'VS zullen buiten Golfoorlog blijven' 'Bouterse heeft macht nog steeds in handen' Italië wil VN-vredesmacht Hoge straling minder schadebjk dan vermoed 'Pro-Iraanse groep achter bom in Sousse' Ex-president Libanon overleden 'Terrorisme bedreigt democratie Filippijnen' Noriega van Panama was in dienst CIA Doden bij treinongeluk in Rusland ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1987 BUITENLAND PAGINA 5 WASHINGTON (AP/Rtr/UPI/DPA/AFP) - De Amerikaanse minister van buitenlandse za- ™óndsTkernp"wf inde'stilteOc"- CHICAGO (AP) - Uit studies en analyses van de medische behan deling bij de slachtoffers van de kernramp in Tsjernobyl blijkt dat mensen meer radio-actieve straling kunnen verdragen dan tot nog toe werd aangenomen. Dat staat in een verslag in het gisteren verschenen medische tijdschrift Journal of the American Medical Association. In hetzelde artikel staat echter cent er weer bovenop en de mees- wel dat er zeker geen'geneeswijze' ten zijn ontslagen, aldus het 1 kan worden gevonden voor stra lingsslachtoffers na bijvoorbeeld een kernoorlog. Daarentegen staat in het blad dat de gevolgen op lange-termijn op de gezondheid door straling als ge volg van een Amerikaanse boven- 1954 lange tijd onderschat ken George Shultz heeft gisteren tegen het parlement gezegd dat de regering niet van plan is betrokken te raken bij de oorlog tussen Iran en Irak. Evenmin is het Witte Huis van plan zijn geweest, gebruik te maken van de Wet op de Oorlogsbevoegdheden om de aanwezigheid van de Amerikaanse marine in de Perzische Golf juridisch te ondersteunen. kernramp in Tsjernobyl i tegen de senaatssub- in de VS om een uitspraak Gale heeft de Sowjets meegehol pen bij de behandeling van de slachtoffers van de kernramp op 26 april vorig jaar. Daarbij kwamen twee mensen direct om het leven en 29 anderen bezweken aan de op gelopen verwondingen als gevolg van te sterke straling. Shultz commissie voor de toewijzing middelen dat Koeweitse tankers in de Golf worden geëscorteerd om de doorvoer van olie naar het Wes ten te garanderen en „er voor te zorgen dat bevriende landen niet door Iran worden geïntimideerd". Hij voegde eraan toe dat de rege ring „niet van plan is zich met die oorlog te bemoeien". Volgens Shultz had het weinig zin in dit speciale geval gebruik te maken van de de wet op de oorlogs bevoegdheden, gezien de vele ter roristische activiteiten in de hele wereld. Bovendien bepaalt de wet dat de president de Amerikaanse troepen na 60 dagen moet terug trekken, tenzij het Congres de oor log verklaart of het handhaven van de troepen bekrachtigt, waardoor de regering nog minder zin heeft zich op deze wet te beroepen. Intussen zijn de federale rechters vraagd over het constitutionele meningsverschil tussen het Con gres en de regering dat opnieuw is ontstaan na Reagans besluit om de Koeweitse tankers in de Golf te be schermen. Leden van het Congres hebben de inwerking stelling ge ëist van de wet op oorlogsbevoegd heden van 1973, waarin beperkin gen worden opgelegd aan de be voegdheid van de president om Amerikaanse militairen te sturen naar gebieden waar vijandelijkhe den dreigen. Het geding is aange spannen door 114 leden van het Huis van Afgevaardigden en de Se naat. De Italiaanse minister van bui tenlandse zaken Andreotti heeft voorgesteld om een multinationale eenheid mijnenvegers samen te stellen onder toezicht van de Vere nigde Naties. Italië heeft hiertoe in middels een officieel verzoek inge diend bij de VN. In Bonn is vernomen dat de Westduitse regering mogelijk een kleine marinevloot naar het noor den van de Atlantische Oceaan en naar de Middellandse Zee zal stu ren om Amerikaanse schepen in de gelegenheid te stellen naar de Per zische Golf te' gaan. België heeft verklaard op dit moment niet deel te nemen aan een gezamenlijke Eu ropese zeestrijdmacht vo or de mij- rienbestrijding in de Golf. De Amerikaanse marine heeft in middels het escorteren van een tweede tankerkonvooi in de Perzi sche Golf minstens een week uitge steld. Er wordt met het vertrek van het konvooi gewacht tot Ameri kaanse mijnenvegende helikopters de vaarroute in de Golf hebben vrijgemaakt. Drie Koewéitse tankers wachten in de haven Khor Pakkan in de Golf van Oman op vertrek naar Koeweit. Het konvooi had volgens TUNIS (Rtr) - De Tunesische rege ring heeft de fundamentalistische oppositiegroepering Islamitische Tendens Beweging MTI er van be schuldigd verantwoordelijk te zijn voor de bomaanslagen die afgelo pen zondag werden gepleegd in vier hotels in Sousse en Monastir. Bij die aanslagen raakten dertien mensen, voor het merendeel bui tenlandse toeristen, gewond. Een regeringswoordvoerder, aangehaald door het dagblad La Presse, verwierp gisteren een MTI- verklaring waarin de organisatie plan donderdag al moeten vertrek- verklaarde niets met de aanslagen ken- te maken te hebben. „De poging van de MTI zich met deze schaam teloze verklaring in de ogen van de Tunesische bevolking en de inter nationale publieke opinie vrij te pleiten is lachwekkend" Regeringsautoriteiten in Tunis verklaarden na de aanslagen dat de daders gezocht moesten worden in fundamentalistiscche kring. Maar het is voor het eerst dat er officieel een verband wordt gelegd tussen de MTI en de bomaanslagen. Vol gens Tunis maakt deze beweging deel uit van een pro-Iraans funda mentalistisch netwerk dat tracht de regering omver te werpen. SAN SEBASTIAN - Een Franse auto in de Spaanse stad San Sebastian is in de brand gevlogen nadat een erin- geplaatste bom was ontploft. De politie vermoedt dat de Baskische afscheidingsbeweging ETA verantwoordelijk is voor de aanslag. De ETA protesteert tegen de uitlevering van Baskische gevangenen in Frankrijk aan Spanje. Bij een andere aanslag op een kazerne van de Guardia Civil in Zarauz, raakten gisteren twee militairen en drie burgers gewond. Zarauz ligt 20 kilometer ten westen van San Sebastian. De mensen raakten gewond door rondvliegende brokstukken. De aanslag werd gepleegd met een raketgranaat. De verantwoordelijkheid r aangenomen wordt dat ook deze het werk i i de afscheidingsbewe- Sluiting Het eerste speciaal voor AIDS- patiënten bestemde ziekenhuis in de Verenigde Staten moet wegens gebrek aan geld sluiten. Het hospi taal in Houston is nog geen jaar open en heeft een verlies geleden van 7 miljoen dollar. Het zieken huis werd beheerd door de organi satie American Mêdical Internatio nal en de artsen waren afkomstig van de Universiteit van Texas. De universiteit heeft laten weten dat de financiële situatie uit de hand liep. Naar schatting kost de verple ging van een AIDS-patiënt 40.000 dollar per jaar. BEIROET (AP) - De vroegere Liba nese president Camille Chamoun is gisteren op 87-jarige leeftijd overleden. Hij werd donderdag in een ziekenhuis in oost Beiroet op genomen na een ernstige hartaan val. De maronitische katholiek Cha moun was van 1952 tot 1958 presi dent van Libanon. Kort voor het eind van zijn zes-jarige ambtster mijn vroeg hij om Amerikaanse mi- Camille Chamoun. litaire hulp bij het neerslaan van een islamitische opstand. Daarmee was hij de aanleiding voor het eer ste Amerikaanse militaire ingrij pen in het Midden-Oosten, na de Tweede Wereldoorlog. De afgelopen 19 jaar overleefde Chamoun vier aanslagen op zijn le ven. De eerste daarvan werd ge pleegd op 5 mei 1968 toen een sun- nitische jongeman met met een pistool in de kaak schoot. In maart 1980, november 1985 en op 7 janua ri van dit jaar was Chamoun het doelwit van aanslagen met auto bommen. „God beschermt mij," zei de be jaarde politicus voor de radio na de jongste aanslag. „Ik geloof in de maagd Maria, wier ikoon ik altijd op de borst draag. Zij beschermt mij." De op 3 april 1900 geboren Cha moun is een van de belangrijkste leiders van het land geweest. Hij werd op 29-jarige leeftijd voor het eerst tot lid van het parlement ge kozen, 14 jaar voor net land onaf hankelijk werd van Frankrijk. Aan het eind van de jaren vijftig richtte Chamoun zijn rechtse Na tionale Liberale Partij op, om zich te wapenen tegen de toenemende invloed van de linkse Progressieve Socialistische Partij van wijlen druzenleider Kamal Jumblatt, in de provincie Chouf, waar beiden vandaan kwamen. Chamoun, die in Engeland rech ten studeerde, is in Libanon vooral bekend onder zijn bijnaam Nimer, de naam van zijn vader en het Ara bische woord voor tijger. De „Tijgermilitie" van Cha- mouns NLP was tot 1980 actief in de Libanese burgeroorlog, toen zij vernietigend werden verslagen door de rivaliserende rechtse strijdmacht van de vermoorde pre sident Basjir Gemayel. Chamouns zoon Dany (53) werd in 1986 gekozen tot partijleider en hij probeert in de christelijke delen van zuid-Libanon weer een Tijger militie te formeren. Hij zou dat doen in samenwerking met Israël. Chamoun, die minister van bui tenlandse zaken was in de verdeel de regering van waarnemend pre mier Salim Hoss, voorspelde woensdag, in zijn laatste openbare rede, een hongersnood in Libanon. „Dit land is op weg naar een totaal bankroet en hongersnood," zei hij. Onkwetsbaren' niet bestand tegen kogels KAMPALA (DPA) - Ruim tweehonderd Oegandese rebel len, die meenden door tove naars onkwetsbaar te zijn ge maakt, zijn deze week tijdens zware gevechten met rege ringstroepen om het leven ge komen. Dit heeft radio Kampa la gisteravond gemeld. Volgens het Oegandese mi nisterie van defensie vielen on geveer 700 opstandelingen woensdag het vliegveld van de provinciehoofdstad Soroti aan, 200 kilometer ten noordoosten van Kampala. Volgens gevan gen genomen guerrillastrijders hadden zij voor de aanval hun lichamen ingesmeerd met een „tovermiddel" dat hen zou be schermen tegen kogels. De op standelingen die zingend en pratend de aanval op de lucht haven inzetten waren slechts licht bewapend. De guerrilla-organisatie, waarvan de politieke achter grond onbekend is, wordt aan geduid als „de Heilige Geest". (Een stralingsdosis van 1 rad staat ruwweg gelijk aan de straling van 50 röntgenfoto's van de longen.) Sommige overlevenden van de ramp in Tsjernobyl kregen echtei 600 rad. Volgens Gale kunnen mensen met behulp van een speci ale behandeling die op de slachtof fers in de Sowjet-Unie is toegepast, misschien wel een stralingsdosis verdragen van 800 rad. Gale voegde er echter wel aan toe dat wat er in Tsjernobyl is gebeurd slechts een fractie weergeeft van de gevolgen bij een kernoorlog. „De medische zorg na Tsjernobyl met artsen en wetenschappers uit 20 landen en voor vele miljoenen aan apparatuur en medicijnen, is nietszeggend bij wat nodig is tij dens een kernoorlog", aldus Gale. In een ander verslag in het blad staat dat de gezondheidsrisico's na de ontploffing van een waterstof bom voor de bewoners van Bikini in 1954 groter zijn dan werd aange nomen. Bij 2.300 bewoners zijn ge zwellen aan de schildklier gecon stateerd als gevolg van de straling. Aanvankelijk werd gezegd dat slechts twee atollen van Bikini zwaar besmet waren met radio-ac tieve straling. Maar volgens een studie van de Universiteit van Seattle zijn ook 12 andere atollen besmet waardoor bewoners gevaar oplopen schildklierafwijkingen op te lopen. MANILLA (AP) - President Cora- zon Aquino heeft gisteren bij de be grafenis van de vermoorde minis ter Jaime Ferrer verklaard dat ter rorisme de ernstigste bedreiging voor de democratie is. Zij bezwoer echter de democratie te zullen handhaven en „de anarchie te be strijden met de wet en moord met gerechtigheid". De 70-jarige Ferrer, minister van lokaal bestuur, werd vorig week einde doodgeschoten samen met zijn chauffeur. In de media en door veel oppositieleiders is geopperd dat de regering-Aquino de greep op het land dreigt te verliezen. De politie pakte gisteren een man en een vrouw op voor verhoor over de zaak, maar een woordvoerder zei dat nog geen belangrijke aanwij zingen waren gevonden. Aquino zei dat het land door het terrorisme voor het dilemma staat of „we orde kunnen hebben zonder tirannie en vrede zonder onder drukking. Moet de democratie strijden met de wapens van de vij and: met verraad en lafhartigheid? Aquino, die een terneergeslagen indruk maakte, beloofde dat haar regering zich zou houden aan de wet en „zelfs onder extreme om standigheden het fatsoen tegen over het volk zou bewaren". Volgens de politie zijn zeker vier openbare personen - parlements voorzitter Ramon Mitra en drie le den van de kiesraad - sinds de moord op Ferrer met de dood be dreigd. Aquino merkte op dat in al de 20 jaar dat Marcos aan de macht was, nooit een minister is vermoord, on danks het brede verzet tegen zijn bewind. „Wellicht wordt het ge weld niet uitgelokt door wandaden maar door fatsoen, dat wordt aan gezien voor zwakte." WASHINGTON (AFP) - Generaal Manuel Antonio Noriega, de feite lijke heerser van Panama, werkte jarenlang voor de Amerikaanse in lichtingendienst CIA. Noriega was ook betrokken bij drugshandel. Dit zei William Jordan, een vroege re Amerikaanse ambassadeur in Panama van de Verenigde Staten, gisteren tegenover de Amerikaan se televisie-omroep ABC. Jordan verklaarde niet te weten of Noriega nog steeds voor de CIA werkt aangezien hij niet meer in dienst is van de Amerikaanse rege ring. De ex-ambassadeur zei ver der dat de beschuldigingen tegen de Panamese generaal over drugs handel stuk voor stuk gefundeerd zijn. Hoewel nog niemand is aange houden in verband met de moord op Ferrer, gaat de verdenking voor al uit naar de communistische op standelingen, die waarschijnlijk ook verantwoordelijk zijn voor de dood van ruim 50 man politie en le ger dit jaar in Manila. De Beweging voor een Nieuwe Maatschappij van aanhangers van Marcos heeft gisteren opgeroepen tot een „grootscheepse oorlog te gen de misdaad en de rebellie". Voorzitter Nicanor Yniguez van de Beweging zei dat het land in de greep was van een „schrikbe wind", dat het economisch herstel bedreigt. Een vooraanstaand lid van het parlement, Hermogenes Concep- cion, heeft gisteren aangekondigd dat hij een wetsvoorstel zal steu nen om de doodstraf weer in te voe ren. De doodstraf werd in de nieu we grondwet afgeschaft, maar het parlement behield de mogelijkheid om de doodstraf weer in te voeren voor „verschrikkelijke misdaden". MOSKOU (UPI/Rtr/AFP) - Bij een botsing tussen een passagiers- en een goederentrein in de omgeving van Rostov aan de Don, 900 km ten zuidoosten van Moskou, zijn don derdagavond mensen om het leven gekomen. Dit heeft het officiële persbureau Tass gisteren gemeld. De twee treinen kwamen in bot sing bij het Kamenskaja station. De remmen van de goederen trein weigerden, waardoor deze met een snelheid van 140 km per uur een helling afraasde. De 53 met graan geladen wagons vlogen in het station Kamenskaja uit de rails terwijl de lokomotief op de passa- gierstrein inreed. Twee wagons werden daarbij verpletterd. Het Centrale Comité heeft zijn medeleven betuigd aan de familie leden van de slachtoffers. Er wor den maatregelen genomen om hulp te verlenen aan de nabestaan den. Een regeringscommissie, ge leid door vice-premier Gennadi Vedernikov, stelt een onderzoek in naar de oorzaak van het ongeluk. Dit kan als aanwijzing worden ge zien dat er veel slachtoffers zijn ge vallen. De Sowjet-autoriteiten hebben in het verleden zelden gegevens verstrekt over het aantal slachtof fers bij treinongelukken die wel door de pers waren gemeld. Vorig jaar november vielen bij een trein botsing in de Oekraïne zeker 41 do den en 30 gewonden, zo bleek uit berichten in de krant van de spoor wegarbeiders Goedok. Vakantie De Afghaanse partijleider Najib houdt vakantie in een vakantie oord in de Sowjet-Unie. Dat heeft het ministerie van buitenlandse za ken in Moskou gisteren gezegd. Najib verliet op 19 juli Afghanistan en werd na een persconferentie in Moskou, twee dagen later niet meer gezien. Woordvoerder Gen nadi Gerasimov zei op een pers conferentie: „Hij houdt nu vakan tie in de Sowjet-Unie. Het is augus tus, hij is in een vakantie-oord." Asiel Vier Roemeense acrobaten die met een circus door de Verenigde Staten trekken, hebben aan de Amerikaanse overheid gevraagd om politiek asiel. Dë vier acroba ten zijn drie vrouwen en het doch tertje van 13 van een van hen. Zij laten hun mannen en in het geval van een van hen een zoon in Roe menië achter. Zij zeiden niet aan te nemen dat op hen wraak zou wor den genomen. Huisarrest Vijftien leden van een Duitsspre kende beweging die streeft naar zelfbestuur voor de streek van Alto Adige (het vroegere Zuid-Tirol) in het noordoosten van Italië, hebben gisteren huisarrest gekregen om dat zij ervan verdacht worden in het buitenland stemming tegen de Italiaanse staat te hebben gemaakt. De vijtien, leden van de Südtiroler Heimatbund, beschuldigden Italië er in november van het vorig jaar in Wenen van aan "fascistische on derdrukking" te doen. PARAMARIBO/DEN HAAG (ANP) - De eerste grote bijeen komst afgelopen weekeinde van de Surinaamse „oude" politieke par tijen in de aanloop naar de verkie zingen van 25 november heeft di rect al gezorgd voor flinke op schudding in Paramaribo. De mas sale opkomst en de uitspraken van de politici vielen slecht bij het le ger en een dag na de manifestatie drongen militairen bij bevelhebber Desi Bouterse aan op een breuk met de leiders van de „oude" poli tiek. Er moest een einde komen aan de samenwerking tussen mili tair gezag en politieke partijen in het topberaad. door Cor Speksnijder/ANP De reactie van de legerleider op de eis van zijn manschappen is ver rassend te noemen. Niet de partij en werden uit het topberaad ge wipt maar Bouterse zelf stapte de ze week uit het hoogste politiek or gaan van Suriname. Tot een volle dige breuk met de partijen kwam het niet omdat de politieke arm van het leger, de 25 februari bewe ging (VFB), in het topberaad verte genwoordigd blijft, zij het op lager niveau. De samenwerking met de partijen moet blijven doorgaan om de verkiezingen voor te bereiden, zo liet Bouterse weten. De militairen die hadden ge klaagd over „beledigingen, verne deringen en bedreigingen" door de „oude" politici lieten weten blij te zijn dat hun bevelhebber „terug is in het kamp" De „terugkeer" van Bouterse naar de Memre Boekoekazerne be tekent echter niet dat zijn politieke rol is uitgespeeld. Hij blijft rege ringsleider en zijn uittreden uit het topberaad zal geen einde maken aan zijn invloed op dit orgaan. „Er is in feite weinig veranderd. Bou terse is nog steeds de man die de macht in handen heeft", zo stelt een welingelichte zegsman in krin gen van de politieke partijen. Velen in Paramaribo stellen zich de vraag wat er eigenlijk achter het vertrek van Bouterse uit het topbe raad zit. Een goedingelichte waar nemer, die anoniem wenst te blij ven, oppert de mogelijkheid dat de bevelhebber meer aandacht wil be steden aan het leger. Volgens hem bestaat er binnen de strijdkrachten een radicale groep die weinig voelt voor het houden van verkiezingen en het opgeven van de machtsposi tie van de militairen. Een militair die zijn afkeer van de „oude" politieke partijen niet verbergt is kapitein Olfers. Hij be toogde dat de politieke leiders Jag- gernath Lachmon (VHP), Henck Arron (NPS) en Willy Soemita (KTPI) naar het kampement ge bracht hadden moeten worden om verantwoording af te leggen over hun uitlatingen op de massa-bij- Legerleider Desi Bouterse. (foto ANP) eenkomst. „Het leger laat niet met zich spotten. De volgende keer zul len wij duidelijk maken wie het hier voor het zeggen heeft", zo sprak Olfers dreigend. Het is niet makkelijk een beeld te vormen over de houding van Bou terse zelf tegenover de democrati seringsplannen. Hij zei in het begin van de week onomwonden dat er niets buiten het leger om gedaan zal worden, welke partij na 25 no vember ook aan de macht komt. „Dat is geen bluf maar historie, die wij sinds 1980 hebben geschreven. Wij maken een wezenlijk onder deel uit van de politiek, nu en in de toekomst. Laat dat gezegd zijn". Later voegde hij daar echter aan toe dat het Surinaamse leger de uitslag van de verkiezingen zal res pecteren. Opvallend is dat de als havik be kendstaande ex-minister Henk Herrenberg onlangs in alle stilte opnieuw kabinetschef van Bouter se is geworden. In politieke kring wordt Herrenberg gerekend tot de genen die niet veel behoefte heb ben aan algemene verkiezingen. Minister Henk Heidweiller van buitenlandse zaken ontkent even wel dat de benoeming van Herren berg tot kabinetschef van negatie ve invloed zal zijn op het democra tiseringsproces. „Wij kunnen niet anders dan op de ingeslagen weg (van democratisering, red.) door gaan", zo stelde Heidweiller. De politieke partijen moeten een zucht van verlichting hebben ge slaakt toen bleek dat de samenwer king met het leger niet geheel zou worden verbroken, hetgeen de ver kiezingen in gevaar had kunnen brengen. „De voorbereidingen voor het referendum en de verkie zingen kunnen doorgaan", zei VHP-leider Lachmon opgelucht. Na de dreigende taal van Bouterse en kapitein Olfers ontstond in Pa ramaribo de vrees dat van verkie zingen niets terecht zou komen en sommigen meenden dat de politie ke leiders gevaar zouden lopen. Het Surinaams verzet in Neder land (Nationale Verzetsraad Suri name) bracht zelfs de laatste maan den van 1982 in herinnering toen massale steun voor democratise- ringseisen de inleiding vormde voor de moordpartij op 8 decem ber. Een politieke zegsman in Pa ramaribo stelde echter: „Bouterse durft de gebeurtenissen van 1982 niet te herhalen". Voordat de „oude" partijen hun bijeenkomst hielden werd al dui delijk dat de machthebbers in Pa ramaribo niet van plan zijn het de VHP, NPS en KTPI in de verkie zingsstrijd erg makkelijk te ma ken. De manifestatie mocht niet worden georganiseerd in het cen trum van de hoofdstad, waardoor moest worden uitgeweken naar een buitenwijk. Vcerverbindingen werden gestagneerd en sommige busdiensten vielen uit. De televisie zond geen beelden uit van de manifestatie, die naar schatting 60.000 Surinamers op de been bracht, terwijl de partij van Bouterse, de NDP, de afgelopen weken kon rekenen op meer dan ruime belangstelling van de staats media. De kritiek die Bouterse we gens dit 'verzuim' op de staatstele visie leverde, komt niet bijster overtuigend over. Weinigen in Pa ramaribo kunnen zich voorstellen dat een uitzendverbod zonder me deweten van het militair gezag is afgekondigd. De reactie van het leger na de massa-bijeenkomst toont nog eens aan dat de speelruimte van „oude" politici niet onbeperkt is. Verwij zingen naar de economische crisis en vergelijkingen met de jaren vóór 1980 worden door het leger al beschouwd als 'uitdagingen'. Over gevoelige kwesties als mensen rechten laten de politici zich in het openbaar niet uit. Ook na de verkiezingen blijft de vraag bestaan of het leger geheel terugkeert naar de kazerne en zich zal beperken tot de verdediging van de Surinaamse soevereiniteit. Lachmon riep afgelopen weekein de uit tegenover de enthousiaste toehoorders: „De wereld zal voor ons openstaan als Suriname niet meer voorkomt in het rijtje van Zuidamerikaanse dictaturen". Zover is het nog niet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5