De meester van de parodie draaft door Tekening Da Vinei niet te repareren Tien kandidaten voor directeur schouwburg Wereldcongres voor vertalers Exposities Concerten Den Haag Amsterdam VRIJDAG 24 JULI 19ij AMSTERDAM - Roy Lichtenstein is bezeten van kunst. De bijna 250 tekeningen in Amsterdam geven dat heel duidelijk aan. Anders dan zijn groot formaat schilderijen, to nen de kleine tekeningen een an dere kant van de Amerikaanse kunstenaar. De schetsen, krabbels, studies en volmaakt uitgewerkte ontwerpen laten een Lichtenstein zien die worstelt met diezelfde kunst. Bijna tegen beter weten in. door Rob Schoonen Het is niet vreemd dat de Pop Art juist in Amerika zo tot de ver beelding sprak. Herkenning is daar immers een groot goed. En de Amerikanen wérd een spiegel voorgehouden. In kranten, tijd schriften, stripboeken en affiches werden zij geconfronteerd met al ledaagse zaken die vrijwel geen toelichting behoefden. Veelal vluchtige informatie die door een aantal beeldende kunstenaars De pop-art van Roy Lichtenstein Geworteld in de Dada-beweging wordt de pop art dè stijl van de jaren zestig. Eerst in Engeland, later in Amerika. Met voormannen als Jim Dine, Andy Warhol, Claes Oldenburg, Tom Wesselman en Roy Lichten stein ontwikkelt de pop art zich heel snel als een even eenvoudige als indringende verbeeldingswijze. Met de Amerikaanse manier van leven als inspriratiebron ontstaat een ondubbelzinnige kunstvorm die de beschou wer terugwerpt op zichzelf. Lichtenstein doet dat als geen ander. Zijn zeer grote schilderijen zitten vol verwijzingen naar reclame en stripverhalen, later naar bestaande, dankbaar als onderwerp voor hun bekende kunstwerken van bijvoorbeeld Cézanne en Van Gogh, maakt hij bijna onpersoonlijke kunst. Dat kunst werd gebruikt. Transforma- komt door zijn werkwijze, ontleend aan de grafische industrie. De 'machine' Lichtenstein blijkt in zijn i de Amerikaanse vlag, de tekeningen heel anders te werken. Hier juist wel een persoonlijke 'touch'. In Museum Overholland in Am- ties 1 hamburger, advertenties en figu- sterdam is tot 13 september een overzichtstentoonstelling 1 ren uit de strip-wereld werden tot stippen, vlakjes en lijntjes, kunst verheven. Het alledaagse le ven als kunst. En wat meer is: an- ders dan de abstract-expressionis- ten of de Dada-kunstenaars was niet alleen hun zienswijze, maar ook hun werkwijze dóór op afge stemd. Jim Dine bijvoorbeeld gebruikt in die beginperiode in zijn collages alledaagse attributen als stropdas sen, schoenen, jassen en wasbak ken. Oldenburg maakt zalmtaar tjes en een alfabet; alles in een reu ze-formaat. Andy Warhol ontleent zijn onderwerpen aan de reclame wereld; van soepblikken tot pos ters van filmsterren, waaronder Marilyn Monroe en Elvis Presley, terwijl Wesselman in zijn collages gebruik maakt van sponzen en schaamhaar. Lichtenstein, even eens behorend tot The New York Five, zoals de groep wel wordt ge noemd, richt zich met name op het stripverhaal. Voorgekauwd Dat dit illustere vijftal min of meer als een groep wordt be schouwd is, gezien hun gezamelij- ke interesse in het alledaagse, wel begrijpelijk. Bij een nadere be schouwing blijken er echter toch grote verschillen. Dine, die later als de eerste happening-kunstenaar zal worden gezien, levert met zijn collages wel degelijk commentaar op de commerciële samenleving, tig beeldjes uit het stripverhaal ge- Ageert tegen het gegeven dat de bruikt voor zijn schilderijen. Maar i die tekeningen te zien. Een expositie vol De beroemde pop-art kunstenaar Roy Lichtenstein temidden van zijn werk. Warhol, van origine reclameteke naar, maakt in zijn goede jaren in dringende samenstellingen (vooral zeefdrukken) van banale dingen die juist daardoor tot nadenken stemmen. Gestoeld op een nihilis tische denkwijze tracht Warhol met zijn kunst de gelijkvormigheid en anonimiteit van de maatschap pij aan de kaak te stellen. Lichtenstein heeft met Warhol gemeen dat ook hij beginjaren zes- Het schilderij 'Finger pointing' uit 1961 is wat dat betreft teke nend. Je ziet een hand met nog een deel van het overhemd en het jasje. De wijsvinger wijst richting be schouwer. In een stripverhaal zou de tekening wellicht opvallen maar niet zo indringend werken als het exemplaar van Lichtenstein. Door de uitsnijding en het formaat legt de kunstenaar een extra dosis dra ma in het doek. Er is weinig ver beelding voor nodig om Uncle Sam achter die wijsvinger te ver moeden. 'Crying Girl' en 'Sweet Dreams Baby' (1964) zijn ook van die typerende beelden uit Lichten- steins beginperiode. Hij gaat echter nog verder. Na zijn strips parodieert Lichtenstein de kunst zelf. In eerste instantie met zijn 'Brushstrokes'. Als een zelfstandig object zweeft de pen seelstreek in het niets. De artistie ke vrijheid (en de pretenties) van de abstract-expressionisten te kijk gezet... Veel verder kan Lichtenstein niet gaan, denk je dan. Dat blijkt een misvatting. Hij neemt vervol gens de kunst(geschiedenis) onder handen. Bewerkingen van schilde rijen van vernieuwers in de moder ne kunst zijn de volgende werken. Hij rangschikt (afbeeldingen van) doeken van onder anderen Cézan ne, Van Gogh, Matisse en Moore op een, wederom, ironische manier. Bepaalde onderdelen van een doek of beeld worden uitgekozen, ont leed, opnieuw samengesteld en op geblazen. Het is overduidelijk een commentaar op het werk van die vernieuwers in de beeldende kunst. Goed voorbeeld is het werk 'Ar tist's studio, the Dance' uit 1974. Op de voorgrond eer) werktafel met daarop potten met penselen, een fles wijn en drie citroenen op een schaaltje. Op de muur achter de tafel een deel van het fameuze schilderij 'De dans' van Matisse. Rechts is nog een doorkijkje te zien, met daarboven zwevend een notenbalkje met wat noten. Dit werk weet nog te boeien door de knappe compositie en de het zeer subtiele koloriet. De reeks 'Study fot Buil' mist el ke zeggingskracht. Deze serie (naar een werk van Van der Leek) toont een deformatie van herkenbaar tot vrijwel non-figuratief. Maar wat dan nog? Dit is geen commentaar op eerder vervaardigd werk. Dit is spielerei. Niet meer en niet minder. Het gaat niet ver te stellen dat Lichtenstein met zijn meest recen te werken één stap te ver is gegaan. Dat hij zich de 20e-eeuwse kunst geschiedenis wil toeëigenen is toe te juichen. Maar, verwijzen naar de werkelijkheid, of afgeleide vormen daarvan is iets anders dan verwij zen naar reeds bestaande kunst werken. Dat krijgt iets dualistisch, iets twijfelachtigs. De verbeeldingen van de stripfi guren en ook de verfstreken: die wérken. Een tekening, cartoon be ter, van een schilderij van (bijvoor beeld) Cézanne werkt niet. Stoot zelfs af. Omdat dat schilderij, in te- genstelling tot dat beeldje uit het EfJf paro" stripverhaal, al verwijst naar een ier individuele beleving die niet <_.i ii cciatc weiiwii in uc nieuwe te rePr°duceren. Zou dat wel stijUvotTr 196rmaakt hij*vooraal> Z-U er geen kunst stracties) zijn vergrotingen v Zijn eerste werken i bestaan. Die tekening derdelen uit strips. Hij benadrukt Lichtenstein verwordt zo tot het onpersoonlijke van dergelijke beelden door het nauwkeurig na te bootsen, incluis de zo typerende zijn doel totaal voorbij. die bij het drukwerk worden bruikt voor het aanbrengen toon-nuances). De resultaten zijn 11-17 verbluffend Overhol land, Museumplein 4, Amsterdam. Open: dinsdag tot en met zaterdag van Uiterst nauwkeurig vergroot en gecomponeerd is er eigenlijk niets meer dan afstandelijkheid. Het beeld, op zich al bekend, zó vorm gegeven dat het machinale en voorspelbare er vanaf druipt. Dat de zich steeds sneller ontwikkelen de maatschappij bij het zien van dergelijke werken in je opkomt, is in feite secundair. Lichtenstein zegt zelf altijd zich niet met inhou delijke zaken bezig te houden. Hij is met kunst bezig. Het is overigens leuk te zien dat Lichtenstein in het werk 'Sweet Dreams Baby' eerst de kreet 'Wham' had gedacht. Later, in het AMSTERDAM (ANP) - Ongeveer zeshonderd mensen uit veertig landen schilderij, heeft hij dat veranderd nemen van 24 tot 27 augustus deel aan het 21e wereldcongres voor verta- ■T-. _i. jers^ jaar jn Maastricht wordt gehouden. De organisatie van deze grote bijeenkomst van de Federation Internationale des Traducteurs (FIT) is in handen van het Nederlands Genootschap van Vertalers (NGV) in Amsterdam en de Belgische Kamer van Vertalers, Tolken en Filolo gen. 'Pow'. Kleine details, die de ten toonstelling in Amsterdam zo boeiend maken. Door het exact nabootsen van beeldjes uit de strip en het sterk opblazen daarvan (waardoor be paalde onderdelen subtiel wijzi- Study for Forest Scene with Temple' (1985) i Het FIT, dat onder de Unesco valt, houdt ée gen) relativeert Lichtenstein het wereldcongres. Het thema van de bijeenkomst geheel op een ironische manier. -- De in New York geboren kunste naar is in zijn begin-periode feite lijk 'anti-alles'. Dat heeft hij ge meen met Dada-figuren als Du- champs en Schwitters. Maar an ders dan die voorvechters van een kunstvorm die niet mocht bestaan, is Lichtenstein wel geïnteresseerd in stijlproblemen. Ook al gaat hij i toekomst". In diverse workshops zullen de deelnemers praten over nieuwe ontwikkelingen in de terminologi, het belang van het weten schappelijke en technische vertalingen voor overdracht van informatie en technologie, trends in juridische en literaire vertalingen. Daarbij zal bijzondere aandacht worden besteed aan vertalingen in en uit talen met een klein verspreidingsgebied (zoals het Nederlands), de nieuwe genera tie vertalers en tolken en de technologie. Tijdens het congres worden ook een technische beurs en een tentoon stelling „Vertalen is verkleden" gehouden. DEN HAAG (ANP) - Voor de func tie van directeur van de Koninklij ke Schouwburg in Den Haag heb ben zich circa tien liefhebbers aan gemeld. Er kan nu niet meer wor den gesolliciteerd. Dat heeft een woordvoerder van de afdeling cul tuur van de gemeente Den Haag desgevraagd laten weten. Ver wacht wordt dat de nieuwe direc teur uiterlijk 1 januari 1988 kan aantreden, nadat de gemeenteraad heeft besloten wie het wordt. Onder de tien kandidaten bevin den zich zowel formele als infor mele kandidaten, dus mensen die officieel hebben gesolliciteerd en mensen die zich op een andere ma nier in de race hebben begeven. Al le belangstellenden hebben nu ook ergens in ons land met theater te maken. De medezeggenschapscommis sie van de Koninklijke Schouw- hurcr heeft een nrnfielsehets sa mengesteld die door de gemeeni) in de functie-eisen is overgenc men. Van de te kiezen ma vrouw worden vooral nieuw] ideeën gevraagd om de Koninklii ke Schouwburg een eigen gezicl] te geven, dat hij of zij een nieuwd aanbod van repertoiretd neel kan bewerkstelligen en mee publiek weet te bereiken. De nieuwe directeur moet 20) voorstellingen van de vaste bespd Ier, de druk reorganiserende F se Comedie, en 100 andere vooi, stellingen per jaar programmeren Hij krijgt zeker 40 mensen onde zich. De uitverkorene zal de opvolge} worden van de per 15 juli vertrok ken Frans van de Veen, die hoof( kabinetszaken van de provincii Drenthe is geworden. De zakei worden ondertussen waargenq men door een administrateur. LONDEN (GPD) - De schade aan Leonardo da Vinci's eeuwenoude houtskooltekening, die eind vorige week in de National Gallery door een kogel werd doorboord, valt niet meer geheel weg te werken. Dat is de sombere conclusie van verschillende papier- en restaura tie-experts, die de beschadigde te kening van de maagd Maria, haar zoon Jezus, de heilige Anna en Jo hannes de Doper aan een uitge breid onderzoek hebben onder worpen. De tekening bevindt zich nu in de kelder van het museum. In een speciale afscherming, waar binnen men de temperatuur en het ivochtigheidsgehalte kan regelen. Veiling notities William Yeats LONDEN (UPI) - In Londen is gisteravond voor 109.000 gul den een notitieboek van de dichter William Butler Yeats openbaar verkocht. Er staan gedichten in die zijn opgedra gen aan de vrouw die 25 jaar lang zijn huwelijksaanzoeken afwees. Het bedrag is twee keer hoog als wat men verwacht had ervoor te zullen krijgen. Volgens een woordvoerster van het veilinghuis Sothéby's is het notitieboek gekocht door een Amerikaanse verzamelaar. Het boek bevat vroege ver sies van zeven gedichten die la ter gepubliceerd werden en een niet gepubliceerd gedicht dat de grootste dichter van Ierland wijdde aan zijn onbeantwoorde liefde toen hij 26 jaar was. De geliefde was Maud Gon- ne, die uiteindelijk trouwde met een held van de Ierse onaf hankelijkheidsstrijd, maar op wie Yeats vurig verliefd bleef en om wier hand hij vele malen vroeg tussen 1891 en 1916. Zij bleef zijn inspiratie, zelfs toen zij met de held, John McBride was getrouwd. 'Toen hij eenmaal de hope loosheid van zijn situatie had ingezien en hij ook vergeefs had aangeklopt bij Maud Gon- ne's dochter, trouwde hij ten slotte in 1917 op 52-jarige leef tijd. Hij stierf in 1939 toen hij 74 was en hij wordt beschouwd als de grootste Ierse dichter in de Engelse taal en een van de belangrijkste schrijvers van de twintigste De kogel, die door een vandaa j werd afgevuurd uit een geweej met, afgezaagde loop, boorde ziel eerst door de dikke beschermend! glasplaat voor de tekening en raak j te vervolgens de afbeelding van dt maagd Maria tussen de hals en he: middenrif. Daar is, afgezien var, ernstige glasschade, nu een groo: gat ontstaan, dat men de komendt weken met grote precisie en vee geduld zal trachten te dichten. Voor het restauratieproces heef) de National Gallery de hulp inge roepen van experts van de Tate Gallery en het Victoria en Alberl Museum, die meer ervaring heb ben in het restaureren van tekenin gen op papier. Het ziet er naar uil dat hun werk een tijdrovende aan gelegenheid zal worden en dat de vermaarde houtskooltekening, waarvan de waarde geschat werd op meer dan 70 miljoen gulden, voorlopig niet zal terugkeren op haar vertrouwde plaats in een spe ciale halfdonkere kamer van het museum, om de kostbare tekening - een van de meest geliefde kunst schatten van de National Gallery - tegen het felle licht te beschermen. Van Gogh museum koopt tekening I 'Drentse periode' AMSTERDAM (ANP) - Het Rijks museum Vincent van Gogh in Am sterdam heeft een tekening ver worven uit de zogenoemde Drent se periode van Van Gogh. Het be treft een landschap van 31,5 x 42,3 centimeter. Voor de tekening is vo rig jaar op een veiling bij Christie's in Londen 230.000 gulden betaald. De Stichting Vincent van Gogh en de Vereniging Rembrandt hebben de aankoop mogelijk gemaakt, al dus de voorlichter van het mu seum. De schilder bezocht de provincie Drenthe van 11 september tot en met 5 december 1883. Zijn produk- tie was er betrekkelijk klein, aldus het museum. Uit die periode zijn zeven schilderijen en vijftien teke ningen bekend. Hiervan zijn der tien werken verloren gegaan, aldus het Van Goghmuseum. De teke ning is overigens nog niet te be zichtigen. Het museum bezit reeds drie 'Drentse' schilderijen. Leiden Rijksmuseum voor Volkenkunde - Steenstraat, Moderne Japanse Kera miek van Keiko Hasegawa, 'De jaar getijden van de mens', tot 27/9; di. t/m za. 10-17 uur, zo. 13-17 uur. 't Huys Benee - Nieuyve Rijn 3, perma nente tentoonstelling van werk van Leny Noyen, vr. 14-16 uur en za. en zo. van 12-16 uur. Piggelmee - Jan Vossensteeg 59, pasteltekeningen van Bennice van Randen, ma. t/m za. 9-18 uur. eind aug., di. t/m z Holiday Inn - Haagse Schouwweg 10, in de Blauwe gang; schilderijen van Marga Adama. Expo Kunstuitleen Leiden - Lammer markt 35, schilderijen, tekeningen re- liefs van Aart Houtman, tot 9/8; wo. t/m za. 14-17 uur, do.avond 17-19 uur. Alphen Rhijnkade elf - Rijnkade 11, bodem vondsten uit Alphen en Aarlander- veen, t/m sept.; di. t/m za. 10-17.30 uur. vr. van 10-21 uur. Expositie van Cole Morgan, recente schilderijen; Hans René van der Vlist met schilderijen en tekeningen, t/m 30/8; di. t/m za. 10-17.30 uur, vr. 10-21 Rijnsburg Genootschap Oud Rijnsburg - Oude Vlietweg 6, 'Rijnsburgers laten Rijns burg zien' en vaste collectie 'De An dere Middeleeuwen', tot 5/9; vr. 19-21 uur, za. 10-16 uur. Leiderdorp Gemeentehuis - Engelendaal, Lidie Bossen exposeert 'Astronomische Verschijnselen' in olieverf, acryl en pastel, t/m 31/7; ma. t/m vr.8-17 uur. Muzenhof - Cor Gordijnsingel, Jan Dietz met diverse technieken, tot 26/ 8; ma. t/m vr. 13-18 uur. Oegstgeest 'De Beukenhof - Terweeweg 2, Onno Boerwinkel met pastels, tot eind juli; Noordwijk Petit Royal - Voorstraat 76, Tiny van der Sar met kleuretsen 'Bloemen en planten in de Orangerie', geopend dag. behalve wo. na 14 uur. Galerie Drieluik - Voorstraat 57, de Amsterdamse schilderes Leni van Gils exposeert aquarellen van duin en strand, bloemboeketten en portret ten, tot sept; dag. 10-17.30 uur. Katwijk aan Zee Katwijks Museum - Voorstraat 46, Hans von Bartels met olieverfschilde rijen en gouaches, t/m 26/9; di. t/m za. 10-12 uur en 14-17 uur. Noorden Hotel-Restaurant 'De Watergeus' - Si mon de Capelweg 10. Hanni von Ver- schuer, schilderijen op zijde en Char- VVarmond Het oude Raadhuis - Dorpsstraat 36, Splinter-Oost met etsen, kleu- en aquatinten, t/m 6/8; di.en vr. ur. wo. do. en zo. 14-16 uur. za. ïSSTi 11-16 i Galerie de Pomp - Dorpsstraat, Wa terrijk Warmopd, penseeltekeningen cn aquarellen van Louis Schutte en keramiek van Carla Pont, t/m 6/8; di. do. vr. 19-21 uur, wo. 10-12 uur, wo. do. za. zo. 14-16 uur. Wassenaar Hotel Wassenaar - Katwijkseweg 33, Carla Schreuder exposeert aquarel len vooral gericht op bloemstillevens, hortensia's, rhododendrons,...in het Garden Restaurant de Paauwentuin. Marlies Moret, haar schilderijen zijn gebaseerd op de natuur, jaargetijden en sport. Zij heeft zich voornamelijk toegelegd op glasschilderen, tot 1/9, open dag. 9-21 uur. Galerie 27 - Schoolstraat 27, Elsbeth Rabus met weefsels, Foekje Hoekstra met diverse technieken, Annemarie Spijkerman met gemengde technie ken, Gardien de Groot met mono- prints, Ine van Heerde met diverse technieken, Rineke Kop met acryl- schilderijen, Karola Pezarro met tex- tielobjecten, Theodora Plas met olie verf en gemengde technieken, Marti- ne Muller met sieraden en Trees Ruys met monotypes, t/m 22/8; do. vr. van 10-15 uur, za. 11-16 uur. Klassiek Het St. Paul's Cathedral Choir komt na de Europese tournee van vorig jaar terug naar Nederland voor het geven van drie reprise-uitvoeringen in Lei den, Arnhem en Alkmaar. De uitvoering in Leiden heeft plaats op dinsdagavond 28 juli in de Hoog landse Kerk. Het koor treedt vervol gens op in de Grote-of Eusebiuskerk in Arnhem (29 juli) en in de Grote Kerk in Alkmaar (30 juli). Het St. Paul's Cathedral Choir, dat tij dens de uitvoeringen in Nederland zal worden geleid door John Scott, bestaat uit achttien (volwassen) zan gers, dertig koorknapen en acht leer ling-koorknapen. Er is voor de con certreeks in Nederland een keuze ge maakt uit werk van voornamelijk be kende Engelse componisten. De traditie van een jongens- en man nenkoor in de kathedraal van St. Paul's is al meer dan negen eeuwen oud. De huidige samenstelling van het koor, -waarvan de koorknapen de 1 ii voerd door John Stainer, die 1872 tot 1888 organist en koorleider was. Een intensieve opleiding en strakke discipline zijn de voorwaar den om te slagen als chorister. De vi cars chorals zijn professionele musici, die worden aangenomen na een stren ge, op een strak afval-systeem geba seerde auditie. De uitvoeringen in Leiden, Arnhem en Alkmaar, die worden gegeven met medewerking van de NMB, beginnen om 20.00 uur. Leidenaar Arie Plomp zal zaterdag middag in het kader van de wekelijk se wandelconcerten het orgel van de Hartebrugkerk bespelen. Aanvang Het wekelijkse lunchpauzeconcert in de Hooglandse Kerk wordt woens dagmiddag verzorgd door Gert Boersma (Sweelinck-conservato- rium). Aanvang 12.30 uur. De Leidse organist Joop Brons treedt volgende week vrijdagavond (31 juli) in de zomer-orgelconcertserie van K&O op. Hij zal het orgel van de Het St. Paul's Cathedral Choir. De Amsterdamse reggae formatie Ini- ty geeft vanavond een concert in het LVC. De muziek van Inity i overeenkomsten met UB 40 wad. De teksten van de reggae band gaan over het leven van rasta's in een westerse samenleving. Aanvang 23.00 Voor de tweede maal deze maand heeft er in het Antoniusclubhuis een muzikaal spektakel plaats. De mu- ziekmakelaars Grapevine Music zijn erin geslaagd Cesar Zuiderwijks pro ject Labyrinth naar Leiden te halen. De groep speelt prettig in het gehoor liggende muziek. De drum bestaat uit Cesar Zuiderwijk, op de keyboards Jasper van't Hof, Eef Albers op gitaar, Nicolas Fiszman op bas en percussie. Zangeres Julya Loco is bekend van het Knokkefestival. In het voorpro gramma treedt de Leidse formatie Fingers op. Aanvang 22.00 uur, Lange 'Rod Mason Hot Five', m.m.v. Chris Bar ber, presentatie Pirn Jacobs. Carré dagelijks (behalve ma.) 20.15 uur, za. en zo. ook 13.00 uur; musical 'Cats', van Andrew Lloyd Webber, Trevor Nunn en Gillian Lynne. Nieuwe De La Mar Theater vr. 24, za. 25, zo. 26, 20.30 uur; Ameri can Repertory Theater met 'Berlin to Broadway with Kurt Weil', A musical voyage met Colin Scott, Hantzen Houwert, Irene Kuiper e.a.. Engelsta lige voorstelling. Stadsschouwburg vr. 24, za. 25, za. 26. 20.15 uur: Mini Maxi met 'Sprakeloos', regie Nick van den Boezem.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 18