'Het wordt een hete zomer'
Dissidente theologe uit ambt gezet
'Nederland wil
gewoon teveel
van de overheid'
Ik bewaak het
belang van de
belastingbetaler
'Ik heb op de
meeste punten
gelijk gekregen
Interview
I—
1ÜS
Ontspannen Ruding aan vooravond nieuwe bezuinigingsdiscussie
'De staat geeft
nog steeds elk
jaar meer uit'
PAGINA 2
MAANDAG 22 JUNI 1!
door
Hans Laroes en Hans
Goessen
De minister van financiën lijkt
meer en meer in een geïsoleerde
positie verzeild: Ruding tegen de
rest. "Ik heb het regeerakkoord in
de hand, ik kan niet zeggen dat dat
stuk op iedere bladzij even helder
is, maar deze afspraak is glashel
der. Het is ook economisch zeer
verantwoord. Want als er hier een
overschrijding is die tegelijk een
kamer verder wordt gecompen
seerd, is dat vervelend voor die me
neer die daar zit, maar per saldo
heefl dat geen nadelig effect, ma
cro-economisch gemeten. Ik heb
dus sterke argumenten in handen
en krijg daar ook steun in".
"Ik ben niet een soort kaas
schaaf. Wij van Financiën willen
kijken naar de oorzaken van het
kwaad, in de zin van uitgaven. Als
men bepaalde dingen wil uitslui
ten, zeg ik: dat kan. Ik vraag me
dan wel af of allerlei dingen die in
het verleden heilig zijn verklaard,
ook heilig moeten blijven, vooral
nu je intussen nieuwe heiligen
hebt gecreëerd. Is het nog redelijk
om als je terecht priorireit geeft
aan werk, ook nog prioriteit te ge
ven aan inkomen? Je mag natuur
lijk niet op alle fronten alles dicht
timmeren. Weet je wat er gebeurt
al de overheidsuitgaven ook totaal
blijven stijgen? Dan krijg je uitein
delijk - dat kan niet anders - belas
tingverhoging".
Ruding wenst daar een halszaak
van te maken: "Dat willen de men
sen niet. Terecht. Dat hebben ze al
genoeg gezien. En ik zie het als een
van mijn taken om dat met name te
voorkomen".
ESSEN (KNA/AP) - Bisschop
Hengsbach van Essen heeft de
hoogleraar theologie Uta Ranke-
Heinemann definitief de kerke
lijke leeropdracht aan de rk-fa-
culteit van de universiteit van
Essen ontnomen. Dit heeft hij
schriftelijk medegedeeld aan de
minister van onderwijs van de
deelstaat Noordrijnland-Westfa-
len, Anke Brunn.
De theologe werd een onortho
doxe visie op het rooms-katholi-
cisme verweten. Ranke-Heine-
mann (dochter van de voormali
ge sociaal-democratische van de
Bondsrepubliek, Gustav Heine-
mann) heeft bij herhaling vraag
tekens gezet bij de traditioneel
katholieke opvattingen over de
Maagd Maria.
Ondanks een zorgvuldige
beoordeling van de zaak en een
zeer tegemoet komende houding
van de kant van de bisschop was
deze stap onvermijdelijk gewor
den, aldus een communiqué van
het bisdom. De maatregel was
nodig ter bescherming van het
rooms-katholieke geloof en in
het bijzonder van het geloofsge
heim over de allerzaligste maagd
en moeder Gods Maria.
Hervormde kerk wil meer
duidelijkheid over homosek
sualiteit. De Nederlandse Her
vormde Kerk moet zich „met
voortvarendheid" verder bezin
nen op homoseksualiteit en de
de ambtenaren: het kabinet was
'per definitie' niet unaniem op dit
punt. En hij wil geen enkel misver
stand wekken: méér is volstrekt
ondenkbaar. "Ja zeker. Het is een
maximale concessie".
Ruding had nog geen rekening
willen houden met de 795 miljoen.
Het is niet de enige tegenvaller
waarmee hij z'n collega's zal con
fronteren. Al eerder maakte hij
duidelijk dat er zo'n twee miljard
extra dient te worden bezuinigd.
Dat is inclusief de nog openstaan
de posten waarvoor het kabinet in
dit begrotingsjaar nog geen oplos
singen wilde bedenken. En er zijn
bijvoorbeeld nieuwe overschrij
dingen bij onderwijs: 'enige hon
derden miljoenen'. Dat zit hem in
de toenemende personeelslasten.
Het uitblijven van een Europees
landbouwakkoord komt Neder
land ook duur te staan: een half
miljard ongeveer aan extra af
drachten.
Spijt
Vorig jaar, bij de vorming van
het tweede kabinet-Lubbers, was
Ruding somberder dan welke an
dere minister ook over de groei van
de Nederlandse economie en de
daarmee samenhangende financië
le huishouding van het rijk. Hij
wenste van meet af aan meer te be
zuinigen dan zelfs de WD voor
haar rekening dorst te nemen.
Toch ging hij uiteindelijk achter de
afspraken in het regeerakkoord
staan. Hij heeft daar geen spijt van,
zegt hij. "Nee. Ik heb me er bij
neergelegd. Per definitie. Anders
zou ik hier niet zitten. Ik heb me er
bij neergelegd, omdat ik vond dat
het binnen de grenzen van het re
delijke was. Met een aantal kriti
sche kanttekeningen viel er voor
mij mee te werken. Als 't een aantal
bijbelse beoordeling daarvan, zo
dat er binnen de kerk daarover
„meer klaarheid" komt. Dit heeft
de synode vrijdagmiddag met
grote meerderheid uitgesproken
naar aanleiding van de uitspraak
van de generale commissie voor
het opzicht dat een hervormde
kerkeraad het recht heeft samen
wonende homoseksuelen uit te
sluiten van het avondmaal. Het
voorstel van het moderamen ook
de gereformeerden bij de wisse
ling te betrekken - „in Samen op
Weg-verband" - werd door de sy
node met een krappe meerder
heid verworpen.
Twee samenwonende homo
seksuelen van de Scots Church
Rotterdam, een gemeente die tot
de Nederlands hervormde kerk
wordt gerekend, tekenden begin
dit jaar bij de generale commis
sie beroep aan tegen het besluit
van hun kerkeraad hun voor ne
gen maanden de toegang tot het
avondmaal te ontzeggen. Een be
langrijke afweging voor de com
missie was dat de hervormde sy
node nog geen duidelijke uit
spraak heeft gedaan over de in
terpretatie van bijbelteksten
over homoseksualiteit.
toe gelijk heb gekregen. Dat geeft
je meer recht om juist nu te spre
ken. Ik heb gewaarschuwd. Er is
geen nieuwe situatie, waarbij je al
le bakens moet verzetten. Nee, je
moetje beleid aanpassen, want vo
rig jaar heeft men alles te optimis
tisch geraamd. Ik was er voor om
toen al zwaardere maatregelen te
nemen, om op je pootjes terecht te
komen. Ik heb dus zeker recht van
spreken".
Het financieringstekort moet in
deze kabinetsperiode terug naar
5,25 procent van het nationaal in
komen. Het regeerakoord schrijft
een tijdpad voor. In 1988 moet Ru
ding op zeven procent uitkomen.
-Mag 't een jaartje later worden
met die 5,25 procent?
"Nee. Dat lijkt me met verstan
dig. Tenzij er een ramp gebeurt in
1990 en alle polders plotseling on
derlopen. Mijn hoofdmotief is niet
een soort boekhouders-koppig
heid. Ik bewaak de belangen van
de belastingbetaler, ik stuur die
blauwe brieven per slot uit, in mil-
joenenvoud. En er is de werkloos
heid. We hebben in de afgelopen
jaren gemerkt dat verbetering van
de overheidsfinanciën bijdraagt
aan verbetering van de werkgele
genheid. Ik vind dat dit beleid in
hoofdlijnen structureel het meest
sociale beleid is".
"Daar hebt u gelijk in. Dat kan
botsen op de korte termijn, het valt
niet te ontkennen. Maar strijdig
zijn beide doelstellingen uiteinde
lijk niet. Je moet niet wegvluchten.
Anders kom je op een weg die eerst
wel even naar beneden leidt, en dat
loopt wel makkelijk, maar daarna
gaat hij weer omhoog. Je moet niet
alleen aan morgenochtend denken.
Ik had in 1982 al het idee dat je
voor dit beleid acht jaar nodig
hebt. Niet korter, maar ook niet
langer. Je moet niet plotseling de
gebraden haan gaan uithangen".
Kon Ruding tot voor kort reke
nen op de steun van een vrij vaste
club aanhangers, nu lijken er wat
barstjes gekomen in hun rotsvaste
vertrouwen. Binnen het CDA rom
melt het, ook de WD is minder
eenzijdig gericht op het financie
ringstekort en zelfs in werkgevers-
kring worden vraagtekens gezet.
Donderdag verklaarde christelijk
werkgeversvoorzitter Van Eijke-
lenburg dat terugdringing van het
tekort tot 7 procent volgend jaar
'onaanvaardbare gevolgen' heeft.
„De synode kan niet voor
schrijven hoe een gemeente de
bijbel moet interpreteren", be
klemtoonde dr. R.J. Mooi, dc
scheidende secretaris-generaa
van de hervormde synode. „Er if
vrijheid van uitleg van de bijbel
De vraag voor ons is nu: in hoe
verre is openlijke homoseksuali
teit niet in overeenstemming me
de bijbel? Tot nu toe hebben w<
daar nog geen duidelijk ant
woord op, we zijn ermee bezig
Het rapport Verwarring en Her
kenning uit 1984 met daarin d<
diverse standpunten is het lan<
in. Het wachten is op een duide
lijke uitspraak van de gemeen
ten".
Euthanasie
Ook met betrekking tot het
vraagstuk euthanasie kwam de
Nederlandse Hervormde Kerk
niet met een duidelijke stand
punt, maar slechts met een weer
gave van de verschillende visies.
Alle hervormde kerkeraden en
predikanten kunnen binnenkort
het rapport 'Euthanasie en Pas
toraat' en een aanvullende nota
tegemoet zien.
-Een tegenvaller, die steunpilaar
minder?
"Nou, steunpilaar...dat gold al
leen zolang het de heren uitkwam.
Ze behartigen hun belangen na
tuurlijk, die werkgevers. Nog
maals, wat betreft de begroting
gaat het om compenseren van
overschrijdingen en het is klets om
te zeggen dat de economie daar na
deel van heeft. En als ze terecht
steeds om lastenverlichting vragen
dan zeg ik: vrind, hoe kan dat nou,
als je me daarvoor niet eerst de
ruimte geeft?"
Ruding erkent wel dat een zeke
re bezuinigingsmoeheid waar
neembaar is. Maar, hij raakt niet
moe het te herhalen, de aanname is
verkeerd. "De uitgaven stijgen elk
jaar nog steeds. Het gaat om min
der meer. We zijn er nog niet dat ik
werkelijk m'n zin heb en de over
heidsuitgaven dalen. Pas dan is er
iets groots verricht".
"Neem bijvoorbeeld de huursub
sidie, dat spreekt de mensen aan.
Als u een steekproef zou nemen
onder uw lezers zal bliiken dat een
Pax Christi pleit voor er
kenning Israel. Zeker tegen de
achtergrond van de christelijke
verantwoordelijkheid jegens de
vervolgingen en discriminatie
van joden hecht Pax Christi er
aan te verklaren dat de erken
ning en veiligheid van de staat
Israel binnen internationaal er
kende grenzen voorwaarde is
voor een oplossing van het con
flict in het Midden-Oosten.
Dit staat in een verklaring die
het landelijk bestuur van Pax
Christi Nederland heeft gepubli
ceerd. Het is voor het eerst dat
Pax Christi zich zo onomwonden
voor erkenning van de staat Is
rael uitspreekt.
ICTO bereid tot samenwer
king met IKV. Een bestuurlijke
werkgroep van het ICTO (Inter
kerkelijk overleg tweezijdige
ontwapening) sluit ondanks fun
damentele verschillen samen
werking met het IKV en Pax
Christi op het gebied van de
mensenrechten niet uit. De basis
van de samenwerking moet de
Praagse oproep van de Helsinki-
akkoorden zijn, die is onderte
kend door vertegenwoordigers
meerderheid meent dat er daaraan
minder wordt uitgegeven, terwijl
de totale uitgaven elk jaar nog stij
gen. Dat geldt voor nog tal van pos
ten, de worst wordt nog steeds dik
ker. Die stijgers, daar zitten een
paar heilige koeien bij - Defensie
en Ontwikkelingssamenwerking -
en de nog steeds toenemende ren
telasten. Dat is ook een hoofdpunt,
hoewel de beheersbaarheid is toe
genomen - daar ben ik ook redelijk
trots op".
-Gaat U met die twee heilige
koeien naar het abattoir?
van onafhankelijk vicucogroe-
pen in Oost-Europa en van vre
desbewegingen in het Westen.
Boesak domineert slotmani
festatie Kirchentag. De Zuid-
afrikaanse theoloog Allan Boe
sak heeft in Frankfort de slotma
nifestatie van Kirchentag 1987
aangegrepen om een hartstoch
telijk pleidooi te houden voor
een nieuwe wereld. De president
van de Wereldbond van Her
vormde en Gereformeerde Ker
ken zei onder meer: „Het nieuwe
Jeruzalem is geen fata morgana
en zal ook niet tot Sint Juttemis
op zich laten wachten, maar het
zal ontstaan uit de as van wat nu
Pretoria wordt genoemd". Ver
der zei Boesak, die uit protest te
gen de apartheid een gele hals
doek droeg: „Een wereld waarin
kleine kinderen sterven omdat
ze een mengsel van krantepapier
en etensresten moeten eten, zo
als in de kampen voor zwarte
Zuidafrikanen geschiedt, zo'n
wereld is geen tehuis voor de
God van de exodus, van de pro
feten en van Jezus van Nazareth.
Er moet een nieuwe wereld ko
men".
Nederlandse Hervormde
"Je hoeft ze niet meteen te slach
ten, minder heilig maken kan ook.
Bezuinigingen op Ontwikkelings
samenwerking en Defensie komen
onvermijdelijk ter sprake. De si
tuatie is dermate ernstig nu, niet
aan de ontvangstenkant Zoals twee
jaar geleden, maar bij de uitgaven,
datje daar wat aan moet doen".
Woningbouw
Maar Ruding blijft zichzelf trouw
door eerst de begrotingsposten aan
te pakken die de problemen ver
oorzaken. Hij noemt als voorbeeld
de rente-inkomsten die hij mis
loopt hu woningbouwverenigin
gen vervroegd leningen bij het rijk
aflossen. Een snelle rekensom leert
hem dat hij daardoor 500 tot 600
miljoen tekort komt. Per jaar.
"Dat komt bij de woningbouw
corporaties terecht. Ik vraag me
oprecht af of wij dan nog evenveel
objectsubsidies moeten blijven ge
ven. Als ik dat doe en die subsidies
laat lopen, moet ik het ergens an
ders zien binnen te halen, bij Justi
tie of Volksgezondheid".
De term subsidie is gevallen, het
Kerk. Beroepen te Stavenisse: H.
Born, kandidaat te Dordrecht.
Aangenomen naar Urk, deelge
meente De Bron: A. W. van der
Plas te Bergambacht. Bedankt
voor Hoogeveen: H. F. Klok te
Rijssen; bedankt voor Eemnes-
Buiten: K. van Meijeren te Oolt-
gensplaat; bedankt voor Streef
kerk: P. Kolijn te Krimpen aan
den IJssel.
Gereformeerde Kerken. Be
roepen te Zandvoort, part-time,
drs. L. den Hartog, kandidaat te
IJsselmuiden die dit beroep
heeft aangenomen. Beroepbaar
stelling: drs. L. den Hartog, Leo
Pasteurlaan 17, 8271 CV IJssel
muiden. Aangenomen naar Apel
doorn: drs. P. Wijbenga, studen
tenpredikant te Delft.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt. Beroepen te Drachten-
Zuidoost: J. Kruidhof te Harden-
berg; beroepen te Drachten-
Zuidoost als missionair predi
kant voor de zendingsarbeid in
Mamelodi (Z.-Afrika): A. J. van
Zuylekom te Franeker-Sexbie-
rum; beroepen te Drachten-
Noord: P. Groenenberg te
Amersfoort-West. Aangenomen
naar Nieuwegein: drs. H. Sj.
Wiersma, kandidaat te Rijswijk
die bedankte voor Appingedam,
voor Beilen in combinatie met
Hooghalen, voor Bodegraven-
Woerden, voor Brouwershaven,
thema voor de komende jaren
aangegeven. Bij de presentatie v
zijn laatste miljoenennota sprak
minister van een ddor overheij
subsidies verwende samenlevii
„met roofdierachtige trekkei
Zijn ambtenaren trekken nu 1
land in om de geesten rijp te n
ken voor drastische verander
gen. 1
Verwachting
"Het typische van de Nederlan
se samenleving is dat men zovr
verwacht van de staat. Er mos
wel eisen worden gesteld, begri
me goed, ik ben geen klassiek-lilj
raai. Maar we zijn te ver doorj,
schoten. Ook het CDA heeft boh
op zijn hoofd. Wanneer men ej
probleem constateert kijkt men
Nederland onmiddellijk naar i
overheid. Tot en met het sportve
waar de mollen tegen de verwac
ting in doorheen zijn gelopen. I
overheid moet dat oplossen,
plaats van dat men zelf de hand'
uit de mouwen steekt. Ik weet o«
wel dat niet alles met vrijwillige
kan, maar er kan wel een helebo
meer. Dat was vroeger ook zo en
elders nog zo".
Het wordt een hard gevecht, dl
ze zomer. Ruding voelt zich ster
en wil niet weten van een isolj
ment. "Maar als U vraagt - gee
het gedonder, wordt het een hei
zomer, dan zeg ik: natuurlijk, dat,
onvermijdelijk".
-Gaan uw gedachten wel eens u
naar voorganger Andriessen die i
1980 opstapte toen zijn collega's i
zijn ogen onvoldoende bezuinig
den?
"Dat was in februari 1980. Ik be
toen gevraagd als opvolger, daa
om weet ik dat nog zo goed. Ma?
de situatie was toen anders, ee!
paar dingen zijn volstrekt onvergi
lijkbaar. De samenleving keek hei
anders tegen bezuinigingen aai
Dat speelde ook in het kabinet, i
de Kamer, in mijn eigen partij, di
zelfde als die van Andriessen. I
denk ook dat de persoonlijke ve
houdingen in het kabinet toen hei
wat minder waren. Er speelde
toen ook partijpolitieke spannii
gen mee, vooral in het optrede
van de WD. Hoe dat nu is, moi
nog blijken. Ik trek die parallel di
niet. Maar het is onvermijdelij]
wie er ook minister van financië
is, je hebt het altijd vreselijk moe
lijk. Voortdurend wordt er gek;
keld in de kippenren".
- Als het vorig jaar gegaan wo
zoals U had gehoopt, dan had U n
bij het Internationaal Monetaii
Fonds in Washington gezeten. Ve:
wacht U nog zo'n international
carrièrekans?
"Dat weet je niet. Dat koint or
verwacht. De wereld is groter da
Nederland en de wereld is grott
dan het IMF. Zelfs het IMF is nit
uitgesloten, alle functies hebbe
hun termijnen. De deur is voor m
nog niet defintief gesloten. Wat dc
betreft is er natuurlijk een aardig
parallel in mijn leven. Ik zat bij h«
IMF toen ik werd gevraagd Anc
riessen op te volgen. Ik zei nee e
heb nooit spijt gehad - God behor
de mij voor die situatie. Andere
dachten dat ik die kans niet mee
zóu. krijgen. En zie, nog geen twe(
eneenhalf jaar later zat ik hier.Dei
ren die dicht zitten kunnen wee
open gaan".
- U heeft zich dus nog niet ve\
zoend met een verdere politiek
"Nee, Maakt U zich geen zorger
dat zal niet mijn hele werkzame 1<
ven „duren. Iedereen behoort zij
bijdrage te geven als hij gevraag
wordt aan het gemeen. Als je dc
doet heb je het morele recht na ee
tijdje om weer op te stappen. I
ben daar zeer ontspannen over".
voor Ferwerd-Hallum, voor
Grijpskerk in combinatie met
Niezijl, voor Lemele-Lemeler-
veld, voor Rozenburg, voor Kys-
wijk-Pijnacker en voor Zuidwol-
de; aangenomen naar Spaken
burg-Zuid: G. Zomer Jzn. te Hee
renveen die bedankte voor Bun
schoten-West.
Christelijke Gereformeerde
Kerken. Bedankt voor Vlaardin-
gen: H. R. H. A. de Boer te Eern-
dijk.
Gereformeerde Gemeenten.
Beroepen te Rotterdam-I Jssel-
monde: A. F. Honkoop te Zwijn-
drecht; bedankt voor Beekber
gen en Klaaswaal: A. Bac te Bo
degraven; bedankt voor Gorin-
chem: J. de Pater te Krabbendij-
ke.
DEN HAAG - De minister wekt zowaar een enigszins ontspannen indruk. Volgende
maand beginnen de begrotingsbesprekingen in het kabinet, een krachttoer die politiek
Den Haag in gespannen afwachting houdt. De gebruikelijke rampenscenario's waarin
ministers dreigen met opstappen en de coalitie in gevaar komt, worden hier en daar
ontvouwd en vooral gretig naverteld. Maar minister Ruding van financiën, de natuurlijke
tegenstrever van elke vakminister, straalt nog immer onwankelbaar zelfvertrouwen uit.
Eerst de vertrouwde dreun: "We hebben nog steeds te maken met de puinhopen van de
jaren zeventig. Het gaat er nog steeds om te redden wat er te redden valt".
Maar er is meer aan de hand. Ruding maakt zich op voor een nieuwe bezuigingsronde,
in zijn ogen een inhaaloperatie, Terwijl zijn collega's nog druk doende zijn de extra
bezuinigingen bijeen te schrapen die rond Pasen werden afgesproken. Sterker nog, een
deel van die miljarden moet deze zomer nog Gesnoeid worden, bovenop de tegenvallers
die Ruding nu aankondigt.
De twijfel groeit. Minister Brinkman (WVC) stelde onderdelen van het regeerakkoord al
ter discussie. Zijn collega De Koning (sociale zaken) bleek twee weken geleden nog niet
overtuigd van de noodzaak om opnieuw te bezuinigen. CDA-fractieleider De Vries sluit
niet uit dat het regeerakkoord volgend jaar moet worden bijgesteld. En zelfs premier
Lubbers leek niet meer zo aan dat akkoord te hechten toen hij vorige week toegaf dat het
'niet het laatste antwoord op iedere omstandigheid' is.
bezuinigen op defensie e
-Die keuze moet deze zomer ge
maakt, belastingverhoging of niet.
U zegt: verhoging, daar werk ik
niet aan mee?
"Ja. Ik praat over 1988, niet over
een volgende periode. In theorie
kan het wel, maar nu zeg ik dat ik
deze oplossing niet wil steunen.
Dat lijkt me een tamelijk duidelij
ke uitspraak".
Failliet
Belastingverlaging zit er bij Ru
ding evenmin in op dit moment.
Dat heeft ook te maken met de 795
miljoen die het kabinet de ambte
naren deze week na een uitspraak
van de commissie-Albeda heeft ge
boden. Niet van harte, maakt Ru
ding duidelijk. Hij meent nog
steeds dat er geen doorslaggeven
de reden is voor een dergelijk bod.
"De slechte begrotingssituatie
maakt toch dat dit voor ons een
flinke extra belasting is. De over
heid is in feite een failliete werkge
ver, terwijl het personeel meer
loon vraagt. Begrijpelijk, mense
lijk, maar we hebben het niet".
Hij wendt zich rechtstreeks tot
de WD, die al in een vroeg sta
dium de ambtenaren tegemoet wil
de komen: "Degenen die dit steu
nen, moeten wel weten dat dit
soort extra uitgaven de kans op be
lastingverlaging verkleinen. Het ri
sico van een belastingverhoging
wordt alleen maar vergroot, en dat
wil ik nu bestrijden. Dat zou het
allerslechtste zijn".
Ruding is duidelijk over zijn stel-
lingname in de ministerraad over
graden verder was gegaan, had ik
gezegd - dan maar niet. Zonder ru
zie, dat wel, maar dan moet een an
der het maar uitzoeken die het ken
nelijk wel aanvaardbaar acht.
"Ik heb altijd nogal krachtig ge
zegd: Mensen, pas op, dat regeer
akkoord heeft een aantal veronder
stellingen op cruciale punten die
vermoedelijk te optimistisch zijn.
Nu zeg ik met droefenis, en niet
met vreugde, want ik heb er geen
fluit aan om op dit punt te winnen,
dat ik op de meeste punten tot nu
-Op de korte termijn botst de
werkgelegenheidsdoelstelling met
die voor het financieringstekort.