De 'wandelende' polen van de aarde
Ford blijft in Europa zoeken naar een partner
Al negen miljoen
Golfs geproduceerd
-AUTO
Luxueuze Renault 21 turbo
Lpg in Mercedes
DONDERDAG 9 JULI 1987
PAGINA 9
Samenstelling: Koos Post
Er is een tijd geweest, dat
Volkswagen-dealers de kevers
niet behoefden te verkopen.
De klant kwam ze zonder meer
halen. Alleen de uitvoering, de
kleur en de leveringsdatum
moesten op het orderformulier
nog even worden ingevuld.
Toen de tijd zelfs dit enorme
verkoopsucces achterhaalde
kon men overal horen
voorspellen, dat Volkswagen
nooit meer zo'n troef in handen
zou krijgen. Dat kon gewoon
niet.
Maar op 22 juni van dit jaar rolde
alweer de negenmiljoenste Golf
van de band in Wolfsburg. Dat het
een zilvergrijze GTI was is slechts
voor de statistiek leuk, het gaat er
om dat uit dit getal blijkt dat
Volkswagen opnieuw een kolossa
le knaller in handen heeft.
Tweede generatie
Vooral de tweede generatie - die
sinds 1983 op de markt is - doet het
meer dan goed. Van de Golf I wer
den in totaal 6,36 miljoen eenheden
vervaardigd, de Golf II bracht het
tot op heden al tot 2,64 miljoen
stuks.
Als men alle tot nu toe geprodu
ceerde Golfs aan elkaar zou kun
nen rijgen zou dat een file beteke
nen van bijna 36.000 kilometer
lengte. Dat is meer dan het vier
voudige van het hele Westduitse
autowegennet.
Alleen al vorig jaar werden er
over de hele wereld bijna 900.000
Golf-modellen geproduceerd,
ruim 100.000 meer dan het jaar
daarvoor. Daarmee was 1986 te
vens het sterkste Golf-jaar. Daar
bij spreken we van de simpelste
Golf tot en met de super-snelle
GTI (alweer 737.000 stuks) en de
Golf Cabriolet (ongeveer 200.000
stuks).
Wereldwijd
Per dag worden er wereldwijd
nu 4.415 Golfs gebouwd, te weten
2.900 in Wolfsburg, 1.015 in Brus
sel, 330 in Amerika, 100 in Mexico
en 70 in Zuid-Afrika. Daaronder
bevinden zich ongeveer 1.200 die
sels.
Natuurlijk vormt de Westduitse
thuismarkt het grootste afzetge
bied voor de Golf. Van die negen
miljoen werden er meer dan 3 mil
joen in de Bondsrepubliek ver
kocht. In de Verenigde Staten wer
den er in al die jaren dik anderhalf
miljoen aan de man gebracht, in
Italië ruim driekwart miljoen, in
Frankrijk zo'n half miljoen. Daar
achter zitten Engeland, Mexico en
Nederland met ongeveer 300.000
verkochte exemplaren.
Het kleine Nederland is altijd
een grote markt geweest voor
Volkswagen. Dat was zo bij de ke
ver en is vandaag de dag nog zo bij
de Golf.
Renault komt binnen
kort met een super
snelle turboversie van
de 21.
Deze geblazen editie
van de Renault 21
heeft in het vooronder
een twee liter motor
met een vermogen
van 175 pk. Daarmee
kan de wagen in nog
geen 7,5 seconden uit
stilstand naar 100 km/
uur komen en op top
snelheid 227 km/uur
per uur halen.
Wat voor prijskaar
tje er aan dit compacte
geweld zal komen te
hangen is nu nog niet
bekend, de wagen
komt pas in septem
ber naar ons land.
Maar het ligt voor de
hand dat de prijs de 50
mille te boven zal
gaan.
Voor deze turbover
sie is het front van de
Renault 21 iets veran
derd, er zit standaard
een anti-blokkeersys-
teem op de remmen
en de wielen zijn van
lichtmetaal.
Het in hoogte ver
stelbare stuur is met
leer bekleed, er zitten
niet alleen voorin
kuipstoelen in, maar
ook achterin en het in
terieur kan men als
heel luxueus bestem
pelen.
Alles bij elkaar een
heel comfortabele
krachtpatser.
BP met vernieuwde benzine en diesel
BP brengt dezer dagen vernieuwde benzine en dieselolie op de Ne
derlandse markt. Vernieuwd in zoverre, dat er 'CE' (Clean Engine)
aan wordt toegevoegd. Dat zou de injectie- en brandstofinlaatsyste-
men en de carburateurs schoner houden, waardoor de motoren bete
re prestaties zouden kunnen leveren. Bovendien zouden er minder
schadelijke uitlaatgassen worden geproduceerd.
BP geeft bij de medeling van de introductie een uitvoerige opsom
ming van de voordelen van deze 'CE-injectie':
- betere koude start,
- vollediger verbranding,
- minder schuimvorming en
- lager verbruik.
Tien Mercedes-typen zijn nu ook
met lpg-installatie te koop. Men
kan kiezen uit een combinatietank
lpg/benzine of een gastank naast
de bestaande benzinetank. In dat
laatste geval kan men zonder te
tanken een afstand van 2.000 km
overbruggen. De vulopening van
de tank zit bij de S-klasse achter
de kentekenplaat en bij de 190, de
200 en de 300-serie achter de
tankklep.
Elektronica zorgt ervoor dat de
motor hetzelfde blijft reageren als
bij benzine.
Ford zoekt nog steeds 'verkering' in Euro
pa. Mislukte pogingen tot vrijage met eerst
British Leyland, en later met Fiat en Alfa
Romeo hebben het bedrijf niet kunnen af
brengen van het voornemen tot een of an
dere vorm van samenwerking te komen.
Omdat dat volgens Ford een bittere nood
zaak is. In feite de enige manier om te over
leven.
Jan Hoberg, die is belast met de public
relations van Ford Nederland, gaf bij de
presentatie van onder meer de met de Van
Doorne transmissie uitgeruste Fiesta een
uitvoerige uiteenzetting van Fords filosofie
Dit is de Mini Moke van Austin Rover. Op basis van de gewone Mini. Met in deze.
zen 998 cc motor, die bij 4.750 toeren een vermogen van 39 pk kan produce- Europa kampt met een niet te onder-
Het merkwaardige open voertuigje is voor iets minder dan 15 mille te schatten overcapaciteit. Er zijn geen exacte
koop in de kleuren rood, zwart of wit. De wagen is voorzien van e
afsluitbare en afneembare linnen kap.
cijfers bekend, maar geschat wordt dat
jaarlijks nu al meer dan 2,5 miljoen auto's
meer worden aangeboden dan er nodig zijn.
En wanneer men denkt aan landen als Ja
pan, Zuid-Korea, Taiwan en mogelijk aan
stonds China dan is het niet denkbeeldig,
dat dat overschot in de naaste toekomst
snel zal stijgen.
De gevolgen zijn bekend, althans voor ve
len zichtbaar. Vooral de handel komt onder
druk te staan. Grote kortingen, afbraakprij-
zen, aantasting winstmarges voor de dea
lers door de hoge inruilprijzen, talrijke au
tobedrijven raken in moeilijkheden door
gebrek aan voldoende rendement.
'Er zal iets drastisch moeten veranderen',
constateerde Jan Hoberg nuchter, maar
met klem. Maar wat dan? Door het sociale
klimaat, de arbeidsethiek, de infrastructuur
van de industrie en dergelijke kan in Euro
pa niet worden gewerkt als in Japan of in
een laag-loonland als Zuid-Korea. De Euro
pese fabrieken kunnen niet tegen dezelfde
kostprijzen auto's leveren.
'De enige manier om onder deze omstan
digheden te overleven is door betere pro-
dukten te leveren. Produkten, waarvan de
klant ook daarwerkehjk het gevoel heeft
dat zij beter zijn', zo constateerde Hoberg.
Ford gelooft volgens hem niet in technolo
gie omwille van de technologie, maar wil
alleen technische verbeteringen toepassen
op die terreinen, waarop dat tot een tast
baar resultaat voor de klant leidt.
Boven alles is Ford van mening dat de
hoogwaardige technologie die vandaag de
dag mogelijk is, niet beperkt dient te blij
ven tot de uiterst luxieuze modellen. Inte
gendeel, technologische verbeteringen
moeten ook worden toegepast op de een
voudiger modellen. Tot en met de goed
koopste. Alle kopers moeten ervan kun
nen profiteren'.
Het ligt in de bedoeling van Ford tussen
nu en 1991 6,5 miljard dollar te investeren
om een dergelijk op de klanten gericht plan
te verwezenlijken. Want alles moet om de
klant draaien. De Nederlandse Ford-dea
lers krijgen dat tegen het einde van deze
maand uitvoerig te horen. Hoe zij niet al
leen theoretisch, maar ook in de dagelijkse
praktijk de klanten beter terwille kunnen
zijn.
Intussen gaat Ford door met het zoeken
naar een partner in Europa. Erg veel gega
digden zijn er niet meer over. De keus is
klein en de tijd dringt. Want het overschot
groeit en daarmee de perikelen voor de au
towereld.
De Volkswagen GolfGL.
WETENSCHAP
Sedert 1900 is de
Noordpool bijna tien
meter naar Oost-Canada
toe gekropen. Dergelijke
verschuivingen deden
zich ook al in de oertijd
voor, zij het dat de
bewegingen lang niet
altijd gelijkmatig
plaatshadden. Tot die
conclusie kwamen
geofysici en geologen
onlangs na diepgaande
onderzoekingen naar de
precieze plaatsen die de
polen in prehistorische
tijden op de aardbol
innamen. Men zit danig
in de maag met deze
'wandelende' polen want
het is nog steeds niet
duidelijk waarom het
gebeurt. Toch zouden de
oorzaken van dit
opmerkelijke
verschijnsel het wel en
wee van flora en fauna in
oude tijden sterk hebben
kunnen beinvloeden.
26.000 jaar
De plaatsen waar de (denk
beeldige) draaiingsas van onze
planeet de aardbol, als een spit
door een kip steekt, doorsnijdt
heten Noord- en Zuidpool. De
aardas staat schuin op het vlak
waarin de aarde om de zon draait
en dat euvel veroorzaakt de sei
zoenen op aarde: in een zeker
deel van het jaar hangen .we
'voorover' ten opzichte van de
zon (de zon komt hoog aan de he
mel: zomer) en een half jaar, dus
een halve baan, later 'achterover'
(winter). Op het halfrond aan de
andere kant van de Evenaar, is
het natuurlijk net andersom. Die
schuine stand van de aardas
heeft dus ingrijpende, jaarlijkse
gevolgen. Thans wijst de aardas
in de richting van een vrij helde
re ster aan de nachthemel: de
Poolster. Door de dagelijkse ro
tatie van de aarde lijkt het voor
ons aardbewoners of sterren,
maan en planeten rond de Pool
ster bewegen.
Als gevolg van gezamenlijke
storingen van zon, maan en pla
neten is de stand van de aardas
niet gefixeerd; eens in de 26.000
jaar voltooit de aardas een grote
schommelbeweging die preces
sie genoemd wordt.
Die schommelbeweging zien
we ook bij een spinnende brom
tol. Naast de precessie veroor
zaakt de om de aarde draaiende
maan zelf ook nog kleine, kortpe-
riodieke wijzigingen in de stand
van de aardas. Deze, alleen voor
sterrenkundigen te meten, sto
ringen staan bekend als de nuta-
tie.
Stukken en brokken
Precessie en nutatie zijn al een
hele tijd bekend. De vraag die
onderzoekers zich hebben ge
steld, is, of de aarde altijd om die
zelfde as heeft gedraaid. Dat zou
het geval zijn als de aarde een
prachtig ronde, zuiver homogene
bol zou zijn. Maar de aarde lijkt
meer op een uit stukken en brok
ken opgebouwd hemellichaam
en daar komt nog bij dat in het
binnenste ervan dermate hoge
temperaturen heersen dat de
aardmassa daar vloeibaar is. De
uit onderdelen samengestelde
aardkorst drijft daar min of meer
op en die onderdelen, kontinen
ten en bodemplaten van zeeën en
oceanen, bewegen bovendien
ook nog eens ten opzichte van el
kaar. De enorme krachten die
daarbij in het spel zijn, manifes
teren zich in de vorm van ravij
nen, kloven, heuvels, gebergten,
aardbevingen en vulkanisme.
Juist vanwege die zich steeds
wijzigende massaverdeling, zijn
de onderzoekers zo benieuwd
naar de gedragingen van de aard
as in oude tijden. Als zich in de
loop van duizenden of miljoenen
jaren, belangrijke veranderingen
voordoen in de massaverhoudin
gen, is dat af te lezen uit de ge
dragingen van de aardas die, vol
gens natuurkundige wetten, im
mers het resultaat is van een be
reikte, of een te bereiken, even
wichtstoestand. Zou men dus de
plaatsen van de polen, of van een
van de polen, in de loop van de
geschiedenis kunnen achterha
len, dan kon men daaruit prach
tig aflezen hoe het met de massa
verdeling en, al dan niet plotse
linge, wijzigingen daarin, in lang
vervlogen tijden voorstond.
Magnetische polen
Het was echter wel een uiterst
moeizame klus om, temidden
van al die veranderingen en sto
ringen van buitenaf, na te gaan
door
Ben Apeldoorn
De drift van de kontinen
ten in beeld. Boven 100 mil
joenjaar geleden. Midden 50
miljoen jaar geleden en on
der: heden. Waar de konti
nenten botsen ontstaan plooi-
ingsgebergten. Rond 250 mil
joen jaar geleden zaten alle
bekende landkontinenten
aan elkaar vast en vormden
een reusachtig oerkontinent
Pangea (foto gpd>
waar de polen in vroeger tijden
lagen, dus hoe die draaiingsas
vroeger dwars door die kraken
de, rommelende en continu
schuivende steen- en magmabol
heenliep. Je kunt eigenlijk net zo
goed een kruis op de romp van je
boot zetten om aan te geven waar
je je op zee precies bevindt!
Roy Livermore en zijn colle
ga's, van de Britse Geologische
Faculteit, wisten dus waar ze aan
begonnen.
Om een standaardnet te ver
krijgen, ten opzichte waarvan ge
meten kon worden, brachten zij
allereerst de bewegingen van
landschollen zo nauwkeurig mo
gelijk in kaart. Daarna stelden ze
de posities van de magnetische
polen in de loop der tijden vast,
er van uitgaande dat die, gemid
deld genomen, niet veel zullen
hebben afgeweken van de polen
van de aardas.
Het magnetische veld van de
aarde ontstaat doordat het vloei
bare, metaalrijke, binnenste van
de aarde, mede als gevolg van de
aardrotatie, min of meer fungeert
als een soort enorme dynamo of
een roterende staafmagneet. De
posities van de magnetische po
len wijken tegenwoordig trou
wens sterk af van die van de
noord- en zuidpool. De magneti
sche as loopt overigens niet door
het centrum van de aarde heen
en maakt bovendien een hoek
van ruim elf graden met de aard
as. Daarom ligt de magnetische
zuidpool helemaal in het noor
den van Canada en de magneti
sche noordpool aan de rand van
het kontinent Antarctica.
Veertien graden
Aan de hand van het, door de
tand des tijds als het ware vast
gevroren, magnetisme in ge
steente van uiteenlopende ou
derdom en op een groot aantal
onderzochte plaatsen (onderzoek
dat paleomagnetisme wordt ge
noemd), konden Livermore en
zijn medeonderzoekers vaststel
len hoe de magnetische polen, en
bij benadering dus ook die waar
de aardas doorheen loopt, in de
loop van honderden miljoenen
jaren waren gesitueerd.
Zo vond men dat de Noord
pool tussen 70 en 100 miljoen
jaar geleden over een hoekaf-
stand van veertien graden moet
zijn verschoven. Dat komt neer
op vijf centimeter per jaar, gedu
rende 30 miljoen jaar.
Zowel Jean Andrews van het
geologische observatorium te
Lamont-Doherty als de Franse
onderzoekers Vincent Courtillot
en Jean Besse van het geofysi
sche instituut te Parijs, vonden
soortgelijke waarden.
,,We denken nu sterke aanwij
zingen te hebben gevonden, dat
er in het laatste deel van het
Krijttijdperk, 65 tot 100 miljoen
jaar geleden, sterke verschuivin
gen in de aardkorst en de onder
liggende mantel zijn opgetre
den", aldus Richard Gordon, een
medewerker van Livermore, „Al
le onderzoekingen op dit gebied
zijn voor 80 procent met elkaar in
overeenstemming".
Ijstijden
De meeste onderzoekers zijn
echter nogal sceptisch over hun
eigen theorieën waarin de pool-
beweging wordt toegeschreven
aan zich wijzigende massaver
houdingen. Berekeningen tonen
namelijk aan dat zelfs de meest
ingrijpende wijzigingen in land-
water- en magmaconcentraties
hoogstens een poolverschuiving
van een graad kunnen veroorza
ken.
Argwanende ogen zijn ook al
op ijstijden in het verre verleden
gericht. De zich in de loop van
honderdduizenden jaren uitbrei
dende en weer terugtrekkende
ijsschilden zouden wel een gerin
ge poolverschuiving teweeg heb
ben kunnen brengen. Het pro
bleem is alleen dat het, geduren
de het laatste deel van het Krijt
tijdperk, rond 70 miljoen jaar ge
leden, juist veel te warm was
voor ijstijden.
Courtillot en Besse denken
daarom dat de oorzaken gezocht
moeten worden in veel ingrijpen
der processen dan alleen maar de
kontinentendrift; processen die
zich tot heel diep in de aarde uit
strekken. Zij menen dat af te
kunnen leiden uit het feit dat het
magnetische veld van de aarde,
juist tussen perioden waarin
sterke poolverschuivingen zijn
voorgekomen, ineens van polari
teit veranderde (noord- wordt
dan zuidpool en omgekeerd).
Massaal uitsterven
De Franse onderzoekers schrij
ven de waargenomen 'wandelin
gen' van de polen toe aan perio
dieke heftige processen in de
mantel van de aarde; dat is het
gebied van onze aardbol onder
de steenschaal. Volgens Courtil
lot en Besse breken steeds perio
den aan waarin relatief veel, koe
le, steenmassa's uit de bovenla
gen in de hete onderlagen te
rechtkomen en daarin wegzak
ken. Zo'n periode wordt dan
weer gevolgd door een periode
waarin relatief veel vloeibaar ma
teriaal in de bovenlagen terecht
komt; dat veroorzaakt daar een
veel intensere warmteuitwisse-
ling dan normaal, wat onder an
deren een sterke toename aan
vulkanische activiteit tot gevolg
heeft.
Dat past aardig aan het eind
van het Krijttijdperk toen een
eind kwam aan de wereldheer
schappij van de Sauriërs. Men
neemt vrij algemeen aan dat de
Sauriërs, 65 miljoen jaar geleden,
massaal uitstierven als gevolg
van grote hoeveelheden stof en
roet in de dampkring. Stof en
roet dat door de inslag van een
groot hemellichaam (een komeet
of een planetoide) zou kunnen
zijn opgeworpen maar ook in de
dampkring zou kunnen zijn ge
bracht door... vulkanen in een
periode met ongewoon veel vul
kanische uitbarstingen.
Maar hoe zit het nou met die
tien meter die de Noordpool, se
dert de laatste eeuwwisseling,
dichter bij oost-Canada is geko
men Dat is toch maar liefst
meer dan tien centimeter per
jaar!
Gaan we weer een periode van
verhevigde vulkanische uitbar
stingen tegemoet?
Dat is onmogelijk te zeggen;
bovendien moeten we bedenken
dat de processen in onze aarde
zich niet in een mensenleven vol
trekken maar in miljoenen jaren.
(Bronnen: Nature en Science, april
1987).
