Leidse Kolpingvereniging
viert 100-jarig bestaan
Melkwegstelsels zagen er vroeger anders uit
Festiviteiten in Lodewijkskerk
Mare Oort promoveert tot doctor in de sterrenkunde
Aangifte van
mishandeling
bij discotheek
Containers
Succes De la Mar
ondergewaardeerd
Opinie
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1987
LEIDEN - "Godsdienst en arbeid
vormen de gouden standaard van
het volk". "Waar het gezinsgeluk
wijkt, daar komt het ongeluk op
duizend manieren in huis". Met de
ze twee uitspraken van Adolf Kol-
ping is deze Duitse priester en soci
aal-pedagoog. die zich in de vorige
eeuw inzette voor het welzijn van
de werkende jeugd, neergezet.
Godsdienstigheid, arbeidzaam
heid, eensgezindheid en vrolijk
heid. luidde zijn viervoudig credo,
waarbij trouw aan God en kerk, hu
welijk en gezin en solidariteit aan
elkaar op grond van de rooms-ka-
tholieke sociale leer, voorop ston
den. Kolpings werk vond overal ter
wereld navolging en ook Leiden
kent een Kolpingvereniging. die
dit jaar het 100-jarig bestaan viert.
Adolf Kolping, in 1813 in Kerpen
bij Keulen als zoon van een schaap
herder geboren, werd in 1845 pries
ter. Hij stelde zich ten doel de le
vensomstandigheden van leerlin
gen in een ambachtelijk beroep, de
gezellen, door middel van scholing
en vorming te verbeteren en tot
goede christenen te ontwikkelen.
Dat resulteerde in 1849 in de op
richting van een 'Gesallenverein'.
Niet lang daarna waaide het idee
van Kolping over naar Nederland,
in eerste instantie naar Amsterdam
en later naar het bisdom Haarlem
dat in die tijd nog de provincies
Zuid-Holland, Noord-Holland en
Zeeland omvatte. In 1887 kreeg
ook Leiden een gezellenvereni-
ging, die toen de naam St. Jospeh
kreeg.
Volgens praesus en pastoor
A.M.E.Th. Vreeburg en voorzitter
J. Biesjot van de Leidse Kolping
vereniging kende de vereniging tot
aan de Tweede Wereldoorlog een
grote bloei met als hoogtepunt een
ledental van ongeveer 500 in de ja
ren twintig en dertig. St. Joseph
kende een eigen zangkoor, voetbal
club. orkest (Franz Schweitzer ge
naamd), toneelvereniging, liede-
rentafel. debating-club ('Cornelis
Musius') en een eigen gebouw aan
het Rapenburg 52. Wel deed zich in
1929 een inzinking voor toen de
jonge middenstanders zich af
splitsten en de Katholieke Jonge
Middenstandsvereniging opricht
ten, hetgeen de vereniging volgens
Vreeburg niet ten goede is geko-
Echt slecht ging het de Leidse St.
Joseph's Gezellen vereniging na
het uitbreken van de Tweede We
reldoorlog. Biesjot: "De Duitsers
verboden de vereniging. En na de
oorlog heeft niemand van de oude
leden de draad meer opepakt". Dat
had volgens Vreeburg meer oorza
ken. "Voor veel mensen kon de
vereniging gewoon niet meer. Dat
heeft te maken met de Duitse oor
sprong waarmee men gevoelsma
tig moeite had. maar ook de geeste
lijkheid van toen vond dat de vere
niging niet meer kon. Argumenten
werden daarvoor niet gegeven; al
les moest gewoon anders, de vere
niging was uit de tijd. Bovendien
kwamen verenigingen als scouting
op, waar veel jonge mensen door
werden aangesproken".
Cursusssen
Gevolg van een en ander is dat de
Leidse afdeling al zo'n veertig jaar
geen jongeren onder de gelederen
telt. Een aantal oude leden bleef bij
elkaar komen en aan hen ligt het
dat er überhaupt nog een vereni
ging in Leiden bestaat. De Leidse
Kolpingvereniging is evenwel on
geveer acht jaar geleden met her
stelwerkzaamheden begonnen.
Cursussen solliciteren en notule
ren worden voor jonge mensen ge
geven, waarbij ook over het werk
en de doelstelling van de vereni
ging wordt verteld.
Ook vrouwen zijn (ingevolge een
internationaal besluit in 1958) wel
kom. Aan die cursussen heeft de
Kolpingvereniging zo'n 30 'Vrien
den van' overgehouden. Het is vol
gens Vreeburg echter moeilijk om
jeugd aan te trekken. "In Neder
land zitten we in de impasse dat de
greep op de arbeidende jeugd ver
loren is gegaan. Maar ook nu vallen
er. net als in de tijd van Kolping,
weer jongeren tussen wal en
schip". Hij doelt daarmee op ou
ders en scholen die het laten afwe
ten als het gaat om het verkondi
gen van de zuivere rooms-katholie-
ke leer zoals paus en bisschoppen
die voorstaan. "Juist op het gebied
van levensbeschouwelijke zaken
zit voor ons een groot gat; anders
dan in de tijd van Kolping krijgen
jongeren genoeg culturele ontwik
De St. Joseph's Gezellenvereniging in betere tijden: grote druKte bij de viering van het 50-jarig jubileum in 1937.
keling mee". geconcelebreerde pontificale H.
Het jubileum wordt zondag 27 Mis in de St. Lodewijkskerk aan de
september gevierd. De festiviteiten Steenschuur, met als hoofdcele-
beginnen om half twaalf met een brant bisschop mgr. J. ter Schure
van Den Bosch. Deze vervangt zijn genodigden in de Romanuszaal
college Bar, die die dag is verhin- aan de Mare. Van 15.00 tot 17.00 zit
derd. Vanaf half twee is er een bij- het bestuur daar klaar om met het
eenkomst voor leden, oud-leden en jubileum te worden gefeliciteerd.
LEIDEN - Het melkwegstelsel
waarin de aarde zich bevindt heeft
er vroeger heel anders uitgezien
dan nu. Vlak na de 'oerknal', waar
uit het heelal volgens natuurkundi
gen en andere wetenschappers is
ontstaan, waren materie en straling
in het heelal hecht samengesteld.
"Een willekeurige foto van de he
mel laat echter zien, dat die situatie
tegenwoordig tegenovergesteld is.
Sterren komen in groepen voor en
vormen melkwegstelsels. Die
melkwegstelsels vormen op hun
beurt grotere groepen en die groe
pen weer een supergroep". aldus
Marc Oort, die op woensdag 16 sep
tember aan de Leidse universiteit
promoveerde tot doctor in de ster
renkunde.
Uit die vorming van groepen in
het heelal leidt hij af dat er een be
paalde ontwikkeling is: melkweg
stelsels zagen er vroeger anders uit
dan nu. Ons 'eigen' melkwegstelsel
bijvoorbeeld is miljarden jaren ge
leden mogelijk een radiomelkweg
stelsel geweest, dat een grote hoe
veelheid straling uitzond. Nu is het
'uitgedoofd' en zit het de astrono
men en kosmologen eigenlijk al
leen maar in de weg bij waarnemin
gen, aldus Oort.
Oort onderzocht 200 radiomelk
wegstelsels, maar "het zal waar
schijnlijk nog tientallen jaren du
ren voordat we de oorsprong en
evolutie van de radiomelkwegstel-
LEIDEN - Twee broers van 18 en
21 jaar uit Leiden hebben aangifte
gedaan van mishandeling en be
dreiging door een vooralsnog on
bekende jongen. De 18-jarige liep
daarbij een gebroken neus en een
gezwollen gezicht op.
Mare Oort promoveerde gisteren tot doctor
seis echt begrijpen. Mijn bevindin- belangrijke stukjes op voor d
gen leveren een aantal kleine, maar mologische puzzel".
se Sterrewacht prof. dr. J.H. Oort,
bestaat het werk van de astronoom
uit het zoeken naar dingen die mis
schien interessant kunnen zijn. Het
heelal is zo onmetelijk groot dat het
overigens vaak zoeken naar een
speld in de hooiberg is.
Maar al is zijn onderzoek een
klein stukje van de legpuzzel, het is
zo belangwekkend dat theoretici
danig geschrokken zijn. Door proe
fondervindelijk gewoon maar eens
te kijken naar een aantal radio-
melkwegstelsels, kon Oort aanto
nen dat de theoretische modellen
die de grootte van een radiobron
beschrijven niet overeenstemmen
met de waarnemingen en (dus) met
de werkelijkheid.
Hoe jonger het heelal, des te klei
ner de radiobronnen, zo is geble
ken. Dit kan worden bepaald, om
dat de kosmoloog - zoals de ster
renkundige heet die zich met de
ontwikkeling van het heelal bezig
houdt - kan terugkijken in de tijd.
Het licht van stelsels op zeer grote
afstanden doet er namelijk zo lang
over om ons te bereiken, dat het
stelsel wordt waargenomen in een
toestand zoals die miljarden jaren
geleden was.
Het onderzoek van Oort is het be
gin. Volgens hem moeten nog ze
ker 1000 melkwegstelsels worden
onderzocht om meer over de ont
staansgeschiedenis èn de toekomst
van het heelal aan de weet te ko-
LEIDEN - Geboren: Erik zv. T.L. van
der Voort en J.M. van der Geest; Milou
Alexandra dv. P.H.J. Pouw en C.J. van
der Lecq; Mariëtte Angelique dv. J.M.
Meijer en W.F.F. Dreve; Monica dv. J.B.
Smits en P.H. Moeliker; Ridvan zv. A.
Olgun en N. Olgun; Enk zv. D.A. den
Haas en H. Ouwehand. Wilhelmus
Theodorus Maria zv. J.A.M. van der
Meer en A.M. Kooloos; Ali zv. S. Kaya
en M. Kaya; Hannah Dieke dv. H.G.
Postma en J.L. Matze; Dominique dv.
A. Ravensbergen en C.P. Schuurmans;
F.G.A. van den Berg en C.P.M. Krol; Da
ve zv. A. van der Linden en S. Sjardijn;
Kelly dv. A.L. van der Waal en T.M.H.
dv. J.A. van der Zeeuw en S.S. Baars;
Willemijntje dv. W. Leeuwenburg en J.
de Mooij; Dave zv. M.P.M. ten Broek en
G.M. van Houten, Laura dv. J.C. Visser
en G.J.A. Wibbelink; Kevin zv. B. Ly-
baart en J.M.P. Scheepers; Simone Co-
rine dv. M.M. Lagas en A.L.M. van Scha-
gen; Rosalinde Marjolijn dv. S. Buike-
ma en J. Brussen; Rachid zv. M. Abda-
les en F. Lamriti; Sarah dv. S.C. Alberto
en E.J.P. van den Burg; Stan zv. M.
Broere en J.B. Ratten; Jean Joseph Ju-
lien zv. P.J.M. Georges en J.M. van der
Boog; Willem-Jan Leendert zv. L.J.
Schrama en M.J.G.G. van der Meij;
Amy dv. A.H. Siebert en G. Trouerbach;
nuela Antoinetta Allegonda Petronella
dv. P. Kwestroo en A.A.P. van der Meij;
Eveline Jacoba dv. J.J. Rhijnsburger en
M.G. de Leeuw; Vincent Marinus zv.
J.J. Rhijnsburger en M.G. de Leeuw;
Jelle Guido Bastiaan zv. J.D.L. Schoten
J.C. Swierts; Marina Alexandra dv. R.K.
Todd en W. Kooij; Irene Constance dv.
R.C. de Koning en C.C. van Egmond;
Vikash Siddharta Narendra zv. K. Auter
en I.L. Ramauter; Rafik zv. M. Chnachi
en B. van der Horst; Ingrid dv. A.N.M.
Onderwateren M.C. van Ees; Jerney Jo
hanna Maria dv. H.P.J. van der Voet en
M.M.M. Kraan; Rick Petrus zv. M.M.C.
Nieuweveen en M.C. van Werkhoven;
Angela Petronella Anna Margaretha dv.
J.G.M. Walraven en A.G.M. van den
Berg; Charlotte Annemiek dv. G. den
De jongen zou gisteravond rond
kwart over twaalf in de Koets-o-
theek aan de Kruisstraat door een
jongen tussen een deur zijn klem
gezet. Op het moment dat het
slachtoffer zich bevrijdde, zou hij
een klap op zijn rechteroog hebben
gekregen. De jongen gaf een schop
terug, waarna zijn belager hem op
zijn gezicht zou hebben gebeukt.
De aanvaller zou daarna de 21-jari-
ge Leidenaar met een stiletto heb
ben bedreigd toen die zijn broer te
hulp wilde schieten en zijn wegge
vlucht.
Lezers schrijven
Eind augustus van vakantie thuis
komende, vonden wij een blauw
boekje bij de post waarin de komst
van de minicontainer wordt aange
kondigd. Tevens stond er in ver
meld dat er een informatie-avond
voor onze wijk zou worden gehou
den op donderdag 20 augustus.
'Kénnelijk was het de gemeente
welkom dat er geen mensen zou
den komen. Augustus is toch nog
steeds vakantiemaand, zeker voor
mensen die geen schoolgaande
kinderen hebben.
Een zeer onzorgvuldige plan
ning, mag ik wel zeggen. Wat ik op
de informatie-avond had willen
zeggen doe ik nu maar bij deze.
Volgens het blauwe informatie-
boekje zullen over het algemeen de
bewoners van flats en van wonin
gen zonder 'achterom' gebruik
gaan maken van een zogenaamde
wijkcontainer. Nu hebben de hui
zen op de Cronesteinkade tussen
de Roodenburgerstraat en de Witte
Singel, alsmede het eerste blok op
de Roodenburgerstraat (op één na
die de binnentuin van het blok in
bezit heeft) geen achterom. Toch is
daar geen wijkcontainer opgeno
men in het plan. Wij zullen dus al
tijd met de minicontainer door het
huis moeten slepen. Ik vraag mij
trouwens af hoe het met het vuil
van de GGD moet, altijd wel enke
le tientallen vuilniszakken.
H.P. Nooteboom,
Roodenburgerstraat 2,
Leiden.
Butter en J. van den Kieboom; Jellina
Wendela dv. H. Kiers en A.G. Hofstra;
David Peter zv. J.T.P. van Haasteren en
M.W.A. Groen in 't Woud; Anthonio zv.
A. Verkuijlen en J. van der Reijden; Ma-
joleine Gerrie dv. H.G. Aten en H.J. op 't
Hof; Marie Louise dv. J.L. Meerburg en
J.E. van der Torren.
Overleden: J.G.F. Laros (1935) man;
J.M van der Hulst (1921) vrl.geh.gew.
met J.A. Straathof; H. Roverts (1920)
man; A.C. van der Graaf (1917) vrl.echtg.
van F.J. Schonenberg; C. Marbus (1911)
man; J.T. de Haan (1930) vrl.geh.gew.
met J.N. van Weeren; F. Wagemans
(1907) vrl.; C.A. Droog (1921). vrl.echtg.
van C.P.A. van Muijdcn; R. Turk (1929)
vrl.echtg. van A.J. Valkenhoff; A. Pas-
ma (1905) vrl.geh.gew. met B. Gerrits;
M.J. Lurcock (1946) man: P.J.M. van der
Hoeven (1913) man; A Vergunst (1905)
vrl.geh.gew. met G. Vonk; A. van der
Weijden (1923) man; A.H.J.H.M. Rijn
beek (1948) man; C.M. Onderwater
(1910) vrl.geh.gew. met L.W. Tazelaar;
J.H. Wegman (1903) man; W.J.M. Kop
(1949) vrl.gecht. van T. Vos; A van der
Wilden (1930) man, D. Jonker (1972)
man; J. Pettinga (1909) man; J.C. Zand
bergen (1910) vrl.geh.gew. met J. Admi
raal; A.W. van der burg (1921) man;
C.J.M. van Stijn (1916) man
Gehuwd: S.J. van der Linden en I.J.
Koet; J.F.T. Boogaard en J.T. van Bel-
zen; M.F. Schipper en W.H.M. van
Steen; J. Rietkerken en K. Berndt; F.
Scheen en G. Pama; F.J. van Vliet en
C.W. van der Voorst; R.P.C. van Veen en
A.A.A. Hollerman; W. van Vliet en D.H.
Angkotta; L A. Bervcling en A N. West-
LEIDEN - Wethouder J. de la
Mar (sociale zaken en maat
schappelijke aangelegenheden)
heeft met het handhaven van 70
plaatsen voor woonwagens in
Leiden een succes geboekt. Te
gen de wensen in van de staatsse
cretaris van volkshuisvesting -
die alle grote centra, dus ook het
Leidse Trekvaartplein wil op
doeken - slaagde hij er in de pro
vincie en het Leidse college van
B en W te winnen voor zijn plan
het Leidse kamp te handhaven
tot 40 standplaatsen en twee
nieuwe centra van 15 plaatsen in
de stad te realiseren.
door
Willem Spierdijk
Al direct bij zijn aantreden in
mei vorig jaar kwam de wethou
der van PSP-huize met zijn neus
midden in de problemen terecht.
De provincie wilde vaart maken
met de uitvoering van de eerste
fase van haar plannen. Het Trek
vaartplein moest terug van 78
naar 41 standplaatsen en om het
aantal woonwagens in Leiden te
rug te brengen dienden er wa
gens naar kleine kampjes in de
regio te worden gesleept. Andere
mogelijkheden waren absoluut
niet bespreekbaar. De bewoners
herinneren zich wat dat betreft
ongetwijfeld de bijeenkomst met
de toenmalige Katwijkse wet
houder Parlevliet - voorzitter van
het Woonwagenschap - in Het
Witte Huis in Oegstgeest. Daar
was geen plooibaarheid te be
speuren.
Ook als wethouder - hij deed
het eerder als raadslid - koos De
la Mar partij voor de woonwa
genbewoners en slaagde er in
snel de acute dreiging van het
wegslepen te voorkomen. Hij
vroeg en kreeg uitstel van Gede
puteerde Staten van deze maat
regel. Bovendien kondigde hij
aan met de staatssecretaris van
volkshuisvesting - eerst Brokx,
later Heerma - om tafel te gaan
zitten om de dreigende opheffing
van het centrum aan het Trek
vaartplein af te wenden. Hij wil
de op het ministerie pleiten voor
handhaving van het centrum op
68 plaatsen.
Dat dit in juni vorig jaar aange
kondigde gesprek pas een jaar ia-
ter plaats had, zal De la Mar niet
slecht zijn uitgekomen; de hele
affaire rond de gedwongen af
slanking van het kamp raakte in
een wat rustiger vaarwater. Ge
sprekken met de provincie leer
den intussen dat handhaving van
78 plaatsen niet haalbaar was.
Gedeputeerde Staten wilden het
plan van de Leidse wethouder
om 40 plaatsen op het Trekvaart-
plein te houden en 30 plaatsen el
ders in Leiden te realiseren - het
40-plus-30-plan - wel steunen.
Intussen is gebleken dat de
woonwagenbewoners nog altijd
niet voor het terugbrengen van
het aantal standplaatsen op het
kamp te voelen. Zij willen dat De
la Mar vasthoudt aan een cen
trum met 78 plaatsen. Die opvat
ting van de bewoners van het
Trekvaartplein is begrijpelijk.
Zij wonen naar hun zin, hebben
van niemand last en zijn nie
mand tot last. Argumenten die
een zeer ingrijpende maatregel
als een gedwongen verhuizing
rechtvaardigen, zijn eigenlijk
ook niet te bedenken.
Toch heeft de ervaring op dit
terrein geleerd dat een juridische
strijd tegen de overheid bij voor-i
baat verloren is. Er blijft bewo-'
ners van het Trekvaartplein -
treurig genoeg - dan ook geen an
dere keus dan akkoord te gaan
met de 40-plus-30-variant. De be
woners zijn inmiddels van plan
een interne peiüng te houden of
zij bij hun standpunt van 78
plaatsen op het huidige kamp
blijven en daarmee het risico lo
pen uiteindelijk geen enkele
plaats aan het Trekvaartplein
over te houden.
De vraag is of zo'n enquête zin
heeft. Wethouder De la Mar rest
nu niets anders dan het uitvoe
ren van het college-besluit dat
binnenkort waarschijnlijk in een
raadsbesluit wordt omgezet, ook
als de bewoners van het woon
wagencentrum het 40-plus-30-
voorstel afwijzen.
Dit kan de goede verhoudin
gen tussen de wethouder en de
woonwagenbewoners verstoren.
Het zou triest zijn als dat gebeurt.
Want De la Mar verdient na ruim
een jaar strijd voor het kamp aan
het Trekvaartplein waardering
en niet de hoon van de
genbewoners.
Looptechniek
Wie geregeld hardloopt of
daarmee wil beginnen, kan deel
nemen aan een cursus looptech-♦
niek. De cursus begint woensdag
30 september en wordt gehouden
in de gymzaal aan de Burggra-
venlaan. Voor informatie tel.
315601, vragen naar Ruud
Marchand.
Sportvereniging
'Beleidsontwikkeling in de
sportvereniging'Onder de noe
mer wordt een kleine cursus ge
houden op de maandagen 5 en 12
oktober. Waar is nog onbekend.
Voor opgave en informatie tel.
315601. vragen naar Ruud
Marchand.
Forum
'Nut en noodzaak van vrou
wenorganisaties binnen politie
ke partijen' is het thema van een
door de Rooie Vrouwen Leiden
georganiseerde forumdiscussie
die zaterdag 19 september wordt
gehouden. In het forum hebben
zitting Hedy d'Ancona, Riet ten
Hagen, Betty Nahon en vertegen
woordigsters van VVD en Klein
Links, die onder leiding van Cis-
ka Dresselhuys met elkaar in de
slag gaan. De bijeenkomst wordt
gehouden in het Volkshuis aan de
Apothekersdijk 33a, aanvang
14.00 uur.
Ratel
Werkgemeenschap De Ratel
houdt zondag 20 september de
eerste zondagochtendbijeen
komst van het seizoen. Wim van
de Broek presenteert een diapo-
gramma en de Ratel-trofee wordt
overhandigd aan de winna(a)r-
(es) van een fiets-puzzéltocht. De
bijeenkomst is in de grote zaal
van het Volkshuis, aanvang 10.30
School
De Leidse Houtschool viert za
terdag 19 september feest vanwe
ge de verbouwing van de school.
Rommelmarkt, spelletjes, terras,
tentoonstelingen, muziek zijn een
paar programmapunten. De ac
tiviteiten worden in en om de
school gehouden van 11.00 tot
15.00 uur.
Spullenmarkt
Wijkvereniging Actief houdt
zaterdag 19 september van 10.30
tot 17.00 uur de Spullenmarkt '87
in het gebouw aan de Berlage-
straat. Wie (goede) spullen heeft
te verkopen, kan een stand reser-
Rommelmarkt
Muziekvereniging De Burcht
houdt zondag 20 september van
10.30 tot 16.00 uur een rommel
markt in het gebouw aan de Aal
markt 9. De opbrengst is bestemd
voor het jeugdkorps. Wie zijn
overtollige spullen aan de Burcht
wil schenken, kan bellen naar
216547, 211744 of 412237.
Hart
Vier kruisverenigingen in de
regio organiseren deze maand
thema-avonden over het onder
werp hartinfarct/hartoperatie en
hoe ermee om te gaan. Sprekers
zijn een maatschappelijk werk
ster van het Zeehospitium Kat
wijk een begeleidster van ge
spreksgroepen en een arts. De
eerstvolgende bijeenkomst is
woensdag aan de Berkenkade 7
in Leiderdorp, aanvang 20.00
uur. Maandag 21 september is
Leiden aan de beurt (adres: Mid
delweg 38) en op woensdag 23
september Voorschoten (Gezond
heidscentrum aan de Prof. v.d.
Waalslaan 28).
Chili Front
Het Chili Front Leiden houd>
vrijdag in samenwerking met hei
Nederlands steuncomité van het
Patriottisch Front 'Manuel Ro-
driguea' een informatie- en dis
cussieavond over de actuele si
tuatie in Chili, waarbij ook de
zaak van veertien ter dood ver
oordeelde politieke gevangen
aan de orde komt. Ter inleiding
wordt een video vertoond over de
oppositie in Chili.
Plaats van handeling is de
Burchtzaal, aanvang 20.00 uur.
Collecte
De opbrengst van de collecte
voor de kankerbestrijding die de
afdeling Leiden van het Konin
gin Wilhelmina Fonds heeft ge
houden bedraagt 89.600 gulden
