^Looneisen blijven
binnen de perken'
KAN EEN FLES
OOK OP DE
MONUMENTEN
LIJST?
Lubbers preekt optimisme
.Industriebond FNV ontkent loongolf
Kamer: handhaaf uitkering
buitenlander na teruglieer
Overeenstemming over
EG-landbouw blijft uit
Daimler-Benz wil 27
miljard investeren
Europees netwerk voor
autotelefoon in de maak
DONDERDAG 21 MEI 1987
ECONOMIE
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) - De Tweede
Kamer is unaniem tegen de voor
stellen van staatssecretaris De
Graaf (sociale zaken) om gastarbei
ders die naar hun geboorteland te
rugkeren uit te sluiten van opbouw
van aow-rechten en hun geen recht
meer te geven op kinderbijslag en
weduwen- en wezenpensioen. Dat
bleek gisteren in de uitgebreide
commissievergadering met de so-
ciale-zekerheidsspecialisten van
de Kamer. De staatssecretaris zal
dit weekeinde schriftelijk ingaan
op de kanttekeningen van de Ka
merleden. Maandag wordt het de
bat voortgezet.
De bezwaren van de Kamer zijn
zowel principieel als praktisch van
AMSTERDAM (ANP) - De lopende en komende cao-onderhandelingen in de Nederland- Vooral de oppositiepartijen
se industrie zullen niet tot een 'loongolf leiden, aldus J. Schermer, coördinator arbeids-
voorwaardenbeleid van de Industriebond FNV, In de chemische industrie in de Rijn- gastarbefders
mond zijn op dit moment loonsverhogingen aan de orde van niet meer dan 1,5 procent en
eenmalige uitkeringen van een tot twee procent.
verwijten de staatssecretaris
sociale zaken dat hij remigrerende
wie jarenlang
premies zijn afgedragen, discrimi
neert in vergelijking met werkne
mers die in Nederland blijven wo-
De fracties die gisteren het
woord voerden (CDA, WD, PvdA,
D66 en PPR) zetten verder grote
vraagtekens bij de uitleg van de
staatssecretaris dat het EG-recht
zich niet tegen zijn plannen zou
verzetten. De Graaf baseert dit op
de uitleg van een arrest van het Hof
van Justitie in Luxemburg door de
administratieve commissie van so-
ciale-zekerheidsspecialisten van
de EG-landen.
Het Hof oordeelde in dit geval
dat na remigratie het land waar
men heeft gewerkt en premies af
gedragen volksverzekeringen als
aow of aaw moet uitkeren. Neder
land moet bovendien om die volks
verzekering blijven uitkeren bij re
migratie naar een land buiten de
EG, waarmee op dit terrein verdra
gen zijn afgesloten.
Een Marokkaanse gastarbeider
bijvoorbeeld, die terugkeert naar
Marokko, zou volgens deze redene
ring zijn recht op Nederlandse
volksverzekeringen moeten be
houden. De administratieve com
missie heeft nu geoordeeld dat dit
recht beperkt is tot de beroepsbe
volking. Een werkloze remigrant
bij voorbeeld zou geen rechten
hebben, zo vat De Graaf dit op.
De fractiespecialisten in de
Tweede Kamer wezen erop dat de
uitspraak van de administratieve
commissie geen eindoordeel is,
maar slechts een richtlijn die voor
uitloopt op jurisprudentie. Het is
een te wankele basis om het beleid
in deze richting om te buigen, zo
meent de Kamer. Bovendien heeft
de staatssecretaris zich in het
verleden al vaker in de vingers ge
sneden met zijn interpretatie van
EG-richtlijnen, zo werd door onder
anderen mevrouw Beckers (PPR)
opgemerkt.
Ook bij de onderhandelingen eind en L5 procent en eenmalige uitke-
dit jaar over nieuwe
0,5 tot 1 procent. Bij
elektrotechnische in- Dupont de Nemours i
dustrie en Philips is geen breuk verhoging van 1,25 procent in 1987
met deze trend te verwachten, zegt en 1.5 procent in 1988 afgesproken.
Hoewel deze werkgevers
geheel niet willen onderhandelen
herverdeling van arbeid
Schermer. Uit een overzicht
nog lopende cao-onderhandelin
gen bij de chemische industrie in
de Rijnmond blijkt dat werkgevers
als Shell, Texaco, ICI en Cyanamid
voor dit jaar loonsverhogingen
3n hebben aangeboden tussen de 0.5 looneisen gaat stellen. „De werkge
vers verkeren op veel plaatsen in
een machtspositie, waarvan ze ook
onbeschaamd gebruik maken. Die
machtsverhoudingen zijn een rea
liteit, waardoor we geen keus heb
ben tussen óf arbeidstijdverkor
ting of loonsverhoging. Ik ga bij
mijn leden geen valse hoop wek-
,n-BRUSSEL (GPD/AP) - Na drie da
gen van moeizaam overleg hebben
de ministers van landbouw van de
Europese Gemeenschap nog
steeds geen overeenstemming be
reikt over de wijze waarop de EG
de snel stijgende landbouwkosten
"moet zien te beteugelen. Besloten
is om zondag door te vergaderen.
Verwacht wordt dat dan zal
den vergaderd tot
scholing, is het volgens Schermer ken dat ze forse loonsverhogingen
krijgen als er over herverdeling
van arbeid niet te praten valt", al
dus Schermer.
Wel neemt volgens Schermer bij
de werknemers die niet onder de
cao vallen de 'chaos toe'. „Werkge
vers bieden eenzijdig loonsverho
ging voor beperkte groepen. Dat
doet de onrust toenemen, maar
daarvoor kun je de bonden niet
aansprakelijk stellen. Onze onder
handelaars zitten nog steeds op de
lijn van 1,5 procent loonsverho
ging", aldus Schermer. De Indus-
belasting triebond FNV zal in zijn arbeids-
Europese Commissie
te gaan heffen op plantaardige olie voorwaardenbeleid voor 1988 - dat
en vetten. Volgens de Belgische
minister van landbouw De Keers-
maeker, die het overleg voorzit,
willen de landen die tegen een der
gelijke heffing gekant zijn niet
eens onderhandelen.
Een ander groot probleem vor
men de monetaire compenserende
een oplossing bedragen (mcb's). Dat zijn heffin
gen en subsidies die de gevolgen
voor de boeren van valuta-schom
melingen moeten opvangen. Als
gevolg van de dure D-mark krijgen
bijvoorbeeld de Duitse boeren al
enkele jaren een tegemoetkoming
uit de EG-kas. De Europese Com
missie wil daarvan af, maar de
ANTWERPEN (ANP) - Het bouw- Duitsers verzetten zich daar fel te-
bedrijf Wilma International heeft gen.
vorig jaar een verlies geleden van Volgens diplomatieke kringen
34,5 miljoen gulden. In 1985 werd hangt het succes van het EG-over-
nog een winst geboekt van 37,2 leg nu af van het resultaat van de
miljoen. Belangrijkste factoren die Frans-Westduitse topontmoeting
tot het verlies hebben bijgedragen die vandaag en morgen in Parijs
waren naast tegenvallende be- plaatsvindt. Daaraan doen behalve
drijfsinkomsten ingrijpende reor- bondskanselei Kohl en president
ganisaties in Nederland, Maleisië Mitterand ook de landbouwminis-
en het zuiden van de Verenigde ters Kiechle en Guillaume mee.
Staten. Frankrijk en West-Duitsland ver-
De vooruitzichten zijn volgens schillen op essentiële punten van
de directie beter. Ze baseert deze mening. Zo is Frankrijk voor af-
Verlies Wilma
verwachting onder meer op het schaffing van de mcb's. Ook
aantal opdrachten dat tot nu toe is Frankrijk voorstander van de voor-
verstrekt. Per eind 1986 had Wilma gestelde belastingheffing op
orders voor een waarde van 1015 plantaardige vetten en oliën. West
miljoen gulden. Dat is 58 procent Duitsland daarentegen valt er niets
november wordt vastgesteld -
herverdeling van arbeid opnieuw
een centrale plaats geven. Dat wil
niet zeggen dat de inkomensposi
tie van de werknemers geen aan
dacht krijgt. De bond is in beginsel
voorstander van winstdelingsrege-
lingen bij goed lopende bedrijven.
Dat dit tot een ongelijke inkomens
ontwikkeling leidt neemt de bond
op de koop toe.
Ook is de bond tot op zekere
hoogte bereid om mee te denken
over vormen van prestatiebelo
ning, zoals bij voorbeeld bij Shell
en Philips aan de orde is. De grote
werkdruk waaronder veel mensen
moeten functioneren kan aanlei
ding zijn voor prestatiebeloning.
„Maar dan niet in de huidige vorm
van een verkapte loonronde voor
een paar. Prestatiebeloning moet
wat ons betreft objectief, contro
leerbaar en openbaar zijn", aldus
Schermer.
Cees Commandeur
(FNV) overleden
STUTTGART (VWD) - Het Westduitse concern Daimler-Benz (Mercedes)
zal in de periode 1987-1991 bijna 24 miljard mark (27 miljard gulden)
investeren. Dat is meer dan het concern ooit heeft gedaan, aldus de voor
zitter van de raad van bestuur, Werner Breitschwerdt, op de jaarlijkse
persconferentie.
In de moedermaatschappij Daimler-Benz AG zal zestien miljard mark
worden geïnvesteerd. Het grootste deel daarvan gaat naar de personenau
todivisie. Naar de in de afgelopen twee jaar verworven dochteronderne
mingen AEG, Dornier en Motoren- und Turbinen-Union (MTU) gaat on
geveer vier miljard mark en naar de buitenlandse bedrijfswagenfabrie-
ken drie miljard mark. Vorig jaar zijn de totale investeringen al toegeno
men van 5,49 miljard mark tot 5,58 miljard mark.
Volgens Breitschwerdt zijn de toekomstige investeringen in de auto-
mobielproduktie vooral gericht op 'kwalitatieve groei', dat wil zeggen
verdere verbetering van techniek en comfort van de auto's.
In 1985 en 1986 groeide de produktie sterk met telkens bijna 60.000
personenauto's per jaar. Dat hing vooral samen met de uitbreiding van de
modellenreeks. Vorig jaar nam de produktie toe van 541.000 wagens tot
594.000 stuks, waarvan ongeveer de helft werd geëxporteerd. Dit jaar zal
de produktie nog iets verder groeien tot ruim 600.000 auto's.
De concernomzet is in het eerste kwartaal van dit jaar ten opzichte van
dezelfde periode van 1986 met 300 miljoen mark'gestegen tot ongeveer
vijftien miljard mark. Hoewel de economische situatie dit jaar minder
gunstig is geworden en de dure mark de export bemoeilijkt verwacht
Daimler-Benz voor 1987 een verdere toeneming van de omzet. Ook AEG
en MTU voorzien een omzetgroei.
De concernomzet van Daimler-Benz is vorig jaar met 25 procent geste
gen tot 65,5 miljard mark. Dat was voornamelijk toe te schrijven aan de
verwerving van AEG. De winst van het concern steeg van 1,68 miljard
mark tot 1,77 miljard mark en die van de AG van 1,25 miljard mark tot
1,40 miljard mark. Volgens een lid van de raad van bestuur heeft het
concern een goed gevulde kas voor eventuele overnemingen. Hij voegde
er echter aan toe dat er daarvoor nog geen concrete plannen bestaan.
meer dan vorig jaar en de order
hebben voor een deel betrekking
op de jaren na 1987.
Kort Zakelijk
Boeing
De Amerikaanse vliegtuigbou
wer Boeing heeft orders en opties
geboekt voor de levering van 73
vliegtuigen van het type 737-500.
Met de transacties met vier lucht
vaartmaatschappijen, waaronder
twee Europese, is een totaal bedrag
gemoeid van 2,1 miljard dollar, zo
heeft Boeing woensdag bekendge
maakt.
General Electric
General Electric Plastics (techni-
sche kunststoffen) heeft van het
Amerikaanse moederbedrijf toe
stemming gekregen voor investe
ringen van 700 miljoen gulden voor
verdere capaciteitsuitbreiding. Het
gaat om drie projecten, die tot 160
nieuwe arbeidsplaatsen in Bergen
op Zoom/Halsteren zullen leiden,
aldus het bedrijf. De projecten
11 moeten eind 1988 klaar zijn. Gene-
ral Electric Plastics is de afgelopen
ij jaren sterk gegroeid. Het totale
jH aantal werknemers nam in vijf jaar
saa toe van 750 tot 1300. In de afgelo
pen zeven jaar is meer dan 1,8 mil-
da jard gulden geïnvesteerd.
IS Audet
Het uitgeversconcern Audet ver
ten wacht dat de winst over het lopen-
,n i de jaar ongeveer gelijk zal zijn aan
lst< die van vorig jaar, zo heeft het be
stuur gisteren meegedeeld tijdens
ha' de aandeelhoudersvergadering. In
*n het jaarverslag, dat op 1 mei is ver-
schenen, zei het bestuur nog te re-
Jn kenen op een verdere verbetering
iot van het resultaat, al zou een stij
ging als in 1986 niet meer lukken,
vr Toen steeg de nettowinst met 43
j® procent tot 19,9 miljoen gulden.
Het bestuur heeft de winstprogno-
rai se verlaagd op basis van de cijfers
ie in de eerste vier maanden van het
lor jaar.
ha Pharmacia
Bij Pharmacia Production BV in
ïn Groningen moeten nog dit jaar 53
uli van de 200 arbeidsplaatsen ver-
ö®i dwijnen. Het bedrijf maakt deel uit
1 E van het Zweedse biomedische con-
°n cern Pharmacia AB. In Groningen
.dj, worden voor de internationale
markt onder meer een bepaald
kit soort ooglenzen geproduceerd. De
et lenzen worden in de oogchirurgie
®r! gebruikt als vervanging voor de
natuurlijke ooglens bij mensen
met staar. De banen moeten ver-
dwijnen in verband met een reor
ganisatie, noodzakelijk door de
toenemende concurrentie, aldus
f de directie in een verklaring. De
I banen zullen waarschijnlijk via ge-
dwongen ontslagen moeten ver-
01 dwijnen.
■AMSTERDAM (ANP) - Oud-FNV-
arder Cees Commandeur (56)
is f Aeravond overleden. Com-
nuuideur trad in 1985 om gezond
heidsredenen terug uit het FNV-
bestuur en werd opgevolgd door
Karin Adelmund. Anderhalve
week geleden onderging hij een
open hartoperatie en sindsdien
was zijn toestand kritiek.
Commandeur kwam hij in 1965
in dienst van de vakbeweging als
administrateur van de Katholieke
federatie van Beambtenbonden in
De Postbank heeft de de Industrie. Vanaf 1966 was be-
uitgifte voor haar 6,25 stuurslid van de Nederlandse Ka-
voor.
De jongste overlegronde over het
EG-landbouwbeleid is de derde in
twee maanden. Tot nu toe hebben
de landbouwminsters nog geen en
kele overeenstemming bereikt
over de voorstellen van de Europe
se Commissie.
LENING
koers van
procent obligatielening 1987 per tholieke Bond van Leidinggevend
1994 van 400 miljoen gulden vast
gesteld op 100 procent. De inschrij
ving sluit vrijdagmiddag om drie stuurder van het NKV
uur. Storting dient te geschieden later federatiebestuurder
op 15 juni.
ander Toezichthoudend Perso
neel. In 1972 werd hij verbondsbe-
vierjaar
FNV.
LAATSTE REIS
BONN - Zijn laatste reis kan
deze 4,9 ton zware Hansa Jet
niet meer op eigen kracht ma
ken. Met een zware Westduitse
legerhelikopter werd de afge
schreven straaljager van Keu
len naar het luchtmachtmu
seum in Ütersen gevlogen.
(foto ANP)
FOKKER - Vliegtuigfabriek Fok
ker verwacht in november dit jaar
van de Rijksluchtvaartdienst het
zogenoemde typecertificaat te ver
krijgen voor de nieuwe Fokker 100,
de opvolger van de F-28. De Zwit
serse luchtvaartmaatschappij
Swissair, die als eerste met de F-
100 gaat vliegen, zal nog dezelfde
maand het eerste toestel ontvan
gen. De RLD gaf vorige week vrij
dag een dergelijk certificaat af voor
de Fokker 50, de opvolger van de
succesvolle Friendship. De eerste
Fokker 50's worden deze zomer
reeds afgeleverd, verwacht de Ne
derlandse vliegtuigfabriek.
DEN HAAG (ANP) - Premier Lub
bers is niet zo pessimistisch over
de economische ontwikkeling in
ons land, zo bleek gisteren in Den
Haag tijdens een symposium van
het Financiëele Dagblad. De pre
mier reageerde op de begin deze
week bekendgeworden sombere
ramingen van het Centraal Planbu
reau (CPB). Het bureau verwacht
groei van de werkloosheid in 1988
en stagnering van de economische
groei.
"Het is goed dat het CPB wat
pessimistisch is. In de zomer van
1988 kunnen we dan zeggen dat we
in het vooijaar van 1987 te pessi
mistisch waren", aldus de premier.
Lubbers stelde vast dat als gevolg
van de opleving van de economie
is komen vast te staan dat niet de
werkloosheid als zodanig het pro
bleem is, maar het antwoord op de
vraag hoe de beroepsbevolking
een hoger opleidingsniveau kan
krijgen zodat iedereen die werk
zoekt een baan kan krijgen. In Ne
derland zijn onderwijs en beroeps
opleiding nog belangrijker gewor
den dan ze al waren, aldus Lub
bers.
FNV-voorzitter Pont waar
schuwde tegen het optimisme van
de premier. Pont is niet van me
ning dat het bij de tegenvallende
economische ontwikkeling maar
om een tijdelijke inzinking gaat.
We moeten ons erop instellen dat
dit wel enige jaren gaat duren, zei
hij.
Volgens Pont is extra scholing
niet de enige oplossing. Hij houdt
vast aan de uitgangspunten waar
over kabinet, werkgevers en werk
nemers het in 1982 eens zijn gewor
den: het streven naar rendements
herstel in combinatie met herver
deling van werk. Ook de sterke na
druk die thans op loonmatiging
wordt gelegd zit hem niet erg lek
ker. Pont is voor loonmatiging,
maar dan als onderdeel van een be
leid waarin ook aandacht is voor
maatregelen om de groei te stimu
leren, herverdeling van arbeid, par
ticuliere en overheidsinvesterin
gen deel uitmaken.
Op dmgen die authentiek zijn of traditie
hebben, moet je zuinig zijn.
De beugelfles van Grolsch is authentiek
en heeft traditie. Net als het Grolsch bier.
Want al meer dan 300jaar brouwt Grolsch
haar bier op natuurlijke en ambachtelijke wijze,
sgp?
BONN (Rtr/ANP) - Bezitters van
een autotelefoon kunnen in 1991
waarschijnliijk in twintig Europe
se landen bellen. West-Duitsland,
Frankrijk, Groot-Brittannië en Ita
lië hebben een akkoord onderte
kend over mobiele telefonie, waar
bij Nederland zich zeker aansluit,
aldus het ministerie van verkeer en
waterstaat in Den Haag.
Het akkoord beoogt eenheid te
brengen in de Europese systemen
op het gebied van mobiele telefo
nie. Het gaat volgens een woord
voerder van het ministerie om een
belangrijke stap op weg naar de sa
menvoeging tot een Europees tele
communicatienetwerk. Het sys
teem zou in 1991 in gebruik moe
ten worden genomen.
De ondertekenaars van het ak
koord zijn van plan een systeem op
te zetten voor uiteindelijk tien mil
joen aansluitingen. Het nieuwe ge
standaardiseerde netwerk zal het
huidige gaan vervangen. Dat be
staat uit netwerken per land die ge
bruik maken van overbelaste fre
quenties en die de gebruiker niet
in staat stellen om buiten zijn eigen
land zijn mobiele telefoon te ge
bruiken. Het gaat nu nog om vier
landen, maar volgens de woord
voerder van het Westduitse minis
terie zouden op den duur wel twin
tig Europese landen zich er bij aan
kunnen sluiten.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van verkeer en wa
terstaat in Den Haag wordt er al
langer door de Europese PTT's ge
praat over standaardisering van
mobilofoons. Binnen het zoge
naamde CEPT-overleg (Compag
nies Europeènnes de Postes et Te
lefonie) waren de PTT's al overeen
gekomen aan het begin van de ja
ren negentig een gestandaardi
seerd mobilofoonsysteem in te
VAKMANSCHAP IS MEESTERSCHAP
OP EEN DAG DRINK JE GEEN RIER MEER,
MAAR DRINK JE GROLSCH.
Er was echter nog onenigheid
over het radio-subsysteem, en dan
vooral over de vraag of er een
breedband- of een smalbandsys-
teem moest worden gebruikt.
Frankrijk en West-Duitsland heb
ben daarbij lange tijd als enigen
vastgehouden aan een breedband-
systeem. Vandaar dat er apart
overleg nodig was om deze twee
landen over de streep te trekken.
Het Westduitse elektronicacon
cern Siemens heeft al laten weten
samen met het Zweedse Ericsson
te werken aan de ontwikkeling van
een nieuw systeem. Volgens rege
ringsfunctionarissen van de be
trokken is het de bedoeling dat het
systeem wordt gebruikt door heel
Europa. Vandaar dat ook andere
Europese telecommunicatiebedrij
ven zoals Philips, General Elec
trics, Racal, Plessey, Alcatel en Ma-
tra in orders zijn geïnteresseerd.
PHILIPS - Bij de produktgroep
camerabuizen - onderdeel van de
Elcoma-divisie in Eindhoven - ver
dwijnen de komende jaren onge
veer 70 arbeidsplaatsen. Dit heeft
een woordvoerder van Philips
meegedeeld. De produktgroep
dreigt volgens de woordvoerder in
een verliesgevende situatie te gera
ken door een verminderde order
portefeuille. Zeventig van de 170
werknemers zullen elders bij Phi
lips een baan krijgen.
De Graaf mikt
op 4000 banen
voor jongeren
DEN HAAG (ANP) - Staatssecre
taris De Graaf (sociale zaken en
werkgelegenheid) vertrouwt erop
dat zijn plan dit jaar vierduizend
langdurig werkloze jongeren aan
werk te helpen slaagt. Tot nu heb
ben 120 gemeenten een plan ter
goedkeuring aan het ministerie
aangeboden. Het gaat daarbij om
ruim drieduizend arbeidsplaatsen.
De Graaf heeft dit in een brief aan
de Tweede Kamer geschreven.
De bewindsman heeft nog niet
gereageerd op het alternatieve plan
dat door de vier grote steden sa
men met de ambtenarenbond Ab
vaKabo is gepresenteerd. Dit mikt
op jongeren van 25 jaar en jonger
die 32 uur moeten gaan werken.
Het plan-De Graaf richt zich op ba
nen voor jongeren onder de 21 jaar,
die maximaal 19 uur aan de slag
mogen.
Volgens De Graaf komen de aan
meldingen voor zijn tijdelijke
maatregel nog elke dag binnen.
Veel gemeenten zijn bovendien be
zig met de voorbereiding voor een
plan.
Een aantal ingediende plannen
heeft het ministerie al goedge
keurd. Dat betreft 888 arbeids
plaatsen in 26 plannen.
