Grillige kopersgunst
Golf GT Synchro
nieuw bij VW
Laser doet intrede
in de fysiotherapie
Mazda's op maat
'Tipo'
volgt
de Fiat
Ritmo op
Slaapmiddelen: voorzichtigheid geboden
Katalysator-Porsche:
1.000 km zonder tanken
Jaguar breidt uit
Zomer- en
winterscherm
op voorruit
EZONDHEID'
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1987
PAGINA 15
De eerste helft van dit jaar
kon de autobranche nog met
'winst' afsluiten: er werden in
vergelijking met vorig jaar
zo'n 7.000 auto's meer
verkocht. Maar het ziet er niet
naar uit dat die positieve
balans tot het einde van het
jaar zal kunnen worden
gehandhaafd.
De laatste maanden zat er nogal de
klad in de autoverkopen. Maar de
ingewijden zijn er nog niet over
eens waar het precies op zal uit-
Samengesteld
door
Koos Post
draaien: bijna quitte of een min of
meer grote teruggang.
Hoe grillig de gunst van het ko
pend publiek weer is geweest goed
aflezen uit de onderstaande cijfers
over de eerste zes maanden van dit
jaar. Grote vooruitgang bij enkele
merken (zoals Nissan en Peugeot).
Verbeteringen in het interieur aangebracht
Bij Volkswagen zijn de modelaan
passingen voor het komende sei
zoen weinig spectaculair.
De Golf en de Jetta hebben een
andere grille met bredere ribben
en een groter VW-embleem gekre
gen. Bovendien zijn in het inte
rieur enkele verbeteringen aange-
Sterkere dieselmotor
Volkswagen heeft voor de Trans-
porter/Caravelle een sterker diesel
motor ontwikkeld. Deze 1.7 liter
viercilinder motor is afgeleid van
de huidige 1,6. liter dieselmotor. De
grotere cilinderinhoud werd be
reikt door de boring van de cilin
ders te vergroten. De motor heeft
een maximum vermogen van 57
pk.
terwijl Fiat en Renault een stevige
stap terug moesten maken. De Ja
panners deden het - behalve Honda
- weer erg goed. Suzuki staat al op
de 12e plaats.
De grootste stijger blijft Hyun
dai. Het Koreaanse merk verkocht
bijna viermaal(l) zoveel als in de
eerste helft van 1986. Weliswaar
was toen de verkoop niet groot,
rpaar desondanks is het een opval
lende groei.
1987
1986
1. GM w.o.Opel
60.966
59.971
2. Ford
36.881
38.748
3. VW/Audi
36.297
32.181
4. Peugeot
21.954
21.161
5. Fiat
19.758
22.628
6. Nissan
19.584
15.070
7. Citroën
18.824
19.388
8. Volvo
17.645
17.642
9. Toyota
17.354
17.595
10. Renault
15.788
18.464
11. Mazda
15.417
14.719
12. Suzuki
10.227
8.636
13. Mitsubishi
9.846
8.910
14. Lada
8.447
7.339
15. Honda
7.723
8.482
16. BMW
7.530
8.214
17. Mercedes
7.425
7.965
18. Daihatsu
4.168
3.639
19. Seat
3.972
2.773
20. Subaru
3.041
2.604
21. Austin Rover
2.942
3.214
22. Alfa Romeo
2.911
2.673
23. Hyundai
2.646
667
24. Skoda
2.511
3.034
25. Saab
1.504
1.697
26. Lancia
921
1.403
27. Jaguar
346
264
28. Porsche
134
143
29. Zastava
116
489
30. Dacia
60
66
?1. FSO
50
157
Totaal
357.140 350.018
Onweer en langdurige regen heb
ben een katalysator-Porsche 944 er
niet van kunnen weerhouden met
één tank benzine een afstand van
mèer dan duizend kilometer te
overbruggen. Het was'beslist geen
zuinigheidsrit. Integendeel, er
werd een snelheid van gemiddeld
100 km/uur aangehouden. Dat is
zelfs voor een sportrit een uitge
sproken hoog gemiddelde.
bracht. Zo is bijvoorbeeld het
stuurwiel prettiger geworden. Ook
het.interieur van de Scirocco is -
met inbegrip van het stuurwiel -
volkomen vernieuwd. Doordat de
spoilerset voortaan geheel in de
kleur van de wagen wordt gespo
ten lijkt er ook wat aan de buiten
kant te zijn veranderd.
Het enige echte nieuwe in het
programma is de Golf GT Synchro,
een sportief uitgerust permanent
op vier wielen aangedreven model
standaard met elektronisch gere
geld anti-blokkeersysteem op de
remmen. De wagen heeft de bij VW
bekende 1,8 liter injectiemotor met
een vermogen van 90 pk. Zoals alle
Volkswagen-motoren ook met ka
talysator.
Mazda wil auto's op maat gaan bouwen. Dat heeft topman Yama-
moto gezegd in een interview met het Britse blad 'Motor'. De Ja
panse fabriek onderzoekt thans of het mogelijk is auto's te maken
geheel aangepast aan de persoonlijke smaak van de klant.
'Net zoals iemand z'n kleding kan veranderen naar gelang zijn
smaak of stemming, wil ik een auto hebben die kan worden ver
anderd bijvoorbeeld door wijziging van bepaalde carrosseriede-
len. We zijn nu aan het onderzoeken of er een opbouw van de car
rosserie mogelijk is die dergelijke veranderingen toelaat. We zul
len daarbij wel uitkomen op een auto met een vaste structuur
waaraan verschillende panelen kunnen worden bevestigd'.
De heer Yamamoto is er van overtuigd dat in de toekomst van
autofabrikanten meer flexibiliteit zal worden gevraagd om een
groter aantal verschillende modellen aan te bieden. Dat betekent
volgens hem dat er zal moeten worden overgeschakeld op andere
produktietechnieken. Dus minder massafabricage. althans min
der fabricage aan de lopende band.
Porsche had de rit georganiseerd
om te bewijzen dat het benzinever
bruik bij een auto mét katalysator
nauwelijks hoger ligt dan bij een
wagen zonder katalysator. Dat be
wijs werd geleverd. Een afgetankte
Porsche 944 met katalysator ging
in Klagenfurt van start. Tien uur la
ter stond hij in het Oostenrijkse
Bregenz. Exact 1.005 kilometer wa
ren afgelegd zonder te tanken.
Achter het stuur zat de lange-af-
standsexpert Gerhard Plattner. Hij
zocht niet de stille wegen op, maar
de gewone druk bereden routes.
Het onweer in de buurt van Salz
burg en de langdurige regenval
daarna vormden extra handicaps,
maar desondanks werd aan het ein
de van de tocht berekend dat Platt
ner een verbruik van 1 op 12,8 had
gehaald.
Jaguar gaat in de komende zes jaar
een miljard pond investeren in uit
breiding en vernieuwing van de fa
briek. Het is niet alleen de bedoe
ling de produktie-capaciteit te ver
groten, maar ook zal het program
ma worden verruimd. Er zal een
nieuwe sportwagen worden ont
wikkeld. De levensduur van een
model zal acht jaar gaan bedragen.
Produktie en verkoop moeten in
de toekomst worden verdubbeld.
Fiat heeft de eerste foto's vrijgege
ven van de opvolger van de Ritmo.
Het model zal begin volgend jaar
onder de naam 'Tipo' worden geïn
troduceerd.
Volgens de fabriek zal deze Fiat
Tipo zich kenmerken als 'de meest
representatieve middenklasse auto
van de jaren negentig'. Fiat
spreekt ook over 'een geheel nieuw
concept' en 'de modernste generatie
auto's'.
Veel meer dan deze volzinnen
laat Fiat niet los. Alleen nog dat de
Tipo zal worden geleverd met drie
benzinemotoren (1100.1400 en 1600
cc) en twee dieselmotoren (1700 en
1900 cc).
Een bekend verschijnsel: zon
kan van een geparkeerde auto
een oven maken. De helling van
de voorruit versterkt dat broei
kaseffect. Krantenpapier tussen
de autowissers helpt niet, daar
gaat de warmte dwars doorheen.
Halfords heeft een even simpe
le als afdoende oplossing- Een
scherm van kunststof met een re
flecterende laag op de voorruit.
Het is voor de meeste autotypen
bruikbaar omdat het niet aan
vorm en formaat is gebonden.
Het wordt gewoon tussen de au
toportieren geklemd.
Niet alleen in de zomer, maar
ook in de winter kan het scherm
aangename diensten verlenen.
Dan behoedt het de voorruit te
gen bevriezing, ijzel en sneeuw
Het kan niet vastvriezen, zoals
een op maat geknipt stukje kar
ton. Voor nog geen tientje kan
men zichzelf zo een stukje sei
zoengebonden auto-ergernis be
sparen.
Het gebruik van de laser is in
de chirurgie al vrij algemeen
bekend. Maar de toepassing
van de gebundelde straal
energie in de fysiotherapie is
betrekkelijk nieuw. Er zijn
fysiotherapeuten die al een
aantal jaren bepaalde
klachten behandelen met een
betrekkelijk kleine handlaser.
Het aantal fysiotherapeuten
dat ook dieperliggende
klachten behandelt met
zwaardere lasers, is echter
nog maar zeer klein. „Voor
zover bekend niet meer dan
een handjevol", zegt de
Rijssenaar H.M. Jansen. Hij is
er één van. „En de resultaten
zijn bij sommige klachten
echt spectaculair"-.
door
Jan Smit
Jansen wil daarmee „absoluut niet
beweren dat de laser het middel is
tegen alle kwalen". „Maar het is
wel een belangrijke aanvulling op
de mogelijkheden van wat we dan
maar voor het gemak de klassieke
fysiotherapie zullen noemen", zegt
hij.
Ziekenfondsen vergoeden behandeling niet
Drie jaar
Hij werkt al bijna drie jaar met
laser. De gebundelde straal licht
wordt gericht op de te behandelen
plek. „Vergeleken met een hoogte-
zon dringt laser-energie veel dieper
in het lichaam. Een hoogtezon
komt niet verder dan een tot ander
halve millimeter diep. Het rode
licht van de helium-neonlaser die
ik gebruik bij bijvoorbeeld
huidklachten, komt ongeveer acht
millimeter diep, terwijl de infra-ro-
de laser met zijn niet voor het oog
zichtbare licht wel drie tot drie en
een halve centimeter diep door
dringt. Deze laser is dan ook goed
te gebruiken bij fysiotherapeuti-
sche klachten", legt hij uit.
Aanvulling
Goede resultaten zegt hij- te heb
ben geboekt bij de behandeling
van littekengenezing, open won
den, doorligwonden, kaakge-
wrichtsproblemen, nekproblemen
en bepaalde lage rugklachten.
„Maar ook bij verstuikingen en an
dere problemen met kleine ge
wrichten werkt het goed. Verba
zingwekkend vind ik de resultaten
bij achillespees-blessures. Zelfs
oude blessures genezen betrekke
lijk snel", is zijn ervaring.
„De laser moet echter ook met
succes toe te passen zijn bij bij
voorbeeld acute sportletsels, pijn
lijke schouders, reumatische
klachten vah een gewricht, exceem
en jeugdpuistjes. Maar daarmee
heb ik nog geen ervaring. Van de
behandeling van tennisellebogen
met laser had ik grote verwachtin
gen. Daarbij vallen de resultaten
echter nogal tegen".
Vergoeding
„Een probleem is dat de zieken
fondsen weigeren fysiotherapeuti-
sche behandelingen met laser te
vergoeden. Een laserbehandeling
is iets duurder dan een 'normale',
doordat de apparatuur veel geld
kost. Ziekenfondsverzekerden
moeten dus de behandeling van zo
rond de dertig gulden per keer, zelf
betalen. De particuliere verzeke
raars denken er wat makkelijker
over. Die kijken meer naar de re
sultaten".
De fysiotherapeut vindt het
moeilijk te zeggen hoeveel korter
de behandeltijd is door laser. „Dat
ig erg afhankelijk van de klacht.
Maar het aantal behandelingen is
over het algemeen minder dan bij
een klassieke aanpak, terwijl de ge
nezing sneller verloopt".
Honderdduizenden Nederlanders
durven de nacht niet in zonder hun
slaaptabletje en er zijn talloze men
sen die niet buiten een kalmerend
pilletje denken te kunnen. Toch
zijn slaap- en kalmeringspillen niet
geschikt om langdurig te gebrui
ken. Ze zijn namelijk verslavend.
En ze zijn ongetwijfeld mede oor
zaak van een fors deel van de auto
ongelukken.
In de jarén zestig en zeventig
kwam een nieuw soort kalmerings-
en slaappillen in gebruik. Nu zijn
dat nagenoeg de enige die nog wor
den gebruikt. Ze heten benzodiaze
pines Voorbeelden van benzodia-
zepinen zijn Valium, Librium, Mo
gadon, Dalmadorm, Normison, Te-
mesta, Seresta en Rohypnol. Het
gaat er hier niet om een of meer
van deze middelen te veroordelen;
het gaat om voor- en nadelen van
de hele groep.
Sommige van deze middelen zult
u herkennen als slaappil, andere
als kalmeringstablet. In feite heb
ben deze middelen echter allemaal
dezelfde werking, zij verschillen al
leen in werkingsduur, snelheid van
opname in en verwijdering uit het
lichaam.
Benzodiazepinen hebben alle
maal vijf werkingen. Ze zijn in lage
dosis kalmerend en'in hogere dosis
slaapverwekkend, verder zijn ze
angstonderdrukkend, spieront
spannend en anti-epileptisch. De
eerste drie werkingen zijn voor de
meesten het belangrijkste; u ziet
ook dat eigenlijk alle middelen zo
wel bij spanningen als bij slape
loosheid gebruikt kunnen worden.
Anders
Van een kalmerend middel
wordt echter iets anders verwacht
dan van een slaapmiddel. Iemand
die slecht slaapt, of dat nu bestaat
uit moeilijk inslapen of vroeg wak
ker worden, wil dat het middel snel
werkt, de hele nacht doorwerkt en
de volgende ochtend uitgewerkt is.
Iemand die echter de hele dag ze
nuwachtig of angstig is, wil liever
een middel dat lang werkt en wat
minder sterk, zodat men er niet sla
perig van wordt.
De middelen in deze groep vel
schillen op kleine punten van el
kaar. Hierdoor wordt het ene mid
del heel snel verwijderd en zal het
andere pas na dagen uit het li
chaam verdwenen zijn. Daarom
wordt het ene middel als slaappil
gebruikt, het andere om te kalme
ren. Helaas werken vele middelen
uit de groep te lang om geschikt te
zijn als slaapmiddel.
Deze inmiddels wat beruchte
middelen hebben wel degelijk
voordelen. Om te beginnen zijn ze
ongevaarlijk, ze hebben vrijwel
geen ernstige bijverschijnselen. Ze
werken goed en hebben zeker een
plaats in de behandeling van pro
blemen en slaapstoornissen. Er
zijn echter ook nadelen aan ver
bonden, die het noodzakelijk ma
ken erg zorgvuldig met de midde
len om te gaan.
Om te beginnen hebben ze toch
wel wat bijwerkingen. Zo kan men
last krijgen van sufheid en moe
heid, verminderd reactievermo
gen, toename van de eetlust, ver
minderde seksuele behoefte en
spierzwakte. Ook neerslachtig
heid, onverschilligheid en agres
sief gedrag kunnen ontstaan.
Overigens kunnen benzodiazepi
nen bij oudere mensen en kinde
ren een averechts effect hebben.
Riskant
In combinatie met alcohol zijn
deze middelen erg riskant. De twee
stoffen versterken eikaars werking
namelijk, zodat men bij gelijktijdig
gebruik binnen korte tijd zeer
dronken wordt. Het gebruik van
benzodiazepinen alleen al ver
hoogt de kans op een ernstig auto
ongeluk zo'n twee tot vijf keer.
Door hun lange werking hebben
vele van deze medicijnen ook het
nadeel dat ze op de verkeerde mo
menten slaperig maken. Ze
werken goed als slaapmiddel maar
zijn de volgende ochtend nog niet
uitgewerkt. Daardoor kan men een
kater krijgen, waarbij alle ver
schijnselen van sufheid de volgen
de ochtend nog bestaan en de ge
bruiker ^en gevaar op de weg
wordt.
Het allerbelangrijkste probleem
is echter het ontstaan van afhanke
lijkheid, ook wel verslaving ge
noemd. Deze afhankelijkheid kan
geestelijk zijn, wat zo ongeveer be
tekent dat men denkt niet buiten
het pilletje te kunnen.
Lichamelijke afhankelijkheid
ontstaat ook; dit betekent dat er bij
het stoppen met het middel allerlei
verschijnselen ontstaan, zoals on
rust, angst. slapeloosheid,
maagklachten en overgevoeligheid
voor licht en geluid. Deze klachten
zijn vaak moeilijk te onderschei
den van de oorspronkelijke klach
ten waarvoor men het middel nam.
Soms zijn het ook inderdaad de ou
de klachten die gewoon terugko
men. Met het nemen van een pil
letje worden deze namelijk niet op
gelost.
Een bekend onthoudingsver
schijnsel ontstaat na het stoppen
met slaappillen. Vrijwel iedereen
krijgt dan minstens twee weken
last van slapeloosheid. Een troost
voor deze mensen is, dat onthou
dingsverschijnselen na een tijdje
verdwijnen.
Deze afhankelijkheid maakt het
zo moeilijk om met het slikken te
stoppen. De kans op afhankelijk
heid is groter naarmate men meer
en langer heeft geslikt. De ver
schijnselen zijn heviger bij de kor-
terwerkende middelen, doordat
deze sneller uit het lichaam zijn
verdwenen. Bij de langerwerkende
middelen ontstaan de onthou
dingsverschijnselen pas na een
paar dagen en zijn ze minder hef
tig.
Tenslotte: het is niet uitgesloten
dat al deze middelen slechts korte
tijd helpen. Sommigen zeggen dat
men al na enkele weken aan de
werking gewend is, en eigenlijk
steeds meer nodig heeft voor het
bedoelde effect. Het heeft daarom
eigenlijk geen zin ze veel langer te
slikken.
Ook is het belangrijk zich te rea
liseren dat er voor slaapstoornis
sen en spanningen altijd een oor
zaak is. Slechts slapen kan komen
door te lang doorwerken, te veel
koffie of alcohol, lichamelijke of
psychische problemen; spannin
gen en angst kunnen eveneens tal
loze oorzaken hebben. Met het ne
men van een pil worden die proble
men, zoals gezegd niet opgelost
Wel kan een pil tijdelijk echt zinvol
zijn - bijvoorbeeld in crisissitua
ties, zoals een sterfgeval, om korte
tijd de ergste angst of paniek weg
te nemen.
Richtlijnen
Vanwege alle genoemde nadelen
zijn er richtlijnen voor het gebruik
van deze middelen. Bij voorkeur
geeft men ze alleen bij ernstige
klachten, in lage dosering, en voor
korte tijd - dit om afhankelijkheid
te voorkomen. Ze behoren altijd
gecombineerd te worden met an
dere maatregelen om de proble
men te bestrijden
Helaas zijn er toch ontzettend
veel mensen die al jaren recepten
bij hun huisarts halen omdat ze
denken niet buiten hun „Mogadon-
netje" of hun „Valiumpje" te kun
nen. Niet al die mensen hoeven er
natuurlijk mee op te houden. Wel
kan na het stoppen toch blijken dat
men al die tijd last heeft gehad van
bijwerkingen zonder het te weten.
Wie er vanaf wil. kan dat beter
met helemaal alleen doen. Juist
wegens de grote kans op het krij
gen van klachten kan het beter on
der begeleiding gebeuren. Ook is
het onverstandig om in een klap al
le pillen te laten liggen. Het is beter
om geleidelijk te stoppen ter ver
mijding van de onthoudingsver
schijnselen.
Zenuwbeschadiging
is te voorkomen
De zenuwbeschadiging die op
treedt bij de behandeling van som
mige vormen van kanker lijkt
voorkomen te kunnen worden
door het toedienen van bepaalde
hormoondeeltjes, melanocortinen
Aan de Rijksuniversiteit in Utrecht
(RUU) zijn proeven met ratten sue
cesvol afgerond. Inmiddels is in
een aantal kankercentra begonnen
met onderzoek bij patiënten. Op
dit onderzoek promoveerde drs. P
de Koning van het instituut voor
moleculaire biologie tot doctor in
de geneeskunde
Onderzoek bij ratten heeft vol
gens De Koning aangetoond dat
toediening van melanocortinen de
zenuwbeschadiging kan voorko
men zonder de anti-kankerwer
king van cisplatinum te remmen
De resultaten van het onderzoek
bij mensen worden over anderhalf
jaar verwacht. (ANP)
Fysiotherapeut Jansen met de laser apparatuur.
