Europa en Azië vol lof over akkoord Macht van Nyerere nog altijd groot in Tanzania Kurden veroveren in Irak garnizoen Israël zwakt sancties af Kohl eist deel van eer op Barschel ontkent onder ede alle aantijgingen Excuus Sovjetunie aan VS Vrijspraak in Gentse abortuszaak ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1987 PAGINA 5 BONN/WASHINGTON (UPI/Rtr/AFP/AP/GPD) - Bondskanselier Helmut Kohl van de Westduitsland heeft gisteren voor zijn land een deel van de eer opgeëist voor de totstand koming van het akkoord voor de afschaffing van alle kernwapens voor de middellange afstand in Washington. De Belgische premier Martens maakte bekend dat zijn land de kruisraketten niet meer zal plaatsen als de Verenigde Staten en de Sovjetunie een ak koord ondertekenen. BONN - De christen-democrati sche minister-president van de deelstaat Sleeswwijk-Holstein. Uwe Barschel, denkt niet aan aftre den. Op een persconferentie pro beerde hij gistermiddag met een onder ede afgelegde verklaring de beweringen van zijn ex-persmede- werker Pfeiffer te weerleggen. Hij gaf zijn erewoord dat er niets klopt van de verhalen van deze journa list. door Hans Hoogendijk Pfeiffer heeft inmiddels een ver bod om zijn beweringen over Bar schel te herhalen opgelegd gekre gen door het landgericht in Kiel. Pfeiffer heeft Barschel er onder meer van beschuldigd dat hij per soonlijk opdracht heeft gegeven oppositieleider Engholm te bespio neren. Barschel zei dat Pfeiffer niet tot zijn naaste medewerkers heeft behoord en dat hij hem ook nooit spéciale opdrachten heeft gegeven. „Ik heb van al die zaken niets ge weten. Door het Spiegel-verhaal van 7 september hoorde ik er voor het eerst van. Ik heb ook nooit met Pfeiffer gesproken over Engholms privé-leven of over eventuele ho moseksuele neigingen". Barschel ontkende verder dat hij opdracht had gegeven de SPD-politicus ano niem aan te geven wegens belastin gontduiking. De in Der Spiegel af gedrukte, door Barschel geschre ven, notitie over Engholms inko men heeft volgens hem niets te ma ken met deze zaak. Over de door Pfeiffer en de se cretaresse Schroder geuite be schuldiging dat hij een afluisterap- paraat had willen hebben om dat in zijn eigen telefoon te verbergen, waarna na ontdekking de SPD kon worden beschuldigd zei hij: „Ik heb Pfeiffer nooit een dergelijke opdracht gegeven". De minister-president, die een buitengewoon gespannen indruk maakte, deed een felle aanval op Der Spiegel. ..Mijn moeder en ik worden door talloze schoolkamera den opgebeld, die door redacteu ren van der Spiegel worden bena derd om dingen te vertellen uit mijn .jeugd." Volgens Barschel wil het blad hem te gronde richten. Hij eist schadevergoeding. Hij zei het te betreuren dat Engholms naam door de illegale acties van Pfeiffer in discrediet is gebracht. Barschels positie was aan het wankelen gebracht nadat een se cretaresse van zijn voorlichtingsaf deling een deel van^Pfeiffers bewe ringen had bevestigd. De minister president, die gisterochtend voor de eerste keer door de officier van justitie was verhoord, ontkende ook in dat gesprek alle beschuldi gingen die Pfeiffer tegen hem heeft ingebracht. Donderdagavond werd ook be kend dat Pfeiffer op de loonlijst staat van het Springerconcern. Springer geeft onder meer het bou levardblad Bild uit. Volgens de Keulse krant Express werd zijn contract begin dit jaar bevroren, waarna Pfeiffer op aanbeveling van Springer werd uitgeleend aan Barschel. "Wij hebben een beslissende rol gespeeld bij het bereiken van deze eerste ontwapeningsmijlpaal," al dus de bondskanselier in Bonn. Kohl herinnerde aan zijn aanbod van augustus om de 72 Pershing 1-. A-raketten in de Bondsrepubliek te schrappen, als middel om de we-; te banen voor een akkoord tussen de supermogendheden nog dit jaar. De Westduitse raketten, die onder Amerikaanse jurisdictie staande kernkoppen hebben, wa ren door de Sovjetunie aangeduid als een van de grootste hinderpa len op de weg naar een wapenover eenkomst. De Belgische premier zei verder: „Wij zullen nog wel met onze NA- VO-bondgenoten moeten overleg gen om te weten of de 16 andere kruisraketten ontmanteld moeten worden" die sinds maart 1985 op de basis Florennes op 80 km ten zuiden van Brussel zijn geplaatst. België heeft ermee ingestemd dat in totaal 48 kruisraketten op zijn grondgebied worden gestation- neerd. Met de plaatsing van de 32 resterende raketten zou gewacht worden in verband met een moge lijk akkoord over de middellange afstandswapens. West-Europa en Azië drongen er, gisteren bij alle lof die zij voor het bereikte akkoord hadden, bij de Verenigde Staten en de Sovjetunie op aan, hun arsenalen aan kern- en conventionele wapens verder te beperken. "Wij proberen allang een verdrag te bereiken," verklaarde een woordvoerder van de NAVO in Brussel, "en wij hopen dat het ak koord het begin zal zijn van een proces dat ons uiteindelijk zal toe staan te leven op een veel lager be wapeningsniveau met dezelfde mate van veiligheid." Voorbehoud In de Amerikaanse Senaat, dat elk wapenakkoord met de Sovjetu nie met een twee-derde meerder heid moet ratificeren, werd giste ren over het algemeen positief geoordeeld over de bereikte over eenstemming. De meeste senato ren voorspelden dat een akkoord, als het inderdaad nog dit jaar door de twee regeringsleiders wordt ge tekend, op z'n vroegst begin vol gend jaar in de Senaat behandeld kan worden. Sommige senatoren maakten al enig voorbehoud. De leider van de Democratische en grootste fractie in de Senaat, Ro- Ondervoeding In Ecuador zijn op een totale be volking van ongeveer tien miljoen mensen meer dan 1 miljoen kinde ren in uiteenlopende mate onder voed. Volgens de statistieken van de laatste jaren verkeert de ge zondheid van 70 procent van de kinderen in gevaar en lijdt 40 pro cent onder de vijf jaar aan onder voeding. Vijftig procent van de kinderen in Ecuador die op het platteland wonen maakt de lagere school niet af en 15 procent van de vijf- tot twaalfjarigen moet werken. Zweden Het Zweedse Ministerie van De fensie heeft een inkrimping van het leger voorgesteld die ertoe kan leiden dat een derde van de leger- brigades van het sinds jaar en dag neutrale land verdwijnt. Volgens woordvoerders van het ministerie wordt overwogen 10 van de nu 28 legerbrigades op te heffen. Als re den voor de maatregel werd de noodzaak van verdere bezuinigin gen genoemd. Het nu 600.000 man sterke leger kost de 8 miljoen Zwe den ieder 850 gulden per jaar. Vermisten Familieleden van vermiste Ame rikanen tuurden gisteren met ver rekijkers de Mekong rivier af om te zien of hun aanbod om 2,4 miljoen dollar te betalen voor de terugkeer van Amerikaanse krijgsgevange nen, de kust van Laos bereikte. De familieleden lieten vanaf de Thaise oever van de langs Laos, Cambodja en Vietnam stromende rivier rond 2.500 plastic pakketjes te water, waarin zij het bedrag uitloofden voor iedere overloper die een Ame rikaanse krijgsgevangene mee naar buiten smokkelt. Arrestatiegolf In de deelstaat Tamil Nadu in het zuiden van India zijn 6.000 mensen gearresteerd na demonstraties en ongeregeldheden met de politie, waarbij 13 doden vielen. Er vielen tien doden toen de politie het vuur opende op demonstrerende hin- du's die behoren tot een lagere kas te en die eisen dat meer banen als ambtenaren voor hen worden inge ruimd. De overige drie doden vie len bij demonstraties elders. zijn voorgedragen door een groep van 19 - - m de regeringscoalitie. dentieel paleis een protestmars tegen de invloed van In een reactie waarschuwde vice-president Salva- de militairen op de regering Aquino. dor Laurel president Aquino dat de doorgevoerde ka binetswijzigingen geen politieke stabiliteit zullen Inmiddels zijn twee van de nieuwe ministersbenoe- brengen als de regering niet fermer optreedt tegen de mingen in het kabinet van president Corazón Aquino, communistische opstandelingen en een einde maakt bekend geworden. Het blijken voorlopige benoemingen aan de onrust onder de eigen strijdkrachten. Volgens te zijn. Als interim-minister van openbare werken Laureldie in een radio-uitzending sprakvormde de werd Fiorello Estuallar benoemd en Manuel Yan is militaire onvrede een groter gevaar dan de c interim-minister van buitenlandse zaken geworden, tische opstand. bert Byrd, zei gisteren: „Ik ben op timistisch, maar we moeten nog wel de kleine lettertjes zien". De twee kernmogendheden, Chi na en Frankrijk hebben nog niet gereageerd. In Peking en in Parijs wilden woordvoerders van Buiten landse Zaken geen commentaar le veren. Een Franse woordvoerder riep echter in herinnering dat premier Jacques Chirac een jaar geleden te gen de Verenigde Naties zei dat zijn land geen bevriezing van kern wapens met inbegrip van de Fran se, en evenmin kernproefverboden zou aanvaarden, zolang de andere kernmogendheden hun enorme overwicht behielden. De Britse minister van buiten landse zaken, Sir Geoffrey Howe, zei dat het akkoord de risico's van een oorlog tussen oost en west zou verminderen en dat het gevolgd zou moeten worden door beheer sing van conventionele wapens in Europa. Howe zei dat de Sovjetu nie "een zeer substantiëel over wicht" op het gebied van niet-nu- cleaire wapens in Europa had. "Buitengewoon goed nieuws", zei premier Yasuhiro Nakasone van Japan. "Ik hoop dat de onder handelingen toewerken naar de totstandkoming van een verdrag." Onevenwichtigheid In Ankara verklaarde het NAVO- lid Turkije, dat aan de Sovjetunie grenst, dat de vermindering van kernwapens de onevenwichtigheid op het gebied van de conventione le bewapening tussen NAVO en Pact van Warschau, des te opval lender zou maken. Het is volgens Ankara dan ook belangrijk dat de partijen elkaar constructief blijven benaderen op voortdurend overleg over de relevante problemen. De premier van Australië, Bob Hawke, meende dat de aanvaar ding door beide supermogendhe den van een internationale oplos sing van het rakettenvraagstuk, van bijzondere betekenis was voor landen in Azië en het gebied van de Stille Oceaan, omdat hier de vrees had bestaan dat in Azië gestatio neerde raketten niet inbegrepen zouden worden. In Jeruzalem noemde de Israëli sche premier Yitzhal Shamir het akkoord „goed nieuws voor de ge hele mensheid en voor ons". De se cretaris-generaal van de VN, Javier Perez de Cuellar, zei te hopen dat de supermachten „deze historische doorbraak" zullen benutten en met hernieuwde kracht de onderhan delingen op andere terreinen van ontwapening zullen voortzetten. GENT (GPD) - De rechter in Gent heeft gisteren drie artsen, vier vrouv/en en hun partners vrijge sproken, die terecht stonden we gens het plegen danwel ondergaan van abortus. De elf maken deel uit van een groep van 60 verdachten in een al maanden slepend monster proces voor de Gentse rechtbank. De rechter deed overgens geen uitspraak over de abortussen zelf. De vrijspraak is het directe gevolg van de wijze waarop de Belgische rijkswacht het bewijsmateriaal te gen de betrokkenen heeft verkre gen. Volgens de rechter hebben de politiemensen het medisch be roepsgeheim 'op een flagrante wij ze' geschonden. Op last van de onderzoeksrech ter vroegen de rijkswachters twee jaar geleden bij de christelijke zie kenfondsen 300.000 doktersbrief- JERUZALEM (UPI) - De sancties die Israël deze week tegen Zuid- afrika afkondigde, zijn gisteren, toen de details bekend werden ge maakt, niet zo radicaal gebleken als eerst het geval leek te zijn. Aanvankelijk werd door de rege ring meegedeeld dat Israëliërs niet meer mochten investeren in Zuid- afrika. Gisteren is gebleken dat een speciale commissie van de rege- jes van Gentse artsen op, onder het mom bezig te zjn met een onder zoek naar fraude door artsen bij de declaratie van kosten. Een mede werker van de ziekenfondsen ver strekte die briefjes. Uit die briefjes konden de poli tiemensen echter precies opmaken wie een abortus had laten plegen. In totaal werden vervolgens zestig artsen, geaborteerde vrouwen en ring, bestaande uit vertegenwoor digers van het Israëlische ministe rie van financiën, buitenlandse za ken en de nationale bank, toestem ming mag verlenen uitzonderingen te maken op dit investeringsver bod. Verder zal de regering „alle noodzakelijke stappen nemen om te voorkomen dat Israël een door voerhaven wordt voor goederen hun partners in staat van beschul diging gesteld. De rechter besloot gisteren het illegaal verkregen be- wijsmateraal nietig te verklaren. Het is nog onduidelijk wat er met de zaak tegen de andere bijna 50 beklaagden gaat gebeuren. Niet in alle gevallen is sprake van illegaal verkregen bewijsmateraal. De rechter vond echter in de zaak te gen de elf ook het overige bewijs materaal onvoldoende om hen te veroordelen. Het Gentse monsterproces wordt algemeen beschouwd als een toetssteen voor de pogingen van de christendemocraten in het parlement om een liberalere abor tuswetgeving tegen te houden. Er ligt bij het parlement een socialis- tisch-liberaal initiatiefvoorstel om de abortuswetgeving te versoepe len. van en naar Zuidafrika", maar al leen „voor zover dat inhoudt dat er sancties omzeild worden die zijn ingesteld door derden." Het ver bod op bezoeken van Israëlische ambtenaren aan Zuidafrika wordt afgezwakt door de bepaling dat hiervoor „vooraf toestemming van het ministerie van buitenlandse za ken" nodig is. Bestaande akkoorden voor „we tenschappelijke uitwisseling" wor den evenmin stopgezet als de ver dragen voor militaire samenwer king met Zuidafrika, er zullen al leen geen nieuwe verdragen op de ze twee gebieden gesloten worden. De regering beschouwt de duur van de bestaande militaire als een staatsgeheim, zodat niet bekend is of, zoals critici van Israëls samen werking met Zuidafrika beweren, deze verdragen voortduren tot na het jaar 2000. De Israëlische regering besloot tot de sancties na druk vanuit Joodse kringen in Amerika, die er op wezen dat Israël door zijn be trekkingen met Zuidafrika veel goodwill aan het verspelen in het Amerikaanse Congres en bij het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken, dat op zijn minst handhaving door Israël van het wa penembargo tegen Zuidafrika wil de. NICOSIA (AP)-Het Iraakse leger heeft de afgelopen twee dagen che mische wapens gebruikt bij aan vallen in de streek van Kani Masi in het noorden van Irak, waardoor onder de bevolking van Kurden talrijke slachtoffers vielen. Het juiste aantal doden en gewonden is niet bekend. Eerder was bekend geworden dat zwaar bewapende guerrilla strijders van de Democratische Partij Kurdistan deze week de gar nizoensstad Kani Masi in de pro vincie Dohuk hebben veroverd. De Kurdische opmars vormt een ernstige bedreiging voor de Iraak se oliepijpleidingen die naar Tur kije lopen. Het door Iran gesteun de Kurdische offensief in Iraq maakt deel uit van een campagne die een jaar geleden begon en die steeds belangrijker is geworden. In feite is er zelfs sprake van een tweede front langs de noordgrens van Iraq. De Kurden, die zich Peshmergas („met de dood voor ogen") noe men, hebben hun oorlog vrijwel onopgemerkt gevoerd tegen de achtergrond van oorlog tussen Iran en Iraq die aanleiding heeft gege- WASHINGTON (AP) - Minister van buitenlandse zaken Sjevard- nadze van de Sovjetunie heeft de Verenigde Staten gisteren formeel verontschuldigingen aangeboden voor een schietpartij in de DDR waarbij een Amerikaanse soldaat door een Russische collega werd verwond. De minister zei dat aan beide zijden fouten waren ge maakt. De Amerikaanse minister Shultz noemde de schietpartij „onaan vaardbaar gedrag" en een mede werker van het Pentagon sprak van een „hinderlaagachtige situa tie. De Amerikanen erkenden iets fout te hebben gedaan. Eerder had President Reagan gezegd dat de VS formeel protest aantekenden tegen het incident. Sjevardnadze zei op zijn pers conferentie in Washington dat de ven tot de tankeroorlog en de bui tenlandse interventie. De oorlog is wel een steeds gro ter probleem geworden voor de Iraakse president Saddam Husayn. Hij heeft meer dan 30.000 man schappen naar het noorden moe ten sturen, terwijl hij hen zo hard nodig heeft in de oorlog tegen Iran. De soldaten volgen in het noorden een taktiek van „verschroeide aar de" in een poging de Kurdische on afhankelijkheidsstrijd te onder drukken. Er zouden 500 Iraakse soldaten en paramilitaire troepen zijn ge dood, honderden verwond en 400 gevangen genomen, onder wie gouverneur majoor Sabih Aboush. De stad Kani Masi ligt vlak onder de Turkse grens. Nog eens 100 Iraakse soldaten werden gedood bij gevechten tus sen Kurden en Iraanse Revolutio naire Gardisten en het Iraakse le ger rond de garnizoensstad Sayyed Sadeq, verder naar het zuiden. De Revolutionarie Gardisten meldden dat het Iraakse garnizoen urenlang werd beschoten door artillerie. Er zou aanzienlijke schade zijn aange richt. Amerikaanse militair met de auto „zeer dicht in de buurt van een ge bied" was gekomen dat „verboden is voor leden van buitenlandse mi litaire missies". „Toen Sovjet-soldaten naderden, probeerden de leden van de missie te vluchten. En daarom werden waarschuwingsschoten gelost, met kleine wapens," aldus de minister. Volgens het Pentagon waren de militairen beschoten bij de stad Neuruppin, 40 km ten noorden van Berlijn. „Onze mensen bevonden zich niet in verboden gebied", zei een woordvoerder. De twee Ameri kanen, een onderofficier en een ka pitein van de luchtmacht, werden na de schietpartij een half uur in de DDR vastgehouden,. De gewonde onderofficier werd later in een Westberlijns ziekenhuis behandeld voor een oppervlakkige kogel- wond in de arm. TREINONGELUK LAMBACH - De ravage die ontstond nadat twee pasagierstreinen bij het Oostenrijkse plaatsje lambach tegen elkaar waren gebotst. Daarbij kwamen drie mensen om het leven en raakten ongeveer 65 mensen ge wond. De locomotieven van de twee treinen werden volledig vernield, terwijl vier wagons ontspoorden. De ene trein was een sneltrein van Inns bruck naar Wenen, terwijl de andere van Wenen op weg was naar Salz burg. (foto API DAR ES SALAAM (IPS) - Toen Ju lius Nyerere twee jaar geleden uit eigen beweging afstand deed van het presidentschap van Tanzania, kreeg hij alom applaus. Het ge beurt niet elke dag dat een Afri kaanse leider vrijwillig de macht overgeeft. Maar zijn pensioen bete kende nog niet dat de charismati sche leider zich had teruggetrok ken uit de actieve politiek. Nyerere is nog steeds voorzitter' van de enige en regerende partij in Tanzania, de Chama Cha Mapindu- zi (CCM). Als zodanig drukt hij sterk zijn stempel op de discussies in zijn land. Bij zijn terugtreden twee jaar geleden beloofde hij ook deze titel in te leveren bij de ver kiezingen. Deze hebben volgende maand plaats. Maar het is geens zins duidelijk of 'de leraar', zoals Nyerere ook wel wordt genoemd, zijn belofte gestand zal doen. Begin augustus wierp de "vader des vaderlands", een andere aan duiding voor Nyerere, de knuppel in het hoenderhok. Hij stelde dat de partij moet beslissen of hij al dan niet moet aanblijven als voor zitter. Dat gebeurt in oktober als meer dan 2.500 afgevaardigden van de partij bij elkaar komen in de nieuwe hoofdstad Dodoma. Zij be palen daar wie de 172 zetels in de nationale partijraad innemen. Binnen de CCM zijn de meningen verdeeld over de wenselijkheid van Nyerere's vertrek. Zo heeft de jongerenafdeling de ex-president gevraagd om de benoeming voor een nieuwe termijn te accepteren. Volgens sommige bronnen in de partij zijn er veel partijleden die persoonlijk voordeel hebben bij het aanblijven van de ex-president. Hun politiek aanzien staat of valt bij dat van Nyerere. De lobby voor zijn vertrek leeft vooral op het ei land Zanzibar dat voorde kust van Tanzania ligt en deel uitmaakt van deze staat. De eilandbewoners vin den dat Nyerere als partijvoorzitter moet plaatsmaken voor de huidige president Mwinyi, die afkomstig is van Zanzibar. Nyerere is een "vastelander". De tegenstellingen tussen de ex- president en zijn opvolger lijken aan de basis te liggen van de onrust in de partij. De ex-president heeft er de afgelopen maanden geen doekjes omgewonden dat hij niet blij is met de nieuwe lijn van presi dent Ali Hassan Mwinyi, tevens vi- ce-voorzitter van de partij. Deze kritiek wordt gedeeld door de lin kervleugel. Vooral Mwinyi's besluit om in zee te gaan met het Internationaal Mo netair Fonds om de in elkaar ge zakte economie op te krikken met verse leningen is bij Nyerere in het verkeerde keelgat geschoten. Ook dit jaar haalde Nyerere uit naar het door hem gehate IMF. De ex-presi dent noemt de strenge leenvoor- waarden "immoreel". Politieke waarnemers zagen zijn kritiek op het IMF als een indirecte aanval op Mwinyi, zijn tegenvoeter bij het partijleiderschap. Maar Nyerere ontzenuwde dat gerucht door later op te merken dat de re gering geen keus had. Bovendien was het niets nieuws dat hij kritiek had op het IMF, aldus het vroegere staatshoofd. De vice-premier van Tanzania, Sa- lim Ahmed Salim, heeft inmiddels de partijleden opgeroepen niet alle aandacht te richten op de vraag van het voorzitterschap. Dat was maar een "detailkwestie" in zijn ogen. „We moeten er voor zorgen dat het congres een succes wordt", vond Salim. Sinds de partij in 1977 werd opgericht is slechts tweemaal een nationaal congres georgani seerd. Volgens politieke waarnemers in Tanzania wil Salim daarmee vooral voorkomen dat de opvolgings kwestie de partij verdeelt. Ook Nyerere lijkt het vuurtje dat hij zelf. had aangestoken te willen doven. Hij omzeilt alle directe vragen over het onderwerp, maar deed kortge leden wel een veelzeggende uit spraak over de combinatie van de functies van president en voorzit ter. Hij stelde dat niet verstandig zou zijn om de twee banen uit elkaar te halen. "Tenzij beide mannen bui tengewoon goede vrienden zijn, bestaat het gevaar dat er een con flict rijst tussen hen. Ik geloof niet dat een ontwikkelingsland zich zo'n gang van zaken kan permitte ren", zei hij een tijdje terug tijdens gen. Maar een vroegere naaste mede werker die anoniem wil blijven, ge looft dat nog alles mogelijk is. "Nyerere blijft een geslepen politi cus. Hij is in staat om iedereen op het laatste moment te verrassen". FILIPIJNS STUDENTENPROTEST

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5