Stervende mensen hebben
niets meer te verbergen'
Muziek en theater op water
falCherry Duyns wint Nipkowschijf
'Naakt voor
de camera'
'I'll go on': meer literair dan theatraal
Teksten die
hout snijden
Knappe rap van
dertien in een
dozijn
Beste plaat in
genre gitaarrock
Misbaksel van
kille namaak
■SATERDAG 27 JUNI 1987
HILVERSUM (GPD) - Hij
zegt „geen handstand te
maken van vreugde", maar
Vindt het wel „heel vrien
delijk" van de televisiecri
tici dat zij hem de zilveren
Nipkowschijf hebben toe
gekend voor de documen-
rtaire-serie 'Levensberich
ten'. Veel meer kan Cherry
[Duyns er niet over zeggen.
door
Renate van Iperen
Hij wil wel graag praten over het
programma, waarvoor hij de on
derscheiding ontving. Het plan om
een film over kanker te maken,
ontstond toen hij geconfronteerd
werd met zijn eigen onvermogen
om een gesprek aan te gaan met
een tante van zijn vrouw, die aan
kanker leed. „Ik stond er eigenlijk
een beetje met mijn mond vol tan
den. Moest ik haar nou gaan vertel
len hoe leuk mijn vakantie in
Egypte, Griekenland en Israël was
geweest, terwijl zij niet eens meer
haar ziekenhuiskamertje uit kon
komen? Ik vond het, net als veel
andere mensen, heel moeilijk met
iemand te praten die plotseling in
tranen uitbarst en zegt: „ik heb nog
maar twee maanden te leven". Dan
kun je toch moeilijk zeggen: ach
joh, kop op. Of: misschien worden
het wel vier maanden. Het is alle
maal even onzinnig".
Duyns besloot daarop een pro
gramma te maken over ziekenhui
zen en liep stage op de afdelingen
heelkunde en oncologie (kanker)
van het VU-ziekenhuis in Amster
dam. „Al na anderhalve dag op de
afdeling heelkunde dacht ik: ik wil
die film maken op de afdeling on
cologie. Want daar gaat het om het
allerlaatste datje te vergeven hebt,
namelijk je leven. Dat was wat mij
zo fascineerde".
Inbreuk
Bij het benaderen van de patiën
ten heeft Cherry Duyns rekening
gehouden met de verscheidenheid.
Een buitenlander, een oudere man.
een jonge man. Hoe gaan zij met
hun ziekte om? Eenvoudig was het
niet om mensen zo ver te krijgen
dat ze medewerking wilden verle
nen aan de film. „Het is een gigan
tische inbreuk op iemands leven
en dan nog wel op zo'n kwetsbaar
moment. De enige reden waarom
je mensen kunt vragen, is datje er
uiteindelijk iets zinvols mee
beoogt. Ik heb tegen hen gezegd:
luister eens, jullie hebben niets
meer aan die films. Het enige wat
je kan hopen, is dat mensen ervan
leren dat ze wel degelijk contact
moeten houden met kankerpatiën
ten. Je hebt het dan juist hard no
dig dat iemand aan je bed schuift,
dat je merkt dat het leven toch
doorgaat, hoewel het jouwe ten
einde loopt. Denk je eens in: je
hebt kanker en dan word je ook
Het Italiaanse straattheater Koreja dat volgende week woensdag met e
Stragioni) op het drijvende podium in de Rijn optreedt.
i aangepast programma (Quattro
-j- LEIDEN - Voor de gerestaureerde
Pwerfkelders onder de Hoogstraat
zal volgende week een drijvend po
dium van acht bij acht meter ko
men te liggen. Het podium in de
Rijn is bedoeld voor opvoeringen
van straattheater en muzikale acti
viteiten. De gemeente Leiden wil
op deze manier dit punt in de stad
nog meer verlevendigen.
"Het is niet alleen een plaats die
mooi is om naar te kijken, maar het
vormt ook een prachtig décor voor
de voorstellingen", meldt een en
thousiaste Frits Bruins van de Di
rectie Culturele Zaken.
"Bij wijze van experiment zullen
er eenvoudige tribunes aan de Aal
markt worden neergezet. Ook de
terrasbezoekers aan de andere
kant van de Rijn zitten eerste rang
zitten in dit openlucht theater".
Voor de rest hoopt Bruins dat men
sen over bruggen hangen, stoelen
meenemen, langs de kades staan
om in de zwoele avondlucht -
"mooi weer wordt het" - te genie
ten van de voorstellingen én van
AMSTERDAM (GPD) - Onze over
grootvaders die waarschijnlijk met
rode oortjes elkaar de foto's lieten
zien van de glamourgirls uit hun
tijd zouden zich niet kunnen voor
stellen dat diezelfde foto's zo'n 100
jaar later op een tentoonstelling
zouden prijken.
In het kader van 'Amsterdam
culturele hoofdstad van Europa' is
in de Meervaart in Amsterdam nog
deze week een tentoonstelling die
een historisch beeld geeft van het
naakt in de fotografie vanaf de uit
vinding ervan tot op heden.
Al in de eerste jaren dat de foto
grafie tot ontwikkeling kwam was
het fotograferen van het menselijk
naakt een geliefd thema. Pikante
ansichtkaarten en academische
studies waren toen een geliefd on
derwerp voor het nog spaarzame
aantal fotografen. Maar ook nu
heeft het menselijk naakt niets van
haar aantrekkingskracht ingeboet.
Naast de kunstfotografie maakt
bijvoorbeeld ook de advertentie-
branche er gretig gebruik van.
Een van de opmerkelijke tenden
sen in de hedendaagse naaktfoto
grafie is de interesse voor het ou
der wordende lichaam en de be
langstelling voor het mannelijk
naakt als erotisch gegeven.
Op de tentoonstelling zijn alleen
die foto's te zien, die qua stijl en
type aan het begin stonden van een
ontwikkeling in een bepaalde pe
riode. De meer dan duizend foto's
zijn gerangschikt in chronologi
sche volgorde en ondergebracht in
verschillende themarubrieken, zo-
dit gerestaureerde deel van Lei
den.
Woensdag 1 juli, als de afdeling
civiele werken het vlot te water
heeft gelaten, treedt 's avonds om
negen uur het Italiaanse straat
theater Koreja op. De titel van hun
programma luidt 'De vierjaargetij
den'.
Donderdagavond gaat het Leids
Studenten Jazzgezelschap per
boot over om het podium te berei
ken. Om 20.00 uur staan de studen
ten klaar om de eerste noten de
lucht in te blazen. De dag erna is
het op dezelfde tijd de beurt aan de
Afrikaanse percussiegroep 'Africa
Soli'. Zaterdag en zondag staan de
voorstellingen om twee uur 's mid
dags geprogrammeerd. Frits Lan-
desbergen Big Band neemt de
boodschappendag voor zijn reke
ning, terwyl de fluitist Henk Vos
en de harpiste Sara Strumphler de
zondag met een klassiek getint
programma opluisteren.
Overigens zal na deze periode
het podium blijven liggen voor de
Leidse Lakenfeesten. Tussen 9 en
19 juli zullen er ook dagelijks con
certen en voorstellingen worden
gegeven. "Voor alle duidelijk
heid", zegt Bruins, "deze activitei
ten komen nergens voor in de
plaats. Het is gewoon iets extra's".
nog eens in de steek gelaten. Dat
gebeurt heel veel".
De aanwezigheid van de VPRO-
ploeg, bestaande uit Cherry
Duyns. cameraman Jules van de
Steenhoven en de geluidstechni
cus Menno Euwe, bleek een welko
me afleiding op de afdeling te zijn.
..We vormden geen bedreiging. Er
kon altijd een praatje gemaakt
worden. We gingen deel uitmaken
van het meubilair. En zelf hadden
we ook heel sterk het gevoel dat we
daar thuishoorden. Ik moet zeggen
dat mijn hang naar afstandelijk
heid daar op die afdeling behoor
lijk is aangetast. Maar ik wil niet
dramatiseren. Ik heb uiteindelijk
geen kanker".
Cherry Duyns kan zich nog heel
levendig herinneren hoe hij vorig
jaar rond deze tijd op warme zo
meravonden het ziekenhuis ver
liet. „Ik kwam het ziekenhuis uit
en zag dat alles doorging. Meisjes
met mooie fladderende jurken op
de fiets, een ijscoman met zijn kar
retje, vrolijk geknetter op straat,
toeterende auto's en vogeltjes. Dan
draaide je om en keek naar die ra
men, waarachter zich van alles af
speelde. Eigenlijk zou alles stil
moeten staan, maar dat gebeurde
gelukkig niet".
Sterfelijkheid
Natuurlijk heeft hij zich in de
maand dat hij op de afdeling aan
wezig was, met de regelmaat van
de klok een voyeur, een gluurder
gevoeld. „Ik moest me steeds maar
weer inprenten dat ik er iets zin
vols mee wilde bereiken. Anders is
het weerzinwekkend en heb je er
niets te zoeken. Het was ook niet
eenvoudig voor de cameraman en
de geluidstechnicus. We hadden
wel afspraken gemaakt, lieten
mensen nooit zien in kommervolle
omstandigheden. Door chemothe-
rapieën kan het zijn datje waanzin
nig moet braken. Dat maakte deel
uit van de alledaagsheid van die af
deling. Dat hoor je. Dat zie je. Maar
we hebben dat niet gefilmd".
„Het lijkt wel of uit sommige
mensen in de laatste fase van hun
bestaan een soort zuiverheid op
stijgt. Dat komt misschien wel om
dat ze niets meer te verbergen heb
ben. Waar moet je nog kapsones
over hebben of gewichtig over
doen? Dat heeft toch geen zin
„De film heeft wel invloed op
me gehad. Ja. Ik ben er somberder
door geworden. En ik ben toch al
niet zo iemand die het leven harte
lijk omarmt. Zo'n confrontatie met
je eigen sterfelijkheid... Nu zeg ik
dat ik minder bang ben geworden
voor de dood. Maar ja, ik zit hier
ontspannen met mijn kopje koffie
en mijn bosje bloemen in het defti
ge kantoor van de VPRO. En wie
weet gil ik het wel uit van angst als
ik straks op apegapen lig".
Popconcert tegen
kernwapens
SAN FRANCISCO (AP) - Ameri
kaanse bands en musici als Santa-
na. de Doobie Brothers. Bonnie
Raitt en James Taylor treden 4 juli
op samen met Sovjet-popgroepen
in een zes uur durende show in
Moskou. Het concert, dat wordt
georganiseerd door de bekende
Amerikaanse roek-promotor Bill
Graham, moet het daverende slot
vormen van een Amerikaans-Rus
sische demonstratie tegen kernwa
pens.
De uitvoering is het sluitstuk van
de Sovjet-Vredesmars, waarin 200
Amerikaanse en 200 Sovjet-bur
gers in een protest tegen de wapen
wedloop van Leningrad naar Mos
kou lopen. Het evenement is een
vervolg op de 'Grote Vredesmars',
die vorig jaar in de Verenigde Sta
ten werd gehouden. De Sovjet-Vre
desmars wordt mede gesponsord
door het officiële Sovjet-Vredesco-
mité.
De San Francisco Chronicle, die
woensdag een interview met Gra
ham publiceerde, meldt dat Gra
ham verleden maand twee bezoe
ken aan Moskou bracht om het
concert voor te bereiden. Volgende
week vertrekken ruim 65 Ameri
kaanse musici en technici naar
Moskou.
Extra concert Prince
ROTTERDAM (ANP) - Na vier
concerten in het Utrechtse Galgen
waardstadion en twee extra con
certen in het Rotterdamse sportpa
leis Ahoy' geeft de Amerikaanse
popster Prince nog een derde extra
optreden in Ahoy'.
Dat komt doordat de kaarten
voor de eerste twee extra concer
ten in Rotterdam, vrijdag en zater
dag, in een mum van tijd waren uit
verkocht. Het derde concert in
Ahoy wordt zondagmiddag gege
ven en begint om twee uur.
'I'll go on' door het Gate Theatre
naar werk van Samuel Beckett.
Spel: Barry McGovern. Regie: Colm
O Briain. Decor: Robert Ballagh. Be
lichting: Rupert Murray. Gezien op
26 juni in de Balie, Amsterdam. Al
daar nog vanavond en morgenavond
te zien.
AMSTERDAM - Na een korte in
troductie voor het gesloten gor
dijn begint de monoloog 'I'll go
on' door Barry McGovern van
het Gate Theatre uit Dublin. Wie
in het oeuvre van de Ierse schrij
ver Samuel Beckett op zoek gaat
naar deze titel, doet dat tever
geefs. De tekst van dit solotoneel
is (door Gerry Dukes en
McGovern zelf) samengesteld uit
delen van Beckett's romantrilo
gie: 'Molloy, 'Malone Dies' en
'The Unnamable'. Molloy, Malo
ne de Naamloze en andere alter
ego's worden door sommige Bec-
kett-kenners beschouwd als beli
chamingen van één bewustzijn,
dat voortdurend poogt om vat te
krijgen op zijn eigen identiteit.
Deze geest is er in die opvatting
voortdurend op uit om de juiste
woorden te vinden, teneinde de
finitief te kunnen zwijgen.
Het is het paradoxale element
in deze uiterst ingewikkelde en
introverte tekst. Om daarvan so
lotoneel te maken, vereist een
enorme virtuositeit van de spe
ler. Met zijn meesterlijke teksbe-
handeling maakt Barry
McGovern het mogelijk, dat de
toeschouwers anderhalf uur lang
geconcentreerd blijven zitten
luisteren. Niettemin is TH go on'
meer literair dan theatraal.
In deze produktie van het Gate
Theatre zijn spel, decor en be
lichting ondergeschikt gemaakt
aan de tekst, die onmiskenbaar
de hoofdschotel vormt. De be
lichting suggereert slechts sub
tiele veranderingen in de plaats
van handeling van hetgeen ver
teld wordt. Daarnaast geeft de
zelfde lichtstand het begin en het
einde van het Molloy-gedeelte
aan. Het decor markeert hooguit
een abstracte ruimte. Twee hoge
marmerkleurige wanden lopen
schuin naar elkaar toe, zodat een
lege, driehoekige speelruimte
ontstaat. In het eerste deel (uit
'Molloy') staat daann alleen nog
een kleine stellage van hetzelfde
materiaal als de muren, dat
dienst doet als fiets tijdens de
zoektocht van Molly naar zijn
moeder.
"Ik zal uiteindelijk toch spoe
dig helemaal dood zijn" zegt Ma
lone, in doodshemd gekleed op
een stenen sterfbed liggend. Het
is de eerste zin van de roman
'Malone meurt' (zoals de oor
spronkelijke Franse titel luidt)
en tevens het begin van het twee
de deel van de theatersolo. Was
Molloy vaak nog absurd komisch
(zoals in het wiskundig gegoo
chel met stenen, waarop hij in
een bepaalde volgorde wenste te
sabbelen), het bewegingspatroon
van Malone is aanmerkelijk rus
tiger om in het derde deel plaats
te maken voor de ascetische ge
drevenheid van de naamloze,
waarin vooral het paradoxale ele
ment naar voren komt: I must go
on, I can't go on, I'll go on.
WIJN AND ZEILSTRA.
als het Daguerrotype (1840-1865),
volkerenkunde, naturistenkuituur,
klassieke glamour, playmates, re
clame, pornografie, etc.
'Naakt voor de camera' is een rei
zende tentoonstelling, die werd sa
mengesteld door Michael Khler in
opdracht van het Munchener
Stadtmuseum. De tentoonstelling
is inmiddels in Duitsland, Zwitser
land en Oostenrijk geweest en zal
na Amsterdam doorreizen naar Ro
me en Kopenhagen. In overleg met
de samensteller is aan de reeds be
staande tentoonstelling het werk
van een aantal Nederlandse foto
grafen toegevoegd die actief zijn
(geweest) op het gebied van de
naaktfotografie. Zo is er werk te
zien van Godfried de Groot, Sanne
Sannes, Ed van der Elsken, Hans
van Maanen, Paul Huf, Theo Ger-
mann, Barend van Herpe en Erwin
Olaf.
Deacon Blue
'Raintown' CBS)
Als het spreekwoord 'onbekend
maakt onbemind' ook andersom
werkt, ziet de toekomst er voor
Deacon Blue zonnig uit. Morgen
een optreden op het grootste fes
tival van Nederland (Parkpop),
een single die de weg omhoog
wel lijkt te vinden ('Dignity') en
ruime aandacht in de kranten (af
gelopen woensdag in dit blad)
moet deuren openen die anders
gesloten zouden blijven.
En, het zij hier maar meteen
gezegd: Deacon Blue verdient
dat. Op haar debuutelpee klinkt
de groep opvallend volwassen.
De fraaie hoes, waarop een foto
van 'regenstad' Glasgow, belooft
niets te veel. Teksten die hout
snijden en aanstekelijke compo
sities die in zorgvuldige arrange
menten zijn gegoten.
De vergelijkingen die in het in
terview met zanger Ricky Ross
en drummer Douglas Vipond
werden getrokken, dringen zich
inderdaad op: Prefab Sprout en
Al Stewart. Zoals ook de aanwe
zigheid van Chris Rea op één van
de nummers een vingerwijzing
Vaak willen beginnende groe
pen, die zich in dit uitgewogen
genre begeven, vooral bloede
loos klinken. Maar daarvan is in
het geval van Deacon Blue abso
luut geen sprake. Ook na een
paar keer draaien blijft 'Rain
town een innemend album. Kun
nen zelfs steeds nieuwe kwalitei
ten worden ontdekt en dat is in
de regel de kenmerk van het wa-
Alleen wil de stem van zanger
componist Ri<!ky Ross nog wel
eens wankelen. Ik vraag me af of
daarin wel voldoende kracht
schuilt om zondag al die mensen
het Zuiderpark te bereiken.
v_
B.l
LL Cool J
De echte rappper onderscheidt
zich van de nep-rapper door een
ongelooflijk goede timing en een
natuurlijk gevoel voor swing. Zo
is de 'Holiday-rap' van de twee
Hollandse kereltjes (ik weet het
niet eens meer zeker, maar ik ge
loof dat ze Miker G en DJ Sven
heten) pure nep. De swing van
een stel boeren op klompen. Of
tewel naar analogie van 'It don't
mean a thing if it ain't got that
swing': het heeft niets te beteke-
Echte rap onderscheidt zich
ook van nep-rap door de in het
algemeen juist gekozen woorden
en lettergrepen. Ook dat is een
voorwaarde voor de swing. Dus
niet de woordkeuze van de twee i
amateur-rappers: „Ring-ding-a-
dong for a holiday" Hun giganti
sche succes ten spijt.
LL Cool J is wel een echte rap
per. Hij swingt en de teksten zijn
'ritme-technisch' gezien zoals het
hoort. Maar daar is dan ook alles
mee gezegd. Voor het overige is
het zoals met bijna alle rap-pla-
ten. Alles lijkt op elkaar. Van eni
ge afwisseling is nauwelijks
sprake. Continu macho-geblaat.
Vooral over de vleselijke geneug
ten van het leven. Al vermeldt
LL af en toe wel de mogelijke ne
gatieve (sero-positieve) gevolgen
van een te doldrieste leefwijze.
Niets bijzonders dus, een rap-LP
van 'dertien .in een dozijn'. Een
tekstvel zou het nog wat draaglij
ker hebben gemaakt. Nu ben je
na vijf minuten bekaf en hoor je
bijna niets anders meer dan ze
nuwachtig geratel.
HJ
Neil Young
Neil Young, terug in het zadel
van zijn Crazy Horse, gaf een
paar weken geleden in Ahoy een
uiterst imposant concert, het
beste dat ik zelf ooit heb meege
maakt. Ter nuancering: ik ben
niet bij Prince geweest.
Al sinds 'Landing on Water',
dat zeer slecht verkoopt en hope
loos wordt onderschat, kunnen
we weten dat de dinosaurus der
hippies toch niet die ouwe zeur
met sentimentele hang naar 'Old
Ways' (titel van de afgrijselijke
countryplaat vóór 'Landing') is.
die hij toen leek te zijn gewor
den. Young verruilde op 'Lan
ding' de cowboylaarzen voor de
gympen en het cowboypak voor
een beschadigd C A-hemdje
uit de uitverkoop en maakte één
van zijn beste platen in de sector
gitaarrock. Van 's mans Harvest-
periode ben ik nooit zo onder de
indruk geweest.
In Rotterdam, waar hij van zijn
publiek een uitzinnige massa
maakte, bleek dat we niet te ma
ken hebben met de zoveelste gril
van Young. Hem is er anno 1987
echt alles aan gelegen de beste
rock en rollende garageband van
de wereld aan te voeren, zoals de
affiche-opschriften luidden. De
banjo ligt bij het oud vuil en aan
de muziekcomputers van 'Trans'
heeft hooguit Malle Pietje nog
wat.
'Life' bestaat voor de helft uit
stukken die hij in Ahoy speelde.
Dat zijn tevens de beste num
mers van de plaat. Pronkstuk is
het lange 'Inca Queen' met een
op akoestische gitaar solerende
Young. Hij kan het na de klassie
ker 'Cortez the Killer' niet laten
om de vernietiging van het Inca
rijk nog eens te bezingen. De lijn
die hij doortrekt naar het voort
woekerende imperialisme van
nu is zeer venijnig.
Het macabere 'Mideast Vaca
tion' boeit alleen al door de tek
sten over CIA, Khadaffi en een
zich in een discotheek ophou
dende 'Rambo'. Young komt
hier ongekend cynisch uit de
hoek. Rustpunt met ijzingwek
kend fraaie samenzang van
Young en zijn dolle paarden is de
smartlap 'When your lonely
heart breaks'. Opmerkelijk is de
fantastische geluidskwaliteit.
Young, die doorgaans geen bal
geeft om hoe alles erop staat,
heeft zelfs een digitaal expert in
geschakeld.
En zo wemelt het van de plus
punten. Platen zoals deze wor
den gewoon veel te weinig ge
maakt. Om Young zelf te citeren:
Rock and roll can never die. Een
monstrueus groot cliché, da's
waar. Maar om die uitspraak
waar te maken, al twintig jaar
lang, is heel andere koek.
WK
Plasticland Salon
'Plasticland Salon' - Enigma
De jaren '60 heb ik zelf niet zo
bewust meegemaakt. Behalve de
moord op Kennedy en de gou
den plak van Anton Geesink tij
dens de Olympische spelen in
Tokyo, kan ik mij nauwelijks we
reldschokkende gebeurtenissen
herinneren. In elk geval niet de
ontwikkelingen in '67, het jaar
van de hippies, de hasj en de
happenings, zoals onlangs te zien
was in de fraaie documentaire 'It
was twenty years ago today'.
Wat me wel is bijgebleven uit
die tijd, is de muziek. Ik mocht
toen nog graag naar de hitjes op
de radio luisteren. En m'n oude
re broer draaide indertijd de wat
'progressievere' muziek. Zoals
Pink Floyd. Veelal lang uitge
sponnen thema's met de nodige
ruimte voor allerlei geluidseffec
ten. Psychedelisch heette dat en
het was leu^c om naar te luiste
ren. Nu nog. Al was het alleen al
uit nostalgie.
De leden van Plasticland Salon
lijken eenzelfde mening toege
daan. Ze maken psychedelische
muziek in de stijl van de jaren
'60. Ook haar- en klederdracht
zijn naar hippie-maatstaven dik
in orde.De producer heeft boven
dien z'n best gedaan het geheel
'oud' te laten klinken.
Toch is hun nieuwe LP met
leuk. Het is namaak. De muziek
mist de warmte van toen en
klinkt zelfs koud en kil. Het erg
ste is nog de klagelijke depro-
zang, die werkelijk door merg en
been gaat. Dus oudere jongeren
(en jongeren); luister liever naar
echte muziek uit die tijd en laat
dit misbaksel in de platenbak-
ken staan.
HJ
