Wie durft er tegen Adrie? 'Ik heb duizenden vogels en ik voel me kiplekker' Verband met longkanker wordt in twijtel getrokken ZATERDAG-13 JUNI 1987 EXTRA De lange avond was overgegaan in nacht, en die weer in dag, toen Adrie de Graaff de klassieke zin sprak: „Ik ben moe maar voldaan". Meestal wordt het niet zo laat, maar meestal zit hij ook niet met zijn arm- worstelwedstrijden in een disco an nex nachtclub. door Peter Heerkens „Ik ben moe maar voldaan". Zo ook zijn vrouw, Sherry Vonhoff (inderdaad: familie). Ze had hem geassisteerd. Ter wijl hij de boel opbouwde en aan public relations deed verzorgde zij de inschrij ving van de armworstelaars en bepaalde in twijfelgevallen hun categorie, waar voor naast kilo's ook grammen tellen. Daartoe stelde ze een weegschaal op in de buurt van portier Joop Tartaglia, een body-builder van imponerende omvang. Later zou Joop echt sterk blijken. Hij drukte zijn uitdager Peter Poef Turbo Kingma, een man met reputatie, eruit. Bafffff..... Gejuich in de Amsterdamse disco/nightclub West-End voor de huis portier. Europa Cup-sfeer bij slechts een voor ronde van het Nederlands Kampioen schap Armworstelen. Buiten mededin ging - gekomen voor de lol en de ervar ring - zitten aan tafel bij promotor/orga nisator/wedstrijdleider/scheidsrechter Adrie de Graaff de populaire binken uit het Amsterdamse circuit: Willem de Rat, Henkie de Oude en Henkie de Keizer. West-End trilde, West-End gilde.' Ze gingen er 'over the top', indachtig _de naam van Sylvester Stallones laatste film die de basis vormt voor deze nieuwe combinatie van sport en vermaak in Ne derland: het armworstelen. Op z'n inter nationaals: arm wrestling. Op z'n kroegs: handje drukken. In de Verenig de Staten al 'n jaar of twintig razend po pulair. Je hebt er zelfs professionals. Arena's met honderden deelnemers, toe schouwers met duizenden tegen elkaar geplakt op tribunes, in Las Vegas jaar lijks wereldkampioenschappen waaraan zo'n 800 armworstelaars deelnemen. En overal waar het gebeurt verdringen de goklustigen elkaar aan de kassa's. Wij lopen dus weer eens achter. Maar als het aan Adrie de Graaf (41) ligt niet lang meer. In de aanloop naar een door hem te organiseren nationaal kampioen schap, zegt hij na ruim 20 voorrondes over het gehele land: „De belangstelling is enorm. Ik voel dat er hier een nationa le competitie in zit". Veronica-tv gaf de aanzet, maar op Veronica heeft deze goedmoedige zwaargewicht het niet begrepen. Ten eerste is hij de eerste Nederlander die zich op het armworstelen oriënteerde, ten tweede sjoemelde Veronica naar zijn mening met de reglementen door niet op de ellebogen te letten („die vlogen bij voortduring uit de kussens"), en ten der de hebben ze hem hebben buiten ge knikkerd bij een televisie-opname. Na tuurlijk had Adrie de Graaff toen geweld kunnen gebruiken. Men hoeft hem maar te zien om dat zeker te weten. Een wel gemikte dreun van Adrie betekent voor altijd 'au'. Hij is na een sommatie om te vertrekken rustig weggegaan en heeft gezegd: „U hoort nog van me". Dat is Adrie de Graaff. Een beer van een heer. De indrukwekkende tors gevat in het zijdeglans verticaal glimmende zwart-wit van voetbalclub Juventus, maar voorzien van een eigen keurmerk: World Wide Putten. International ArmwrestlingPutten, op de Veluwe, daar woont hij. En armwrestling, daar wist hij door bezoeken aan Amerika al van voordat ze er bij Veronica ooit van gehoord hadden. „World Wide" is de naam van zijn bureau. Veelomvattend dus. Vandaar niet alleen het armworste len dat Adrie de Graaff voor horeca, buurtverenigingen, bedrijven enzovoort organiseert tegen een vergoeding van 1000 gulden, welke uitgave de exploitan ten kunnen opvangen met entree- en in- schrijfgelden. Omdat er tussen hemel en aarde meer is dan armworstelen biedt Adrie de Graaff via zijn bureau ook wat anders. Bijvoorbeeld: een fakirshow van de 25-jarige Kitty Hagen die naar zijn zeg gen onvervaard in glas springt, voortref felijk vuur blaast en spannend zwaard loopt. Uit de wervende folder: „Haar prachtig brons-gekleurde lichaam met een confectie van 40, gaat goed gepaard bij haar bruine ogen en golvend lang haar. De gehele uitstraling van Kitty geeft haar show dan ook de volmaakte finishing touch, met een raffinement dat op ethische wijze het geheel comple teert". Bijvoorbeeld: John Burly, aangepre zen als 'de koning der expanders'. Hij schijnt te beginnen met het uittrekken van twee veren en daar zoveel plezier aan te beleven dat hij ten slotte een heel bed uiteen rukt. Wie hem verslaat ver dient 1000 gulden. Aan de doorhaling met ballpoint op de achterzijde van de kleurenfoto te zien, is dat bedrag ooit ho ger geweest. Bijvoorbeeld: de soundmix killer voor iedereen die Henny Huismannetje wil spelen. De aanbeveling van Adrie de Graaff is zijn zoon, die Danny de Munck met zoveel succes live zingt dat er thans vijftien eerste prijzen op zijn slaapka mertje staan. Hij is pas 13 jaar. Op de avond dat zijn ouders het armworstelen in de Amsterdamse bar/discotheek West-End promoten, heeft hij een optre den in België. „De eerste keer dat hij zonder ons ergens op de planken staat", zegt Adrie de Graaff met een stem waar in zich trots en schuldgevoel vermen gen. Bijvoorbeeld: de love tester. Ook dat is een Adrie de Graaff-artikel. Vingertem- peratuur op een plaatje brengt bij vrija ges een uitslag: groenrelatie; rood=- liefde; zwarts=niks. Bijvoorbeeld: de dubbelgangers. Wie de gelijkenis van Beatrix wil huren, kan bij Adrie de Graaff terecht. „Leuk hoor, die Beatrix. Sprekend. Veel gevraagd voor geintjes op een party en zo. De ko ningin die komt feliciteren... dat soort werk". In de aanbieding ook het even beeld van Margaret Thatcher, maar min der gangbaar dan de gelijkenis van B.J. (mister T) uit het A-team, graag gezien bij openingen van zaken en gelegenhe den waar gezag moet worden uitge straald. Dubbel Maar nu is Adrie de Graaff ook kracht sport-exploitant. Twee weken geleden nam hij het besluit om zich met zijn bu reau in die richting te gaan specialise ren. Zoals daar is: fietsvouwen. Een niet geringe inspanning, want het rijwiel moet dubbel. Zoals daar is: het kapot- blazen van ouderwetse rubberen water kruiken. Levensgevaarlijk. Wie het niet redt en de volle luchtlaag terugkrijgt loopt het gevaar van klappende longen. Dood dus. „Dat schijnt laatst in Wage- ningen te zijn gebeurd", zegt Adrie de Graaff. Zoals daar is: het tegel-stuk- slaan. Man gestrekt, tegel op de borst kast, bijl of moker (naar keuze) d'r op. Zoals daar is: het auto-trekken. Tuig om het middel, voertuigen daaraan verbon den. In het tv-programma ,De eerste de beste', bracht Huub van Eek het record op 17 wagens. Als vrachtwagenmonteur - hij was toen 20 jaar - kon Adrie de Graaff er ook wat van. Zijn hobby: in één klap een ver snellingsbak op z'n plaats drukken. Niet zomaar. Nee. Hij joeg 'm er zo in dat de as in het koppelingshuis zat. „De vracht wagen stond dan licht gesteld op bok ken. Zittend tilde ik dat blok op en met m'n bips schuifelend ging ik naar de plek waar-ie d'r in moest. Loeizwaar. Het gewicht van een V-8 bak is ruim 1000 kilo. Maar ik kreeg 't voor mekaar". Een ander favoriet spelletje van Adrie de Graaff in zijn jonge jaren: „Chevro- letje tillen. Ging de motor eruit, de spat borden eraf, wagen beetpakken aan de toppen van de chassis-balken en dan met die kar door de garage wandelen. Wie het verst kwam had gewonnen". Overgeschakeld naar de branche van kanteldeuren voor garages, leefde Adrie de Graaf zich uit in het spannen van de stalen veren. „De jongens hingen die deuren erin en dan kwam ik langs. In één klap ging het hamerstel door de veer en stond er spanning op. Veertig deuren per dag. Tachtig veren dus. En al die deuren ineens in balans". Krengen van dingen Daarna nam het krachtpatsen af. Als eigenaar van een automobielbedrijf ge specialiseerd in lpg-inbouw stoeide hij nog wat met volle gastanks („dat was rot tillen vanwege de ronde vorm; krengen van dingen") en toen was het over. Hooguit af en toe nog een motorblok van een bok tillen. „Kwam ik in een garage en dan daagde ik ze uit. Riep ik: effe lap pen jongens, dan versjouw ik 'm. Nie mand die het geloofde. Een achtcilinder is niet niks. Ik won het altijd". Het armworstelen verheft zich in dis- co/night club West-End tot sport wan neer het podium wordt beklommen door Peter Kingma. Bijnaam: Poef Tur bo. Hij draagt om de rechter elleboog een gebreid stuk dat sinds de film „Over the top" wordt aangeduid met de 'Stallo- ne-sok'; een warmhouder. Voor wie geen sok heeft is er Sherry Vonhoff, de echtgenote van Adrie de Graaff die spe ciale creme smeert met de penetrante lucht die wielrenners voor de start ver spreiden. Kingma heeft niets van de in hun eigen bloed kolkende armworste laars die Stallone in zijn film tot glorie dienen. In spijkerbroek en zomershirt staat hij er uiterst verzorgd en tegelijk schriel bij. Genadeloos echter jaagt hij de vuist van zijn tegenstanders naar het kussen, dat zoals alles aan de tafel van Adrie de Graaf van glitter sky is; made in USA. Kingma weet dat hij met zijn kwa liteiten een aardige bijverdienste zou kunnen verwerven in tochten langs kroegen. Op 'armpje drukken' worden soms stevige weddenschappen afgeslo ten. Dat wil hij niet. „Ik hou niet van gokken. Het moet een hobby blijven". Daarom weigerde hij de 150 gulden die Frieslands sterkste armworstelaar inzette voor een duel. Moeiteloos gewon nen. „Klap, boem en hij was neer. Verve lend voor die jongen. Hij had z'n hele familie uitgenodigd voor die wedstrijd". De afwikkeling ging in natura. „Een mo torblok voor een Kadett. Had-ie liggen en ik wist dat m'n broer erom verlegen zat. Hebben we het zo afgedaan". Zeker Daarna bereikte hem een aanbod om voor 1000 gulden aan de armworsteltafel te komen. Die uitdaging staat nog. Peter Kingma wil wel, maar - hoewel hij zich zeker acht van de overwinning - ander maal niet voor contanten. „Alleen voor de sport. Als ik zou willen en de cafés af gingMaar dat wil ik dus niet". Het ziet er deze avond in West-End weer somber uit voor Mare Daalman. Voorronde na voorronde is hij afgelo pen, maar nergens vond hij een tegen stander. „Zoveel in de gewichtsklasse van boven de 100 kilo zijn er niet", zegt Adrie de Graaff. „En als ze er zijn schrik ken ze terug". Begrijpelijk. De verschij ning van Marc is voor een armworstelaar ernstig demoraliserend: 150 kilo, opge bouwd in 26 jaar. Zijn bovenarmen zijn negen centimeter dikker dan de gespier de nek van Adrie de Graaf: 59 tegen 50 centimeter. Vorig jaar werd hij moeite loos kampioen van Nederland. Toen hij op de eerste dag iemands arm brak kwam daarna de helft van de tegenstan ders niet meer opdagen. Ook Mare hecht niet aan het geld, wel aan de sport. Vorig jaar getuige van de wereldkampioen schappen in Las Vegas waar de Stallone- film werd opgenomen, zag hij dat er nog een lange weg te gaan valt. Het was een harde ervaring. „Er zijn er daar nogal wat afgevoerd. Gescheurde biceps; op gerold tot de schouder". Niet ontmoe digd. „Ooit hoop ik daar ook nog eens te staan. Las Vegas, da's mijn grote doel". Eindelijk. Tegenstanders voor Mare Daalman in West-End. Lang gewacht, toch gekregen. Een voor een maait hij ze moeiteloos van tafel. Gespierde armen buigen onder zijn hydraulische kracht als rietstengels in de wind. De zaal zin dert. Adrie de Graaff zegt: „Ik weet het zeker. Nederland is rijp voor een compe titie". Vriendelijke dwergpapegaaitjes, immer vrolijk fluitende kanaries en keuvelende papegaaien worden sinds deze week in enkele miljoenen Nederlandse huishoudens ongetwijfeld met argwaan bekeken. Het zo geliefde vogeltje is plotseling een tijdbom in huis, zo heeft de Wassenaarse arts P. A. J. Holst op grond van een drietal vergelijkende onderzoeken vastgesteld. door Ger Dijkstra Volgens Holst is er een statistisch ver band tussen het houden van vogels en het ontstaan van longkanker, cara en neuspoliepen, en hebben vrouwen een grotere kans op een miskraam. De helft van de jaarlijks achtduizend sterfgeval len door longkanker zou te wijten zijn aan door huisvogels veroorzaakte stof deeltjes. Rookt de vogelhouder er ook nog bij, dan loopt hij zelfs vijfmaal zo veel risico als een roker zonder vogels. Het verhaal van Holst is voor velen niet nieuw. Hij heeft in het kader van zijn onderzoek al eerder gepubliceerd over het verhoogde risico voor vogel- houders met betrekking tot het ontstaan van het z.g. bronchus carcinoom. Paniekgolf Dat roken moet worden afgeraden is zo langzamerhand geen punt van discus sie meer. Maar moeten onze gevederde huisvrienden nu dezelfde weg gaan als de sigaretten? Zijn onze parkietjes, ka naries en papegaaien zo schadelijk voor de volksgezondheid? De dierenartsen zien het al gebeuren. Dikke rijen angsti ge bezitters van parkieten en papegaaien op het spreekuur die hun vogeltje toch maar willen laten afmaken. Van een der gelijke paniekgolf was ook al sprake toen enkele jaren geleden katten en toxoplasmose in één adem werden ge noemd. Aanleiding voor de onrust bij de vo- gelbezitters is het proefschrift van de arts P. Holst uit Wassenaar, die maandag in Utrecht promoveert op een studie waarin hij verband legt tussen het ont staan van longkanker en het houden van vogels. „Een extra risicofactor", noemt Holst de gevleugelde vrienden, waarvan er enkele miljoenen worden gehouden in ons land. Volgens dierenarts J. T. Lumey, ver bonden aan de afdeling kleinere gezel schapsdieren, vogels en bijzondere die ren van de faculteit diergeneeskunde aan de Universiteit van Utrecht heeft de medaille ook in dit geval een andere kant: „Onderzoeken in Engeland heb ben uitgewezen dat mensen met ernsti ge hartklachten betere overlevingskan sen hebben als zij een huisdier houden. En het bezit van een grasparkietje heeft een positief effect op alleenwonende ou deren". Lumey noemt de relatie tussen de mens en zijn huisdieren complex-. „Maar één ding is wel duidelijk en dat is dat de mens veel plezier beleeft aan het houden van huisdieren. Buiten de vreugde die de mens ervaart, is ook aangetoond dat er van het houden van huisdieren een preventieve werking uitgaat met betrek king tot het optreden van bepaalde ziek ten. Bij de overweging of dieren gepro pageerd of afgeraden mpeten worden als huisdier, dienen naast de negatieve ook de positieve aspecten op de volksge zondheid gewogen te worden". Studies Lumey verwijst juist daarom naar de twee studies in Engeland, de bakermat van de kleindiersport. De onderzoeken werden gehouden onder mensen die wa ren opgenomen op de afdeling voor hart- bewaking. Na een jaar is de mate van overleven bekeken tegen de achter grond van huisdierbezit. Bij eigenaren van gezelschapsdieren bleek het overle- vingspercentage beduidend hoger te lig gen dan bij patiënten zonder dieren. Dat zou komen door een verminderde stress. Een ander voorbeeld van positief huis dierbezit is een studie onder 48 ouderen van 75 tot 81 jaar, eveneens in Engeland. Bij het onderzoek kreeg de ene helft van de proefpersonen een grasparkiet en de andere helft een begonia om te verzor gen. Het bezit van een grasparkiet had een aantoonbaar positief effect op de psycho-sociale status van de bezitters. De resultaten van beide onderzoeken heeft Lumey ook laten publiceren in het blad Onze Vogels, het orgaan van de Ne derlandse Bond van Vogelliefhebbers, met meer dan 45.000 leden de grootste organisatie in ons land. C.E. van Berkel van het bondsbureau in Bergen op Zoom zegt tot dusver nog maar één tele foontje te hebben gekregen van een verontrust lid. "Omdat binnen onze bond het onderwerp al eens eerder ter discussie is geweest zullen de meeste le den niet echt verrast zijn geweest over de stroom van publiciteit over het proef schrift van Holst", zo veronderstelt Van Berkel. „Het is nog steeds geen vast staand feit dat het houden van vogels de kans op longkanker groter maakt". Van Berkel vindt wel dat een goede hygiëne noodzakelijk is bij het houden van vogels. „Ik denk dat het zonder meer duidelijk is dat het niet gezond kan zijn als je vogels houdt op een slaapka mer. Als je dan in hetzelfde vertrek ook nog rookt, dan is er sprake van een slecht leefklimaat". Aandacht Bij vogelhouders bestaat trouwens al jarenlang aandacht voor deze zaken, hoewel daarbij minder de gezondheid van de vogelhouder, dan wel die van de dieren centraal staat. Gezonde dieren betekenen immers meer jonge vogels en daardoor meer opbrengst. De vakbladen staan vol met advertenties over luchtrei nigers, luchtbevochtigers en vooral z.g. ionisatoren. Door middel van een ionisa- tor, die bijna 200 gulden kost, worden elektrisch negatief geladen deeltjes op gewekt die de zuivering van de lucht be vorderen. Ook nemen zeer schadelijke (voor mens en dier) schimmelsporen in aantal af bij gebruik van een ionisator. De universiteit van Utrecht heeft in een plaatselijke dierenwinkel, waar men problemen had met papegaaien, een io nisator geplaatst en de resultaten ervan onderzocht. De atmosfeer in het dieren verblijf bleek veel beter te zijn gewor den. „pe wetenschap is niet eensluidend in zijn oordeel, maar het lijkt te werken", zegt dokter Lumey over de ionen-gene rator. Ook hij wijst er op dat het nooit goed kan zijn een vogel in de slaapkamer te houden, maar: „In een kooi in de woon kamer kan het best, als je je handen maar wast na contact met de vogel en als je dagelijks die kooi verschoont. In de volière moet de vogelhouder een masker dragen bij het schoonmaken, want dan dwarrelt er veel stof op. Ook aan post- duivenhouders adviseren we dat ter voorkoming van problemen aan de luchtwegen". De vogel vervangen door een ander huisdier ziet Lumey niet zitten. „We hebben al de toxoplasmose bij katten gehad en de paniekreacties daarop. Bij hamsters hebben we ook al eens zo'n golf. gehad. Ruil je vogels in voor een hond, dan krijg je weer andere proble men. De parasieten in de hondepoep be smetten weer kinderen via vervuilde zandbakken. Het is beter om zo hygië nisch mogelijk bezig te zijn met je die- Besmetting En aan die hygiëne schort het nogal eens, zo geeft voorzitter P. Roders van de circa 4000 leden tellende Algemene Nederlandse Bond van Parkietenhou ders toe. De Zelhemse dierenarts, een specialist op gebied van vogels, zegt: „Vooral bij kwekers van kleine tropi sche vogels zie je vaak dat er veel te veel vogels worden gehouden in kleine ruim ten. Omdat die ook erg warm en vochtig worden gehouden is het wel eens mis met de hygiëne". Roders stoort het wel dat in het onder zoek van Holst heel specifiek parkieten en papegaaien als bedreigend worden genoemd. „Onze leden houden hun vo gels vrijwel allemaal in buitenvolières. Daar is zeker geen gebrek aan ventilatie. Als het een beetje waait is er geen stof Dat het houden van vogels wel dege lijk gevolgen kan hebben voor de volks gezondheid heeft Roders overigens zelf ondervonden. De ook door Holst ge noemde bacterie chlamydia psitaci, de verwekker van papegaaienziekte, heeft Roders twee keer getroffen. De ziekte is, bij tijdige onderkenning, overigens ge makkelijk te bestrijden. In Nederland neemt het aantal besmettingsgevallen nog steeds toe, in tegenstelling tot West- Duitsland. Bij onze oosterburen worden papegaai-achtigen bij de import al tij dens de quarantaineperiode behandeld met een geneesmiddel dat door het voer wordt gemengd. In Nederland gebeurt dat niet. Ondanks zijn eigen ervaringen zegt Roders: „De gezondheid van vogelhou ders wordt, net als die van ieder ander, vooral aangetast door luchtvervuiling. En dat is geen stelling, maar een zeker heid". Dokter Roders hekelt het feit dat door proefschriften en andere onderzoeken telkens weer nieuwe zaken die de volks gezondheid bedreigen in de publiciteit komen. „Meestal hoor je er na een paar jaar niets meer van. Neem nou die toe stand met onverzadigde vetzuren. Daar is allen de margarine-industrie maar beter van geworden. Bewijzen worden nooit aangedragen, meestal blijkt het la riekoek te zijn". Nooit ziek Hij sluit als voorzitter van de parkie- tenhoudersbond niet uit dat de grote Ne derlandse vogelbonden met een gezame- lijke reactie komen. „Maar dan moet ik eerst het proefschrift in handen heb ben". In kringen van de georganiseerde Nederlandse vogelhouders verwacht men niet dat de huidige golf van publici teit de hobby daadwerkelijk schade zal berokkenen. In de vogelhandel is men evenmin bang dat het publiek het laat afweten. De heer Van Diessen van de Eindhoven- se vogelhandel Animali, zegt: „Ik zit al 35 jaar in de vogels en ben nog nooit ziek geweest. Als er een relatie zou bestaan was ik al lang dood geweest. Bij het uit pakken van de zendingen importvogels ben ik altijd zelf betrokken en loop dus een extra risico". Van Diessen doet de zaak af met „wéér een rare opmerking van een weten schapper". In zijn jarenlange loopbaan is hem in praktische zin ook nog nooit opgevallen dat er een relatie zou kunnen zijn. „En ik ken heel wat vogelliefheb bers". Rein van der yeen, van de gelijknami ge vogelhandel in Goor, reageert op de zelfde manier. „Zelf heb ik al jaren dui zenden vogels en voel me nog kiplekker. In mijn omgeving, met honderden vo gelliefhebbers, is me ook nooit opgeval len dat er relatief meer mensen aan long kanker zijn gestorven". Armworstelen in de Amsterdamse disco West End. Links zwaargewicht (150 kilo) Mare Daalman, rechts Peter Kingma. In het midden Adrie de Graaff als scheidsrechter. Las Vegas, da's mijn grote doel". (foto gpd> Vogelhouders op een tentoonstelling: geen paniekgolf. (archieffoto)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 29