Socialisten winnen
verkiezingen Italië
Weinig animo stakingen
ter herdenking Soweto
Grootste verlies voor communisten
Weg vrij om North als
getuige op te roepen
Spionage uit liefde
VS moeten grotere
rol spelen in Golf
Granaat Warschaupact treft Duits schip
DE GROTE MERKEN BIJ STOUTENBEEK
stoutenbeek
DINSDAG 16 JUNI 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
ROME - De definitieve uitslagen van de Italiaanse verkiezingen wijzen Craxi, leider van
socialistische partij, als de grote overwinnaar en communistenleider Natta als de grote
verliezer aan. De socialisten springen van 11,4 procent (kamerverkiezingen 1983) naar
14,3, wat in de (voorlopige) zetelverdeling neerkomt op een winst van 22 zetels: 95 in
plaats van de 73 die zij in de vorige kamer hebben bezet.
WASHINGTON (GPD) - Een
Amerikaanse rechter heeft Oliver
North, de centrale man in het Iran-
Contra's-schandaal, beperkte on
schendbaarheid gegeven. Daarmee
is voor de Congrescommissie die
de affaire onderzoekt, de weg nu
vrij om hem als getuige op te roe
pen.
Al vorig jaar hebben verschillen
de Congrescommissies geprobeerd
North te laten getuigen. Deze wei
gerde echter consequent te praten
onder verwijzing naar een Grond
wetsartikel waarin staat dat nie
mand verplicht kan worden ver
klaringen af te leggen die tegen
hem kunnen worden gebruikt.
Door North nu beperkte on
schendbaarheid te geven, is hem
de mogelijkheid ontnomen zich op
het Grondwetsartikel te beroepen,
en moet hij wel praten. Want de
rechterlijke beslissing betekent,
dat North nooit kan worden ver-
Wel kan hij strafrechterlijk wor
den vervolgd op grond van gege
vens die op een andere wijze boven
tafel zijn gekomen, zoals verklarin
gen van andere getuigen, docu
menten en dergelijke. North zal in
eerste instantie achter gesloten
deuren worden gehoord door me
dewerkers van de Congrescommis
sie, mogelijk zelfs al aanstaande
donderdag. Pas later zal worden
beslist of hij ook publiekelijk zal
worden verhoord.
Zo'n openbare getuigenis zal
echter niet voor half juli plaatsvin
den. Dat is gedaan op verzoek van
Lawrence Walsh, de openbare aan
klager die nagaat of zich strafbare
feiten rond de Iran-affaire hebben
afgespeeld. Walsh is namelijk nog
niet klaar met zijn onderzoek naar
de rol van North en is altijd bang
geweest dat vroegtijdige verlening
van onschendbaarheid hem de mo
gelijkheid ontneemt North in staat
van beschuldiging te stellen.
Begin juni vroeg hij het Congres
zelfs North voorlopig helemaal
geen onschendbaarheid te geven.
Maar het Congres legde dat ver
zoek naast zich neer, en de rechter
lijke uitspraak van gisteren is daar
van het directe gevolg.
De getuigenis van North zou on
gemeen boeiend kunnen zijn. Een
van de vragen waarop hij als enige
- met uitzondering van wellicht de
voormalige nationale veiligheids
adviseur Poindexter - het ant
woord weet is of een memo van
zijn hand van april 1986, waarin het
voorstel wordt gedaan Iraanse be
talingen naar de Contra's door te
sluizen, ook door president Reagan
is gezien.
Als dat zo is, dan zou dat politiek
vuurwerk zijn. Afgevaardigde Lee
Hamilton, een van de voorzitters
van de Congrescommissie, zei het
afgelopen weekeinde zelfs te den
ken dat zoiets tot een 'impeach-
ment'-procedure, uitmondend in
het aftreden van Reagan, zou kun
nen leiden.
De communisten zakken van 29,9
naar 26,6 procent, met een verlies
van 22 zetels (176 tegenover 198).
De christendemocraten gaan licht
vooruit, zonder de grote verliezen
van vier jaar geleden goed te ma
ken: van 32,9 procent stijgen zij
naar 34,3 procent en komen van
225 op 231 zetels.
door
Hein ten Kortenaar
De drie kleine regeringspartijen
raken hierdoor ingeklemd in de
machtsstrijd tussen christendemo
craten en socialisten, die de ver
vroegde verkiezingen had veroor
zaakt.
De republikeinen zakken van 5,1
naar 3,7 procent, de sociaaldemo
craten van 4,1 naar 3,4 en de libera
len van 2,9 naar 2,2. De machtsver
houdingen zijn binnen de vroegere
regeringscoalities nu grondig ge
wijzigd.
Het conflict tussen de twee
Voormalige
bewindsman
Sowjet-Unie
in gevangenis
MOSKOU (Rtr/AFP) - Vladimir
Soesjkov (67), een voormalige on
derminister van buitenlandse han
del, is tot 13 jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens het aannemen
van steekpenningen van buiten
landse bedrijven. Al zijn bezittin
gen zijn in beslag genomen. Dit
heeft het Sowjet-persbureau Tass
gisteren gemeld.
Soesjkovs echtgenote Valentina
kreeg in dezelfde zaak elf jaar en
zijn voormalige medewerker Jev-
geni Koezminych zes jaar. Volgens
Tass heeft mevrouw Soesjkova, die
werkzaam was op het ministerie
voor wetenschap en techniek en
vanwege haar praktijken bekend
stond als „De gouden Signora",
392.000 roebel - circa 1,3 miljoen
gulden - aan steekpenningen aan
genomen.
Soesjkov was sinds 1974 minis
ter en werd begin 1986 uit zijn
functie ontheven en enkele maan
den later, aangehouden wegens
corruptie. Volgens geruchten was
hij betrokken bij illegale handel in
video-apparatuur uit Japan. Hij
zou 430.000 gulden aan smeergeld
hebben ontvangen.
Bezoek
De ouders van de Westduitse
sportvlieger Mathias Rust zijn van
ochtend bij de Lefortovo-gevange-
nis in Moskou aangekomen, waar
hun 19-jarige zoon gevangen zit
sinds hij op 28 mei landde op het
Rode Plein. Het echtpaar Rust wil
de bij het binnengaan van de ge
vangenis niets tot verslaggevers
zeggen. Zij werden vergezeld door
het hoofd van de juridische en con
sulaire afdeling van de Westduitse
ambassade, Gerhard Enver
Schrömbgens, en een tolk.
Landing
Twee jonge Polen zijn gisteren
met een eenmotorig sportvliegtuig
geland op het Amerikaanse militai
re vliegveld Tempelhof in West-
Berlijn. Het toestel, een ZLIN-142,
landde even voor acht uur op het
vliegveld. Om ontdekking door de
Poolse en Oostduitse luchtmacht
te voorkomen hadden de Polen op
zeer geringe hoogte gevlogen. De
twee inzittenden, beiden ongeveer
25 jaar oud, worden ondervraagd.
Woordvoerster Christina Harcsz-
tark van de Amerikaanse lucht
macht wilde niet zeggen of zij poli
tiek asiel hebben gevraagd.
Voedselhulp
Sri Lanka en India hebben giste
ren een akkoord gesloten voor
hulp aan de Tamils. Indische sche
pen zonder bewapening aan boord
mogen deze week beginnen met
het lossen van hulpgoederen voor
de Tamils. De Srilankaanse rege
ring heeft het recht de lading van
de schepen te inspecteren en zal de
schepen vanaf de haven Jaffna
door de marine verder landin
waarts laten escorteren.
Verdronken
Bij een busongeluk in de Noord-
Indische deelstaat Punjab zijn gis
teren 52 mensen om het leven ge
komen. De chauffeur van de over
volle autobus reed èen kanaal in
waarna de meeste inzittenden ver
dronken. Van de 60 passagiers
konden er slechts acht worden ge
red.
grootste partners, christendemo
craten en socialisten, duurt onver
minderd voort, terwijl de toch al
geringe mogelijkheden voor de
kleinere partijen in dat conflict te
bemiddelen ernstig zijn verzwakt.
Tegelijk is het communistische
alternatiefvoorstel, dat de christen
democraten in de oppositie wilde
dringen, nu geheel van de baan.
Het herstel van de vijf partijencoa
litie schijnt dus onvermijdelijk,
maar algemeen wordt verwacht
dat het proces langdurig en moei
zaam zal zijn. Craxi zei gisteravond
in een eerste reactie op de uitsla
gen: "Ik hoop dat wij uit de politie
ke verwarring kunnen komen,
maar er is geen aanwijzing dat de
dingen nu eenvoudiger zijn dan
voor de verkiezingen".
De socialisten zien het 'Craxi-
tijdperk' door de kiezers beloond
en maken daarom aanspraak op
een voortzetting van hun leider
schap in de komende regering.
Maar de christendemocraten heb
ben nog meer reden dan tevoren
om bp grond van de cijfers dit lei
derschap te betwisten.
Een nieuwe verschijning in het
parlement is die van de Groenen,
die het nadeel van iedere nieuwko
mer wisten te overwinnen en met
2,6 procent van de stemmen 13 ze
tels bezetten. Lichte vooruitgang
boekten Radicalen en Proletari
sche Democraten, terwijl de neo-
fascistische MSI van Giorgio Almi-
rante, ondanks de steun in de ver
kiezingscampagne van diens be
roemde Franse collega Le Pen van
6,8 naar 5,9 procent zakt.
BLIK IN KANON
MANILLA - Vol belangstelling bekijkt de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz, de
binnenkant van een kanon uit de Tweede Wereldoorlog op de Filippijnen. Het kanon werd indertijd gebruikt
door de Amerikanen en de Filippino's in de strijd tegen de Japanners. (foto AP)
DÜSSELDORF (AP) - Margret
Höke, die sinds 1959 als secreta
resse voor vijf opeenvolgende
presidenten van de Bondsrepu
bliek werkzaam is geweest, heeft
gisteren tijdens de eerste dag van
haar proces wegens spionage
toegegeven dat zij staatsgehei
men aan de Russische inlichtin
gendienst KGB heeft toege
speeld. Zij verklaarde dat zij uit
liefde voor een KGB-agent tot
haar daden was gekomen.
Haar proces is gisteren van
start gegaan en zal naar verwach
ting ongeveer tien zittingen in
beslag nemen. De uitspraak
wordt eind juli verwacht. Als me
vrouw Höke schuldig wordt be-
vonden aan het haar ten laste ge
legde dan kan zij een maximum
straf van levenslang krijgen.
Mevrouw Höke werd in augus
tus 1985 gearresteerd. Volgens
het openbaar ministerie van
Düsseldorf, waar het proces te
gen de 52-jarige ex-secretaresse
plaats vindt, is deze spionage-af-
faire een van de kwalijkste en
voor het land schadelijkste in de
gehele Westduitse geschiedenis
geweest.
Zij is ervan beschuldigd 15 jaar
lang vertrouwelijke informatie
over buitenlandse en militaire
aangelegenheden te hebben
doorgespeeld aan de Sovjet-
Unie.
Mevrouw Höke verklaarde dat
zij zelf niet begreep waarom zij
het heeft gedaan „omdat het he
lemaal niet met mijn persoonlijk
heid strookt". Zij getuigde dat zij
als kind opgroeide met het ge
voel dat niemand van haar hield.
Zij had ook op oudere leeftijd
geen vrienden en voelde zich
zeer eenzaam toen plotsklaps, in
de zomer van 1968, de liefde in
haar leven kwam, in de persoon
van ene Franz Becker.
Mevrouw Höke kreeg een ver
houding met deze zes jaar jonge
re Becker, een KGB-agent wiens
verblijfplaats tot op heden onbe
kend is gebleven. De verhouding
hield stand tot 1973.
„Ik deed alles wat hij mij
vroeg. Ik deed het niet uit per
soonlijke overtuiging. Ik had last
van een slecht geweten, maar ik
wilde nu eenmaal gewoon bij
hem blijven", zo verklaarde zij.
Pleidooi Reagan in tv-rede:
WASHINGTON - De Amerikaan
se president Reagan heeft gister
avond in een tv-rede gepleit voor
een grotere Amerikaanse militaire
rol in het Perzische Golf-gebied.
„Als wij het niet doen, doen de
Sowjets het", zo waarschuwde hij.
Het gedeelte van Reagan's rede
dat over de Golf ging, was duide
lijk speciaal gericht tot het Con
gres, dat zeer aarzelend staat tegen
over een grotere Amerikaanse be
trokkenheid in het gebied.
Maar de Amerikaanse regering is
vastbesloten om in ieder geval ei
gen schepen en elf Koeweitse tan
kers bescherming te bieden tegen
aanvallen van Iran. Als onderstre
ping van dat voornemen heeft Rea
gan gisteren ook een rapport over
de Amerikaanse plannen in de
Golf naar het Congres gestuurd.
In dat rapport, dat geheim is
maar waarvan vandaag een voor
het publiek bestemde versie open
baar zal worden gemaakt, staat on
der meer onder welke voorwaar
den Amerikaanse militairen in de
Golf wapens mogen gebruiken, en
hoe de bescherming van de tan
kers precies plaats zal vinden.
In zijn tv-rede benadrukte Rea
gan het belang van Amerikaanse
aanwezigheid in het gistende ge
bied. „Onze rol in de Golf is vitaal.
Die rol is: het beschermen van on
ze belangen en het helpen van onze
vrienden in de regio om hün belan
gen te verdedigen", aldus de presi
dent.
Reagan
- geen aarzeling -
(foto A
wat
door
Henk Dam
BONN (Rtr) - Een Westduits mari
neschip is gisteren in de Oostzee
per ongeluk getroffen door artille
riegranaten die werden afgevuurd
door een oorlogsschip van het War
schaupact. Drie bemanningsleden
werden gewond, zo maakte het mi
nisterie van defensie in Bonn be
kend.
Het Westduitse schip werd ge
raakt terwijl het vlootoefeningen
van het Warschaupact gadesloeg,
zo verklaarde een woordvoerder.
Hij kon niet zeggen hoe ernstig de
gewonden eraan toe zijn of wat de
nationaliteit van het schip was
waarvan de granaten afkomstig
waren. Volgens de woordvoerder
gelooft de Bondsrepubliek dat het
om een ongeluk gaat.
„Dit is het eerste incident in zijn
soort. Wij denken dat het veroor
zaakt werd door een menselijke of
technische fout", aldus de woord
voerder. De gewonden zijn per he
likopter overgebracht naar West-
Duitsland.
Het getroffen Westduitse mari
nevaartuig, de „Neckar", is een be
voorradingsschip. Volgens een
anonieme bron in Bonn werd het
waarschijnlijk getroffen door een
Pools schip, dat vijf schoten zou
hebben gelost.
Op de EP A-foto komt Hans-Jur-
gen Schoof, een bemanningslid
van het schip, bij het ziekenhuis in
Kiel aan.
Reagan zei dat de VS de Koe
weitse tankers onder Amerikaanse
vlag zullen laten varen, en deze zul
len beschermen. „Als we dat niet
zouden doen, zouden we afstand
doen van onze rol als zeevarende
macht, en zouden we de Sowjets
de kans geven in de buurt te ko
men van dit knooppunt van de
oliestroom naar de vrije wereld".
De president legde kritiek uit het
Congres over de geringe bereid
heid van Amerika's bondgenoten
om in de Golf ook hun steentje bij
te dragen, naast zich neer.
Hfj wees er op, dat Engeland en
Frankrijk een militaire aanwezig
heid in het Golfgebied hebben, en
zei „bijzonder dankbaar" te zijn
voor de steun die de bondgenoten
tijdens de top in Venetie hadden
gegeven.
Meer in het algemeen over de
economische top sprekend, zei
Reagan deze conferentie een groot
succes te hebben gevonden. „Alles
e wilden bereiken, hebben
we er bereikt", aldus Reagan in
antwoord op algemene kritiek in
de Amerikaanse media over de
maar geringe rol die de VS in Ve
netië hebben kunnen spelen.
De Amerikaanse president zei in
zjjn rede verder zijn onderhande
laars in Geneve de opdracht te heb
ben gegeven formeel de Sowjet-
Unie voor te stellen alle korte af
standswapens en bijna alle middel
lange afstandsraketten te elimine-
Reagan sprak in dat verband van
een „nieuw voorstel", maar in we
zen ging het om een herhaling van
voorstellen die de Russische leider
Gorbatsjov al in april deed, en die
inmiddels door Amerika's bondge
noten grotendeels zijn goedge
keurd.
Het grootste deel van zijn rede
gebruikte Reagan voor het pro
bleem van het Amerikaanse begro
tingstekort. Hij zei dat het Congres
zijn begroting voor 1988, die aan
wettelijke eisen voor reducering
van het tekort voldeed, had ver
worpen.
Daarvoor in de plaats wil het
Congres nu komen met een eigen
begroting die minder defensie-uit
gaven, meer uitgaven op andere
terreinen en hogere belastingen zal
betekenen, zo legde Reagan het
volk uit.
De president stuurde duidelijk
aan op een grote botsing met het
Congres toen hij zei desnoods van
zijn vetorecht gebruik te zullen
maken om die plannen tegen te
houden. Hij riep verder de kijkers
op om het Congres op zijn
mens terug te laten komen.
ADVERTENTIE
JOHANNESBURG - Alles wijst
erop, dat de herdenking van de So-
weto-opstand, vandaag 11 jaar ge
leden, rustig zal verlopen. Bij deze
opstand van zwarte jongeren in
1976 lieten meer dan 600 personen,
voornamelijk onder de 18 jaar, het
leven. De opstand brak uit, toen de
politie op 16 juni van dat jaar het
vuur opende op een groep zwarte
kinderen, die protesteerde tegen
de verplichte invoering van het ge
hate Afrikaans als een van de twee
officiële onderwijstalen.
door
Ruud de Wit
De belangrijkste anti-apartheids
organisaties in Zuid-Afrika hebben
de afgelopen dagen opgeroepen
'de uiterste discipline en eenheid
te betrachten': „Laten wij aan de
wereld tonen, dat we ondanks de
noodtoestand meer eensgezind en
vastbesloten zijn dan ooit te vo
ren", luidde onder meer een ver
klaring van de plaatsvervangend
woordvoerder van het UDF, Mur
phy Morobe.
Aanvankelijk gingen er in de
zwarte woonwijken rond Johan
nesburg en Pretoria verhalen, dat
de 'comrades' hadden opgeroepen
tot een staking van twee weken,
die zowel de herdenking van de in
voering van de noodtoestand, afge
lopen vrijdag, als de Soweto-op-
stand zou moeten omlijsten.
Doch zelfs plannen om in ieder
geval afgelopen vrijdag, gisteren
en vandaag thuis te blijven hebben
geen grote steun gekregen. Zowel
het UDF als de grootste Zuidafri-
kaanse vakbondsfederatie, COSA-
TU, hebben geweigerd tot een
massale 'wegblijfactie' op te roe
pen. Het is niet duidelijk of dit te
maken heeft met het feit, dat zulke
oproepen op grond van de
noodtoestand verboden zijn. Wel
zeggen het UDF en COSATU in
een gemeenschappelijke verkla
ring, dat de arbeiders de 16de juni
moeten beschouwen als een 'open
bare' vrije dag, die in het teken
staat van protest en rouw. De beide
organisaties zeggen verder, dat zij
zich zullen blijven beijveren voor
de erkenning van 16 juni als een
officiële vrije dag.
Om een conflict met de vakbe
weging te vermijden hebben de
meeste bedrijven hun personeel
wel toestemming gegeven, van
daag thuis te blijven, maar dan
zonder dat er over de dag salaris zal
worden uitgekeerd. De kerken in
de zwarte woonwijken, en moge
lijk ook in een aantal blanke cen
tra, zullen vandaag hun klokken
luiden en organisaties als de Black
Sash en de Federatie van Trans
vaalse Vrouwen hebben hun leden
gevraagd, evenals vrijdag, zwarte
rouwbanden te dragen. Het afgelo
pen weekeinde droegen ook vele
voetballers van de semi- professio
nele, voornamelijk uit zwarten be
staande Nationale Voetbal Liga
zulke rouwbanden.
Overal zijn er in het land door het
UDF herdenkingsbijeenkomsten
georganiseerd en de COSATU
heeft bevestigd, dat vakbondslei
ders daar tot de sprekers zullen be
horen. In tegenstelling tot vorig
jaar heeft de Zuidafrikaanse politie
deze bijeenkomsten (nog) niet ver
boden. De Zuidafrikaanse politie
zal wel extra patrouilles in de
woonwijken inzetten 'om vredelie
vende en werkwillige personen te
assisteren'.
Evenals de afgelopen dagen zul
len er wegversperringen worden
opgericht op de belangrijkste in-
en uitgaande wegen naar de stede
lijke centra.
Een klassieker bi) Stoutenbeek: Castle Furniture. Prachtig gestyleerde eikenhouten meubelen, in een uitgebreldwoonprogramma naar
authentiek ontwerp. Deze prachtige reeks wordt u getoond in de speciaal daarvoor ingerichte Castle Studio. Zo komt Castle Furniture
bij Stoutenbeek in al zijn elegance geheel tot zijn recht
NET'N TIKKELTJE EIGENZINNIGER
Beverwijk: Parallelweg 10, lel: 02510- Z 90 33. Leiderdorp- Meubelpteln 1. iel. 071-89 93 Z3. Oonderdag koopavond. Maandagochtend gesloten
Aitifort Auping Banz Bord Besouw Bulthaup Castle furniture Cor de Sede Durlet Fischbacher Gelderland Hülsta
Interlübke JAB. Kendlx Koekoek Leolux Miller Montis Musterring MID. Parade Pastoe Ploeg Rohé RolIBenz Saporiti
