W apenstilstand Tchad en Libië Referendum Nieuwcaledonië zal weinig veranderen Paus verdedigt zich in Miami VS: missie Verenigde Naties heeft geen zin 'Afghanistan wil dat Sovjet-leger blijft' Amal wil strijd met Palestij nen staken Honecker besluit bezoek L' ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1987 BUITENLAND PAGINA 5 'Bestand al geschonden' N'DJAMENA - Tchad en Libië hebben gisteren een wapenstil stand afgekondigd in hun oor log om de grensstrook Aouzou. Tchad gaf donderdagavond al gehoor aan de oproep van de Zambiaanse president Kenne th Kaunda, die thans de Orga nisatie van Afrikaanse Eenheid voorzit. Gisterochtend meldde de Libische staatsradio dat Tri poli de bestandsoproep even eens had aanvaard. De Libische radio zei te hopen dat het bestand "een einde zal maken aan het Tchadische lijden en zou helpen een oplossing te vinden (van het conflict) onder auspiciën van de OAE". Libië zou zijn lucht aanvallen op Tchad onmiddellijk staken. De Tchadische radio meldde echter dat Libische bommenwer pers gisteren nog aanvallen had den uitgevoerd op de plaatsen Wour, in het noordwesten van Tchad, en Ounianga Kebir, in het noorden van het land. President Kaunda, die momen teel in Addis Ababa de viering van de 14de verjaardag van de Ethiopi sche revolutie bijwoont, zei dat Tchad en Libië de wapenstilstand zonder voorwaarden vooraf had den geaccepteerd. Het Zambiaanse staatshoofd heeft sinds woensdag met de Libi sche en Tchadische ambassadeurs in Addis Ababa over het bestand onderhandeld. Hij verklaarde ver tegenwoordigers naar Rome, Pa rijs en Londen te hebben gestuurd om steun voor het bestand te krij gen. De regering van Tchad liet weten dat de wapenstilstand nog niet be tekent dat het conflict over Aouzou is bijgelegd en vroeg meteen om een spoedzitting van het verant woordelijke comité van de OAE. Aouzou is een strook langs de grens tussen Libië en Tchad met een oppervlakte van 114.000 vier kante kilometer, die rijk is aan fos faten en mineralen. Libië lijfde het gebied in 1973 in, op grond van een nooit bekrachtigd verdrag van voor de Tweede Wereldoorlog tus sen de voormalige koloniale over heersers Frankriik en Italië. TEHERAN/WASHINGTON (RTR/DPA/UPI) - De secretaris-ge neraal van de Verenigde Naties, Ja- vier Perez de Cuellar, is gister avond aangekomen in Teheran om te proberen een akkoord te vinden voor een staakt-het-vuren in de zich al zeven jaar voortslepende oorlog tussen Iraq en Iran. Perez de Cuellar. die bedongen heeft dat tijdens zijn bezoeken aan Iran en vervolgens Iraq de wapens zwijgen, zal in Teheran praten met de Iraanse minister van buiten landse zaken Velajati, president Khamenei en parlementsvoorzitter Rafsandjani. Bijna tegelijkertijd met de aan komst van de VN-secretaris gaf de Amerikaanse minister van buiten landse zaken, George Shultz, in Washington in een interview te kennen, dat de Verenigde Staten niet verwachten dat de vredesmis sie van Perez de Cuellar succes zal hebben en dat Amerika zich sterk Perez de Cuellar in Teheran zal gaan maken voor e nembargo tegen Iran. Shultz nam aan dat iedereen een wapenembargo zou ondersteunen, als blijkt dat Teheran resolutie 598 van de VN-Veiligheidsraad niet ac cepteert. Teheran eist dat de reso- VN-wape- Shultz wilde niet ingaan op kri tiek van Amerikaanse regerings functionarissen dat een wapenem bargo ook geen einde aan de oorlog zou maken. Evenmin wilde hij zeg gen of Washington nog aan maatre gelen denkt die het wapenembargo lutie Iraq als oorspronkelijke zouden aanvullen, agressor aanwijst, maar heeft de re solutie nog steeds niet formeel ver worpen. Perez de Cuellar heeft op- regering besloten toe te geve dracht gekregen van de Veilig heidsraad met een duidelijk ant woord van Iran terug te komen. dringende oproep van het Itali aanse parlement tot dinsdag te wachten met het sturen van drie mijnenvegers, drie fregatten en twee hulpschepen naar de Golf. Als het de VN-secretaris lukt een staakt-het-vuren te bereiken, zal de Italiaanse regering de hele operatie afgelasten, omdat dan de noodzaak van bescheiming voor Italiaanse olietankers vervalt. Gisteren is in de Stille Oceaan een van de drie mijnenvegers die de Amerikaanse marine in de Per zische Golf wil inzetten, in aanva ring gekomen met een Amerikaans oorlogsschip. De mijnenveger werd zo zwaar beschadigd dat hij moest terugkeren naar de thuisha ven Pearl Harbour op Hawai. Het ongeluk gebeurde vlak nadat de mijnenveger op volle zee van nieu we brandstof was voorzien. Het schip was op 4 september van Pe arl Harbour vertrokken en was op weg voor een tussenstop naar de marinebasis Subic Bay op de Fili- pijnen. GENEVE (AP) - De vier dagen van indirect overleg van Afghanistan met buurland Pakistan over de te rugtrekking van de Russische troe pen hebben een oplossing van de Afghaanse kwestie geen streep dichterbij gebracht, het overleg werd gehouden in Genève onder auspiciën van de VN. Uit Pakis taanse uitlatingen valt op te maken dat de Sovjetunie weliswaar meer dan ooit bereid is om haar ruim honderdduizend militairen uit Af ghanistan terug te trekken, maar dat het bewind in Kabul er alles aan doet om te voorkomen dat het zover komt. De Pakistaanse minister van bui tenlandse zaken Sahabzada Yaqub Khan gaf onomwonden toe dat hij teleurgesteld is over de voorstellen van Afghanistan, die hij "onaan- Corruptie Een hoge ambtenaar van het Bel gische ministerie van defensie is opgepakt op verdenking van cor ruptie bij het afsluiten van inkoop contracten voor het leger. De man zou steekpenningen hebben aan genomen in ruil voor contracten met betrekking tot computers en transportmaterieel. Met de con tracten was een bedrag van 168 mil joen gulden gemoeid. Hoe groot het bedrag aan steekpenningen is geweest, is nog niet bekend. vaardbaar en niet serieus" noemde. De Afghanen willen niet verder gaan dan een termijn van dertien maanden voor de ontruiming. VN-bemiddelaar Cordovez kon evenmin een lichtpuntje ontwaren. Hij zei dat de dialoog tussen Khan en zijn Afghaanse ambtgenoot Ab dul Wakil over een tijdschema voor terugtrekking is "uitgeput" en dat het overleg pas zal worden hervat "wanneer beide partijen daarvoor klaar zijn". De Sovjetunie bracht eind 1979 een communistisch bewind aan de macht in Kabul. Dat wordt tot op heden in het zadel gehouden met de hulp van een grote Russische troepenmacht tegenover een taai verzet van moslimrebellen, die worden gesteund door onder meer de VS, Pakistan en China. Gor- batsjov heeft al aangegeven dat hij snel een einde wil maken aan het militaire avontuur. Dit jaar bood de regering bestand i de strijd nog mee: zetten. Kabul de rebellen an, maar die lieten weten na dit "zwaktebod" met energie te zullen voort- MUNCHEN (DPA) - De Oostduit- se staats- en partijleider Erich Hon ecker heeft gisteren zijn vijfdaagse wapperden de vlaggen werkbezoek aan West-Duitsland staten, van Beieren afgesloten en is van München te ruggevlogen naar Oost-Berlijn. Op het vliegveld München-Riem werd Honecker had een zes uur du- Honecker uitgeleide gedaan dopr rend bezoek aan Beieren gebracht, DDR, de Bondsrepubliek en Beie ren gespeeld. Op het vliegveld in beide de stad München. Beierse minister-president, Franz Josef Strauss. Nog eenmaal wandelden de bei de politici langs een erewacht werden de volksliederen van de residentie. dat voorzag in besprekingen met Strauss, een bezoek aan het voor malige concentratiekamp Dachau feestelijke lunch in Strauss' SIDON (AFP/UPI) - De shi'itische Amal-beweging en de Palestijnen in Zuid-Libanon hebben gisteren een akkoord voor een „democrati sche dialoog" getekend om een eind te maken aan de strijd rond Palestijnse vluchtelingenkampen, die al aan bijna 2.000 mensen het le ven heeft gekost. Of het akkoord alle belegerde vluchtelingenkampen in Libanon betreft is nog niet duidelijk. De Pa lestijnen, inclusief de Fatah-orga- nisatie van PLo-leider Yasser Arafat, en de Amal van Nabih Berri besloten tijdens een bijeenkomst in Sidon een eind te maken aan de strijd rond twee kampen in Zuid- Libanon. Bij het overleg werd een bemiddelende rol gespeeld door invloedrijke linkse politici in de ha venstad Sidon. De Palestijnen verplichten zich in het akkoord twee gebieden aan de kust, waarvan één bij het vluch telingenkamp Ain el-Hilweh, die zij sinds vorig jaar beheersen, te ontruimen. De shi'itische bewe ging moet een eind maken aan de blokkade en omsingeling van de Palestijnse vluchtelingenkampen Ain el Hilweh en Miyeh Miyeh in Zuid-Libanon. Het akkoord voorziet verder in de terugkeer van mensen die uit hun huis zijn verdreven, de vrijla ting van gevangenen en de onmid dellijke aanvang van de wederop bouw. De partijen hebben besloten "een eind te maken aan deze broe deroorlog". Ze kondigden aan hun geschillen op te lossen „door de mocratische uialoog en zonder ge bruik te maken van wapens". Voorts beloofden ze "de oorlog der verklaringen te beëindigen zowel als de militaire operaties tegen el kaar". Amal-leider Berri had op 30 augustus opgeroepen een eind te maken aan de "oorlog der kam pen" en een plan voor een regeling voorgesteld. Dat is gisteren dus aanvaard. LICHTEND PAD - In een Peru aans bergdorp zijn 14 mannen, vrouwen n kinderen vermoord, waarschijnlijk door maoïstische opstandelingen. De guerrillastrij ders gingen tot hun actie over na dat de dorpelingen geweigerd had den steun te verlenen aan de guer rillagroep Sendero Luminoso (Lichtend Pad). Naar de autoritei ten zeiden gaat het vermoedelijk om 30 of 40 leden van de groep die gewapend met revolvers en auto matische geweren het dorp Yahuas binnenvielen. 'Losgeld voor Westduitse gegijzelden' BAYRUT (AP) - De pro-Iraanse ontvoerders van de Westduitse Sie- mens-technicus Alfred Schmidt hebben voor hun gevangene 2 mil joen dollar losgeld ontvangen. Hun andere Westduitse gevangene, de zakenman Rudolf Cordes, zal een dezer dagen voor een zelfde bedrag eveneens worden vrijgelaten, zo wist het Libanese tijdschrift Ash- Shiraa gisteren te melden. Ash-Shiraa beriep zich op infor matie van niet bij naam genoemde bronnen in veiligheidskringen. Het blad verwierf enige faam door als eerste het nieuws van de geheime Amerikaanse wapenleveranties aan Iran te brengen, maar zijn re cente berichtgeving over de bui tenlandse gijzelaars in Libanon is niet juist gebleken. Het Westduitse ministerie van buitenlandse zaken heeft desge vraagd ook ontkend dat voor de vrijlating van Siemens-ingenieur Alfred Schmidt een bedrag van twee miljoen dollar aan losgeld is betaald. Ook het elektronica-con- cern Siemens liet weten dat de ont voerders van Schmidt geen geld is betaald. Cordes is werknemer van het chemieconcern Hoechst. Beiden werden in januari ontvoerd nadat de Westduitse autoriteiten in Frankfurt de Libanees Mohammed Ali Hamadei arresteerden die er van verdacht wordt betrokken te zijn geweest bij de kaping van een Amerikaans verkeersvliegtuig in de zomer van 1985. De Westduitse autoriteiten heb ben geweigerd om Hamadei aan de Verenigde Staten uit te leveren. Volgens Ash-Shiraa hebben de ontvoerders van Schmidt van de regering in Bonn "aanwijzingen" gekregen dat Hamadei m West- Duitsland op een milde behande ling kan rekenen. Bij een eventuele veroordeling zou hij vrijkomen "na een periode die niet kort en tegelijk ook niet lang zou zijn", aldus Ash- Shiraa. Invloed zwarte Zuidafrikanen JOHANNESBURG (AP) - De Zuidafrikaanse regering heeft gis teren een wetsvoorstel ingediend voor de vorming van een Nationale Raad waarin ook zwarten een plaats krijgen. Het is voor het eerst dat de Zuidafrikaanse regering op nationaal niveau een plaatsje voor de zwarte meerdeheid inruimt. De Raad zou gaan bestaan uit president Botha, een aantal leden van het kabinet en minstens 15 zwarten. De Nationale Raad moet een nieuwe grondwet voor Zuid- afrika ontwerpen die zwarten ook regeringsverantwoordelijkheid moet bieden. Negen van de zwarte leden van de Raad zouden via regionale ver kiezingen moeten worden geko zen. Die verkiezingen zouden de eerste zwarte verkiezngen in Zuid- afrika worden. De zes andere leden zouden de leiders zijn van de zes zwarte thuislanden, voor zover die niet onafhankelijk zijn verklaard. De meeste vooraanstaande zwar ten hebben al gezegd dat zij niet be reid zijn zitting te nemen in de Na tionale Raad, die slechts een advi serende bevoegdheid krijgt. Zelfs weinig radicale leiders menen dat de raad niet kan functioneren zo lang zwarte leiders als Nelson Man dela in de gevangenis zitten. 'Katholieke kerk was altijd tegen anti-semitisme' WASHINGTON (GPD) - Paus Jo hannes Paulus II heeft zich giste ren, tijdens de tweede dag van zijn bezoek aan de Verenigde Staten, Tamil-vluchtelingen Zwitserland is van plan 3.000 uit Sri Lanka gevluchte Tamils, die tot verdedig""tegen" beschufdigingen nu toe vergeefs hebben geprobeerd -- politiek asiel te krijgen, naar hun land van oorsprong terug te sturen. Het voornemen is gebaseerd op de heTfï uitgesproken. dat de rooms-katholieke kerk tij dens de Tweede Wereldoorlog zich nooit tegen de vervolging van de huidige situatie in Sri Lanka, die sinds de ondertekening eind juli van een vredesplan aanmerkelijk dOOT minder gespannen is. Britse vandalen De Engelse advocaat Harry Li- vermore, die een aantal Britse voet balfans vertegenwoordigt die in België terecht moeten staan in ver band met het Heizeldrama, zegt dat wellicht een aanklacht zal wor- Henk Dam In een gesprek in Miami met lei ders van de Amerikaanse joodse gemeenschap gaf de paus een aan tal historische feiten als bewijs van zijn stelling dat de kerk wel dege- ci wciiiLin ccii ddiiiLidL-llL £dl wui- ,.r, den ingediend tegen twee Belgi- ,Y.el,e gelegenheden zich te- sche functionarissen en twee offici- fn de 'holocaust heeft uitgespro- als van de Europese voetbalunie Ken- UEFA. Zo zouden de Brusselse burgemeester en de commandant van de Rijkswacht worden aange- x klaagd wegens criminele nalatig- semitisme niet kan worden getole- heid. Waarschuwing KGB Viktor Tsjebrikov, het hoofd van de Russische geheime politie KGB, heeft in een toespraak op de tv gewaarschuwd dat ondanks de hervormingen in de Sovjetunie de noodzaak tot „discipline" aanwe zig blijft. Tsjebrikov is lid van het Politburo en heeft als hoofd van de KGB zeer veel invloed, maar treedt desondanks zelden in de openbaar heid. De uitzending van gedeelten van zijn toespraak is dan ook een zeer bijzondere gebeurtenis. reerd". Diezelfde paus zei drie jaar hij werkte om hen tijdens de Twee- later dat nazisme en Christendom de Wereldoorlog te assisteren", al- elkaars tegenpolen zijn, en dat "de dus de paus. nazi-swastika de vijand van het De paus bracht tijdens de korte kruis van Christus is". rede die hij tijdens zijn ontmoeting "En ik ben ben ervan overtuigd met de joodse leiders uitsprak, niet dat de geschiedenis overtuigend en het bezoek ter sprake dat de Oos- helder zal aantonen hoezeer paus tenrijkse president Waldheim on- Pius XII zich de tragedie van het langs aan hem bracht. Joden over joodse volk aantrok, en hoe hard de gehele wereld reageerden woe- Priesters in VS trouwlustig NEW YORK (AP) - Meer dan de helft van de Amerikaanse priesters vindt dat zij het recht moeten hebben om te trouwen. Dat blijkt uit een enquete onder 855 Amerikaanse priesters. Van de priesters zei 55 procent voor stander te zijn van het priester-huwelijk, terwijl 35 procent tegen was. De opiniepeiling van de New York Times en CBS liet verder zien dat 43 procent van de priesters voor en even veel tegen het wijden van vrouwen was. Van de priesters was 43 procent tegen echtscheiding, 28 procent voor en 20 procent zei te vinden dat ook hertrouwen mogelijk moest zijn in de kerk. Slechts drie procent steunde de huidige Amerikaanse abortuswet, 31 procent wil abortus alleen legaliseren in geval van verkrachting en als het leven van de moeder gevaar loopt. Bijna de helft van de priesters, 46 pro cent, vond de paus conservatiever dan zichzelf. dend op dit bezoek van Waldheim, die van oorlogsmisdaden wordt verdacht. De Amerikaanse joodse gemeenschap reageerde destijds meteen door het gesprek met de paus op losse schroeven te zetten. Maar na een gesprek in Rome en een verklaring van de Heilige Stoel over de jodenvervolging waren toch de meeste joodse leiders - al leen enkele conservatieve rabbi's waren thuisgebleven - gisteren aanwezig. Zij hoorden hoe de paus niet alleen langdurig bij de Tweede Wereldoorlog stilstond, maar er ook op wees, dat zowel de joden als de Palestijnen ("van wie velen geen huis hebben, en vluchteling zijn") recht hebben op een thuisland. Na het gesprek met de joodse lei ders leidde paus Johannes Paulus II in Miami een mis, de eerste van vele geplande massa-missen in de open lucht. Zo'n 230.000 mensen waren aanwezig bij de mis, die als gevolg van een fikse donderbui flink moest worden bekort. r de rabbijn Mordecai ADVERTENTIE KATWIJK-AMBACHTSWEG 21 TELEFOON 01718-21977 Meer dan 7.000 soldaten en politie mannen moeten er morgen voor zorgen dat het referendum op het eiland Nieuwcaledonië in de Stille Oceaan ordelijk verloopt. In het re ferendum moet de bevolking zich uitspreken over de vraag of men onafhankelijk wenst te worden van Frankrijk. door Peter O'Loughlin/AP Het Kanaaks Socialistisch Be vrijdingsfront (FLNKS), een over koepelende organisatie van vijf Melanesische groeperingen die on afhankelijkheid van Frankrijk voorstaan, bezint zich reeds bij voorbaat op de strategie die na het referendum gevolgd moet worden, omdat men ervan uitgaat dat de on afhankelijkheidsbeweging het zal afleggen tegen de meerderheid van Franse kolonisten en hun mede standers, die voorstander zijn van voortzettting van de koloniale ver houding. Het FLNKS is van mening dat het referendum een politieke truc is om te zorgen dat het eiland onder zeggenschap van Frankrijk blijft. De volksraadpleging is een idee zeese gebiedsdelen Bernard Pons, die volhoudt dat Nieuwcaledonië een democratie is en dat de wil van de meerderheid de doorslag moet geven. Het antwoord van de vice- voorzitter van het FLNKS, Yewei- ne Yeweine, zegt genoeg over de verstandhouding: „In een kolonia le situatie is er geen democratie." Parijs heeft alle reden om Nieuw caledonië in handen te willen hou den; het eiland is goed voor 30 pro cent van de wereld-tin produktie, en in de „economische zone" van 1,7 miljoen vierkante kilometer die Frankrijk rond het eiland hand haaft vermoedt men een grote hoe veelheid natuurlijke grondstoffen. De politieke situatie op Nieuw caledonië wordt nog gecompliceer der door de omstreden rol die Frankrijk in het Stille Oceaan-ge bied speelt. Het Franse aanzien in de Pacific heeft flink geleden onder de onaf hankelijkheidsstrijd van de Kana ken, onder de categorische weige ring van Parijs om een eind te ma ken aan de kernproeven op het atol Mururoa, en de weigering om een verdrag over het kernwapenvrij maken van het gebied te onderte kenen. De aanslag die leden van de Franse geheime dienst in de Stille Oceaan i NIEUW CALEDONIË land pleegden op het Greenpeace- schip Rainbow Warrior maakten het beeld van Frankrijk als „kolo niale agressor" in veler ogen com pleet. Frankrijk heeft daarna verbit terd van zich afgebeten met be schuldigingen aan hq^dres van Australië en Nieuwzeeland over steunverlening aan de Kanaken; de twee regeringen werden er tegelij kertijd van beschuldigd hun eigen inheemse bevolking uit te roeien iMÉaaMii AUSTRALIË J genoffensief leidde ertoe dat in ja nuari van dit jaar de Australische consul in Noumea werd uitgewe- Het feit dat het Zuid-Pacific Fo rum, een overlegorgaan van 13 ei- landstaten, er vorig jaar december in slaagde Nieuwcaledonie weer op de VN-lijst van koloniale gebieden te krijgen, betekende voor Frank rijk opnieuw gezichtsverlies. De gespannen verhouding tus sen de Kanaken en Frankrijk is een in dit gebied invloed te krijgen. Yann Celen Uregei, de buitenland specialist van het FLNKS, heeft sterke banden met Libië, en heeft gezorgd dat een aantal groepen jon ge Kanaken in Tripoli „ideologi sche en politieke opleiding" kreeg. Dit leidde tot krachtige waar schuwingen van Nieuwzeeland en Australië aan Libië om zich niet met de situatie in de Pacific te be moeien. Het Libische „Volksbu reau" in Canberra werd door de re gering gesloten na beschuldigin gen over Libische inmenging in Nieuwcaledonië en Australië's buureiland Vanuatu. Vanuatu, de voormalige Nieuwe Hebriden, neemt een krachtig anti- Frans standpunt in, vooral omdat Parijs in 1981 slechts na veel aarze lingen en vertraging onafhanke lijkheid verleende, nadat het eiland 80 jaar lang onder Frans-Brits be stuur had gestaan. De premier van Vanuatu, Walter Lini, steunt de Ka naken van harte bij hun onafhan kelijkheidsstreven' en heeft ook jonge landgenoten naar Libië ge stuurd voor hun politieke vorming. Veel Franse kolonisten die na de onafhankelijkheid werden ge dwongen Vanuatu te verlaten, heb ben zich op Nieuwcaledonië geves tigd, en hebben de handen ineen treem-rechtse kolonisten, die veel al afstammen van de gevangenen die in de tijd dat Nieuwcaledonië een strafkolonie was naar het ei land werden gestuurd. Een aantal van deze extremisten, bij wie zich ook vluchtelingen uit de Franse koloniale blunders in Al gerije en Vietnam hebben gevoegd, worden verantwoordelijk gehou den voor de aanslagen die er de af gelopen tijd op Kanakenleiders

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5