Miljoenenfraude nieuwe klap
in gezicht van paardesport
"Wedden is sport
en hobby tegelijk'
Veel Leidenaars wagen een gokje
ZATERDAG 27 JUNI 1987
EXTRA
PAGINA 21
De nieuwe opzet van de paarden-
wedsport heeft voor de Hilversum-
se renbaan in elk geval kennelijk
nog niet het gewenste effect gehad.
Totalisator Ladbroke, die alle wed
denschappen in de ren- en drafsport
coördineert, zou volgens justitie be
trokken zijn bij een miljoenenfrau
de met weddenschappen. Voor de
reddingsoperatie van deze in moei
lijkheden verkerende sport een for
se tegenslag.
door Guus Kleijn
Ladbroke Nederland neemt een centrale
positie in bij deze operatie die vorig jaar
in gang is gezet. De Nederlandse poot
van een gerenommeerde Engelse firma
is sinds april vorig jaar totalisator voor
alle gokactiviteiten, waaronder het nieu
we W-5 spel. Het ministerie van land
bouw en visserij koos Ladbroke vanwe
ge de reputatie en ervaring van het be
drijf in het Engelse paardengokcircuit.
Aan de aanstelling van Ladbroke ging
een lange periode van onderzoek naar de
saneringsmogelijkheden van de draf- en
rensport in Nederland vooraf. Minister
Van der Stee van landbouw en visserij
gaf daartoe in 1981 de aanzet, omdat de
sport „op sterven na dood" was. Op het
spel stond de werkgelegenheid van de
werknemers in die branche, maar nog
meer de reputatie van de sport.
De Nederlandse herstructurerings
maatschappij, de Nehem, kreeg op
dracht een aanpak te vinden die het ver
trouwen in de draf- en rensport weer
moest herstellen. De winsten van de to-
talisatoren liepen terug omdat de men
sen wegbleven, zodat de koersen ook
voor pikeurs en eigenaren steeds minder"
aantrekkelijk werden. De minister was
van mening dat die vicieuze cirkel door
broken moest worden.
Coördinator
Eind 1982 kreeg de opvolger van Van
der Stee, minister Braks, het eindrap
port uitgereikt, dat een totale herstruc
turering van de draf- en rensport advi
seerde. Snelle maatregelen waren vol
gens de rapporteurs nodig. Eén van de
aanbevelingen was het aanstellen van
één coördinator voor het gokwezen, in
plaats van de bestaande drie of meer.
Deze nieuwe totalisator moest ervoor
zorgen dat de belangstelling van het pu
bliek voor het gokken weer zou worden
opgewekt. Meer publiciteit, nieuwe gok
mogelijkheden en hogere prijzen voor
Sinds een half jaar is Leiden een
wed winkel rijk waar kan worden
gegokt op paarden. Het pand aan de
Korevaarstraat 1 in Leiden is eigen
dom van de Engelse multinational
Ladbroke die in 1985 toestemming
kreeg om de Stichting Totalisator
Draf- en Rensport te reorganiseren.
door Kees Haakman
Door onverantwoorde investeringen
en een terugslag van de economie was
de paardesport toen bijna geheel ter zie
le. Ladbroke is nu eigenaar van 32 win
kels die gevestigd zijn in de grote steden
en waar zeven dagen per week 'live' kan
worden gewed zonder dat de gokker
daarvoor naar de renbaan hoeft. Met
daarbij opgeteld nog de wedkantoren op
de elf grote renbanen heeft Ladbroke
het monopolie op de paardesport-totali-
sator in Nederland.
Ladbroke ontdekte kennelijk een gat
in de markt, want steeds komen er nieu
we wedwinkels bij en de totale omzet is
in een half jaar met dertig procent geste
gen. Manager Louis Luigies van de Wed-
winkel in Leiden heeft aan klandizie
geen gebrek. Altijd zijn er klanten in zijn
zaak. Is het niet om te wedden dan
wordt er gepraat over de paardesport en
wisselt men tips uit.
Eenvoudig
Het gokken in een wedwinkel is be
trekkelijk eenvoudig. Op de toonbank
staat een beeldscherm dat is aangesloten
op een centrale computer die weer is
verbonden met de acht grote renbanen
in ons land. De gokker vult een pons
kaart in, betaalt het in te zetten bedrag
bij de kassa waarna de computer de
ponskaart 'leest'. Voor een bedrag van
minimaal een gulden tot een maximum
per ponskaart van 100 gulden kan men
meedoen. In de praktijk wordt gemid
deld een tientje ingezet. Wedden kan tot
een halve minuut voor de aanvang van
de koers. Daarna blokkeert de computer
de inleg.
Volgens het principe van de totalisator
wordt de totale inzet na afloop van de
koers verdeeld onder de gokkers die op
het winnende paard hebben gewed. Van
het bedrag gaat wel eerst 25 procent naar
de paardesport. Het onderhoud van de
renbanen en het personeel wordt ervan
betaald, de trainers krijgen er salaris van
en het prijzengeld voor de paarden die
winnen wordt ervan uitbetaald.
de weddenschappen, dat was de weg die
ingeslagen moest worden om de sport
van de ondergang te redden.
Minister Braks besloot derhalve ook
postkantoren in te schakelen voor het af
sluiten van weddenschappen, zoals het
W-5 spel. Het vergroten van de betrok
kenheid van de overheid en het aantrek
ken van een respectabele totalisator zou
den ook de reputatie - als zou de paar-
denwereld zich in een crimineel wereld
je afspelen - moeten doen vergeten. Vo
rig jaar april gaf minister Braks hoopvol
het startsein voor de nieuwe campagne.
De omzet van het paardengokken
steeg sinds die tijd aanzienlijk, mede
door het inschakelen van de postkanto
ren. De uitslag van het W-5 kreeg een
plaats tussen lotto en toto in het veel be
keken programma Studio Sport. De re
putatie van de ren- en drafsport groeide
met sprongen.
De verdenkingen tegen vier werkne
mers van Ladbroke lijken vooralsnog
niet tot stagnatie van dit groeiproces te
leiden. Noch het ministerie van land
bouw en visserij, noch de stichting Ne
derlandse Ren- en Drafsport tonen zich
op dit moment erg geschokt door de
fraudezaak. Zij zeggen eerst de resulta
ten van het onderzoek te willen afwach
ten voordat eventuele conclusies kun
nen worden getrokken. De vraag is of de
gokkers er ook zo over denken.
Incident?
Als de verdenkingen tegen Ladbroke
juist blijken te zijn, werpt de affaire in
elk geval weer een smet op de ren- en
drafsport, waarvan de gevolgen nog niet
te overzien zijn. Justitie is van mening
dat er al vanaf april 1986 een reeks van
fraudegevallen is geweest. Aan het in
grijpen afgelopen dinsdagavond op de
renbaan ging dan ook een langdurig on
derzoek vooraf.
De opstelling van de firma zelf boe
zemt ook weinig vertrouwen in. Ladbro
ke doet er alles aan om te doen geloven
dat het hier slechts om een incident gaat.
De directie gaf zelfs een verklaring uit
waarin gesproken werd van één verijdel
de poging tot fraude.
De beschuldigingen van het openbaar
ministerie wijst directeur Goulden van
de hand als 'voorbarig'. Goulden zegt
bovendien dat het interne veiligheids
systeem van het bedrijf uitstekend heeft
gewerkt. Die stelling zal hij echter alleen
staande kunnen houden als blijkt dat
justitie het volledig bij het verkeerde
eind heeft. En dat lijkt ijdele hoop, nu er
bij de vier verdachten thuis „ondersteu
nend bewijsmateriaal" is gevonden.
(GPD)
Een koers op Duindigt in de jaren zestig. De draf- en rensport is sinds enkele jaren geheel geherstructureerd.
De gokker kan kiezen uit een aantal
mogelijkheden. Hij kan gokken op een
paard dat volgens hem wint, maar ook
een combinatie kiezen van twee of drie
paarden. Het trio wordt het meest ge
speeld. Drie paarden moet hij dan uit
kiezen die in een door hem voorgestelde
volgorde de koers zullen winnen. Nog
moeilijker is het spel W-5 waarin van vijf
paarden de koersuitslag moet worden
voorspeld. Dat spel wordt meestal maar
door een beperkt aantal mensen geraden
en dus hoeft de pot niet over velen te
worden verdeeld. Overigens: wie meer
dan 1000 gulden wint dient ter plekke
een percentage kansspelenbelasting te
betalen.
Direct na afloop van een koers wordt
er uitbetaald na inlevering van de pons
kaart bij de kassa. Het radioverslag van
een koers is 'live' te beluisteren in de
wedwinkel. Ook telefónisch wedden is
mogelijk. Een klant opent dan een reke
ning bij het wedkantoor en geeft telefo
nisch de combinaties door aan de mana
ger die vervolgens voor de klant het be
drag inzet. Aan het eind van de maand
wordt er afgerekend.
Video
Rond het middaguur, de winkel is net
open, kijken een paar vaste klanten aan
dachtig naar een televisietoestel dat is
opgehangen in een hoek van de wedwin
kel. Een groepje van zeven paarden met
achter zich de jockey's in lichtgewicht
karretjes draaft op een renbaan naar de
finish. Het is een van de koersen die de
vorige dag plaatsvonden op de draf- en
renbaan Duindigt in Wassenaar. Ze wor
den allemaal op de video-band vastge
legd en de volgende dag bij wijze van
service afgedraaid.
Een Leidse student, een verwoed
paardesportliefhebber, bekijkt de ban
den aandachtig waarbij hij soms hard
roept: "Die gaat springen". Enkele tellen
later gaat een dravend paard opeens
over in galop, springen heet dat in vak
jargon. Het moet dan noodgedwongen
inhouden. De paarden moeten namelijk
blijven draven. Hij maakt ondertussen
voortdurend aantekeningen in het tijd
schrift Paardesport in ren en draf, dat
door alle paardesportliefhebbers trouw
wordt gelezen en door hen ook wel 'de
bijbel' wordt genoemd. In het weekblad
staan alle gegevens over de wekelijkse
koersen, en dat zijn er iedere dag een
stuk of acht per renbaan.
De gokker vertelt hoe hij wedt: "Ik
ben op zoek naar het opkomende talent.
Paarden zijn net atleten. Ze hebben een
r De Wedwinkel aan de Korevaartstraat in Leiden. Direct na afloop van de koers betaalt manager Louis Louigies de winst uit.
periode dat ze echt op de top van hun
kunnen zijn, daarna zwakt dat weer af.
Het is de kunst om op de paarden te
wedden die zich nog naar die top toe
werken, we zeggen dan dat ze in vorm
komen. Als je op dat moment op een
paard gaat wedden heb je kans datje een
van de weinigen bent, de meesten im
mers wedden op de favorieten zoals die
in 'de bijbel' worden vermeld. Daardoor
zal, mocht het paard winnen, je winst
het grootst zijn. En dan zijn er nog aller
lei andere factoren die meespelen. Een
mooi weer-paard bijvoorbeeld zal lek
kerder en harder lopen als er een zonne
tje doorbreekt dan als het koud en voch
tig is".
Talent
"Ik zelf speel trouwens altijd op de
lange baan. Je hebt ook korte banen, de
afstand die de paarden lopen is dan een
paar honderd meter korter. Het ware ta
lent komt volgens mij pas op de lange
baan tot zijn recht. Het dier kan een stuk
rechtdoor draven en heeft niet zoveel
moeilijkheden in de bochten, want daar
gaat het meeste fout. De paarden kun
nen elkaar tegenhouden en afsnijden.
En dan kunnen ze ook nog gaan sprin
gen".
Twee a drie keer per week waagt hij
een bescheiden gokje, niet zonder er
eerst lang over te hebben nagedacht. De
andere koersen die hij bekijkt en beluis
tert, gebruikt hij om van te leren. Over
een heel jaar genomen levert het hem
nauwelijks iets op. Maar deze week was
het feest, want hij won met de inzet van
een tientje in één keer tweeduizend gul
den. Hij is naar eigen zeggen een fana
tiek liefhebber. "Van de draverij dan wel
te verstaan. Het paardenrennen - de rui
ter zit dan op het galoperende paard -
dat in tegenstelling tot bij ons in Enge
land erg populair is, is erg moeilijk om te
voorspellen, je kan er geen peil op trek
ken. Dat is echt gokken. Renpaarden lo
pen overigens maar eens per maand een
koers en dat vind ik wel wat erg weinig,
dan kan je een paard niet echt volgen.
Dravers lopen toch al gauw twee keer
per week. Ik wed meestal alleen op dra-
"Het is sport en hobby tegelijk, dat
vind ik het leuke eraan. Gokken in een
roulette is veel harder, medogenlozer.
Daar heb je bij wijze van spreke iedere
minuut een koers waarmee je al je geld
kan verliezen. In de paardesport maar ie
der half uur een".
Vaak gaat hij naar Duindigt, waar hij
de paarden klokt met een stopwatch om
zo te ontdekken of een paard in de loop
van de tijd steeds beter wordt. "Ik ga
ook vaak kijken bij de stallen en soms
,pik ik wat op van de trainer. Het kan zijn
dat een paard net ziek is geweest of een
beetje kreupel, met zo'n tip kan ik dan
mijn voordcel doen.
Het is ook de sfeer daar hè, je drinkt er
een biertje en er wordt altijd wel gepraat
over de paardesport".
Inzicht
Manager Louis Luigies vindt wedden
op paarden moeilijk en het vereist vol
gens hem een hoop huiswerk en inzicht.
"Iedereen heeft zo zijn eigen methoden.
Ik geef mijn klanten wel dagelijks een
aantal tips die op een bord in de zaak
worden genoteerd. Soms wedt iemand
bij voorkeur op de outsiders, dat zijn de
paarden die volgens de tips in het blad
Paardesport zeker niet zullen winnen.
Wint zo'n paard toch, dan hoeft de dege
ne die op dat paard heeft ingezet het be
drag maar met weinigen te delen omdat
bijna niemand op een outsider gaat wed
den. Maar ja, wanneer wint zo'n outsider
een koers? Het zijn vaak mensen die
weinig geld willen inzetten. Zij hebben
niet veel baat bij het wedden op een fa
voriet omdat ze dan maar heel weinig
zullen winnen, zeker als ze maar een gul
den inzetten. Dan verdienen ze mischien
een paar duppies".
Met een beetje nadenken en vooral
goed kijken naar de videobanden kom je
volgens Luigies een heel eind. Niemand
wedt volgens hem 'op de gok', dus zon
der zich in de paardesport verdiept te
hebben.
In zijn winkel komen alle soorten
mensen "Jong en oud, arm en rijk, man
en vrouw. Allemaal komen ze hier. En er
wordt gewed op alle banen in het land.
Dat is het mooie van een wedwinkel, je
hoeft niet helemaal naar Groningen of
Alkmaar om ie favoriet te zien lopen".
De grootste van de 32 wedwinkels in
Nederland staat in de Grote Marktstraat
in Den Haag, vanouds de paardenstad
van ons land. Wil Iedema, bekend radio
verslaggever op het gebied van de paar
densport, is manager van de fonkelnieu
we zaak en bovendien de initiatiefnemer
van de wedwinkels in Nederland. "Ik
begon drie jaar geleden in een heel klein
zaakje hier in het overdekte winkelcen
trum. Een computer, een video en een
radio. De winkel was open zodat ieder
een kon binnenkomen zonder over een
grote drempel te stappen. Het leukst wa
ren de winkelende huisvrouwen. Zagen
ze het beeldscherm, dan zetten ze de
boodschappentas op de grond en vroe
gen wat dat nou wel was. Ik heb ze toen
uitgelegd hoe het in z'n werk ging en dat
ze een gokje konden wagen".
Ondoordacht
"Ik heb nu soms 150 man in de zaak en
die komen echt niet alleen maar voor het
gratis kopje koffie of de video. De zaak
loopt gewoon hartstikke goed. Ik zie
trouwens het liefst mensen in de zaak
die er verstand van krijgen en bewust op
bepaalde paarden wedden of alleen
maar interesse tonen. Er kwam hier pas
iemand met 100 gulden en die noemde
een combinatie en dat moest ik maar in
zetten. Het leek mij nogal ondoordacht.
Toen zijn we gaan praten en hebben we
een andere verantwoorde keuze gedaan
en dat had resultaat. Vooral het telefo
nisch wedden is een uitkomst voor de
gokker met weinig tijd. En ook op zon
dag, als men tijd aan het gezin wil beste
den, is een telefoontje genoeg. Ik wed
wel voor hen".
Iedema wijst op de unieke situatie van
de paardesport in Nederland. "Neder
land is het enige land ter wereld waar de
paardesport-totalisator is uitbesteed aan
een commercieel bedrijf. In Engeland
bestaan een semi-commercieel over
heidsbedrijf en bookmakers naast el
kaar. Bookmakers dragen geen winst
percentage af aan de paardesport. In
België zijn bookmakers weliswaar toe-
- gestaan, maar ze moeten een bedrag van
een ton aan borg betalen om überhaupt
te mogen beginnen. Hier is bookmaking
streng verboden, maar dat betekent niet
dat er geen illegale gokkers meer zouden
zijn. Ik ken er nogal wat hier in Den
Haag, sommigen zijn mijn beste vrien
den. Ik vind het geen misdadigers, ze
doen gewoon hun werk. Maar ze verpes
ten wel de markt. Een bookmaker
draagt niet een deel van zijn winst af aan
de paardesport, zodat hij een hoger be
drag aan zijn klanten kan uitbetalen. De
Algemene Inspectie Dienst van het mi
nisterie van landbouw ziet gelukkig
zorgvuldig toe op de naleving van de wet
op de kansspelen en regelmatig worden
er bookmakers gearresteerd". Zwart
geld is volgens hem niet weg te denken
uit deze bussiness. "Waar veel geld in
omloop is is ook zwart geld. Je kan toch
moeilijk aan iedereen gaan vragen of hij
wel keurig zijn belasting betaalt. Ik vind
het al heel wat dat ten minste door Lad
broke alles op orde is gebracht. Gewoon
één bedrijf dat het wedden op paarden
beheert. Dat is mooi geregeld".
