Aow moet dalen
door vergrijzing
Cholesterol bedreigt één
op de drie Nederlanders
Kabinet ruziet over
onderhoud scholen
Drees jr: koppeling kan blijven
Verdere leegloop dreigt
voor kamerfractie PvdA
MENSEN HELPEN ZICHZELF TE HELPEN
ZATERDAG 3 OKTOBER 1987
BINNENLAND
PAGINA 3
DEN HAAG (ANP) - In verband met de vergrijzing van de bevolking heeft in het jaar 2010
een aow-uitkering op het peil van 50 procent van het netto-minimumloon de voorkeur.
Voor alleenstaanden betekent dit een verlaging van het huidige niveau van 70 naar 50
procent.
DEN HAAG (ANP) - PvdA-Kamer-
lid dr. Rie de Boois (51) is naarstig
op zoek naar een andere baan. Na
vijftien jaar kamerlidmaatschap
vindt de biologe het wel welletjes.
Ook landbouwspecialist Taselaar
lijkt de socialistische fractie bin
nenkort vaarwel te zeggen. Hij
staat op de nominatie voorzitter te
worden van het Produktschap
voor vee en vlees. Hun vertrek zou
den de vijfde en zesde tussentijdse
aderlating voor de PvdA-fractie
sinds de jongste verkiezingen bete
kenen.
de Boois van haar afdeling toe
stemming gekregen tussentijds te
vertrekken als zij een geschikte job
op haar weg vond die „niet zoals
nu zeventig uur per week van haar
tijd opslokte". De Boois zei giste
ren dat in haar interessegebied (na
tuur- en milieubescherming) enke
le functies vacant zijn gekomen
waar zij wel oren naar heeft.
„Na elf jaar onderzoekswerk en
vijftien jaar kamerlidmaatschap
wil ik nog één keer switchen. Het
lijkt met absurd en ongezond om
tot m'n 65-ste in de politiek te blij
ven, dat zou totaal 29 jaar inhou
den", aldus De Boois, die decem
ber 1972 in de Tweede Kamer
kwam en van 1966-1974 lid was van
de gemeenteraad van Arnhem. Zij
Dit is één van de aanbevelingen uit
het rapport van de Commissie Fi
nanciering Oudedagsvoorziening
dat gisteren in Den Haag is gepre
senteerd. De commissie verwacht,
zo zegt commissievoorzitter W.
Drees, dat over twintig jaar de aow-
uitkering volledig individueel is.
Alle bejaarden ontvangen dan een
gelijke uitkering.
„We willen een betrouwbare ou
dedagsvoorziening. De aow zal
daarin de kern blijven. Een te roya
le aow vereist tezijnertijd een fikse
ingreep", aldus Drees. De aanpas
sing moet volgens de commissie
ook niet in één keer worden uitge
voerd maar in een aantal gelijke
stappen om de koopkracht van de
betrokkenen zoveel mogelijk te
ontzien.
Ongerustheid over de toekomsti
ge financiering van de aow leidde
in 1985 tot een algemeen aangeno
men motie in de Tweede Kamer
waarin werd gevraagd een com-
Drees: aow blijft betaalbaar
Binnenland kort
Vrouwenhandel
De rechtbank in Amsterdam
heeft een 23-jarige man uit Joego
slavië veroordeeld tot twee en een
half jaar gevangenis wegens vrou
wenhandel. Hij bracht vorig jaar en
dit jaar vier vrouwen uit Joegosla
vië naar Nederland onder valse
voorwendselen dat zij hier in een
restaurant konden werken. Een
maal in het land werden hun pas
poorten afgepakt en moesten de
vrouWen zich prostitueren.
Stokerij
De douanerecherche heeft in een
oude stadswijk in Utrecht een ille
gale alcoholstokerij ontdekt. Het is
nog nooit eerder voorgekomen dat
een illegale stokerij midden in de
stad is ontmaskerd. In de stokerij
vond de douanerecherche onder
meer vaten en tanks met duizen
den liters alcohol. De stokerij le
verde haar produkten af aan een il
legale bottelarij in De Meern, waar
een voorrraad van duizenden liters
vieux, jenever, whisky en rum
werd aangetroffen.
Kliniek bezet
Personeel van het algemeen psy
chiatrisch ziekenhuis 'Willem
Arntzstichting' in Den Dolder
heeft gisteren het hoofdgebouw op
het terrein bezet. De actievoerders
zijn boos op de directie van de
stichting die zich volgens hen
schuldig maakt aan financieel
wanbeleid. Gevolg van de financië
le problemen is onder meer de ont
slagaanvraag voor 60 tot 80 perso
neelsleden.
U i tker ingsfr aude
Met fraudeteam van de Gemeen
telijke Sociale Dienst in Alkmaar
heeft dit jaar al 75 gevallen van uit
keringsfraude opgespoord. Het
overgrote deel betreft mensen die
zwartwerken. In totaal gaat het om
ruim 1,1 miljoen gulden aan onte
recht ontvangen uitkeringsgelden.
Mishandeling
De Alkmaarse politie is een uit
gebreid (buurt)onderzoek begon
nen om twee jongens op te sporen
die de kleren van een 14-jarige jon
gen in brand hebben gestoken. Het
kind heeft eerste-, tweede- en der
degraads brandwonden aan de
rechter hand en heup. Een maand
geleden werd een 10-jarige jongen
eveneens door twee jongens met
fakkels werd belaagd. Hij liep
tweede- en derdegraads brand
wonden op.
Kijkgeld
Het kijk- en luistergeld zal vol
gend jaar niet worden verhoogd.
Het kabinet heeft dat besloten. De
omroepbijdrage voor televisie en
radio samen blijft 158 gulden, die
voor radio alleen 46 gulden.
missie de problemen te laten be
studeren.
De geboortegolf van de eerste
tientallen jaren na de Tweede We
reldoorlog bereikt in 2030 zijn
hoogtepunt in een vergrijzingsgolf.
In dat jaar zullen ruim 3,5 miljoen
bejaarden een beroep doen op de
aow, tegenover ruim 1,7 miljoen
nu. Tegen die tijd zal ongeveer 6,5
tot 8,5 procent van het nationale in
komen nodig zijn voor de financie
ring van de aow. In 1985 kostte de
aow nog 6,1 procent daarvan. Op
zich lijkt die toename niet veront
rustend, zo schrijft de commissie.
Koppeling
Mocht in de toekomst blijken dat
de financiering van de aow toch
moeilijk wordt, dan kan bij voor
beeld de pensioengerechtigde leef
tijd omhoog of kunnen er maatre
gelen komen in de sfeer van de
premieopbrengsten.
FNV ziet niets
in verhoging
pensioenleeftij d
AMSTERDAM (ANP) - FNV-fede-
ratiebestuurder H. Muller wijst de
voorgestelde verlaging van het uit
keringsniveau voor alleenstaanden
van de hand. Ook het voorstel om
het toeslagsysteem op de helling te
zetten is bij de FNV slecht geval
len, evenals de idee de pensioenge
rechtigde leeftijd te verhogen.
„Dat lijkt mij op dit moment -
maar wie kan in de toekomst kij
ken - niet voor de hand te liggen.
De discussie gaat nu veeleer over
flexibilisering van de pensioenge
rechtigde leeftijd. De FNV wil
daarbij wel 65 jaar als bovengrens
stellen", aldus Muller. Hij zegt ove
rigens waardering te hebben voor
de „relativiteit" waarmee de com
missie de problematiek heeft bena
derd. „Van een paniekreactie is
duidelijk geen sprake".
De christelijke vakcentrale CNV
zegt de volledige individualisering
van het aow-pensioen van de hand
te wijzen. Het CNV twijfelt name
lijk ernstig aan de „maatschappe
lijke werkelijkheid" van de com-
missie-Drees. Het is nog maar de
vraag of iedereen in de volgende
eeuw in staat zal zijn een baan te
verwerven en of het gedragspa
troon zich zo wijzigt dat vrouwen
tot aan hun pensioen blijven
werken, aldus het CNV. Deze twee
mogelijkheden geeft de commissie
in de scenario's.
Het CNV deelt verder de opvat
ting van de commissie dat 'sparen'
voor de aow (dus het verlaten van
het omslagstelsel) de komende ja
ren niet nodig is. Het CNV steunt
ook de voorgestelde handhaving
van de koppeling tussen aow en re
geringsionen.
Een paar elementen vormt de ba
sis voor de voorstellen van de com
missie. De aow moet voor zover
mogelijk welvaartsvast zijn en ge
koppeld worden aan het netto-mi
nimumloon. Ook moet de aow on
afhankelijk zijn van eerder inko
men. Ten slotte moet het omslag
stelsel blijven bestaan, met andere
woorden de kosten van de aow
worden gedekt uit de premies van
dat jaar.
De aow is de afgelopen jaren
steeds ingewikkelder geworden.
Drees sprak van „een buitengewo
ne ratjetoe". Oorspronkelijk was er
één bedrag voor een echtpaar en
één voor een alleenstaande. Nu is
er onderscheid tussen alleenwo-
nenden, ongehuwd samenwonen
den - beiden bejaard of met een
jongere partner - en gehuwden. De
uitkeringen voor hen lopen uiteen
en er geldt ook een toeslagsysteem
voor ongehuwd of gehuwd samen
wonenden met een jongere part-
Met de oorspronkelijke wet kon
weinig worden gefraudeerd, nu is
er controle nodig, aldus Drees. In
de volgende eeuw is er geen ver
schil meer naar leefsituatie en aan
de voorbereiding daarop moet de
overheid in begin jaren negentig
beginnen. Alle bejaarden ontvan
gen dan eenzelfde uitkering: dc
helft van het minimumloon. Dat
moet ook gaan gelden voor de an
dere sociale minima, zoals de men
sen met een uitkering volgens de
Algemene Bijstandwet (abw).
AMSTERDAM - Ontzet kijkt een
voorbij gang ster naar een dood kui
kentje dat haar op de Amsterdam
se Dam wordt aangeboden door
een lid van de stichting Lekker
Dier. De actiegroep had 2 oktober
uitgeroepen tot landbouwdieren-
dag. Morgen is het 'officieel' dieren
dag. (foto ANP)
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) - Het kabinet
heeft nog geen knopen door kun
nen hakken over een plan van mi
nister Deetman (onderwijs) 185
miljoen gulden te besparen op het
onderhoud van openbare scholen.
Dat plan stuit op verzet van minis
ter van Dijk (binnenlandse zaken)
en de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten, die afspraken door
kruist zien.
Een voor donderdagavond afge
sproken overleg tussen een kabi
netsdelegatie en de VNG is afge
last omdat het kabinet het intern
over de 'principiële aspecten' niet
Band doodt man
GRONINGEN - Door een bedrijfs
ongeval op het terrein van een ban
denbedrijf is in Groningen de 44-
jarige D. J. Wijsman om het leven
gekomen. Hij werd getroffen door
een omvallende, zeer grote rubbe
ren band en overleed ter plaatse.
De band, die met behulp van een
heftruck rechtop was gezet, kantel
de plotseling. Het slachtoffer kon
het 2500 kilo wegende gevaarte
niet meer ontwijken, aldus de poli
tie.
Alphense huisarts Eradus zet aan tot gezonder eetgedrag
UTRECHT - Dertig procent van
de Nederlanders tussen 20 en 65
jaar heeft zo'n hoog cholesterolge
halte in het bloed dat het een sterk
verhoogd risico op het krijgen van
hart- en vaatziekten inhoudt. Het is
absoluut nodig dat zulke mensen
hun eetpatroon veranderen en
vooral minder dierlijk vet consu
meren. Dat vindt huisarts T.T.J.
Eradus uit Alphen aan de Rijn, een
van de inleiders op een congres
over cholesterol dat vandaag in de
congreszaal van de Jaarbeurs in
Utrecht wordt gehouden.
door
Carlo Nagel
Zelf doet Eradus er in zijn prak
tijk alles aan om patiënten tot meer
gezonde leefgewoonten aan te zet
ten. Hij heeft apparatuur gekocht
waarmee het cholesterolgehalte in
het bloed in enkele minuten kan
worden gemeten. Patiënten lezen
zelf de hoogte daarvan af op het
beeldscherm dat de resultaten van
het computeronderzoek vermeldt.
„Dat werkt zeer motiverend",
zegt hij. „Als ik het cholesterolge
halte een week later weer meet, is
het al lager geworden. De mensen
trekken het zich echt aan. Om een
veranderd eetpatroon vast te hou
den, laat ik ze iedere drie of zes
maanden terugkomen. Ze be
schouwen de uitslag van de meting
als een soort rapportcijfer".
Hart- en vaatziekten zijn in Ne
derland doodsoorzaak nummer
één. Huisarts Eradus zegt: „Hoge
bloeddruk kunnen wij nu goed be
handelen. Daar zijn uitstekende
medicijnen tegen. Toch daalde de
sterfte aan hart- en vaatziekten
sindsdien met niet meer dan tien
procent. Dat was teleurstellend.
We zijn er achter gekomen dat an
dere factoren een net zo belangrij
ke rol spelen. Roken natuurlijk,
maar evenzeer het cholesterolge
halte in het bloed".
Sterftecijfer
Uit vergelijkend onderzoek is ge
bleken dat in ontwikkelingslan
den, maar ook in landen rond de
Middellandse Zee, waar het choles
terolgehalte van de mensen door
ander eetgedrag veel lager is dan
bij ons, hart- en vaatziekten ook
veel minder voorkomen.
Eradus: „In de Verenigde Staten
hebben ze zulk onderzoek al een
jaar of zes, zeven geleden opge
pakt. Het blijkt dat bij een choles
terolgehalte van hoger dan 6,7 het
sterftecijfer aan hart- en vaatziek
ten - denk aan hartinfarcten - in
eens omhoog schiet. Bij inwoners
van Nederland en de omringende
landen is een gehalte tussen 5 en 6
normaal, maar 30 procent zit boven
de grens van 6,7".
Het is volgens hem nog niet eens
zo eenvoudig om ter verlaging van
het cholesterolgehalte een dieet sa
men te stellen. „Dat er veel choles
terol zit in eigeel is bekend, maar
het zit net zo goed in chocola en in
pakjes soep, terwijl het in sommige
vetten nu juist weer niet zit".
Een duidelijk verschil met bewo-
ners van het Middellandse Zeege
bied is dat die - als ze moslims zijn
- geen varkensvlees eten en ook
veel minder rundvlees, roomboter
en margarine dan inwoners van on
ze streken. In schapevlees zit be
duidend minder cholesterol.
„Het gewicht speelt niet eens een
rol", zegt de huisarts uit Alphen
aan de Rijn. „Mannen en vrouwen
uit Marokko zijn soms ook aan de
zware kant, terwijl hun cholesterol
gehalte goed is. Vegetariërs hoeven
zich in het algemeen ook geen zor
gen te maken".
Minder vlees
Trimmen heeft een gunstige in
vloed op de stofwisseling, maar
een mens kan er toch niet een te
veel aan cholesterol in het bloed
door kwijtraken. Minder vlees en
dierlijk vet eten is de beste raad die
huisarts Eradus geven kan. „Vlees
is een stukje welvaart", zegt hij.
„Vroeger kwamen hart- en vaat
ziekten veel minder voor. In de oor
logswinter van '44 was het geen
kunst om een laag cholesterolge
halte in je bloed te hebben. Maar te
genwoordig is het niet zo gemakke
lijk om je eetpatroon te verande
ren. Je waadt bij wijze van spreken
door het eten".
In de Verenigde Staten zijn de
mensen volgens hem de laatste ja
ren een stuk eetbewuster gewor
den. Ze eten er minder vet dan in
Nederland en dat heeft geleid tot
een daling van het cholesterolge
halte over de hele bevolking. In Ne
derland moet het ook zover komen,
vindt dokter Eradus, die zijr^
was docente biologie en onderzoe
ker aan het Rijksinstituut voor Na
tuurbeheer in Arnhem.
Van de al vertrokken PvdA-ka-
merleden beet Stan Poppe (lich
ting 1972) in september 1986 het
spits af toen hij waarnemend par
tijvoorzitter werd voor de ijlings
vertrokken Max van den Berg. Ien
Dales (1982, na zeven maanden
staatssecretaris sociale zaken)
werd burgemeester van Nijmegen-
Harry van den Bergh (1977) be
dankte na de rel rond zijn activitei
ten met aandelen, Arie van der Hek
(1973) verruilde zijn kamerbankje
voor de leiding van de noordelijke
ontwikkelingsmaatschappij NOM.
Provincie moet
meer bijd ragen
aan reinigen
vervuilde grond
DEN HAAG (GPD) - De eigen bij
drage van de gemeenten aan het
schoonmaken van vuile grond
wordt verlaagd. In plaats daarvan
moet de provincie meer gaan beta
len. Dat is althans het voorstel van
minister Nijpels (milieu). Hij wil de
gemeentelijke kosten van de bo
demsanering met 50 miljoen gul
den te verlagen.
Onlangs klaagde de gemeente
Arnhem dat zij niet langer in staat
is bij te dragen in de kosten van het
schoonmaken van vuile grond.
Volgens de regels komt 90 procent
van de kosten van bodemsanering
voor rekening van het Rijk. Het
restant moet door de betrokken ge
meente zelf worden betaald.
Ongeveer twintig gemeenten
hebben te kennen gegeven dat zij
de bijdrage van tien procent in de
schoonmaakkosten onmogelijk
kunnen opbrengen. Ze dreigen
daardooor een zogenoemde 'artikel
12-gemeente' te worden, wat bete
kent dat ze onder financiële curate
le van de rijksoverheid komen te
staan.
In het voorstel van Nijpels wor
den de gemeentelijke kosten terug
gebracht tot 7,5 procent zonder dat
het Rijk meer gaat betalen. De pro
vincies zullen het verschil van 2,5
procent moeten opbrengen.
eens kon worden. Premier Lub
bers heeft dat gezegd na afloop van
het wekelijks kabinetsberaad.
Deetman ziet mogelijkheden 100
miljoen te bezuinigen door een
doelmatiger onderhoud van open
bare scholen. Die bezuiniging
werkt voor 85 miljoen door via de
financiële gelijkstelling van open
baar en bijzonder onderwijs. Deet
man wil zijn bezuiniging bereiken
via een korting op het gemeente
fonds. Volgens Van Dijk tast zo'n
korting de vrijheid van gemeenten
aan hun inkomsten naar eigen
goeddunken uit te geven.
Lubbers heeft samen met minis
ter Ruding (financiën) een apart
gesprek gehad met van Dijk en
Deetman, maar dat heeft niets op
gelost. Voor de bijeenkomst met
de VNG waren wel 'technische re-
kenexercities' verrricht, maar over
de 'fundamentele argumenten' be
stond binnen de delegatie uit het
kabiet geen overeenstemming, al
dus Lubbers.
Hij noemde het bezuinigings
plan „onvoldoende rijp en uitge
werkt om knopen door te hakken
of compromissen te sluiten". Het
kabinet heeft echter evenmin be
sloten het bezuinigingsplan in te
trekken.
Arts berispt na
opsturen van
prive-gegevens
UTRECHT (ANP) - Het Me
disch Tuchtcollege in Den
Haag heeft een arts gewaar
schuwd omdat hij een keu
ringsrapport naar een school
bestuur heeft opgestuurd. Het
bestuur had hem gevraagd een
onderzoek te doen naar de ge
zondheidstoestand van een on
derwijzeres omdat het wilde
weten of ze wel in staat was vol
ledig te functioneren.
De onderwijzeres diende een
klacht in. Zij vond het onjuist
„als een schoolbestuur, waarin
enkele collega's plaatshebben
waarmee ik nauw moet samen
werken, een aantal zeer per
soonlijke en vertrouwelijke za
ken van een arts te horen
krijgt".
Blijkens de in het artsenblad
Medisch Contact gepubliceer
de uitspraak is het tuchtcollege
dit met haar eens. Het meent
dat de arts ervoor had moeten
zorgen dat het bestuur een ad
viserend geneeskundige in
schakelde aan wie hij het rap
port had kunnen toesturen.
Eventueel had hij het met de
vermelding 'beroepsgeheim'
aan een arts moeten zenden die
in het bestuur zat of moeten
volstaan met het vermelden
van de conclusies van zijn on
derzoek.
Dierlijke vetten zijn de grote boosdoeners achter het toegenomen aantal
hart en vaatziekten. (foto gpdi
tiënten een boekje meegeeft met
praktische adviezen voor een cho
lesterolverlagend eetgedrag. „En
daar hoef je heus niet bij te honge
ren", zegt hij.
Verkeerd eetgedrag heeft vol
gens hem te maken met een soort
verslaving. „Je bent op een feestje,
drinkt een glaasje en dan staan er
nootjes, schijfjes worst en stukjes
kaas op tafel. Blijf daar maar eens
af!" zegt hij.
Ook heeft .edereen ,n z„n kPn-
nissenkring wel iemand bij de
hand die 84 jaar is en zijn leven lang
heeft gerookt als een schoorsteen.
„Mensen redeneren naar zichzelf
toe. Ze denken altijd te behoren tot
het percentage mensen dat geen
hartinfarct krijgt. Als het 100 pro
cent zeker was datje aan verkeerde
voedingsgewoonten dood zou
gaan, zou iedereen zijn gedrag ver
anderen. Maar de kans is geen 100
procent".
Lij stverbinding
straks ook bij
raadsverkiezing
DEN HAAG (ANP) - Bij gemeente
raadsverkiezingen zal de mogelijk
heid van lijstencombinatie worden
geïntroduceerd. Dat staat in het
voorstel van wet tot algehele her
ziening van de Kieswet dat bij de
Tweede Kamer is ingediend. Voor
verkiezingen voor de Tweede Ka
mer en Provinciale Staten bestaat
de mogelijkheid van verbinding
van lijsten van verschillende poli
tieke partijen al.
Al eerder, toen het kabinet in ja
nuari akkoord ging met het wets
voorstel, was bekend geworden
dat de Kamerverkiezingen voor
taan in maart zullen worden ge
houden, dat het eenvoudiger wordt
via voorkeurstemmen een zetel te
halen, dat er strakkere regels ko
men voor nieuwe politieke groepe
ringen die zich willen laten in
schrijven en dat gebruik van het
rode potlood niet langer verplicht
zal zijn.
De strakkere regels voor de nieu
we politieke groeperingen die zich
willen laten inschrijven houden
onder meer in dat een door de
rechter ontbonden groepering
wordt uitgesloten.
Politieke partijen die hun aan
duiding bij het centraal stembu
reau voor de Kamerverkiezingen
(de Kiesraad) hebben laten regi
streren, hoeven hun aanduiding
niet langer afzonderlijk te laten re
gistreren voor provinciale en ge-
meentelijke verkiezingen.
