TAD LEIDEN
Stichting Duinbehoud na tien jaar weer terug bij af
Plannen LDM voor uitbreiding capaciteit bedreiging voor Berkheide
Aktief wil 'stadhuis' naderbij brengen
actief in vrije lijd
s
LEIDSCH LÜ DAGBLAD
ZATERDAG 18 JULI 1987
In het midden van de jaren '70 begon een aantal mensen zich
steeds meer zorgen te maken over de gevolgen van de waterwin
ning in het Katwijkse duingebied Berkheide. Ze zagen de natuur
er met rasse schreden achteruit gaan en vreesden nog grotere
aanslagen op het gebied doordat de Leidsche Duinwatermaat
schappij (LDM) toen de mogelijkheid had de waterwinning er te
verdrievoudigen.
De natuurliefhebbers staken de koppen bij elkaar en verenig
den zich in twee werkgroepen. Die werkgroepen op hun beurt
gingen in 1977 samen in de Stichting Duinbehoud. Deze stichting
richt haar aandacht nu, tien jaar later, allang niet meer op Berk
heide alleen, maar op het gehele Nederlandse duingebied. De
LDM en Katwijk waren geen uitzondering.
De inspanningen van 'Duinbehoud' hebben hun vruchten afge
worpen. Mede dank zij haar werk, zijn de grootschalige plannen
van duinwaterbedrijven teruggeschroefd. Ook hebben provin
cies en rijk in de loop der jaren meer oog gekregen voor de na-
tuur-historische waarde van de duinen. Ze houden bijvoorbeeld
in beleidsplannen nu meer rekening met natuurbehoud.
Reden genoeg voor de stichting, die nog altijd in Leiden is
gevestigd, om haar tienjarig bestaan met enig vlagvertoon te vie
ren. Dat gebeurt onder meer met een symposium over duinbe-
heer, dat in september wordt gehouden. Ondanks alle successen
ziet Albert Salman, secretaris van de Stichting Duinbehoud, de
toekomst met enige zorg tegemoet. En ironisch genoeg lijkt het
juist in het gebied waar de stichting haar werk is begonnen, flink
mis te gaan.
putten van de LDM raken dan min
der snel 'verstopt' en de duinen
zelf worden uiteraard minder ver
vuild.
Ook het plan om in de Katwijkse
duinen met diep-infiltratie te bé-
ginnen, kan zijn goedkeuring weg
dragen. Éij diep-infiltratie, wordt
het water tussen twee afgesloten
kleilagen gevoerd, waardoor
verontreinigingen niet in de bo
venlaag van de duinen terecht ko
men. "Het is alleen jammer dat de
provincie maar niet opschiet met
de definitieve vergunning", meent
Salman.
LEIDEN - "De plannen van de
LDM om haar winningscapaciteit
in Berkheide uit te breiden, vor
men de grootste bedreiging die dit
gebied de afgelopen tien jaar, of
misschien wel sinds zijn ontstaan,
heeft doorgemaakt. In het ergste
geval kunnen we Berkheide als na
tuurgebied wel afschrijven".
Albert Salman van de Stichting
Duinbehoud windt er geen doekjes
om: de plannen van de Leidsche
Duinwatermaatschappij om haar
door
Wim Wegman
produktie weer op peil te brengen,
gaan veel te ver. Dat het bedrijf in
de problemen kan komen omdat
haar capaciteit te laag is, ontkent
hij niet. Maar daarvan kunnen de
duinen niet het slachtoffer worden,
zo meent hij. De LDM kan daarom
voorlopig maar beter water uit Den
Haag blijven betrekken.
Salman verwijst niet alle plan
nen van de LDM naar de prulle-
bak. Hij is bijvoorbeeld een warm
voorstander van het voornemen
om in Katwijk een voorzuiverings
installatie te bouwen. Daardoor
kan schoner water in de duinen
worden geïnfiltreerd. De bezink-
Albert Salman, secretaris
gebied wel afschrijven".
de Stichting Duinbehoud: "In het ergste geval kunnen i
Schade
Niet te spreken is Salman echter
over het voornemen van de LDM
om ook de mogelijkheden voor op
pervlakte-infiltratie uit te breiden
in de Katwijkse duinen. Volgens
hem komt het erop neer dat een
nieuw winningskanaal zal worden
gegraven, mogelijk zelfs in een ge
bied met een natuur-historisch
grote waarde.
"Dat vinden we onaanvaardbaar.
We hebben gezien met welk mate
rieel de LDM onlangs te werk is ge
gaan bij het vernieuwen van twee
kanalen. Daarbij is een flink stuk
duingebied omgeploegd met bull
dozers. De schade is enorm, vooral
ook wanneer men bedenkt dat het
misschien wel 80 tot 100 jaar duurt
voordat de vegetatie in een duinge
bied volledig is hersteld". Een
groot aantal zeldzame vogels zal
volgens Salman door de voorgeno
men werkzaamheden van de LDM
wel eens definitief uit Berkheide
kunnen verdwijnen.
LDM-directeur J. Haijkens er
kent dat de LDM zijn winningsca
paciteit in de Katwijkse duinen wil
uitbreiden. Op welke manier dat
zal gebeuren, is op dit moment
echter nog niet met volledige ze
kerheid te zeggen. "Dat is nog in
onderzoek", stelt hij, maar hij sluit
de aanleg van nieuwe winnings-
putten of een zogeheten drain niet
uit. De LDM onderzoekt volgens
Haijkens ook hoe de schade aan
het milieu zoveel mogelijk kan
worden beperkt. "Daarvoor willen
we een adviesbureau in de arm ne
men. Haijkens verklaart nadrukke
lijk dat het zeker niet de bedoeling
is om de capaciteit in het meest
waardevolle deel van de duinen uit
te breiden.
Fusie
Ondanks de kritiek op de LDM,
vindt Salman dat de verstandhou
ding met waterleidingbedrijven de
afgelopen tien jaar aanmerkelijk is
verbeterd. "In het begin voelden
de bedrijven zich door ons aange
vallen. Dat was niet direct onze be
doeling. We probeerden de bedrij
ven te wyzen op zaken die zij niet
beseften, maar die kritiek viel aan
vankelijk niet in goede aarde. De
laatste tijd is daar toch verandering
in gekomen. Waterleidingbedrij
ven beginnen toch ook meer oog te
krijgen voor het milieu".
Een belangrijk wapenfeit noemt
Salman dat de provincies en het
rijk in hun lange-termijnplanning
rekening zijn gaan houden met de
gevolgen van de drinkwaterwin
ning voor de duinen. "Aan bedrij
ven alleen kun je dat niet overla
ten. Die willen in eerste instantie
zo veel mogelijk water verkopen
en zelfs hun winningsmogelijkhe
den uitbreiden als elders al een
overcapaciteit bestaat. Het is de
taak van de overheid om daarin bij
te sturen. Het is juist het Rijksinsti
tuut voor de Drinkwatervoorzie
ning geweest dat heeft geconclu
deerd dat de capaciteit van de
duinwaterbedrijven niet moet wor
den vergroot, maar met tientallen
procenten moet worden vermin
derd".
Salman kan het niet nalaten om
ook in dit verband de LDM te noe
men. "Wij zijn er voorstander van
dat de LDM fuseert met het Haag
se drinkwaterbedrijf. Daardoor on
tstaat één groot duinwaterbedrijf,
waarop de provincie beter grip kan
houden. Dat is minder het geval
wanneer de LDM samengaat met
het Energiebedrijf Rijnland, aldus
Salman. Hij voegt eraan toe er een
voorstander van te zijn dat de LDM
het overschot overneemt van het
Haagse duinwaterbedrijf.
"Er wordt geklaagd dat het
Haagse water zo duur is. Dat is ei
genlijk onzin. Het water in Den
Haag heeft een prijs die normaal is
in Nederland. En die prijs is nood
zakelijk om een goede kwaliteit
van het water te handhaven. Het
water van de LDM was juist zo
goedkoop omdat De Jong (de vori
ge directeur van de LDM - red.) ja
renlang slootwater heeft bijge
mengd".
Recreatie
Hoewel de drinkwaterwinning in
de duinen een van de voornaamste
zorgen van de Stichting Duinbe
houd is geweest, is het niet het eni
ge onderwerp waarover de organi
satie zich heeft druk gemaakt. Ze
heeft er bijvoorbeeld ook bij het
rijk, provincies en gemeenten op
.aangedrongen meer aandacht te
schenken aan natuurbeheer, onder
meer door paal en perk te stellen
aan recreatie. Talloze procedures
zijn gevoerd om bouwplannen te
gen te houden die in de duinen wa
ren gepland, of om bestemmings
plannen zodanig te wijzigen dat
het behoud van de natuur beter
zou zijn gewaarborgd.
Voorts heeft de stichting zich on
der meer ingezet om de duinafslag
in Texel tegen te gaan. Die actie
heeft tot gevolg gehad dat het rijk
de duinen daar heeft verbreed door
grote hoeveelheden zand op te
spuiten, een operatie die vele mil
joenen guldens heeft gekost. Een
zelfde actie voert de stichting nu
voor het Zwanenmeer in Noord-
Holland.
Bij al haar acties heeft de stich
ting zich toch voornamelijk ge
wend tot overheden en niet altijd
direct de publiciteit gezocht. "Het
punt is dat de medewerkers van de
stichting mensen zijn die meer zijn
bedreven in het schrijven van rap
porten voor ambtenaren dan in het
schrijven van persberichten. Het is
bovendien niet altijd gemakkelijk
iets te vinden dat bij het pubhek
aanslaat. We worden vergeleken
met Greenpeace en de Waddenzee-
vereniging. Maar die kunnen bij
hun acties wijzen op het verdwij
nen van de walvissen of zeehon
den. Dat spreekt mensen aan. Wij
kunnen aandacht vragen voor het
verdwijnen van de waterral - een
zeldzame watervogel - maar ik ge
loof niet dat het pubhek daar nou
direct zo warm voor loopt".
Desondanks wil de stichting ter
gelegenheid van haar tienjarig be
staan zichzelf meer onder de pu
blieke aandacht brengen. Onder
meer gebeurt dat, zoals gezegd,
met een symposium over duinbe-
heer in september, waarbij aan mi
nister Braks een fotoboek over de
duinen wordt aangeboden. Verder
brengt de stichting volgende
maand een lespakket uit dat in de
laatste klassen van de basisschool
en in de eerste klassen van het
voortgezet onderwijs kan worden
gebruikt. Daarnaast wil de stich
ting meer nog dan nu het geval is
excursies verzorgen en tentoon
stellingen houden.
Onafhankelijk
De acties van 'Duinbehoud' ge
durende de afgelopen tien jaar,
hebben ook 'commerciële' vruch
ten afgeworpen. Salman: "Steeds
vaker werd ons door instanties ge
vraagd adviezen te geven over
duinbeheer. Op een gegeven mo
ment dachten we: waarom zouden
wij dat gratis doen, terwijl anderen
er wel voor krijgen betaald". Om
dat het wellicht problemen zou ge
ven als de stichting zich voor haar
adviezen zou laten betalen, werd
het adviesbureau 'Duin en Kust'
opgericht. Een onafhankelijk bu
reau dat de filosofie van de Stich
ting Duinbeheer deelt, maar dat
niet per se de mening van 'Duinbe
heer' verkondigt. "Het kan dus
best gebeuren dat wij in beroep
gaan tegen een project dat door
'Duin en Kust' als positiefis beoor
deeld".
Over de klanten van 'Duin en
Kust' wil Salman niet al te veel
kwijt. Een naam kan hij niet voor
zich houden. Tijdens het gesprek
moet hij de telefoon opnemen van
het adviesbureau - dat in hetzelfde
pand aan de Stationsweg is geves
tigd. "De LDM", zegt hij grinni
kend.
LEIDEN - Wijkvereniging Aktief
gaat bijeenkomsten organiseren
waarbij inwoners uit Zuid-West
vragen kunnen stellen aan leden
van de gemeenteraad. Voor het sei
zoen 1987-1988 zijn er voorlopig
twee bijeenkomsten. Mocht blij
ken dat dergelijke ontmoetingen
succesvol zijn, dan wil de wijkver
eniging doorgaan en de bijeen
komsten vier keer per jaar houden.
De politieke partijen die in de ge
meenteraad zitten, hebben alle hun
medewerking toegezegd.
Aktief is van mening dat de af
stand tussen de inwoners van
Zuid-West en het stadhuis te groot
is. Omdat mensen volgens de me
dewerkers van de wijkvereniging
altijd vragen hebben en soms niet
begrijpen hoe de besluitvorming in
elkaar zit, wordt geprobeerd bur
ger en gemeente wat dichter bij el
kaar te brengen.
De wijze waarop de bijeenkom
sten zuilen worden gehouden, is
nog niet bekend. Aktief denkt aan
een vorm die op ontspannende wij
ze vraag en antwoord moet moge
lijk maken. Mensen moeten vol
gens Aktief na afloop naar huis
gaan met het gevoel dat ze op eer
lijke wijze met het 'stadhuis' heb
ben kunnen praten en dat de af
standen minder zijn geworden.
De eerste twee bijeenkomsten
worden gehouden op dinsdag 27
oktober en dinsdag 22 maart 1988.
De bijeenkomsten, die voorlopig
de naam 'Confrontatie met
meekrijgt, worden gehouden in het
gebouw van Aktief aan de Berlage-
straat 2.
Betuttelend
De wijkouderenraad Leiden Zuid-
West voelt zich genoodzaakt tijd en
energie te besteden aan een reactie
op het artikel 'Dienstencentrum is
betuttelend' in het Leidsch Dag
blad van zaterdag 27 juni van de
hand van de werkgroep ouderen
van de PvdA.
Het verbaast ons dat het woord
betuttelend steeds weer gebruikt
wordt terwijl onze ervarihg anders
leert. Nimmer hebben wij het DGB
als betuttelend ervaren. Dat het
DGB voortkomt uit de vroegere
diaconie is geen schande. Waarom
uitgehaald naar een kerkelijk insti
tuut dat werk verzette waar de
overheid destijds in gebreke bleef?
Wat de controle op de vrijheid en
het budget van het DGB betreft,
zouden we willen opmerken dat el
ke wijkouderenraad een vertegen-
woordig(st)er in het bestuur van
het DGB heeft en dat deze WOR-
leden en bestuursleden wel dege
lijk inzage hebben in alle stukken
van het DGB en ook op bestuurs
vergaderingen hun mening kun
nen geven. Deze bestuursleden
worden gekozen en afgevaardigd
door de wijkouderenraden, de ou
deren zelf dus.
Zou dit de leden van de werk
groep ouderen van de PvdA niet
bekend zijn? Vreemd, want in de
werkgroep schijnen mensen te zit
ten die wel op de hoogte zeggen te
zijn van de gang van zaken in het
DGB. Dan zouden ze toch ook kun
nen weten dat er democratisch ge
werkt wordt. Of hebben ze een an
dere uitleg van democratisch? In
het artikel wordt de indruk gewekt
dat ouderen niet voor zichzelf kun
nen opkomen. Het komt op zijn
minst merkwaardig over dat er al
leen wordt gesproken over oude
ren doe niet kunnen notuleren,
rapporten en begrotingen lezen en
opstellen. Waar zouden toch al die
mensen gebleven zijn die vroeger
dit werk in hun werkkring deden?
Die vroeger een opleiding hebben
gekregen? Of zouden deze mensen
misschien niet gediend zijn van de
belerende manier van doen van de
PvdA?
Wat is er tegen als het DGB
kaartclubs ondersteunt? De club
jes ontvangen trouwens geen geld
may hebben de beschikkking
over accommodatie en verder be
druipen ze zichzelf. Overigens kan
een kaartclub voor ouderen net zo
belangrijk zijn als een gymclub
voor anderen is, want het gaat om
het sociale contact in de club. Maai
wellicht is dat niet bekend bij de
leden van de betreffende werk
groep. Zij zoeken wellicht het so
ciale contact in het voeren van een
hetze tegen het DGB want het be
treffende artikel is reeds het vierde
in rij.
Het is ons niet ontgaan dat het
DGB op verschillende manieren
wordt aangevallen. Het is ons ook
niet ontgaan dat het de bedoeling
is het DGB weg te krijgen en de
Stichting Welzijn het werk over te
laten nemen. Het is ons evenmin
ontgaan dat er een politiek spel
letje wordt gespeeld met het DGB
als inzet.
Wij van onze kant zullen echter
niet toestaan dat het DGB, waar
wel degelijk iedere oudere in
spraak kan hebben en waar hard
gewerkt wordt ten behoeve van de
duizenden ouderen in deze stad,
steeds weer onderuit gehaald
wordt en waar onrust en onzeker
heid wordt gezaaid onder de hard
werkende medewerk(st)ers van het
dienstencentrum. Wij zijn blij dat
de gemeente het flankerend oude
renbeleid aan het DGB heeft toe
vertrouwd want het DGB is het
dienstencentrum voor gecoördi
neerd bejaardenwerk. Wij leggen
de nadruk op 'gecoördineerd' om
dat hier de lijnen van het ouderen
werk samen kunnen komen.
Het moet ons van het hart dat het
hoog tijd wordt dat de hetze tegen
het DGB wordt beëindigd en dat
ieders werkkracht op een andere
manier kan worden gebruikt dan
nu het geval is. Misschien zou het
goed zijn als de leden van de werk
groep ouderen van de PvdA, die
toch ook de jongeren van in en na
de oorlog waren, eens zouden be
denken dat we met elkaar aan een
betere samenleving zouden
werken. Dat doe je niet op de ma
nier die nu wordt gehanteerd, na
melijk de ouderen gebruiken als
middel voor de PvdA-belangen.
Het komt thans bij ons over dat al
leen PvdA-ouderen zouden weten
hoe belangen van ouderen behar
tigd worden en dat spreken we te
gen. Ook andere neutrale groepe
ringen hebben recht van spreken.
P-S. Dit artikel is geschreven
door ouderen zelf op eigen initia
tief en niet betutteld door het
W. Roozendaal
secretaris wijkouderenraad zuid
west
Wenchi
In de Centrale van de Openba
re Bibliotheek Leiden aan de
Nieuvistraat wordt tot 25 juli een
tentoonstelling gehouden van
kunstdrukken van teksten van
bekende Nederlandse schrijvers.
Maarten Biesheuvel, Marga Min-
co, Hans Favery, Willem Will-
mink, Mensje van Keulen, Fritz
Hotz, Simon Vinkenoog, Miep
Diékman, Yvonne Keuls en Heere
Heersma hebben handgeschreven
teksten geleverd die in kunst
druk, gesigneerd en genummerd,
in gelimiteerde oplage verkocht
zullen worden. De opbrengst van
de teksten komt ten goede aan het
streekziekenhuis in Wenchi, Gha-
Tussenblik
In het museum De Lakenhal
aan de Oude Singel wordt van 25
juli tot en met 6 september de ten
toonstelling Tussenblik gehou
den, waarbij het werk van
twaalf hedendaagse Nederland
se kunstenaars zal worden gepre
senteerd. De expositie geeft een
beeld van de stand van zaken in
de Nederlandse schilderkunst. De
tentoonstelling wordt begeleid
door een uitvoerige catalogus
met een inleiding door Mathilde
Roskam.
Metamorfose
In het openluchttheater van het
Leidse Hout wordt zondag 30 au
gustus om 19.30 een avondvoor
stelling gehouden. De groep Flup
en Ju Bedrijf treden op met het
spektakélspél Metamorfose.
Onderwij swinkel
De onderwij swinkel is tot 10
augustus gesloten. Van 10 tot 21
augustus is de onderwijswinkel
op maandag en donderdag ge
opend. Vanaf maandag 24 au
gustus is de winkel weer elke dag
open: maandag tot en met vrij
dag van 9.00 tot 12.00 uur en za
terdag van 10.00 tot 12.00 uur.
Morsweg bij
Lelylaan dicht
LEIDEN - De Morsweg bij de Dr.
Lelylaan is afgesloten. De maatre
gel is genomen om twee redenen.
In de eerste plaats hoopt het ge
meentebestuur dat door de afslui
ting het verkeer op de Morsweg af
neemt. Deze weg wordt namelijk
als sluiproute gebruikt van het
centrum naar de Dr. Lelylaan en
omgekeerd. Om het verkeer te
dwingen een ander route te kiezen
worden na de bouwvakvakantie
ook nog eens verkeersdrempels
aangelegd tussen de Lage Mors
weg en de Rynzichtbrug.
Bovendien ontstaat met de af
sluiting een aanmerkelijke veiliger
situatie op het kruispunt, nu het
verkeer op de Dr. Leylaan niet
meer kan afslaan. Remmende au
to's, die niet door hun achterlig
gers werden opgemerkt, zorgden
nogal eens voor gevaarlijke situa
ties.
De gevaarlijke situatie voor over
stekende fietsers en voetgangers
blijft echter bestaan. De gemeente
wacht met het plaatsen van ver
keerslichten tot er een beslissing is
genomen over de sloop van de hui
zen op het deel van de Morsweg
tussen Dr. Lelylaan en het Wer-
nink-terrein. (foto wim Dijkman»
Burgerlijke Stand
LEIDEN - Geboren: Lisa dv. P.R. Mon-
nier en M.M.J. Manceau, Jan zv. J. van
den Oever en G.F. Paap, Mabika Tshien-
da Nabu zv. K. Mbive en M. Ilunga, Da-
mien-Mitchell zv. R. Lawson en M.J.
Kruyskamp, Yeliz dv. A. Korkmaz en N.
Korkmaz, Rosalie Jeanne Laetitia dv.
I J. Terpstra en C.P.A. van der Westen,
Daphina Joy Elisabeth dv. W.V.A. Mor
sen, Dirk Niels Josephus zv. C. van Bee-
len en M.P.A. van den Eisen, Saskia dv.
R. Pottinga en A. Schiebroek. Saman-
tha dv. R. Annaars en E.C.B. Seysener,
Suzanne dv. J.T.J. de Ridder en C.P.Y.
van Elk, Paul Sebastiaan Alexander zv.
L.A.P. Mulder en Y. van Barneveld,
Sophie Claire Jacqueline dv. R.J. Ebbe-
ler en M.P.C. Ly beert, Emmelie Annette
dv. J.G. Kuyper en D.E.T. Ellens. Lau
rens Jordy Rogier zv. J.M. Taillie en J.J.
Boot.
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDFN STAD LEIDE
STAD LEIDEN STAD LE I D E N
