Li Zuid-Afrika nog jaar noodtoestand SieMatic witfe Mexico wil invloed Oostblok in Nicaragua tegengaan Socialisten Spanje leveren terrein in Samenwerking bepleit in strijd tegen aids Bonn levert terrorist niet uit aan de VS Tumiïlt rond pausbezoek aan Krakow Felle demonstraties in Zuid-Korea Onthullende reactie op uitlatingen politicus Griekse tailleer vaart op mijn in Golf Kost het extra om de maten van de keuken te laten opmeten? SieMatic Keukenplein Leiderdorp DONDERDAG 11 JUNI 1987 BUITENLAND PAGINA 5 •<«v N JOHANNESBURG - De noodtoestand in Zuid-Afrika, die vannacht 12 uur zou aflopen, is met een jaar verlengd. President P.W. Botha deed deze aankondiging gisteravond in een toespraak tot een speciale en gemeenschappelijke zitting van het driekamerparle- ment. Volgens Botha vormen de 'gewone' veiligheidswetten geen voldoende basis om de staatsveiligheid te garanderen en dit maakt de verlenging van de noodtoestand met min stens een jaar noodzakelijk. KRAKOW (DPA/Rtr) - Rond het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Krakow is het gisteravond tot botsingen gekomen tussen aan hangers van het verboden vakver bond Solidariteit en de politie. Vol gens ooggetuigen voerde de Poolse politie met de wapenstok en traan gas een charge uit tegen een groep mensen die met spandoeken voor Solidariteit optrokken naar de Wa- wel-kathedraal waar de paus de mis opdroeg. Het officiële persbureau PAP meldde dat een groep van rond 2.000 mensen zich „agressief' ge droeg. Hoewel kerkelijke functio narissen en priesters trachtten de menigte tot kalmte te brengen wil de deze kennelijk de politie tot in terventie „provoceren", aldus PAP. Er werden kaarsen en stenen naar de politie gegooid. Verschei dene aanhangers van Solidariteit werden aangehouden, zo verluidt in Poolse oppositiekringen. Een politieman werd gewond door vuurwerk. De paus bezocht op de derde dag van het bezoek aan zijn vaderland de zuidelijke steden Tarnow en Krakow. In een massaal bezochte mis in Tarnow uitte de paus steun voor de beweegredenen van de boerenvakbond Plattelands Soli dariteit en de onafhankelijkheid van de Poolse boeren. In Krakow sprak hij over zijn teleurstelling in zake de Russische weigering om de Sowjet-republiek Litouwen te bezoeken, waar rond 2.5 miljoen katholieken wonen. Hij gaf aan dat hoewel het Kremlin weet van zijn wens daar dit jaar religieuze plech tigheden bij te wonen, de Sowjet- leiding het sinds 1984 geldende verbod op een pauselijk bezoek handhaaft. Schietpartij In de door Israël bezette Gaza- strook hebben Israëlische militai ren gisteren geschoten op een tele visie-ploeg. De ploeg maakte opna men van Palestijnse auto's die bij een grenspost stonden te wachten om doorgelaten te worden. De mi litairen bij de grenspost hadden de televisie-ploeg gesommeerd niet te filmen en halt te houden; deze zou daarop niet hebben gereageerd. Teruggekeerd De voormalige CIA-agent Philip Agee, die zich in de jaren zeventig de woede van de Amerikaanse au toriteiten op de hals haalde door de publicatie van een lijst van CIA- agenten in het buitenland, is in de Verenigde Staten teruggekeerd. De 52-jarige Agee, die in Spanje woont en sinds 1979 het Ameri kaanse burgerschap heeft verlo ren, vèrtelde dat hij enkele maan den in de Verenigde Staten wil blij ven voor de promotie van zijn jong ste boek 'Op de vlucht'. Hij loopt de kans om gearresteerd te wor den. Uitlevering Algemeen werd aangenomen dat de Zuidafrikaanse regering pas vandaag met de verlenging of ver nieuwing van de noodtoestand zou komen. De grondwet voorziet voor een noodtoestand slechts in een geldigheidsduur van een jaar. Hoe wel anti-apartheidsgroepen, de kerken en de zwarte vakbeweging een beroep op de president hadden gedaan van een verlenging van de noodtoestand af te zien, heeft hij daaraan geen gehoor gegeven. door Ruud de Wit Het is vooralsnog onduidelijk of de huidige regels voor de noodtoe stand gewoon van kracht blijven of dat er wijzigingen in worden aan gebracht. Dat zal naar alle waar schijnlijkheid pas blijken als de de finitieve tekst in de loop van van daag in de staatscourant ver schijnt. In politieke kringen in Kaapstad kon gisteren echter wor den gehoord, dat vaagheden en te genstrijdigheden in de bestaande regels verbeterd zullen worden. De huidige noodtoestand geeft leger en politie onbeperkte bevoegdhe den om 'staatsgevaarlijke' perso nen te arresteren en vast te hou den, zonder dat er een aanklacht hoeft te worden geformuleerd. Ook dient de noodtoestand om de bin nen- en buitenlandse pers aan ban den te leggen. Met name de be richtgeving over onlusten en het optreden van leger en politie door de audio-visuele media is hierdoor sterk beknot. Botha herhaalde de argumenten voor de verlenging van de noodtoe stand, die reeds de afgelopen maanden prominent in de verkie zingscampagne voor het blanke parlement aan de orde waren ge weest: "Zuid-Afrika wordt be dreigd door een 'communistisch en revolutionair geinspireerde sa menzwering' en zonder verregaan de bevoegdheden voor leger en po litie om de wet en orde te handha ven, dreigt er een continu gevaar van de kant van de verboden be vrijdingsorganisatie ANC". Hij verklaarde opnieuw, dat de regering niet zal onderhandelen met het ANC: „Wij zullen hen daar entegen blijven bestrijden, om de eenvoudige reden, dat zij deel uit maken van de terroristische vloek, die onze wereld teistert. Wij kun nen niet met het ANC praten om dat hun leiders er een gewelds- en terreurfilosofie op na houden". Volgens Botha heeft de noodtoe stand het afgelopen jaar Wel dege lijk tot resultaten geleid, maar zijn de argumenten, waarmee zij vorig jaar werd ingevoerd nog steeds gel dig. Het enige opvallende element in zijn rede tot het driekamerparle- ment was zijn directe verwijzing naar ANC-vertegenwoordigers in Mozambique, die „nog altijd een 'kardinale rol' spelen in het onder grondse terreur-netwerk in Zuid en zuidelijk Afrika". Botha be schuldigde ANC-vertegenwoordi- gers in Mozambique en 'elemen ten' in Swaziland ervan verant woordelijk te zijn voor de levering van 'moordwapens' aan terroristen in Zuid-Afrika en noemde daarbij nadrukkelijk de bomaanslag in het centrum van Johannesburg, een maand geleden. Hierbij kwamen vier blanke politieagenten om het leven. MADRID (AP) - De Socialistische Partij van de Spaanse premier Feli pe Gonzalez heeft gisteren iets van zijn speelruimte moeten inleveren aan de oppositie, bij de verkiezin gen voor de gemeenteraden en het Europees parlement. De socialis ten bleven echter de grootste partij van het land. Na vijf maanden van stakingen en demonstraties boekten de socia listen eeh aantal gevoelige nederla gen. Zes uur na het sluiten van de stembussen was al duidelijk dat de socialisten hun meerderheid in een aantal belangrijke steden waren kwijtgeraakt, waaronder Madrid. In het Europees parlement verlo ren de Spaanse socialisten acht ze tels. Partijleider Jose Maria Benegas noemde de terugval het gevolg van „regeringsslijtage". Spanje heeft nog steeds te kampen met de hoog ste werkloosheid van Europa. Er waren nog geen voorlopige uitslagen beschikbaar van de ver kiezingen voor 13 van de 17 regio- parlementen. Minister van binnenlandse zaken Jose Barrionuevo zei in Madrid dat nadat 32 procent van de stemmen was geteld voor de 70.000 gemeen telijke zetels, de socialisten 37,1 procent van de stemmen hadden. Dat was een flinke daling ten aan zien van de gemeenteraadsverkie zingen van mei 1983, toen de socia listen 43,4 procent haalden. De grootste oppositiepartij, de Volksalliantie AP, daalde 4 pro cent, naar 21,7. De Democratisch Sociale Centrum partij CDS haalde 9,4 procent, 1,8 procent meer dan in 1983. Behalve in Madrid verloren de socialisten ook in Valencia, Sevilla, Zaragoza en Valladolid. Met 82,4 procent van de stem men geteld voor het Europees par lement bleek dat de socialisten 39,3 procent hadden gehaald, goed voor 28 van de 60 Spaanse zetels in Straatsburg. De AP kreeg 24,6 pro cent, of 17 zetels. De CDS van oud- premier Adolfo Suarez kreeg 10,1 procent van de stemmen of 7 ze tels. Het was voor het eerst dat Euro pese verkiezingen werden gehou den in Spanje. Bij de toetreding tot de Europese Gemeenschap kreeg Spanje 60 zetels in het parlement toegewezen, die werden verdeeld op basis van de verhoudingen in het Spaanse parlement. Felipe Gonzales - slijtage Demonstranten vallen oproerpolitie in de Zuidkoreaanse hoofdstad Seoel aan tijdens hevige gevechten in het centrum van deze stad. Enkele politie-eenheden werden volledig onder de voet gelopen door demonstranten. (foto AP) SEOEL (AP) - In Zuid-Korea is vandaag opnieuw op grote schaal gedemonstreerd tegen het autori taire bewind van president Chun Doo-hwan. Het kwam weer tot fel le botsingen met de oproerpolitie. De demonstraties waren vooral gericht tegen de manier waarop de regering bezig is haar gezag voor nog eens zeven jaar veilig te stel len. De door Chun aangewezen op volger Roh Tae-woo werd gisteren in zijn positie bevestigd door de partij voor Democratische Gerech tigheid. De oppositie is echter vast besloten de regering omver te wer pen als zij blijft bij haar weigering directe presidentsverkiezingen te organiseren. In Seoel en andere Zuidkoreaan se steden waren gisteren tiendui zenden mensen de straat opgegaan om te protesteren tegen de benoe ming van Roh Tae-Woo. Volgens waarnemers waren het de ernstig ste rellen sinds Chun in 1980 met de steun van het leger aan de macht kwam. In de straten van de hoofdstad ontstonden felle gevechten tussen betogers en oproereenheden van de politie. Op verschillende plaat sen in Seoel werden politiebureaus aangevallen en enkele politie-een heden werden volledig onder de voet gelopen door een menigte de monstranten. De betogers bekogel den de massaal aanwezige politie macht met stenen en brandbom men. Ook in zeker 19 andere ste den deden zich massale onlusten voor. Tot het massale protest was op geroepen door de Nationale Coali tie voor een Democratische Grond wet, een brede verzetsbeweging van politieke partijen, kerkelijke organisaties en actiegroepen voor mensenrechten, die wil dat Chun instemt met rechtstreekse presi dentsverkiezingen, zodat de bevol king zelf kan beslissen over diens opvolger. Roh prees Chun voor diens lei derschapskwaliteiten en beloofde dat hij diens beleid, waarin hand having van de politieke status quo en stimulering van de economie centraal staan, zal voortzetten. Hij zei dat de problemen van het land niet in een dag opgelost kunnen worden en dat de protesten van de oppositie een bedreiging vormen voor de overlevingskansen van het land. PARIJS (AFP/DPA) - Pierrette Le Pen, een 50-jarige Francaise die 25 jaar getrouwd is geweest met Jean-Marie Le Pen, de voorzitter van de extreem rechtse politieke partij Front National, heeft naakt gepo seerd voor het in Frankrijk nu reeds verkrijgbare juli-nummer van het semi-pornografische tijdschrift Playboy. In een 'be geleidend' interview zegt de vrouw hiermee te willen reage ren op eveneens in Playboy ge dane uitlatingen van haar voor malige man, die haar slechts in het huishouden actief wenst te zien. Mevrouw Le Pen, moeder van drie kinderen, was vroeger mannequin. In het nieuwste •Franse nummer van Playboy is zij op acht foto's te zien als schaars gekleed 'kamermeisje', - waarmee zij refereert aan de uitspraken van Jean-Marie Le Pen over 'huishoudelijke plich ten'. Haar voormalige echtge noot noemt zij in het interview een „snoever". De foto's veroorzaakten vol gens ooggetuigen gisteren in het Franse parlementsgebouw verbazing en opwinding. Jean- Marie Le Pen was toen al naar huis. VENETIE (AFP/Rtr/DPA) - De ze ven grote geïndustrialiseerde lan den op de economische topconfe rentie in Venetië hebben gisteren een oproep gedaan tot internatio nale samenwerking bij de strijd te gen aids. In een afzonderlijke ver klaring brandmerkten zij deze on geneeslijke ziekte als een 'gesel' voor de mensheid. In de verklaring over aids drin gen de regeringsleiders aan op ui terst nauwe samenwerking en rui me uitwisseling van gegevens via bestaande organisaties, zoals de Verenigde Naties en de Wereldge zondheidsorganisatie (WHO). Dub bel werk moet volgens de zeven landen hierdoor worden verme den. Zij wijzen in dit verband op de inmiddels bijgelegde vete tussen Frankrijk en de Verenigde Staten over wie het eerst het aidsvirus ontdekte. Het akkoord dat de twee landen later over deze kwestie be reikten is volgens de conferentie een voorbeeld van de door haar be doelde samenwerking. Zolang er geen vaccin of therapie tegen de immuunziekte voorhan den is, vormt voorlichting van het publiek volgens de zeven leiders de beste aanpak van het aidspro- bleem. In hun verklaring begroe ten de regeringsleiders het voorstel van Frankrijk een internationale commissie voor de met aids ver bonden ethische problemen in het leven te roepen. Verder willen de „Zeven" een internationale minis tersconferentie over de aidsvoor- lichting bijeenroepen. In de verklaring zeggen de zeven regeringsleiders verder dat zij erop zullen „toezien dat de te nemen maatregelen in overeenstemming zullen zijn met het beginsel van de rechten van het individu". Volgens waarnemers is deze formulering, waarop vooral Italië en Frankrijk hadden aangedrongen, bedoeld om dwangmaatregelen, zoals het isoleren van aidspatiënten, te ver mijden. De Amerikaanse pers had giste ren weinig lof over voor het optre den van president Reagan tijdens de top in Venetië. De New York Ti mes schreef dat Reagan zich „in het defensief bevond" nadat hij de bijeenkomsten „zes jaar had gedo mineerd". Ook de Wall Street Jour nal meende dat de Verenigde Sta ten „kennelijk niet meer in staat zijn de bijeenkomst te beheersen zoals zij dat in vorige jaren hebben gedaan". Zo schrijft het blad dat de situatie in de Golf niet eens aan de orde kwam tijdens het eerste diner van de zeven regeringsleiders, hoe wel Amerikaanse functionarissen vooraf hadden verteld dat de Golf bovenaan de agenda stond. Volgens de Washington Post werden Reagans beleid ten opzich te van de Golf en het terrorisme maar „lauw" ontvangen door zijn bondgenoten, terwijl de New York Times meent dat de verklaring van de „Zeven" over de Golf „ver ach terblijft" bij wat de Verenigde Sta ten hadden gehoopt. Volgens de krant doen Amerikaanse rege ringsfunctionarissen hun best om de resultaten zo mooi mogelijk te laten lijken, maar kan dit niet ver hullen dat Reagan bij zijn voorstel len voor maatregelen tegen Iran het lid op de neus heeft gekregen. BAHREIN (Rtr/AP) - Een Griekse tanker is dinsdag in de Perzische Golf op een zeemijn gevaren. De explosie veroorzaakte een gat in het schip. Het is voor anker gegaan om instructies van de rederij af te wachten. Een onbekend marine vaartuig vaart in de buurt voor eventuele assistentie. Eerder was gemeld dat de tanker door een ra ket zou zijn getroffen. De gezagvoerder van de 274.629 ton metende Ethnic vertelde dat hij twee explosies had gehoord en dat er een klein gat in de romp zat. Hij zei dat het marinevaartuig in de buurt was gebleven om zonodig hulp te verlenen. De Ethnic werd vorig jaar augus tus door een Iraanse raket getrof fen. Het schip vloog toen in brand. Voor de kust van Koeweit zijn de afgelopen maand twee tankers door mijnexplosies getroffen: op 16 mei de Marshal Chuikov, een tanker die door Koeweit werd ge charterd van de Sowjet-Unie, en op 27 mei de in Panama geregistreer de Primrose. De mijnen zijn volgens de bron nen in Bahrein gelegd door Iraanse Revolutionaire Gardisten, die daarnaast met behulp van speed boten, raketten en machinegewe ren aanvallen op schepen in de Golf lanceren. Iran heeft het vooral gemunt op Koeweitse schepen, omdat het emiraat volgens Iran de kant van Irak heeft gekozen in de 6'A ja«r oude Golfoorlog. Koeweitse sche pen zijn regelmatig het doelwit ge weest van aanvallen door Iraanse kanonneerboten, gevechtsvliegtui gen en helikopters. ADVERTENTIE Frankrijk heeft de autoriteiten op Curacao gisteren om de uitleve ring gevraagd van de Fransman Jean-Dominique Fratoni, die dins dagavond op het Antilliaanse ei land werd gearresteerd. Fratoni, voormalig eigenaar van het casino Ruhl in Nice, wordt door Frankrijk gezocht omdat hij daar wegens op lichting nog een forse gevangenis straf moet uitzitten. Het is nog de vraag of hij op grond van het uitle- vringsverdrag tussen Frankrijk en Nederland uit 1895 kan worden uit geleverd. Stopzetting Het offensief van het leger op Sri Lanka tegen opstandige Tamils op het schiereiland Jaffna is beëin digd, omdat het leger zijn posities op het schiereiland voldoende heeft versterkt. De regering in Co lombo maakte gisteren bekend dat zij bereid is met de opstandelingen onderhandelingen te voeren. Te vens deelde zij mee dat bijna 600 van de meer dan 2.500 Tamilstrij- ders die in de periode van het of fensief gevangen waren gezet, zijn vrijgelaten. Zwaveldioxide Volgens de Wereld Gezondheids organisatie (WHO) loppt de ge zondheid van 600 miljoen mensen gevaar door de uitstoot van zwavel dioxide. Het gaat om mensen die in steden wonen, waar de WHO-maxi- ma voor zwaveldioxide worden overschreden. Als de schade door stofdeeltjes in de lucht, veroor zaakt door uitlaatgassen en kolen- en houtverbranding, wordt meege teld, leven volgens de WHO ruim 1,25 miljard mensen in ongezonde stedelijkè gebieden. WASHINGTON (AP) - De West- duitse regering heeft besloten de vermeende Libanese terrorist Mo hammed Ali Hamadi niet uit te le veren aan de Verenigde Staten, maar hem zelf te berechten op be schuldiging van moord. Dat heeft het Witte Huis gisteravond be kendgemaakt. De Amerikaanse regering had om uitlevering van Hamadi ge vraagd, om hem zelf te berechten wegens moord op een Amerikaan se passagier tijdens de kaping van een verkeersvliegtuig van TWA in juni 1985. Marlin Fitzwater, de woordvoer der van president Reagan, zei dat pogingen om Hamadi uitgeleverd te krijgen waren mislukt De Westduitse regering schoof een beslissing over uitlevering voor zich uit. toen in Beiroet twee Westduitse zakenmensen werden ontvoerd in verband met de arres tatie van Hamadi en zijn broer in de Bondsrepubliek. De Amerikanen stuurden een hoge delegatie naar Bonn om ui ting te geven aan hun ongenoegen over berichten dat de twee Duit sers in Beiroet zouden worden vrij gelaten in ruil voor verminderde aanklachten tegen de gebroeders Hamadi. Tijdens de economische topcon ferentie in Venetië werd de zaak ook besproken door president Rea gan en bondskanselier Kohl. Een Amerikaanse woordvoerster zei dat de Duitsers nog geen datum hebben vastgesteld voor het pro ces tegen de broers Hamadi, maar dat zij hun plan om de aanklacht te verminderen hadden ingetrokken. Elke goede keukenleverancier zal gratis de maten van uw keuken thuis komen opmeten. Belangrijker is de vraag hoe tevreden u zult zijn èn blijven met de keuken die geleverd wordt. Een SieMatic maatwerk-keuken geeft u jarenlang het rijke gevoel het mooiste en beste te hebben gekozen. Een echte SieMatic, inclusief basisappara- tuur, kost u minstens 6.000 gulden. Maar dan hebt u de maten van uw keuken ook optimaal benut. Kijk maar in onze showroom (Liefst een SieMatic Meubdplem 9 icetage Miinöefs ■n)l«JenJorD Tel 071-412615 geopend »sn'9 30 1? 30 w Cfcro-'iig koopo '01 21 OOjo' Zetföagvang 30 17 CK ADVISEUR MEXICO STAD - Mexico zal bin nenkort zijn olie-leveranties aan het Sandinistische Nicaragua her vatten. Sinds 1985 betrekken de Sandinisten al hun olie uit de Sow jet-Unie, maar de Russen hebben laten weten dat ze hun olie-zendin gen aanzienlijk zullen moeten ver minderen. door Rob Sprenkels Volgens een woordvoerder van het Mexicaanse ministerie van energie, mijnbouw en industrie zullen de Mexicaanse leveranties aan Nicaragua deel uitmaken van een grootser opgezet Latijnsameri kaans plan dat de Sandinisten min der afhankelijk van de Oostblok landen zou moeten maken. Het zou om een gemeenschappe lijke inspanning gaan van de Con- tadora-landen (Mexico, Venezuela, Colombia en Panama), die in Mid- den-Amerika bemiddelen, en de zogenoemde steun-groep (Argenti nië, Brazilië, Uruguay en Peru). De Sandinistische president Da niel Ortega bevestigde eerder deze week de geruchten dat Moskou Managua had laten weten dat het zijn olie-leveranties tot veertig pro cent van de Sandinistische behoef tes zou beperken. Ortega kondigde aan dat er onderhandelingen wa ren gestart met „andere bevriende naties" om een gedeelte van het gat op te vullen. De rest, twintig pro cent van het totale jaarverbruik van 800.000 ton olie, zou door mid del van bezuinigingen moeten wor den bespaard. Noodkreet Op het Mexicaanse ministerie van energie, mijnbouw en indus trie is nu bevestigd dat Serio Rami rez, de vice-president van Nicara gua, een paar weken geleden tij dens een officieel bezoek aan Me xico liet weten dat Nicaragua vanaf half juni bijna zonder brandstof zou komen te zitten omdat de Rus sen niet langer in staat zouden zijn de benodigde olie te sturen. Een soortgelijke noodkreet werd op dat moment in de Argentijnse hoofd stad Buenos Aires geslaakt door Bayardo Arce, een andere Sandi nistische leider. Die situatie heeft gezorgd voor een herleving van de oude plannen van de Contadora-landen en de zo genoemde steun-groep om Nicara gua minder afhankelijk te maken van de Russen. Dat zou moeten ge beuren door middel van nauwere commerciële banden en garanties inzake de leverantie van de meest noodzakelijke produkten. Zo zou Argentinië voor graan kunnen zorgen, Mexico en Vene zuela voor de olie. Brazilië en de andere landen zouden huishoude lijke produkten als waspoeder, tandpasta, toiletpapier en gloei lampen voor hun rekening moeten nemen. De achterliggende hoop is dat de Sandinisten, als ze minder afhan kelijk zijn van het Oostblok, accep tabeler zullen worden voor de rege ring van de Verenigde Staten en ook voor die van de omliggende Middenamerikaanse landen. En zodra de Contadora-landen de eco nomische overleving van Nicara gua garanderen hebben ze natuur lijk ook meer controle over het doen en laten van de Sandinisten. De hervatting van de Mexicaan se olie-leveranties aan Nicaragua heet een eerste aanzet te zijn tot die plannen. Volgens de woordvoerder van het Mexicaanse ministerie van energie, mijnbouw en industrie wordt er op het ogenblik onder handeld over de wyze waarop de Sandinisten bijna 500 miljoen dol lar zullen financieren die ze nog aan Mexico schuldig zijn vanwege de olieleveranties tot mei 1985.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5