Beter worden opgeheven? Werk van fotograaf Cor Jaring wordt bij Christie's geveild POP Nog lang geen Beatle-geluid Vroegoude nostalgie Voor in de supermarkt Prima bewerking van 'Giovanni's Room' ZATERDAG 3 OKTOBER 1987 PAGINA 33 AMSTERDAM-„Zon veiling bij het deftige Christie's voor een volksjongen als ik, wel een beetje vreemd? Nou ja, ik mag twee dingen niet: niet roken en me niet druk maken. Ik laat het maar over me heen komen. Ze voelen daar ook wel: fotografie is als kunst niet meer tegen te houden". De uitnodiging van het veilinghuis Christie's in Amsterdam vermeldt het in fraaie letters: „Naar aanlei ding van een initiatief van Paul Huf, Frank Brandt en Ruud Kalu- sche en onder auspiciën van de Stichting Dutch Photography heeft de Directie van Christie's Amsterdam B.V. het genoegen U uit te nodigen tot een voorbezichti ging van de te veilen foto's vervaar digd door Cor Jaring... De Heer Ed. van Thijn, burgemeester van Am sterdam, zal bij deze gelegenheid een openingswoord uitspreken..." Ruim tweehonderd foto's van Cor Jaring komen dinsdag 13 okto ber onder de veilinghamer. De te veilen foto's bestaan uit twee com plete exposities: 'Honderd mensen van Cor Jaring', in 1984 geëxpo seerd bij Museum Fodor in Am sterdam en 'Jarings Jaren Zestig', die vorig jaar was te zien bij het Amsterdams Historisch Museum en Galerie Forum. Zijn foto's over de jaren zestig die hem beroemd maakten en de niet minder legen darische foto's van de man-van-de- straat. „Ik klaag niet", zegt Jaring, „maar ik heb aan die jaren zestig wel een imago overgehouden en daar wil ik wel eens vanaf. Ze kle ven aan me vast alsof ik nooit iets anders gemaakt heb." Straatleven Jarinkie van Wittenburg, werd hij genoemd. Geboren in de Kleine Wittenburgerstraat op één van de Amsterdamse eilanden. Katten burg, Wittenburg, Oostenburg, de kinderen vochten er tegen elkaar. Jaring (50) zegt daar nog steeds profijt van te hebben. Hij was wiel renner en bokser, werkte als classi ficeerder, schoonmaker, brand wacht en had duizend-en-één baantjes in de Amsterdamse ha ven. Tussen de bedrijven door werkte hij in het winkeltje in twee dehands spullen van zijn vader. Tijdens zijn diensttijd maakt Ja ring voor het eerst kennis met de donkere kamer. Hij won er een fo towedstrijd door met een boxje zeer onscherpe en bewogen foto's te presenteren als abstract en dus modern. „Een aangewende zwak heid is een kracht", zal hij later schrijven. Eenmaal- uit dienst ge komen gaat Jaring met de nodige bluf werken als kinderfotograaf en maakt later reportages over het Amsterdamse straatleven en de ha- Zijn echte doorbraak komt in de jaren zestig. De anti-rook-happe- nings bij het Amsterdamse Lie verdje, het boren van Bart Hughes' 'derde oog', foto's van Provo en de rellen rond het huwelijk van Bea- Pink Floyd door Thea van Beek trix en Claus maken 'Malle Corry with his magic eye' wereldbe roemd. Cor Jaring verdient, maar geeft het in 'het koffiehuis op de hoek' weer met evenveel gemak uit. „Met twee borrels op ben ik de keizer. Ga ik verhalen vertellen, liggen ze blind om me heen. De helft is fan tasie. dat gaat me makkelijk af. Als ik weer een vak moet kiezen word ik verhalenverteller", zegt de man die inmiddels boeken op zijn naam heeft staan met titels als 'Je bent die je bent', 'Op blote voeten' en 'Jaring's jaren'. „Vorig jaar had ik wat schuld en m'n vrouw zegt: je kent zoveel mensen, laat eens wat foto's veilen. Kom ik in een café Frank Brandt tegen. Die zegt, hé man, dat doen we dan natuurlijk niet in een klein zaaltje. Brandt ontmoet Paul Huf weer en die zegt meteen: groots aanpakken bij Christie's. Nou ja, die lui daar hebben oog voor kunst en mijn foto's worden nu eindelijk eens als kunst bekeken. Dat vind ik belangrijk. En wat heel bijzon der is, er is nog nooit één eenmans- veiling van een nog levende foto graaf geweest. Wat het me zal ople veren? Al sla je me dood. Als ik m'n vliegreisies er maar uit haal. Valt het mee, dan ga ik een weekje naar Londen of Antwerpen. Lek ker winkelen. Nou ja. natuurlijk gaat er wel een camera mee." Kwaad zijn „Het wordt allemaal heel chique daar bij Christie's. Er is een prach tig verzorgde catalogus uitgeko men, waarin mijn werk eindelijk ook eens bij elkaar staat. Daarnaast staat over mijn veiling een pagina opgenomen in het maandblad van Christies. In een oplage van 40-dui- zend examplaren gaat dat de we reld over. Daarop zijn al heel wat reacties gekomen. Ook prins Rei- nier van Monaco is geïnteres seerd." Eén van de eisen om een goed fotograaf te zijn noemt Jaring kwaad zijn op je verleden. „Ik wil de iets worden. In elk geval wilde ik uit die armoede van de eilanden. Op Wittenburg woonden verschil lende kunstenaars waar ik regel matig kwam. Daar leerde ik te kij ken. Eerst wilde ik een beroemd kunstenaar worden, later werd het wielrennen. Die tijd was m'n aca demie. Je moet je onderwerp zoe ken, je erin verdiepen en dóórgaan. Desnoods al je spullen in de lom merd zetten, als je maar één came ra met fillempie om je nek hebt. Soms is het een soort obsessie. Ben ik net lekker aan het schilderen, roepen ze me weer voor een fo- toklus en raak ik toch weer geïnte resseerd." „Ik wil nu een fotoboek maken over het leven in de EG-landen. Lekker met een jeep en een cara vannetje op m'n gemak een jaartje of twee door Europa reizen en mensen fotograferen. Niet meer die wilde fotografie van acties en krakersrellen. Ik heb al genoeg klappen op m'n kop gehad. Als een van de weinigen heb ik mij daar al tijd middenin geplaatst. Erbij zit ten en ertussen. Zo word je één met je onderwerp waardoor je be tere foto's krijgt dan vanaf een af stand een plaatje te schieten. Die actiefoto's moeten jongere colle ga's nu maar eens overnemen. Ik ga lekker reizen." Havenbuurten De foto's van Jaring gaan altijd over mensen: „Die ken ik ook het best. Mensen lachen altijd tegen me, nodigen me voor het eten uit. Kijk, niemand kent een buurt be ter dan een straathond. Ik ben die straathond van Wittenburg. Zoiets heb ik ook in het buitenland. In Ja pan voelde ik me Fot. Doodziek was ik en dan nog al die spleetogen x om me heen. Wat moest ik daar in godsnaam beginnen. Na twee we ken acclimatiseren was Japan-van mij. Midden tussen de protestmar sen zat ik. Gewoon een kwestie van je er even inschudden." „Waar ik ook ben, altijd kom ik in havenbuurten terecht en bij ar moedzaaiers. Daar voel ik me het lekkerst, het veiligst. Binnen een uur zit ik in de haven, dokwerkers, kroegies, het volk van de straat. Daar ligt m'n beroep ook. Terugko men waar je goesting ligt. Ik blijf de fotograaf met de pet. Bij de jet set voel ik me niet lekker. Kunste naars zoeken dat ook niet. Die zijn te vinden in het leven zelf, want dat Wim Koevoet Ariejan Korteweg Jan Rijsdam Eigenlijk is het vertrek van Ro ger Waters uit het Britse Pink Floyd voor de liefhebbers van de legendarische formatie pure winst. Ze worden nu immers van twee kanten bestookt met twee keer zo veel platen. Een onge kende weelde want Pink Floyd had er geen enkele moeite mee om met het uitbrengen van nieuw werk een jaar of vijf te wachten. Kwalitatief gezien is de winst echter veel kleiner. Roger Waters 'solo' is namelijk veel interessan ter, dan het Waters-loze Floyd. Luister maar naar het voortreffe lijke Radio Kaos van Waters. De in een prachtige klaphoes gestoken nieuwe van Pink Floyd gaat duidelijk mank aan een ge brek aan ideeën. Bijna elk van de tien overigens zeer fraai opgeno men stukken op deze plaat vormt niet meer dan een aanlei ding, een basisje, een vertrek- puntje voor de nieuwe Floyd-lei- der David Gilmour om zijn solo gitaar eens flink open te trekken. Bij tijd en wijle levert dat heus wel mooie momenten op, maar het verlangen naar een coherente Floyd-elpee van het type 'Wish you were here' wordt er niet min der door. Ook qua zang heeft de groep, die zich op deze plaat door tallo ze toppers uit het gilde der stu diomuzikanten laat bijstaan, een flinke veer moeten laten. Niet dat Waters nu zo'n aangename stemgeluid over zich had. Waters is echter veel beter dan Gilmour in staat om het Floyd-cynisme en de onheilsboodschappen die de groep immer heeft uitgedragen, de juist vocale wending mee te geven. Gilmour zingt mat en heeft 'vocoders' en dergelijke no dig om 'eng' uit de speakers te komen. Pink Floyd kan maar beter worden opgeheven. Roger Wa ters doet in het in zijn eentje veel beter en ook de soloplaten van David Gilmour zijn van grotere waarde dan die van het herenig de Pink Floyd. Eigenlijk kan ik maar eén reden bedenken waar om de band zich heeft geher groepeerd: voor de cd-liefhebber is de complexe muziek vol ge luidseffecten een stereotest die de oren doet klapperen. Met mu zikale motieven heeft dit weinig van doen. Maar dat zal Gilmour en de beperkte drummer Nick Mason, die op deze plaat de hulp van nog drie collega's nodig had. een worst wezen. WK Pet Shop Boys 'Actually' (Emi Bovema) Met de huidige Beatles-revival is het blijkbaar een lucratieve zaak om jonge musici te pas en vooral te onpas neer te zetten als de "onstuimige, intelligente en uitermate creatieve epigonen van het duo Lennon/Mc-Cart- ney". Zo ook worden de Engelse Pet Shop Boys, die een aantal ke ren een stevige hit scoorden, door de platenbazen gepresen teerd. Het onomstotelijk bewijs zou geleverd worden op de twee de langspeler van Neil Tennant en Chris Lowe dat de titel 'Actu ally' heeft meegekregen. Tien songs telt het album, alle geschreven door het duo Ter- nant/Lowe, volgens het bekende recept: korte songs die je meteen kunt meezingen, de muziek uit sluitend voortgebracht door syn thesizers en met als typisch Pet Shop Boys-geluid het wat pre- velachtigd monotone stemgeluid van Neil Ternant. De gast op Ac tually is het paradepaardje (of moeten we zeggen bejaarde- paardje) Dusty Springfield. De inmiddels 48-jarige zangeres die alweer zo'n 20 jaar geleden furo re maakte als soliste. Het duet 'What have I done to deserve this?' heeft als nieuwe single van de Pet Shop Boys in tussen de hitladders bestegen en is ook het aardigste nummer van de LP. Voor het overige is het al lemaal veel van hetzelfde. Even dacht ik nog plezier, te kunnen beleven 'It couldn't happen he re', geschreven in samenwerking met Ennio Morricone, maar wat heeft die zanger van Pet Shop Boys na niet eens zo'n lang luis teren toch een vervelend druipe rig stemgeluid. Dat nummer moet nog maar eens 'gecovered' worden en dan meteen wat min der zwaar georkestreerd. Na 'West end girls' en 'Subur bia', toch twee heel behoorlijke singles, hebben Pet Shop Boys op hun nieuwste LP aangetoond -op de weg terug te zijn, al weetje dat maar nooit. Actually bevat zeker nog een aantal songs van het gehalte als 'It's a sin', mager tjes maar blijkbaar wel goed voor een stevige hitparade-notering. Daarop een vergelijking met Lennon en Mc-Cartney te base ren gaat niet alleen mank maar roept bij mij ook de nodige géne op. JR Mary Chain 'Darklands' (WEA) Nog geen twee jaar geleden kwam 'Psychocandy' van The Jesus and Mary Chain als een ge schenk uit de hemel. Eindelijk weer goede Britse gitaarpop. Het klonk dan wel erg naief en zwaar leunend op de jaren zestig, maar dat was een kwestie van tijd. The Jesus and Mary Chain stond te ronken op de startbaan, klaar om en hoge vlucht te nemen. Daarna bleef het lang angstig stil rond de groep. Als er al iets te lezen was over het viertal, dan was het onzin: over hun kleding, over hun houding ten opzichte van de pers, hoe beroemd ze ver wachtten te worden. Nu is er dan 'Darklands', en wat een teleur stelling. De slechte kanten van 'Psychocandy' worden verder uitgewerkt en de goede kanten zijn bijna niet meer te horen. Het klinkt alsof New Order in een de pressieve bui de hits van Paul en Mary naspeelt. De gecontroleer de agressie is verdwenen en de nummers duren veel te lang (tien stuks tegen veertien op 'Psycho candy), wat als je niet meer dan twee of drie accoorden gebruikt, tergend vervelend kan worden. Vroegoude muziek, nostalgie naar de verkeerde kant van de ja ren zestig, meer is er niet overge bleven. Een misbruik van effec ten als fuzz en booster, dat be straft zou moeten worden. De teksten zijn klinkklare on zin: 'Unlike the mole. I'm not in a hole And I can't see anyway'. Je zou aan een sublieme parodie kunnen denken, ware het niet dat de broertjes Reid daarvoor veel te zwaar op de hand zijn. Zet die donkere brillen eens af jon gens, wie weet helpt het. AK Ryuichi Sakamoto 'Neo C.eo' (CBS) De Japanse toetsenspeler Sa kamoto is het type van de ironi sche popmusicus. Hij benadert popmuziek bedrijfsmatig: elk jaar een LP, soms een film en klaar is Ryuichi. Vakmanschap heft hij genoeg in huis, maar om zijn composities als pop te laten kiinken moet hij een beroep doen op meer warmbloedige mu zikanten. Zo sloot hij in het verleden ver standshuwelijken met onder an dere Adrian Belew en M (wat re sulteerde in de prachtige LP 'Left handed dream') en Davis Sylvian ('Forbidden Colours' en 'Bamboo Houses'). Op zijn vori ge plaat was Thomas Dolby te horen. Bijkomend voordeel van die samenwerkingsverbanden is natuurlijk dat hij een groter Wes- ters publiek kan bereiken. Voor 'Neo Geo' heeft Sakamo to Bill Laswell in de arm geno men, bassist, maaf ook producer van bijvoorbeeld Material, Mo- torhead, Mick Jagger en Nona Hendryx. Verder doen mee: Iggy Pop, Sly Dunbar, David van Tieghem, Tony Williams en te veel Japanners om op te noe men. Is het zodoende een goede plaat geworden? Welnee. Er zijn dit keer heel wat niet door een computer opgewekte klanken, maar dat maakt niet uit. Je kunt nog zoveel namen noemen, bij Sakamoto klinkt alles en ieder een mechanisch, perfect en zeld zaam saai. Het is muziek die koud noch warm maakt en niet op zichzelf kan staan. Het wordt al aangenamer als je er doorheen praat. Maar nog veel beter is het als iemand de mzuiek inkleurt door er beelden bij te maken. Want Sakamoto is een filmcomponist bij uitstek. Zeer geschikt dus om cadeau te doen aan de bedrijfsleider van je favo riete supermarkt AK is één lange kreet van de geboorte tot de dood." Vlak na zijn vijftigste verjaardag kreeg Cor Jaring een hartaanval. Binnen twaalf weken moest hij twee hartoperaties ondergaan, een ingrijpende ervaring waarover hij niet uitgepraat raakt. „Na die twee de operatie zag ik het helemaal niet meer zitten. Voor mij hoefde het al lemaal niet meer. M'n dochter heeft urenlang tegen me aan zitten praten, tot ik dacht: jongen waar ben je nou mee bezig. Vrienden hadden een revalidatie voor me georganiseerd. Lazer op, niks voor mij. Dat ziekenhuis was al erg ge noeg en met mijn fantasie voelde ik me na al die operaties al een soort bionische man. Binnenkort ga ik een reportage maken van open hartoperaties." Leerlingen De man die in 1968 zijn beroem de 'pershelm' presenteerde, uitge rust met radio-ontvanger en -zen der, flitslamp, sound-destroyer, volautomatische objectenzoeker en een dertig meter rookgordijn, geeft inmiddels al zestien jaar les aan de Akademie voor Kunst en Industrie (AKI) in Enschede. Door met zijn leerlingen op pad te gaan leert hij hen fotograferen. De eer ste keer in 1971 was dat de 'omsin geling' van Enschede. Vorig jaar ging het om een expeditie op een schuimrubberen vlot over het Nordhornkanaal. Leren, zoals Ja ring zelf leerde werken: „Met een fotootje alléén ben je een nul. Het komt aan op het omgaan met men sen, hen peilen, aflezen. Alles bij elkaar, je hele persoonlijkheid, het maken, het verkopen, het rondhol len met een camera, je uiterlijk, dat maakt pas de fotograaf." Werk van Marcel Proust gemeengoed PARIJS (AFP) - Uitgevers en le zers in Frankrijk viel deze week een douceurtje toe en erfgenamen verloren een alleenrecht: het werk van Marcel Proust is aan de goege meente toegevallen. 'A la recher che du Temps perdu' is per 1 okto ber algemeen eigendom, 64 en 274 dagen na de dood van de auteur in 1922. Uitgeverijen hebben zich meteen op Prousts werk geworpen: Galli mard, Flammarion, Robert Laf- font. Grasset komt met een nieuwe editie van 'Albertine Disparue' on der redactie van de achter-achter nicht van Proust, Nathalie Mau- riac, en de Imprimerie Nationale biedt een luxe-editie van 'Un Amour de Swann' aan. Proust is een van de bestsellers van de uitgeverswereld. De totale omzet in Frankrijk wordt geschat op 6 miljoen exemplaren, waarvan anderhalf miljoen van 'Du coté de chez Swann'. Bij Gallimard, die tot oktober het copyright bezat, haalt 'la Recherche' bijna 3 miljoen ex emplaren, zonder de vertalingen. Wie zijn de erfgenamen van Proust? Robert Proust, broer van Marcel en zijn erfgenaam, overleed in 1935. Zijn dochter, Suzy Mante- Proust, wordt daarna eigenaresse van de manuscripten. Bij haar dood in 1986 vallen ze toe aan haar drie kinderen, onder wie Marie- Claude, echtgenote van de schrij ver Claude Mauriac. Bij Gallimard was men donder dag blij dat het copyright aan de goegemeente was toegevallen. Het wegvallen van het copyright, zo zegt men er, zal een hausse in uit gaven en onderzoek tot gevolg hebben. In het algemeen vaart de lezer er wel bij wanneer een groot auteur algemeen bezit wordt. Hij gaat beschikken over een veel gro tere keuze aan uitgaven en com mentaren, wat al het geval was met Victor Hugo, Charles Baudelaire. Guy de Maupassant, Emile Zola en Jules Verne. Ka-theater verdwijnt AMSTERDAM (GPD) - Met ingang van 1 januari 1988 wordt Ka-thea ter opgeheven. De groep die zich 15 jaar lang heeft beziggehouden met jeugdtheater en toneel voor volwassenen, voelt er niets voor het laatste seizoen, zonder enig toe komstperspectief, uit te zingen. Twee maanden geleden besloot minister Brinkman van cultuur in navolging van het (negatieve) ad vies van de Raad voor de Kunst Ka Theater voor de jaren 1988-'91 geen subsidie meer te verstrekken. Ka Theater heeft in totaal 1378 officiële voorstellingen gegeven. In 1972 werd de groep opgericht dor Gian Paolo Pippa en Cor Poelman Na een jarenlange strijd voor er kenning via het marge-theatercir cuit kwam met de jeugdproduktie 'Pinokkio' eindelijk de doorbraak Hoewel de prestaties van Ka Theater altijd positief zijn beoor deeld, moest de groep tot 1982 wachten voordat ze een eerste structurele subsidie kreeg. Ver woede pogingen om daarna meer subsidie te krijgen, liepen op niets uit. Hoewel met de laatste productie, 'Délire de vie', naar het eigen oor deel van Ka Theater het bestaans recht van de groep zowel artistiek als qua publieke belangstelling duidelijk is aangetoond, heeft men toch besloten in overleg met de vaste medewerkers het ensemble op te doeken. LAUTREC - „Alle Prenten" heet de tentoonstelling die van 15 no vember tot 17 januari in het Rijks museum Vincent van Gogh in Am sterdam aan het grafische werk van de befaamde Franse kunste naar Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901) gewijd is. De expositie omvat alle 360 prenten uit de col lectie van de Duitser Otto Gersten- berg, die tot zijn dood in 1935 een hartstochtelijk verzamelaar was van het werk van De Toulouse- Lautrec. 'Giovanni's Room' naar de roman van James Baldwin door theater werkplaats InDependance. Met: Ha- jo Bruins en Peter Sonneveld. Regie: Annekee van Blokland. Gezien op 2 oktober in het LAKtheater. LEIDEN - Kennelijk had niet ie- dereeen in Leiden zich gister avond al in de 3 oktober-festivi- teiten gestort. Ver van het luide kermisgewoel was een uitver kocht LAK getuige van een alom geprezen voorstelling van thea terwerkplaats InDependance uit Arnhem. Hajo Bruins en Peter Sonneveld als spelers en Anne kee van Blokland als regisseur hebben een bewerking van 'Gio vanni's Room' van James Bald win gemaakt. In deze roman uit 1956 durft de hoofdpersoon David voor zich zelf en tegenover de buitenwe reld geen duidelijke keuze te doen over zijn eigen sexuele ge aardheid. Aan de ene kant is er Giovanni, de Italiaan, met wie hij een heftige relatie aangaat. Daar tegenover staat Hella, de vrien din van David, die na een perio de van afwezigheid om te kun nen nadenken, naar haar vriend terugkeert. David moet dan kie zen, en laat met schuldgevoel en moeite Giovanni vallen. Nu eens vertellen de acteurs al spelend over David en Giovanni, dan weer spelen zij de persona ges en leveren spelend en vertel lend commentaar. InDependan ce lijkt dan ook niet naar een uit gesproken toneelbewerking van de roman van Baldwin gestreefd te hebben, maar meer op een soort tussenvorm te mikken. Dat is goed gelukt, want de overgan gen tussen de speel-, vertel- en monolooggedeelten lopen soepel in elkaar over. Bijna vier jaar geleden was er in het LAK een voorstelling te zien, waarin wel was geprobeerd om een echte toneelversie van dit boek te maken. Dat lukte toen niet goed in tegenstelling tot deze enigzins afstandelijke benadering van de door InDe pendance gevolgde aanpak. De vormgeving komt daarmee over een. Er wordt gespeeld in een niet nader aangegeven ruimte, die bestaat uit een vloeropper vlakte die in kleur en motiefteke- ning overgaat in de opstaande achterwand. Door Hella en/of an dere personages hooguit vertel lend ten tonele te voeren, valt het accent in deze bewerking vooral op de relatie tussen Giovanni en David. Het aspect van maat schappelijke tolerantie ver dwijnt op de achtergrond ten gunste van het problematische karakter van deze verhouding. Hun samenzijn is bij voorbaat uitzichtsloos. WIJNAND ZEILSTRA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 33