Sijkt onafwendbaar
Shell veroordeelt apartheid via zondagsblad
VS: Grieken sloten
pact met Abu Nidal
—Problemen vooruitgeschoven
Weense socialisten:
Waldheim moet weg
Bomexplosie
doodt drie
Amerikanen
Paniek in Italië na
lozing chemiefabriek
IAANDAG 29 JUNI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
n Mislukking EG-top
JRUSSEL - De Europese topconferentie, die vanmiddag in Brussel is begonnen, zal
een oplossing brengen voor de grote financiële problemen van de Europese Gemeen
schap. Gisteren werd duidelijk dat de elf regeringsleiders en het Franse staatshoofd de
J 5,<elangrijkste kwesties voor zich uit zullen schuiven.
Papandreoe woedend
i de Amerikaanse marine heeft zaterdag op een berg in het noorden van de
rs geborgen van een ongeluk met een binnenlands passagiersvliegtuig van
Philippine Airways.
Functionarissen van de luchtvaartmaatschappij zeiden dat onder de slachtoffers tien Amerikanen waren,
zeven Japanners, één Indiër en één Singaporees. Het ongeluk gebeurde vrijdag tijdens een vlucht van de hoofd
stad Manilla naar Baguio, toen het vliegtuig tegen een berghelling klapte en in brand raakte.
Luchtvaartfunctionarissen zeiden dat de ramp de grootste was met een passagiersvliegtuig in de Filippijnen
sinds 1967, toen 56 mensen om het leven kwamen. Op de ANP-foto zijn reddingwerkers in de weer bij de
wrakstukken van het verongelukte vliegtuig.
'jO lijkt de omstreden 'margarine-
q jaks' voor dit jaar van de baan en
*ullen ook de monetaire proble-
T nen in de Europese landbouw nu
12 tJiet worden opgelost. De rege-
ingsleiders zullen waarschijnlijk
illeen concrete besluiten nemen
»ver de dekking van het gat van
I 7,Ï0,8 miljard gulden op de EG-be-
iponr°ting voor dit jaar en over de fi-
g (ïanciering van de begroting voor
'Volgend jaar.
(oor
g Hans de Bruijn
Jon Dat laatste is nodig nu vast staat
lat de regeringsleiders niet in staat
.uilen zijn een besluit te nemen
jver de toekomstige financiering
jen/an de EG. wat het hoofdthema
/an de top had moeten worden. De
—Dreigement
37;Druzenleider
aan adres
van Gemayel
K BEIROET (AP) - De Druzische lei
der Walid Joemblatt heeft de
christelijke president Amin Ge
mayel beschuldigd van de moord
op de islamitische premier Rashid
Karami in samenwerking met de
Verenigde Staten en Israël, en ge-
ig,zworen dat hij hem „het hoofd zal
afsnijden".
Zijn felle aanval werd gisteren
HE door verschillende Libanese kran
ten gepubliceerd, terwijl Syrië ver
klaarde de eis te betreuren van de
belangrijkste, rechtse christelijke
militie dat in christelijk gebied een
„regering van onafhankelijkheid"
wordt ingesteld. „Dat komt neer
op een deling van Libanon," luidde
het commentaar op de Syrische
staatsradio. „Dat leidt tot collectie
ve zelfmoord."
De politieke crisis die was ont
staan na de moord op Karami op 1
juni en waarmee de sluimerende
burgeroorlog weer dreigde op te
laaien, was de laatste tien dagen op
de achtergrond gedrongen door de
ontvoering van de Amerikaanse
journalist Glass en de zoon van de
Libanese minister van defensie Os-
seiran. Aan deze betrekkelijke rust
lijkt nu een einde gekomen.
„Als er nog maar één kogel voor
onze geweren over is, zal die wor
den afgevuurd om de dood van
Rashid Karami te wreken en Amin
Gemayel om het leven te brengen,"
zei Joemblatt zaterdag in een toe
spraak in het Druzische dorp Qob-
bei in het gebergte Metn. „De Ver
enigde Staten en Israël mogen Ka-
rami's moord hebben beraamd,
maar laten we niet vergeten wie die
heeft uitgevoerd. Ik bedoel Amin
Gemayel, zijn inlichtingendienst
en zijn leger. Ik wil de bourgeoisie
mededelen dat de guillotine is
neergezet en dat ik hen het hoofd
zal afsnijden," zei de 39-jarige lei
der van de Progressieve Socialisti
sche Partij, die het centraal geberg
te van Libanon beheerst.
Overstroming
Ruim 400.000 mensen in Bangla-
desj zijn van de buitenwereld afge
sneden door rivieroverstromingen
in het noorden van het land. Ook
zijn honderden mensen gewond
geraakt. De rivieren traden buiten
hun oevers na hevige regenval in
de Indiase deelstaten Assam en
Meghalaya. Regeringsfunctionaris
sen zeiden dat reddingswerkers zo
veel mogelijk mensen in veiligheid
proberen te brengen.
Panama
Panama heeft zijn ambassadeur
uit Washington teruggeroepen
voor overleg met de regering. De
maatregel is een protest tegen een
resolutie van de Amerikaanse Se
naat, waarin om een onafhankelijk
onderzoek wordt gevraagd naar
beschuldigingen van corruptie, be
dreven door hoge Panamese lege
rofficieren. Begin deze maand
kwam het in Panama tot heftige
rellen, nadat kolonel Herrera de
stafchef van de Panamese strijd
krachten, generaal Noriega, ervan
had beschuldigd dat hij de hand
zou hebben gehad in de dood van
ex-president Torrijos.
Gorbatsjov
Het Britse dagblad The Indepen
dent heeft de resultaten van een
opiniepeiling gepubliceerd over de
vraag wat mensen in West-Europa
vinden van de hervormingen van
Sowjet-partijleider Gorbatsjov.
Tweederde van de west-Europea
nen gelooft dat ze een positief ef
fect hebben op de Sowjet-Unie.
Bijna eenderde vindt dat de Rus
sen meer doen tegen de bewape
ningswedloop dan de Amerikanen.
twaalf zullen vandaag en morgen
niet verder komen dan wat algeme
ne uitspraken over de wenselijk
heid van een hervorming van de
Europese financien.
Dat bleek gisteren na de bijeen
komst van de ministers van buiten
landse zaken, die in Brussel de top
moesten voorbereiden. Maar ver
der dan het formuleren van 'vraag
punten' voor de top kwamen ook
zij niet.
Volgens minister Hans van den
Broek zal de top alleen 'aanwijzin
gen' kunnen geven aan de raden
van vakministers, die dan de pro
blemen weer op hun bord krijgen
die zij eerder niet wisten op te los
sen.
Van den Broek zei geen wijzi
ging in de standpunten van de di
verse lidstaten te hebben be
speurd. De stemming in Brussel
was gisteren dan ook erg somber
en een mislukking van de top lijkt
onafwendbaar.
De principiële uitspraken over
de toekomstige financiering van de
EG worden nu zo goed als zeker
weggeschoven naar de volgende
Europese top, in december in Ko
penhagen. De feitelijke besluiten
zullen dan pas vallen op de top die
in juni volgend jaar in Bonn wordt
gehouden.
Dan is de Bondsrepubliek voor
zitter van de EG en de verwachting
is dat onder leiding van de grootste
betaler aan de EG het wellicht ge
makkelijker zal zijn besluiten te
nemen. Minister Van den Broek
kenschetste de Brusselse top giste
ren al als een „tussenraad".
Eigenlijk zou de begroting 1988
onder het nieuwe financiële regi
me hebben moeten vallen, maar
dat is volstrekt onhaalbaar gewor
den. De regeringsleiders zullen
vermoedelijk besluiten die begro
ting vast te stellen op basis van de
oude, in 1984 gemaakte, afspraken.
Die komen er op neer dat de lid
staten hun EG-bijdrage, nu nog 1,4
procent van hun btw-inkomsten,
per 1 januari 1988 verhogen naar
1,6 procent. In het nieuwe financie-
ringssteslel zou de btw-afdracht
vervangen moeten worden door
een afdracht op basis van het bruto
nationaal produkt.
Dan zouden de rijke landen
meer, en de arme (Zuideuropese)
minder gaan betalen. Bovendien
zou extra geld beschikbaar komen,
dat zou moeten worden gebruikt
om de economische achterstand
van die armere landen weg te
werken.
JOHANNESBURG - Shell in Zuid-
Afrika heeft gisteren stelling geno
men tegen de apartheid door mid
del van een paginagrote adverten-
door
Ruud de Wit
tie in de Sunday Times, met een
oplage van 350.000 het grootste
zondagsblad. De advertentie stond
afgedrukt naast een vraaggesprek
met de lokale Shell-directeur John
R. Wilson en de Shell-pubic rela
tion-officer Colleen Channon-Bra-
cher.
HOHENFELS (UPI/AP) - Bij
een explosie op een Ameri
kaans militair oefenterrein in
het Westduitse Hohenfels ^ijn
gisteren drie Amerikaanse sol
daten om het leven gekomen
en tenminste 12 anderen ge
wond geraakt, aldus Ameri
kaanse militaire autoriteiten.
De Westduitse politie meldde
eerder 30 gewonden.
De mannen waren bezig met
een training in het onschadelijk
maken van bommen om wegen
op te blazen. Om nog onbeken
de reden ontplofte één van de
oefenbommen. Twee soldaten
stierven op weg naar het zie
kenhuis. Andere ernstig ver
brande militairen werden per
Het is niet de eerste keer dat
Shell-Zuid-Afrika met een adver
tentie stelling neemt tegen de
apartheid, maar nooit eerder zo op
vallend. Met name in het kleine,
progressieve weekblad Weekly
Mail verschijnen al meer dan een
half jaar advertenties met teksten
als: 'Shell ondersteunt de vrijheid
van vereniging', 'Shell steunt een
vrije pers' en 'Shell vindt dat ieder
een moet kunnen wonen waar hij
dat wenst'.
Onder de kop: 'Hiervoor staat
Shell' herhaalt het bedrijf in the
Sunday Times deze teksten uit de
Weekly Mail. De advertentie bevat
ook een persverklaring van 8 mei,
WENEN (Rtr/AP) - De Weense af
deling van de regerende socialisti
sche partij SPÖ in Oostenrijk heeft
zaterdag een resolutie aangeno
men, waarin president Kurt Wald
heim wordt opgeroepen af te tre
den. De Weense afdeling van de
SPÖ is de meest invloedrijke van
de partij.
Voorafgaand aan de resolutie uit
ten op het regionale partijcongres
verscheidene afgevaardigden felle
kritiek op de president, die in bin
nen- en buitenland omstreden is
vanwege zijn oorlogsverleden.
Kanselier Franz Vranitzky sprak
zich tijdens het congres uit tegen
de recente opleving van antisemi
tisme. Hij drong er bij zijn landge
noten op aan zich te bezinnen op
het verleden van hun land. "Als we
er in slagen het gemeenschappelij
ke en individuele verleden te ver
werken", zei Vranitzky, hebben we
de kracht om de "primitieve haat
helikopter van het afgelegen
oefenterrein naar de universi
teitskliniek in het nabijgelegen
Erlangen gebracht en naar
Amerikaanse en Westduitse
ziekenhuizen in en om Neuren
berg. Verscheidene militairen
verloren ledematen. De getrof
fen soldaten zijn waarschijnlijk
allemaal ingenieurs van het elf-
waarin Shell- directeur Wilson zich
uitspreekt tegen het optreden van
de politie tegen de grootste Zuid-
afrikaanse vakbondsfederatie Co-
satu. In het ernaast afgedrukte in
terview zegt Wilson onder meer:
„Wij doen het nodige aan sociale
programma's, zoals behuizing en
opleiding, maar voor ons staat de
politieke deelname van alle Zuid
afrikaners aan het democratisch
proces op de eerste plaats".
Hij voegt eraan toe, dat de af
schaffing van een aantal apart
heids wetten in de afgelopen tijd
„slechts kosmetische veranderin
gen" te weeg hebben gebracht.
tegen alles wat anders is dan wij
zelf' te weerstaan.
Tijdens hetzelfde congres vroeg
parlementsvoorzitter Leopold
Gratz aan de regering om krachti
ger op te treden tegen anti-semitis-
me. "Het is geen kwestie van klei
ne extreem-rechtse groepjes", zei
Gratz, "maar van beschaamd anti
semitisme dat onbeschaamd is ge
worden". Gratz zei dat de 8000 Oos
tenrijkse joden "deel zijn van ons
en geen minderheid die wij moeten
beschermen".
de tankregiment.
Het veiligheidscentrum van
het Amerikaanse leger in Ala
bama zal een groep deskundi
gen sturen om het ongeluk te
onderzoeken. Het ongeluk is
het ernstigste in West-Duits-
land sinds op 11 januari 1985
een ongeladen Pershing-2 raket
vlam vatte, waardoor drie sol
daten de dood vonden en 16 an
deren gewond raakten. Nog
geen week geleden kwamen 11
soldaten om het leven tijdens
manoeuvres in Texas, toen een
helikopter neerstortte. Bij een
andere oefening in de VS
kwam woensdag een soldaat
om en werden zeven andere ge
wond toen een granaat op hun
tank werd afgevuurd.
MILAAN (AP) - De inwoners van
Paderno Dugnano aan de rand van
Milaan hebben zaterdag even ge
vreesd voor een chemie-ongeluk
als elf jaar geleden in het nabijgele
gen Seveso, toen zij plotseling ro
de, blauwe en groene spikkels kre
gen, terwijl hun eten op tafel van
kleur verschoot. De oorzaak bleek
inderdaad een lozing van een che
mische fabriek, maar gevaar voor
de volksgezondheid was er volgens
de autoriteiten niet.
Uit een kleurstoffenfabriek van
het Zwitserse chemieconcern
Sandoz was een chemische wolk
ontsnapt. De wolk was afkomstig
van een vat marine-blauwe kleur
stof die werd bereid uit een zink-
houdende grondstof. De twee ar
beiders die bij de bereiding betrok
ken waren, waren even naar de
kantine gegaan om te eten, aldus
kranten en televisiestations. Zij
hadden verzuimd om het vat af te
sluiten.„Wij waren net aan tafel ge
gaan toen mijn vrouw blauwe vlek
ken op de vloer zag," zei inwoner
Pietro Palermo tegen de krant Cor-
riere della Sera. „Ze probeerde de
vloer schoon te boenen, maar de
vlekken gingen niet weg. Tijdens
het eten merkten we dat de saus en
het vlees een vreemde kleur kre
gen. We dachten dat er iets mis was
met het drinkwater en deden na-
vreaag bij de buren. In een paar se
conden drong het tot ons door dat
„En dat is gewoonweg niet vol
doende", aldus Wilson, die zich
ook nadrukkelijk uitspreekt tegen
de zogenaamde thuislandenpoli-
tiek van de Zuidafrikaanse rege
ring en oproept tot een „vrije, de
mocratische eenheidsstaat".
Shell- woordvoerster Colleen
Channon-Bracher voegt er aan toe,
dat Shell reeds enige tijd geleden
tot het inzicht is gekomen, dat
nieuwe projecten van de oliemaat
schappij in Zuid-Afrika alleen
maar een succes kunnen worden
na gesprekken met de „relevante
vertegenwoordigers van de zwarte
gemeenschap, die over de volledi-
Ook andere Oostenrijkse over
heidsfunctionarissen veroordeel
den zaterdag anti-semitisme en
neo-nazisme die volgens berichten
de afgelopen tijd steeds vaker de
kop opsteken in Oostenrijk.
Een dag nadat Waldheim terug
keerde van zijn omstreden bezoek
aan paus Johannes Paulus II ver
klaarde minister van buitenlandse
zaken Alois Mock, die Waldheim
naar Rome vergezelde, dat anti-se-
mitische daden krachtig dienen te
worden veroordeeld.
ATHENE (AP/Rtr/DPA) - De
Griekse premier Papandreou heeft
gisteren gedreigd de onderhande
lingen met de VS over handhaving
van hun militaire bases in Grieken
land op te schorten als de Amerika
nen niet hun beschuldiging terug
nemen dat Athene een akkoord
heeft gesloten met Arabische terro
risten.
De Amerikaanse ambassadeur
Keeley zou donderdag in een ge
sprek met de Griekse minister van
buitenlandse zaken Papoulias de
Grieken hebben beschuldigd van
een geheim akkoord met de be
ruchte terrorist Abu Nidal om ver
schoond te blijven van aanslagen.
Regeringswoordvoerder Roubatis
noemde het Amerikaanse verwijt
direct al 'belachelijk, lasterlijk, on
aanvaardbaar en verdacht'. Het is
kennelijk bedoeld om de weder
zijdse betrekkingen te saboteren,
aldus de woordvoerder. Hij riep
Washington op de valse aantijgin
gen te herroepen.
Akkoord tussen
OPEC-landen
WENEN (RtriUPI) - De olie-minis
ters van de OPEC, de olie-exporte
rende landen, hebben een akkoord
bereikt over de beperking van hun
olieproduktie tot 16,6 miljoen va
ten (van 159 liter) per dag. Met het
akkoord trachten de landen de
olieprijs vast te houden op 18 dol
lar (ongeveer 36 gulden) per vat, zo
is zaterdag in Wenen bekendge
maakt.
Irak is het enige lid in het ver
bond van de 13 OPEC-landen dat
niet met de afspraak akkoord is ge
gaan. De OPEC-landen willen de
ontwikkeling van de prijzen door
vijf ministers laten controleren.
het probleem ernstiger was dan we
dachten. Iemand bemerkte dat er
ook blauwe, rode, groene en paarse
vlekken op onze gezichten, handen
en armen begonnen te verschijnen.
"De leiding van de fabriek zei dat
de textiel-kleurstof alleen in zeer
hoge concentraties irriterend is.
Burgemeester Gianfranco Mastella
gaf de bevolking de raad om de
huid met vloeibare zeep te reini
gen, geen verkleurd voedsel te eten
en de komende dagen ook geen
bladgroenten uit de buurt te nutti
gen. Paderno Dugnano ligt op on
geveer tien kilometer van Milaan
en Seveso. In 1976 ontsnapte uit
een fabriek van Givaudan, onder
deel van het Zwitserse farmaceuti
sche concern Hoffmann-La Roche
zwaar gifig dioxine. Honderden
huisdieren vonden de dood en
honderden mensen kregen last van
huidziekten. De plaatselijke justi
tie stelt een onderzoek in naar de
lozing bij de Sandoz-fabriek.
PREMIER GESLAGEN - Tegen
standers van abortus hebben giste
ren de Australische premier Haw-
ke te grazen genomen, toen hij op
weg was naar de opening van een
nieuw gezondheidscentrum. De
katholieken wisten de lijfwacht
van de socialistische partijleider
weg te duwen en begonnen de pre
mier te schoppen en met een hou
ten verkiezingsbord te slaan.
ge steun van hun achterban be
schikken".
Over aanslagen op benzinesta
tions in Nederland, zoals vorige
week in Alphen, en andere acties
van anti-apartheidsorganisaties
zegt zij: „Het is voor ons ironisch te
zien, dat Shell-Zuid-Afrika en
Shell-internationaal hetzelfde
voorstaan als de personen, die ver
antwoordelijk zijn voor dit soort
daden, namelijk de volledige af
schaffing van de apartheid en de
realisatie van een Zuid-Afrika,
waarin iedereen volledig gelijk aan
elkaar is. Maar we verschillen wel
wezenlijk van de methoden om dit
doel te bereiken".
Mock schreef zijn opmerkingen
in een brief aan de joodse gemeen
schap in Wenen, in antwoord op
een brief van de joodse leider Paul
Grosz. Grosz schreef vorige week
dat de verwikkelingen rond het be
zoek van Waldheim aan het Vati-
kaan in Oostenrijk een verdere es
calatie van anti-semitisme teweeg
had gebracht. Hij deed een beroep
op de regering hier krachtig stel
ling tegen te nemen.
Mock schreef dat de regering al
les in het werk zou stellen om „de
wederopstanding van deze demon
- anti-semitisme - te voorkomen".
Minister van binnenlandse zaken
Karl Blecha vaardigde zaterdag
een verordening uit voor de veilig
heidspolitie om rigoreus op te tre
den tegen neo-nazi's die zich aan
anti-semitisme schuldig maken.
Blech zei dat de Oostenrijkse jeugd
niet mag worden "geïnfecteerd
met het gif van het neo-nazisme".
Volgens onbevestigde berichten
zou Abu Nidal ongeveer tien dagen
geleden een geheim bezoek aan
Athene hebben gebracht. De
Griekse regering heeft deze ge
ruchten tegengesproken. Grieken
land onderhoudt goede betrekkin
gen met Libië, Syrië en de Pale
stijnse Bevrijdingsorganisatie
PLO, maar heeft het internationale
terrorisme altijd veroordeeld.
Sommige diplomaten vroegen
zich af waarom de VS vlak voor het
begin van de onderhandelingen
over de bases met de beschuldigin
gen komen. De huidige overeen
komst loopt af in 1988 en dit najaar
zouden onderhandelingen over
een verlenging beginnen. "Zowel
Washington als Athene üjken een
nieuw verdrag te willen en het kan
zijn dat de Amerikanen kiezen
voor een krachtiger onderhande
lingspositie", zei een van hen.
Vooralsnog hebben de beschul
digingen een averechts effect ge
had. Premier Papandreou sprak
gisteren van ccn 'vijandige daad te
gen Griekenland' en zei op de
staatstelevisie dat er geen nieuwe
overeenkomst over de Amerikaan
se bases komt tenzij Washington
zijn beschuldigingen intrekt. "Zo
als de zaak er nu voor staat, zal er
geen overeenkomst over de bases
worden ondertekend en zal er geen
referendum plaatsvinden. De ba
ses zullen verdwijnen in 1988", al
dus de socialistische premier, die
in het verleden vaker in aanvaring
kwam met de Amerikaanse rege
ring.
Papandreoe - vijandige daad -
(foto AP»
Ruzie Britse
Alliantie
over fusie
LONDEN (DPA/Rtr) - Een conflict
binnen de Britse Alliantie van Li
beralen en Sociaaldemocraten
over een mogelijke fusie neemt
steeds scherpere vormen aan. Ter
wijl de leider van de Liberale Par
tij, David Steel, zich heeft opge
worpen als fel pleitbezorger voor
een volledig samengaan, wordt
met de week duidelijker dat de
aanvoerder van de Sociaal Demo
cratische Partij (SDP), David
Owen, daar niets van moet hebben.
Dat bleek uit een brief die Owen
aan honderden partijleden schreef.
„Ik ben niet van plan lid te worden
van een verenigde partij", zo luid
de de boodschap. Zelfs wanneer
Owen de leiding over de partij zou
krijgen, zou hü dat naar zijn zeggen
afwijzen. Shirley Williams, een van
de oprichters van de SDP, zei
Owens opstelling te betreuren. Het
is een „absolute tragedie", zo ver
klaarde zij.
Vanmorgen zou het voltallige
partijbestuur over de fusiekwestie
vergaderen. De liberalen en so
ciaaldemocraten werken sinds
1981 samen in een alliantie. Nadat
deze bij de verkiezingen van 11 ju
ni haar stemmenpercentage zag
slinken tot 22,6 procent, hebben
vooral de liberalen gepleit voor een
volledige versmelting van de twee
partijen. Volgens hen was het ge
deelde leiderschap een van de oor
zaken van de electorale terugval.
Het weekblad de Observer publi
ceerde dit weekeinde fragmenten
uit een nog te publiceren boek
waarin de voorzitter van de Libera
le Partij, Des Wilson, een vernieti
gende aanval doet op Owen. Wil
son noemt hem agressief, ongedul
dig, arrogant en humeurig.
*WASHlNGTON - Honderdduizenden homo's en lesbiennes hebben gisteren in tal van Amerikaanse steden de
'bevrijdingsdag voor homoseksuelen en lesbiennes' gevierd. De manifestatie had door de aids-epidemie niet het
uitbundige carnavalskarakter van eerdere jaren. Sommige homo-organisaties besteedden hun geld liever aan
aids-onderzoek. Toch was de opkomst in sommige steden enorm: meer dan 100.000 mensen in San Francisco,
Hollywood en New York.
In de 42e straat, in de warme buurt van New York, werd door de deelnemers een minuut stilte iri acht genomen
voor de slachtoffers van aids. Op de AP-foto één van de 'praalwagens' uit de stoet die door de straten van New
York trok.
De bevrijdingsdag werd ingesteld om de rellen te herdenken die in 1969 plaatsvonden als gevolg van politie
optreden tegen protesterende homo's. Hij werd voor het eerst in San Francisco gevierd waarna al spoedig
andere steden volgden.
