'Goed kunnen zien vereiste
om goed te kunnen leren'
'We hebben lesje geleerd'
Klacht bij
politie tegen
'illegale'
vatenopslag
'Ernstig tekort aan verpleeghuisbedden'
PAGINA 14
win
DINSDAG 1 SEPTEMBER 1987
LEIDEN/KATWIJK/ALPHEN - Eén op de drie kinderen die
door de schoolarts naar de huisarts of specialist wwordt ver
wezen, heeft te kampen met een oogafwijking. In de meeste
gevallen gaat het om bijziendheid (iets op afstand niet goed
kunnen zien) of om een 'lui' oog.
Schoolarts
Bosnia: "Het is
vooral van be
lang kinderen
met een 'lui'
oog snel door te
verwijzen"
«foto Will Dijkman)
Schoolartsen sporen veel kinderen met oogafwij langen op
De schoolartsendienst in het dis
trict Alphen aan den Rijn stuur
de vorig jaar 1341 kinderen naar
hun huisarts; 467 van hen had
den problemen met hun ogen.
Dit komt neer op bijna 35 pro
cent van alle kinderen die met
een kwaaltje voor nader onder
zoek werden doorverwezen.
door
Jan Westerlaken
Alphen vormt echter geen uit
zondering. De schoolartsendien
sten in Leiden, Katwijk en Hille-
gom hebben min of meer dezelf
de ervaring. Wat Katwijk betreft
lag het percentage verwijzingen
voor oogklachten vorig jaar bo
ven de dertig procent (jongens
30,8, meisjes 32,5 procent). De
dienst in Hillegom heeft minder
kinderen doorverwezen. Daar
heeft men pas sinds een jaar de
beschikking over materiaal
waarmee de ogen kunnen wor
den getest. De schoolarts in Lei
den constateerde bij 26 procent
van de kinderen die werden on
derzocht oogaandoeningen.
De schoolartsendiensten heb
ben wel een verklaring voor het
feit dat oogklachten zo hoog sco
ren. Volgens mevrouw I. van
Eerdenburg - schoolarts in Hille
gom - komt dat, omdat de ogen
bewust op scherpte worden on
derzocht. "Je pikt de kinderen er
op een leeftijd uit waarop je
moeilijkheden verwacht", voegt
mevrouw I. Unger, de Katwijkse
schoolarts, er nog aan toe. Zij
zegt dat een 'lui' oog niet alleen
bij kinderen op lagere scholen
voorkomt, maar ook bij kleuters
en leerlingen van het voortgezet
onderwijs. Mevrouw Unger ver
moedt dat een oogafwijking met
erfelijkheid (ouders die een bril
dragen) te maken heeft.
Zorg
Goed kunnen zien is een ver
eiste om goed te kunnen leren.
De Alphense schoolarts T. Bos-
ma noemt het niet zo verwonder
lijk dat oogafwijkingen in het rij
tje van aandoeningen op de eer
ste plaats staan. "We doen, in te
genstelling tot het volledig on
derzoek, de ogentest ieder jaar.
Dan haal je de kinderen met
oogklachten er zo uit. Hierdoor
lijkt het percentage hoog, maar
het is niet echt verontrustend.
Ook als ik de cijfers van nu ver
gelijk met die van enkele jaren
geleden, dan is het verschil ge
ring. Het kan wel eens gebeuren
dat er in een bepaalde streek een
uitschieter is. Meestal is daar
voor wel een verklaring te vin
den. Zoals? Het bezoek aan de
schoolarts kan dat jaar toevallig
hoger zijn uitgevallen dan in het
jaar ervoor. Overigens blijft het
wel onze zorg vooral kinderen
met een 'lui' oog zo vroeg moge
lijk te verwijzen".
Bijziendheid, vertelt dokter
Bosma, treedt nogal eens op als
het kind in de puberteit (rond de
dertien jaar) komt. Tot de tweede
klas van het voortgezet onder
wijs krijgen de leeriingen een op
roep om zich voor een ogentest
te melden.
De schoolarts: "Juist dan zie je
nogal eens dat de kinderen een
bril nodig hebben. Ze zijn bij
ziend. Hoe komt dat? Kinderen
groeien snel in die puberteitsfa-
se. De verhouding tussen het oog
en de lens kan veranderen. Die
klopt dan niet meer. Op dat mo
ment kan het kind gaan klagen,,
omdat het niet scherp ziet. De
bijziendheid verergert meestal
als er sprake is van groei of blijft
gelijk. Als de aandoening in de
puberteit optreedt, dan betekent
dit dikwijls voor het kind dat het
een bril moet dragen om het oog
te corrigeren. Je kunt zo'n kwaal
niet voorkomen. Aan de afwij
king is niets te doen. Bijziend
heid is operatief niet te verhel
pen. Wie geen bril wil dragen, zal
contactlenzen moeten aanschaf
fen".
Lui oog
De ogen van de kleuters: Hoe
zijn die? En worden zij eveneens
geregeld gecontroleerd?
Dokter Bosma vertelt dat bij
hen het 'luie' oog vrij frequent
voorkomt. Hoe ontdek je deze af
wijking? "De ouders komen met
hun kind van jongsaf op het con
sultatiebureau. Zodra de kleuter
drie jaar is, worden de ogen met
plaatjes getest. Het kind moet
dan zeggen welke afbeelding
(hond, poes enz.) erop staat. In
dien er wat mis is met één of bei
de ogen, dan komt dat er wel uit.
De kinderen hebben in veel ge
vallen nog geen klachten. Ze on
derdrukken het 'luie' oog vaak.
Voor de ouders komt de medede
ling als een verrassing. Uiterlijk
hoeft er niets aan zo'n oog waar
te nemen te zijn. Organisch ver
toont het oog geen aantoonbare
afwijkingen. Tenzij het kind
scheel ziet. Ouders kunnen dat
vrij eenvoudig zelf constateren.
Is er uiterlijk niets te zien, dan
ontdek je de aandoening pas op
het moment datje de kleuter met
één oog afgedekt naar plaatjes
laat kijken".
Wat dat 'luie' oog, in medische
kringen amblyopie genoemd, be
treft: er zijn drie vormen. Ten
eerste kan het een aangeboren
kwaal zijn, één oog kan niet wor
den gebruikt (scheelzien) en ten
derde kan een ontsteking aan de
oogzenuw een 'lui' oog veroorza
ken. Bij kinderen kan die oogze
nuw ontstoken raken door bij
voorbeeld aandoeningen van de
neusbijholten.
Afplakken
Een kind met een 'lui' oog
moet er snel bij zijn, benadrukt
schoolarts Bosma. "Hoe eerder
je met de behandeling kunt be
ginnen, hoe beter het is. In de
eerste twee gevallen is het 'luie'
oog gezond. Alleen op het niveau
van de hersenen gaat er iets ver
keerd. Maar het orgaan zelf man
keert niets. Een ontsteking aan
de oogzenuw leidt tot blind
heid".
De therapie is eenvoudig. Voor
het gezonde oog wordt een lapje
geplakt waardoor het 'luie' oog
wordt gedwongen intensiever te
werken. De eventuele oorzaak
van het 'luie' oog moet wel wor
den onderzocht en zo mogelijk
door de oogarts worden verhol
pen. Scheelzien kan operatief
worden verholpen door de oog-
spier wat in te korten.
Bosma: "Voor het kind is het
natuurlijk uiterst vervelend om
met een lapje voor het goede oog
te moeten rondlopen. Komt een
kind met een 'lui' oog pas op z'n
achtste jaar op het spreekuur,
dan is het te laat. Het oog laat
zich dan moeilijk of zelfs hele
maal niet meer corrigeren. Daar
om is geregelde oogcontrole zo
belangrijk. Nogmaals, hoe eerder
je met de behandeling begint,
hoe beter de correctie lukt. Vol
wassenen hebben niets aan deze
therapie".
KATWIJK - De Stichting Leefbaar
Katwijk heeft bij de politie een
klacht ingediend tegen de eigena
ren van het vatenreinigingsbedrijf
't Heen uit de kustplaats. Het be
drijf heeft volgens de stichting aan
de Scheepmakerstraat op het in
dustrieterrein illegaal een vatenop-
slagplaats in gebruik. De vatenrei-
niger beschikt niet over een hin
derwetvergunning. Leefbaar Kat
wijk is verder ook bij de Raad van
State in beroep gegaan tegen het
uitblijven van maatregelen tegen
het bedrijf door de gemeente Kat
wijk.
Het gemeentebestuur van de
kustplaats gaf in 1985 een hinder
wetvergunning af voor het opslag-
terrein die echter door de Stichting
Leefbaar Katwijk bij de Raad van
State werd aangevochten. De in de
vergunning opgenomen voorwaar
den boden volgens de stichting on
voldoende waarborgen voor een
veilige en milieu-vriendelijke
werkwijze. De Raad van State ver
nietigde vervolgens op 26 januari
1986 het besluit van de gemeente
omdat in de vergunningaanvraag
van Van Beelen belangrijke gege
vens ontbraken over onder meer
de manier waarop de vaten werden
opgeslagen.
Op 7 november 1986 herinnerde
de stichting het Katwijkse ge
meentebestuur nogmaals aan dat
besluit en eiste op korte termijn
maatregelen tegen de vatenreini-
ger. De gemeente zou het terrein
aan de Scheepmakerstraat onmid
dellijk moeten sluiten of Van Bee
len moeten dwingen een nieuwe
hinderwetvergunning aan te vra
gen. Op die brief van 7 november is
nooit antwoord gekomen en voor
Leefbaar Katwijk is dat reden naar
de Raad van State te stappen.
KORT GEDING - Het kort geding
dat ervoor moet zorgen dat de Al
phense bomenwijk gerenoveerd
kan worden, dient donderdag voor
de arrondisementsrechtbank in
Den Haag. In het geding eist de ge
meente dat ook de leden van de
Molukse Inspraakraad hun huizen
ten minste een grote beurt laten ge-
Leimuidense politiek leerde van homenoorlog' op woonwagenkamp
LEIMUIDEN - De drie
fracties in de Leimuidense
gemeenteraad - CDA, WD
en Leimuiden 2000 - heb
ben er weer een lesje 'poli
tiek bedrijven' op zitten, zo
als ze zelf toegeven. Als in
de toekomst politieke be
sluiten worden genomen,
moet daarbij meer rekening
worden gehouden met de
bestuurlijke gevolgen er
van. Daarmee kan worden
voorkomen dat een 's
avonds genomen raadsbe
sluit de volgende ochtend
in allerijl moet worden inge
trokken.
Het laatste overkwam de Leimui
dense raad twee maanden geleden.
Op 2 juli besloot men in meerder
heid om op het woonwagenkamp
aan de Raadhuislaan een klein ge
deelte van de overlast bezorgende
populieren te kappen. De rest zou
alleen maar worden gesnoeid. In
de nacht die daarop volgde, namen
de woedende bewoners zelf het
In '85 verloren
cheques pas nu
verzilverd
heft in handen. Ze wilden alle bo
men plat hebben en begonnen ei
genhandig met de motorzaag te
rooien, gadegeslagen door tiental
len politie-agenten en ME'ers die
uit omliggende gemeenten waren
opgeroepen.
De gemeente zou de kampbewo
ners hebben toegezegd dat alles
plat ging na zes jaar problemen
met vooral het pluis van de popu
lieren. Toen ze het besluit van de
raad vernamen, was de maat vol.
Omdat de spanning op en rond het
kamp om te snijden was, besloten
de fractievoorzitter de volgende
ochtend het raadsbesluit te vernie
tigen. Besloten werd om alsnog
vrijwel alle bomen te rooien. Daar
mee een 'burgeroorlog' - zoals bur
gemeester M. Boelen het toen uit
drukte - voorkomend.
Onbehagen
Inmiddels is de rust in Leimui
den al lang teruggekeerd. Maar het
algemene gevoel van onbehagen is
bij de politici alleen maar groter
geworden sinds de gebeurtenissen
op 2 en 3 juli. Wat heeft politieke en
democratische besluitvorming
voor zin als later blijkt dat bestuur
lijke uitvoering onmogelijk wordt
gemaakt door een kleine groep
burgers? Burgemeester Boelen
legde die vraag gisteravond voor
aan de leden van de commissie al
gemene en bestuurlijke zaken
(ABZ). Al was de formulering iets
deftiger: "Moeten we in de politie
ke besluitvorming in het vervolg
niet meer de bestuurlijke gevolgen
ervan verdisconteren?"
ALPHEN AAN DEN RIJN - Euro
cheques die in 1985 zijn verloren,
zijn nu pas verzilverd. Een Alphen
se familie, die aan de Groenoord
woont, heeft daarvan aangifte ge
daan bij de politie. Van het verlies
van de cheques had men niets ge
merkt, totdat de afgelopen dagen
een bedrag van 2700 gulden werd
afgeschreven. Wel was het verlies
van het pasje bekend, maar daar
aan werden tot voor kort geen con
clusies verbonden. Vermoed wordt
dat de familie tegelijk met het pas
je ook de cheques is kwijtgeraakt.
Hij voegde eraan toe dat hij de
behoefte had om de besluitvor
ming in de raad aan de orde te stel
len na de 'bomenoorlog'. "Begrijp
me goed, het gaat mij niet om de
wijze van vergaderen of oppositie
voeren in de raad. Wie ben ik trou
wens om daar een oordeel over te
vellen. Nee, het gaat mij alleen om
het juist inschatten van de bestuur
lijke gevolgen die een raadsbesluit
heeft. Ik wil daarover van gedach
ten wisselen". En na een korte stil
te: "Noem het voor mijn part een
potje vrij worstelen".
Dat werd het in elk geval niet,
want de drie partijen waren het gis
teravond heel wat beter eens dan
twee maanden geleden. De com
missieleden maakten allen duide
lijk niet 'lang op de zaak in te wil
len gaan'. J. Brambach (Leimuiden
2000): "Ik beschouw de hele toe
stand als een zaak op zich. Niet te
kenend voor de normale gang van
zaken in Leimuiden".
Gat
Brambach vergeleek de situatie
met een geval in de commissie ver
keer. "We besluiten daar om bij
voorbeeld een weg af te sluiten.
Een dag later horen we van de poli
tie dat ze daarmee niet kunnen
werken. Misschien gaat de vergelij
king enigszins mank, maar toch
wil ik hiermee aangeven dat er een
gat zit tussen de politieke besluit
vorming en de bestuurlijke gevol
gen, de uitvoering dus". Boelen:
"Het college kon niet bevroeden
dat het besluit om slechts een ge
deelte van de populieren te kap
pen, een dergelijke reactie op het
kamp teweeg zou brengen".
Leimuidens burgemeester ont
kende herhaaldelijk dat hij de
kampbewoners een toezegging zou
hebben gedaan over het weghalen
van alle bomen. Ook de wethou
ders deden dat niet, aldus Boelen.
Hij reconstrueerde de zaak hier
voor nog maar eens. Op 26 juni
stelde de raad negenduizend gul
den beschikbaar om de populieren
te snoeien. Enkele dagen erna
bleek dat de situatie op het kamp
vanwege het pluis veel slechter
was dan werd verondersteld. Boe
len: "We hebben vóór 26 juni een
inschattingsfout gemaakt".
Na een bezoek aan het kamp zeg
de Boelen de bewoners toe dat hij
in het college de zaak opnieuw zou
aankaarten, omdat de 'feitelijke
omstandigheden beduidend an
ders waren'. "Maar ik beliefte ont
kennen dat ik ook maar iets zou
hebben beloofd over kappen. Ster
ker: ik heb gezegd dat als het nodig
mocht zijn, er zelfs gesnoeid zou
worden door mensen die dan poli
tiebescherming zouden krijgen.
Want het was mij wel duidelijk dat
de bewoners niemand binnen lie
ten, tenzij hij kwam om te kap
pen".
Doldriest
Er rolde enkele dagen later een
collegebesluit uit dat bestond uit
het kappen van vrijwel alle bomen.
Daarmee kwamen B en W op 2 juli
opnieuw in de raad. Het college
voorstel haalde het daar niet tij
dens een roerige vergadering,
vooral omdat de CDA-fractie niet
akkoord wenste te gaan met de
plotselinge ommezwaai van het
college. De voorgestelde kapwerk-
zaamheden waren volgens de
christen-democraten veel te ingrij
pend. Een compromisvoorstel (al
leen aan de kant van de Centraal
Nederland-garages kappen) werd
aangenomen en de woonwagenbe
woners verlieten in doldrieste toe
stand de raadszaal. De huivering
wekkende taferelen die nacht -
CDA-raadslid W. Klein werd onder
andere door één van de woonwa
genbewoners aangevallen - was de
volgende ochtend reden voor
spoedberaad. Om een verdere es
calatie te voorkomen, werd alsnog
het aanvankelijke collegevoorstel
van 2 juli aangenomen. Dat bete
kende dat vrijwel alle populieren
tegen de grond gingen.
Boelen zei het gisteravond te be
treuren dat er na de 'bomenoorlog'
bij vele Leimuidense burgers de
indruk bestaat dat 'de mensen met
de grootste bek het altijd voor het
zeggen hebben'. "De feiten zijn an
ders. Maar de meeste mensen ken
nen het complete verhaal niet".
CDA'er H. Kok illustreerde het on
begrip en ongenuanceerde denken
van de buitenstaanders nog eens
overduidelijk. "Kort voor de raads
vergadering van 2 juli werd ik op
mijn werk gebeld door iemand die
riep dat het college de bomen wil
de kappen, maar dat Kok de zaak
tegen wilde houden. Dat bedoel ik
"Ik denk dat we weer een be
langrijke les hebben geleerd",
sloot Boelen de discussie af.
De huidige toestand op het Leimuidense woonwagenkamp, gezien vanaf De Drecht. Een enk.ele populier slaat
?r nog, maar de bewoners zijn van de grootste overlast verlost. «foto Nanno Hioupon
ALPHEN AAN DEN RIJN - Er is een ernstig tekort
aan verpleeghuisbedden in Alphen en directe omge
ving. Een groot aantal patiënten kan daardoor niet
worden opgenomen. Weliswaar kunnen sommigen
worden ondergebracht in verpleeghuizen in andere
plaatsen, zoals Leiden, Leiderdorp en Warmond, maar
dat leidt tot 'maatschappelijke isolatie'. Die noodkreet
staat in het jaarverslag 1985-'86 van de gemeentelijke
geneeskundige- en gezondheidsdienst Alphen (GG en
GD) en wordt ondersteund door de Stichting Ver
pleeghuis en Reactiveringscentrum Oudshoorn in Al
phen. Dit verpleeghuis neemt met name patiënten op
uit de Rijnstreek.
"We hebben op dit moment een wachtlijst van 62
mensen. Die situatie is op zich al ernstig te noemen. Ik
verwacht echter dat de situatie nog slechter wordt en
dat we binnen één of twee jaar op hetzelfde ^niveau
zitten als in het begin van de jaren tachtig. Toen had
den we een wachtlijst van honderd personen", aldus
de geneesheer-directeur van Oudshoorn, J. Mulder.
Ter illustratie schetst Mulder de pntwikkeling in de
afgelopen maanden. Eind april stonden elf,
lijk lichamelijk zieke mensen op.de wachtlijst er
personen met geestelijke stoornissen als gevolg
ouderdom. Drie maanden later waren dat er respectie
velijk twintig en 42. Mulder: "Dan heb ik het nog niet
eens over de categorie, die wij voorzorg noemen. Dat
zijn mensen die eigenlijk ook in het verpleeghuis
thuishoren, maar in hun eigen woning kunnen blij
ven, zolang er een verzorgende partner aanwezig is.
Dat is meestal de fechtgenoot of echtgenote. Valt die
opeens weg, dan zal er toch iets moeten gebeuren. Op
dié lijst staan ook nog eens twintig mensen".
Een oplossing voor de problemen is er volgens Mul
der op dit moment niet. Het overheidsbeleid is niet
gericht op nieuwbouw en de laatste mogelijkheid om
aan de Delfzichtweg in Alphen uit te breiden, is door
Oudshoorn in 1984 benut. Volgens de planningsnorrn
van de overheid kan ook niet meer worden uitgebreid.
De officiële norm voor het district Zuid-Holland-
Noord, waartoe naast de Rijnstreek ook de duin- en
bollenstreek en Leiden en omgeving behoren, is al
met dertig bedden overschreden. "Dat geldt dus voor
het totale gebieden daar wordt ook naar gekeken. Het
punt is alleen dat de subregio Alphen honderd bedden
te weinig heeft Uiteraard kun je een vraagteken zet
ten bij die normen, maar voorlopig hebben we daar
wel mee te maken", aldus Mulder.
Alkemade
tentoonstelling over de
wereld van de doven in
de bibliotheek van Roe-
lofarendsveen, te bezien
tijdens de openingsuren.
Leiden
orgelconcert 'Widoria-
de' door Herman van
Vliet, Pieterskerk, aan
vang 20.15 uur.
inschrijving voor di
verse cursussen in het
Leidse Volkshuis, Apo-
thekersdijk, van 19.00 tot
21.00 uur.
oecumenisch avondge
bed in de Oud-katholieke
kerk aan de Zoeterwoud-
se singel, 19.00 tot 19.30
Noord wijk
sport en spel voor jon
geren in het Join-cen-
Alphen
voordracht over slape
loosheid en nervositeit
door G. Maissan, antro
posofisch huisarts, aan
vang 20.15 uur in de Vrije
School aan de Boter-
bloemweg 21a.
Katwijk
woensdagavondzang
met Christelijk Gemeng
de Zangver. Concordia,
Witte Kerk, Boulevard,
aanvang 20.00 uur.
Leiden
spreekuur verkeers
veiligheid in het Stads-
bouwhuis, Langegracht
72, 10.30 tot 12.00 uur.
introductieavond over
de in de herfst te starten
duincursus door het IVN,
collegezaal aan de Ster-
renwachtlaan, aanvang
19.30 uur.
orgel-lunchpauze-con-'
cert door Ada van der
Vlist, Hooglandse kerk,
12.30 uur.
avondzang in de Mare-
kerk m.m.v. het 'Her
vormd Kerkkoor uit
Rijnsburg o.l.v. A. Hase-
noot, aan het orgel Ben
Fey, aanvang 20.00 uur.
open dag onder het
motto 'Ik ga in de tech
niek en ben daarover te
spreken' bij het Centrum
Vakopleiding voor Vol
wassenen aan de Roose-
veldstraat 45, van 14.00
tot 17.30 uur i
tot 21.30 uur.
19.00
spreekbeurt van dr. P.
van Nes van de Stichting
Ruimteonderzoek Neder
land. over zijn vakgebied,
Noordwijk
woensdagavondzang
m.m.v. Groot Rijnstreek-
koor en de alt Renata
Heemskerk, Hervormde
Kerk, Hoofdstraat, aan
vang 20.30 uur.
wandeling door de
staatsbossen en -duinen
o.l.v. een gids, vertrek
10.00 uur vanaf manege
Meeuwenoord aan de
Northgodreef.
jaarlijkse verkoop van
zelfgemaakte goederen
in bejaardenhuis St. Je
roen aan de Zeestraat,
van 10.00 tot 16.00 uur.
knutselmiddag voor
de jeugd in het Join-cen
trum aan de Weteringka
de, 14.00 tot 15.30 uur.
