Aanslag op Sri Lanka bom
onder akkoord met Tamils
JUWELIER MATTHEUS BRINKS
Bonden slikken ontslag
230 man bij Thomassen
Ontslag na weigeren
riskant werk in Golf
Bedrijven ontkennen
schending embargo
tegen Zuid-Afrika
Juwelier Mattheus Brinks gaat
VERBOUWEN
en RUIMT EERST GRONDIG OP
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1987
PAGINA 9
SINGAPORE - Wat is de toe
komst van het Indisch-Srilan-
kaanse vredesverdrag, dat presi
dent Jayawardene en premier
Rajiv Gandhi 29 juli hebben on
dertekend om een eind te maken
aan het slepende conflict met de
Tamils? Heeft het nog kans van
slagen president Jayawardene
op het nippertje aan de dood is
ontsnapt de schrik er bij het Sri-
lankaanse parlement goed in zit?
door
Bon Mantiri
Die vragen dienen zich aan na
de aanslag in het parlementsge
bouw, twee dagen geleden. Op
het moment dat Jayawardene de
volksvertegenwoordiging vroeg
het vredesakkoord te steunen,
ontploften er twee granaten en
werden er schoten afgevuurd op
de president. Zes van zijn meest
ervaren ministers zijn voorlopig
uitgeschakeld en de parlementa
riërs van de regerende Nationale
Partij vrezen voor hun leven als
zij hun steun geven aan het ak
koord.
Minister van financiën, Ronnie
De Mei, die de aanslag oveleefde,
verklaarde dat de regering zich
onvermoeibaar zal blijven inzet
ten voor de uitvoering van het
akkoord en zich niets van ter
reuraanslagen zou aantrekken.
„De regering heeft het oog ge
richt op de toekomst en is slechts
geïnteresseerd in het belang op
lange termijn van land en volk of
het nu Singalezen zijn, Tamils,
Moslims of welk andere ras dan
ook", aldus De Mei kort na de
aanslag. Maar politieke analisten
zijn heel wat pessimistischer ge
stemd.
Het parlement zal op korte ter
mijn zijn fiat moeten geven aan
het akkoord, waarin onder meer
de samenvoeging van de noorde
lijke en oostelijke provincies tot
een Tamil-sprekend gebied
wordt voorgesteld. De Singalese
extremisten beschouwen het ak
koord als een uitverkoop aan de
Tamil-minderheid. Hoewel de re
gering een overweldigende
meerderheid heeft in de volks
vertegenwoordiging, zijn er toch
vele parlementsleden die, uit
vrees voor hun leven, nu tegen
het akkoord zullen stemmen.
De vrees voor e
slag zal, zo menen politieke ana
listen, de parlementaire besluit
vorming ten aanzien van de over
eenkomst volkomen verlammen.
Men weet niet wanneer de extre
misten opnieuw zullen toeslaan
en het gemak waarmee zij er in
zijn geslaagd om het parlement
binnen te komen, doet sterk het
vermoeden rijzen dat de bewa
kingstroepen met succes zijn
geïnfiltreerd. Men vraagt zich af
in hoeverre leger, politie en het
ambtenarenkorps nog betrouw
baar kunnen worden genoemd.
De verwachting is, dat de rege
ring in de komende periode sterk
het accent zal leggen op haar vei
ligheid en impopulaire maatre
gelen zal nemen om de politieke
stabiliteit te bewaren. Tegen die
achtergrond rijst de vraag of de
regering op de lange termijn nog
wel op democratische wijze kan
blijven regeren. Kan zij dan nog
wel rekenen op de steun van het
volk bij het uitvoeren van het ak
koord, zo vraagt men zich af.
Daarbij komt nog dat het voor
de president Jayawardene moei
lijk zal zijn om de zes ministers te
vervangen die als gevolg van de
aanslag gewond zijn. De uitge
schakelde bewindslieden beho
ren tot de meest capabele en
meest ervaren ministers wier
steun Jayawardene nu node zal
moeten missen, juist op een mo
ment dat hij het akkoord door
het parlement heen moet lood-
Soevereiniteit
Volgens politieke waarnemers
is men in het zuiden, waar het
grootste verzet is tegen het ak
koord, niet zo zeer tegen een au
tonome positie van de Tamils.
De zuidelijke Singalezen verzet
ten zich niet tegen die onderde
len in de overeenkomst waarbij
concessies worden gedaan aan
de Tamils. Zij wisten dat dit niet
te vermijden is. Men heeft zich
over het algemeen ermee ver
zoend. Maar wat zij, volgens deze
waarnemers, niet accepteren zijn
de concessies aan India. De
claim van New Delhi op de stra
tegische haven Trincomalee
wordt in het zuiden beschouwd
als een inbreuk op de soevereini
teit van Sri Lanka, evenals het
recht om te interveniëren in ra
dio-uitzendingen vanaf Srilan-
kees grondgebied naar India.
De Indiase regering, bang dat
het akkoord zal mislukken, ziet
in de aanslag een teken aan de
wand en heeft daarom transport
schepen met 2000 man in de rich
ting van Colombo gezonden.
Mocht president Jayawardene
een beroep doen, en dat kan
krachtens het akkoord, dan zul
len deze troepen meteen aan
land gaan. Maar als hij dat zou
doen, zou hij zijn eigen positie
ondermijnen omdat hij dan een
president wordt die moet ver
trouwen op buitenlandse troe
pen om zichzelf aan de macht te
houden. In een democratisch
systeem lijkt dit geen houdbare
positie.
Jaywardene staat voor een di
lemma. Als het akkoord niet
door het parlement wordt goed
gekeurd, dan zullen de Tamils
zeggen, waarom zullen wij al on
ze wapens inleveren. Sri Lanka
is dan weer terug bij af.
RHEDEN (ANP) - De vakbonden zijn gistermiddag akkoord gegaan met
230 gedwongen ontslagen bij het Rhedense bedrijf Thomassen Interna
tional, dat turbines en compressoren maakt. Dat heeft B. Roodhuizen van
de Industriebond FNV mede namens de andere bonden CNV, Unie BL-
HP en NCHP bekendgemaakt. De ontslagen worden volgende week za
terdag van kracht. Daarnaast zullen tot augustus volgend jaar nog eens 41
mensen via de vut afvloeien. Bij Thomassen werken nu nog 781 mensen.
De directie van Thomassen heeft, volgens Roodhuizen, ook van haar
kant een gebaar gemaakt om de pijn van de ontslagen zoveel mogelijk te
verzachten. Nog vorige week lagen de bonden en de directie met elkaar
overhoop over het zogenaamde ouderenplan, waarmee 22 werknemers
van Thomassen tussen 55 en 59 jaar na hun ontslag een aanvulling op hun
uitkering kunnen krijgen. De directie wilde daar oorspronkelijk eerst de
niet georganiseerde werknemers over raadplegen, maar is nu akkoord ge
gaan met het ouderenplan, waarvoor zij één miljoen op tafel legt.
Overigens is het nog niet zeker dat het ouderenplan ook doorgaat. Ten
eerste moeten de overgebleven werknemers van Thomassen ermee ak
koord gaan dat zij gedurende twee jaar twee procent van hun bruto-inko-
men moeten inleveren, om het plan mee te financieren. De werknemers
brengen daardoor zeven ton op. De werknemers ontvangen daarover vrij
dag een brief van de bonden.
Op de tweede plaats heeft Thomassen in 1983 van het ministerie van
economische zaken een lening gekregen om zich te redden uit het RSV-
debacle. Aan die lening was de voorwaarde verbonden dat er geen boven
wettelijke uitkeringen verstrekt zouden mogen worden. De minister van
economische zaken moet dus nog zijn fiat geven aan het ouderenplan van
directie en bonden.
Thomassen International in Rheden is in de problemen gekomen door
het instorten van de gasturbinemarkt tien jaar geleden. Vervolgens daal
de de dollarprijs. In de olie- en gasindustrie ontstond een crisis. Tenslotte
verbrak het Amerikaanse bedrijf Elliot in juni van dit jaar haar licentie
overeenkomst met Thomassen, waardoor het Rhedense bedrijf niet lan
ger hun compressoren mocht produceren en het Europees onderhoud
daarvan kon uitvoeren.
AMSTERDAM (ANP) - „Ik zou wil
len dat mr G.B.J. Hilterman in de
zaal aanwezig was", schertste
rechtbankpresident Asscher giste
ren tijdens een kort geding over de
vraag of A. Groenenboom terecht
is ontslagen nadat hij had gewei
gerd naar Koeweit te gaan om daar
reparaties te verrichten aan boord
van de Koeweitse olietanker Brid-
geton.
De Bridgeton lag eind juli in de
Koeweitse haven na op een mijn te
zijn gelopen in de Perzische Golf.
Groenenboom, als radarspecialist
werkzaam bij Radio Holland, oor
deelde de situatie in Koeweit niet
veilig omdat in die week de span
ningen tussen Iran en de bondge
noten van Irak hoog waren opgelo
pen. Hij weigerde naar Koeweit te
gaan en werd daarom op staande
voet ontslagen.
Tijdens het kort geding schet
sten beide advocaten zeer verschil
lende beelden van de situatie in de
Perzische golf. Volgens de advo
caat van Groenenboom, J. Dege-
ling, was de situatie in dat gebied
gevaarlijk en onvoorspelbaar.
„Zelfs Amerika wist niet hoe Iran
zou reageren, moet mijn cliënt dat
dan wel weten?", vroeg zij zich af.
Zij vond het ontslag op staande
voet een veel te zwaar middel om
de wemweigering af te straffen en
vroeg daarom doorbetaling van sa
laris aan de rechter.
De advocaat van Radio Holland,
E. Schenkius, vond de situatie op
dat moment in Koeweit wel mee
vallen. „Door de aanwezigheid van
de Amerikaanse vloot verwachtte
niemand dat er iets zou gebeuren.
Iran heeft niet eens de middelen
om Irakese doelen daadwerkelijk
aan te vallen." Het uitvoeren van
de opdracht was voor Radio Hol
land heel belangrijk, zo betoogde
zij verder. „Bovendien zou het ac
cepteren van de werkweigering tot
gevolg kunnen hebben dat andere
werknemers ook verstek laten
gaan als ze naar een gebied moeten
waar ze het gevaarlijk vinden. De
hele affaire heeft een smet gewor
pen op de naam van Radio Hol
land".
De rechtbank doet 27 augustus
uitspraak.
DEN HAAG (ANP) - Drie Neder
landse bedrijven hebben met ver
bazing gereageerd op de beschuldi
ging dat zij het wapenembargo van
de Verenigde Naties tegen Zuid-
Afrika schenden. De bedrijven ko
men voor op een lijst die door een
speciale rapporteur i's voorgelegd
aan de subcommissie mensenrech
ten van de VN in Genève.
Op de lijst, die is samengesteld
door de Egyptenaar Ahmed Khali
fa, staan vier Nederlandse bedrij-,
ven die militaire goederen zouden
leveren aan Zuid-Afrika. De bedrij
ven zijn Philips, Eurometaal, Van
Ommeren en Space Capital Inter
national. Philips, munitieprodu
cent Eurometaal en rederij Van
Ommeren lieten weten zeer ver
baasd te zijn over deze beschuldi
ging en ontkenden ten stelligste
het wapenembargo direct of langs
omwegen te schenden. Het bedrijf
Space Capital International is bij
het ministerie van economische za
ken in Den Haag niet bekend en is
niet om commentaar gevraagd.
Het gaat om een officieel docu
ment dat onlangs is voorgelegd aan
de subcommissie mensenrechten
van de VN, die deze maand in Ge
nève vergadert. Het is een lange op
somming van bedrijven over de he
le wereld die banden zouden on
derhouden met „het racistische be
wind van Zuid-Afrika". De lijst, die
ruim een jaar oud is, werd enkele
maanden geleden ook al behan
deld in de mensenrechtencommis
sie van de VN. Een grote meerder
heid van de commissie aanvaardde
toen een resolutie waarin het werk
van rapporteur Khalifa werd ge
prezen. Met name in kringen van
westerse diplomaten is de lijst ech
ter niet onomstreden. „De menin
gen verschillen of dit document
wel nauwkeurig is", zo zei een di
plomaat gisteren.
Woordvoerder Van Schagen van
Philips onderstreepte dat zijn be
drijf zich strikt aan de regels houdt
en geen militaire goederen aan
Zuid-Afrika levert. „Zeker niet
vanaf Nederlands grondgebied en
ook niet langs een andere route".
Van Schagen zegt „geen flauw
idee" te hebben hoe Philips op de
VN-lijst is terechtgekomen. Hij er
kent wel het bestaan van „een grijs
gebied" omdat de regels niet in ie
der land gelijk zijn. „Maar wij hou
den ons aan de voorschriften in ie
der betrokken land", zei de Phi-
lips-woordvoerder.
„Wij hebben de afgelopen jaren
niet aan Zuid-Afrika geleverd en
weten ook niets af van indirecte le
veranties", stelt woordvoerder
Vonk van Eurometaal in Zaandam.
Volgens hem is de plaats van Euro
metaal op de VN-lijst „absoluut on
gegrond".
Rederij Van Ommeren liet bij
monde van woordvoerder Fokma
weten niet betrokken te zijn bij
ontduiking van het wapenembar
go. Volgens hem wordt Van Om
meren mogelijk genoemd wegens
een zaak die tien jaar geleden
speelde. „Ongeveer tien jaar gele
den heeft Van Ommeren aan een
derde een schip verhuurd dat werd
gebruikt voor transport naar Zuid-
Afrika. Dat schip had goederen aan
boord die mogelijk een militaire
bestemming konden krijgen. Wij
waren daar verder niet bij betrok
ken", aldus woordvoerder Fokma.
„Nadien heeft zich niets voorge
daan wat een plaats op die lijst zou
rechtvaardigen", voegde hij er aan
toe.
Stakingen Chili
SANTIAGO (UPI/AFP) - Ongeveer
20.000 Chilenen zijn gisteren de
straat opgegaan tijdens de eerste
grote demonstratie tegen het mili
taire bewind van Augusto Pino
chet dit jaar. Manuel Bustos, de
voorzitter van de vakbondscoalitie
Nationaal Arbeiderscommando
(CNT), heeft opgeroepen tot een al
gemene staking op 7 oktober aan
staande „om de terugkomst van de
democratie te versnellen".
Bustos sprak in Santiago, voor
duizenden arbeiders en studénten,
die hem zo nu en dan onderbraken
met leuzen als „de militaire dicta
tuur gaat vallen". Bustos riep de
oppositiepartijen en de bonden
voorts op tot het organiseren van
een massaprotest op 3 september,
acht dagen voor de herdenking van
de bloedige coup waarbij president
Salvador Allende 14 jaar geleden
werd doodgeschoten en Pinochet
aan de macht kwam.
Wij zullen deze advertentie héél simpel houden.
TROUWRINGEN:
per paar 759,- per paar 1450,
per paar 1008,- per paar 646,
per paar 668,- per paar 792,
GOUDEN CHOKERS n« voor de helft!
van 3150,- voor 1195,- van 2250,- voor1445,-
van 3495,- voor1995,- van 1655,- voor 895,-
van 1700,- voor/ 950,-
GOUDEN BROCHES
met parel van 460,- nu 250,-
brochette van 655,- nu 350,-
brochette van 155,- nu 80,-
enz. enz.
WITGOUD MET PAREL EN BRILLANT
van 2450,- voor 1650,-
witgoud van 2670,- voor 1595,-
witgoud van 2750,- voor 1950,-
enz. enz.
DAMESRINGEN GOUD
met parel van 661,- voor350,-
met parel van 430,- voor295,-
met parel van 760,- voor385,-
enz. enz.
GOUDEN HANGERS
met granaat van 212,- voor 125,'
met earneool van 348,- voor 175,'
met bloedkoraal van 435,- voor 250,'
met parel van 102,- voor 72,-
met malachiet 325,- voor 145,'
DAMESFANTASIERINGEN GOUD
granaat van 475,- nu 250,-
camée van 485,- nu 325,-
carneool van 410.- nu f 195,-
zirconia, opaal enz. enz.
GOUDEN BEDELS bal van 308,- voor 150,-
auto van 540,-voor 250,-
grote maat ezel van 2g5 voor f 125>.
enz. enz.
GOUDEN ARMBANDEN
van 1650,- voor 1295,-
slavenband van 1775,- voor 1200,-
granaatarmband van 1925,- voor 995,-
bloedkoraalband van 2475,- voor 1950,-
enz. enz.
DAMESRINGEN witgoud
met brillant
van 755,- voor675,-
van 525,- voor295,-
van 585,- voor/ 395,-
van 573,- voor 375,-
enz. enz.
ZEGELRINGEN HEREN
witgoud cachet van 1190,- voor 835,'
blauwlagensteen van 665,- voor 450,'
jaspis van 535,- voor 375,'
earneool van 990,- voor 690,
GOUDEN DAMESHORLOGES
lederen band
prisma 725,-nu 495,
Longlines staal, stalen band
Certina 1175,- voor625,-
GOUD MET GOUDEN BAND
Candino 3250,- nu 2500,-
Dugena 2745,- nu 1995,-
Certina 18 karaat 2250,- nu 1500,-
Ömega horloge van 1350,- nu 695,-
orient 275,- nu 195,-
Indus 135,- nu 75,-
Prisma 199,- nu 98,-
NOG HONDERDEN HORLOGES VAN ALLE BEKENDE MERKEN ZOALS
SEIKO, OMEGA, PRISMA, PONTIAC, ETERNA, CERTINA, DUNHILL, (ja, de
echte!) LONGINES IN GOUD, STAAL DOUBLÉ. FUNK AFGEPRIJSD.
OP IS ECHT OP. DIT KOMT NOOIT MEER.
GRIJP UW KANS VOOR HET TE LAAT IS.
HAARLEMMERSTRAAT 126 (NAAST HEMA)
(Zetfouten in prijzen voorbehouden)
2312 GE LEIDEN.
TEL. 071-121074
,.heUs Brings
£e«^-een,nean/
