VAN HAREN RUIMT OP.
EN NIET ZO ZUINIG OOK.
Sowjet-Unie en VS
eens over raketten
Golfoorlog sleurt Koeweit mee in maalstroom van geweld
Reagan zet plan om tankers
in Golf te beschermen door
Weghalen wapens uit Europa en Azië
Gedrag 'Fergie en Di'
niet koninklijk genoeg
Yërder dan\£in Haren hoeft u voor schoenen niet te lopen.
WOENSDAG 1 JULI 1987
PAGINA 5
1 LONDEN (Rtr) - De twee ko
ninklijke "supersterren" van
Groot-Brittannië, de prinses van
Wales en de hertogin van York die
aanvankelijk geen kwaad konden
doen, staan plotseling bloot aan he
vige kritiek omdat ze zich niet ko
ninklijk genoeg zouden gedragen.
In de pers is het tweetal - en in
mindere mate koningin Elizabeths
jongere zoons Andrew en Edward -
ervan beschuldigd dat het zich ge
draagt als verwende kinderen en
de reputatie van het Huis Windsor
schaadt.
Ruim een week geleden bericht
ten de kranten in grote opmaak dat
WASHINGTON (AP) - Het compromisvoorstel van de Sowjet-Unie voor een akkoord opvolgerfhun losbandige verwan-
over verwijdering van de middellange-afstandsraketten in Europa en Azië is door Was- ten tot de'orde hadden geroepen!
hington geaccepteerd. Dit heeft een Amerikaanse regeringsvertegenwoordiger gister- hadden opgedragen zich in h
avond bekend gemaakt. Het voorstel werd twee weken geleden door de Sowjet-delegatie 2?™„bnaaLwa,!:if-
bij het wapenoverleg in Genève ingediend. dragen en sommlge- ongehoorde
De zegsman, die niet met name ge- ting heeft met zijn Russische colle-
noemd wilde worden, achtte het ga Sjevardnadze.
mogelijk dat een definitief ak- Hoewel een definitieve datum
koord later deze maand al kan wor- voor een ontmoeting, in Washing-
den gesloten, wanneer de Ameri- ton, nog niet is vastgesteld, achtte
kaanse minister van buitenlandse de zegsman het waarschijnlijk dat
zaken George Shultz een ontmoe- deze nog in juli plaats zal hebben.
Shultz en Sjevardnadze zullen dan
tevens een agenda opstellen voor
een komende topontmoeting tus
sen de Amerikaanse president Ro
nald Reagan en Sowjetleider Mi-
chail Gorbatsjov, aldus de rege
ringsvertegenwoordiger.
Het compromis werd twee we
ken geleden door de Russische on
derhandelingsdelegatie gepresen
teerd aan de Amerikaanse delega
tieleider Maynard Glitman. Daar
Levenslang
geëist tegen
Klaus Barbie
plichten hun te ontmantelen INF-
wapens niet om te bouwen en van
hun Pershings II geen raketten
voor de kortere afstand te maken.
Tot dan toe had de Sowjet-Unie
aangedrongen op behoud van 33
SS-20 lanceerinrichtingen in Azië. -
Voorts was niet duidelijk of de fJJPfjJ1
Russen bereid waren zo'n 40 in
Azië gestationeerde SRINF-raket-
ten (voor de korte afstand) te ver
wijderen.
Inmiddels heeft een andere
Amerikaanse regeringsvertegen-
woordiger verklaard te verwachten De kritiek werd uitgelokt nadat
dat de Sowjet-delegatie in Genève de prinses van Wales en de herto-
dingen niet meer te doen.
Columniste Jean Rook van de
Daily Express schreef dat de jon
gere leden van de koninklijke fa
milie een "dwaas seizoen" achter
de rug hadden. De hele zaak was
volgens haar uit de hand aan het
Charles was van plan
'Fun Fergie" (de hertogin van
York Sarah Ferguson), "Dashing
Di" (prinses Diana), "Handy An
dy" en "Unsteady Eddie", de les te
lezen.
De prinses van Wales (links) en de hertogin van York rechts) staan bloot
aan hevige kritiek. (foto ANP)
binnenkort met de Sowjet-
komt van een ontwerp-akkoord in
zake de vermindering van strategi
sche kernwapens. ve
De regeringsvertegenwoordiger, rug hadden gegeven,
die eveneens sprak op voorwaarde
van anonimiteit, zei dat het Sowjet-
voorstel dicht in de buurt
York op de paardenraces
van Ascot, een koninklijk evene
ment van jewelste, jonge mannen
met de paraplu plaagstootjes in de
Het tweetal zoent volgens de
strategische kernwapens zal ko- Sens,
zij niet' mogen komen, drin-
LYON (AP) - Dé openbare aankla- heeft de regering-Reagan haar
ger in het proces tegen de van mis- goedkeuring gegeven, aldus de re-
daden tegen de mensheid beschul- geringsfunctionaris.
digde Klaus Barbie, Pierre Truche, Met het akkoord zou de Sowjet-
heeft gisteren levenslang geëist. Unie zich verplichten alle middel-
Truche kwalificeerde het optreden lange-afstandsraketten uit Europa
van de beklaagde als hoofd van de en Azië te verwijderen. De Ver-
Gestapo in Lyon tijdens de Twee- enigde Staten zouden zich ver-
de Wereldoorlog als „onmenselijk"
en voegde hieraan toe dat dit de
maximale straf rechtvaardigt.
De aanklager concludeerde aan
het slot van zijn twee dagen ver
gende requisitoir dat Barbie schul
dig is aan de deportatie van hon
derden joden en verzetslieden.
Aangezien in Frankrijk in 1981
de doodstraf werd afgeschaft, is le
venslang op dit moment in de
Franse rechtspraak de zwaarste
straf waartoe iemand kan worden
veroordeeld. De 73-jarige Barbie,
die in 1983 door Bolivia aan Frank
rijk werd uitgeleverd, liet opnieuw
verstek gaan op de rechtzitting.
Truche zei dat Barbie ervan is
beschuldigd naar schatting 842
mensen naar de nazi-kampen te
hebben gezonden. Hoewel het
werkelijke dodencijfer waarschijn
lijk veel hoger ligt; zijn daarvan
tenminste 373 mensen omgeko
men.
De aanklager noemde de overval
op 44 joodse kinderen van een ver
pleegtehuis te Izieu, ten oosten van
Lyon, één van Barbie's ergste da
den. Op twee oudere kinderen na,
die werden doodgeschoten, stier
ven allen in Auschwitz^
Truche zei geen redenen te kun
nen bedenken waarom Barbie een
lichtere straf dan levenslang zou
moeten krijgen. „Alleen de slacht
offers zouden kunnen wijzen op
verzachtende omstandigheden,
niet ik."
Barbie's drie advocaten zijn van-
doof, dat^vrh^agmorgen^moet^wor- DE JANEIRO - Woedende demonstranten in de Braziliaanse hoofdstad Rio de Janeiro proberen een bus
den afgerond. De réchters en de ju- omver te duwen tijdens rellen die gisteren uitbraken. Tienduizenden busreizigers vochten met de politie en
ryleden beraden zich vervolgens vernielden bussen uit protest tegen de plotselinge verhogingen door de overheid van de ritprijzen met meer dan
over het vonnis, dat vrijdagavond 50 procent. (foto ap>
wordt verwacht. Voor een veroor-
deling is de stem van acht van de -
12 gezworenen voldoende. WaarSCllUWlllg aan
ken teveel champagne en brachten
een koninklijke neef in verlegen
heid door naar hem te fluiten met
de vingers aan de mond.
Prinses Diana, schreef de door
gaans aan haar toegewijde Sun,
"stelt ons allemaal teleur. En de
Daily Mirror, minder boulevard en
socialistischer, haalde koningin
Victoria aan, en haar gevleugelde
woord, "We are not amused".
Twee dagen later alweer nam de
hertogin het voortouw met haar
man prins Andrew, prins Edward
en prinses Anne.
Het viertal nam, in middeleeuw
se vermomming, als ploegleiders
deel aan een televisieshow waarin
beroemdheden elkaar begoten met
koud water, langs gladgemaakte
palen gleden, over een draaiend
olievat liepen en zich verkleedden
als reusachtige groentensoorten.
"Gaat zien, gaat zien hoe de dold
waze Windsors het eraf brengen,"
schreef "Today". "Zij zijn lollig en
zij zijn ondeugend. Zij zijn de
clownprinsen en prinsessen van
Europa."
Maar er is ook serieuzer kritiek.
"Het komt mij voor dat de jonge
koningskinderen een voor de mo
narchie zeer gevaarlijk leven lei
den", zegt Harold Brooks-Baker,
uitgever-directeur van Burke's
Peerage, Knightage and Baroneta
ge, het Britse adelsregister.
"De koningin verstaat het bui
tengewoon goed toegankelijk te
zijn en toch afstandelijk, vriende
lijk maar waardig. Maar er komt
een dag waarop zij er niet meer is
en dan zal het publiek de andere
morgen wakker worden en zien dat
die jongelui in Buckingham Palace
zijn zoals wij."
Dat publiek lijkt Brooks-Bakers
bedenkingen te delen. Een com
merciële zender in Londen, LBC,
hield een telefonische enquête en
recent koninklijk gedrag werd als
frivool aangevallen.
Er waren zelfs mensen die opbel
den om te klagen dat de koninklij
ke familie geen waar gaf voor "de
belastingcenten die zij opstrijkt."
Aan de suggestie dat prinses Diana
en de hertogin van York normale
jonge vrouwen waren, verveeld
door de beperkingen van het ko
ningschap en op zoek naar ver
maak, had men veelal geen bood
schap.
„"Waarom houden wij een kost
bare monarchie in stand die de
meeste andere landen hebben af
geschaft?" aldus Rook. "Alleen
omdat zij onder de koningin een
goed bestierd, hardwerkend fami
liebedrijf is geweest dat de wereld
aansprak. Nu is het gevaar groot
dat zij een familieklucht wordt."
"U weet wat er met televisiese-
gebeurt",
"Het publiek raai
ken en wijkt uit
zender."
Brooks-Baker.
:t erop uitgeke-
ïaar een andere
WASHINGTON/BAHREIN (RtrI
AFP/DPA/UPI/GPD) - President
Reagan heeft gisteren zijn besluit
bekrachtigd Koeweitse olietankers
in het Golfgebied te beschermen.
Er worden voorbereidingen getrof
fen om elf Koeweitse tankers on
der Amerikaanse vlag - en dus ook
Amerikaanse bescherming - te la
ten varen. Dit deelde het Witte
Huis gisteren mee. Rond half juli
kan het zover zijn. Bovendien zijn
de Verenigde Staten bezig met een
campagne ter beëindiging van de
Golfoorlog via onderhandelingen.
De mededeling van het Witte
Huis kwam kort nadat een Koe-
weits vrachtschip werd getroffen
door een Iraanse raket. Leden van
het Amerikaanse congres hadden
Reagan gisterochtend nog ge
vraagd de beschermingsoperatie
uit te stellen. Zij vrezen dat het
plan de Verenigde Staten kan mee
slepen in een conflict met Iran.
Reagan wilde echter niet ingaan op
het verzoek.
Uitstel was ook volgens de Ame
rikaanse minister van defensie,
Caspar Weinberger, uit den boze.
Hij deelde op een persconferentie
in het Witte Huis mee dat Saoedi-
Arabië, Oman en Koeweit de Ver
enigde Staten zullen helpen bij het
openhouden van de scheepvaar
troutes door de Perzische Golf.
Vólgens Weinberger zal Saoedi-
Arabië met zijn radarvliegtuigen
hulp .geven, Koeweit zal brandstof
leveren en Oman zal Amerikaanse
schepen 'extra toegang' tot zijn wa
teren verlenen.
Ook op diplomatiek gebied hou
den de Verenigde Staten zich ac
tief met de Golfoorlog bezig. Mar-
lin Fitzwater, de woordvoerder van
het Witte Huis, verklaarde gisteren
dat de Amerikaanse regering een
initiatief heeft gelanceeerd via de
Verenigde Naties om de oorlog tus
sen Iran en Irak te beëindigen.
Reagan heeft de Veiligheidsraad
van de VN al eerder gevraagd voor
half juli bijeen te komen om zich
uit te spreken over een resolutie
waarin wordt opgeroepen tot een
onmiddellijk staakt-het-vuren, een
terugtrekking van de troepen bin
nen de eigen grenzen en uitwisse
ling van krijgsgevangenen.
De Verenigde Staten zullen met
de andere leden van de Veilig
heidsraad overleggen over een
tweede resolutie waarin sancties
gesteld worden op schending van
het staakt-het-vuren. De vijf per
manente leden van de Veiligheids-
sraad zouden geen van alle tegen
een oproep tot een staakt-het-vu
ren zijn, zo is uit diplomatieke
bronnen vernomen. Maar de stap
verder, sancties op overtreding er
van, zou nog moeilijkheden ople
veren. Als sanctie is het opleggen
van een wapenembargo genoemd.
China, dat zijderupsraketten heeft
geleverd aan Iran, staat daar aarze
lend tegenover, aldus westerse di
plomaten.
Onlangs kwam Iran met een
voorstel om een einde te maken
aan de „tankeroorlog". De Iraanse
voorstellen gaan uit van een rege
ling door de landen in het gebied.
Er is geen reden tot militaire aan
wezigheid van andere landen, zo
meent Iran. Er moet „een soort
staakt-het-vuren in de Perzische
Golf komen opdat alle koopvaar
dijschepen en tankers er veilig
zijn".
ADVERTENTIE
Ontheven
De kapitein van het Amerikaan
se fregat Strak, dat vorige maand
in de Golf door Iraakse raketten
werd getroffen, is uit zijn functie
ontheven. Met de kapitein, Glenn
Brindel, worden ook twee andere
officieren direct vervangen „we
gens gebrek aan vertrouwen in
hun optreden". Het is nog niet be
kend of de kapitein voor de krijgs
raad moet verschijnen zoals is aan
bevolen door'de schout-bij-nacht
die de beschieting van de Stark
heeft onderzocht.
Doodstraf
Het parlement in Canada is tegen
het opnieuw invoeren van de dood
straf, Een motie die pleitte voor
herinvoering van deze straf is gis
teren met 148 tegen 127 stemmen
verworpen. Indien de motie zou
zijn aangenomen, zou volgens
waarnemers de kans gering zijn
dat het in Canada snel tot voltrek
king van de doodstraf zou komen.
De regering zou in dat geval via di
verse gerechtelijke procedures de
zaak hebben opgeschoven tot na
de volgende algemene verkiezin
gen.
Brand
Bij een aangestoken brand in een
huis voor asielzoekers in het West-
duitse Detmold (Noordrjjnland-
Westfalen) zijn gisterèn twee man
nen, vermoedelijk Tamils, omge
komen. Tien mensen raakten ge
wond. Na een explosie ontstond er
rond twee uur 's nachts brand in
het tehuis. Het is nog onduidelijk
wie voor de aanslag verantwoorde
lijk is. In het vluchtelingénoord
zijn ongeveer 50 mensen, hoofdza
kelijk Tamils, ondergebracht.
Instorting
In de Chinese stad Yanji zijn vo
rige week zes kleuters om het le
ven gekomen en 15 gewond ge
raakt toen het dak van hun school
instortte. De school was pas ge
opend. In januari verdronken 28
kinderen in de beerput onder de
toiletten van een school toen een
ondeskundig gebouwde houten
vloer het begaf. Chinese media
hebben meerdere malen gemeld
dat scholen dikwijls bouwkundige
gebreken vertonen.
Westduitsers
voor aanslagen
HAMBURG (AP) - Het Westduitse
weekblad Stern heeft gisteren mel
ding gemaakt van een zes man
sterke, Libanese commando-een
heid die naar West-Duitsland on
derweg zou zijn om daar terreur
aanslagen te plegen. Het doel van
de terroristen zou zijn de vrijlating
te bewerkstelligen van Moham
med Ali Hamadi, een 23-jarige Li
banees die in Frankfurt wordt vast
gehouden omdat hij betrokken zou
zijn geweest bij de kaping van een
TWA-Ujntoestel naar Beiroet in
1985.
'Stern baseert het bericht op een
vertrouwelijk rapport van de West
duitse veiligheidspolitie.
Hoge hakken voor de laagste prijzen. Soepel leer met keihard voordeel. Mode van nu voor prijzen van toen.
Kortom: Van Haren ruimt op. En niet zo zuinig ook. Snel profiteren dus. Want op is op.
VAN HAREN
DEN HAAG - De oorlog tussen
Iran en Irak dreigt een andere
Golfstaat in de nu bijna acht jaar
durende maalstroom van geweld
en vernietiging mee te sleuren.
Koeweit staat onder enorme druk.
Iran probeert het kleine oliestaatje
in een economische wurggreep te
nemen door de olie-export te be
lemmeren.
door
Peter van Nuijsenburg
De spanningen tussen de ver
schillende bevolkingsgroepen,
soenni- en sjia-moslims, Arabieren
en Perzen, zijn zo hoog opgelopen,
dat pessimisten de onstuitbare ver
loedering van het steenrijke land
voorspellen. Een proces dat inmid
dels de onheilspellende naam 'liba-
nonisering' heeft gekregen.
Tot het uitbreken van de Iraanse
revolutie gold Koeweit als de
meest liberale staat aan de Perzi
sche Golf. De emir, sjeik Jaber al
Ahmad al Sabah onderhield goede
relaties met zowel het westen als
het oostblok.
Er heerste een redelijke mate
van persvrijheid. Vrouwen be
kleedden belangrijke functies in
het staatsapparaat en op èen be
paald ogenblik werd zelfs de invoe
ring van het kiesrecht voor vrou
wen overwogen. De verstandhou
ding tussen de verschillende be
volkingsgroepen was dankzij de
astronomische olie-inkomsten re
delijk stabiel. De sji'ieten waren en
zijn economisch en sociaal nog
steeds beter af dan hun geloofsge
noten in andere Arabische landen.
De stormachtige entree op het
wereldtoneel van ayatollah Cho-
meini maakte in een klap een einde
aan deze relatieve rust. De bejaar
de imam had niet alleen grootse
plannen voor de export van zijn Is
lamitische Revolutie, maar ook
nog een rekening te vereffenen
met de leiders van Koeweit. Toen
hij in 1978 op verzoek van de sjah
werd verbannen uit Irak, vroeg hij
vergeefs asiel in Koeweit. De 'gesel
van tirannen' mag vele deugden
hebben, vergevingsgezindheid
hoort daar niet bij.
Koeweit werd het doelwit van
een intensieve propaganda-cam-
pagne. Koeweiti's werden opgeroe
pen het juk van sjeik Jaber al-Ah-
mad af te werpen. Sji'itische mos
keeën en Iraanse gemeenschaps
huizen werden de commandocen
tra voor ondermijnende activitei
ten. De belangrijkste sji'itische
geestelijke, een Iraniër, stak zoveel
energie in zijn politieke zendings
werk, dat hij in 1980 het land werd
uitgezet.
In 1983 vonden de eerste terreur
acties plaats. De Amerikaanse en
Franse ambassades werden zwaar
beschadigd door zelfmoordacties
van sji'itische fanatici. Twee jaar
later probeerde een kamikaze-cou
reur zijn met explosieven volge
stouwde wagen in de limousine
van de emir te boren. Beide ter
reurdaden werden met enig gevoel
van opluchting toegeschreven aan
een Irakees commando, dat bij
Chomeini op de loonlijst zou staan.
De lokale sji'ieten waren kennelijk
nog loyale burgers.
De gebeurtenissen van januari
dit jaar boorden deze illusie de
grond in. Aan de vooravond van
een islamitische conferentie, waar
Iran demonstratief afwezig was,
werden olievelden in brand gesto
ken en haven-installaties opgebla
zen. De daders waren sji'itische
Koeweiti's; zes van hen werden be
gin juni na een proces achter geslo
ten deuren ter dood veroordeeld.
Koeweit lijkt de tol te gaan beta
len voor haar onvoorwaardelijke
steun aan Irak in de Golfoorlog. De
Koeweiti's behoren met de Saoe-
di's tot de belangrijkste financiers
van het regime in Bagdad. Sinds
de belangrijkste Irakese haven en
tweede stad van het land, Basra,
door de Iraniërs is geblokkeerd, lo
pen de voor de oorlogsvoering vita
le leveranties voor een belangrijk
deel via Koeweit. Het land is daar-<
door de feitelijke bondgenoot ge
worden van de 'Kleine Satan', zo
als Irak's sterke man Saddam
Hoessein in Chomeini's woordge
bruik heet.
De ontwikkelingen van de laat
ste maanden hebben het sinds 1983
toch al grimmige klimaat drastisch
verslechterd. De'Islamitische Re
volutie betekende de doodsteek
voor het liberaliseringsproces. De
emir bleek evenmin als de andere
potentaten in de regio in staat de
fundamentalistische vloedgolf te
keren. De emancipatieprogram
ma's voor vrouwen werden ge
schrapt. De sluier, het symbool van
de wederopstanding van de islam,
maakte zijn rentree. De pers kwam
onder censuur te staan. Wegafzet-
tingen door tot de tanden bewa
pende militairen en de opvallende
bewaking van regeringsgebouwen
en ambassades gingen het straat
beeld domineren. Er heerste de
nervositeit van de staat van beleg.
De soennieten hebben hun ver
trouwen in de sji'itische medebur
gers opgezegd. Er wordt druk ge
manoeuvreerd en gemanipuleerd
om sji'ieten uit belangrijke posities
in het leger, de politie en de olie
industrie te wippen. Met als resul
taat dat'de wederzijdse animositeit
nieuw voedsel krijgt. Die situatie
wordt nog gecompliceerder door
dat de eeuwenoude, emotioneel
zeer beladen tegenstellingen tus
sen Arabieren en Perzen worden
opgerakeld. In dat klimaat is een
half woord voldoende om het ex
plosieve mengsel van religieuze
haat en etnische vooroordelen tot
ontploffing te brengen.
Deze combinatie van buitenland;
se dreiging en binnenlandse onder
mijning kan sjeik Jaber niet in zijn
eentje beheersen. Hij doet al het
mogelijke om het binnenlandse
conflict onder controle te houden,
maar staat daarbij onder toene
mende druk van soennitische
voorstanders van de harde lijn te
gen de sji'ieten. Vooral de jeugd,
de helft van de bevolking, wil da
den zien.
Aan de Iraanse dreiging wil hij
het hoofd bieden door de super
machten bij de Golfoorlog te be
trekken. Handig gebruik makend
van hun rivaliteit heeft hij Russi
sche tankers ingeschakeld om ohe
uit Koeweit te vervoeren en heeft
hij om Amerikaanse bescherming
gevraagd voor zijn tankervloot.
Hun aanwezigheid in de Golf moet
Iran van drieste avonturen afhou
den.
Voor het slagen van dit plan is hij
afhankelijk van het Amerikaanse
Congres, dat de trauma's van de
Amerikaanse inmenging in Liba
non nog niet is vergeten. De nei
ging om de emir de helpende hand
te bieden is derhalve niet groot.
