Prins Claus opent tentoonstelling 'De biologische klok' Leidsch Dagblad wil niet op een kanaal met Sijthoff-pers Reünie van oud-bewoners rk Weeshuis 'Eén kabelkrant is al geen vetpot' actief in vrije tijd DONDERDAG 11 JUNI 1987 LEIDEN Levensritmen van mens, dier en plant in beeld gebracht LEIDEN - Door de wijzers van een reconstructie van een klok uit 1664 van Christiaan Huygens op tijd te zetten, heeft prins Claus gis termiddag in de Oranjerie van de Hortus Botanicus de tentoonstel ling 'De biologische klok' officieel geopend. Als gevolg van de hande ling gingen de lichten op de ten toonstelling aan en werd alle appa ratuur in werking gesteld. Uit han den van Barbara de Leng en Bouk van der Plas, twee leden van de kinderjury die eind vorig jaar een foto van de Noordse vinvis tot jeugdpersfoto van het jaar uitriep, ontving de prins daarna een in leer gebonden knipselboek over de vin- 'De biologische klok' handelt over de levensritmen van mens, dier en plant en is georganiseerd door het Rijksmuseum van Na tuurlijke Historie, Geologie en Mi neralogie in samenwerking met de stichting Biowetenschappen en Maatschappij, de Hortus en het Fy siologisch Laboratorium van het AZL. De tentoonstelling, zo stelde prof. dr. J.T. Wiebes, hoofddirec teur van het museum in zijn lezing voorafgaand aan de opening, is een stap in de richting van de Nationa le Natuurhistorische Presentatie. Speciaal gaat het daarbij om de on derdelen van de tentoonstelling waarbij het publiek meer mag dan alleen maar kijken. Deze zoge noemde interactieve elementen kwamen ook voor in de tentoon stellingen 'Duimelijntje' en 'Aai eens een krokodil' die het museum eerder organiseerde. "Wij willen graag weten hoe deze ontwikke ling door het publiek wordt ge- waarderd. Het is allemaal proef voor de Nationale Presentatie", al dus Wiebes. Hij kondigde aan dat over dit onderwerp onder de be zoekers van de tentoonstelling een onderzoek zal worden gehouden door middel van enquete, observa tie en interviews. Skelet De 'biologische klok' is een rond- zendtentoonstelling en is de 41e in de reeks rondzendtentoonstellin- gen die het museum heeft opgezet. IM Die 40 hebben, vertelde Wiebes, de afgelopen tien jaar in totaal 3,4 mil- j -JÊÈL joen bezoekers getrokken, van wie 600.000 in 1986. De 'biologische klok' gaat na 24 augustus op reis, 1 t. echter zonder het skelet van de vinvis, dat in Leiden als publiek- -M tomP 'ililL-, strekker geldt. Het skelet wordt ',W' opgeslagen tot de opening van de é- Nationaal Natuurhistorische Pre- RSHroPr sentatie. |KBWBM|r IC - *A Hill^*JJ!Ê^^^BÈÈËêÊIê£Ê^^B^^BBÊ Prof. dr. W.J. Rietveld, hoogle- RSHV^ fivT 11 i' éï- raar en voorzitter van de vakgroep medische chronobiologie, ging in WBiï zijn lezing in op het verschijnsel m L -laHH 'biologische klok'. Hij stelde dat de i dag- en nacht- en de seizoensrit- Prins Claus opende gisteren in de Oranjerie van de Hortus Botanicus de tentoonstelling 'De biologische klok'. mes de mens niet door de natuur Uit handen van Barbara de Leng en Bouk van der Plas, leden van de kinderjury die een foto van de Noordse worden opgedrongen, maar dat zij vinvis tot jeugdpersfoto van het jaar verkoos, ontving hij daarna een knipselboek. (foto Jan Holvast) 'kennelijk in ons lichaam zelf v den opgewekt'. Uit studie is geble ken dat, ook al is de mens volstrekt geïsoleerd van de hem omringende zomer en winter, hij diezelfde rit- "De ritmes worden gestuurd door veranderingen in dag en nacht en miek in het lichaam toch houdt, wat we zijn gaan noemen de biolo gische klok. Die klok stuurt het ge drag waardoor het dier als het ware vooruit kan lopen op de komende veranderingen in de natuur. Hij kan bijvoorbeeld overdag voedsel verzamelen om 's nachts te kunnen rusten. De klok geeft ons een gro tere overlevingskans door het ver mogen te anticiperen", aldus Riet veld. Maanstand Opvallend is volgens de profes sor dat de biologische klok welis waar vanzelf, maar niet precies ge lijk loopt met de omgeving. "Zij loopt een beetje sneller of langza mer, maar bijna nooit precies ge lijk. Om gelijk te lopen heeft zij sig nalen nodig uit de buitenwereld, zoals schemering, de maanstand of de daglengte. Via de ogen bereikt deze informatie de klok en stelt de ze indien nodig bij". Wat tevens een kwetsbaar punt is: de klok kan verstoord raken. "Wanneer een dergelijk signaal uit die buitenwereld onbreekt, te zwak is of op het verkeerde tijdstip komt, raakt de klok ontregeld. We voelen ons niet prettig, slapen slecht en hebben last van maag en darmen. Of dit op de lange duur echt schadelijk is wordt nog zwaar aangevochten". Proeven met bana- nenvliegjes die hun hele leven lang ontregeld werden, wijzen uit dat deze diertjes zo'n kwart korter leef den dan hun niet-ontregelde soort genoten. "Bij de mens zijn dit soort uitspraken nog moeilijk te doen, hoewel recent onderzoek bij nacht en ploegendienstwerkers wel in die richting lijkt te wijzen", aldus Rietveld. Kan de biologische klok voor de mens behalve lastig ook tot nut zijn, was de vraag die hij vervol gens opwierp. Het antwoord lijkt volgens hem ja te zijn, althans bin nen de geneeskunde. "Waneer we een ziektebeeld willen vaststellen kan het nuttig zijn te weten of die ziekte zich op bepaalde tijdstippen eerder of duidelijker manifesteert. Hartinfarcten komen vooral 's morgens vroeg voor, bepaalde vor men van baarmoederhalskanker zien we met name in de maanden juli en augustus". "Niet aleen diagnostisch maar ook therapeutisch kunnen wij ge bruik maken van de klok. Doordat we overdag in feite een totaal an der mens zijn dan 's nachts, kan diezelfde ritmiek ook worden ge bruikt om bijvoorbeeld genees middelen zo optimaal mogelijk te doseren. Vooral waar het gaat om tamelijk agressieve geneesmidde len, zoals die worden gebruikt bij het behandelen van kanker. Het oude adagium van driemaal per dag een pil of tablet lijkt te owrden doorbroken. Door het juiste tijd stip van de dag of nacht kiezen kan soms de dosering aanzienlijk wor den verlaagd zonder dat het ge wenste effect verdwijnt", aldus Rietveld. LEIDEN - De directie van het Leidsch Dagblad voelt er weinig voor om met de uitgeversmaatschappij Sijt- hoff te praten over het delen van een televisiekanaal voor een kabelkrant. De di rectie heeft dit geschreven aan het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling antenne-energie voorziening Leiden en om streken - de beheerder van de ontvangstmast in Oegst- geest. De directie vindt dat het bestuur van de 'mast' zijn eerder gedane voorstel moet handhaven. Volgens dit voorstel zouden het Leidsch Dagblad en Omroep Rijnland elk een kabelkrant uitbrengen op het zogenoemde informatiekanaal. Het LD en Omroep Rijnland hebben hiervoor trouwens al een samen werkingsovereenkomst gesloten. Daarbij is bepaald dat het LD 'Rijnland' bij wijze van vergoeding 1000 gulden per maand betaalt. Die samenwerkingsovereen komst is tot stand gekomen mede onder druk van het dagelijks be stuur van de 'mast'. In april stelde het dagelijks bestuur het algemeen bestuur voor 'Rijnland' en het Leidsch Dagblad het informatieka naal ter beschikking te stellen. De aanbiedingen die de gemeenschap pelijke regeling van andere bedrij ven had gekregen -waaronder Sijthoff - waren volgens het dage lijks bestuur te vaag of onder de maat. Eind april, vlak voordat een defi nitief besluit moest worden geno men, kwam Sijthoff met een nieu we aanbieding op de proppen. Het algemeen bestuur van de 'mast' be sloot daarop dat Sijthoff - uitgeef ster van onder meer de Leidse Courant - een nieuwe kans moest worden geboden. Dat zou de 'pluri formiteit' van de pers ten goede ko men. Het algemeen bestuur stuur de het dagelijks bestuur terug met de opdracht te bekijken of het mo gelijk is zowel de kabelkranten van het LD en de Leidse Courant, als de infokrant van Omroep Rijnland op het informatiekanaal te plaat- Verwachtingen LD vindt nu dat het dagelijks be stuur die verwachtingen die het heeft gewekt, moet nakomen. Juist onder druk van het bestuur zijn on derhandelingen gevoerd en afspra ken gemaakt met Omroep Rijn land. Het bestuur heeft bovendien voortdurend gesteld dat er slechts plaats was voor één kabelkrant. De directie van het LD wijst er daarbij op dat een kabelkrant geen vetpot zal zijn, zelfs wanneer er maar één commerciële kabelkrant op het net wordt gezet. De directie meent overigens dat het argument om de 'pluriformiteit van de pers' te handhaven, niet ter zake is. De pers ontleent haar pluri formiteit aan opiniërende en be commentariërende artikelen. Op een kabelkrant is voor dergelijke stukken niet voldoende ruimte. De Leidse wethouder Fase, voor zitter van het bestuur van de 'mast', zei gisteren toch te zullen proberen het Leidsch Dagblad en de Leidse Courant om de tafel te krijgen. Ze gaf toe 'niet optimis tisch' te zijn over de uitkomst van dat eventuele gesprek. Fase kon nog niet zeggen wat het dagelijks bestuur doet wanneer de 'bemid delingspoging' mislukt. In elk ge val verwacht zij niet dat er voor de zomervakantie een beslissing valt in deze zaak. LEIDEN - De Antonius Parochie houdt van 12 tot en met 19 juni de zevende Antonius Feestweek. De opbrengst is bestemd voor het ge handicaptenorkest 'De Sleutels'. De week begint morgen met een prestatieloop om 19.30 uur vanaf het kerkplein van de Antoniuskerk aan de Vijf Meilaan. Een route is uitgezet over 2,5 kilometer voor de jeugd, de overige deelnemers kun nen kiezen uit afstanden van 5, 7,5 en 10 kilometer. Burgemeester Goekoop lost het startschot, mu ziekgezelschap De Burcht treedt bij de finish op. Een bingomiddag voor ouderen staat zaterdag op het programma. Deze heeft plaats in de zaal van Rijn en Vliet aan de Aaltje Noor- derwierlaan. De zaal is om 14.15 Tal van activiteiten in Antonius feestweek uur open, aanvang 14.30 uur. Het duo Wim Roelandse zorgt voor mu ziek. Wie geen vervoer heeft, kan contact opnemen met dhr. Van Dam, tel. 122790. Maandag en dinsdag staan in het teken van een fietspuzzeltoeht, die tussen 18.00 en 19.00 begint vanaf het kerplein van de Antoniuskerk. De afstand bedraagt 20 tot 25 kilo meter. Op beide avonden zorgen Werkmans Wilskracht en FBL voor de muzikale omlijsting. Klaveijas- en sjoelwedstrijden worden woensdag gehouden. Plaats van handeling is de zaal van Rijn en Vliet, aanvang 20.00 uur. Vrijdag is er een grote slotavond met bingo en loterij die wordt ge houden in de aula van de Mon driaan scholengemeenschap aan de Vijf Meilaan (ingang te bereiken via de Valeriusstraat). Het duo Wim Roelandse treedt weer aan, dit keer met zang van Belinda. Op de avond worden de prijswinnaars van de diverse onderdelen bekend gemaakt. Het feest begint om 20.00 uur, de zaal gaat een half uur eer der open. Lezers schrijven Hondepoep (2) Graag wil ik reageren op de inge zonden brief van de heer Beurse uit Leiden in het Leidsch Dagblad van 30 mei j.l. Toen ik in mijn jeugd in Drenthe woonde, had ik een grote bouvier. Ons huis stond in een klein platte landsdorpje en was groot met veel ruimte erom heen. Een ideale toe stand voor een grote speelse hond. Last van hondepoep hadden wij in ons dorp niet om de doodeenvou dige reden dat niemand zijn hond op straat zijn behoefte liet doen. Na mijn verhuizing naar het westen in 1947 heb ik geen hond meer geno men omdat ik vind - maar dat is een zeer persoonlijke mening waarover iedereen met mij van me ning mag verschillen - dat een hond, met name een grote, in de B. Overes: 'Eene uitdaging om dat te organiseren' Nieuwbouw van Gamma mag doorgaan DEN HAAG/LEIDEN - De bouw van de nieuwe bedrijfsruimte van bouwmarkt Gamma aan de Hallen- weg kan doorgaan. De voorzitter van de afdeling rechtspraak van de Raad van State heeft het verzoek van de Bouwcentrale en Hobby molen om schorsing van de bouw vergunning afgewezen. Beide be drijven vreesden een overbezetting van bouwmarkten in Leiden. In het pand van Gamma aan de Oude Singel trekt echter geen bouw markt, maar de supermarkt Deka. LEIDEN - "Een uitdaging". Zo noemt B. Overes uit Leiden het or ganiseren van een reünie voor die mensen die tussen 1942 en 1955 als wees hebben gewoond in het RK Wees- en Oude-Liedenhuis aan de St. Jacobsgracht. Na een intensie ve speuractie achterhaalde de Lei- denaar 112 adressen van bewoners van het weeshuis. Daarvan rea geerden ongeveer 80 mensen posi tief. Overes hoopt nu dit najaar een reünie te houden. door Willem Spierdijk Met het verwezenlijken van die -hereniging gaat een oude wens voor de ex-bewoner van het wees huis in vervulling. "Ik heb de meeste bewoners zeker 32 jaar niet gezien. Ik wilde die mensen altijd graag een keer terugzien, weten hoe het verder met hen is gegaan. Daarom organiseer ik nu deze reü- De Leidenaar begon zijn speuractie aan de hand van oud fo tomateriaal. "Bij het verhuizen vond ik een doos met foto's. Een flink aantal mensen op die foto's herkende ik nog. Met de namen van hen ben ik aan de slag ge gaan". Overes begon bij de grote families, waarvan soms wel tien kinderen in het weeshuis zaten. "Ik heb soms kris kras door het land moeten bellen. In Kampen heb ik iemand opgespoord wiens naam 17 keer in het telefoonboek Burgerlijke Stand LEIDEN - Gehuwd: G.J. de Roode en P.C. Mieloo, R.W. de Boer en J.C.M. Zwetsloot, A.H.P. Niggebrugge en A. Janssen, H. Tegelaar en E.F. Seis, G.J.M. van Rest en B.J.P.M. Zwinkels, R.P. Peper en H. van Rossen, W. Gressie en M.C.H. Knol, B.J. Kluts en A.M. Keij- zer, R. Zee en C.B.W. Hoogkamer, H.R.J. Kortram en M.G.G. Maes. LEIDEN - Overleden: J. Ribot, geb. 25-7-1918 man, J. van Egmond, geb. 15- 9-1908 man, H.W. Overvoorde, geb. 20- 11-1911 vrl., M.M. de Groot. geb. 25-5- 1987 man, W.J. van der Burgh, geb. 6-5- 1927 man, C.S. van der Zwaan, geb. 20-6- 1896 vrl. geh. gew. met L. van Haa strecht, J.A.C. Snel, geb. 13-4-1927 man. M.A. Lanz, geb. 24-4-1931 vrl. echtg. van P.J. Booij, C. Kroon, geb. 26-3-1920 man, J. Mieremet, geb. 13-1-1896 vrl. geh. gew. met G. de Graaff. A. Strik, geb. 4- 11-1912 man, T. Duivenvoorden, geb. 15- 7-1913 vrl. geh. gew. met H. Grimber gen, M.W. Claassen, geb. 1-6-1987 man, C.M. Harland, geb. 5-5-1918 vrl. geh. gew. met P. Noppen, C. Kappers, geb. 18-10-1928 man, R.A. Wijling, geb. 5-8- 1903 vrl. echtg. van W.J. van Zijp, M. t N. Zandvliet, geb. if-5-1917 Weeren, geb. 29-3-1910 man, J.H. Hompes, gèb. 24-3-1916 vrl. geh. gew. met P.J. Roman, S. NieuWen- huijsen, geb. 25-9-1920 vrl. echtg. van D. van der Neut. M.H.J. Smit, geb. 23-3- 1910 vrl. geh. gew. met J.J. van Velzen, C.M. Staffeleu, geb. 26-6-1916 vrl. echtg. van H. Nieuwenburg, M.P. l'Ami. geb. 3-6-1933 vrl. echtg. van S.H. Schouten. A.D.D. Udo, geb. 31-7-1903 man, C.H. van Velden, geb. 5-8-1947 man. P.H. Maarschalkerweerd, geb. 10-9-1905 man, B.J.J. Sehellekens. geb. 7-4-1964 man, O.M.E. Sierhuis, geb. 15-1-1910 vrl. voorkwam. Ik had geluk want de derde keer was het al raak". De Leidenaar is nu nog druk bezig met het achterhalen van ene Schef- fer, die vermoedelijk in Amster dam woont. Die naam komt onge veer 80 keer voor ih het telefoon boek. "Ik heb nu 15 Scheffers ge beld zonder resultaat. Ik heb intus sen ook het gerucht gehoord dat die man bij de marine vaart. Het wordt daarom moeilijk hem te vin den". Stapje voor stapje verzamelde hij meer namen. Door de mensen wiens adres hij had achterhaald, werd hij op het spoor van anderen gezet. De Leidenaar heeft zich vol over gave op het vinden van de adres sen van de bewoners van het wees huis gestort. "De tijd nadat ik de aankondigingen had verstuurd, was erg spannend. Iedere dag was ik weer benieuwd of er met de post reacties binnenkwamen". Overes, die in 1942 op zesjarige leeftijd in het tehuis aan de St. Ja cobsgracht terecht kwam, hoopt in totaal nog de adressen van tien be woners van het weeshuis te achter halen. "Zo ben ik nog altijd op zoek naar ene Cees Langezaal. Die moet nog niet zo lang geleden in Leiden hebben gewoond". De 112 mensen die de aankondi ging van de reünie hebben ontvan gen, reageerden voor het meren deel positief op de vraag of zij inte resse hebben voor een hereniging. "Slechts enkelen lieten weten geen belangstelling te hebben. Sommi ge mensen willen niet meer herin nerd worden aan die tijd. Het was natuurlijk ook niet goed om je jeugd door te brengen zonder ou ders. Een van mijn kameraden uit het weeshuis heeft het daar nog al tijd moeilyk mee". De inwoner van de Stevenshof heeft nog geen datum vastgesteld voor de reünie. Wel staat vast dat die in het najaar plaats heeft. Hoe de dag wordt gevuld, heeft Overes nog niet besloten. Wel is het de be doeling om met de reünisten een bezoek te brengen aan het wees huis. Het pand aan de St. Jacobs gracht is inmiddels verbouwd en bevat nu woningen voor een- en tweepersoonshuishoudens. Nog altijd hoopt Overes enige namen aan zijn bestand toe te voe gen. Hij vraagt daarom ex-bewo- ners van het weeshuis of mensen die ex-bewoners kennen, contact met hem op te nemen (tel. 071- 314102). B. Overes: "Met de Circus Circus Tontonelli treedt zon dag op in het openluchttheatertje in de Leidse Hout. Het circus brengt een gevarieerd program ma met veel acrobatiek. De voor stelling begint om 14.00 uur. Be zoekers wordt aangereaden iets mee te nemen om op te zitten, daar het gras nat kan zijn. Unicef-loop De drie Leidse Rotaryclubs or ganiseren in samenwerking met Unicef zaterdag een sponsorloop ten behoeve van de actie 'Polio de wereld uit'. Deze heeft tot doel om Indonesië binnen enkele jaren vrij te maken van besmetting van kinderverlamming of polio. Voor de sponsorloop zijn honderd basisscholen in Leiden en omge ving benaderd. Start en finish zijn op het sportpark de Leidse Hout, de starttijd is tussen 10.00 en 15.00 uur. De burgemeesters van Leiden, Leiderdorp, Oegst- geest, Rijnsburg, Warmond en Zoeterwoude zullen aanwezig zijn, terwijl vijf muziekkorpsen voor de muzikale omlijsting zor gen. Postduiven De postduivenvereniging De Rijnklievers hield een wedvlucht vanuit Troyes. Uitslag: 1 B. van Mil; 2 J. van Leyden3 H. v.d. Star; 4 J. v.d. Wal; 5 B. van Mil; 6 A. de Vries; 6 C. Kop; 8 J. Kok; 9,10 A. Honders. Ook LPC vloog vanuit Troyes. Uitslag 1,2,3,5 J. Staffeleu; 4 F. Gijsman; 6,8 P. de Haas; 7 v.d. Meer-Halewijn; 9 R Eijsackers; 10 W.L. Onstenck. P.V. De Zwaluw liet in Troyes evenmin verstek gaan. De uitslag van deze wedvlucht: 1,5,10 P. van Wissen; 2 H. v.d. Kooij; 3 G. van Leeuwen; 4 J. Rijsdijk; 6 P. de Jong; 7 comb. Aertssen; 8 P. van Leeuwen; 9 M. Heijne en zoon. Postzegels De postzegelvereniging De Postzegelvrienden houdt maan dag in restaurant Posthof aan de Wassenaarseweg een ruil-, con tact- en veilingavond. De zaal is vanaf 19.30 uur geopend ener is gelegenheid om de kavels van te voren te bekijken. regel niet aardt in een dichtbevolk te omgeving. Zij die aldaar wel een hond heb ben, hebben deze dan ook meestal als huisgenoot omdat het dier van wege de ruimte in huis moet ver blijven. Nu vind ik het uitermate vreemd dat iemand een huisgenoot zijn of haar behoefte op straat laat doen, laat staan om daarna het re sultaat daarvan niet op te ruimen. Het betalen van hondebelasting is geen vrijbrief voor het vervuilen van de straat met uitwerpselen, net zo min als het betalen van reini gingsrechten betekent dat allerlei vuil op straat kan worden gegooid, zoals steeds meer mensen doen, kinderen bij voorbeeld!! O zeker, er zijn ook "nette" men sen die hun honden hun behoefte in de goot laten doen, maar dan vaak tussen geparkeerde auto's. Als ik dan 's avonds iets uit mijn auto wil halen en ik met honde poep aan mijn schoenen binnen kom, wie reinigt dan mijn schoe nen en mijn vloerbedekking? Daar draai ik zelf voor op en dat als ge volg van andermans vuiligheid. Waarmee ik maar wil zeggen: ie dereen is verantwoordelijk voor zijn huisdieren en moet de rommel die zijn beest maakt, zelf oprui- Als goed alternatief zie ik het la ten poepen van de hond, uitslui tend voor de eigen huisdeur. Ik wed dat er dan snel wordt opge ruimd, wantje zou eens last met de buren krijgen. Ook kunnen bezoekers of de hondebezitter zelf er lekker in trap pen en het vuil aan de schoenen mee naar binnennemen. H. Mos President Kennedylaan 26 Oegstgeest Janson mag najaren touwtrekken in showroom LEIDEN - Garagebedrijf Janson mag na anderhalf jaar juridische touwtrekkerij toch de showroom aan het Levendaal gebruiken. Jan son zal nu een schadeclaim van en kele tienduizenden guldens bij de gemeente deponeren wegens ge derfde inkomsten en de kosten van de juridische procedures. Janson wilde anderhalfjaar gele den de showroom in gebruik ne men. De garagehouder had daartoe de voorpui van de bedrijfsruimte aan het Levendaal iets veranderd. Janson meende daarvoor geen bouwvergunning nodig te hebben. De gemeente was een andere me ning toegedaan en dreigde de showroom met behulp van de ster ke arm te ontruimen. Tegen deze 'aanschrijving poli- tiedwang' is Janson in beroep ge gaan. De commissie beroep- en be zwaarschriften stelde hem in het gelijk en adviseerde het college van B en W de aanschrijving in te trekken. Het college heeft dit ad vies opgevolgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 15