Procureurs
kraken plan
euthanasie
'Sportpret vaak al in
kinderjaren vergald'
WDM: machtsmisbruik in
kazerne schering en inslag
Slavenburg-topman
geeft hoorcollege
Weer grote
gifbelt in
Nijmegen
Ziekenfondsen dreigen
specialisten met rechter
Kruip door, sluip door in Zweden
Teus Kamphorst over terugloop
',EI ZATERDAG 23 MEI 1987
PAGINA 3
Met het voorstel van het kabinet
*no om in de wet vast te leggen welke
medische handelingen niet onder
euthanasie moeten worden ver-
lri staan, wordt volgens de pg's 'een
onwenselijk geachte fictie' in het
Wetboek van Strafrecht vastge-
net legd. Het kabinet wil wettelijk
se" vastleggen dat bijvoorbeeld het
staken van een medisch zinloze be
handeling, niet onder euthanasie
moet worden verstaan.
Vooral het voorstel om pijnbe-
10ë strijding die de dood tot bijko-
1"' mend gevolg heeft, niet strafbaar
j*3" te stellen, is de pg's in het verkeer-
'*e de keelgat geschoten. "Bepaalde
in vormen van actieve euthanasie
lar zouden via de voorgestelde defini-
tiebepaling aan strafrechtelijke
toetsing kunnen worden onttrok-
ken", schrijven zij in hun advies.
Op grond daarvan hebben zij be-
"K" zwaar tegen het opnemen van een
?e dergelijke bepaling in de wet. Bó-
IS" vendien vinden de pg's een derge-
lijke bepaling overbodig, omdat
ae nog nooit strafvervolging is inge
steld tegen een arts die grote hoe-
veelheden pijnstillende middelen
*e had toegediend, om het lijden van
jP de patient te verlichten, maar
le waardoor de patient tenslotte wel
j1 overleed. Dus, vinden zij, is uit
1_ oogpunt van rechtshandhaving
n zo'n bepaling niet nodig.
Tenslotte voelen de pg's er niets
;- voor artsen te verplichten de ver-
n klaring van overlijden, in geval van
it euthanasie, naar de gemeentelijk
n lijkschouwer te zenden. "Dat bete-
r kent dat de arts verplicht wordt om
ti zelf aangifte te doen van het door
hem begane strafbare feit. Deze
e verplichting staat op gespannen
voet met het beginsel dat een ver
dachte niet verplicht is om actief
aan zijn eigen veroordeling mee te
werken", aldus de pg's.
Blij
D66 is verheugd over het advies.
Volgens kamerlid Kohnstamm, die
de 'verdediging' van het initiatief
wetsvoorstel over euthanasie van
Wessel-Tuinstra heeft overgeno
men, concludeert dat het advies
duidelijk maakt dat zorgvuldige
wetgeving op basis van het advies
van de Raad van State (het wets
voorstel van het Kabinet volgt in
hoofdlijnen het advies van de Raad
van State) geen begaanbare weg is.
PvdA, WD en CDA zijn uiterst
terughoudend in hun reacties. De
PvdA ziet geen aanleiding te reage
ren, temeer daar woordvoerster
Haas-Berger in het buitenland ver
keert. De WD wil het advies gron
dig bestuderen. Het CDA zegt met
belangstelling kennis te hebben
genomen van de brief. "Daar de
CDA-fractie ook betekenis hecht
aan dit oordeel, wacht zij de reactie
van de regering met belangstelling
af'.
Premier Lubbers gaf daar giste
ren snel gehoor aan. Hij stelde in
een reactie dat er geen nieuwe si
tuatie is ontstaan. Er worden ver
schillende adviezen verstrekt, van
uit verschillende invalshoeken. Dit
is er één van, aldus Lubbers na af
loop van het kabinetsberaad.
De minister-president zei dat het
nu eerst aan de minister van justi
tie (Korthals Altes, WD) is om op
het advies te reageren. Lubbers zei
wel dat het advies door het kabinet
zal worden meegewogen. Hij zei
verder dat mag worden verwacht
dat het kabinet probeert eruit te
komen vóór het zomerreces van de
Tweede Kamer, dat op 3 juli be
gint.
UTRECHT (ANP) - Volgens de
soldatenvakbond WDM is inti
midatie en machtsmisbruik door
leidinggevenden in Nederlandse
kazernes eerder regel dan uitzon
dering. Om de discipline en orde
er meteen goed in te hebben,
wordt uit de groep nieuwkomers
een zwart schaap gekozen dat
voor onbenulligheden zeer zware
straffen krijgt, aldus WDM-
voorzitter De Vey Mestdagh.
Hij berichtte gisteren over een
soldaat in de Willem I Kazerne in
Den Bosch die van zijn kapitein
28 dagen verzwaard arrest kreeg
omdat hij onder meer zijn kastje
niet had afgesloten en zo aanlei-
Iedereen kent ze wel, die va
ders langs de lijn die hun
zoontjes naar (betere) pres
taties schreeuwen op het
voetbalveld. Zij vragen zich
kennelijk niet af of ze daar
mee misschien niet de lol in
het spel bederven. Teus
kamphorst deed dat wel,
maar daar is hij dan ook so
cioloog voor. Hij zocht in
opdracht van de stad Rot
terdam naar de oorzaken
van het verschijnsel dat zo
veel mensen zomaar stop
pen met hun sport.
Zijn conclusie: wie alleen
sport om te winnen of om
het geld, stopt er vroeg of
laat mee. Alleen degenen
die al in hun jeugd echt ge
motiveerd zijn en alleen om
het sporten zelf hun best
doen, blijven er hun hele le
ven continu mee bezig. Hele
jonge kinderen moet je
daarom hun gang laten
gaan en vooral niet te veel
sturen.
door
Kees Haakman
In tegenstelling tot wat gebruike
lijk is bij een sociologisch onder
zoek bekeek Teus Kamphorst niet
de situatie in het hier en nu; hij
stelde een aantal Rotterdammers
vragen over hun verleden en
vroegste jeugd. "Want daar blijkt
nu juist de oorzaak te zitten van het
op latere leeftijd stoppen met
sport", aldus de Utrechtse socio
loog en vrije-tijdsdeskundige.
"Een kind is van nature geïnte
resseerd in alles, dus ook in sport.
Het is intrinsiek gemotiveerd, zo
als dat in sociologische termen
heet. Maar die motivatie kan ge
makkelijk worden vernietigd en
dat gebeurt. Bijvoorbeeld door
kinderen veel te vroeg naar een
sportclub worden gestuurd. Daar
worden ze niet met rust gelaten,
krijgen begeleiding. Dat is ver
keerd. Een groepje pupillen van
een jaar of acht, negen loopt in een
kluitje over het veld. Nu moeten ze
verspreiden van de sportleraar. Ze
worden afgeremd in hun natuurlij
ke gedrag, komen innerlijk in ver
zet en wat je ziet is dat deze kinde
ren later vaak een hekel aan sport
krijgen. Als je er later mee begint,
zeg op hun twaalfde of dertiende
jaar, dan zijn ze er meer aan toe,
ontdekken ook zelf dat bij voor-
ding had gegeven tot diefstal.
Ook miste hij een knoop van zijn
broek.
Op een oefening had de soldaat
zijn tentstokken niet meegeno
men omdat de luitenant had ge
zegd dat ze in een voertuig zou-
beeld verspreiden betere resulta
ten oplevert".
Schadelijk voor die intrinsieke
motivatie is volgens Kamphorst
ook het belonen van de prille
sportprestaties met cijfers en pun
ten. "Daardoor sporten ze al gauw
alleen voor die beloning en als dat
wegvalt, bijvoorbeeld doordat ze
van school af gaan, zullen 'ze haast
nooit meer echt plezier krijgen in
het sporten, louter om de bezig
heid zelf. Of ze spelen alleen om te
winnen. Dat gaat goed zolang er
wordt gewonnen. Maar worden de
eerste nederlagen geleden dan is
het snel over en meestal voor
goed".
Kamphorst ontdekte dat de kans
op stoppen toeneemt naarmate de
den slapen. Zijn mitrailleur ten
slotte, had hij niet in maar onder
zijn slaapzak liggen, aldus De
Vey Mestdagh. Volgens de
WDM-voorzitter zijn de klach
ten van de soldaat over zijn ar
rest afgewezen omdat hij dat in
motivatie om te sporten meer ex-
trensiek is, dus afhankelijk van
factoren van buitenaf. Sport je bij
voorbeeld alleen om te winnen, of
omdat vrienden je overhalen om
mee te doen, of omdat het sport
veld is lekker dicht in de buurt,
dan zul je al gauw stoppen als die
factoren wegvallen. Bedrijfje daar
entegen sport om bijvoorbeeld met
jezelf te wedijveren, en zie je je te
genstanders meer als medestan
ders met wie (in plaats van tegen
wie) je sport, dan gaan je er je hele
leven mee door.
Kamphorst: "Neem mijzelf als
voorbeeld. Mijn ouders waren mid
denstanders, hadden weinig tijd
voor mij. Ik kon dus gewoon mijn
gang gaan en leerde voetballen op
het weekeinde had moeten aan
melden.
Een soldaat in de Isabella Ka
zerne in Den Bosch wordt vol
gens de WDM door sommige
kaderleden aangesproken met
'poep' omdat hij een donkere
straat, zonder al jong gestuurd te
worden. Ik heb allerlei sporten
beoefend en altijd het doen 'an
sich' leuk gevonden, niet om het
winnen of om de cijfers. Nu sport
ik nog steeds, omdat ik mij niet af
hankelijk heb gemaakt van die fac
toren van buitenaf'.
"Ouders sturen hun kinderen
veel te vroeg naar een sportvereni
ging. Vaak doen ze dat omdat ze
zelf vroeger hebben gesport of
graag hadden gesport. Maar ze
overschatten hun kinderen vaak.
Die zijn gewoon nog te jong. Het
zelfde gebeurt met kinderen die te
vroeg meegenomen worden naar
een restaurant. Die ouders denken
dan, je kan er niet vroeg genoeg
mee beginnen. Nu is gebleken dat
huidskleur heeft. Deze man moet
nu elke ochtend om vijf uur op
staan en wordt uit bed geholpen
door de wachtcommandant en
een hond. Volgens de WDM zijn
dit soort straffen strikt verboden.
Zij heeft contact opgenomen met
de landmachtstaf die de zaak zal
uitzoeken. De 'poep-roepende'
commandant heeft inmiddels
verklaard dat zijn opmerkingen
zeker niet discriminerend zijn
bedoeld, aldus De Vey Mest
dagh.
Een woordvoerder van Defen
sie zei desgevraagd dat hij 'het
totaal overbodig vindt om op dit
soort rare verhalen te reageren'.
juist de kinderen die te vroeg mee
uit eten werden genomen, later
minder vaak buiten de deur zullen
eten".
Sportleraren zouden hun didac
tische methoden moeten verande
ren, meent Kamphorst. "Ik wil
geen beschuldigende vinger uitste
ken maar de sportleraar vernielt
een hoop. Het begint al bij het sa
menstellen van de partijtjes. De
kinderen 'poten', er blijven altijd
een paar over, die of helemaal niet
of het laatst worden gekozen. Zo'n
jochie krijgt een bloedhekel aan
sport, kan er zelfs trauma's aan
over houden. Daar zou een leraar
juist begeleidend moeten optre
den. Die hangt ook vaak de bink
uit, beloont de beste met schou
derklopjes en vindt de minderen
geen blik waardig. Er komt soms
ook een soort zelfbevrediging in
het spel. De leraar wil de jongetjes
graag laten zien hoe goed hij wel
kan koppen of zoiets, stimuleert de
kinderen op te scheppen en met el
kaar te wedijveren".
Het jeugdsportbeleid verande
ren is moeilijk. Sportverenigingen
krijgen subsidie naar het aantal le
den, niet volgens kwalitatieve nor
men zoals Kamphorst aanbeveelt.
De verenigingen doen hun uiterste
best de kinderen zo vroeg mogelijk
binnen te halen, terwijl dat nu juist
niet goed is. "Het boekje 'Sportge-
drag en levensloop', dat een sa
menvatting van het onderzoek be
vat, wordt gelukkig al gelezen door
sportscholen. Binnen het gezin is
het moeilijker de mentaliteit te ver
anderen. Pa kan wel graag willen
dat Jantje schitterend voetbalt, zo
dat hij trots aan de zijlijn kan staan,
Jantje moet het in de eerste plaats
wel zelf leuk vinden, anders gaat
hij er later echt niet mee door".
Werken
Kamphorst raakt er steeds meer
yan overtuigd dat die intrinsieke
motivatie niet alleen voor sport
geldt maar ook op werk en werk
loosheid van toepassing is. "Ik ben
nu aan een onderzoek bezig waarin
ik het verband zal trachten aan te
tonen tussen de motivatie om te
werken en hoe het nu gaat met ie
mand die in de vut zit of met pen
sioen is gegaan. Als hij alleen
werkte om het geld, of om een
compliment van zijn superieuren,
komt hij nu in moeilijkheden om
dat hij nooit heeft geleerd werken
zelf te waarderen, en er voldoening
uit te putten. Grote kans dat zo ie
mand zich al gauw rotverveelt, om
dat nu de complimenten en de be
loning ontbreken. Ik vind mijn
werk fijn om te doen, doe het niet
voor de centen of de complimen
tjes. Ik vind het zo prettig dat ik
ook andere dingen ernaast doe,
ook louter uit belangstelling daar
voor. Ik doe die dingen omdat ik
van binnenuit, intrinsiek dus, ge
motiveerd ben".
'Kabinetsvoorstel past niet in wet'
jez^DEN HAAG (GPD/ANP) - De procureurs-generaal bij de
ig8|gerechtshoven hebben een vernietigend commentaar uit-
r cl. gebracht over de euthanasievoorstellen van het kabinet en
geli het advies van de Raad van State daarover. Juridisch vin-
"t®®den zij de voorgestelde bepalingen ondeugdelijk en niet
passen in de systematiek van onze strafwetgeving.
'Justitie weet niets van banken'
ROTTERDAM (ANP) - "Deze hele
zaak had voorkomen kunnen wor
den wanneer het openbaar minis
terie veel meer had gestudeerd op
het bankgebruik". Aldus gisteren
de 65-jarige ex-directeur en hoofd
van de binnenlandse kredietverle
ning van Slavenburg's Bank voor
de rechtbank in Rotterdam. Op de
vijfde dag van het tegen drie voor
malige topfunctionarissen van het
bankconcern, die ervan worden
verdacht dat zij de zwartgeldprak-
tijken van de bank leidden, werd
het verhoor van de ex-directeur
voortgezet. Dat kwam neer op een
vraag- en antwoordspel tussen de
directeur en zijn raadsman aan de
hand van voorgetypte vragenlij
sten.
Ze liepen puntgewijs en uitvoe
rig de dagvaarding af, waarbij zij
de kredietverlening aan de onroe-
rend-goedhandelaren F S Pro
perties oversloegen. Deze zaak,
feite de hele Slaven-
NIJMEGEN (ANP) - Voor de
tweede keer dit jaar is een geval
van ernstige bodemverontreini
ging in Nijmegen aan het licht ge
komen. Nadat in'januari dit jaar
bleek dat een stuk grond in de wijk
Achter de Pallen zwaar verontrei
nigd was met kwik, werd gisteren
duidelijk dat het vlak daarbij gele
gen terrein van een houtbedrijf
vergiftigd is met onder meer ar
seen, pentachloorfenol, DDT en
kwik.
De gisteren bekend geworden
verontreiniging is volgens de ge
meente vermoedelijk ontstaan
door bedrijfsactiviteiten in de tijd
dat er nog geen strenge voorschrif
ten bestonden. De omwonenden
van het terrein, die in december
1986 al ingelicht werden door de
gemeente, lopen niet direct gevaar.
Het houtbedrijf is namelijk nog
steeds op het terrein gevestigd. Of
de gezondheid van de medewer
kers van het bedrijf gevaar loopt is
niet bekend.
STOCKHOLM (GPD) - 'Kruip door, sluip door'. Zo
kan het korte bezoek dat koningin Beatrix en prins
Claus vrijdagochtend samen met de Zweedse koning
Carl Gustav en koningin Silvia brachten aan de oude
binnenstad, de Gamla Stan, van Stockholm het best
omschreven worden. Over uitgesleten 16de eeuwse
trapjes, via pittoreke, met 17de eeuwse huizen omring
de binnenpleintjes en een nauwelijks 95 centimer
breed, geheel uit trappen bestaand straatje trok het
koninklijk gezelschap door deze geheel gerestaureerde
of naar oude tekeningen herbouwde binnenstad.
Nadat koningin Beatrix 's ochtends samen met de
Zweedse vorsten het ambitieuze restauratiebeleid van
de Zweedse hoofdstad had bewonderd, ging zij 's mid
dags samen met prins Claus in het Stockholmse stad
huis een kijkje nemen bij de ambitieuze nieuwbouw-
plannen. Zo is daar ondermeer het plan om een groot
deel van het spoorwegnet in de hoofdstad te overkap
pen en te bebouwen. Hoe daarvan de financiering
voor moet worden rond gekregen, is nog steeds onder
werp van vele 'goede gesprekken'.
Het uit 1923 daterende Stockholmse stadhuis was
ook het decor van de contraprestatie die koningin Bea
trix en prins Claus de Zweedse vorsten en een groot
aantal andere gasten gisteravond aanboden. In de
schitterende, uit 18 miljoen stukjes mozaiek van met
goud bekleed glas en diverse kleuren keramiek opge
trokken, Gouden Hal werd een concert gegeven door
een Nederlands blokfluit-ensemble, dat middeleeuwse
werken speelde.
UTRECHT/DEN HAAG (ANP) -
De Nationale Ziekenhuisraad
(NZR) en de vereniging van Neder
landse Ziekenfondsen (VNZ) wil
len de schade die de specialis
tenacties volgende maand aan zie
kenhuizen en patiënten berokke
nen, verhalen op de specialisten.
De ziekenfondsen zullen hun me
dische adviseurs opdracht geven
scherp op schade voor patiënten te
letten en eventueel naar de rechter
stappen.
De NZR zal ook de zaak scherp
in de gaten houden en behoudt
zich het recht voor om eventuele
schade te verhalen op de specialis
ten. De ziekenhuisraad betreurt
het besluit van de specialisten om
de eerste week van juni zondags
diensten te gaan draaien. De NZR
vraagt zich af of de overheid en de
LSV in het overleg over de normin
komens voldoende zorgvuldigheid
hebben betracht, gelet op de belan
gen van patiënten en ziekenhuizen
die hierbij op het spel staan.
VNZ-secretaris De Jong zei gis
teren acties waarvan patiënten de
dupe kunnen worden een verwer
pelijke zaak te vinden, vooral om
dat het gaat om een conflict tussen
de specialisten en de overheid. Een
soortgelijke actie van de Landelij
ke Specialisten Vereniging (LSV)
duurde vorig jaar maar één dag. De
ziekenfondsen hebben toen geen
nadelige gevolgen voor patiënten
geconstateerd. Maar nu de nieuwe
actie een week gaat duren is de
kans op problemen volgens De
Jong groter. Als die inderdaad ont
staan zal de VNZ maatregelen ne
men en bij voorbeeld naar de rech
ter stappen. Ze zal ook contact op
nemen met het Landelijk Patiën
ten/Consumenten Platform, dat al
een kort geding tegen de LSV
heeft aangekondigd.
Op het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur wacht
men af. "We nemen aan dat de
volksgezondheid niet in gevaar
komt", aldus een woordvoerster.
Vorig jaar opende het ministerie
tijdens de LSV-actie een klachten
lijn, maar daar wordt nu voorals
nog niet aan gedacht. De LSV zal
zelf wel zorgen voor een telefoon
lijn waar patiënten met vragen en
klachten terecht kunnen. Die lijn
gaat volgende week vrijdag open
en zal bemand worden door me
disch specialisten omdat die, zo
vindt de LSV, zelf aan het publiek
moeten uitleggen wat hen be
weegt. De specialistenorganisatie
heeft haar leden dan ook gevraagd
het afzeggen van patiënten voor ei
gen rekening te nemen en dit niet
over te laten aan administratief
personeel.
Spaarnwoude lokt
buitenlander naar
recreatieterrein
SPAARNWOUDE (ANP) - Het re
creatieschap Spaarnwoude heeft
een folder uitgegeven waarin het
zichzelf aanprijst bij etnische min
derheden. De in verschillende ta
len gestelde folder houdt volgens
een bekendmaking van het schap
verband met het feit dat in steden
op nog geen tien kilometer van
Spaarnwoude (Amsterdam, Haar
lem, IJmond) veel buitenlanders
De folder kwam tot stand in sa
menwerking met de samenwer
kende organisaties van buitenlan
ders in Noord-Holland en het Am
sterdams Centrum voor Buitenlan
ders. Deze beide instanties gaven
aan dat 'vooral het wandelen, het
in gezinsverband buiten eten (roos
teren van vlees), het met de kinde
ren er op uittrekken en het bijwo
nen van speciale evenementen vor
men van openlucht recreatie zijn,
die buitenlanders eigen is'.
In de folder wordt daarop inge
speeld. Een van aanbevelingen
luidt wel: vuur maken mag, maar
breng geen schade aan. Ook niet
aan het gras. Het bestuur van het
recreatieschap had er reeds een be
leidspunt van gemaakt de toegan
kelijkheid van de recreatie-voor
zieningen bij Spaarnwoude voor
buitenlanders te vergroten.
burg-affaire aan het rollen kwam,
komt volgende week aan de orde.
Slechts ten aanzien van twee za
ken, waarbij het overigens ging om
relatief kleine bedragen, kwam de
directeur zelf tot de conclusie dat
het hier ging om kredietverlening
tegen zwarte waarden. "Dit is een
ordinaire vorm van witwassen van
zwart geld", zei hij. Hij ontkende
van deze gevallen op de hoogte te
zijn geweest.
Ten aanzien van de overige ze
ven zaken voerde hij aan, onder an
dere aan de hand van algemene
bankvoorschriften, dat er in deze
gevallen van kredietverlening ei
genlijk niets aan de hand was. In
zijn algemeenheid zei hij dat de
kredietvoorstellen banktechnisch
goed in elkaar zaten. Hij had ze dan
wel niet zelf gefiatteerd, maar had
dat zeker gedaan als de voorstellen
aan hem waren voorgelegd. "Een
prachtkrediet", merkte hij onder
meer op.
In het geval van een zaak, waar
bij dekking was gegeven tegen
spaarcertificaten, stelde hij dat de
Nederlandse overheid in de jaren
dat zich de strafbare feiten bij Sla
venburg's Bank afspeelden (1977-
1982), bewust heeft toegestaan dat
burgers zwart geld omzetten in
(niet op naam gezette) spaarcertifi
caten. "Alle banken verkochten
spaarcertificaten. In 1980 was dat
voor een bedrag van 12 miljard gul
den", aldus de verdachte, die zei
zijn wetenschap onder meer te
hebben opgedaan uit een door hem
zelf uit de bibliotheek van het mi
nisterie van financiën aangetroffen
(door het ministerie verrichte) stu
die.
Hij was gisteren duidelijk in zijn
element. "Hier moet ik nog even
college geven", zei hij meerdere
malen, waarna een uitvoerige ver
handeling volgde over bepaalde as
pecten van kredietverlening. "Ik
geef graag college", bevestigde hij
tijdens een schorsing.
Al tijdens zijn verhoor eerder de
ze week liet hij merken geen hoge
pet op te hebben van de kennis van
justitie over banktechnische za
ken. Ook tijdens dit verhoor gaf hij
hiervan blijk: "Ik zie dat het niet
voor niets is geweest dat op de Er
asmus-universiteit de leerstoel
bankrecht is ingesteld".
Het proces wordt dinsdag voort
gezet.
Kinderen worden veel te vroeg naar een sportclub gestuurd.
(foto Loek Zuyderduln
