'Golf wordt
met mijnen
zonodig
bezaaid'
DAAR STAAT U.
ZATERDAGAVOND.
MET'N ZENDING
VOOR ITALIË
DIE DE DEUR UIT
MOET.
Mijnwerkers willen praten
over inperken van geweld
Weer uitstel besluit over gevechtsvliegtuig Israël
Nieuw dreigement van Iran
Steun voor Lange's
anti-kernwapenbeleid
Gefrustreerde
VS-diplomaat
neemt ontslag
Zevenling
Weer coalitie SPD/FDP
ER IS 'N ZEKERE MANIER,
BEL DE DHL KOERIER.
06-0552
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1987
PAGINA 5
SINGAPORE - De Labourrege-
ring van premier David Lange in
Nieuw Zeeland is opnieuw geko
zen voor een termijn van drie jaar.
De 45-jarige advocaat versloeg zon
der veel moeite zijn rivaal van de
Nationale Partij, Jim Bolger, die in
zijn verkiezingsrede had verklaard
dat, als hij zou winnen, zijn partij
de betrekkingen met Washington
zou herstellen en Amerikaanse
atoomschepen toestemming zou
geven om in de Nieuwzeelandse
wateren te varen, op voorwaarde
dat zij de anti-kernwapenwetten
van het eiland zouden respecteren.
Labour won 56 van de 97 zetels
in het parlement, terwijl de Natio
nale Partij de rest op haar naam
mocht bijschrijven. Lange heeft in
de afgelopen drie jaar vergaande
cent, een verhoging van de rente
tot 30 procent en werkloosheid
voor 120.000 van de 3.3 miljoen
Nieuwzeelanders. Niettemin won
Labour met een comfortabele
meerderheid van 15 zetels de ver
kiezingen. Lange, bekend om zijn
geestige, maar vaak ook bijtende
opmerkingen, verklaarde dan ook:
MANAMA/BAHREIN (AP/Rtr/AFP/DPA/UPI) - De voorzitter van het Iraanse parlement, 0_„ir„.
Rafsanjani, heeft gisteren gezegd dat Iran mijnen kan maken „als zaadjes" waarmee de econo°mische hervormingen inge-
Perzische Golf bezaaid zal worden als Irak de aanvallen op de Iraanse olie-installaties roerei In_ zijn buitenlands ^beleid
voortzet.
Enkele uren eerder had Irak twee olievelden in het zuidwesten van Iran gebombar
deerd. De aanvallen waren volgens Bagdad bedoeld om Iran te dwingen een VN-resolu-
tie, waarin tot een wapenstilstand wordt opgeroepen, te aanvaarden.
WASHINGTON (AP/Rtr/UPI) -
Philip Habib, de speciale Ameri
kaanse gezant voor Midden-Ameri-
ka, heeft ontslag genomen, zo heeft
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken bekend ge
maakt. Habib, die alom geldt als
een zeer bekwaam diplomaat, zou
volgens ingewijden tot zijn besluit
zijn gekomen omdat zijn aanbeve
lingen ten aanzien van het Ameri
kaanse beleid in Nicaragua keer op
keer door president Reagan terzij
de werden geschoven.
De woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken ver
klaarde evenwel dat Habib had be
sloten zich terug te trekken omdat
hij zijn taak gewoon als beëindigd
zou beschouwen. Reden daarvoor
zou volgens de voorlichter het feit
zijn dat vorige week in Guatemala-
stad een vredesplan voor Midden-
Amerika werd aangenomen dat
een aanzienlijke versterking bete
kent van het proces naar oplossing
van de politieke tegenstellingen in
die regio.
Het was een publiek geheim dat
Habib met zijn opvattingen
oplossing van het Middenameri-
kaanse conflict, waarin hij steeds
onvoorwaardelijk werd gesteund
door minister van buitenlandse za
ken Shultz, een aantal felle botsin
gen heeft gehad met president
Reagan. Zowel Habib als Shultz
zouden voorstander zijn van direc
te besprekingen tussen Washing
ton en Managua.
President Reagan zal bij het
Amerikaanse Congres vóór 30 sep
tember geen voorstel indienen
voor nieuwe financiële hulp aan de
Contra's.
Dit deelde de woordvoerder van
het Witte Huis, Fitzwater, zaterdag
mee na het wekelijkse radiopraatje
van de president vanuit zijn ver
blijf in Santa Barbara. Op 30 sep
tember loopt de hulp aan de Con
tra's af en tot voor kort werd ver
wacht dat Reagan vóór die tijd een
verzoek tot hulp ter hoogte van 140
miljoen dollar zou indienen. Vori
ge week .zei een regeringsfunctio
naris dat de president na eind sep
tember wellicht alleen komt met
een voorstel om de periode te over
bruggen van 30 september tot 7 no
vember, de dag dat de termijn af
loopt van het vredesplan voor Mid-
den-Amerika.
In het noorden van Nicaragua
woeden momenteel zware gevech
ten tussen regeringstroepen en de
Contra's. Naar schatting 2.000 door
de Verenigde Staten gesteunde op
standelingen leveren daar slag met
zes bataljons Nicaraguaanse mili
tairen. De opstandelingen zijn in
het berggebied bij de grens met
Honduras ingesloten en zouden
voor hun bevoorrading geheel af
hankelijk zijn van nachtelijke CIA-
vluchten.
Een militaire woordvoerder in
Managua zei dat de huidige ge
vechten „van zeer groot belang
voor het land zijn". De verliezen
van de Contra's zijn nu al „onher
stelbaar", aldus de woordvoerder.
Naar schatting 5.000 Contra's zijn
de afgelopen maanden vanuit Hon
duras Nicaragua binnengedron
gen. Tot nu toe zijn ongeveer 1.500
opstandelingen gedood. Meer dan
340 rebellen hebben zich overgege
ven. Hoe groot de verliezen aan re
geringszijde zijn werd niet bekend
gemaakt.
Buitenland kort
Rafsanjani zei dat de Iraakse aan
vallen op Iraanse olie-installaties
de oorzaak waren van de gevaren
voor de scheepvaart in de Perzi
sche Golf, maar dat Iran de olie-ex-
port over deze belangrijke water
weg zonodig geheel stil kan leggen.
„Als de wereld bezorgd is om de
veiligheid in de Perzische Golf,
moet een eind worden gemaakt
aan de wandaden van Irak," zei hij
volgens het Iraanse persbureau Ir-
na. Iran wordt algemeen verant
woordelijk gesteld voor de mijnen,
maar heeft zelf de Verenigde Sta
ten beschuldigd.
In de Golf van Oman werd dit
weekeinde voor de kust van de
Verenigde Arabische Emiraten
door duikers en patrouilleboten
gezocht naar de vijf man die ver
mist worden nadat het bevoorra
dingsschip Anita op een mijn was
gelopen en gezonken. Eerder was
een ander bemanningslid aan zijn
verwondingen bezweken. De druk
ke ankerplaats voor de kust van
Fujairah is gesloten. Gisteren
brachten scherpschutters van het
leger van de Verenigde Arabische
Emiraten twee mijnen tot ontplof
fing bij Fujairah. De mijnen waren
zaterdag al gesignaleerd, maar ver
der afgedreven en toen opnieuw
gevonden. De afgelopen week zijn
zeker al zes mijnen gezien.
Het Amerikaanse marinevaar
tuig Guadalcanal, met acht mijnen-
vegende helikopters aan boord, is
gisteren in de Perzische Golf aan-
'de -gekomen
LIVERPOOL (Rtr/AFP/UPI) -
Een 27-jarige vrouw, wier echt
genoot met een hormoonprepa
raat was behandeld, heeft zater
dag een zevenling gebaard. Een
van de zeven kinderen, vier
meisjes en drie jongens, stierf
een half uur na de geboorte. De
baby's, met een gezamenlijk
gewicht van acht pond, werden
14 weken te vroeg geboren. De
bevalling vond met de keizers
nede plaats. Een woordvoerder
van de kraamkliniek zei dat alle
kinderen 'in slechte toestand'
verkeren. Hun overlevingskans
wordt op vijftig procent ge
schat.
De geboorte van een zeven
ling is in Groot-Brittannië niet
eerder voorgekomen. Het re
cord was tot dusver bij zeslin-
gen blijven steken,
vijf bekend zijn.
volgde hij een strikt anti-kernwa
penbeleid.
Dat leidde tot het uittreden uit
het 36 jaar oude Anzusverdrag. een
defensieakkoord tussen de Ver
enigde Staten, Nieuw Zeeland en
Australië. Lange is ook een fel te
genstander van Franse atoomproe-
ven in de Stille Oceaan.
Onder de ambitieuze leiding van
Amerikaanse olieconcern dat de minister van financiën Roger
fabriek exploiteert, is er geen spra- Douglas heeft de Labourregering
ke van mogelijke sabotage. Hij zei de subsidies voor de boeren en de
dat de brand, die werd gevolgd beschermende maatregelen voor
door twee zware ontploffingen, de industrie afgeschaft en tegelij-
vermoedelijk door kortsluiting is kertijd de inkomstenbelasting ver-
veroorzaakt. Over de omvang van laagd.
de schade kon Aramco nog geen Dit beleid van Douglas leidde tot
mededelingen doen. een inflatie van ongeveer 20 pro-
Bij een brand in een fabriek voor
de produktie van vloeibaar gas in
Saoedi-Arabië zijn zaterdag vier ar
beiders gewond geraakt. Volgens
woordvoerder van Aramco, het
door
Bob Mantiri
„Wat een opmerkelijk land, wat
een opmerkelijk oordeel".
Het is voor het eerst sinds 1946
dat de socialistische partij in
Nieuw Zeeland erin slaagt om voor
een tweede achtereenvolgende ter
mijn aan de macht te komen.
Lange zal in de loop van deze
week zijn nieuwe kabinet bekend
maken. Diplomatieke waarnemers
zijn benieuwd wie hij op defensie
zal benoemen. De nieuwe minister
krijgt er een taak bij. Hij zal ook
verantwoordelijk zijn voor het
nieuwe ministerie voor ontwape
ningszaken.
Labours politiek voor kernont
wapening zal de voornaamste lei
draad worden van het buitenlands
Het 18.000 ton metende amfi
bisch aanvalsschip voer zaterdag
ongemerkt door de Golf van Hor-
moez en ligt momenteel voor anker
bijna 50 kilometer ten noordoosten
van Bahrein. De Sea Stallions als
mede gevechtshelikopters voerden
gisteren reeds patrouillevluchten
uit, zo werd gemeld. Washington
besloot de Guadacanal naar de
Perzische Golf te sturen nadat de
onder Amerikaanse vlag varende
olietanker Bridgeton vorige maand
op een mijn liep. De Amerikaanse
helikopters zouden zeer spoedig
kunnen worden ingezet ter be
scherming van het konvooi tan
kers dat in Koeweit wacht om uit
te varen.
De Iraanse minister van buiten
landse zaken Velayati heeft giste
ren gezegd dat zijn land bereid is
secretaris-generaal Perez de Cuel-
lar van de Verenigde Naties te ont
vangen voor een .gesprek over de
veiligheid in de Perzische Golf. Die
stap komt onverwacht omdat Iran
de volkerenorganisatie heeft ge
laakt vanwege haar weigering om
Irak als agressor aan te duiden.
Bij een goudmijn van de Anglo
American Company ten zuidwes
ten van Johannesburg raakten za
terdag 24 mensen gewond toen de
bewakingsdienst traangasgranaten
en rubberen kogels afvuurde. Vol
gens het mijnbedrijf vielen staken-
JOHANNESBURG (Rtr/AFP) - De
leiders van de circa 300.000 staken
de zwarte mijnwerkers in Zuid-
Afrika hebben gisteren besloten in
te gaan op de uitnodiging van 's
lands grootste mijnbedrijf, Anglo
American Corporation, om te pra
ten over mogelijkheden het toene- de mijnwerkers werkwilligen
mende geweld in te dammen. Vol- De NUM spreekt dit tegen,
gens de Nationale Unie van Mijn
werkers (NUM) zijn ongeveer 240
mensen gewond geraakt en meer
dan 200 gearresteerd sinds de sta
king, de grootste in de geschiede
nis van Zuid-Afrika, vorige week
zondag uitbrak.
de staking te willen breken. Hij
sprak over 'barbaarse acties' bij de
mijnen van de kant van de autori
teiten die de staking met geweld de
kop in zouden willen drukken.
Volgens de mijnbedrijven is op
sommige plaatsen hun veiligheids
personeel aangevallen door - in
sommige gevallen zwaarbewapen
de - stakers, die zich hebben ver-
Ramaphosa zei dat de besprekin- schanst in de pensions van de mij-
Bovendien zouden militante
stakers werkwillige arbeiders ter-
de NUM en de mijnbedrijven roriseren. Anglo American
sinds het begin van de staking, die schuwde zaterdag de mijnwerkers
Cyril Ramaphosa, de secretaris
generaal van de Nationale Unie
van Mijnwerkers (NUM), zei dat tij
dens een bijeenkomst van 200
NUM-functionarissen besloten is
met Anglo American Corporation
te gaan praten over het geweld. Te
gelijkertijd liet hij echter weten dat
de staking bij de goud- en kolen
mijnen onverminderd doorgaat
totdat alle eisen van de vakbond
zijn ingewilligd.
ongeveer de helft van Zuid-Afri
ka's goudmijnen en een vijfde van
zijn kolenmijnen heeft getroffen.
De vakbondsleider sprak berich
ten tegen dat de bond, die een
loonsverhoging van 30 procent
eist, gas terug zou nemen. „De sta
king gaat door totdat er een ak
koord is bereikt", aldus Ramapho-
De secretaris-generaal van de
NUM beschuldigde het blanke be
wind ervan zich aan de kant te
scharen van de mijnbedrijven en
beleid. Een van de beloften van
Lange is dat hij een ontwapenings
conferentie zal organiseren van
landen in de Stille Oceaan.
Maar het zal niet makkelijk zijn
deze verkiezingsbelofte na te ko
men. Australië stelt zich op het
standpunt dat het Anzuspact met
de VS van essentieel belang is voor
zijn defensie. De regering van Bob
Hawke wil onder de Amerikaanse
atoomparaplu blijven.
Premier Hawke is van plan om
volgende maand naar Nieuw Zee
land te gaan om de kwestie met
zijn socialistische collega te be
spreken. Minister van buitenland
se zaken, Bill Hayden, waarschuw
de onlangs nog voor de toenemen
de invloed van de Sowjet-Unie in
de Stille Oceaan.
Lange's anti-kernwapenbeleid
zal mogelijk ook de handelsbetrek
kingen tussen Nieuw Zeeland en
de Europese landen onder druk
gaan zetten. Lange heeft tijdens de
verkiezingen gezegd een krachtig
tegenstander te zijn van de Franse
atoomproeven in de Stille Oceaan
en hij streeft ernaar de Fransen uit
het Mururoa-atol weg te krijgen.
David. Lange
- opmerkelijk oordeel -
(foto AP)
Voorts is Lange tegen de Franse
koloniale aanwezigheid in Nieuw
Caledonië.
Diplomatieke waarnemers me
nen dat dit de handelspositie van
Nieuw Zeeland met de EG-landen
in negatieve zin kan beïnvloeden,
met name de afzet van Nieuwzee
landse boter op de EG-markt. De
besprekingen over nieuwe quota
worden volgend jaar gehouden.
HAMBURG (DPA/Rtr) - De Westduitse sociaal-democratische SPD en de
liberale FDP zijn in het weekeinde na bijna drie maanden onderhandelen
overeengekomen samen een regering te vormen in de stadstaat Ham
burg. Het is de eerste SPD/FDP-coalitie sinds de 'Bonner Wende' van
1982, toen de liberalen niet meer met de sóciaal-democraten maar met de
christen-democraten in de landelijke regering gingen zitten.
In Hamburg kwamen de twee partijen na de langdurigste coalitiebe
sprekingen in de Westduitse naoorlogse geschiedenis een omvangrijk
samenwerkingspakket overeen. Dat pakket moet nog officieel worden
goedgekeurd door de nationale partijtoppen, voordat de deelstaatrege
ring in Hamburg op 2 september aantreedt.
In de verkiezingen voor de Senaat van Hamburg afgelopen mei wist de
SPD de meeste zetels (55) te veroveren. Een duidelijke meerderheid ech
ter ontbrak. De SPD probeerde vervolgens met de CDU, die 49 zetels
verwierf, in zee te gaan alsmede met de radicale Alternatieve Lijst, een
pacifistische milieubeweging die net als de FDP acht zetels in de Senaat
behaalde. Die pogingen liepen echter op niets uit.
Zowel de SPD als de FDP hebben „pijnlijke concessies" moeten doen,
aldus burgemeester Klaus von Dohnanyi (SPD). Maar Dohnanyi en plaat
selijk FDP-voorzitter Ingo von Münch toonden zich optimistisch over de
kans van slagen van de nieuwe regering.
ADVERTENTIE
Tijdens een stakingsbijeenkomst in Lenasia, een plaats ten westen van Johannesburg
zingen zwarte mijnwerkers politieke liederen. (foto ap>
dat het bedrijf overweegt minstens
één mijn te sluiten, wat tot het ont
slag van circa 2.000 mijnwerkers
kan leiden. Ramaphosa zei giste
ren dat als de stakers worden ge
dwongen de eventueel gesloten
mijnen te verlaten er 'iets ver
schrikkelijks zal gebeuren'.
Volgens de onafhankelijke La
bour Monitoring Group hebben de
belangrijkste mijnconcerns al min
stens 90 miljoen rand (90 miljoen
gulden) aan inkomsten gedorven
als gevolg van de staking.
WORLDWIDE EXPRESS
Overstromingen
Bij ovérstromingen in het mid
den en noorden van Chili hebben
54 mensen de dood gevonden, ter
wijl 20 anderen worden vermist.
Ruim 80.000 mensen hebben hun
huizen moeten verlaten. Duizen
den vierkante kilometers woonge
bied en landbouwgrond is door
buiten hun oevers getreden rivie
ren blank gezet. Veel bruggen, we
gen en spoorlijnen in het tweedui
zend kilometer lange gebied tus
sen de steden Temuco en Antofo-
gasta in het noorden zijn on
begaanbaar geworden.
Vergiftiging
Een 31-jarige Chinese is ter dood
gebracht nadat in juni 186 mensen,
vooral schoolkinderen, overleden
na het eten van door haar vergiftig
de rijstkoekjes. De vrouw werkte
in een banketbakkerij en zou tot
haar daad zijn gekomen omdat zij
het niet kon vinden met haar nieu
we chefs. Een handlanger die haar
aan het vergif hielp en ervan op de
hoogte was wat zij daarmee van
plan was werd tot 7 jaar cel veroor
deeld.
TEL AVIV - Het Israëlische kabi
net heeft een besluit over de toe
komst van het omstreden ge
vechtsvliegtuig Lavi gistermiddag
opnieuw uitgesteld. Volgens enke
le ministers besloot premier Sja-
mir de discussie twee weken te
verdagen, toen bleek dat zich een
kleine meerderheid binnen het ka
binet aftekende tegen de produktie
van het peperdure toestel.
door
Taco Slagter
Over het al dan niet doorgaan
met het project wordt nu al maan
den in Israël gedebatteerd. Maar
zowel Sjamir als vice-premier Si
mon Peres in de regering van na
tionale eenheid, durven (nog) geen
beslissing te forceren. Beiden zijn
voorstander van de Lavi.
Tegenstanders zijn onder meer
de minister van defensie Rabin en
zijn collega van financiën Nissim.
Die willen de gevechtsjager
schrappen, omdat voortgang ten
koste zou gaan van vernieuwing en
uitbreiding van andere legeronder
delen. Ook trekken in hun ogen de
hoge ontwikkelings- en produktie-
kosten een te zware wissel op 's
lands c
De ontwikkeling van de Lavi
heeft tot op dit moment al 1.5 mil
jard dollar heeft gekost. Het groot
ste deel daarvan is door de Ameri
kanen betaald. Om in de jaren ne
gentig 75 jagers te kunnen laten
vliegen moet nog zo'n slordige 4
miljard dollar worden bijgepast.
Geld dat er in feite niet is en dat
de Amerikaanse regering niet meer
wil geven. Washington vindt het
met de uit de hand gelopen kosten
nu wel welletjes en biedt Israël de
vrijwel gelijkwaardige gevechtsja
ger F-16 te koop aan.
Om de halsstarrige voorstanders
van de Lavi te paaien heeft het
Pentagon Jeruzalem onder meer
aangeboden de F-16 tegen NAVO-
prijs te verkopen. Dat komt vol
gens bronnen in Jeruzalem neer op
om en de nabij negentien miljoen
dollar per stuk. Dat is andere koek
in vergelijk met de geschatte prijs
voor een Lavi: die zou bij een pro
duktie van 75 stuks 97 miljoen dol
lar gaan kosten.
Slagveld
Het is opvallend hoe praktisch
de gehele generale staf onder aan
voering van Rabin de afgelopen
maanden zich tegen de Lavi heeft
gekeerd. Volgens defensiekringen
in Tel Aviv heeft een studie om
trent een nieuwe slagorde voor toe
komstige oorlogen de doorslag ge
geven de jager te laten vallen.
Niet hypermoderne tanks of ge
vechtsvliegtuigen zullen de uitslag
op het slagveld bepalen, maar
nieuwe wapensystemen die Israël
in staat stellen een uitputtingsslag
met zo min mogelijke verliezen te
overleven, aldus defensiespecialis
ten.
Rabin: Lavi-project stopzetten
Voor de ontwikkeling van die ge
heime nieuwe wapens is veel geld
nodig. Dat zou, volgens het minis
terie van defensie, vrij te maken
zijn door de Lavi te laten vallen.
Maar Peres en Sjamir willen dat
tot nu toe niet. Peres zei gister
avond dat het opgeven van de ge
vechtsjager een teken van 'nationa
le zwakte' is en een definitief einde
maakt aan Israëls vooruitgang op
het gebied van de elektronische
technologie. Volgens de president
van de cenjrale bank prof Micheal
Bruno is dat echter een drogreden.
„Alleen de supermachten kunnen
het zich veroorloven een dergelijk
duur toestel te ontwikkelen en te
produceren".
Bruno heeft berekend dat Israël
de komende tien jaar ten minste
250 miljoen dollar uit eigen zak
moet betalen als het kabinet be
sluit door te gaan met de ontwikke
ling en produktie van de Lavi. Dat
geld zou volgens hem beter be
steed kunnen worden om de eco
nomische groei in Israël weer op
gang te brengen.
Gevaar
Kortom, wat Bruno en andere
economen beweren is dat wat Is
raëls paradepaardje op wapenge-
bied en in technologisch opzicht
zou moeten zijn, in feite de verde
diging en de economie van het
land in groot gevaar brengt.
Sjamir en Peres stellen daar
tegenover dat de Lavi nodig is om
werkgelegenheid te behouden.
Wordt de Lavi 'neergehaald', dan
komen er onmiddellijk drie a vier
duizend werknemers op straat te
staan. Onzin, menen de economen.
Die ontslagen waren na voltooiing
van het project toch ook gevallen.
Minister van immigratie Yacov
Tsur was na de ministerraadsver
gadering gisteren woedend over
die besluiteloosheid op valse gron
den. Hij vond het uitstellen van de
beslissing een ernstige vorm van
onbehoorlijk bestuur. „Ons politie
ke systeem deugt niet door beslui
ten over dit soort halszaken als
maar vooruit te schuiven", aldus
de minister.
