Militairen bepalen macht president Honduras "Bedekte kritiek op ■houding Roemenië Gorbatsjov aan Ceausescu Barbie 'desnoods met geweld in rechtszaal' Ontslag voor premier en ministers Z.-Korea Israëlische president schaamt zich Geweld in India eist vele levens 'Nederlandse marine naar Golfgebied niet zinvol' )INSDAG 26 MEI 1987 BOEKAREST (AP) - Sowjet-leider Michail Gorbatsjov heeft gisteren tijdens zijn eerste aan Roemenië, een traditioneel moeilijke bondgenoot, in een toost die de koele ken' (^betrekkingen tussen Moskou en Boekarest weerspiegelde, bedekte kritiek geuit op de bilaterale samenwerking van beide landen. LYON (GPD) - Klaus Barbie zal vandaag opnieuw in de rechtszaal van Lyon verschijnen, waar hij te recht staat wegens 'misdaden te gen de mensheid'. President Cerdini van het Hof in Lyon verklaarde gisteren dat Bar bie opnieuw yi de beklaagdenbank zal moeten verschijnen, 'en zo no dig met geweld' voor het geval hij weigert goedschiks te gaan. Dat was gisteren de verrassing, toen de derde week van het proces tegen de nazi-beul was ingegaan. Barbie had al op de derde pro cesdag laten weten dat hij niet meer wenste te verschijnen omdat hij als 'Boliviaan' in '83 wederrech telijk aan de Franse justitie zou zijn overgegeven. Sindsdien had het proces zich buiten zijn aanwezig heid ontrold. De president had eerdere verzoe- de advocaat-generaal Pier- Truche van de hand gewezen. Ditmaal echter kreeg Truche zijn zin. In de getuigenbank stond gis- teren onder anderen de schrijver André Frossard, een van de zeven overlevenden van de zogenaamde 'jodenbarak' in de gevangenis van Montluc. Barbie had zijn bijnaam 'de sla ger van Lyon' voor een belangrijk deel verdiend met de gruwelijkhe den die hij in deze gevangenis van Lyon met zijn slachtoffers had uit gehaald. Getuige Frossard en een tweede getuige die gisteren optra den verkeerden in de uitzonde ringspositie dat ze tijdens de voor bereiding van het proces niet met Barbie geconfronteerd waren ge weest. Het sprak dan ook vanzelf dat ze deze confrontatie alsnog eis ten. Ditmaal gaf president Cerdini toe. Frossard vertelde over de gruwe lijkheden in de jodenbarak, en ver klaarde te getuigen uit naam van al degenen die hij om zich heen on der de vreselijkste omstandighe den had zien sterven. In de joden barak werden de joden samenge bracht die de eerste 'verhoren' van Barbie nog hadden overleefd. „We waren kadavers die toestemming hadden nog voort te leven", aldus Frossard, die meende wellicht de enige nog levende getuige te zijn van wat er zich allemaal had afge speeld. De Roemeense leider Nicolae Ceausescu, die openlijk kritiek heeft uitgeoefend op de binnen landse hervormingen waartoe Gor- fbatsjov in de Sowjet-Unie het i op enkele van Gorbatsjovs maatre gelen om het opzetten van particu liere bedrijven te bevorderen en geen teken heeft gegeven dat hij bereid is in zijn land de strikte con- tiatief heeft genomen, noemde de trole over de media en de kunsten kwestie nauwelijks in zijn 20 r ten durende tafelrede bij een diner dat ter ere van Gorbatsjov werd ge geven. Ceausescu beperkte zich ertoe op te merken dat Roemenië het nieuwe beleid in de Sowjet-Unie met belangstelling op de voet volgt en Gorbatsjov ook in de toekomst succes wenst. In de Roemeense staatsmedia is aan het bezoek relatief weinig aan dacht besteed in een kennelijke poging geen verwachtingen te op te geven. Ceausescu zei dat Roemenië zich bewust is van inspanningen „de Sowjet-maatschappij te reorgani seren, de democratie verder tot ontwikkeling te brengen". „Gorbatsjov kreeg gisteren een uitgebreid ceremonieel welkom, met bont uitgedoste en vlaggetjes wuivende mensen. Het was alsof de dagen herleefden van Leonid Brezjnjev. Duizenden jongeren in folkloristische kostuums, tieners blauwe en gouden pakken wekken bij Roemeense burgers die de Jeugdformatie voor de Verdedi ging van het Land, schreeuwden een „hoera" en „Ceausescu, Gor batsjov". Ondanks de geschillen blijft Roemenië in grote mate afhanke lijk van de Sowjet-Unie vanwege de stevige handelsbetrekkingen. De handel tussen beide landen steeg afgelopen jaar met 25 procent tot een hoogte van 16 miljard gul den. Olie-importen verdrievoudig den tot 6,3 miljoen ton. Een deel van de importen wordt betaald met voedingsmiddelen wat er vaak ge noeg toe leidt dat Roemenië te kampen heeft met lege schappen in de winkels. nbuvu De Roemenen worden slechts op te verbeteren zullen we beperkte schaal over de hervor- moeten nüngen in de Sowjet-Unie geïnfor meerd. Normaal gesproken is er slechts twee uur per werkdag tele visie en dan is er veel aandacht voor Ceasescu en het binnenlands batsjov zich bedekt kritisch uit beleid. Voor Gorbatsjovs bezoek streven naar het soort hervormin gen dat Gorbatsjov tracht door te voeren in de Sowjet-Unie. In Moskou meldde de Russische televisie dat Gorbatsjov in ge sprekken met Roemenen had ge zegd dat iedere natie „problemen" kent die moeten worden bespro ken. De Roemeense televisie zond Gorbatsjovs opmerkingen niet uit. Sowjet-diplomaten in Boekarest zeiden dat Gorbatsjov primair had gesproken over de situatie in de Sowjet-Unie en slechts indirect over Roemenië en andere landen. Gorbatsjov verklaarde tegenover de menigte dat de betrekkingen met Roemenië „goed zijn, maar teneinde moeten werken, zullen nadenken". BOEKAREST -Sowjet-leider Michail Gorbatsjov maakt opgewekt een dansje met een Roemeense tijdens zijn oezoek aan Roemenië. Rechts achter hem kijkt president Ceausescu enigszins zuur toe. (foto apj over de samenwerking tussen de Sowjet-Unie en Roemenië, door op te merken dat die op sommige punten „zwak ontwikkeld" is. De Kremlin-leider toonde onbewogen gelaat tijdens de toe- werd de uitzendtijd uitgebreid de aankomst direct uit te zenden. Sowjet-kranten zijn in Roemenië niet te krijgen. Een Hongaarse ver slaggever die vanuit Moskou aan kwam in Boekarest om de reis van Buitenland kort spraak van Ceausescu, die in het Gorbatsjov te verslaan, moest recente verleden kritiek heeft geuit Hongaars economisch weekblad bij de douane achterlaten. Bewoners in Boekarest kunnen wat opvangen over de ontwikke lingen in de Sowjet-Unie door af te stemmen op de Bulgaarse televi sie. In het noorden van het land wordt intensief naar de Russische televisie gekeken. Buitenlanders die in de Roe meense hoofdstad wonen, zeggen dat hun contacten met Roemenen zorgvuldig in de gaten worden ge houden en dat het moeilijk is om vast te stellen wat de modale Roe meen vindt van Gorbatsjov. Voorzichtig kan echter worden gesteld dat vele Roemenen de her vormingen van Gorbatsjov toejui chen. Onder Ceausescu zijn even wel nauwelijks radicale verande ringen te verwachten. JERUZALEM/TEL AVIV (AFP/Rtr) - President Chaim Ilerzog van Israël heeft giste ren gezegd zich te schamen voor de binnenlandse veilig heidsdienst Sjin Beth. De dienst kwam zondag opnieuw in opspraak, nadat het Hoogge rechtshof de straf had gewij zigd van een 32-jarige islamiti sche luitenant van het Israëli sche leger, die een gevangenis straf van 18 jaar uitzat. De man is inmiddels vrijgelaten. De Israëlische luitenant Izat Nafsu zat reeds zeven jaar ge vangen. De Sjin Beth, zo bleek zondag, had hem gedwongen tot de bekentenis van verraad en spionage. President Herzog verklaarde hierop dat sprake was van „onvergeeflijke on rechtvaardigheid", waarvoor hij zich zei te schamen. De Is raëlische premier Izaak Sjamir daarentegen nam de Shin Beth in bescherming. Volgens hem gaat het om „helden" die „hei lig werk" verrichten. Het Hooggerechtshof uitte zondag zware kritiek op de werkwijze van de binnenlandse veiligheidsdienst. Volgens het Overstromingen Enkele gebieden in Somalië zijn de afgelopen twee weken getroffen door zware regens, waardoor ste den en dorpen in het midden en noordwesten van het land onder water zijn komen te staan. Daarbij zijn duizenden stuks vee verdron ken. De veestapel was ai enorm uit gedund door de langdurige droog te die aan de regens voorafging. Bescherming Ministers en staatssecretarissen van binnenlandse zaken uit de twaalf landen van de Europese Ge meenschap hebben gisteren in Brussel de eerste stappen gezet op weg naar een Europese Bescher ming Bevolking. Deskundigen uit de diverse landen gaan nu overleg gen of het mogelijk is een alarm nummer in te stellen dat in alle EG-landen hetzelfde is. Aanleiding voor de instelling van een dergelijk instituut is de ramp'met de veer boot de Herald of Free Enterprise waarbij er onvoldoende mogelijk heden waren om internationaal sa men te werken op het gebied van hulpverlening. Veroordeling Dominee Arnold Stofile, een lei der van de anti-apartheidsorgani satie Verenigd Democratisch Front (UDF) is gisteren veroor deeld tot 11 jaar gevangenisstraf. De 42-jarige Stofile stond in het NEW-DEHLI - Een gewapende militair houdt in de Indiase hoofdstad zwarte thuisland Ciskei terecht op New Dehli toezicht, terwijl mensen zich voor een vrachtwagen verdringen beschuldigingen van terrorisme en om levensmiddelen te bemachtigen. (foto epai hulpverlening aan het verboden -- Afrikaanse Nationale Congres. Stofile's broer, Linda Michael, kreeg acht jaar cel en een andere verdachte, Nelson Ndlela kreeg 15 jaar. Storing De Sowjet-Unie is opgehouden met het storen van de uitzendingen van de Voice of AmericaDit is een door de Amerikaanse regering ge financierde propagandazender die dagelijks op het buitenland gerich te programma's verzorgd in onder meer de Russische taal. Directeur Wick van het regeringsbureau in Washington zei in een reactie dat hij ervan uit gaat dat het besluit is genomen in het kader van Gorbats jovs politiek van 'glasnost', die meer openbaarheid moet brengen. Stilgelegd Een van de kerncentrales in het Belgische plaatsje Tihange is op last van de directie tijdelijk stilge legd nadat er problemen zijn gere zen met apparatuur. De directie liet weten dat er geen stralingsge vaar was als gevolg van het manke ment. Een functionaris van de cen trale zei dat er een buis in een van drie generatoren van de Tihange 2 moet worden vervangen en dat de kerncentrale een week stil blijft liggen. Hof zouden met behulp van geestelijke en lichamelijke pressie, die grenzen aan marte ling, valse verklaringen van verdachten worden verkregen. De beschuldigingen van het Hooggerechtshof inzake Izat Nafsu komen overeen met vaak geuite klachten van Palestijnse gevangenen. In Israël worden veroordelingen in strafzaken die veiligheidsaangelegenhe den betreffen voor meer dan 90 procent gebaseerd op „beken tenissen" van verdachten. Sjamir zei gisteren dat zijn re gering verdere „excessen" van de Sjin Beth zal trachten te voorkomen. Maar de eerste-mi- nister gaf tevens het belang van de veiligheidsdienst aan. De Sjin Beth voert volgens hem een „vitale oorlog" tegen het terrorisme in zijn land. De pre mier is overigens zelf een voor malig deskundige op het ge bied van contra-spionage. Vorig jaar juni kwam de Sjin Beth eveneens in opspraak. Het hoofd van de organisatie, Avraham Sjalom, moest aftre den nadat bekend was gewor den dat hij de moord door zijn agenten op twee Palestijnen had verzwegen. De Palestijnen hadden in april 1984 een Israëli sche bus gekaapt. Na hun ar restatie werden zij door hun on dervragers doodgeslagen. Pre sident Herzog heeft later Sja lom en tien van zijn medewer kers van rechtsvervolging ont slagen. Israëlische kranten noemen de jongste uitspraak van het Hooggerechtshof vernietigend voor het imago van de Sjin Beth. Het hof heeft het ministe rie van openbare zaken ver zocht maatregelen te nemen die voor eens en altijd een ein de moeten maken aan dergelij ke praktijken. Daarmee is in middels op last van premier Sjamir een begin gemaakt door een commissie van onderzoek in te stellen. SEOUL (AP) - President Chun Doo Hwan heeft vandaag het ontslag van zijn premier en zeven minis ters ingewilligd. De betrokkenen namen met het indienen van hun ontslag de verantwoordelijkheid op zich voor de marteldood van een student bij verhoor in een poli tiecel. De dood heeft in Zuid-Korea grote publieke verontwaardiging losgemaakt. Een regeringswoordvoerder ver klaarde dat premier Lho Shin- yong was afgetreden, samen met de vice premier en de ministers van financiën, binnenlandse zaken en justitie, de procureur generaal, het hoofd van de nationale veilig heidsraad en een onderminister van justitie. Aanvankelijk boden alle 26 leden van het kabinet hun ontslag aan. Voor de teruggetreden kabi netsleden zijn onmiddellijk ver vangers benoemd, allen volgelin gen van de politiek van president Chun. Van de nieuwe regering worden dan ook geen ingrijpende beleidswijzigingen verwacht. De afgelopen dagen werd reeds druk gespeculeerd over wijzigin gen in de regering en Chun's De mocratische Gercchtigheidspartij in een poging een einde te maken aan toenemende onrust over de ge welddadige dood van een student tijdens een politieverhoor in janua ri. In deze zaak werden indertijd slechts twee politiemensen in staat van beschuldiging gesteld. Verle den week ontstond een nieuwe golf van protest tegen vermeende initiatieven van de hoogste politie ke leiders om de affaire in de doof pot te stoppen. Na die protesten werd nog eens een aantal politie functionarissen onder arrest ge plaatst en moesten vijf hoge poli- tie-ambtenaren zich een verhoor laten welgevallen. De nieuwe premier wordt de 69- jarige Lee Han Key, een jurist die vrijwel onbekend is in de politiek. De politieke macht van de premier in Zuid-Korea is zeer beperkt. Alle macht ligt bij de president die het alleenrecht heeft bij de samenstel ling van de regering. Leiders van de politieke opposi tie vinden de regeringswijziging onvoldoende en dringen aan op het terugtreden van de voltallige rege ring. Naar hun oordeel heeft de re- gering nog altijd geen opening van zaken gegeven over de omstandig heden waaronder de student om het leven is gekomen. De 21-jarige student, Park Chong Chui, overleed op 14 januari terwijl hij werd ondervraagd door de poli tie. De zaak leidde tot grote op schudding en verontwaardiging. Twee agenten werden aangeklaagd en de toenmalige minister van bin nenlandse zaken moest samen met het hoofd van de nationale politie aftreden. Vorige week werd op nieuw olie op het vuur gegooid door een groep katholieke geeste lijken die aanvoerde dat de waar heid niet volledig was onthuld. BRUSSEL (GPD) - Minister van buitenlandse zaken Van den Broek staat zeer gereserveerd tegenover een eventuele rol van de Neder landse marine bij het garanderen van de veiligheid van de scheep vaart in de Perzische Golf. De mi nister vindt het nog veel te vroeg om daarover te speculeren. Hij reageerde daarmee gisteren in Brussel op uitlatingen van de Amerikaanse minister van defen sie Weinberger. Die suggereerde dit weekeinde dat de NAVO-bond- genoten zouden kunnen worden ingeschakeld bij het beveiligen van de scheepvaartroutes in de Golf. Na de beschieting door Irak van het Amerikaanse oorlogsschip 'Stark', vorige week, hebben de Amerikanen hun aanwezigheid in de Perzische Golf opgevoerd. Bo vendien zullen Koeweitse olietan kers onder Amerikaanse vlag gaan varen, om optreden tegen aanval lers makkelijker te maken. Van den Broek zei gisteren 'geen reden te hebben om aan te nemen dat een Nederlandse assistentie in de Golf de veiligheid daar zal be vorderen'. Maar als een beroep op Nederland wordt gedaan, 'dan zul len we dat bekijken', zei de be windsman. ADVERTENTIE NEW DELHI (DPA-UPI) - Het do dental als gevolg van de gevechten tussen moslims en hindoes in de Indiase steden Meeroet en New Delhi is boven de honderd geko men. Het Indiase persagentschap UNI meldde gisteren dat in twee rivieren de verminkte lijken zijn aangetroffen van in totaal 34 mos lims. Aangenomen wordt dat zij om het leven zijn gekomen bij een bloedbad dat zondagavond in een islamitische wijk van Meeroet is aangericht. Sinds het begin van de gevechten tussen hindoes en mos lims, een week geleden, zijn meer dan 110 mensen om het leven ge komen. Noch uit het oude stadsgedeelte van de hoofdstad New Delhi noch uit Meeroet (50 kilometer ten noordwesten van de Indiase hoof- stad) zijn gisteren ernstige ongere geldheden gemeld. In bijna alle de len van de noordelijke industrie stad Meeroet is een uitgaansver bod van kracht. Sinds gisteren zijn in de miljoenenstad drie bataljons van het Indiase leger gestatio neerd, om verdere onrust zoveel mogelijk te voorkomen. In Ghazia- bad, in de buurt van Meeroet, zijn een islamitische moeder en haar zoon door een groep hindoes dood gestoken. Hun lijken werden ver brand. Behalve de meer dan 100 dodelij ke slachtoffers zijn in de twee In diase steden ruim 250 mensen ge wond geraakt. Ook zijn ongeveer 2.600 mensen gearresteerd op ver denking van moord, rebellie en het negeren van uitgaansverboden. Een groot aantal winkels, huizen en wagens zijn door brand ver woest. De spanningen tussen hin does en moslims barstten vorige week maandag in gewelddadighe den uit. De directe aanleiding was een persoonlijk geschil tussen een moslim en een hindoe, dat uitliep op moord op de hindoe. Premier R^jiv Gandhi heeft zijn grote ongerustheid uitgesproken over de uiterst gespannen sitautie tussen moslims en hindoes in zijn land. De ongeregeldheden begon nen slechts enkele dagen nadat de premier soldaten had ingezet in de deelstaat Punjab, waar extremisti sche sikh-gelovigen een eigen staat trachten af te dwingen. Eerder had Gandhi Punjab als gevolg van he vige onlusten onder centraal gezag geplaatst. LAATSTE TREIN GEHAALD, MIJN FIETS VERTROKKEN ASSA veiligheidsslot. Goedgekeurd door de Stichting ART (vertegenwoordigd door ANWB. RAI. TBBS en IW-TNO). In kombmatu ■net ASSA fietskabel, dubbel ilig. dubbel io sleik. (gFP MEXICO STAD - „Een klein, arm land als het onze kan niet waardig zijn". José Azcona, de witgrijze president van Honduras die mo menteel voor een bezoek van enke le dagen in Nederland is, is een man van markante uitspraken. En Honduras is een land van pure ar moede, dat gebukt gaat onder de permanente aanwezigheid van honderden Amerikaanse soldaten en duizenden anti-Sandinistische Contra's. Azcona is sinds vorig jaar januari door Rob Sprenkels aan de macht. Voor het eerst sinds meer dan 25 jaar volgde een burger een burgerpresident op. Tijdens het bewind van zijn voorganger, de kleurrijke en corrupte Roberto Suazo Cordoba, kregen zowel het Hondurese leger als de Amerika nen steeds meer vingers in de pap. De als ingenieur opgeleidde Az cona heeft daar niets aan kunnen veranderen. De 60-jarige president heeft in eigen land maar bitter wei nig te zeggen. Alle belangrijke be slissingen moeten eerst door de door militairen overheerste Natio nale Veiligheidsraad worden goed gekeurd. En voordat de zaken daar wor den besproken is er meestal al overleg gepleegd met de Ameri kaanse ambassade in Tegucigalpa, een vesting waar meer diplomatiek personeel vertoefd dan op de am bassade van de Verenigde Staten in Moskou. Armoede Honduras telt amper 4,3 miljoen inwoners en is na Haïti het armste land van het westelijk halfrond. Twee van de drie Hondurezen le ven onder erbarmelijke omstan digheden. Driekwart van de President Azcona Honduras, klein en arm - (foto ap> beidsactieve bevolking is volledig nf „Bruins in de hoofdstad Tegucigalpa of gedeeltelijk werkloos. En dan drie miljoen Hondurezen zijn praktisch gesproken analfabeet Toch heeft het land voor de Ame rikanen de functie van hun „oren en ogen" in Midden-Amerika. Ze hebben ultra-moderne radarappa- ratuur opgesteld op heuvels nabij het Tijger-eiland in de strategische Fonseca. De door de Amerikanen gebouw de luchthaven van Palmerola, zo'n 60 kilometer ten noord-westen van Tegucigalpa, zou volgens bewerin gen van hoge Amerikaanse militai ren binnen 24 uur kunnen worden omgetoverd in de controle-post voor een eventuele Amerikaanse invasie in Midden-Amerika. Sinds Washington in 1981 Hon duras uitkoos als springplank voor Midden-Amerika hebben de Ame rikanen al bijna 1,5 miljard dollar in het land gestoken. Maar behalve het Hondurese leger en een hand jevol corrupte politici en zaken mensen is niemand in het land daar beter van geworden. Integen deel zelfs. Met de Amerikaanse mariniers zijn tal van nieuwe geslachtsziek ten het land binnen gekomen. Co- mayagua, ooit de hoofdstad van de Middenamerikaanse republiek, is vanwege de nabijheid van Palme rola, zeg maar het Amerikaanse hoofdkwartier, omgetoverd in een lokatie waar bordelen en aids hoogtij vieren. Reagan-city Reagan-City. Klein-Nicaragua. Tal van steden nabij de grens met Nicaragua zijn door de daar alom aanwezige Contra's omgedoopt. Meer dan 30.000 lokale boeren zijn al voor het oorlogsgeweld ge vlucht. Koffieplanters klagen er over dat ze niet kunnen zaaien of oogsten en hebben plannen om de rekening bij Washington in te die- Als het aan Azcona ligt zoüden de Sandinisten in het buurland Ni caragua morgen worden gewipt. De Hondurese president, die zich in eigen land voortbeweegt in een zwaar geëscorteerde zwarte Lin coln, een „persoonlijk geschenk" van president Reagan, gelooft niet dat het mogelijk is om op vreedza me voet samen te leven met de Sandinisten. Daar komt bij dat zolang de San dinisten in Nicaragua aan de macht zijn, Honduras met de Con tra's zit opgescheept. Vandaar dat Azcona zich verzet tegen de vre desplannen van Contadora en die van de Costaricaanse president Os car Arias. Vlak voor zijn vertrek naar Ne derland werd de Hondurese presi dent geconfronteerd met een pro test van tienduizenden landloze boeren. Alle afdelingen van het Na tionale Landbouw-Instituut wer den bezet en ook zo'n 30.000 hecta re grond. Vier boeren raakten gewond toen een grootgrondbezitter in de noordelijke provincie Yoro zijn ei gendommen met een buks pro beerde te verdedigen. Na een mis lukte dialoog met de boeren leek Azcona op het punt te staan om het leger in te zetten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 5