Iran wijst ingreep
VN bij voorbaat af
Congres verbaast zich
over gedrag ex-minister
'Reagan wil geen vreedzame oplossing'
Akkoord over resolutie Veiligheidsraad
Pakistan wil Iraanse
diplomaten hulp bieden
Onderzoek Panama naar
mishandeling betogers
MAANDAG 20 JULI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
WASHINGTON - Iran heeft de resolutie, waarmee de Veiligheidsraad van de Verenigde
Naties een eind wil maken aan de Golfoorlog tussen Irak en Iran, bij voorbaat bekriti- deëkTdat'itaïië
seerd. Zolang de Veiligheidsraad Irak niet veroordeeld tot agressor is Iran niet bereid tot
een staakt-het-vuren. Dat zei de Iraanse minister van buitenlandse zaken, Veleyati, zater-
Vandaag komt de Veiligheidsraad Aan de secretaris-generaal van
bijeen om te trachten een eind te de VN, Perez de Cuellar, wordt ge-
maken aan de Golfoorlog, die nu al vraagd waarnemers naar Iran en
zeven jaar duurt. Een ontwerp-re- Irak te sturen om te kijken, of de
solutie, waarover het afgelopen twee landen zich aan de wapenstil-
weekeinde al overeenstemming is stand houden. Maar wat ontbreekt
in de resolutie is een angel. Er staat
niet in dat het land dat zich niet
aan het staakt-het-vuren houdt zal
worden getroffen door een interna
tionaal wapenembargo. In de reso
lutie is alleen sprake van „verdere
stappen", zonder dat die gespecifi
ceerd worden.
Dat komt omdat er nog geen
overeenstemming is bereikt tussen
de Veiligheidsraad
eventuele doorsijpeling
in Iran naar de islamitische Sow-
jet-republieken die aan Iran gren-
ISLAMAB AD/PARI J S (AP/GPD)
- Pakistan zal er zorg voor dragen
dat de Iraanse diplomaten in Parijs
veilig het land kunnen verlaten, zo
heeft een functionaris van het Pa
kistaanse ministerie van buiten
landse zaken gisteren bekendge
maakt.
„Het verzoek van Teheran daar
toe wordt ingewilligd", verklaarde
een functionaris, die niet met name
genoemd wilde worden. Het Iraan
se verzoek betreft alleen de veilige
aftocht van de Iraniërs die zich in
de ambassade in Parijs bevinden.
Teheran heeft Pakistan niet ge
vraagd de Iraanse belangen in de
Franse hoofdstad te behartigen, al
dus de functionaris.
Zaterdag werd door een woord
voerder van het Franse ministerie
buitenlandse zaken meege-
s gevraagd de
Franse belangen in Iran te beharti
gen.
Inmiddels heeft de Franse minis
ter van buitenlandse zaken Jean-
Bernard Raimond gisteravond la-
onrust ten weten dat Frankrijk blijft eisen
dat de Iraanse tolk Wahid Gordji,
die zich in de ambassade in Parijs
heeft verschanst, zich door justitie
laat verhoren in verband met een
serie bomaanslagen, in september
1986. In een interview voor de
Franse televisie verklaarde Rai
mond dat dit een principe-kwestie
is. waarover niet te onderhandelen
valt.
Gordji houdt zich nu al drie we
ken verschanst in de Iraanse am
bassade. Hij heeft geweigerd zich
te laten verhoren met het argu
ment dat hij dipomatieke on
schendbaarheid geniet. De Franse
autoriteiten houden vol dat Gordji,
als tolk, niet diplomatiek on
schendbaar is.
Volgens 'le Journal de Diman-
che' van gisteren zou Wahid Gordji
een buitengewoon belangrijke rol
spelen en zou hij naar Frankrijk
zijn gezonden 'om vanuit Parijs en
Genève de logistieke lijnen van de
islam te vermenigvuldigen'. Deze
terminologie houdt in dat Gordji
tot taak zou hebben een systeem
op te bouwen van waaruit het de
'bewakers van de revolutie' ge
makkelijker gemaakt zou worden
om de Westeuropese samenleving
met een niet eindigende reeks
bomaanslagen te ontwrichten.
De rol van Gordji zou zelfs zo be
langrijk zijn, dat de Iraniërs van
ayatollah Chomeini er alles aan ge
legen is hun man levend terug te
krijgen. Mocht hij toch in Franse
handen vallen zou hij gedood moe
ten worden, omdat hij over teveel
belangrijke informatie over hun
plannen beschikt.
Volgens onbevestigde geruchten
houdt de politie rond het ambassa
degebouw er rekening mee dat po
gingen worden gedaan Gordji te la
ten ontsnappen, waarschijnlijk
door een vanuit de ambassade te
graven tunnel. De politie contro
leert dan ook ieder uur de riolen
onder en langs het gebouw en
maakt daarbij zelfs gebruik van la
serstralen.
In de hele wereld worden Franse
belangen op het ogenblik met ex
tra zorgvuldigheid bewaakt. De
vijfhonderd Fransen van de UNO-
strijdmacht in Zuid-libanon zijn in
staat van paraatheid gebracht.
Franse vliegtuigen op weg naar het
Nabije Oosten worden door veilig
heidstroepen in de gaten gehou
den, Franse ambassades in landen
met een islamitische bevolking
hebben extra bewaking gekregen.
De grootste zorg baren de levens
van de vijf Franse gegijzelden in
Beiroet. Een aantal van hen zit al
bijna twee jaar gevangen. Onder
hen zijn de Franse diplomaten
Marcel Carton en Marcel Fontaine.
Meteen na het bekend worden
van het Franse besluit de diploma
tieke betrekkingen te verbreken
dreigden de 'bewakers van de Is
lam' de twee diplomaten 'onmid
dellijk' te zullen fusilleren. Dit
dreigement is de afgelopen dagen
echter niet meer herhaald.
door
Henk Dam
bereikt tussen de meeste leden van
de Veiligheidsraad, eist een onmid
dellijk staakt-het-vuren, en de te
rugkeer naar de internationaal er
kende grenzen. In de resolutie de 15 leden
wordt ook aangedrongen op
derzijdse vrijlating van de krijgsge
vangenen.
Aanslagen op
leiders verzet
tegen Chomeini
LONDEN (AP)- Een Iraanse oppo- 'daTtetTich^lt
wapenstilstand zal houden. De Ira-
de wenselijkheid
ties. Centraal staat daarbij met na
me de positie van de vijf vaste le
den van de Raad, die elk het recht
van veto hebben. Amerika, Frank
rijk en Engeland voelen wel voor
een wapenembargo als Irak of Iran
zich niet de wapenstilstand houdt.
Maar daarmee zijn de twee andere
vaste leden, de Sowjet Unie en Chi
na, het niet eens. u
Vooral van Iran, dat tot nu toe
alle pogingen tot bemiddeling
naast zich neer heeft gelegd, wordt
sitieleider tegen het bewind
ayatollah-Chomeini is zaterdag
ernstig gewond geraakt in Londen
tijdens
buurt
sington Palace, de Londense
dentie van een aantal leden van het
Britse koninklijk huis, explodeer
de een rijdende auto.
Volgens een woordvoerder van
Scotland Yard werd de explosie
veroorzaakt door een bom, die i
stellen bovendien als
- T waarde dai de Iraakse leider Sad-
bomaanslag. In de dam Hoessein moet opstappen,
de oprijlaan van Ken-
- - - Commerciële belangen spelen
een niet te onderschatten rol als
het om sancties gaat. China heeft
Iran dit jaar voor zeker 1,2 miljard
gulden aan wapens geleverd. Dit
komt overeen met een derde deel
van de totale wapenaankopen van
het land. Noord-Korea, waar zowel
Iraanse veiligheidstroepen hebben de Franse ambassade
king van de Iraanse ambassade in Parijs
i Teheran omsingeld als represaille i
bevestigd onder de stoel naast die de Sowjet-Unie als China grote i
i de chauffeur. De auto werd be- vloed hebben, levert Iran 10 tot 15
procent van zijn wapens. Hetzelfde
verhaal geldt voor Sowjet-satelliet-
staat Bulgarije.
Zijn China en de Sowjet-Unie be
reid dat „voordeeltje", dat zij bij de
I Golfoorlog hebben, opzij te zetten?
Amerikaanse functionarissen bij
de VN hebben de afgelopen dagen
laten doorschemeren dat dat best
wel eens het geval zou kunnen zijn.
Met name over de Sowjet-Unie be
gint een voorzichtig optimisme te
heersen. De Russen hebben er - on
danks het commerciële voordeel
van grote wapenverkopen aan Irak
- om te beginnen belang bij dat er
aan de Golfoorlog een eind komt.
Want: als een van beide oorlogvoe
rende landen ooit
dan is dat zeker Irak. Met dat land
De bestuurder werd door twee
mannen uit zijn auto gehaald en
naar een ziekenhuis overgebracht,
waar hij met brandwonden en een
knieblessure werd opgenomen.
Zijn toestand is ernstig, maar niet
kritiek, zo vertelde een ziekenbroe
der.
Vrienden van de man identifi
ceerden hem als Amirhoessein
Amir-Parviz. Hij is voorzitter van
de Nationale Beweging voor het
Iraanse verzet in Londen en be
kleedde tot de val van de sjah in
1979 een post in diens kabinet
Een 1
moord
ning
WASHINGTON (Rtr/UPI) - Amen- stoppen. „Ik vind het verbijsterend
kaanse Congresleden die onder- dat de minister Poindexter en
zoek doen naar het Iran-Contra- North nooit heeft ondervraagd
schandaal zullen minister van jus- voordat zij als gevolg van de affaire
titie Edwin Meese vragen waarom het Witte Huis verlieten. Maar ik
hij de gewezen nationale-veilig- denk dat dit gebeurde uit onbe-
heidsadviseur John Poindexter en kwaamheid", aldus de Republi-
diens medewerker Oliver North keinse senator, een partijgenoot
1 president Reagan.
US News and World Report
schrijft dat de informatie die de se
natoren kregen, bevestigde dat de
74-jarige Casey aan kanker stierf,
zoals bij zijn overlijden officieel
meegedeeld door het ziekenhuis.
PANAMA, (AP) - President Delval-
le van Panama heeft legerbevel
hebber Noriega verzocht een on
derzoek in te stellen naar aanlei
ding van beschuldigingen dat tij
dens de recente demonstratiegolf
betogers zijn mishandeld, na in
hechtenis te zijn genomen.
De beschuldigingen hebben be
trekking op de gang van zaken op
10 juli, toen betogers de straat op
gingen om het aftreden van Norie
ga te eisen. Volgens de organisato
ren van de demonstratie werden
toen meer dan 600 mensen opge
pakt. De demonstratie was door de
autoriteiten verboden.
In een aan Noriega gerichte brief
verzocht Delvalle gisteren „het
noodzakelijke onderzoek in te stel
len om te kunnen vaststellen of de
beschuldigingen op waarheid be
rusten." Delvalle zei dat hij klach
ten van mensen had ontvangen die
destijds waren gearresteerd en ver
klaarden „mishandeld en verne
derd" te zijn.
Enkele honderden mensen die
tijdens de recente golf van demon
straties werden gearresteerd wer
den afgelopen dinsdag weer vrijge
laten krachtens een door Delvalle
afgekondigde algemene amnestie.
Osvaldo Velasquez, voorzitter
van de mensenrechtencommissie
in Panama, verklaarde tegenover
het oppositionele dagblad La Pren-
sa dat zich 27 gevallen van „zware
marteling" hebben voorgedaan,
waaronder seksueel misbruik van
de dat de autoriteiten gevangenen
zouden hebben mishandeld en zei
tevens dat slechts twee demon
stranten, afkomstig uit Chili en Ni
caragua, momenteel nog in hechte
nis verblijven. Zij worden vastge
houden in opdracht van de immi
gratiedienst, aldus Chiari.
De demonstraties braken vorige
maand uit nadat Roberto Diaz Her-
rera, voormalig medewerker van
Noriega, deze in het openbaar had
beschuldigd van corruptie, verkie
zingsfraude en samenzwering te
gen het leven van politieke oppo
nenten. Noriega heeft de beschul
digingen ontkend.
Aanbod aan Tamils
COLOMBO (AP) - De regering van
Sri Lanka heeft een belangrijke
concessie gedaan aan de beweging
van militante Tamils. Volgens be
richten in de Srilankaanse pers
heeft president Jayewardene hun
belangrijkste eis ingewilligd en
stemt hij er mee in dat in de noor
delijke én oostelijke provincies een
vrijwel autonome Tamilstaat
wordt gevestigd.
Jayewardene kwam zaterdag
met het aanbod tijdens een vak
bondsbijeenkomst. Het is niet de
bedoeling dat beide provincies sa
mengaan, zoals de rebellen willen.
Rudman zegt niet te begrijpen
hoe Meese Poindexter en North
kon toestaan op te stappen zonder
- na te gaan wat hun bevoegdheden
waren, wat zij deden en hoe zij het
deden. Als de minister dat wel ge-
tian die vorige week
/as aangetroffen
Wenen,
niet van uit gaan dat Meese op dit
dentificeerd als de Iraanse opposi
tieleider Reza Chitgar.
De Oostenrijkse krant Kurier be
richtte gisteren dat Chitgars
ger de vermoorde man zaterdag
had geïdentificeerd. Het bericht
werd bevestigd door een politie
woordvoerder in Wenen.
Chitgar had op 19 mei vanuit We
nen met familieleden gebeld. In
het Hilton Hotel zou hij een onder-,
houd hebben met „een politiek ac
tieve landgenoot". Sindsdien
niets meer van Chitgar vernomen
en ook de man die hij zou ontmoe
ten was kennelijk verdwenen, al
dus de Kurier.
Het lijk, dat in verregaande staat
van ontbinding verkeerde, wérd
vorige week zondag gevonden in
een woning die op naam stond van
een Turk, Mahmut Akyuz. Het
slachtoffer was met een 7.65mm pi
stool in het hoofd geschoten.
Buitenland kort
Uitstoting
De Indiase premier Gandhi heeft
Pratap Singh, een ex-minister die
tegen de corruptie ten strijde trok
en zich als één van Gandhi's be
langrijkste rivalen ontpopte, uit de
regerende Congrespartij gestoten
wegens "activiteiten tegen de par
tij". Singh is de vierde dissident
die in vier dagen door Gandhi uit
de partij is gezet. Singh heeft
Gandhi openlijk bekritiseerd om
dat de premier volgens hem niets
deed aan de corruptie, de illegale
Zwitserse bankrekeningen van In
diërs en het onderzoek naar be
schuldigingen over omkoperij bij
enkele wapenaankopen.
Sowjet-verliezen
Duizend Sowjet-militairen zijn
onlangs gesneuveld of gewond ge
raakt tijdens een operatie van het
verzet in Afghanistan. Volgens
Wardak, een gewezen generaal van
het Afghaanse leger maar nu actief
voor het verzet, zijn er sinds de
Sowjet-inval in Afghanisatan in de-
cember'79 bij een enkele operatie
nog nooit zoveel Russische militai
ren uitgeschakeld. De opstandelin
gen haalden in de provincie Nin-
garhar vier vliegtuigen en een heli
kopter neer, bliezen vier bruggen
op, vernietigden 130 legervoertui
gen en verwoestten een electrici-
teitscentrale.
Ï2* acht de Sowjet-Unie zich bevriend, Ptint tekort is geschoten met de be-
iï'2?Rusland is verder niet gebaat bij doeling de zaak in de doofpot te
niet steviger aan de tand heeft ge
voeld over wat zij wisten. Dat heeft
een vooraanstaand Congreslid ver
klaard.
Warren Rudman, de vice-voorzit-
ter van de Senaatscommissie die
het Irangate-schandaal onder-
verliezen, Mekt, wil er echter op de voorhand daan'taTzëudën de"hoëtóttagen
van het Congres nu niet zo veel tijd
in beslag hoeven te
het land de beproeving bespaard
zijn gebleven die het nu door
maakt", aldus Rudman.
Poindexter legde vorig jaar no
vember zijn functie neer en North
kreeg ontslag nadat Meese onthuld
had dat een deel van de winst op
geheime Amerikaanse wapenle
veranties aan Iran was doorge
sluisd naar de Nicaraguaanse Con
tra's. Poindexter verklaarde vorige
week dat hij de overheveling van
de gelden niet had gemeld aan
Reagan om hem te beschermen te
gen mogelijke politieke schade.
Gisteren meldde het Amerikaanse
weekblad US News and World Re
port dat achterdochtige senatoren
die zich ervan wilden vergewissen
dat CIA-directeur William Casey -
één van de sleutelfiguren in het
Iran-Contra-schandaal - een na
tuurlijke dood was gestorven, me
dische rapporten en de resultaten
van de lijkschouwing hebben ge
raadpleegd.
Het blad citeert „hooggeplaatste
bronnen in het Congres" die zeg
gen dat (niet nader genoemde) le
den van de inlichtingencommissie
van de Senaat na Casey's dood op 6
mei het sectierapport hadden op
gevraagd. Dit deden zij omdat zij
„op hun hoede waren voor moge
lijk bedrog" en er zeker van wilden
zijn dat het overlijden van Casey
eën natuurlijke oorzaak had.
SEOUL - De tyfoon Thelma die vorige week over Zuid-Korea raasde heeft duidelijke sporen achtergelaten.
Zoals dit vrachtschip, dat nog steeds vastzit op het strand. Het aantal doden en gewonden is inmiddels opgelo
pen tot boven de 300. Volgens het nationale rampencentrum in Seoul zijn 99 lijken geborgen en worden nog 236
mensen vermist.
Vele duizenden reddingswerkers zijn op tal van plaatsen nog aan het zoeken naar slachtoffers onder hopen
modder en puin van ingestorte gebouwen. Ook op zee wordt nog gezocht naar drenkelingen van vergane schepen
en vissersboten-
In veel Zuidkoreaanse media is forse kritiek geleverd op de meteorologische dienst, omdat hij de kracht van de
storm zou hebben onderschat en de bevolking niet tijdig inlichtte over het aanstormende natuurgeweld. De
meteorologen van de nationale weersdienst hebben inmiddels erkend dat zij het mis hebben gehad. Als excuus
voeren ze aan dat de tyfoon pas op het allerlaatste moment van koers begon te veranderen. (foto ap»
President Nicaragua vraagt om dialoog
MATAGALPA (AP/AFP/UPI) - De
Nicaraguaanse president Daniel
Ortega heeft gisteren de Verenigde
Staten er van beschuldigd een
j vreedzame oplossing van het con
flict tussen de Sandinistische rege
ring en de Contra's te verhinderen.
Ortega hield een toespraak ter
gelegenheid van de achtste verjaar
dag van de revolutie. „President
Reagan wil de Nicaraguaanse revo
lutie niet in leven laten, hij wil deze
verpletteren", aldus Ortega. Vol-
KAAPSTAD - Leden van de Zuidafrikaanse vakbond Cosatu voeren een gens de president van Nicaragua is
toneelstukje op tijdens het jaarcogres van deze bond. De voorste twee Reagan vastbesloten 'tegen welke
figuren stellen de gevangen zittende oppositieleider Nelson Mandela en prijs dan ook' de linkse Sandinisti-
zijn vrouw Winnie voor. Tijdens het Cosatu-congres werd een beroep ge- sche regering omver te werpen
daan op buitenlandse bedrijven om hun investeringen in Zuid-Afrika te voor het einde van zijn ambtster-
staken. In een resolutie werd aangedrongen 'op dwingende sancties om de mijn in 1989.
internationale druk op het racistische regime in Zuid-Afrika op te i
De regering in Pretoria en Zuidafrikaanse bedrijven zouden ook Hij zei te
geen leningen meer moeten krijgen.
i dat als het Ame- voorkomen'.
geeft aan nieuwe kredieten voor de
Contra's Reagan dit zal aangrijpen
ter rechtvaardiging van een recht
streeks ingrijpen van de VS in Ni
caragua.
De Contra's worden door de VS
gesteund; verleden jaar was met de
Amerikaanse, grotendeels militai
re, hulp een bedrag van 100 mil
joen dollar gemoeid. Aangenomen
wordt dat Reagan het Congres dit
jaar om een nog hoger bedrag zal
vragen.
Ortega zei dat 'een dialoog tus
sen de VS en Nicaragua dringend
noodzakelijk' is. Het Amerikaanse
volk is naar zijn mening vastbeslo
ten 'het ontstaan van een tweede
Vietnam in Centraal-Amerika te
rikaanse Congres zijn goedkeuring De president deed tijdens zijn
toespraak een beroep op andere re
geringen óm de VS onder druk te
zetten om de steun aan de Contra's
te stoppen. „Wij vragen de wereld
of een land in de Derde Wereld, zo
als Nicaragua, zijn eigen bestem
ming en zijn economische en poli
tieke betrekkingen mag bepalen.
Wij vragen of gewapende confron
tatie de manier is om een conflict
op te lossen", aldus Ortega.
De officiële viering van de ver
jaardag van de val van dictator
Anastasio Somoza en de Sandinis
tische machtsovername vond
plaats in Matagalpa, een gebied in
het noorden van het land waar de
anti-sandinistische opstandelingen
bijzonder actief zijn. In de zesjarige
guerrilla die de Contra's nu voeren,
zijn volgens Ortega ruim 43.000 Ni-
caraguanen omgekomen.
Ortega: Reagan wil kost wat kost
Sandinistisch bewind omver wer
pen (foto AP»
