict over het
door Zuidafrika bezetgehouden
Namibia.
President Dos Santos.
Twee weken geleden vloog de
Amerikaanse staatssecretaris voor
Afrikaanse zaken, dr. Chester
Crocker immers voor de zoveelste
keer naar Luanda, nadat de Ango
lese president Eduardo dos Santos
signalen had gegeven, dat ook de
Angolezen open staan voor een
nieuwe bemiddelingspoging.
De regering-Botha wil tot elke
prijs verhinderen, dat Namibia on
afhankelijk wordt volgens de VN-
resolutie 435 uit 1978, waarin de be
vrijdingsbeweging Swapo als de
enige vertegenwoordiging van het
Namibische volk wordt aangewe
zen. Een onafhankelijkheid onder
een Swapo-regering zal Namibia
ongetwijfeld een marxistisch-leni-
nistische signatuur geven en Pre
toria vreest bovendien dat de circa
35.000 Cubaanse troepen vanuit
Angola vervolgens zullen door
schuiven naar Namibia. Vandaar
dat de regering-Botha zich zo
openlijk achter Unita opstelt, die
een effectieve buffer vormt.
De afgelopen weken is er uitge
breid gespeculeerd over een moge
lijke oplossing voor de politiek
vastgelopen situatie. Hoewel Pre
toria het stevigst in de schoenen
lijkt te staan, moet toch ook gewe
zen worden op de groeiende onte
vredenheid in Zuidafrika zelf over
de veel geld en vooral mensenle
vens verslindende, nooit officieel
verklaarde oorlog over de grenzen.
Maar ook Dos Santos heeft te
maken met een aanzienlijke crisis.
Het land is verdeeld, verscheurd
en nagenoeg failliet. De Russen be
ginnen hun geduld te verliezen
over het uitblijven van enig daad
werkelijk militair succes en de Cu
baanse hulptroepen zijn om dezelf
de reden gedemoraliseerd.
Van belang is dat ook president
Reagan wel een internationaal di
plomatiek succes kan gebruiken.
Met name in Afrika, waar hij de af
gelopen zeven jaar veel krediet
heeft verspeeld; onder meer van
wege zijn, door nagenoeg heel Afri
ka bekritiseerde, halfzachte hou
ding ten opzichte van het apart
heidsbewind in Pretoria. Mocht
Crocker inderdaad er op korte ter
mijn in slagen de regering in Preto
ria aan de onderhandelingstafel
met de MPLA-regering te krijgen
dan zou Reagans Afrikaanse poli
tiek een weliswaar laat maar wel
kom succes zijn geworden. Ten
minste als er aan die onderhande
lingstafel een akkoord wordt geslo
ten over de 35.000 Cubanen in An
gola, de Zuidafrikaanse jen Ameri
kaanse steun aan Unita en de onaf
hankelijkheid van Namibia.
Gezien Dos Santos uitspraak,
gisteren in de Portugese stad Por
to, dat hij nog altijd optimistisch is
is er slechts één verklaring voor
het offensief tegen Unita. Dos San
tos wil nog een keer proberen Uni
ta een zware klap toe te brengen
voordat hij met de Zuidafrikanen
om de tafel gaat zitten. "Misschien
zit ik dan wat makkelijker aan de
onderhandelingstafel en zal me
niet hetzelfde overkomen als de
Mozambiquaanse president, wijlen
Samora Machel, in 1984 toen hij
het Nkomati-akkoord met Zuid
afrika afsloot. Namelijk dat hij met
handen en voeten overgeleverd
was aan het dictaat van zijn mach
tige tegenspeler".
