Top Midden-Amerika onder zeer grote druk Militaire samenwerking VS en bondgenoten in Golf Aanklager: Demjanjuk is 'Iwan de verschrikkelijke S-Arabië geeft bewaking heiligdommen niet op Door vredesplan van VS Leider Tamil Tijgers 'briljant strateeg' 'Oppositie Panama was staatsgreep van plan' DUiNDLKDALi b AUGUSTUS 198/ BUITENLAND PAGINA 5 SINGAPORE (GPD) - Zijn volge lingen noemen hem een 'briljant strateeg, een keiharde en charisma tische leider'. Maar voor de Singa- lese nationalisten in Sri Lanka is Velupillai Prabhakaran, de 32-jari- ge bevelhebber van de ruim 3000 Tamil Tijgers, een „bloeddorstig terrorist, die verantwoordelijk is voor de moord op duizenden on schuldige landgenoten". Prabhakaran begon al heel vroeg met zijn revolutionaire carrière. Op 16-jarige leeftijd sloot hij zich aan bij de Tamil studenten organisatie, maar hij scheidde zich al snel van deze beweging af om een eigen gu errilla-eenheid op te richten. In GUATEMALA-STAD De topconferentie van de staatshoofden in Midden-Annerika, ^ie Zjch in korte tijd ontwikkelden waarbij een vredesplan voor het gebied zou worden opgesteld, is door het Amerikaanse tot een guerrilla-eenheid, waar de vredesvoorstel van gisteren onder grote druk komen te staan. Dit menen waarnemers in Sriiankese regeringstroepen reke- Guatemala Stad. "mg mee moest houden. rang r door Rob Sprenkels President Vinicio Cerezo van Gua temala deed voor het begin van de top een oproep om over dé regiona le vredesvoorstellen te blijven pra ten en niet over het Amerikaanse voorstel dat gisteren bekend werd gemaakt. Het Amerikaanse voorstel, dat in de eerste plaats lijkt bedoeld om meer vertrouwen bij het Ameri kaanse Congres te kunnen kweken voor de Midden-Amerika-politiek van de regering-Rèagan, stelt een wapenstilstand van zestig dagen voor in Nicaragua. Alle militaire hulpverlening aan zowel Sandinisten als Contra's zou moeten worden gestaakt, terwijl beide partijen het in die periode eens zouden moeten worden over 'democratiseringsmaatregelen'. President Ortega t - dialoog met VS - Sjevardnadze: raketverdrag is bijna rond GENÈVE (UPI/Rtr/DPA) - De Sowjetminister van buitenlandse zaken, Sjevardnadze, heeft giste ren meegedeeld dat het verdrag met de Verenigde Staten over af schaffing van de kernraketten voor de middellange en tactische raket ten "bijna rond" is. Ook een 'historisch verdrag' over het verbieden van chemische wa pens en de vernietiging van de be staande voorraad is 'bijna af, aldus de minister bij aankomst uit Mos kou op het vliegveld van Genève. Er zijn nog een paar problemen wat de raketten voor de middellan ge afstand en korte-afstand-raket- ten in Europa en Azië betreft, maar zij zijn niet onoverkomelijk en hij is overgekomen om ze uit de weg te helpen ruimen. Sjevardnadze ontmoet vandaag op de ontwapeningsconferentie in Genève de Sowjet- en Amerikaan se onderhandelaars en spreekt ook de afzonderlijke ontwapenings conferentie van veertig landen van de Verenigde Naties toe. De woordvoerder van het Ameri kaanse ministerie van buitenland se zaken. Charles Redman, zei in een reactie op de woorden van Sje vardnadze dat de Verenigde Staten instemmen met zijn inschatting dat de Verenigde Staten en de Sov jetunie dicht bij een verdrag over internationale afschaffing van mid dellange raketten zijn. De woordvoerder kon niet be vestigen dat Sjevardnadze in Genè ve de Amerikaanse ontwapenings onderhandelaar Max Kampeiman zou ontmoeten. "Als het zo is," zei hij, "dan juichen wij dat toe." Krimtataren De Krimtataren die naar Moskou waren gekomen om tijdens demon straties te eisen dat hun volk toe stemming krijgt terug te keren naar de Krim, aan de Zwarte Zee, zijn vertrokken naar Oezbekistan, hun huidige 'permanente verblijfs- oord'. Dit heeft het officiële pers bureau Tass gisteren gemeld. Naar in Moskou in kringen van Krimta taren verluidde, zijn zij onder dwang uit de hoofdstad vertrok ken. Fiji De rechtse Taukei-beweging op de Fiji-eilanden vindt dat alle niet- oorspronkelijke bewoners een an der vaderland moeten zoeken. Als opvanglanden denkt de beweging met name aan Australië en Nieuw- Zeeland. Dit voorjaar k,wam er na verkiezingen voor het eerst een re gering op de Fiji-eilanden waarin de Indiërs een meerderheid had den. Die regering werd half mei af gezet door luitenant-kolonel Rabu- ka, die zich gesteund wist door de Fiji's die tegen overheersing door de Indiërs waren. De kracht van deze verzetsorga- len, dan heb ik goede hoop dat we nisatie is gebaseerd op discipline, in ieder geval de politieke wil om Het is de Tijgers verboden om te ro- tot vrede te komen kunnen beves- ken en te drinken. Trouwen is wel tigen". toegestaan, maar het huwelijk mag Zoniet dan zal Reagan na de ter mijn van zestig dagen proberen de miljoenen steun aan de Contra's te hernieuwen. Daniel Ortega, de president van Nicaragua, heeft inmiddels in een reactie op het Amerikaans initiatief opgeroepen tot een directe dialoog tussen Managua en Washington zonder voorwaarden vooraf. In Guatemala, waar de ministers van buitenlandse zaken van de vijf Middenamerikaanse landen druk bezig waren met het voorbereiden van de vandaag beginnende top, werden alle discussies over het vre desplan van de Costaricaanse pre sident Oscar Arias waarover ze zouden praten door het plan van Reagan naar de achtergrond ge drongen. Voordat het plan Reagan bekend gemaakt werd, hadden de vijf Mid denamerikaanse ministers van bui tenlandse zaken tijdens de voorbe reiding voor de top in principe overeenstemming bereikt over de eerste drie punten van het vre desplan van Arias. Het eerste punt is een algemene, zestig dagen durende amnestie, zo wel in El Salvador als in Nicaragua. Het tweede punt voorziet in een dialoog tussen alle oppositiegroe pen. Tot slot moeten alvast maatre gelen worden getroffen om het pad naar de totale democratisering te effenen lramers dragen een doodskist over het vliegveld v Waar'de ministers het nog niet schreeuwen. De eerste vliegtuigen met gewonden e over eens waren, was de kardinale men Opteren in de Iraanse hoofdstad aan. vraag wie er toezicht op die ontwik kelingen moet houden. Maar de komst van het plan Reagan, heeft de discussies over al die zaken naar een tweede plan verwezen. President Vinicio Cerezo liet dui delijk blijken dat hij niet erg blij was geweest met de wijze waarop Reagan zijn voorstellen heeft ge lanceerd. Desalniettemin wees hij erop dat het plan tal van aspekten bevat die de 'traditionele opstel ling' van Washington naar Midden het moreel niet ondermijnen, zegt Prabhakaran, wiens grote voor beeld de Cubaanse revolutionair Che Guevara is. Prabhakaran zelf drinkt geen thee noch koffie en zoals de meeste Tijgers, draagt hij een capsule met zoutzuur om zijn nek om zelf moord te kunnen plegen gevangen wordt genomen. Prabhakaran gaat er prat op dat hij zowel een pistool als een raket- lanceerinrichting kan bedienen. Hij is gevreesd om zijn meedogen loosheid. In 1979 schoot hij in koe len bloede de burgemeester van Jaffna dood omdat hij de zaak van de Tamil zou hebben verraden. In 1983 doodde hij dertien soldaten tijdens een hinderlaag. Dit bloed bad leidde tot een golf van anti-Ta- mil gewelddadigheden, die het le ven kostte aan zeker 1000 mensen. Prabhakaran doodde ook rivalen van andere guerrillagroepen en maakte op die manier de Tamil Tij gers tot de machtigste verzetsbe weging. „In mijn opinie mag er slechts een dominante militante groep zijn die de onafhankelijk- heidstrijd moet leiden", verklaarde Velupillai Prabhakaran - meedogenloos- (f< hij eraan toevoegend dat hij tegen een meerpartijendemocratie is. Afgewacht moet worden of de succesvolle guerrillaleider zich in de nabije toekomst zal ontwikke len tot een gerespecteerd politicus in een democratische samenleving. in Teheran terwijl ze anti-Amerikaanse en -Saoedische leuzen doden van de rellen in Mekka van vorige week vrijdag kwa- (foto ANP) Amerika toe wijzigt, met r erkenning van het recht op zelfbe schikking en het vooruitzicht op economische banden met een zelf standig Nicaragua. rikaanse, Britse en Franse vloten uit te breiden, aldus de functiona rissen. „De taktische en operatio nele elementen van deze program ma's worden al uitgevoerd". Er sche Golf het hoofd te bieden. Dit werd op gewezen dat de Fransen al de bondgenoten zijn bezig gezamen- hebben Amerikaanse regerings- De president gelooft niet dat de functionarissen gisteren verklaard, top concrete voorstellen zal opleve- De Amerikaanse regering heeft ren. „We kunnen het Amerikaanse de bondgenoten voorgesteld een voorstel niet negeren", zo stelde gezamenlijke troepenmacht in de hij, „maar als we kans zien om te Golf in te stellen om mijnen te ve- blijven praten over de dingen die gen, inlichtingen uit te wisselen en we zelf, als Middenamerikanen wil- de samenwerking tussen de Ame- ADVERTENTIE Je eigen music-center Complete Panasonic set in stijlvol zwart. MG/PM-stereo tuner. 5-Bands equalizer. Semi-automatische platenspeler. Dubbel cassettedeck. Aansluiting voor CD, microfoon en hoofdtelefoon. Incl. 2 luidsprekerboxen. VROOM 10 0 JAAR1 DREESMANN ALTIJD IETS NIEUWS ONDER DE ZON. akkoord zijn gegaan met een plan om inlichtingen uit te wisselen. Medewerkers van het Congres ver klaarden dat de Britten hebben voorgesteld een internationale macht te vormen met mijnenjagers van Italië, West-Duitsland, Neder land en mogelijk de Sowjet-Unie. De Britse premier Thatcher ver wierp vorige week een verzoek van de Amerikanen voor hulp bij de mijnenbestrijding, maar in Britse regeringskringen werd verklaard dat zij mogelijk van haar stand punt zal terugkomen. Italië, Neder land en West-Duitsland hebben ge weigerd mijnenvegers te sturen naar de Golf om de Amerikanen te helpen. Inmiddels gaan de Franse en» Amerikaanse vloten de inlichtin- gen-samenwerking uitbreiden. Ze gaan gegevens uitwisselen over mijnen, Iraanse bases, scheep vaartbewegingen, marine-taktiek en mogelijke terroristische activi teit, aldus de bronnen. Beide lan den bespreken ook de mogelijk heid om een gezamenlijk Frans/ Amerikaanse konvooi de schepen in de Golf te laten begeleiden. De Ver enigde Staten hebben hun strijd macht in de Perzische Golf verder uitgebreid om de begeleiding van voormalig Koeweitse tankers te verbeteren. Er worden extra heli kopters met transportvliegtuigen naar het gebied gebracht. De helikopters moeten mogelij ke aanvallen door Iraanse snelle patrouilleboten kunnen afslaan. Het gaat om kleine, snelle verken ningshelikopters die zijn uitgerust met machinegeweren en om zwaardere helikopters die al in de Vietnam-oorlog werden ingezet en van waaruit raketten kunnen wor den afgeschoten. De toestellen' gaan opereren vanaf oorlogssche pen en zouden al binnenkort inzet baar ziin. In dê Golf van Oman wordt ver der deze week het helikoptermoe derschip Guadalcanal verwacht. Het heeft acht speciale helikopters van het type Sea Stallion aan boord die kunnen worden ingezet voor de mijnenbestrijding. Volgens het Britse dagblad The Independent heeft Iran Koeweit verzocht om zijn tankervloot niet onder Amerikaanse vlag te laten varen. In ruil daarvoor zou Iran Koeweitse schepen ontzien bij aan vallen. Volgens de krant is deze week een Iraanse delegatie in Koe weit geweest om hierover te pra ten. De krant beroept zich op bron nen die nauw met de onderhande lingen verbonden waren. PANAMA-STAD (AP) - Uit docu menten die de Panamese politie eerder deze week bij een inval in het kantoor van een politieke op- positie-groepering in beslag heeft genomen blijkt dat deze groep be oogde de regering-Delvalle ten val te brengen. Dit heeft de Panamese minister van justitie Rodolfo Chia- ri gisteren bekend gemaakt. Chiari zei voorts dat de regering juridische stappen zal nemen om de betrokken groepering, de Natio nale Burgerkruistocht, te verbie den. De Nationale Burgerkruis tocht werd twee maanden geleden opgericht door 107 politieke partij en, vakbonden, studenten-, be roeps- en bedrijfsorganisaties. Inmiddels is en arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de vijf leiders van de Burgerkruigstocht. Het gaat om Aurelio Barria, de president van de kamer van koophandel, Gil- berto Mallo, voormalig president van deze kamer, Rafael Zuniga, ju ridisch adviseur van de kamer, Eduardo Villarino, president van de organisatie van bedrijfsleiders en Roberto Brenes, vice-president van deze organisatie. De Burgerkruistocht heeft de op positiecampagne geleid tegen ge neraal Manuel Noriega, de militaire leider van het land. De oppositie eist het aftreden van Noriega nadat diens voormalige tweede man, Ro berto Diaz Herrera, hem publieke lijk had beschuldigd van verkie zingsfraude, corruptie en moord op politieke tegenstanders. „Er bestond een plan om de rege ring omver te werpen en wij zullen deze kwestie zeer nauwkeurig on derzoeken", aldus Chiari tijdens een persconferentie. Chiari belegde de persconferen tie nadat het hoofdkantoor van de Burgerkruistocht door de politie was doorzocht. Tijdens de perscon ferentie toonde officier van justitie Carlos Villalaz documenten, die tij dens de inval in beslag waren geno men en die volgens Villalaz „ui terst belastend" waren. Uit de do cumenten zou blijken dat een coup tegen de regering-Delvalle werd Zuid-Korea De Zuidkoreaanse regerende Democratische Gerechtigheids- partij (DJP) heeft gisteren de ver kiezing van Roh Tae Woo tot partij voorzitter bekrachtigd. Hij volgt president Chun Doo Hwan op die op 10 juli na weken van geweldda dige betogingen het DJP-voorzit- terschap opgaf. Villalaz meldde dat de Kruis tocht onder andere van plan was een junta te formeren, het parle ment te ontoincien en een nieuwe grondwet in het leven te roepen. In het kantoor werden tevens kopieën van telexberichten gevonden die onder andere waren gericht aan de Amerikaanse minister van buiten landse zaken George Shultz, aan premier Yitzhak Shamir van Israël en premier Yasuhiro Nakasone van Japan, aldus de officier van justi tie. Angola doet vredesvoorstel over Namibië LISSABON (AFP/Rtr)- De Angole se regering heeft Washington een nieuw voorstel voor een "globaal akkoord" voorgelegd dat moet lei den tot vrede in zuidelijk Afrika en onafhankelijkheid voor Namibië. Dit meldde het Angolese persbu reau Angop gisteren. Bijzonderhe den over het voorstel zijn niet be kendgemaakt. Volgens Angop is het gericht op een "versnelde uitvoering van re solutie 435 van de Veiligheids raad". Die resolutie verlangt onaf hankelijkheid voor Namibië, voor afgaan door een bestand en vrije verkiezingen onder toezicht van de Verenigde Naties. De Verenigde Staten en Zuid-afrika hebben de onafhankelijkheid van Namibië gekoppeld aan de terugtrekking van de Cubaanse troepenmacht uit Angola. Angola is bereid aan de onder handelingstafel te gaan zitten zo dra de betrokken partijen blijk ge ven van het verlangen om opbou wend bij te dragen tot een vreedza me en eerbare oplossing. Na een gespreksronde inLuanda medio juli noemde de Amerikaanse on der-minister voor Afrika, Chester Crocker, praten met Angola "tijd verspilling". Hij zei niets te voelen voor hervatting van het overleg als er geen duidelijke tekenen zijn dat vooruitgang kan worden geboekt. Washington heeft de tekenen van een soepeler opstelling voor zichtig verwelkomd, maar liet we ten dat de Amerikanen alleen ver der willen praten als Angola duide lijke voorstellen op tafel legt. JERUZALEM (AP) - De openbare aanklager in het proces tegen de van oorlogsmisdaden verdachte John Demjanjuk heeft gisteren het verhoor van zijn verdachte beëin digd. Aan het eind van zijn verhoor zei de aanklager, Michael Shaked, dat er geen andere conclusie moge lijk was dan dat Demjanjuk inder daad de gevreesde bewaker 'Iwan de Verschrikkelijke' uit het con centratiekamp Treblinka is. Hier op reageerde Demjanjuk met de woedende uitroep: "Dat is een leu gen, U probeert me uit te lokken tot een verspreking". Shaked vroeg Demjanjuk giste ren onder meer of hij met eigen ogen had gezien dat Russische offi cieren na de oorlog bevrijde Russi sche soldaten dwongen terug te ke ren naar de Sowjet-Unie. Zijn ver dediging is erop gebaseerd dat hij geen bewaker is geweest, maar juist tijdens de bewuste jaren zelf gevangen heeft gezeten, nadat hij als Russisch soldaat gevangen was genomen door de Duitsers. MEKKA (AP) - Koning Fahd van Saoedi-Arabië heeft gisteren ge zworen dat hij de heilige plaatsen van de islam en het Saudische ter ritorium zal beschermen tegen sa menzweringen en haat. De koning reageerde daarmee op bedreigin gen uit Iran tegen het Saoedische vorstenhuis. "Wij zullen de verdediging van ons vaderland en de heilige plaat sen nooit opgeven," zei de koning tegen de leiders van de pelgrimsde legaties uit 123 landen die de afge lopen week in Mekka waren voor de jaarlijkse hadj. Saoedi-Arabië, de beschermer van de moskee van de Ka'aba in Mekka en van het graf van Moham med in Medina, zal zijn plicht als beschermer van de islam togen de "machinaties van de wraakzucht" niet verzaken, zei de koning. Zijn toespraak tot de delegatie leiders volgde op de botsingen van afgelopen vrijdag tussen Iraanse pelgrims en de Saoedische politie, tijdens een demonstratie. Daarbij vielen volgens Saoedi-Arabië 402 doden, onder wie 275 Iraniërs. Iran beweerde dat de Saoedische politie met machinegeweren in het wilde weg op de Iraniërs had ge schoten, in opdracht van de "grote satan" Amerika. Het land riep op tot omverwerping van de Saoedi sche monarchie. Saoedi-Arabië heeft ontkend dat er tijdens de botsingen is gescho ten en dat de slachtoffers onder de voet waren gelopen. Het ministerie van binnenlandse zaken zei dat geen enkele kogel was afgevuurd. Koning Fahd waarschuwde dat zijn land de door Allah voorge schreven wetten zal toepassen. "Wij zullen ons haasten goed te doen, ons inspannen voor verzoe ning en het sluiten van de gelede- Hij noemde Iran niet met name, maar het was duidelijk dat hij mei zijn korte toespraak doelde op de rellen van vrijdag. De koning prees Irak voor zijn bereidheid een eind te maken aan de zeven jaar oude oorlog met Iran. Hij drong er bij de regering in Te heran op aan het Iraakse voorbeeld te volgen en gehoor te geven aan de internationale oproep tot vrede. Fahd beloofde steun aan de Pa lestijnse Bevrijdingsorganisatie, tot het Palestijnse volk zijn "zelfbe schikkingsrecht kan uitoefenen in een onafhankelijke staat". Hij riep het Libanese volk op de geschillen bij te leggen en een eind te maken aan de 12 jaar oude bur geroorlog. Hij zegde morele en ma teriële steun toe aan dat land. Ver der prees de koning het Afghaanse volk voor de strijd tegen de bezet ting door de Sowjet-Unie. Eerder op de dag verklaarden Saoedische veiligheidsfunctiona rissen dat de Iraanse pelgrims uit waren op opstand in Mekka. Zij zeiden dat er een complot was ge weest om de Grote Moskee in Mek ka te bezetten en de aanwezige pel grims te dwingen ayatollah Cho- meini te aanvaarden als geestelijk leider van alle moslims in de we reld. De Saoedische functionarissen zeiden dat zij Iraanse agenten had den verhoord die hadden bekend zich te hebben voorgedaan als pel grims. Zij zouden van plan zijn ge weest vorige week vrijdag de poor ten van de grote moskee te sluiten, de gebedsleider te vermoorden en delen van het gebouw in brand te steken. Vrijwel alle Iraanse moslims zijn sji'ieten, een een sekte die onge veer 15 procent uitmaakt van de islamitische wereld. De Saoedi sche koninklijke familie is soenni tisch. Chomeini heeft altijd g—0_ de Saoedische heersers niet schikt zijn als bewaarders van de heilige plaatsen vanwege de ban den van het koningshuis met de Verenigde Staten en de in Iraanse ogen frivole levenstijl van de ko ning. Volgens een Saoedische krant Okaz is een kwart van de 157.000 Iraniërs in het land geen echte pel grim zijn, maar lid van de Revolu tionaire Garde, die bestaat uit "zelfmoordvrijwilligers en fanati- Koning Fahd - beschermer - Hij antwoordde dat hij niet heeft gezien dat de gevangenen door Russische soldaten werden meege nomen. Volgens hem werden de bevrijde soldaten, die waren onder gebracht in het door de Amerika nen beheerde vluchtelingenkamp Landsheut in West-Duitsland, door de Amerikanen op vrachtwagens gezet, waarvan hij en anderen aan namen dat ze naar de Sowjet-Unie werden gebracht. Demjanjuk had ook gisteren weer een aanvaring met rechter Dov Levine, die hem er wederom van beschuldigde dat hij voorw endde de vragen niet te begrijpen, omdat hij ze niet wilde beantwoor den. Na een schorsing van een half uur werd het kruisverhoor van Demjanjuk overgenomen door zijn eigen verdediger John Gill. Dit zal waarschijnlijk aan het eind van de dag worden beëindigd. Ook Demjanjuks echtgenote Vera zal nog aan het woord komen. Vandaag wordt een nieuwe ge tuige gehoord, Edna Robertson, een Britse expert op het gebied van documenten, die zal worden onder vraagd over de echtheid van de identiteitskaart van de SS, die op naam staat van de verdachte. De kaart is een van de voornaamste bewijsstukken tegen Demjanjuk, maar de verdediging beweert dat het om een vervalsing gaat. AANSLAG - Bij een aanslag van het nieuwe Volksleger (NPA) in Bangui in het noorden van Luzon op de Filippijnen is de loco-burge meester van die plaats om het le ven gekomen. Kort voor zonsop gang overvielen ongeveer 100 le den van het NPA het stadhuis. Vol gens een televisiestation in Manilla kwamen behalve de loco-burge meester nog vier anderen om het leven. Twee politiemannen werden door de opstandelingen gegijzeld, aldus het tv-station.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5