Ambtenaren wisten bouwrente van kg. 'De grote jongens hadden in de cel gemoeten Beleggers weerleggen ontkenningen Wethouder Eindhoven weg na ahaire-Brokx Wetswijziging moet vrij laten criminelen beperken „Kort en 'achtig Fraude-officier De Doelder sluit Slavenburg-zaak af °AGINA 3 DEN HAAG (ANP/GPD) - Ambtenaren van volkshuisvesting zijn na het in werking tre den van de subsidieregeling 1968 voor particuliere huurwoningen wel degelijk akkoord gegaan met het drukken van stichtingskosten om meer subsidie in de wacht te slepen. Be leggers gaven slechts één procent renteverlies van de stichtingskosten op. waar dat reëel 4 tot 5 procent had moeten zijn. Dit kwam gisteren naar voren tijdens het verhoor van ROZ- voorzitter J.C. van Spronsen (vertegenwoordiger van de beleggers) door de enquêtecom missie bouwsubsidies. De toenmalige ambtelijke top van volkshuisvesting heeft tot nog toe tegenover de enquêtecommissie ontkend dat met hun medeweten beleggers stichtingskosten kunst matig laag hielden om meer subsi die te krijgen. Van Spronsen van de Raad voor Onroerende Zaken maakt gisteren tijdens zijn tweede verhoor zijn bewering van enkele weken geleden hard. Hij overhan digde de commissie een schrifte lijk verslag van een gesprek tussen een belegger en de provinciale di rectie volkshuisvesting en bouw nijverheid in Zuid-Holland op 30 januari 1969. Daaruit blijkt dat in een gesprek met een vertegenwoordiging van belegger Nationale Nederlanden de provinciale directie "akkoord is gegaan met de één-procentsrege- ling voor renteverlies" die de be leggers wilden toepassen op het bedrag van de stichtingskosten. Verder leert het verslag dat de grondkosten en ook de totale stich tingskosten door de provinciale di rectie globaal werden beoordeeld op grond van ervarings-cijfers. Op die wijze wérd bekenen of de door beleggers opgegeven bedragen aanvaardbaar zijn. Het ging daarbij vooral om de limiet naar beneden. Voormalige directeur beleggin gen van het ABP, Masson, moest gisteren voor de tweede keer uitleg komen geven over het zogenaamde herenakkoord. Alle betrokkenen, behalve Masson en zijn hoofddirec teur Wiarda, hebben de afgelopen weken het bestaan van zo'n ak koord ontkend. De enquêtecom missie beperkte zich gisteren tot de verklaring van oud-minister Gruij- ters. Gruijters had vorige week uitge legd dat Masson een bepaalde pas sage uit een toespraak voor de Tweede Kamer, waarin Gruijters sprak over 'gentlemen's agree ments', verkeerd had geïnterpre teerd. Die passage ging niet over af spraken met het ABP, maar over afspraken met beleggers over aan tallen te bouwen woningen. Mas son gaf tegenover de commissie grif toe dat het best mogelijk was dat hij zich op dat punt vergist had. Daarmee was het onderwerp 'he- renakkoord' gesloten. Het ABP was de enige belegger die na invoering van de regeling 1975 in beperkte mate bereid was toch te bouwen. Daarbij speelde een rol dat het fonds niet, zoals an dere beleggers, kon uitwijken naar beleggingen in het buitenland en toch een gespreide portefeuille wil de houden. Masson vertelde de commissie gisteren dat er wel kunstgrepen werden uitgehaald om tot wonin gen met een aanvaardbaar huurni veau te komen. Zo werden er ge mengde complexen van koopwo ningen en huurwoningen ge bouwd. De koopwoningen werden verkocht en de winst daarvan werd afgetrokken van de stichtingskos ten van de huurwoningen. Dat le verde een lager huurniveau op en volgens Masson ook een lagere plexen met wo ningen en winkels werd zo gescho ven dat beide een aanvaardbaar rendement hadden en de wonin- Bewaring gen njet te hoge huren kregen. Het pensioenfonds werd in 1979 >or zijn meewerkende houding voorraad' Criminaliteit Het 'zomerplan', de speciale aanpak van kleine criminelen in Amsterdam, heeft zo goed gewerkt dat het van de winter wordt voort gezet. De politie kreeg extra men sen en 50 cellen extra om zo'n 300 notoire zakkenrolles. autokrakers, straatrovers en drugshandelaars subsidie Rh op te pakken en vast te zetten. Alle betrokkenen zijn zo tevreden over de resultaten dat Justitie de extra cellen in het Huis a aan de Havenstraat mag houden. Retrovir Er is momenteel voldoende van het anti-aids middel retrovir in ons land beschikbaar om iedereen te behandelen. Dit stelt de produ cent, Wellcome Nederland, die het ministerie van WVC heeft ge vraagd de distributieregeling op te heffen. Of dat ook gebeurt is nog de vraag, omdat de Ziekenfonds raad daarover moet beslissen. Ver wacht wordt dat dit besluit volgen de maand wordt genomen. Retro vir is geen echt geneesmiddel, maar kan wel de ziekte (tijdelijk) een halt toeroepen. Drugsbeurs De stadsdeelraad van Amster dam Zuid-oost wil dat het multi functioneel centrum De Ganzen hoef wordt gesloopt. Het is nu een Eldorado voor de drugshandel. De deelraad wil op die plaats een toe gankelijker, veiliger en bruikbaar der nieuwbouw komen. De Gan zenhoef bestaat uit een parkeerga rage waaronder diverse voorzie ningen als zalen, een een muziek school zijn gevestigd. De naar de garage leidende halfhoge wegen met een spelonkachtig karakter bleken altijd een zeer goed onder komen te bieden aan junks en dea lers. De politie strijdt al jaren tegen de overlast die deze handel met zich meebrengt. Eroscentrum Het Eroscentrum aan de Keile- weg in Rotterdam gaat naar ver wachting in de loop van 1989 open. In een voormalige papierfabriek die de gemeente voor een miljoen gulden heeft aangekocht, moet de overlastgevende prostitutie - tippe len, raamprostitutie en bordelen - die nu nog in Katendrecht is geves tigd, worden geconcentreerd. In eerste instantie zullen er 50 'werk plaatsen' komen met aanverwante horeca. Wie het centrum gaat ex ploiteren is nog niet bekend. Voor op staat dat de gemeente via regel geving en sanctiemogelijkheden, controle houdt. Bovendien voert de gemeente binnenkort bespre kingen met de omliggende bedrij- Contributie Het CDA-Limburg heeft een nieuwe bijdrageregeling aangeno men voor gekozen en benoemde bestuurders om de financiële pro blemen te overwinnen. De regeling houdt in dat raadsleden en wet houders buiten hun normale partij contributie 3 procent van hun wed- des afstaan aan de provinciale par tijkas. Voor bewindslieden geldt een bijdrage van 3000 gulden, voor Tweede-Kamerleden en Europar lementariërs 2000 gulden, voor Eerste-Kamerleden 1000 gulden en voor leden van Gedeputeerde Sta ten 750 gulden. Bij elkaar is dat goed voor 85.000 gulden. Burge meesters. over wier bijdragen nog al is geklaagd, worden nog apart benaderd. beloond. In juli van dat jaar voerde staatssecretaris Brokx gesprekken met de beleggers over verbetering van de regeling. Hij kwam daarbij onder meer met een bod van 1 pro cent extra subsidie. Alleen het ABP ging daarmee accoord en kreeg vervolgens van topambte naar Steensma het bericht dat ze (als enige) in het vervolg op dat ex tra percentage konden rekenen. Voorzitter tikt commissielid op de vingers DEN HAAG (ANP) - Voorzitter De Vries (PvdA) van de parlementaire enquêtecommissie heeft zijn twee de ondervoorzitter Van Rey (WD) gisteren in het openbaar op de vin gers getikt. Dit incident vond plaats tijdens het verhoor van alge meen secretaris Stassen van het Nederlands Christelijk Instituut voor Volkshuisvesting (NCIV). De WD'er wilde hem een partijpoli tieke vraag stellen, waarop De Vries ingreep. Aan de orde was een persbericht van het NCIV van een jaar geleden, waarin de woningbouwverenigin gen zich erover beklaagden dat de WD hen in de verdachtenbank had geplaatst door hen ook bij de parlementaire enquête te willen betrekken. Van Rey vroeg Stassen of de woningcorporaties soms bang waren voor de enquête. Na een ontkennend antwoord lag Van Rey de vraag op de lippen waarom het NCIV dan voor de aan val op de WD had gekozen. Hier op greep De Vries in. "Meneer Van Rey, deze vraag kan ik niet toe staan". "Maar voorzitter, het staat er echt", sputterde Van Rey tegen. De Vries: "Er worden hier geen vragen gesteld over de VVD, zeker niet tegenover deze gast". Uiterlijk onbewogen vervolgde Van Rey zijn verhoor met andere vragen. EINDHOVEN (ANP) - De Eind- hovense WD-wethouder me vrouw Van Velzen heeft haar ont slag aangeboden nadat drie van de vijf WD-raadsleden het vertrou wen in haar hebben opgezegd. De wethouder liet onlangs tijdens een fractievergadering een brief circu leren die volgens haar afkomstig was van fractievoorzitter Blom- mestijn, die op dat moment in het buitenland verbleef. De naam on der de brief was door de wethouder onleesbaar gemaakt. Later bleek dat de brief afkomstig was van Pvd A-fractievoorzitter Van der Spek. Wethouder Van Velzen gebruik te de brief om haar standpunt te verdedigen dat er na het vertrek van burgemeester Borrie, die met vut gaat, opnieuw een burgemees ter moet komen die lid is van de PvdA. Inmiddels heeft Van Velzen laten weten dat er geen sprake is van een opzettelijke vervalsing. Volgens haar berust de zaak op een misverstand. Ze zou slechts heb ben gezegd dat de bewuste brief af komstig was uit het dossier dat Blommestijn haar had gegeven voor zijn vertrek naar het buiten land. Bovendien verkeerde de wet houder volgens eigen zeggen des tijds onder zware druk ten gevolge van enkele problemen in het Eind- hovense onderwijs. Inmiddels is ook bekend gewor den dat WD-minister Nijpels (mil ieu) druk op zijn partijgenoten heeft uitgeoefend om zijn vroegere staatssecretaris Brokx, die een jaar geleden door diens eigen CDA- fractie in de Tweede Kamer werd gedwongen zijn functie neer te leg gen, te accepteren als burgemees ter. Aanvankelijk ontkende Nijpels elke bemoeienis, later verklaarde hij dat hij de fractie informeel heeft gevraagd om eens met Brokx te praten. Een van de drie raadsleden die het vertrouwen in wethouder Van Velzen heeft opgezegd is een schoonzus van Nijpels. Vanuit de vertrouwenscommis sie uit de Eindhovense gemeente raad is boos gereageerd op de uitla tingen van Nijpels. Met name diens mededeling dat Brokx heeft gesol liciteerd naar het Eindhovense burgemeestersambt is slecht ge vallen. Volgens de vertrouwens commissie. die nauw is betrokken bij de solliciatieprocedure, krijgt de buitenwacht nu een vertekend beeld, omdat de namen van de an dere sollicitanten niet bekend zijn. Minister Nijpels heeft naar eigen zeggen nooit bekendgemaakt dat oud-staatssecretaris Brokx heeft gesolliciteerd. Hij heeft alleen ge zegd dat hij dat wist. omdat hij dat in de krant had gelezen. Volgens zijn woordvoerder heeft Nijpels al evenmin gezegd dat de Eindhoven se WD-fractie eens met Brokx zou moeten gaan praten. Wel heeft hij in algemene zin de suggestie ge daan om eens te gaan praten met 'de kandidaten', aldus de zegsman. Schade De Eindhovense wethouder neemt volgens een brief van haar aan de Eindhovense gemeenteraad ontslag omdat er schade is berok kend aan de politiek in het alge meen, aan de VVD en aan haarzelf. Volgens Van Velzen maken de ver houdingen binnen de WD-fractie het haar onmogelijk nog verder openbaar te functioneren, vooral 'nadat de interne problemen van de WD-fractie via de media naar buiten zijn gebracht'. De wethouder zegt zich altijd streng te hebben gehouden aan haar geloften. "Ik leg mijn openba re functies neer. zonder schuldge voel. zonder schaamte, maar wel met pijn". Loco-burgemeester Van den Baar. die de brief gisteren aan de raad voorlas, stelde voor de brief voor kennisgeving aan te nemen. Dat gebeurde. Geen enkel raadslid had behoefte aan commentaar. gedan, omdat daarvoor een wets wijziging nodig is. "Ik ben en blijf ervan doordrongen dat niemand van zijn vrijheid beroofd mag wor den of blijven zonder wettelijke grond en zonder rechterlijke tus senkomst zodra de wet die ver eist". Als rechtvaardiging voor een wetswijziging noemde Korthals Altes de veranderde positie van de verdachte. Die moest vroeger worden be schermd tegen het 'structurele overwicht van Openbaar Ministe rie en politie'. "Veel is intussen ver anderd", aldus Korthals Altes. "De georganiseerde misdaad doet in in telligentie niet onder voor Open baar Ministerie en politie". Ook de rol en houding van advocaten heb ben er volgens de minister voor ge zorgd dat verdachten nu gelijke wapens als het Openbaar Ministe rie hebben in het strafproces. ADVERTENTIE AMSTERDAM - Enigszins beduusd kijkt Klaas de Jonge naar de koffer die bij terugreis naar Nederland drie weken geleden verdween en die gis- teren werd afgeleverd bij de Anti-Apartheidsbeweging Nederland. Zowel de koffer als de kleding erin waren stukgesneden. Uit de koffer waren cas settebandjes verdwenen met 'dagboekachtige' opnamen van De Jonge en uitroepen van Zuidafrikaanse bewakers die voor het ambassadegebouw stondenwaar hij twee jaar heeft doorgebracht. Verder zaten aantekenin gen die De Jonge had gemaakt voor een boekje niet meer in de koffer. ASSEN (GPD) - Minister Korthals Altes (justitie) wil de wet zodanig veranderen dat het niet meer mo gelijk wordt dat zware misdadigers als gevolg van fouten van Justitie vrijuit gaan of noodgedwongen uit voorlopige hechtenis moeten wor den ontslagen. Hij zei dit gisteren in Assen bij de opening van het nieuwe parket (administratief ap paraat) van de officier van justitie. Officieren van justitie zijn overal in het land overbelast, zei Korthals Altes. 'Zo zeer zelfs, dat er fouten worden gemaakt met soms het ver strekkende gevolg dat de verdach te in vrijheid moet worden gesteld, op formele gronden, hoewel daar toe materieel geen reden is". Kort hals Altes haakte in op enkele re cente fouten van het Openbaar Mi nisterie waardoor van zware mis daden verdachte criminelen vrijuit gingen. Voorlopig kan er niets worden Studiefinanciering structurele chaos EDE (GPD) - De problemen met de studiefinanciering worden niet veroorzaakt door computerfouten, maar door fundamentele manke menten in het stelsel. Als de wet niet wordt gewijzigd, zullen veer tien categoriën studenten blijvend uit de boot vallen. Dat heeft de voorzitter van het college van be stuur van de Universiteit Twente, Van Lookeren Campagne, gisteren gezegd. Sinds de invoering van het nieuwe stelsel in oktober vorig jaar hebben duizenden studenten nog steeds geen duidelijkheid gekre gen over hun toelage. ROTTERDAM - Op 18 februari 1983 deden politie en justitie, geas sisteerd door ambtenaren van de fiscale inlichtingen- en opsporings dienst (FIOD) een grootscheepse inval in het hoofdkantoor van Sla- venburgs Bank aan de Coolsingel in Rotterdam. Voor de spectaculai re inval werd speciale toestem ming verleend door de ministers Korthals Altes (justitie) en Ruding (financien). Er stonden immers grote financiële en economische belangen op het spel. door Carla Bahnmüller/ANP Grote hoeveelheden administra tie werden in beslag genomen. Ook de bijkantoren van de bank in Dordrecht, Den Haag, Eindhoven en Rotterdam werden door justitie bezocht. Directiekluizen werden geopend. In de loop van het onder zoek bleek het vermoeden van j'us- titie juist: de bank had op grote schaal zwart geld van klanten aan genomen en eraan meegewerkt dit voor de fiscus verborgen te houden door middel van allerhande admi nistratieve trucs. De Rijksaccoun tantsdienst heeft becijferd dat er tussen 1977 en 1982 170 miljoen gulden aan zwart geld bij Slaven burg omging. In totaal werden 21 arrestaties verricht, waarvan die van de ge broeders Piet en Ruud Slavenburg, rechtstreekse afstammelingen van de oprichter van de bank, de mees te aandacht trokken. Zij en twee andere topfunctionarissen moes ten zich voor de rechtbank verant woorden voor de zwart-geldprak- tijken, die hun ondergeschikten uitvoerden. De zaken tegen de an dere verdachten werden gesepo neerd of geschikt. Gisteren werd bekend dat de vonnissen tegen drie verdachten onherroepelijk zijn geworden. Al leen de ex-voorzitter van de raad van bestuur, de 71-jarige Piet Sla venburg, moet in november nog voor het gerechtshof in Den Haag verschijnen. Winst Nu het strafrechtelijk einde van de Slavenburg-affaire in zicht lijkt, maakt officier van justitie De Doel der, fraude-specialist van het eer ste uur, de balans op. Is alle man kracht, die in deze zaak is gestopt, geen verspilde energie gebleken, gezien het uiteindelijk resultaat? En welk maatschappelijk belang is met een dergelijk proces gediend? De Doelder: "Alles afwegende kom ik uit op winst. En die is gele gen in het feit dat de rechtbank nu heeft vastgesteld dat het handelen van deze leidinggevende verdach ten strafbaar is. Daar tegenover staat dat Ruud Slavenburg en di recteur Veltena eraf komen met een voorwaardelijke straf en een geldboete en dat zij niet hoeven te gaan zitten. Dit houdt het gevaar in, dat de mensen denken: die gro te jongens komen toch nooit achter slot en grendel. Dat had eigenlijk wel moeten gebeuren. Dat heb ik de rechtbank ook gevraagd. Maar het algemeen preventief karakter dat van dit vonnis uitgaat, is veel belangrijker dan de opgelegde straffen". Daarmee verklaart de officier ook waarom het openbaar ministe rie heeft besloten de beroepen te gen Ruud Slavenbur en Veltena in te trekken. "De vraag is maar of het hof wel tot het opleggen van on voorwaardelijke gevangenisstraf fen zou zijn gekomen. Het opslui ten van deze verdachten was niet onze eerste doelstelling." De Doelder verwacht dat het in eventueel volgende processen te gen topfunctionarissen van een on derneming veel gemakkelijker zal zijn onvoorwaardelijke gevange nisstraffen te eisen en die ook ge honoreerd te zien. Dat geldt vol gens hem ook voor het hoger be roep tegen Piet Slavenburg, waar het openbaar ministerie nadrukke lijk niet vanaf wil zien. "Het Sla- venburg-proces was het eerste op dit niveau, waarbij gebruik werd gemaakt van artikel 51 van het wet boek van strafrecht (dit artikel stelt het feitelijk leiding geven aan ver boden gedragingen strafbaar, red.). Ik praat niet graag over een proef proces. want dat is niet zo aardig ten opzichte van de verdachten, maar de zaak zat vol nieuwigheden waarover de Hoge Raad duidelijk heid heeft geschapen en waarover de rechtbank nu een oordeel heeft gegeven. Daardoor heb ik een vol gende keer meer poot om op te staan om een onvoorwaardelijke gevangenisstraf te vragen. Daarom vind ik dat er op zich voldoende re sultaten zijn geboekt in deze zaak." Vertild Er is wel eens gezegd dat justitie zich heeft vertild aan de Slaven burg-affaire en dat het openbaar ministerie een zwakke zaak had. "Ik ontken dat wij een zwakke zaak hadden. Er is ontzettend veel ener gie in deze zaak gestopt, vooral door de politie en de FIOD, waar door ander werk is blijven liggen. Maar dat mag geen rol spelen bij de afweging of je aan zo'n zaak begint. Bij Slavenburg was het duidelijk dat het aannemen van zwart geld Officier De Doelder: Je moetje niet alleen storten op de kleine luiden die je makkelijk kunt pakken". (foto anpi stelselmatig voorkwam. Het is dui delijk dat je dan ingrijpt. Ik zou morgen precies hetzelfde weer doen. Bij elke zaak waar je aan be gint is de kwestie van de haalbaar heid een vraag. Je begint met een vermoeden van schuld en moet maar zien of je aan het bewijs toe komt. Dat risico moetje nemen. Op zeker spelen leidt tot een angstig en terughoudend beleid". De Doel der geeft toe, dat deze manier van optreden het risico inhoudt dat er uiteindelijk geen enkele veroorde ling volgt. "Dan loop je het gevaar dat zulke verdachten zeggen: zie je wel, er kan je niets gebeuren." Afgezien van het oogmerk van algemene preventie speelt bij de beslissing van justitie tot vervol ging over te gaan ook het principe van 'verdelende rechtvaardigheid' een belangrijke rol. De Doelder legt uit waarom in de Slavenburg zaak alleen de kopstukken zijn ver volgd: "Je moet je als justitie niet alleen storten op de kleine luiden die je gemakkelijk kunt pakken, maar ook op mensen die door hun positie of financiële mogelijkhe den op veel listiger wijze in staat zijn de overheid te benadelen. Dit heeft bij voorbeeld ook bij het ABP-proces gespeeld. In het Sla venburg-proces, waarbij de ver dachten niet hun eigen zakken hebben gevuld, is weer eens vast gesteld dat het hele wetboek van strafrecht ook voor bankdirecteu ren is geschreven. Dat de bank geen vrijplaats is". Normen Dit laatste is volgens De Doelder goed tot de banken in Nederland doorgedrongen. "Uit gesprekken die ik heb gevoerd heb ik de indruk overgehouden dat in de bankwe reld de normen strakker zijn aan gehaald. Er zijn grenzen getrokken en ik heb de indruk dat men zich daaraan houdt. De Nederlandse Bankiersvereniging heeft onmid dellijk na de inval bij Slavenburg een telex aan zijn leden gestuurd, waarin elke medewerking aan het wegzetten van zwart geld wordt verboden. De bankdirecties kre gen opdracht hun personeel daar over in te lichten". De Doelder geeft toe, dat er altijd banken zullen zijn die zich niet aan de regels houden. "Je kunt aan geld nu eenmaal niet zien of het zwart is. Justitie verwacht ook niet dat een bankdirecteur aan de deur gaat staan controleren of een klant zwart geld naar binnen brengt. Wel vind ik het een rechtvaardige zaak dat de banken nu verplicht zijn om de belastingdienst te informeren over spaartegoeden. Want degene die de staat benadeelt door de be lasting te ontduiken, benadeelt ook zijn buurman". In het algemeen vindt De Doelder dat justitie voldoende juridische instrumenten heeft om de witte boordencriminaliteit aan te pak ken. De fraude-officier vindt het wel frustrerend dat maar een 'topje van de ijsberg' kan worden aange pakt. "Ik ben ervan overtuigd dat er in dit arrondissement met grote economische bedrijvigheid veel meer aan de hand is. Maar je zit niet alleen met de beperkte capaciteit van je eigen apparaat. Door gebrek aan mankracht bij de rechtbank duurt het vaak zeer lang voordat grote fraude-zaken kunnen wor den behandeld". De Doelder haalt opgelucht adem nu zijn bemoeienis met de Slavenburg-zaak nagenoeg is afge lopen: "Ik zal blij zijn als ik weer eens over iets anders mag praten. Ik voel me net een toneelspeler die steeds geconfronteerd wordt met de rol waarmee hij bekend is ge worden". Geen hoger beroep zaak Slavenburg ROTTERDAM (ANP) - De hoger- beroepzaken tegen de Slavenburg topmannen Ruud Slavenburg en directeur Veltena zijn van de baan. Zowel de verdachten zelf als het openbaar ministerie hebben in overleg beide hun hoger beroep in de zaak ingetrokken. Vorige week werd bekend dat het openbaar ministerie bereid was af te zien van een behandeling in hoger beroep als beide verdachten dit ook zouden doen. Na Ruud Sla venburg besloot gisteren ook Vel tena op dat 'aanbod' in te gaan. De geringe kans dat er bij het hof een gunstiger resultaat was te behalen, is voor beide partijen de belang rijkste overweging geweest. ADVERTENTIE DREESMANN w®* ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 3