Anti-stress, een
nieuwe bedrijfstak
Ene therapie na de andere dient zich aan
ZATERDAG 3 OKTOBER 1987
EXTRA
PAGINA 31
Een groeiend aantal
therapieën staat het wassende
leger van mensen met
psychische klachten ter
beschikking. Psychotherapeut
en psychiater zijn lang niet
meer de enigen die kunnen
helpen. Healing, rebirthing,
bio-energetica, Liever Leren
Leven, rebalancing het is
slechts een greep van wat de
laatste jaren een geheel
nieuwe bedrijfstak is gaan
vormen. We belden zo hier en
daar eens aan.
door
Jos van der Meer
Of meneer misschien een healing
wil. Meneer zegt ja. Hij wordt mee
gevoerd naar een tuinkamer in het
gebouw van New Age-centrum
'Sous le Soleil' aan de Oudegracht in
Utrecht. Op een massage-bed, de
schoenen uit.
Om hem heen gaan op krukjes zes rei-
ky-healers zitten. „Moedig van je, om
hier zo te gaan liggen", zegt een van de
vier vrouwelijke behandelaars. „Ja, we
gaan je in mootjes hakken", grapt een an
der.
Na inleidende woorden van 'opperhel
ler' Heiko van Ginkel, die de aanwezigen
tot diepe concentratie moeten brengen,
begint een handoplegging door de zes.
Energiestromen uit de kosmos gaan via
de healers over in de cliënt en brengen
disfuncties weer in balans.
„Liefdeskracht", noemt Van Ginkel de
stromen. „Iedereen die zulk een kracht
in zich heeft kan healen. Leg ik 'n hand
op het hoofd bij iemand die hoofdpijn
heeft en het werkt, dan is dat healen.
Maar niet ik doe dat, de vader in mij ver
richt de werken".
De handoplegging duurt een kwartier.
Na afloop laat een van de healers weten
dat ik moet oppassen met koffie drinken;
nog geen week later raadt een arts-speci
alist in het Academisch Ziekenhuis
Utrecht me af nog langer koffie te gebrui
ken omdat het een stress-opwekkende
drank is. Een ander refereert aan een
oogoperatie die ik anderhalfjaar geleden
heb ondergaan. Ik Weet niet hoe het
komt, maar me licht en energiek voelend
ga ik er vandaan.
'Disbalans'
Eenzelfde soort ervaring enkele dagen
later bij de Houtense magnetiseuse Loes
van Bronkhorst. De pijntjes in hals.
schouder en onderrug opgelopen bij
het sporten stromen tijdens de hand
oplegging over naar dezelfde plekken in
haar lichaam. En bij mij zijn ze over.
doordat ,.de disbalans in mijn lichaam
dank zij het doorgeven van energie is op
geheven".
Alternatieve, in dit geval paranormale
behandelingswijzen en therapieën: ze
blijken nog te werken ook.
De zomervakantie is voorbij en dat be
tekent dat het therapeutisch seizoen
weer begint. 'Sous le Soleil' geeft van
daag het startsein voor een nieuwe serie
lezingen en cursussen/therapieën tijdens
een open dag. De 'Agogische Praktijk' in
Bilthoven opende halverwege deze
maand het cursusjaar met een openbare
bijeenkomst rond meditatief schilderen.
De dagbladen bevatten sinds enkele
weken vooral op zaterdagen tal van klei
ne advertenties onder het kopje 'thera
pieën'. Healing, rebirthing, Touch for
Health, rebalancing, hypnose, intuïtieve
massage, bio-energetica, en noem ze
maar op. Het lijkt wel of je er zonder je ei
gen gekte niet meer bij hoort, en de
wachtlijsten bij de Riaggs zijn kennelijk
lang genoeg om iets anders uit te probe-
Eën nadeel: er is geen (volks)verzeke
ring die het vergoedt. Zodat de vraag
zich aandient of hier geen sprake is van
een geheel nieuwe bedrijfstak: de handel
in anti-stress.
Frederik Vermooten van het 'Liever
Leren Leven Centrum' te Borger: „Ik
zou erin handelen als ik geen resultaten
zou boeken. Maar u kunt op deze bandjes
horen (geeft een bandje met enkele reac
ties mee) dat de resultaten er niet om lie
gen. Ik heb mensen gehad die tien jaar
lang zonder succes bij een psychiater
hadden gelopen en er hier in tien dagen
door waren".
Groeien
Inde van Erven van New Age-centrum
'Sous le Soleil' meent: „In de eerste
plaats word je bij de therapeuten van de
Oude Tijd niet beter. Maar het gaat ook
om iets positiefs: het groeien. Wij zeg
gen: ook mensen die gezond zijn hebben
baat bij onze cursussen, voor een massa
ge hoef je niet ziek te zijn. Met zoiets hoef
je bij 'n Riagg niet aan te komen. Een cur
susavond is even duur als de bioscoop.
Een avond lang met gelijkgestemden
aandacht geven aan jezelf: mag dat niet
een tientje kosten?".
"Sous le Soleil' is een van de 420 New
Age-centra in Nederland. Het Utrechtse
centrum, dat volgende maand drie jaar
bestaat, omvat een winkel (boeken, mas
sage-oliën, sieraden), een bibliotheek vol
spirituele werken, een restaurant (In
dische. vegetarisch en biologisch-dyna-
mische voedsel) en een afdeling voor le
zingen en cursussen.
Dat laatste is het therapeutische as
pect van 'Sous', zoals de vrijwillige me
dewerkers het .kortweg noemen. Op het
programma staat bijvoorbeeld de cursus
bio-energetica: „Onze gedachten zitten
vol angsten, problemen, dromen. Wij
mensen zijn geconditioneerd om bang te
zijn voor onze wereld van gevoelens die
onaangeroerd net onder de oppervlakte
van ons bewustzijn ligt. Die gewenning
zet zich vast in een patroon van spier
spanningen en blokkades. Door het uit
drukken van je emoties kunnen blokka
des worden opgeruimd en gevoelens wor
den vrijgemaakt"
Rebirthing is een ander voorbeeld:
„Door een speciale ademhaling kun je bij
emotionele en fysieke spanningen ko
men en deze loslaten. Als je spanningen
in je leven opbouwt en er is geen uitweg
voor, dan kun je die ervaren als een steen
in de maag, spierpijn, hoofdpijn, slape
loosheid, een chronisch gebrek aan ener
gie en hyperventilatie".
Beetje stuk
Jaggi Kohli, afkomstig uit India en be
stuurder/mede-oprichter van 'Sous',
over de filosofie achter het cursuspak
ket: „Velen zijn vandaag de dag een beet
je stuk. vandaar al die psychische klach
ten. De mensen willen weer heel worden.
We moeten leren beseffen dat we een li
chaam hebben. Dat hebben we lange tijd
verwaarloosd in deze haastige maat
schappij waarin mensen dag-in dag-uit
bezig zijn met denken, regelen en ren-
Inde van Erven, die eenzelfde positie
als Jaggi bekleedt: „Wij hebben onze
huidige situatie zelf zo gemaakt. Wie dat
inziet kan er een positieve wending aan
geven door aan zichzelf te werken. Veel
mensen hebben de neiging te zeggen: het
gaat slecht met me, maar wat kan ik daar
aan doen? Terwijl je zelf de enige bent
die er wat aan kan doen. Dat machteloze
is echt iets van de Oude Tijd. Wanneer je
oorzaken buiten jezelf ziet kun je de op
lossing ook alleen maar buiten zoeken,
terwijl als je tot het inzicht komt dat
jouw depressiviteit of jouw kanker een
probleem is dat uit jezelf komt, dan kun
je er ook zelf iets aan doen. Macht over je
zelf èn je situatie is duidelijk iets posi
tiefs van de Nieuwe Tijd, die vindt dat we
het spirituele weer moeten terughalen in
een wereld waarin te veel de nadruk is
komen te liggen op het rationele".
Jaggi: „Allereerst is het belangrijk dat
je accepteert datje een ziekte hebt. Daar
na moetje de oorzaken ervan zien te ach
terhalen. En vervolgens moet je inzien
dat je de moeite waard bent, en dat het
dus goed is jezelf te genezen".
Inde: „De therapieen van de Oude Tijd
zijn te veel symptoom-bestrijdend. Ze
breken samen met jou je persoonlijkheid
af en bouwen 'n nieuwe op. Terwijl vroe
gere ervaringen mooi zijn op te nemen in
nieuwe ideeen. Ik ken niemand die van
psychotherapie beter is geworden. Die
gaat alleen in op trauma's van vroeger,
maar je kan ook de nadruk leggen op din
gen waarin iemand goed is".
Natuurlijk
Loes en Frits van Bronkhorst uit de
Houtense wijk De Weerwolf zijn magne
tiseurs, maar liever praten ze van .spiri
tueel genezers'. Frits: „Wat wij doen is
hetzelfde als de moeder die over de pijn
lijke knie van haar kind aait, waardoor de
pijn over gaat. Ik heb het gevoel dat wat
wij doen zo natuurlijk is als het maar
kan. Het heet alleen 'een wonder' omdat
het niet beantwoordt aan de natuurwet
ten. Maar er komt een tijd dat we wel we
ten hoe 't komt".
Loes en Frits zijn er overigens van
overtuigd dat elke klacht, ook een licha
melijke. een geestelijke oorzaak heeft.
„Zelfs bij, ik noem maar wat, een gebro
ken been", zegt Frits. „Ik heb een kennis
die eens iets brak en wij zeiden direct te
gen elkaar: dat is net op tijd, hij was er
hard aan toe, hij heeft rust nodig".
Met alle mogelijke klachten komen
mensen naar de twee jaar jonge praktijk
toe: hernia, buikpijn, migraine, fobieen.
Op maandagmiddag en -avond en op
donderdagavond hebben ze spreekuur
aan huis; er komen zo'n vijftien mensen
per week. Die betalen vijf gulden per
keer, om de koffiekosten te dekken.
Frits: „Eerst vroegen we niks, want je
hebt een gave en daar moet je anderen
van laten profiteren. Maar dat had twee
nadelen. De mensen vonden het onpret
tig dat ze niks tegenover de behandeling
konden stellen en wij hadden al die men
sen in huis waardoor we er op toe leg
den".
Alle klachten, zegt Frits van Bronk
horst, zijn terug te voeren op een ver
stoord evenwicht in het geestelijk li
chaam, dat iedereen heeft naast het stof
felijk lichaam en de ziel. Hij: „Zo'n sto
ring ontstaat door een gebrek of een te
veel aan energie en uit zich altijd in licha
melijke klachten. De plaats ervan voelt
voor mij koud aan, en bij de kruin-chakra
voel ik of er energie naar binnen stroomt
dan is er een tekort of naar buiten
komt. Bij een tekort laat ik energie in
stromen, waarbij ik ervan overtuigd ben
dat ik dat niet zelf doe, maar de geestelijk
begeleider die iedereen op aarde heeft.
Het instromen stopt vanzelf. Overtollige
energie strijk ik weg. Zo herstelt het
evenwicht zich".
Nooit goed
De advertentie: „Wil je ook van al je
problemen verlost worden? In 10 dagen
tijd? Voor de rest van je leven? En heb je
daar 100 gulden per maand voor over? 2
jaar achtereen? Stuur dan een gefran
keerde en aan jezelf geadresseerde enve
lop naar: Liever Leren Leven Centrum".
Waarna het adres volgt.
Zoiets kan haast geen zuivere koffie
zijn. Voor iets dat tien dagen duurt 2400
gulden op tafel leggen en dan problemen
oplossen waarvoor normaal gesproken
een langdurige therapie nodig is.
Frederik Vermooten (53) is de man
achter de advertentie. De voormalige
groepsleider in een jongensinternaat, di
ploma sociale academie op zak, runt zijn
centrum sinds elf jaar. In zijn boerderij in
het Drentse Borger gaat hij in op de door
mij verwoorde argwaan: „Tja, die 2400
gulden Dat lijkt veel, maar ik bied een
compact geheel. Als je m'n werk in uren
omrekent is het tarief even hoog als bij
andere therapieen. Ik zet er eerlijk bij
hoeveel het kost, bij sommigen zal dat
verkeerd vallen. Het is ook nooit goed.
hè. Als je het er niet bij zet denken ze dat
ik iets te verbergen heb".
Dan, docerend: „De filosofie achter
mijn advertentie is dat je de problemen
die je hebt, zelf creëert door je manier
van denken en reageren op gebeurtenis
sen. Daarbij komt dat het wel degelijk zo
is dat een denkwijze die in de loop van ja
ren een gewoonte is geworden vrij snel
eruit is te krijgen. Je bouwt 'm op door
toe te geven en daarna heviger toe te ge
ven aan een reactie; hij is af te breken
door dat niet te doen en het dan heftiger
niet te doen".
Wie een envelop opstuurt naar Borger
krijgt een stencil thuis waarop in vogel
vlucht staat wat Vermooten te bieden
heeft. Dat kan het begin zijn van de vol
gende gebeurtenissen: intake-gesprek;
het tekenen van een contract; gedurende
twee werkweken het opruimen van een
negatieve programmering bij de cliënt,
wat intern gebeurt bij de therapeut thuis;
en tot slot het meegeven van huiswerk.
Optimaal leven
„De mensen moeten zich na de behan
deling van tien dagen, in tien maanden
tijd de tien basisprincipes van 'optimaal
leven' eigen maken. Ik heb daartoe de
tien teksten met eeuwige en eeuwenou
de waarheden overgenomen uit het boek
'Zo wordt u een gelukkig en rijk mens'
van de Amerikaan Og Mandino. Elke
tekst moet dertig dagen lang 's ochtends,
's middags en 's avonds aandacht krij
gen, zodat-ie tot het onderbewuste van
de cliënt doordringt".
Wat die zich moeten inprenten zijn za
ken als liefde geven en minder ik-gericht
zijn, iedere dag beleven alsof het de
laatste is, emoties leren sturen in plaats
van dat ze jou sturen. De laatste waar
heid luidt: 'Leiding vragen aan de onein
dige intelligentie van het onderbewuste'.
Vermooten: „Je komt daar maar op één
manier bij: door te ontspannen. Iedere
seconde van je leven is geregistreerd.
Het onderbewuste kan daarom, als een
soort computer, de oplossingen aandra
gen die het best bij jou passen".
Voordat deelnemers aan de therapie
toe zijn aan deze herprogrammering,
moeten ze afrekenen met oud zeer. Dat
gebeurt op 'de bank'. Dit meubelstuk
staat in een ouderwetse woonwagen ach
ter in de tuin van Vermooten. „Ze kun
nen zich daar vrij uiten, in huilbuien, met
schreeuwen, niemand hoort 't".
De cliënt is geblinddoekt en Vermoo
ten vraagt naar thuis, vroeger en nu, over
collega's, vrienden en de ondervraagde
zelf. Bandopnamen daarvan worden ver
volgens achter elkaar afgedraaid. „Zo
ontdek je patronen in reacties. Je ziet
waarom relaties stuklopen, problemen
in familie of gezin telkens weer de kop
opsteken, verwijten naar 'n bepaald ie
mand altijd terugkeren. De opnamen
maken ook duidelijk dat je anderen niet
ziet zoals zij zijn, maar zoals je zelf bent.
Vandaar ook dat 'vergeving' onderdeel is
van de therapie".
Vermooten zegt dat hij zo'n veertig
mensen per jaar behandelt en momen
teel met een wachtlijst moet werken. „De
grootste klacht van dit moment is het te
gennatuurlijk hoge levenstempo. De
mensen kunnen het niet meer bijsloffen.
Komen steeds verder van hun onderbe
wuste af te staan, want ze overspannen
zich en krijgen psychische klachten".
Geremd
'Voelt u zich niet gelukkig in uzelf en
met uw relatie(s)? Bel dan nummer...'
Wie het draait krijgt mevrouw Jose Boe
lens aan de lijn. Zij noemt zichzelf'thera
peute op basis van de astrologie'. Ze mag
zich geen astrologe noemen, want de op
leiding bij de 'Federatie van Astrologen'
heeft ze niet afgemaakt. „Ten eerste ben
ik geen technisch mens. Bovendien ben
ik in mei '86 met dit werk begonnen om
dat ik mensen wilde helpen. Eerst deed
ik dat alleen met vrienden. Uren kon ik
vaak over hun relaties praten, waarbij
hun kwetsbaarheid los kwam. Ik merkte
dat ik dat goed kon zonder geïrriteerd te
raken".
„Al pratend gaan we op zoek naar wat
er precies mis is. Dan geef ik een therapie
mee; de cliënt moet de komende week
letten op dominantie, geen tegenspraak
dulden, eigenwijsheid. Mijn uitgangs
punt is dat je zelf je leven maakt. Ieder
een heeft een eigen wil en die moet-ie ge
bruiken. Innerlijke planeten zijn niet een
soort van lotsbestemming".
„Ik kan wel zeggen dat het er meestal
om draait dat cliënten geremd zijn, hun
mening niet geven. En anders gaat het
wel om mensen die hun gedrag laten af
hangen van hoe ze bij de buitenwacht
overkomen, die zichzelf niet accepteren
zoals ze zijn. Telkens weer beleven ze on
vrede en dat geeft een enorm spannings
veld".
„De mensen moeten leren aan te geven
hoe zij het hebben willen. Als je nooit je
mening geeft leert een ander jou niet
kennen en ontstaan er alleen maar on
persoonlijke relaties. Wie zich altijd naar
een ander richt leeft tegenstrijdig. Zo ie-
mand zal moeilijk contacten leggen".
„Wanneer een ander niet aardig is ge
weest, maar je spreekt je niet uit, dan ben
je niet eerlijk naar hem èn naar jezelf. Ie
mand die zo handelt wil geen ruzie om-
dat-ie bang is minder aardig te worden
gevonden en de ander te verliezen. Maar
juist door niets te zeggen ontstaat er af
stand en verliest-ie hem. Door te praten
krijg je een diepere gevoelsrelatie met je
partner".
Ingrijpend
Ze krijgt fobiepatienten, mensen die
niet met hun partner overweg kunnen,
soms „echt zware gevallen, zoals een
vrouw die jarenlang door haar man was
mishandeld". José Boelens: „Het is vaak
een heel ingrijpend iets. Het huilen van
vrouwen, ach, dat ben je wel gewend.
Maar mannen, een baard die nat wordt,
ja, het is vaak heel intens".
„Ik heb een enorm geduld om met die
mensen te praten. Twee, tweeëneenhalf
uur soms (prijs: 20 gulden per uur
red.). En dat is precies de reden waarom
het bij mij zo goed lukt. Het is niet zoals
bij de psychiater van: nu zijn de drie
kwartier voorbij, het gesprek is beëin
digd. Bij mij is het pas zo ver als het ook
werkelijk beëindigd is. Mijn ervaring is
dat de mensen vaak pas na een uur echt
loskomen".
Arie de Feyter drijft in een oud vil
laatje te Bilthoven sinds tien jaar zijn
'Agogische Praktijk'. Die combineert hij
met een part-time baan als docent op de
voortgezette opleiding van een sociale
academie. Behalve de groepstherapie
met mediatief schilderen (gemiddeld
17,50 per cursusuur) biedt de Feyter
„probleem- en groeihulp met name op
het gebied van identiteit en relaties", in
de vorm van individuele gesprekken
ƒ50 per uur). Ook voor massage en acu-
pressuur kunnen cliënten bij De Feyter
en z'n drie medewerkers terecht.
„De mensen moeten hun klachten ge
bruiken om ervan te leren", is een uit
gangspunt van De Feyter. „Al de thera-
pievormen die ik aanbied hebben tot
doel zoekenden de weg te wijzen, zodat
ze te weten komen wat klachten hun ver
tellen. Ken uzelf, daar gaat het om. Ieder
een zou moeten beseffen dat de oorzaak
van 'n klacht in de mens zelf zit. Iemand
met galproblemen heeft last van opge
kropte woede; nierpijn wijst op het niet
tonen van emoties, mensen met reuma
staan altijd klaar voor anderen."
Bacterie
Aatje Goedings is arts en volgt een op
leiding in de homeopathie. Ze werkt en
kele uren in de week bij de 'Agogische
Praktijk', maakt aan cliënten duidelijk
welke processen massage in een lichaam
in gang zet. Ze haakt in op de woorden
van De Feyter: „Het is geruststellend om
de oorzaak van een ziekte buiten jezelf te
zoeken. De schuld geven aan de maat
schappij is gemakkelijk, daar kun je zelf
niks aan doen. De mensen moeten zich
bewust worden van hun eigen verant
woordelijkheid. Sinds Pasteur weten we
dat een bacterie de veroorzaker is van in
fecties. Maar waarom laat iemand die
bacterie toe? En dan kom je bij het psy
chisch functioneren. Labiliteit veroor
zaakt bij de een 'n infectie en bij de ander
een verschrikkelijke hoofdpijn".
De Feyter weer: „Ik werk niet pro
bleemoplossend, zoals dat bij de Riaggs
gebeurt. Zoiets zou louter symptoombe
strijding zijn, daar komt meestal alleen
maar een andere klacht voor in de plaats.
Nee, ik bied veeleer perspectief aan de
mensen. Het is 't beste mee te stromen
met het gezonde dat in hen zit. Als ik kan
laten zien hoe waardevol iemand is, dan
zal diens ziekte minder erg worden".
José Boelens: -'Als je nooit je mening geeft leert een ander jou niet kennen
