Betiteling geheimzinnige gang tot
waardevol object wekt verbazing
De Sjelter: bezwaarschrift om het principe
'Het is niet mijn schuld als
zo'n huwelijk kapot gaat...'
Leiderdorps sociaal-cultureel centrum contra de dreigende bezuinigingen
Winnaars
Zomerpuzzel
maand
september
ZATERDAG 3 OKTOBER 1987
Kelder in gevaar als gemeente niet snel iets doet'
VOORSCHOTEN - Langs de
Voorschotense Van Beetho-
venlaan, op het katholieke
'landgoed' Beresteijn, ligt een
heuvel. Hij begint bij de hoek
met de Mozartlaan. loopt onge
veer honderd meter door en
haalt in het midden een on-Hol-
landse hoogte van vijf meter.
Over de heuvel loopt een be
bost pad, waar wandelaars een
aardig uitzicht hebben over de
nieuwbouw van Adegeest. On
der de heuvel door loopt een la-
ge, korte gang die met zijn ru
we. uitstekende stenen iets on
heilspellends heeft.
Volgens een gemeentelijke werk
groep is het geen gewone gang,
maar een 200 tot 300 jaar oude
ijskelder. De werkgroep wil hem
op de gemeentelijke monumenten
lijst plaatsen, tussen tientallen an
dere 'objecten van waarde, die door
hun vorm beeldbepalend zijn'.
Leeftijd speelt hierbij geen rol. De
gemeente wil de objecten op de
lijst instandhouden of verbeteren.
En wanneer een eigenaar een ge
meentelijk monument wil slopen,
moet hij - net als bij een rijksmonu
ment - een sloopvergunning aan
vragen.
Bij Beresteijn is deze medede
ling, die via via is doorgesijpeld,
met verbazing ontvangen. De pater
De werkelijkheid is minder zonnig dan deze sprookjesachtige foto van de
Voorschotense ijskelder doet vermoeden. De heuvel en het muurtje aan de
kant van de Van Beethovenlaan beginnen af te brokkelen en bomen komen
los te Staan. (foto Wim Dijkman»
die zich met de historie bezig
houdt, heeft wel eens een hele mid
dag in de Koninklijke Bibliotheek
in Beresteijn verdiept. Hij vond
toen wel veel over het in 1830 ge
bouwde huis en de 16 hectares er
omheen, maar zag niets staan over
een ijskelder.
Volgens collega A. van Noijen is
het ook geen ijskelder, maar is de
heuvel een dikke eeuw geleden als
windvanger gebouwd. Toen de bo
men van Beresteijn de grond in
gingen, was de wijk Adegeest na
melijk nog verre toekomst en rukte
de felle westenwind ongestoord
over kilometers grasland aan. De
tunnel zou voor de aardigheid zijn
aangelegd, als binnendoortje naar
een zitje bij de sloot. Voor een in
tensief gebruik is hij volgens Van
Noyen te hoekig en te puntig.
Schotsen
W.J. Berghuis, tekenaar van Mo
numentenzorg en lid van de ge
meentelijke werkgroep, onder
schrijft die theorie maar ten dele:
"Dat argument van de wind zal ze
ker hebben meegespeeld. In Blari-
cum heb je ook zoiets. Maar ik weet
zeker dat het een ijskelder is, zoals
je ook weet dat je een auto voor je
hebt wanneer je een stuk blik op
vier wielen ziet".
Volgens Berghuis stamt het
bouwwerk uit het midden van de
achttiende eeuw. Het landgoed
kende toen al een adellijk huis,
waar overigens weinig over be
kend is. De bewoners gebruikten
de kelder in vroeger tijden driftig:
in de winter hakten ze schotsen ijs
uit de sloot en stapelden die op in
de koele ruimte. Door de aarden
bedekking. Schaduwgevende
woudreuzen, dubbele deuren met
luchtsluizen, turfblokken en isole
rende strooisels bleef de tempera
tuur hier veelal onder de 20 graden.
De bedienden konden dan ook
tot diep in de zomer stukken ijs
heen en weer slepen tussen de kel
der en hun koele keukenkast. In
die kast werden de blokken fijn ge
stampt en met zout gemengd tot er
een 'koud makend mengsel' ont
stond. Het procédé werd op vele
buitenhuizen toegepast en was be
kend tot in Perzië en China. Ook de
gewone man had eeuwenlang de
handen vol aan zijn eigen koude.
Hij had weliswaar geen kelder,
maar moest wekelijks een blok fa-
brieksijs kopen van de ijsman en
dagelijks het smeltwater verwijde
ren uit de kast.
Toen de elektrische koelkast in
de eerste helft van deze eeuw op
rukte, ging er dan ook een zucht
van verlichting door Nederland.
Slechts een enkeling bleef zweren
bij het oude procédé. Zo gebruikte
een vishandelaar uit Noorden (bij
Nieuwkoop) tot na de oorlog zijn
ijskelder. In 1953 ging deze kelder
onder de slopershamer, zoals zo
veel broertjes voor en na hem.
Berghuis: "De schatting is dat er
nog veertig ijskelders over zijn in
Nederland, 't Loo heeft een be
roemd exemplaar en elders zijn
kelders zelfs gerestaureerd. Vooral
vleermuizen hebben het er erg naar
hun zin, door de constante tempe
ratuur".
Bouwkundig
Hoe de Voorschotense kelder er
bouwkundig voorstaat is niet hele
maal duidelijk. Volgens een lid van
de commissie cultuur is de kelder
in gevaar wanneer de gemeente
niet snel wat doet. De grond rond
de in- en uitgang is namelijk gaan
schuiven en boomworstels zijn
vrijgekomen, meldde hij drama
tisch tijdens een raadscommissie.
De 'lieve jeugd' had het weer eens
Berghuis stelt dat er "weinig kan
gebeuren. Het bouwwerk is tech
nisch gezien stabiel genoeg". Het
blijkt een inschatting van afstand,
gebaseerd op algemene kennis.
Berghuis heeft de kelder de laatste
jaren niet meer gezien, terwijl an
dere leden van de werkgroep nim
mer een voet op Beresteijn hebben
gezet. Een woordvoerder van de
dienst bouw- en woningtoezicht,
die de monumentenlijst bnder zijn
hoede heeft, ontbeert evenzeer de
specifieke kennis.
Hij benadrukt echter dat de
plaatsing op de lijst nog niet defini
tief is. Omdat het om een kerkelijk
eigendom gaat, wil de gemeente
eerst contact opnemen met Beres
teijn. Ook het beeldbepalende ge
bouw aan de Leidseweg staat dan
op de agenda. De religieuzen zijn
uiterst benieuwd. Nadat gemeente
ambtenaren twee jaar geleden over
de kelder begonnen, hebben ze
niets meer vernomen en stelden ze
aarzelend wat herstelplannen op.
Gaat het de gemeente bovenal
om de ijskelder, Beresteijn maakt
zich vooral druk over het unieke
pad over de heuvel handhaven. In
de praktijk komen beide varianten
neer op het opbrengen van zand en
het bijplanten van wat grondvast-
houdend groen. De religieuzen
hebben in het verleden meermalen
provisorische verbeteringen aan
gebracht en weten dat de kosten
nog aardig kunnen oplopen. Het is
niet bepaald een boodschap waar
de partijen naar snakken: Beres
teijn heeft rijkere tijden gekend,
terwijl de gemeente vele malen
meer geld moet hebben om alle
rijks- en gemeentelijke monumen
ten goed te kunnen bijhouden.
Lea Wouters-Ruijgrok in een van de imposante trouwzalen die het Wassenaars raadhuis rijk is: 'Als een
huwelijk kapot gaat, moet de oorzaak nietbij mij worden gezocht... ifotowim Dijkman
Ambtenaar van 23 mag 'eindelijk' echtverbintenissen sluiten
WASSENAAR - De Wassenaar-
se Lea Wouters-Ruijgrok kon
onlangs haar 23-ste verjaardag
vieren. Waarmee een langge
koesterde wens in vervulling:
ze kon ambtenaar van de bur
gerlijke stand worden in haar
woonplaats. Het zal voor aspi
rant-echtparen straks wel even
wennen zijn om in plaats van
een 'bezadigd' figuur in de echt
te worden verbonden door zo'n
jeugdige ambtenaar.
Lea Wouters zelf zit niet met
haar leeftijd, sterker nog: ze heeft
er eigenlijk niet bij stilgestaan
dat ze in heel wat gevallen oude
ren moet toespreken en zelfs het
vingertje zal opheffen. "Mis
schien dat paren van boven de
dertig wel wat nerveus worden
door mijn verschijning, maar dat
is een kwestie van afwachten",
zegt ze.
Overigens heeft ze al wel zo
haar ideeën over de huwelijken
die ze mag sluiten: "Ik wil een
stuk belevenis van de mensen
meemaken. Aan de andere kant
is het zo dat, mocht zo'n huwelijk
kapot gaan, de oorzaak niet bij
mij moet worden gezocht. Ik
vind dat twee mensen die met el
kaar willen trouwen precies
moeten weten wat ze aan elkaar
hebben en wat ze van elkaar wil
len. De belofte van trouw die ze
bij mij afleggen, moeten ze zélf
nakomen".
Beëdiging
Bezoldigd ambtenaar van de
burgerlijke stand. Je wordt het
niet zomaar, blijkt uit het verhaal
van Lea Wouters. Deze maand
LEIDERDORP - "Wij mo
gen niet klagen. Waar soci
aal-culturele instellingen in
het hele land te maken heb
ben gekregen met bezuini
gingen, daar zijn wij 'steeds
buiten schot gebleven. We
kunnen rekenen op de war
me belangstelling van het
gemeentebestuur, hebben
nooit hoeven korten op acti
viteiten en hebben de be
schikking over een mooi ge
bouw".
Eigenlijk zijn voorzitter Hans
Nuiver en interim-vice-voorzitter
Sophia Reijnierse zeer tevreden
met het financiële beleid dat de ge
meente Leiderdorp voert jegens
'hun' instelling, sociaal-cultureel
centrum de Sjelter aan de Heem
raadlaan. In tal van Nederlandse
gemeenten werden soortgelijke
centra jaar na jaar gekort, in Lei
derdorp vielen de financiële klap
pen op sociaal cultureel terrein tot
nu toe in de kinderopvang en de
muziekschool. Hoewel in de begro
ting voor '88 staat dat, mocht er
weer moeten worden bezuinigd, de
Sjelter de eerst aangewezene is, tot
nu toe heeft het centrum niet hoe
ven inleveren.
Toch ging er bij de Stichting
Jeugdwerk Leiderdorp onlangs
een bezwaarschrift de deur uit rich
ting gemeente. Het ging daarbij om
de aanstelling van een coördinatri
ce voor vijf uur meer dan het jaar
daarvoor. Een zaak waarmee jaar
lijks een bedrag van 2500 gulden is
gemoeid: een schijntje vergeleken
bij het totale subsidie-bedrag van
drie ton dat de Sjelter elk jaar van
de gemeente ontvangt.
Centen
"Het gaat hier dan ook meer om
een principiële kwestie dan om de
centen", verklaren Nuiver en Reij
nierse. "Wij vinden dat het bestuur
van de Sjelter zelf moet kunnen
uitmaken hoeveel uur de staf
krachten aan coördinatie mogen
besteden. Wat wij willen is een sys
teem van budgetfinanciering. Dat
betekent dat wij een bepaald be
drag voor personeelskosten krij
gen en vervolgens zelf kunnen be
palen hoeveel en welk personeel
we daarvoor aantrekken. Twee
full-timers of bij wijze van spreken
twintig stafkrachten voor ieder
Het bezwaarschrift ligt
teel bij de commissie beroep- en
bezwaarschriften, die inmiddels
zowel het Sjelter-bestuur als de
wethouder heeft gehoord Mocht
de uitspraak van die commissie ne
gatief voor de Sjelter uitvallen, dan
is het nog niet zeker of het bestuur
in hoger beroep zal gaan bij de
Raad van State. "Het ligt er dan he
lemaal aan waaróm ons bezwaar
zou worden afgewezen".
Op het moment beschikt de Sjel
ter over drie stafkrachten die sa
men 80 formatie-uren vullen, een
administratieve kracht, een huis
houdelijke kracht en sinds enige
tijd een conciërge. Nuiver en Reij
nierse: "De gemeente heeft al ge
zegd dat we geen reden tot klagen
hebben, aangezien we toch onlangs
nog een conciërge hebben mogen
aannemen. En daar heeft de ge
meente gelijk in. hoewel die con
ciërge voor een deel door de staf
krachten wordt betaald door atv-
dagen in te leveren".
Een punt waar de Sjelter daad
werkelijk de neus heeft gestoten te
gen een financiële muur, is bij de
dependance "aan de overkant van
de Engelendaal". De meeste jonge
kinderen wonen vanzelfsprekend
in de Leiderdorpse nieuwbouwwij
ken, inmiddels een te grote en te
gevaarlijke afstand van de Sjelter
aan de Heemraadlaan verwijderd.
Kinderen van vier tot acht jaar kon
den daarom korte tijd terecht in de
'Hobbitschool'. De hoge huurkos
ten noopten de Sjelter echter deze
dependance al snel weer te sluiten.
Zwerfgroep
Daarentegen konden de activi
teiten voor de jongeren het afgelo
pen seizoen worden uitgebreid met
een foto-club, een soos en een we
kelijkse maandagmiddaginloop,
die vooral wordt bezocht door le
den van een zwerfgroep die zich re
gelmatig opvallend in Leiderdorp
ophield. Die groep, waar de Sjelter
bewust zelf contact mee heeft ge
zocht, bestaat uit zowel Turkse als
Marokkaanse jongens die nergens
anders in de gemeente terecht kun
nen voor een ontmoetingsplek,
ontspanning en gelegenheid voor
een praatje.
De vrijwillige medewerkers - in
totaal heeft de Sjelter er ongeveer
vijftig - bestaan voornamelijk uit
jongeren. Volgens het jaarverslag
van de Sjelter is gebleken dat oude
ren zeer negatief reageren op deze
leeftijdsgroep. Ze spreken over
'tuig' en 'schorem' en schrikken er
voor terug zich in te zetten als me
dewerker voor jongerenactivitei-
ten.
De Sjelter constateert dat, door
het ontbreken van volwassen me
dewerkers, een zware wissel wordt
getrokken op de stafmedewerker,
Square dance. Een
"zeker wanneer zich tijdens de acti
viteiten spanningen voordoen"
Nuiver en Reijnierse: "Zo wordt
ook duidelijk dat op de stafkrach
ten niet beknot zou kunnen wor
den. Het is niet de bedoeling dat
kinderen, jongeren of wie dan ook
hier worden gedropt en dat er maar
wat wordt aangerotzooid. Daar
krijg je ook geen drie ton subsidie
voor. Er moet wel terdege een be
leid zijn en mensen die weten hoe
ze bepaalde groepen mensen moe
ten begeleiden".
Niet dat ze nu direct van "kansar
me groepen" in Leiderdorp willen
spreken. "Maar toch komen hier
bijvoorbeeld buitenlanders die
nergens anders terecht kunnen,
vrouwen die anders misschien de
hele week thuis zouden zitten en
kinderen wier ouders nu niet direct
het geld hebben om de contributie
van dure sportclubs één twee drie
op tafel te kunnen leggen. Een lid
maatschap van een hockeyclub
kost misschien driehonderd gul
den per jaar; hier kunnen kinderen
een leuke middag hebben voor 1,25
gulden".
wordt ze speciaal beëdigd door
de officier van justitie in Den
Haag. Ze belooft dan onder rr
geen geld aan te nemen voor
voltrekken van een huwelijk en
haar werk 'naar behoren' te doen.
De Wassenaarse werkt al vijf
jaar op de afdeling burgerlijke
stand en militaire zaken, waa
zich voornamelijk bezighoudt
met het verstrekken van uittrek
sels uit de burgerlijke stand
geboorte-aangiften noteert.
In die functie assisteerde ze de
afgelopen jaren regelmatig bij
het voltrekken van huwelijken.
Ze kreeg er de smaak van te pak
ken. Dit jaar was' ze zelfs zestig
keer bij een trouwerij aanwezig
als assistente. Zo'n assistent
schap houdt in het voorlezen v
de akte, het mede ondertekenen
ervan en het overhandigen va
het trouwboekje.
Vooral in de zomermaanden
het imposante raadhuis De
Paauw een favoriete 'stek'
trouwlustigen. De aanmeldingen
stromen alweer binnen.
Daaronder zitten ook aan
gen van bekenden. Lea Wouters:
"Mijn vrienden en kennissen
vragen vaak aan de gemeente o
mij te laten assisteren bij hun hu
welijk. Dat is natuurlijk enig.
Maar al ken je de mensen niet,
dan hangt er bij zo'n huwelijks
plechtigheid nog vaak een
moristisch sfeertje. Van tevoren
heb je al met de mensen gespro
ken, zodat je op de hoogte bent
van belangrijke gebeurtenissen
uit beider leven. Daar maak je tij
dens je toespraak gebruik 1
En dat komt heel verrassend
over bij het bruidspaar".
"Voordeel van zo'n voorge
sprek is ook datje het aanstaand
bruidspaar precies nagr zijn v
sen en verlangens, zodat de hu
welijksvoltrekking precies vol
gens zijn eigen stijl verloopt".
Niet standaard
De Wassenaarse ambtenaren
van de burgerlijke stand houden
zich vaak niet aan de 'standaard-
toespraak', zoals deze wordt af
geleid van de regels die artikel
183 van het burgerlijk wetboek
voorschrijft. "Dat artikel is
zettend achterhaald. Zo schrijft
het voor dat echtparen na
sluiten van het huwelijk met el
kaar moeten samenwonen. Som
migen doen dat tegenwoordig
niet. Dus maken de ambtenaren
hier hun eigen toespraak en
sen de standaard-speech aar
Een toga zou Lea Wouters bij
de uitoefening van haar vrolijke
arbeid nooit willen dragen. Het is
ook geen verplichting. "De r
nen komen wel in jaquet en ook
de vrouwelijke ambtenaren kle
den zich netjes. Ik bedoel: de
bruidsparen zouden het zeker
niet op prijs stellen als je daar ii
je spijkerbroek komt aandra
ven". weet de Wassenaarse.
Tot slot: "Het is heerlijk werk.
Ik zou het altijd willen blijven
doen. Nee, om het geld gaat het
me niet, je krijgt ook maar een
klein bedrag. Ik doe dit puur o
dat ik het ambieer".
Zoals beloofd volgen hieronder weer de namen van de Dag
blad Zomerpuzzel Winnaars in de maand september. De ka-
dobonnen worden u toegestuurd
H.J. van Es, H. Heetwinkel, L. de Wit, P.J. Favier en S. Oostra
uit Leiden. H. Verheul, H.A.J. van Middelkoop, J.A.J.
Schouten en d. Streefland uit Alphen a.d. Rijn. C. de Mooy uit
Rijnsburg. J. Been uit Katwi|k. J.E.J. Lussing en J.G.T.H. van
Wissen uit Wassenaar. A. Meeuwissen, C. Geldof en S. de
Vries uit Sassenheim. Mw. A.L. Kuik-ten Brave uit Ter Aar. E
Schuller-den Braber uit Aarlanderveen L.N. van Rooijen uit
Noordwijkerhout en F. van Egmond uit Koudekerk
WIJ ZIJN HET PROMOTIE-TEAM VAN UW DAGBLAD"