Libische herovering Aouzou 'eenmiddagwandelingetje' DAAR STAAT U. MET UW ZENDING VOOR ZAÏRE. EN NUL OP HET REKEST AAN'T LOKET. Israël zet streep door Lavi-gevechtsvliegtuig =T!HL= Protest tegen toestanden in Turkse gevangenissen Van den Broek zoekt in Polen breed contact Iraakse aanvallen op Iraanse olie-eiland ER IS 'N SNELLERE MANIER, BEL DE DHL KOERIER. 06-0552 MAANDAG 31 AUGUSTUS 1987 BUITENLAND PAGINA 5 ISTANBOEL Familieleden van politieke gevangenen in Turkije zijn gistermorgen in drie autobus sen een toer begonnen langs de ge vangenissen van Canakkale (Euro pees Turkije), Bursa en Eskisehir in Centraal-Turkije en Gaziantep in JERUZALEM (Rtr/GPD) - Israël ziet af van de produktie van het Lavi-gevechtsvliegtuig. Skomen'in'de hooMsteï/mkara! Met een kleine meerderheid besloot het Israëlische kabinet gisteren het dure en omstre- Daar wordt die dag het parlement den project te stoppen. Tot nu toe is al ongeveer drie miljard gulden geïnvesteerd in de heropend, en men hoopt parie- r. .J s1" mentsvoorzitter Karaduman een petitie te kunnen overhandigen door Frans van Hasselt ontwikkeling van het toestel. Nu de bouw van de Lavi niet door gaat wil Israël proberen deel te ne men in soortgelijke Amerikaanse Proces tegen Vanunu achter gesloten deuren JERUZALEM. (AP) - In Jeruzalem is gisteren het proces geopend te gen Mordechai Vanunu, de Israëli sche kerntechnicus die beschul digd is wegens spionage en land verraad omdat hij tegenover een Britse krant had verklaard dat Is raël beschikt over kernwapens. In verband met het proces, dat achter gesloten deuren wordt gehouden, zijn scherpe veiligheidsmaatrege len genomen. De auto, waarmee Vanunu naar de rechtbank werd gevoerd, was geblindeerd, evenals de ramen van het gebouw. De toegang tot de rechtszaal was hermetisch afgeslo ten. Volgens de Israëlische radio zijn verschillende ambtenaren bij de rechtbank voor de duur van het het len. De nu 32-jarige Vanunu was bij na tien jaar lang werkzaam als technicus bij het kernreactor-com plex Dimona in de Negev woestijn. Vorig jaar vertelde hij tegenover de Londense Sunday Times dat Israël over minstens 100 kernwapens be schikt en hij staafde deze bewering met documenten en foto's. "De regering maakt zich in deze zaak schuldig aan overmystificatie en overdreven geheimhouding. Er is geen reden om Vanunu voor het publiek verborgen te houden. Ik denk dat mijn cliënt door al deze- veiligheidsmaatregelen een stigma krijgt opgedrongen als zou hij een gevaarlijke figuur zijn die maar be ter niet door het publiek kan wor den gezien", zei Vanünu's advo caat Avigdor Feldman. Vertegenwoordigers van het mi nisterie van justitie wilden geen commentaar geven. De regering heeft de nieuwsvoorziening Vanunu aan strikte banden i Schietpartij projecten. Het kabinet aanvaardde met twaalf stemmen voor en elf ter gen een voorstel, van minister Si mon Peres van buitenlandse zaken om de Lavi te laten vallen en naar andere bewapeningsprojecten voor het Israëlische leger te zoe ken. Minister Shoshana Arbeli-Al- moslino van gezondheidszorg, een fel voorstander van het eigen Israë lische vliegtuig, werd op het laatste moment overgehaald zich van stemming te onthouden. Het kabinetsbesluit was voor mi nister Moshe Arens (zonder porte feuille) aanleiding om zijn ontslag in te dienen. Deze luchvaartinge- nieur behoorde tot de meest uitge sproken voorstanders van het La- vi-project. Het besluit is een tegenslag voor premier Yitzhak Sjamir, die hoop- te dat een meerderheid van de mi nisters de produktie van de Lavi zou steunen. De stemming over de Lavi was al zeven keer uitgesteld. Bij evenveel voor- als tegenstem mers was het project doorgegaan. Tegenstanders van de Lavi, voor al te vinden in de Arbeiderspartij van Peres, betoogden dat Israël zich een dergelijk toestel niet kan veroorloven. Het project was ook een doorn in het oog van de Ver enigde Staten, die het merendeel van de kosten hebben betaald. Washington ziet liever dat Israël in licentie de Amerikaanse F-16 na bouwt. De Amerikaanse regering vond het onverteerbaar dat Israël een groot deel van de Amerikaanse militaire hulp zou gaan besteden aan de bouw van de Lavi. Enkele maanden geleden werd het project in een officieel Israë lisch rapport ernstig bekritiseerd. Het produceren van het toestel zal de Israëlische economie onder gro te druk zetten, zo stond in het rap port. Een prototype van de Lavi maak te op 31 december een geslaagde proefvlucht. De ontwikkeling van het vliegtuig kostte tot nu toe rond de drie miljard gulden. Voor vol tooiing van het project zou nog eens twaalf tot zestien miljard gul den nodig zijn. Voorstanders zeiden dat het toe stel Israël tot ver in de 21e eeuw een ultra-modern, op maat ge maakt vliegtuig zou geven. Boven- waarin om verbetering van de toe dien zou het Israël onafhankelijker standen in de gevangeniswezen maken van buitenlandse wapenle- wordt aangedrongen, veranties en zou het de technologi- De familieleden werden gister- sche industrie een belangrijke im- morgen in Istanboel uitgeleide ge- puls geven. daan door enkele duizenden perso nen die een stille optocht hielden van het Sultan Ahmedplein naar het Sirkeciplein, elke persoon acht meter van zijn voorganger verwij derd, want voor samenscholingen is een speciale toestemming ver eist. Circa duizend politieke gevan genen zijn in hongerstaking. Ze ei sen een verzachting van het strak ke en soms militaire statuut waar aan velen zijn onderworpen. Zo moeten in de militaire gevan genissen nog altijd twee keer per dag, behalve het volkslied, militai re marsen worden meegezongen. Men wil afschaffing van de unifor men en vermeerdering van de lec tuur en van 'de bezoekuren - nu twee maal per maand, alleen voor naaste familie. Geprotesteerd wordt tegen de ketening tijdens transport, ook voor medisch onder zoek, en tegen het feit dat voor elke gevangene slechts 37 Turkse lire (acht cent) per dag wordt uitge trokken. Toen de hongerstakingen zich over heel Turkije uitbreidden, gaf de minister van justitie Oltan Sun- gurlu twintig Turkse journalisten toestemming een aantal gevange nissen te bezoeken, inclusief drie militaire. Zij konden er vrij rondlo pen en met alle gevangenen praten, en toonden zich na afloop behoor lijk geschokt, vooral over de smeri ge en duistere isoleercellen van ëén bij twee meter in de militaire Ma- makgevangenis bij Ankara, waar van werd aangenomen dat de con dities sinds kort juist waren verbe terd. Van de kant van de autoritei ten werd verduidelijkt dat die cel len nooit langer dan twee weken voor één persoon werden gebruikt. De gevangenen verklaarden dat systematische en vanzelfspreken de folteringen tot het verleden be hoorden, maar dat wat zij noemden 'psychologische foltering', bijvoor beeld het drinken van vuil water, nog geregeld voorkwam. Deze 'glasnost' om de Turkse gevange nissen blijft een opvallend initia tief, en gehoopt moet worden dat ze zich spoedig ook zal uitstrekken tot de grote politiebureaus waar de ondervragingen plaatsvinden en waaruit nog wel folteringen wor den gemeld. Zuidkoreaanse politie-agenten halen een van de 32 lijken i lijken zijn gevonden op een zolder in een fabriek buiten Seoel. SEOEL (AFP) - In de nabijheid van de Zuidkoreaanse hoofdstad Seoel zijn de stoffelijke resten gevonden van 32 leden van een sekte, onder wie verscheidene kinderen. De meeste sekteleden zijn door wur ging om het leven gekomen. Dat heeft lijkschouwing uitgewezen. Volgens de politie zijn 30 van de omgekomen 32 sekteleden ge wurgd door een 45-jarige man, die zichzelf nadien heeft opgehangen. De echtgenoot van de leidster van de sekte, Park Soon Ja, deed de gruwelijke ontdekking in een atelier voor kunstnijverheid in het dorp Yongin. De leidster, die be- Politie Seoel vindt lijken op een zolder kend stond als wonderdokter, was een van de slachtoffers. De politie zocht haar al enkele weken omdat zij haar volgelingen zo'n 18 miljoen gulden afhandig zou hebben gemaakt. De slachtof fers zijn volgelingen van de 48-jari- ge vrouw Park Soon Ja, die vol gens de sekte goddelijke eigen schappen bezit. De lijken zijn ge vonden in een atelier voor kunst nijverheid in het dorp Yongin. Enkele sekteleden hadden eerst vergif in genomen, maar niet in do delijke doses. Daarna heeft een di recteur van de kunstnijverheidfa- briek, Lee Kyung Soo, met een nylonkoord een einde aan het le ven van dertig „discipelen" ge maakt. Onder de slachtoffers zijn verscheidene kinderen. De Zuidkoreaanse politie was al enige tijd op zoek naar Park Soon Ja omdat zij haar volgelingen mil joenen guldens afhandig zou heb ben gemaakt. Akkoord Een overgrote meerderheid van de Westduitsers staat achter de be slissing van bondskanselier Hel mut Kohl om de 72 op Westduits grondgebied gestationeerde Pers- hing lA-raketten niet te moderni seren als de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie een akkoord heb ben bereikt over de verwijdering van alle middellange-afstandsra- ketten. Dit blijkt uit een door het Wickert Instituut in Tübingen ge houden enquête onder 2.080 perso nen in 348 verschillende plaatsen. Arrestaties Tijdens de demonstraties die vo rige week in de Letse hoofdstad Ri ga zijn gehouden zijn 86 arrestaties verricht. Dit is gemeld door een Russisch weekblad. Zes arrestan ten zijn „admistratief gestraft" al dus het bericht. Het is voor het eerst dat er in de'Russische pers melding wordt gemaakt van het aantal arrestaties. De rond 7.000 demonstraten protesteerden tegen het verdrag tussen Hitler en Stalin dat de weg vrijmaakte voor de overname van de Baltische staten door de Sowjet-Unie. Staken Een radicale Baskische leider heeft gisteren verklaard dat de se paratistische Baskische afschei dingsbeweging ETA bereid is on derhandelingen te beginnen om een einde te maken aan de al 19 jaar durende guerrilla-öorlog van deze organisatie tegen de Spaanse staat. „De ETA is bereid te praten", zo verklaarde de leider van de Bas kische partij Herri Batasuna, Jon Idigoras, in een vraaggesprek met een Spaanse krant. Eurotunnel De leiding van het Brits-Franse consortium dat de tunnel onder het Kanaal gaat bouwen hebben het project gepresenteerd aan Ara bische banken en hopen van hen een krediet van 286 miljoen pond te krijgen. Dat is vijf procent van de totaal geraamde kósten van 5 miljard pond. De Arab Banking Corporation die eigendom is van Bahrain, Kuweit, Abu Dhabi en Li bië en drie andere banken gaan in zee met de uitvoerders maar probe ren eerst het krediet te spreiden KRAKAU (GPD/ANP) - Minister Van den Broek ziet zijn ontmoe ting met de leiders van de verbo den vakbeweging Solidariteit niet als „een demonstratie tegenover de Poolse regering". Hij zei dit giste ren aan het slot van de eerste dag van zijn bezoek aan Polen. „Het is niet mijn bedoeling bewust irrita ties bij de Poolse regering op te roepen. Ik kom hier met de oprech te bedoeling om me zo breed mo gelijk te oriënteren. Daarin passen naast het officiële programma ook privé-gesprekken met vertegen woordigers van maatschappelijk belangrijke groeperingen. Zoals bijvoorbeeld met de leiders Solidariteit, maat van kerk, kardinaal Glemp", aldus Van den Broek. Van Solidariteit-zijde heeft Van den Broek de verzekering gekre gen dat de vier man sterke delega tie onder leiding van Nobelprijs winnaar Lech Walesa morgen tij- denè een lunch in de Nederlandse ambassade aanwezig zal zijn. Van den Broek wilde niet speculeren over mogelijke maatregelen van de Poolse autoriteiten, die de ontmoe ting met de delegatie zouden kun nen verhinderen. Desondanks zijn er aanwijzingen ook met de pri- dat de Poolse autoriteiten niet erg ■-katholieke gelukkig zijn met het gesprek tus- Van den Broek en de leiders Solidariteit. i den Broek wil een polarise- Goea-in6«.x:L1itc zegslieden lie ten echter doorschemeren dat Van den Broek een eventueel niet door gaan van de ontmoeting met de So- lidariteit-delegatie terstond aan de orde zou stellen bij zijn Poolse offi ciële gesprekspartners. Van den rende sfeer vermijden. "Het hoofd- Broek begon zijn bezoek gisteren doel van mijn bezoek sprek met de Poolse regering", al dus Van den Broek, maar daar naast wil hij van de vakbond Soli dariteit horen welke mogelijkhe- met een bezichtiging malige nazi-concentratiekampen Auschwitz en Birkenau. „Woorden schieten tekort om onze gevoelens tot uitdrukking te brengen. Maar denn deze ziet voor een nationale denk, voel, herinner en vergeet het dialoog, om de verzoening die de nooit", schreef hij in het Engels In de Amerikaanse plaats Boston heeft een 23-jarige Vietnamees met een automatisch geweer vijf men sen om het leven gebracht. Vol gens de politie, die dit gisteren meedeelde, zijn vermoedelijk alle I slachtoffers Vietnamese immi granten. De man heeft na zijn daad zichzelf van het leven beroofd. Een bekende van de dader verklaarde dat het drama te wijten is aan een al vier jaar slepende familievete over gestolen geld. AOUZOU (AP) - Met een een stoï cijnse glimlach speurt een jonge Libische kolonel de oneindige zandvlakte af die zich rond de basis Aouzou uitstrekt. „Het leven is zeer hard hier", constateert hij en gebaart daarbij naar zijn omgeving. „Zoals U kunt zien slapen velen in tenten en in loopgraven. Het is hier zeer heet, soms tot over de 50 gra den celsius terwijl hier ook de Libi sche winters het koudst zijn met temperaturen rond het vriespunt." De 32-jarige kolonel is eigenlijk niet gemachtigd om officieel te' spreken tegen de zes journalisten die de nacht hebben doorgebracht in de Libische basis in de Aouzou strook die vrijdag door Libische troepen is heroverd. De Tsjadische ambassade in parijs ontkende gis teren overigens dat Libië de be twiste strook zou hebben heroverd. Volgens Tsjaad heben Libische troepen slechts een deel van het ge bied in handen en wordt er nog steeds gevochten. Door het bezoek van de journa listen werd een tipje van de sluier gelicht over de doorgaans zo ge heimzinnig gehouden militaire ac ties van Libië. De Libische basis ligt voor een groot deel op on omstreden Libisch grondgebied maar een deel van het territorium van de landstrook ligt ten zuiden van de internationaal erkende grenzen. In Tsjaad dus. Het is vanaf deze basis dat de strijd met Tsjadi sche troepen wordt geleverd. De Libiërs houden het pp een verrassingsaanval die er voor ge zorgd heeft dat Tsjadische soldaten op de vlucht moesten slaan uit de oase. Overals liggen rode Tsjadi sche baretten, Tsjadische sigaret ten, ingeblikte tomatenpuree, Tsja dische militaire onderscheidings tekens en munitie voor geweren, granaatwerpers en andere wapens. De man die aan het hoofd stond van de verrassingsaanval is kolonel Gewapende Libische soldaten patrouilleren in de omgeving i Aouzou, die het Libische leger op Tsjaad heroverde. Ali Sherif Rify, 45 jaar, oud klasge noot van de Libische leider Moam- mar Gadhafi en in legerkringen al om gerespecteerd. „We hebben hen verrast en dat was een belang rijke factor. Het was ook niet zo maar een slag die geleverd werd voor de Libische soldaten. Het is ons dorp en de soldaten vochten dus om ons land weer in bezit te ne- De herovering van Aouzou was de eerste grote overwinning voor Libië na een reeks nederlagen en de verdrijving uit het noorden van Tsjaad in maart van dit jaar. Het verlies van de Aouzou strook, een 114.000 vierkante kilometer groot stuk woestijn en het Tibesti ge bergte zou een ernstige klap kun nen betekenen voor het bewind van Gadhafi. Vandaar de Libische militairen hun operaties voortzet ten om ook nog het Tibesti geberg te „schoon te vegen". Van enige Tsjadische tegenstand was niet veel te merken. Slechts een enkele keer klonken de schoten van ma chinegeweren uit de heuvels. Het officiële Libische persbu reau JANA meldde dat de Libische luchtmacht voor de tweede ach tereenvolgende dag zijn aanvallen op Tsjadisch territorium heeft voortgezet waarbij vluchtende hor den agenten werden nagejaagd en uitgeschakeld." Kolonel Rify vertelde hoe Libi sche straaljagers vrijdagochtend de grondtroepen assisteerden bij de aanval op de Tsjadische frontli nie, 10 kilomeier MANAMA/NICOSIA(AP/Rtr) - De Iraakse luchtmacht heeft gisteren aanvallen uitgevoerd op industrië le doelen in Iran, waaronder het voor de Iraanse economie zo be langrijke olie-eiland Kharg. Deze jongste luchtaanvallen waren de hevigste van deze zomer en duiden op een nieuwe escalatie in het ge wapende conflict tussen Irak en Iran. Voorts werd gemeld dat een nieuw konvooi van onder Ameri kaanse vlag en bescherming van Amerikaanse oorlogsbodems va rende Koeweitse tankers gisteren in de Golf-wateren is gesignaleerd. Het hernieuwde Iraakse luchtof- fensief tegen Iraanse olie-installa ties werd zaterdag ingezet, na een pauze van 45 dagen. Volgens de Amerikaanse onder minister van buitenlandse zaken, Armacost, lopen de Verenigde Sta ten meer kans verwikkeld te raken in een militair conflict met Iran, nu Irak zijn aanvallen op Iraanse olie installaties in de Golf heeft hervat. De Republikeinse senator Robert Dole meende dat er geen weg terug is voor de Amerikanen, die mo menteel met marineschepen tank schepen van Koeweit in de Golf es corteren. "We zijn er (in de Golf), we blijven er", aldus Dole. Volgens onderminister Arma cost beklemtoont de hervatting van de Iraakse aanvallen de nood zaak om in het kader van de resolu tie van de Veiligheidsraad van de VN een uitweg te zoeken voor de problemen in de Golf. Daarbij zou aan de resolutie van 20 juli jongst leden - die Iran en Irak opriep tot een onmiddellijk staakt-het-vuren - meer "tanden" gegeven kunnen worden door een tweede resolutie van de Veiligheidsraad, zo meende Armacost. Volgens zegslieden van aan de Golf gevestigde scheepvaartmaat schappijen staat een deel van het Iraanse olie-eiland Kharg in brand. Volgens een verklaring van het Iraakse militaire oppercommando heeft de luchtmacht ook een schip geraakt dat olie aan het laden was. De zegslieden, die niet met name genoemd wilden worden, verklaar den dat vanaf de Iraanse olie-in stallaties op het eiland grote rook wolken opstijgen. Het is niet dui delijk of de tanker eveneens in brand staat. Kharg is van essen tieel belang voor de Iraanse olie-in dustrie omdat het 90 procent van de olie-export voor zijn rekening neemt. Voorts voerde de Iraakse lucht macht gistermiddag aanvallen uit op een satelliet-communicatiecen trum en twee elektriciteitscentra les in de Iraanse steden Tabriz, Ha- madan en Asadabad. Radio, Tehe ran meldde dat bij deze aanvallen verschillende doden en gewonden waren gevallen. Het Iraanse persbureau IRNA meldde gisteren dat minister van buitenlandse zaken Ali Akbar Ve- layati een brief heeft gestuurd aan secretaris-generaal van de Verenig de Naties Javier Perez de Cuellar, waarin hij zweert de Iraakse aan vallen van zaterdag te zullen ver gelden. Inmiddels is een hoge functiona ris van het Japanse ministerie van buitenlandse zaken in Teheran aangekomen in een poging de Iraanse leiders ertoe te bewegen de resolutie van de VN-Veiligheids- raad te aanvaarden, waarin wordt opgeroepen tot een staakt-het-vu ren in de Golfoorlog. Volgens een bericht van het Iraanse persbureau IRNA is deze Takashi Onda zater dagavond in Teheran gearriveerd. Verzet tegen sloop resten joods getto FRANKFURT (Rtr) - Honder den demonstranten hebben za terdag in het centrum Frank furt een bouwput bestormd, waar de fundamenten zijn blootgelegd van huisjes van het vroegere joodse getto. De politie - slechts tien man sterk - kon de bezetting niet voorkomen. Er bevonden zich al ongeveer dertig 'krakers' in de bouwput. De andere demon stranten wilden voorkomen dat zij weggejaagd zouden worden, nadat de buurt rond de bouw put voor alle verkeer was afge sloten. De gemeente wil op de plek, waar ook de synagoge van het getto stond totdat deze in 1938 door de nazi's werd ver woest, een klantenservice-kan toor bouwen voor het plaatse lijke gas- en elektriciteitsbe drijf. De gemeente heeft aangebo den een deel van de fundamen ten af te dekken met een glazen vloer, die in de entreehal van het nieuwe kantoor zou komen te liggen. Maar de demonstran ten willen dat de fundamenten een monument worden en sen eerst een debat over de kwestie in de gemeenteraad. De schrijfster Eva Demski die zich al langer inzet voor houd van de fundamenten het getto, zegt dat ze laten zien hoe klein de ruimtes waren waarin de joden door het mid deleeuwse stadsbestuur wer den gedwongen te leven. „Nu ondergaan ze hetzelfde lot als hun vroegere bewoners," zei ze, „ze worden verbrijzeld en on derdrukt... totdat tegemoet ge komen is aan de behoeften van de stad". Aouzou. Achter de vijandeliike li nies werden parachutisten gedr opt. Nadat de Tsjadische linie was gevallen moesten de, volgens Lib ië, 2.000 soldaten in de oase hals over kop de heuvels ten zuiden van de oase in vluchten. „Het duurde slechts twee uur om Aouzou in te nemen," zei Rify. An dere militairen spraken van een ge makkelijk overwinning en noem den de herovering een „middag wandelingetje." Volgens de Libiërs zijn er hon derden Tsjadische soldaten ge sneuveld. De televisie sprak van 700 gesneuvelde vijandelijke troe pen. Verslaggevers ter plekke kon den echter maar 30 lijken tellen van Tsjadische militairen. De meeste slachtoffers leken jong te zijn. Een soldaat van onge veer 17 jaar lag in het woestijnzand, zijn hoofd op zijn armen alsof hij sliep en naast hem een pakje siga retten. Hij miste een voet. Verslaggevers kregen ook zes krijgsgevangenen te zien van de 23 soldaten die de Libiërs gevangen zouden hebben genomen. De Libi sche radio meldde dat aan hün zij de 10 soldaten zijn gesneuveld en 18 gewond zijn geraakt. De gevechten vonden plaats on der een bloedhete zon en op moei lijk begaanbaar terrein waar slan gen en schorpioenen hun domein hebben en een groot tekort aan wa ter is. De Libische soldaten waren goed uitgerust met wapens die een goede vertegenwoordiging waren van wat er zoals te koop is in de in ternationale wapenhandel. En als de Libische soldaten dat te eten krijgen wat ze hun gasten voorzet ten dat is hun menu uitstekend te noemen. De ranstoenen bestonden uit Zwitserse kaas, Italiaanse to nijn, Turkse snoepjes en Neder landse melk en verder Libische thee, koekjes en gedroogd fruit. WORLDWIDE EXPRESS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5