'Ik heb het gevoel dat ik nu
pas echt begin te acteren'
Monique van de Ven vindt ouder worden leuk
'Een Maand
Later'
opening
van de
filmdagen
in Utrecht
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1987
EXTRA
PAGINA 33
De Nederlandse
filmwereld komt
internationaal steeds meer
in beeld. De film Robocop
van Paul Verhoeven is in
Amerika een kassucces en
Rutger Hauer en Jeroen
Krabbé hebben het in de VS
gemaakt als acteurs. "Het is
jaar van de Hollanders",
zegt Monique van de Ven,
die zelf bezig is aan het
meest triomfantelijke jaar uit
haar carrière. De
Nederlandse Filmdagen die
van 16 tot 25 september in
Utrecht worden gehouden,
beginnen met de film 'Een
Maand later', waarin
Monique van de Ven een
van de hoofdrollen speelt.
Monique van de Ven lijkt bezig aan
het meest triomfantelijke jaar uit
haar 'carrière. 'De Aanslag', waarin
ze de vrouwelijke hoofdrol speelt,
veroverde een Oscar nadat er al een
Golden Globe mee was gewonnen.
Haar hoofdrol als veearts bleek het
sterkste onderdeel te vormen van
de film 'Iris' van mady Saks en de
Nederlandse Filmdagen zullen wor
den geopend met Nouchka van Bra
kels 'Een Maand Later', waarin Mo
nique van de Ven tegenspeelster is
van Renée Soutendijk.
door Pieter van Lierop
Voorts zal de in Hollywood woonach
tige actrice nog te zien zijn in 'Amster-
damned', de nieuwe rolprent van Dick
Maas die eind dit jaar in première gaat.
En verder heeft ze nog een kans om
naast James Woods te kunnen spelen in
een bio-film over Vincent van Gogh.
Allemaal redenen tot grote voldoening
bij Monique, te meer daar de carrière
van haar levensgezel Jan de Bont in
Amerika in een stroomversnelling te
recht is gekomen. Zijn camerawerk zal
trouwens eveneens speciale aandacht
krijgen tijdens de Filmdagen.
„Het is nogal spectaculair zoals de Ne
derlandse cinema haar vleugels momen
teel internationaal uitslaat", stelt Moni
que van de Ven. "Het is 'the year of the
Dutch', zegt Jan. Ongelooflijk dat succes
van Paul Verhoeven met 'Robocob'. Die
film duikt op en is dan ineens de meest
bezochte bioscoopattractie van het mo
ment. Ik voelde me echt trots toen ik in
Los Angeles zo'n 1500 mensen zag in een
rij die slingerde van de ene straat naar de
andere. Allemaal mensen die zo snel mo
gelijk de nieuwe film van Paul wilde
zien. Een ongelooflijk succes. En zo ver
diend".
„Hij heeft er ook beestachtig hard
voor gewerkt. Helemaal in zijn eentje.
Alleen cameraman Jost Vacano kende
hij op de set. Maar Paul is wel iemand
die speciaal goed presteert als hij onder
druk staat. Hij is nu, wat Amerika be
treft, geslaagd voor de vuurproef. De
aanbiedingen stromen binnen. We wa
ren op zijn verjaardag laatst. Hij had een
stapel aangeboden scripts liggen van in
middels anderhalve meter".
Genesteld
„En Jan en Robbie Müller, hebben
zich eveneens stevig genesteld. En wat
dacht je van Rutger Hauer en Jeroen
Krabbé? Ja, het kan zijn dat Rutger mis
schien een paar rare keuzes heeft ge
maakt, maar dat weet hij zelf inmiddels
ook best. En hij blijft toch een heel cha
rismatische acteur en daardoor kan hij
ongetwijfeld aan de slag blijven. Het is
ook een kwestie van geluk hebben. Een
keer tegen het goede script oplopen. Te
gen Paul zei ook iedereen in verband
met 'Robocop': 'Zou je het wel doen?'
Martine, zijn vrouw, zei dat hij het wel
degelijk moest doen en dat had ze ken
nelijk goed gezien. Het is de kracht van
de Nederlandse films geweest dat ze iets
aparts hadden".
„Paul maakt dingen extremer dan we
gewend zijn ze te bezien. Of je van zijn
films houdt of niet, je hebt er altijd wel
iets over te zeggen. Maar dan nog: zelfs
al heb je een perfect script en de perfecte
mensen om het mee te verfilmen, dan
nog is er geen garantie op succes
Paul zegt ook: 'Ik maak ook maar een
keer in de tien jaar een perfecte bouilla-
baise'. Die perfectie kun je niet altijd af
dwingen, maar je hebt er wel een bijzon
der talent voor nodig om de kans te her
kennen als die zich aandient en er klaar
voor te zijn die te grijpen".
„Dick Maas heeft dat ook. Ik zie hem
echt als de opvolger van Paul Verhoe
ven. Ook een fanaat. Ik vind dat lekker.
Iemand die zeker is, heel precies weet
wat hij wil. Frans Weisz vind ik ook heel
speciaal. 'Charlotte' was absoluut een
klasse-film. Ik vind dat we in Nederland
absoluut een enorme groei hebben mee
gemaakt in 15 jaar tijd".
Heeft jouw acteren in 'De Aanslag'
en de bekroning van die film met een Os
car, nog gevolgen gehad voor jou in
Amerika?
„De Oscar-uitreiking zelf heb ik niet
meegemaakt, omdat ik toen in Neder
land aan het draaien was voor 'Een
Maand Later'. Maar er is toch nog een
interview uit komen rollen met The Los
Angeles Times en een interview op de tv
bij de fameuze Charles Champlin. Ik zat
daar tussen Theresa Russell en Melanie
Griffith in. Later heb ik ook in Engeland
gemerkt dat ze me ineens beschouwden
als een actrice uit een 'Oscar winning
film'.
Beschikbaar
„Maar als je bedoelt of ik daardoor in
middels rollen aangeboden heb gekre
gen; dat is niet het geval. Het werkt ook
anders. Als je grootse plannen koestert
om in het buitenland aan de bak te ko
men, dien je daarvoor volledig beschik
baar te zijn en te zorgen dat men dat ook
overal te weten komt. Ik heb de afgelo
pen twaalf maanden gespeeld in drie Ne
derlandse films en daarvoor ben ik ne
gen keer op en neer gevlogen tussen Ne
derland en Los Angeles".
Twee beelden uit 'Een maand la
ter'. Een komedie over de ervarin-
gèn van twee vrouwen die van le
ven ruilen. Boven heffen Monique
van de Ven en Renée Soutendijk
samen het glas, links bespreken de
dames op welke wijze hun 'levens-
ruil' gestalte moet krijgen.
„Dan kun je tussendoor niet serieus
ook nog aan een Amerikaanse carrière
werken. Ik heb tussendoor alleen een tv-
filmpje gedaan. Ik heb tot op heden niet
de deur naar de Nederlandse cinema
dicht willen doen, want ik houd van Ne
derland. Je vraagt je af af: Wat wil ik?
Filmster worden of een goed actrice.
Nou, ik hoef geen filmster te worden. Ik
vind het belangrijker dat ik me als actri
ce kan ontwikkelen. Ik kom op een leef
tijd dat ik meerdere soorten vrouwen
kan spelen. Als jongere actrice speel je
alleen meisjes, toch? 'Iris' was een rol
om in te bijten. En bij 'Een Maand Later'
hebben Renée en ik ook gezegd: 'We
gaat niet op safe spelen, we gaan tot de
rand'. Het zijn heel extreme rollen".
„De ene vrouw is een niet getrouwde,
vrije, swingende, alleen in het leven
staande meid die geen enkele verant
woording wil aanvaarden. Die speel ik
Renée is de vrouw van een psychiater
drie kinderen, Oud-Zuid, truttebol. Deze
twee vrouwen kruisen elkaar; worden
elkaar. Ik ga bij die psychiater wonen
voor een maand en zij gaat de hort op
Maar ria een maand loopt alles anders
dan de bedoeling was. Het loopt zelfs
fors uit de hand. Dat is zalig spelen ge
weest met Renée. Ik vind haar ontzet
tend professioneel en jar zij wil óók ver
der. Vandaar dat wij makkelijk tot goede
afspraken konden komen, in nauw over
leg met ook Nouchka allicht".
- Je hebt nu twee films gemaakt niet
Mady Saks en twee met Nouchka van
Brakel. Je hebt gewerkt met onder ande
ren Paul Verhoeven. Ate de Jong, Ben
Verbong, Dimitri Frenkel Frank en Fons
Rademakers Kun je zeggen dat het an
ders is om met mannelijke regisseurs te
werken dan met vrouwelijke regisseurs?
„Dat kun je niet zeggen. Het hangt al
lemaal enorm af van de verschillende
projecten en de verschillende mensen.
Met Mady heb ik heel ingespannen aan
twee veeleisende rollen gewerkt, waar
bij ik me compleet moest concentreren
op desnoods dingen die niet eens in
beeld kwamen. Ben is altijd heel erg met
acteurs bezig, werkt vanuit emoties en
houdt van ontginnen. Nouchka besteed
de veel aandacht aan details waardoor je
als het ware afgeleid raakte, maar waar
door ruimere zaken organisch terecht
kwamen. Dick werkt heel technisch en
precies volgens een draaiboek dat bijna
geen ruimte biedt om iets anders te doen
dan hij wil en dan is voor mij heel moei
lijk om mijn concentratie vast te hou
den".
„Fons werkt sterk met de voorstelling
die hij in zijn hoofd heeft van hoe het
eruit moet gaan zien. Dat is wellicht toch
een verschil met Nouchka en Mady die
allebei meer verrast willen worden. Voor
'Iris' hadden we veel gerepeteerd, ook
lezingen gedaan, wat het voordeel heeft
dat de acteurs elkaar leren kennen en
praten over eikaars rollen. Voor 'Een
Maand Later' had Nouchka aan Renée
Soutendijk en mij een soort speelbox ge
geven, waar we onze rollen op tal van
mogelijkheden konden uitproberen. De
goede richtingen werden dan door
Nouchka opgeschreven en daar ging ze
dan later op door. Dat werkte heel
goed".
Aangenaam
„Maar ik vind het aangenaam om me
te plooien in al die diverse soorten van
methodes; me aan te aanpassen aan re
gisseurs. Tenslotte zijn zij de baas. In
Amerika zie je dat de rollen steeds vaker
worden omgekeerd. Dat is falikant fout.
Daar zie je nogal eens dat op de set de
acteurs baas zijn geworden over de regie
en het zich kunnen permitteren om re
gisseurs desnoods te laten ontslaan. Dat
moet niet. Alhoewel acteurs natuurlijk
wel degelijk een regie moeten kunnen
verrijken als ze een goed idee hebben.
Rutger Hauer is zo iemand die geneigd
is heel sterk mee te denken en die 1001
dingen aandraagt, wat goed is. Een sterk
regisseur weet met een dergelijke inzet
tactisch om te springen en kan er zijn
voordeel mee doen".
- Hoe zou je 'Een Maand Later' en
'Amster damned' als films willen typeren
en wat heeft jou aangetrokken om erin
mee te willen spelen?
„Een Maand Later heeft een thema dat
me nogal aanspreekt. Die film wil vol
gens mij zeggen dat mensen zichzelf gi
gantisch in de weg kunnen zitten als ze
al te star vast houden aan het beeld dat
men van zichzelf heeft. En dat omstan
digheden er sterk bepalend voor zijn hoe
mensen zich ontwikkelen. Het is een
film met komedie-kanten en daar had ik
wel weer eens zin in. En ik vond het fan
tastisch dat ik er totaal belachelijk uit
mocht zien. Samenwerken met Renée
Soutendijk dat leek me ook heel span
nend. Ze is heel geestig. Tevoren kende
ik haar wel, maar toch ook weer niet. Je
hebt aan de ene kant bewondering voor
elkaar en toch ook weer een beetje
angst. De eerste dag betrapte ik me erop
dat ik even dacht: Wat heeft ze aan? Dat
valt later allemaal weg. Je ziet elkaar op
de meest kwetsbare momenten, dat
schept een hechte band. En dan merk je
hoe je elkaar kunt stimuleren"
Thriller
,,'Amsterdamned' wordt een totaal an
dere film. Ik noem het Jaws in de grach
ten van Amsterdam. Een thriller. Meer
mag ik er niet over prijs geven. Maar het
is meer dan gewoon een geile thriller.
Het is ook een verhaal waar wel degelijk
een heel verdrietige onderkant aan zit,
waardoor je aan het eind even heel stil
valt en denkt: 'Ja, het klopt, ik kan me
dit wel voorstellen'. Nieuw voor mij was
dat ik moest leren duiken. Ik zou er hier
les in krijgen, maar ik zat toevallig op
Curacao toen ik dat hoorde en toen ben
ik er daar zelf maar vast mee begonnen.
Daar ben ik achteraf erg blij om. Dat ik
niet mijn eerste ervaring heb opgedaan
in het zwarte water van Amsterdam,
want ik was doodsbang in het begin".
„Nu heb ik het kunnen leren tussen
duizenden prachtige vissen. Een sensa
tioneel gevoel, alsof je zweeft, een soort
vrije val. Werken aan Amsterdamned is
ook nogal eens toekijken bij de tech
niek, je bent totaal ondergeschikt maar
dat vind ik óók best. En het is zalig opge
nomen te zijn in een fantastische groep
mensen. Dick en Laurens zijn gek van
film. Zó enthousiast. Mensen die niet uit
zijn op macht of kijk-ons-eens. Ze
vliegen er in en: Boem, een eigen stu
dio".
„Laurens Geels is een filmgek en zal
altijd alles doen om een optimaal pro-
dukt te maken. Anderen zullen altijd
proberen om iedereen uit te knijpen,
geld proberen uit te sparen. Dan heb je
het type project-begeleider, daar is
Frans Rasker een voorbeeld van. Ie
mand als Rob Houwer is producent van
uit kracht; hij houdt van het gevecht,
vroeger in elk geval. Hij probeert een
mening door te duwen en dan moet je
als regisseur heel sterk zijn. Het werkte
perfect voor Paul Verhoeven. Matthijs
van Heijningen is iemand die zakelijk
heel sterk is en de zaken goed regelt. Hij
creeert de omstandigheden waarbinnen
een film gemaakt moet worden en je ziet
hem niet op de set".
Eikerbout
Zaakwaarnemer van Monique van de
Ven was sinds jaar en dag de twee maan
den geleden overleden Ben Eikerbout,
die tevens het plan had om een film te
maken over het leven van Vincent van
Gogh, waarin James Woods de hoofdrol
zou spelen en Monique van de Ven de
rol van de vrouw die een tijd lang met de
schilder samenwoonde.
„Het is wel de bedoeling dat de film
door gaat", weet Monique van de Ven,
„want Belbo gaat ook door. Ludi Boe
ken was al een eeuwigheid partner in
Belbo Productions. En Harrv Prins was
vorig jaar al zakelijk leider. Maar het is
wel moeilijk natuurlijk. Niet in zakelijke
zin, maar emotioneel. Ben Eikerbout
heeft een ontzettend gat achtergelaten.
Hij was zo'n ongelooflijk mens. Super
integer. Iemand die in de wereld geloof
de".
„Voor Bertzakelijk optrad, probeerde
hij altijd eerst vriendschappen te creë
ren. Als hij mij een contract wilde laten
tekenen met bij voorbeeld Laurens
Geels, dan trok hij er eerst een uur voor
uit om mij het levensverhaal van Lau
rens te vertellen en toe te lichten waar zo
iemand mee bezig was. En vervolgens
werd zo'n ontmoeting geregeld in een
heel ontspannen sfeer. Zakelijk was het
dan nooit meer moeilijk, want na zo'n
avond ging je als vrienden uit elkaar en
vrienden, daar kun je tenslotte van op
aan, ook zakelijk. Ik mis Ben heel erg".
„De Van Gogh-film moet volgend jaar
gedraaid gaan worden. Een dezer dagen
moet ook bekend zijn wie 'm gaat regis
seren. Ik meen dat maatschappij Hem-
dale mee doet. En ik meen dat James
Woods al is gecontracteerd. Lijkt me
fantastisch om met hem te werken. Hij
heeft ook precies dat geteisterde uiter
lijk om Van Gogh te kunnen spelen. Een
waanzinnig goed acteur. Ik zag hem
weer spelen in Salvador en ik was zeer
aangedaan door die film. Ook juist om
dat het een Amerikaanse filmer is die
zo'n onderwerp bij de kop pakt. Daar is
bijzondere lef voor nodig, omdat belang
rijke media zo'n film dan niet eens be
spreken".
„Niemand maakt nog politieke films.
De moed van zo'n Oliver Stone, die tien
jaar door vecht om 'Platoon' gereali
seerd te krijgen, ik heb daar grenzeloos
respect voor. Ook al is zijn Vietnam-film
naar mijn smaak toch te Amerikaans uit
gevallen. Wat dat betreft vind ik 'Full
Metal Jacket' toch weer beter, maar ja,
dat is dan ook Kubrick. Ik vind 'Barry
Lyndon' nog steeds een van de allerbes
te films die ik ooit heb gezien".
Beste film
- Wat vindt Monique van de Ven de
beste film die wederhelft Jan de Bont ge
fotografeerd heeft?
„Tjee, dat is moeilijk. Ik vind dat hij
'De Vierde Man' heel bijzonder gedraaid
heeft. Nee, die macro-opnamen met die
spinnen die heeft hij nou juist niet ge
daan. Dat heeft Peter gedaan, zijn broer.
Het is vaak heel moeilijk om camera
werk op de juiste waarde te schatten.
Een periode-film is vaak veel makkelij
ker om mooi, sfeervol te fotograferen
dan een eigentijdse komedie. Ik vind
Jans fotografie voor 'The Jewel of the
Nile' ook heel knap. En zijn laatste film,
'Leonard VT schijnt er ook fantastisch
uit te zien. Dat is een black comedy met
Bill Cosby en Tom Courtenay. De laatste
film die ik zelf met Jan gedraaid heb is al
weer heel lang geleden".
„Hoewel, er was nog dat korte filmpje
van Anton Kothuys, een jaar of vijf gele
den. Vijf minuten duurde het en het ging
over een blinde vrouw. We maakten dat
tijdens een weekend met vrienden. Ie
dereen bedacht wat, of deed wat. Dat
was pure pret. Ja, het wordt voor mij wel
anders als ik weet dat Jan achter de ca
mera staat. Ineens word ik me dan heel
bewust van wat ik sta te doen. Een soort
géne die ik normaal niet heb. Maar ver
velend hoeft dat niet te zijn. Het zou ook
heel goed stimulerend kunnen werken".
„Jawel. Renée Soutendijk ook trou
wens. Aanvankelijk wist Sidney Pollack
heel zeker dat hij de uit Denemarken af
komstige Karen Blixen door een Euro
pese actrice wilde laten spelen. Hij had
een Engels castingbureau aan het werk
gezet. Ik had het natuurlijk dolgraag ge
daan. Ik kende al haar boeken, de korte
verhalen ook. En ik heb een waanzinnig
goed gesprek gehad. Maar op zeker mo
ment bleek dat Meryl Streep zeer geïnte
resseerd was in deze rol en ik kan me
voorstellen dat een regisseur dan toch
een gat in de lucht springt en er zijn eer
dere uitgangspunten voor opzij schuift.
Dus vielen de Europese kandidaten in
een klap af en werd het Meryl Streep".
Filmcentrum
„Ik zou ongelooflijk graag zien dat je
hier een soort studio, een filmcentrum
zou hebben waar van alles gebeurt. Een
nieuw Cinetone, waar tevens de filmaca
demie is ondergebracht, Een plek waar
je naar terug kunt om dingen te leren.
Waar ik een eigen kantoortje kan heb
ben om af en toe te schrijven, te bellen,
dingen te regelen. Dat je niet naar een
kroeg moet om tegen een filmer op te
lopen Waar ook de aankomende filmers
al actief kunnen zijn. Ik ken nu niemand
meer van een toneelschool of filmacade
mie. Waarom is de NOS zo afgesloten
voor iedereen? Een plek waar je rond
loopt met de vraag: Kan ik niet ergens in
een eenactertje meespelen voor een
poosje. Of zelf de mensen verzamelt om
iets in elkaar te steken voor het week
end. Waarom bestaat zo'n plek nog? We
zijn er te bang voor, denk ik. In zo'n cen
trum zou het mogelijk moeten zijn om
even een paar lessen mee te pikken.
Spraakles, zangles, ballet, zonder dat je
het drie maanden van tevoren moet aan
vragen. Op zo'n centrum zou ik een
abonnement willen hebben, want ik ben
er nog lang niet".
„Ik heb het gevoel dat ik nu pas echt
begin met acteren. Ouder worden vind
ik leuk. Ik kan nu dingen laten ontstaan.
Vroeger was ik hartstikke onzeker. Wat
niet wil zeggen, dat ik nu nooit meer on
zeker ben, maar dat is een ander soort
onzekerheid, eentje waar je regisseur je
doorheen dient te trekken. Ik kan er te
genwoordig van genieten met een lekker
vak bezig te zijn. Vroeger durfde ik nau
welijks te zeggen dat ik actrice was".
