Akkoord over extra
kabelj auw-vangsten
Ambitieus Vicon heeft veel geld nodig
VOOR HETZELFDE GELD
KOOPT U NU IN DE BIJENKORF VEEL
MEER BOEKEN EN PLATEN.
Brussel komt vissers tegemoet
Leeg cassettebandje straks
enkele dubbeltjes duurder
Buitenlandse 'schuld'
VS in '86 verdubbeld
Brabant in
beraad over
rel bij BOM
WOENSDAG 24 JUNI 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
BRUSSEL (GPD/ANP) - De Europese Commissie heeft gisteren voorgesteld om de hoe
veelheid kabeljauw die de vissers uit de EG-landen dit jaar nog mogen vangen, te verho
gen met 41.550 ton. Nederlandse vissers krijgen daarvan 4810 ton te verdelen.
DEN HAAG (GPD) - Lege cas
settebandjes worden binnen af
zienbare termijn enkele dubbeltjes
duurder. De Tweede Kamer vindt
het nodig deze heffing in het leven
te roepen omdat muzikanten nu
geen auteursrechten ontvangen
voor het werk dat thuiskopieerders
overnemen van radio, televisie,
platen of compact discs. Ook lege
videobanden worden om die reden
duurder.
Vertegenwoordigers van de vier
grote partijen in de Kamer waren
het gistermiddag van harte eens
met minister Korthals Altes (justi
tie) dat er een eind gemaakt moet
worden aan het 'proletarisch ko-
van de muziek of film en moet
daarvoor betalen.
De Auteurswet - die uit 1912
stamt - houdt alleen rekening met
verkoop van een product door de
maker ervan. Die wet is gemaakt in
een tijd dat beeld en geluid nog
niet zo eenvoudig te kopiëren wa
ren als nu. „Op dit ogenblik ver
liest de maker na de eerste open-
De EG-ministerraad moet binnen
enkele weken een beslissing over
dit voorstel nemen, maar dat zal
geen problemen opleveren. De to-
Duitsland ruilen voor andere vis
soorten.
Voorzitter B. Daalder van het
Visserij schap heeft teleurgesteld
tale hoeveelheid kabeljauw die uit gereageerd op de door de Europese
de Noordzee en de Noorse Zee ge
haald mag worden stijgt met 50.000
ton van 125.000 ton naar 175.000
Daarvan neemt
Commissie voorgestelde verde
ling. De 4810 ton kabeljauw is min
der dan waar de visserij op had ge
rekend. Hij vindt dat minister
jauw' ten goede komt aan kleine
Nederlandse vissers. Ook willen zij
een deel van de Nederlandse ha
ringrechten en een soort mini
mumgarantieprijs voor de haring
in Nederlandse aanvoerhavens.
pieren'. Zij vroegen de minister baarmaking de greep op zijn werk-
wets- stuk", verwoordde D66'er Wolffen-
sperger de problemen.
De Kamer was het met de minis
ter eens dat er een relatie moet zijn
tussen de rechthebbende en de ko
pieerder. Het is daarom beter ban-
Mensen die thuis geluids- en vi
deobanden kopiëren voor eigen ge
bruik, tasten het auteursrecht van
de maker aan. Daar wil de Kamer den duurder te maken dan de ap
een eind aan maken. Wie banden paratuur waarmee beeld en geluid
commercieel exploiteert, moet vermenigvuldigd worden. Ook
daarvoor toestemming vragen van vond de Kamer het geen goede
de producent of rechthebbende zaak een bedrag ineens beschik
baar te stellen aan de auteur. Som
mige werkengroeien uit tot een
'evergreen', terwijl andere geen
tweede keer in het openbaar uitge
voerd worden. Het zou niet billijk
zijn als de auteurs van beide
werken daarvoor evenveel geld
zouden ontvangen.
De kamerleden vonden dat de
toeslag op de lege cassettebandjes
niet te hoog mag zijn, omdat ze dan
snel duurder zijn dan bespeelde
bandjes. De minister van jusititie
bepaalt niet zelf de hoogte van de
toeslag. Daarvoor wordt een spe
ciaal orgaan in het leven geroepen
met vertegenwoordigers van orga
nisaties die de belangen van groe
pen artiesten behartigen. Met na
me de pop-sector zal goed verte
genwoordigd zijn. Leidt het over
leg niet tot overeenstemming, dan
moet de rechtbank in Den Haag de
knoop doorhakken, aldus Kort
hals-Altes.
Het extra geld is niet bedoeld als
belasting. Dat kan niet, omdat de
Auteurswet een absoluut eigen
dom toekent aan de maker van een
produkt; hij alleen bepaalt wat hij
ermee doet en heeft dus recht op
de opbrengst. Toch vindt de be
windsman dat er uit de opbrengst
een bijdrage geleverd moet wor
den aan het stimuleren van de Ne
derlandse cultuur. De auteursrech
tenorganisaties hebben zich bereid
verklaard 15 procent van de op
brengst daarvoor beschikbaar te
stellen. Dat gebeurt vrijwillig om
niet in aanvaring te komen met de
Auteurswet.
Met de productie en import van
de zogenoemde DAT-recorder uit
Japan, een apparaat dat kopiën
maakt die net zo goed zijn als het
origineel, heeft Korthals-Altes nog
geen rekening gehouden in zijn no
titie. Net als de Kamer hoopt hij
voor dat apparaat in Europees ver
band een oplossing te vinden.
158.1000 ton voor zijn rekening en Braks zich in de EG-visserijraad
Noorwegen krijgt de rest. De
sterk moet maken voor het binnen-
deling van de kabeljauw is, zoals halen van meer kabeljauw van het
altijd, gebeurd in overleg met de
Noren, die geen EG-lid zijn, maar
wel als 'mede-exploitant' van de restant met de hoeveelheid die
Het grootste deel van de verho- verdelen via een zogenaamde kis-
ging gaat naar Groot-Britannie, dat tenregeling. Het Westduitse be-
bijna 20.000 ton meer mag vangen, drijfsleven heeft aan de ruil de
Denemarken gaat er 9000 ton op voorwaarde gesteld dat'hun kabel
vooruit en West-Duitsland bijna
5400 ton. De verhogingen zijn het
gevolg van een advies van de zee
biologen van de Internationale
Raad voor de Exploratie van de
Bronnen van de Zee.
De Europese Commissie laat
zich niet uit over de verdeling van
het extra quotum van 4810 ton on
der de Nederlandse kabeljauwvis
sers. Visserijminister Braks heeft
gedreigd de vissers die al teveel
hebben gevangen en daarmee blij
ven doorgaan, buiten het extra
quotum te zullen houden. Volgens
het ministerie van landbouw en
visserij moet van het uiteindelijke
extra-quotum dat ons land krijgt
ongeveer 3.500 ton worden afge
trokken. Dat is de hoeveelheid ka
beljauw die de Nederlandse vissers
na de instelling van het vangstver
bod op 19 mei nog hebben aange
voerd.
Met de ongeveer 1.300 ton die, als
de voorstellen van de Commisie.
worden aangenomen, overblijft wil
minister Braks, zo heeft hij eerder
meegedeeld, eerst de vissers hel
pen die over een speciaal docu
ment beschikken om op kabeljauw
te vissen. Nederland zal overigens
een deel van de toegewezen hoe
veelheid kabeljauw met West-
Visindustiie
dreigt geheel
stil te vallen
URK (ANP) - De organisaties van
de visgroothandel en visverwer-
kende industrie hebben gisteren
tijdens een spoedvergadering in
Urk een telegram naar minister
Braks (visserij) gestuurd. Hierin
dringen ze er met klem op aan de
aanvoer van vis over de tweede
helft van 1987 te garanderen.
Om dit te bereiken moet de be
windsman volgens de organisaties
het voor dit jaar nog beschikbare
quotum schol en tong over de
tweede helft van 1987 verdelen, zo
dat de visverwerking door kan
draaien. Gebeurt dit niet en wordt
er in de loop van de zomer een
vangststop afgekondigd dan komt
de visaanvoer stil te liggen, en
daarmee de visverwerking en de
handel.
Voor de helft van die onderne
mingen betekent dit het faillisse
ment en van de 12.000 banen in de
ze sector gaat dan in korte tijd 50
procent verloren, zo voorspelde G.
Sterk, voorzitter van de Vereniging
van Nederlandse Diepvriesvisin-
dustrie in Urk. De situatie' in de
visserijbedrijven op Urk is al zo
slecht dat de Vereniging voor de
Visgroothandel in deze gemeente
Het Italiaanse concern Olivetti met de arbeidsinspectie en de be
tcomputers en kantoorbenodigd- drijfsvereniging gaat praten over
heden) is van plan dit jaar een aan- de toepassing van de zogenoemde
tal nieuwe personal computers te nulurenregeling. Gaan die instan-
lanceren. Ook zal de samenwer- ties daarmee akkoord dan kan per
king met het Italiaanse agro-indus- soneel dat door de verminderde
triële concern Ferruzi worden ver- visaanvoer overbodig is, naar huis
sterkt. Ondanks een stijging van de worden gestuurd en worden opge-
inkomsten wordt dit jaar rekening roepen zodra er voor hen weer
gehouden met een winstdaling, on- werk is.
der meer door een scherpe vermin- Sterk wijst er op dat door de hal-
dering van de computerverkoop vering van het quotum in de visin-
aan het Amerikaanse AT&T, dat dustrie en handel een overcapaci-
een belang van ruim 22 procent teit van 50 procent ontstaat. „Dat
heeft in Olivetti. leidt - hoe dan ook - tot het verdwij
nen van bedrijven en dus werkge-
Onclap-pn legenheid, ook bij firma's die indi-
uinidgcii rect van visserijsector afhanke-
Bij het Westduitse staalconcern lijk zijn", aldus Sterk.
Thyssen in Hattingen en Oberhau- Voorzitter Kramer van Visserij-
sen zullen 5900 van de 40.000 ar- belangen op Urk verklaart namens
beidsplaatsen verdwijnen. De di- deze organisatie dat eenzelfde
rectie heeft echter gezegd dat nie- ramp dreigt voor de vissers. Zeker
Verontruste vishandelaren hijeen
als de aanvoer komt stil te liggen.
Olivetti
DEN BOSCH (ANP) - Het colle
ge van Gedeputeerde Staten van
Noord-Brabant wil meer infor
matie over de problemen bij de
Brabantse Ontwikkelings Maat
schappij (BOM). Het College
heeft gisteren wel gesproken
over deze kwestie maar nog geen
standpunt ingenomen. Noord-
Brabant is de enige aandeelhou
der van de BOM, een regionale
(overheids)instelling die jonge
bedrijven op weg helpt met le
ningen en adviezen.
besloot de raad van
commissarissen van de BOM om
de prodincie te adviseren direc
teur drs. Frans Spits te ontslaan.
Spits, voormalig coach van het
Nederlands hockeyteam, heeft
vorig jaar aandelen gekocht van
het bedrijf Cómdes bv in Den
Bosch. Dat bedrijf onderhield
een zakelijke relatie met de
BOM. De raad van commissaris
sen is van mening dat de direc
teur door het kopen van de aan
delen moreel gezien buiten zijn
boekje is gegaan en derhalve
moet worden ontslagen.
Over de positie van een tweede
topfunctionaris van de BOM, die
ook aandelen bij hetzelfde be
drijf heeft gekocht, beraden de
commissarissen zich nog. Beide
medewerkers zijn in afwachting
van wat verder gaat gebeuren
met verlof gestuurd. De betref
fende aandelen hebben ze inmid
dels weer aan het bedrijf terug-
verkocht, overigens ieder met
een winst van ruim 25.000 gul
den.
Het college van GS was giste
ren maar amper in staat om over
de zaak te discussiëren omdat
/eer.
het betreffende advies van de
raad van commissarissen pas op
het provinciehuis arriveerde
toen de officiële vergadering van
het college al was afgelopen, al
dus de zegsman.
WASHINGTON (UPI/Rtr.) - De
Amerikaanse buitenlandse schuld
is in 1986 ruim verdubbeld tot 263
miljard dollar, meer dan de schul
den van Brazilië, Mexico en Argen
tinië bij elkaar opgeteld. Dat heeft
het Amerikaanse ministerie van
handel gisteren bekendgemaakt.
In 1985 kwam de VS voor het eerst
sinds 1919 in het krijt te staan bij
het buitenland; toen bleek dat bui
tenlanders netto 112 miljard dollar
van de VS te goed hadden.
De buitenlandse schuld van de
VS steekt met kop en schouders
uit boven die van de grote schulde
naars in de Derde Wereld. De
grootste onder hen, Brazilië, heeft
een buitenlandse schuld van 109
miljard dollar. Mexico volgt met
101,6 miljard en Argentinië is het
buitenland nog 51 miljard dollar
schuldig. Economen zijn het er wel
over eens dat de Amerikaanse bui
tenlandse schuld niet direct verge
lijkbaar is met die van de andere
hier genoemde landen. De Ameri
kaanse schuld bestaat voor een
groot gedeelte uit beleggingen in
aandelen, obligaties, land en be
drijven in de VS, terwijl de schuld
van de ontwikkelingslanden voort
komt uit bankleningen.
Dat neemt niet weg dat vooraan
staande autoriteiten, zoals bijvoor
beeld de vertrekkende voorzitter
van de Federal Reserve Board,
Paul Volcker, waarschuwen dat de
schuldenpositie van de VS bete
kent dat het land economisch van
het buitenland afhankelijk is. De
groei van de schuld is een gevolg
van het feit dat de Amerikaanse be
zittingen in het buitenland minder
snel zijn gegroeid dan de bezittin
gen van buitenlanders in de VS. De
Amerikaanse bezittingen elders
groeiden met 118 miljard dollar
(dertien procent) tot 1,07 biljoen
dollar. Buitenlandse bezittingen in
de VS namen met 270,2 miljard (26
procent) toe tot 1,33 biljoen dollar.
De groei van de buitenlandse
vorderingen kwam onder andere
tot stand door een waardevermeer
dering van 56,8 miljard dollar van
Amerikaanse aandelen in handen
van buitenlanders. Verder groei
den de rekeningen van buitenlan
ders bij Amerikaanse banken met
94,7 miljard dollar. Ook vergroot
ten buitenlanders hun effectenbe
zit met 71,9 miljard dollar, terwijl
tegelijkertijd de directe investerin
gen met 24,7 miljard dollar toena-
Wat betreft de Amerikaanse be
zittingen meldt het ministerie dat
een deel van de waardegroei (22,5
miljard dollar) werd veroorzaakt
door de daling van de dollarkoers
die buitenlandse bezittingen in
Amerikaans geld uitgedrukt duur
der maakt.
Begroting
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft gisteren met
215 stemmen voor en 201 stemmen
tegen de ontwerpbegroting voor
het op 1 oktober beginnende be
grotingsjaar 1988 goedgekeurd.
Het ontwerp, dat voorziet in uitga
ven van duizend miljard dollar, zal
nog deze week in de Senaat wor
den behandeld. Het begrotingste
kort zal volgens het ontwerp 37
miljard dollar kleiner uitvallen dan
het voor het lopende jaar geschatte
tekort van 171 miljard dollar.
De ontwerpbegroting behelst on
der meer belastingverhogingen
van negentien miljard dollar en uit
gaven voor defensie van 296 mil
jard dollar. Aan dat laatste bedrag
is de voorwaarde verboden dat pre
sident Reagan instemt met de be
lastingverhoging. Doet hij dat niet
dan wordt de post defensie ver
laagd tot 289,5 miljard dollar. Rea
gan heeft al herhaaldelijk laten we
ten niet akkoord te kunnen gaan
met de ontwerpbegroting. Hij wil
dat er voor defensie 312 miljard
dollar wordt uitgetrokken en voelt
niets voor verhoging van de belas
tingen.
Nederlandse landbouwindustrie 'verovert' Noord-Amerika
mand zal worden ontslagen voor 30 procent
het speciale staaloverleg van de verdwijnen,
Europese Gemeenschap op 23 sep
tember. Het bedrijf verwacht dat
4500 mensen zullen moeten wor
den ontslagen en dat 1400 mensen
door natuurlijke afvloeiing zullen
verdwijnen uit het bedrijf.
de Urker kotters zal tuigen in Nieuw Vennep, heeft a
voorspelde hij.
IJkwezen
De Tweede Kamer heeft gisteren
het wetsontwerp aangenomen om
de Dienst voor het IJkwezen te pri
vatiseren. Tegen stemden PvdA,
PPR en PSP. Een wijzigingsvoor
stel van Verspaget (PvdA) om de
aandelen van het verzelfstandigde
IJkwezen volledig in handen van
de staat te houden haalde het niet.
Alleen PvdA, PPR en PSP stem
den voor het voorstel. Het IJkwe
zen keurt onder andere weegscha
len en benzinepompen op hun
nauwkeurigheid.
Telecommunicatienet
APT (AT en T/Philips Telecom
munications bv) in Hilversum
grijpt naast een grote order voor di
gitale telefooncentrales in België.
De Belgische regering heeft geko
zen voor twee nationale leveran
ciers. APT komt wel in aanmer
king voor een order op het gebied
van transmissieapparatuur. Het
gaat om een contract van 35 mil
joen gulden per jaar, gedurende
vijfjaar. Het gaat om wat in België
het contract van de eeuw wordt ge
noemd. Er is een bedrag mee ge
moeid van in totaal zo'n zes miljard
gulden gedurende de komende
tien jaar.
E indhoven-Frankfort
De luchthaven Eindhoven
(Welschap) heeft er vanaf 1 septem
ber een nieuwe verbinding met een
buitenlandse bestemming bij. Met
ingang van die datum begint de
Duitse luchtvaartmaatschappij
Lufthansa met retourvluchten
Eindhoven - Frankfort. De vluch
ten zullen op werkdagen twee maal
per dag worden uitgevoerd. Op za
terdag is er één vlucht naar Frank
fort en op zondag één vlucht terug.
'Koud' wassen is
minder hygiënisch
UTRECHT (ANP) - Het wassen
op een lage temperatuur ver
hoogt de kans op het achterblij
ven van micro-organismen en
daarmee het gevaar op besmet
ting. Dit bracht drs. P. Lemaire
van het TNO-instituut voor rei
nigingstechnieken in Delft gis
teren naar voren op een sympo
sium over woonhygiëne in
Utrecht.
De onderzoeker is geen te
genstander van het wassen op
lagere temperaturen, want
daarmee kan energie worden
bespaard. Maar er zouden naar
zijn mening normen moeten
worden gesteld aan de te ge
bruiken wasmiddelen, zodat
die ook bij lagere temperaturen
een goede was- en bleekwer-
king geven en een hygiënisch
eindresultaat.
bitieuze plannen voor de toekomst.
Samen met een aantal verwante
bedrijven wil Vicon onder de naam
'Greenland' aandelen gaan uitge
ven op de effectenbeurzen van
Amsterdam en Toronto. Op die
manier hoopt het agrarische con
cern kapitaal te vergaren om de on
stuimige groei, ook in de verenigde
Staten en Canada, te kunnen finan-
Greenland is nu nog een (land-
bouw)divisie van de Thyssen-Bor-
nemisza Group. Vicon is de be
langrijkste representant. In de
groep komen echter nog vele ande
re in de agrarische wereld bekende
namen voor zoals Zweegers in Gel-
drop, Boeke en Heesters in Amers
foort en Poultry Group in Barne-
veld (Moba, Staalkat).
Dit jaar zal de omzet groeien van
711 miljoen naar 790 miljoen gul
den en de winst zal zich herstellen
van 21 miljoen tot 36 miljoen. In
1990 moet de omzet 1,2 miljard gul
den zijn. Het aantal personeelsle
den zal dan 3330 bedragen, tegen
bijna 3000 nu.
Al deze plannen kosten dusdanig
veel geld, dat het evenwicht in de
investeringen van Thyssen-Borne-
misza zou worden verstoord. Daar
om is besloten, Greenland naar de
beurzen van Amsterdam en Toron-
Nederland als het 'Silicon Valley' van de landbouwwerktuigenindus-
trie: Greenland-directeur Oosterling (voorop) heeft zijn imago er al op
(foto ANP)
een belang van ongeveer 45 pro
cent houden in Greenland.
Greenland is de afgelopen jaren
fors gegroeid. Geografische uit-
to te brengen, aldus Greenland-
topman P. Oosterling gisteren tij
dens een bijeenkomst in Nieuw-
Vennep. Thyssen-Bornemisza wil
breiding heeft zich tot nu toe sterk
voorgedaan in Amerika, met name
ook in Canada. Daar komt nu 23
•procent van de omzet vandaan en
dat kan groeien naar 40 procent.
Dat is de reden dat de aandelen
ook in Toronto zullen worden geïn
troduceerd.
Over de hele wereld zijn er zeker
nog genoeg kansen, want „de kaar
ten in de branche worden opnieuw
geschud", aldus Oosterling. Een
goed voorbeeld waartoe de 'vernie-
wende' aanpak van Greenland kan
leiden is volgens hem juist Noord-
Amerika. De Amerikaanse fabri
kanten hadden het te lang gemak
kelijk gehad en verwachtten, dat
de boer hun bestaande produkten
gewoon kocht. Toen Greenland»
kwam en en haar produkten aan
paste aan de wensen van de boer,
werd zij in het begin in de branche
niet eens serieus genomen. Dat le
verde haar kansen op.
Oosterling vergelijkt dit met de
komst van de Japanse autofabri
kanten in de VS, die hetzelfde
overkwam. Overigens is Green
land niet bang voor Japan op haar
gebied. Technisch voelt zij zich
zeer sterk. Nederland is het Silicon
Valley van de landbouwwerktui
genindustrie, aldus Oosterling.
Overigens gaat de landbouwcri
sis in zowel Europa als de Verenig
de Staten niet geheel ongemerkt
voorbij aan Vicon en Greenland.
ADVERTENTIE
In een waar prijzenfestijn gaan ze nu weg: een hele grote collectie boeken, van kinder tot kook, en platen, van
populair tot klassiek. Met andere woorden: de jaarlijkse Boeken- en Platenmarkt wordt weer gehouden. Haast u!
1 BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETËRAF
©Niet in de Bijenkorf Utrecht.
Vorig jaar stond de winst flink on
der druk door een daling van de
wereldmarkt voor landbouwma
chines met 15 procent. Bovendien
zette de daling van de dollar de
winst onder druk. Er zijn maatre
gelen getroffen die moeten leiden
tot lagere produktiekosten, terwijl
bovendien is besloten de gevoelig
heid voor de koers van de dollar te
verminderen door een steeds gro
ter deel van de Voor Noord-Ameri
ka bestemde apparatuur ter plaat
se te maken.
'Derde Wereld is
gebaat bij vrije
agrarische markt'
DEN HAAG (ANP) - Ontwikke
lingslanden zijn er bij gebaat dat
de EG de handel in agrarische pro
dukten meer aan de markt over
laat. De Derde Wereld-landen zul
len daar meer van profiteren als dit
voor bepaalde produkten stapsge
wijs gebeurt dan via algemene
maatregelen voor alle produkten.
Dit staat in het gepubliceerde ad
vies 'EG-landbouwbeleid en de
Derde Wereld' van de Nationale
Advies Raad voor Ontwikkelings
samenwerking (NAR) aan minister
Bukman (ontwikkelingssamen
werking).
Het adviesorgaan wijst erop dat
het EG-landbouwbeleid sterk is
gericht op bescherming van de
landbouw binnen de EG. Dit bete
kent dat goedkopere agrarische
produkten uit de Derde Wereld
vrijwel geen toegang tot de EG-
markten hebben.
De laatste jaren zagen bovendien
een aantal ontwikkelingslanden
een deel van hun afzetmarkt aan de
EG verloren gaan. De groei van de
landbouwproduktie in de EG is de
laatste jaren namelijk zo groot ge
weest dat er omvangrijke over
schotten zijn ontstaan. Deze over
schotten worden vaak met subsi
die gedumpt op de wereldmarkt.
Veel ontwikkelingslanden onder
vinden hier nadeel van, maar lan
den die voedsel invoeren hebben
er voordeel bij, aldus de NAR.
