'Die spanning, daar verlang je naar terug'
n-wimqi'wi
Wassenaarder en Hazerswoudeiiaar beldiminen Mount McKinley, de koudste berg ter wereld
WASSENAAR/HAZERSWOUDE - 1 juli, half acht 's morgens. Wassenaarder Franck van
der Barselaar (22) en Hazerswoudenaar Frank Schmidt staan bovenop de koudste berg ter
wereld, de Mount McKinley in Alaska. Drie weken vol tegenslagen en diepe koude liggen
ver achter hen, de Mount McKinley-rivier stroomt kilometers lager. Diep gelukkig pakt de
Wassenaarse Franck zijn camera en maakt voor het eerst in de geschiedenis camera-opna
men op de 6194 meter hoge top, die heel toevallig in een stralend zonnetje baadt.
Een nieuwe mijlpaal in twee klim-
carrières vol steeds hogere, steilere
en moeilijker bergruggen. Begin
juni het avontuur begint. De twee
Francken komen, samen met twee
kornuiten, dan aan op het New
Yorkse Kennedy Airport en hoe
ven hun reisdoel maar te vertellen
en de bewonderende 'wauw,
wauws' zijn niet van de lucht. De
Mount McKinley, de hoogste en
koudste berg van het contingent,
prikkelt het chauvinisme en is (dan
ook) een geliefd reisdoel. Zo'n 800
mensen per jaar nemen het vlieg
tuig naar Anchorage, de hoofdstad
van Amerika's koudste staat, en
gaan van daar uit naar Talkeetna,
200 kilometer landinwaarts.
door
Paul van der Kooij
Met drie bergen van ruim 5000
meter in de buurt is het plaatsje, ge
legen op de 63ste breedtegraad,
een Amerikaanse variant op het
Franse klimcentrum Chamonix.
De Nederlanders komen hier aan
met een geleende truck en 500 kilo
bagage: slaapzakken, touwen, pik
houwelen, slagijzers en genoeg
eten voor zes weken. Alleen al in
Alaska kopen ze 200 kilo proviand.
Eenmaal op orde laten ze zich
met een klein cessna-vliegtuig naar
een gletsjer vliegen op 2000 meter
hoogte. Ze acclimatiseren hier wat
en selecteren de bagage zorgvul
dig. Ze komen uit op 40 kilo per
persoon: 15 kilo in de rugzak en 25
kilo voor een superlicht, plastic
sleetje. De eerste vijftien kilome
ters lopen ze op ski's. Dat gaat snel
ler, zeker over vlakke gletsjers met
diepe sneeuw. Bovendien willen
de vier een primeur op hun naam
schrijven door als éersten de koud
ste berg ter wereld af te skiën.
Na vier dagen arriveert de mini-
expeditie in een groot basiskamp
op 4200 meter. Met het oog op de
vele espedities is hier in de klim-
tijd tussen half april en half juni
een vaste medische post ingericht.
Doordat het kamp in een soort kom
ligt, is de wind hier niet zo snijdend
en koud en kunnen vermoeide
klimmers goed acclimatiseren en
herstellen. Overdag komen de tem
peraturen hier zelfs boven nul, als
de zon een beetje meewerkt.
De kilometers rond de vesting
zijn bar en boos: véél sneeuw, veel
wind en 's nachts temperaturen
van min 35 graden. Het-blijkt het
slechtste klimseizoen van de
laatste 20 jaar en wanneer de vier
geen goede sneeuwwènden rond
de tent graven, kan een tijdelijke
slaap verworden tot een eeuwige.
Ook het koken vergt veel tijd in het
koude en zuurstofarme bergge
bied. Bergopwaarts is het zelfs zó
moeilijk een brander gaande te
houden dat de heren van spaghetti
en macaroni overschakelen op spe-
cialische instant-maaltijden. Het
smelten van sneeuw schiet er
steeds meer bij in. Terwijl een
klimmer voor iedere kilometer
hoogte een liter water moet drin
ken, hebben ze op 5000 meter echt
geen tijd om 25 liter water te ma
ken.
Op sommige dagen is het weer te
slecht voor klimavonturen en heeft
de dagindeling iets saais: de een na
de ander verlaat de tent, die eigen
lijk niet berekend is op vier perso
nen, en komt snel weer terug om
dat het weer veel te guur is. Om de
tijd te doden wordt op kaarten ge
keken en praten de expeditieleden
over de tocht en het leven. De walk
mans hangen vaak rond de hoof
den. "Door muziek kun je je ge
dachten verzetten", zegt Franck.
Pindakaas
De stemming blijft ook tijdens
de sombere dagen goed. Hooguit
zijn er wat kleine meningsverschil
len. De Mount McKinley-expeditie
onderscheidt zich op dat punt
scherp van de Mount Everest-ex-
peditie, waar de leden ruzie kregen
over een potje pindakaas. "Dan zat
men op 6000 meter en zei de man
die het potje had meegesjouwd dat
het zijn pindakaas is. Jammer,
want je moet samen tot een presta
tie komen", zegt Franck.
De vier Nederlanders kennen el
kaar goed. De Fran(c)ken uit Was
senaar en Hazerswoude zijn zelfs
vaste klimmaten: ze hebben heel
wat Alpentoppen bedwongen en
vormen ook in Alaska een koppel.
"Het is bij bergbeklimmen belang
rijk datje goed op elkaar bent inge
steld, dat je weet hoe je op elkaar
moet reageren".
Op de dag dat de twee anderen.
Peter Kok en Hans Achterbosch,
met ski's de bovenste kilometer
van de McKinley bestijgen, probe
ren zij het samen lopend. Het weer
is eigenlijk te slecht voor de tocht,
maar uit praktische overwegingen
gaan ze toch: het eten is na twee
weken klimmen en stilstaan bijna
op en de heren moeten enkele dui
zenden kilometers lager 'bijtan
ken'. Het wordt een immens zware
dag, voor beide koppels.
Peter en Hans hebben grote
moeite om de vijf kilo zware ski's
over de ongenaakbare rotsen te til
len en komen niet hoger dan 5600
meter. De Hazerswoudenaar en
Wassenaarder raken ondanks de
vele alpine-ervaring en duurtrai-
ningen zwaar uitgeput. Ze gaan
steeds slomer lopen, moeten om de
tien seconden naar adem happen,
maar weten van geen ophouden.
Franck: "Je gaat hallucineren en je
verstand vernauwt zich. Je denkt
nog maar aan een ding: de top". En
op die top ziet hij steeds duidelij
ker een groot zilveren kruis staan.
Pas wanneer de Fran(c)ken zich
voor de derde keer in de top vergis-
mense vlakte moeten oversteken,
slaat de twijfel toe. Ze staan op dat
moment op een hoogte van 6130
i de Mount McKinley. Het gaat sneller op de lange latten, zeker als er gletsjers met diepe sneeuw
Een kamp onderweg. Touwen, pikhouwelen, skies
meter. De top ligt slechts 60 meter
hoger, maar lijkt onbereikbaar. Het
is windkracht acht, mistbanken
stormen aan en de tien uur klaute
ren heeft zijn sporen nagelaten.
Laat op de avond zijn ze terug bij
de tent en de volgende dag skiën ze
terug. Hans en Peter houden halt
op 4200 meter, de twee Fran(c)ken
zijn zo vermoeid dat ze terug gaan
tot 2000 meter. Op die hoogte her
stel je veel sneller.
Succes
In de nacht voor hun tweede po
ging, wanneer de Fran(c)ken klaar
wakker in hun tent liggen, keren
twee collega's gedesillusioneerd
terug. Een storm met snelheden
van 200 kilometer per uur heeft op
5200 meter hoogte hun tent ver
nield en in de kou liep Peter een
tweedegraads bevriezing op. Nog
zo'n tegenvaller en de klimmer
moet vingers missen. De twee Fran
(c)ken weigeren op te geven, weten
dat de sponsors daar ook niet blij
mee zullen zijn. En in de klaarlich
te poolnacht, wanneer de anderen
de slaapzak inkruipen, gaan zij
1900 meter hoogteverschil over
bruggen: "Als het weer in Alaska
ook maar even mooi is, moet je
daar direct van profiteren. Ieder
moment kan het omslaan".
Om half acht staan ze op de top
en merken ze dat het zilveren kruis
een Fata Morgana was. er staan al
leen wat stokken. De Wassenaarse
Franck heeft voor het eerst een
goed gevoel op het puntje van een
berg. "Meestal is het een desillusie.
Zodra je uit een bergwand komt is
de spanning eraf en wordt zo'n
laatste stukje naar de top een te
genvaller. Hier had ik tranen in
mijn ogen, voelde ik hoe ik had
moeten knokken om boven te ko
men". Met de blauwe luchten en
witte velden kijkt hij honderden
kilometers ver en ziet hij bijna
recht onder zich de river McKinley
stromen.
Na deze intense minuten haalt
het duo, dat onderweg regelmatig
heeft gefilmd, de video-camera uit
de beschermhoes. Kunnen veel ca
mera's kunnen de immense koude
en hoge vochtigheidsgraad niet
aan, de twee kilo zware video van
het viertal doet het gelukkig prima
bij een temperatuur van -25 gra
den. Het is wel een koude klus. Om
de gevoelige apparatuur te kunnen
bedienen moet de filmer zijn bo
venhandschoenen uittrekken en
dreigt bevriezing. Franck kan daar
over meepraten. Als zijn jas even
niet aansluit op zijn handschoenen
ontstaat direct een kleine wond.
Een maand later is het litteken nog
immer zichtbaar.
Na een half uurtje top onderne
men ze de terugtocht en slaan ze
een kamp op op 5.000 meter, zodat
Peter en Hans niet zoveel bagage
hoeven te torsen bij hun tweede
poging. Een paar uur na zijn vrien
den staat ook organisator Hans op
de top. Peter, die kort tevoren zul
ke stevige bevriezingsverschijnse
len had, bereikt de volgende dag
het koude doel.
Lawines
De vreugde wordt snel getem
perd. Een mede-klimmer, die kort
tevoren zo'n goed gezelschap
bleek, valt 1000 meter omlaag. De
man had enorme ervaring, maar
wordt genekt door een brok hard
ijs in een vlakte vol zachte sneeuw.
De Hollandse jongens zien af van
een beklimming van de moeilijke
McKinley-kant en de elementen
onderschrijven die keus. Door het
mooie weer van de laatste dagen
komen er bruine sporen in de
sneeuw en storten veel lawines
zich met fors geweld omlaag. Een
van die lawines treft het basis
kamp, dat op dat moment acht
klimmers herbergt. Gelukkig kan
een van de getroffenen zich bevrij
den en de anderen uitgraven.
Ook de 6000 meter hoge Mount
Hunter trekt niet langer, nadat een
Frans team van de noordwand is
gevaagd. En na drie-en-een-halve
week, twee weken later dan voor
zien. verlaten ze de gletsjer. Omdat
de vier nog wat tijd over hebben,
besluiten ze vijf dagen met een
truck door wat poolvlaktes te rij
den. Door de regen zien ze weinig,
maar praten en plannen ze des te
Volgend jaar willen de heren
naar de 5200 meter hoge Mount Ke
nia, die ter hoogte van de evenaar
ligt, en tijdens de eerste besprekin
gen zijn de vier het er unaniem over
eens dat ze ëén hoofdsponsor moe
ten krijgen, die de volle 10.000 gul
den op tafel legt. Voor de Alaska-
trip hebben ze verschillende mate
riaal- en reissponsors gestrikt. De
blijdschap over zo'n constructie is
klein, het verbond levert ook niet
voldoende op.
Van de 25.000 gulden reis- en ma
teriaalkosten moeten ze 14.000 gul
den zelf opbrengen. Een deel van
dat bedrag hopen ze terug te ver
dienen door lezingen te houden en
verhalen, door foto's en video-ma
teriaal goed te verkopen. De rest
moet worden aangezuiverd door
vaste salarissen en lieve ouders. De
twee Fran(c)ken en Peter werken
naast hun (avond)studie. Peter had
een betrekking bij de PTT maar
moest zijn ontslag indienen om
naar Alaska te kunnen. Daarnaast
verdienen ze een centje bij als gid
sen en klimclub-leiders.
Full-time klimmers willen ze niet
worden. "Dat lijkt me maar een
eenzijdig bestaan", zegt Franck.
"Ik wil ook graag een thuis hebben,
waar je af en toe tot rust kunt ko
men, motivatie kunt opdoen". En
dat thuis ligt duidelijk in Neder
land, het land dat na iedere reis
kleiner, voller en bekrompener
overkomt. En zo zal het wel blijven.
Eerlijk klimmen
Na de Mount Kenia wachten top
pen in de Andes-gebergte en de Hi
malaya. Kan de Andes op culinair
gebied problemen bieden, de Hi
malaya is financieel gezien moei
lijk te nemen. Franck: "Je bent
daar verplicht dragers te nemen en
bent daar alleen al aan transport,
belasting en visa 10.000 gulden
kwijt". Heèft de Andes toppen tus
sen de 6500 en 7000 meter, het Hi-
malaya-gebergte wordt met hoog
ten van boven de 8000 meter het
dak van de wereld genoemd. "Je
wilt steeds hogerop, steeds moeilij
ker beklimmingen doen", zegt Van
der Barselaar. "Het is een soort
drug, je verlangt terug naar de
spanning, de ambiance, het zijn in
de grootse natuur - ver van de be
woonde wereld. Dat geeft een
enorm gevoel van vrijheid".
Na een bijna-ongeval op de Mont
Blanc heeft de Wassenaarder een
jaar lang angst gehad. Nu is hij daar
overheen, zonder zucht naar extra
hulpmiddelen: "Ik blijf ernaar stre
ven een berg zo eerlijk mogelijk te
beklimmen, het liefst langs de
moeilijkste weg". Zuurstofmas
kers verafschuwt hij: "Dan verlaag
je een berg eigenlijk". Daar tegen
over staat de kans dat zijn hersenen
zuurstofgebrek krijgen.
Grote klimervaring, regelmatig
overleg en een goede acclimatisatie
kunnen een hoop opvangen, maar
honderd procent veilig is een klim
mer nooit. Niet alles is te voorzien,
niet alle theorieën zijn immer pa
raat: "In die kou hebben Hans en
Peter bijna een koolmonoxide-ver-
giftiging opgelopen. Ze hadden de
brander in de tent neergezet en die
trok bijna alle zuurstof weg. Ze
merkten pas hoe erg het was toen
er éën na een ommetje terugkwam
en de ander dizzy in de tent zag lig
gen".
Alles bij elkaar is de klimmer te
vreden over de koude trip. "Het is
een goede opstap geweest", kijkt
hij terug. "Ik heb veel geleerd,
vooral veel over afstanden. Alles is
in Alaska een dimensie groter: je
deed er een hele" dag over om een
berg voorbij te lopen. Het was als in
een film". En dan, heel bescheiden:
"Echt moeilijk was het niet. Het
steilste stuk was 45 graden. Dat is
geen probleem voor een beetje al
pinist".
x de Mount McKinley, de koudste berg
ZATERDAG 8 AUGUSTUS
Alphen
Lek en IJsseltocht, fiets-
toertocht over 40-70-140-210
km. Start: 40 km. tot 14.00
uur; 70 km tot 14.00 uur.
vanaf clubhuis Avanti,
Westkanaalweg.
Katwijk
bloemencorso, vertrek
14.00 uur vanaf Groentevei
ling Sandtlaan, avondroute,
vertrek 21.00 uur vanaf Park
laan.
stoomtreinritten door dui
nen, vertrek ieder heel uur.
tot 17.00 uur
Koperen Klompen kapel,
Badcentrum, 14.00 tot 17.00
finales open tennistoer
nooi. Tennispark Duinlust.
Sportlaan, tot 21.00 uur.
vuurwerk, Boulevard te
genover de Oude Kerk, aan
vang: 22.30 uur.
hengelwedstrijd, park bij
de Noordwijkerweg. van
15.00 tot 18 00 uur.
barbeque en dansavond,
Hoornes/Rijnsoever, aan
vang: 20.00 uur.
zeskamp op het strand bij
Paviljoen Zee en Zon. aan
vang: 14.00 uur.
de Agathakerk, 14.00 tot
bingo in Open Huis aan de
Elleboogvaart, aanvang.
20.00 uur.
Noordwijkerhout
kindermarkt en braderie
de Havenstraat, Dorps-
Noordwijk
disco Beach Party, strand
ten noorden van de Vuurto
ren, 14.00 tot 16.00 uur
straatbasketball-ti
V uurtorenplein,
13.00 uur.
int. Badgasten Tafelten
nistoernooi, Nieuwe Zeeweg
73. aanvang: 15.00 uur, voor
veteranen (40 plussers) aan
vang: 17.00 uur.
zeilwedstrijden om de 'Ho-
gewoning Cup', voor de Bou
levards, aanvang: 12.00 uur.
Oegstgeest
finish rolstoelmarathon,
Lange Voort, criterium vanaf
Sassenheim
•jeugdloop over 2 km.. 14 30
uur; prestatie- en wedstrijd
loop over 4 en 8 km., 15.00
uur, Sporthal Wasbeek.
Warmond
draaiorgelmuziek, de hele
dag, Dorpsstraat.
Burch, 14.00 t
ZONDAG 9 AUGUSTUS
Alkemade
boegsprietlopen, Akker-
Katwijk
finales open tennistoer
nooi, park Duinlust, Sport
laan, aanvang: 10.00 uur.
disco Leidse Werkgroep
Homoseksualiteit, Lange-
gracht 65, 22.00 tot 2.00 uur.
