Philips in China: het
voeren van de draak
kan ook riskant zijn
Koninklijk paar drie dagen in Zweden
Omstreden Le Per
maakt rechts
Frankrijk nerveus
Gereformeerde predikant wordt rooms-katholiek
Reportage
~D<
PAGINA 2
DONDERDAG 21 MEI 1^
Wie wil er een onderzeeën
verkopen aan een eilandje
als Taiwan als je daarmee
een Chinese markt van hon
derden miljoenen tv's, was
machines en strijkijzers on
bereikbaar maakt? Wilton-
Fijenoord misschien, en
RDM. Zo niet het gros van
het vanderlandse bedrijfsle
ven, dat dezer dagen in het
kielzog van premier Lub
bers ten eigen bate zen-
dingsarbeid verrichtte in de
volksrepubliek China.
door
Wim Fortuyn
Maar er is één Nederlands bedrijf
dat in het bijzonder belang heeft
bij herstel van de goede relatie met
China en dat is Philips. De Eindho-
vense multinational, dominant
aanwezig in omliggende staatjes
als Taiwan, Hong Kong en Singa
pore, rammelt al enige jaren aan de
poorten van het 'land van de
draak', dat in de toekomst wel eens
een hoofdrol kan gaan spelen in de
wereldeconomie. Philips, over de
hele wereld verwikkeld in een tita
nenstrijd met Amerikaanse en
vooral Japanse concurrenten, wil
die boot onder geen voorwaarde
In 'Het Domein van de Draak
onlangs uitgegeven bij uitgeverij
Van Arkel in Utrecht, schetst de
Stichting Onderzoek Bedrijfstak
Elektrotechniek (SOBE) de ont
wikkeling van Philips in Azië. Hoe
wel al meer dan een halve eeuw in
dit continent aanwezig, realiseert
het concern er slechts zes procent
van de totale omzet. Philips leunt
zwaar op het economisch welis
waar versnipperde, maar nog
steeds rijke Europa en de Verenig
de Staten.
Maar volgens het scenario van
het bedrijf moet dat snel verande
ren: die zes procent moet in 1991
dertig procent zijn. Zocht Philips
Azië tot nu toe vooral op vanwege
de lage lonen, nu die lonen stijgen
lonkt het perspectief van een enor
me afzetmarkt. Na de opkomst van
Japan als economische groot
macht en de razendsnelle ontwik
keling van landen als Zuid-Korea,
is de 'ontsluiting' van China daar
bij een bepalende factor.
Dit enorme land ondergaat niet
alleen een snelle economische ont
wikkeling, maar is onder de bejaar
de leider Deng Xiao Ping boven
dien een periode van verlichting
binnengetreden. Meer vrijheden
voor ruim een miljard consumen
ten die steeds meer verdienen: dat
schept vooruitzichten die bij Phi
lips alle lampen zullen doen bran
den.
De verkoop van kleurentelevi
sies in China spreekt wat dat be
treft duidelijke taal. Van 400.000
toestellen per jaar in 1981 is die ge
stegen tot zes miljoen in 1985. Een
vervijftienvoudiging in slechts vijf
jaar. Voor wasmachines van het
zelfde laken een pak. Vier jaar na
dat in 1980 toestemming werd ge
geven voor de import van deze ap
paraten, werden er al 7,5 miljoen
verkocht.
Maar het lijkt allemaal mooier
dan het is. Zo heeft Philips in Chi
na slechts een aandeel van 10 pro
cent in de verkoop van kleurentv's;
negen van de tien apparaten ko
men uit Japan. De Nederlandse
multinational, feitelijk de enig
overgebleven concurrent van de
Japanse elektronicafabrikanten,
kampt met een achterstand, zij het
een overbrugbare: de Chinezen
streven zoveel mogelijk spreiding
na bij het aangaan van samenwer
kingsverbanden en contracten, en
willen niet te afhankelijk zijn van
de Japanners. Aangezien de Ame
rikanen op het op het gebied van
de elektronica de strijd van japan
hebben verloren, is Philips prak
tisch het enige alternatief.
Tweede probleem: er is geen
sprake van dat Philips elders ge
produceerde apparaten afkan (blij
ven) zetten in China en de winst zo
maar in zijn zak kan steken. De lei
ders van de Volksrepubliek ont
vangen de westerse bedrijven met
open armen, maar alleen als ze be
reid zijn tot samenwerking en forse
investeringen. Want het is wel de
bedoeling dat de produktie zoveel
mogelijk in China zelf plaats heeft.
Het land heeft al eens een comple
te, hypermoderne fabriek van Bau-
knecht overgenomen en verplaats
naar Tianjin, waar nu dagelijks
2000 wasmachines van de lopende
band rollen
In ruil voor lage lonen, belasting
voordelen en andere voor multina
tionals aantrekkelijke voorwaar
den moeten zij bereid zijn hun ken
nis, hun technologie, over te dra
gen en de produktie voor China in
het land zelf ter hand te nemen. En
dat (volgende hindernis) is geen si
necure in het onderontwikkelde
China, waar nog geen moderne ka
belnetten, wegen en havens klaar
liggen voor probleemloos gebruik.
De moeilijkheden zijn legio. In
1985 liep de verwerkende industrie
al zo ver vooruit op de produktie
van energie, dat één op de vier fa
brieken in de belangrijkste indus
triegebieden van de stroom werd
afgesneden om overbelasting van
het net te voorkomen. Er ontston
den tekorten voor grondstoffen en
staal, het spoorwegnet kon de
vraag naar transport niet aan.
Toch kan Philips ook daarmee
zijn voordeel doen. Het concern
produceert tenslotte niet alleen
consumentenspullen als ijskasten,
tv's, compact discs, lampen,
scheerapparaten en strijkijzers.
Philips heeft zich op nog wat ter
reinen gespecialiseerd, zoals medi
sche systemen en telefonie, en kan
een belangrijke aandeel leveren bij
het wegwerken van tekortkomin
gen in de infrastructuur.
De Chinese overheid heeft 72
miljard dollar uitgetrokken voor
het aanleggen van een telefoonnet
tusen nu en het jaar 2000. De vraag
is alleen of dat geld er is. Importen,
onder invloed van de drang naar
consumptie en vernieuwing, heb
ben de deviezenvoorraad uitgeput.
Zozeer dat de stad Shenzhen in het
zuiden van China een order voor
de levering van 10.000 Philips-
beeldplaatspelers en 1,5 miljoen
beeldplaten annuleerde. Inclusief
de bouw van een beeldplaatfabriek
- voorlopig ook van de baan - ging
het om een project van 375 miljoen
gulden.
De Wereldbank heeft al een te
kort becijferd op de Chinese han
delsbalans van 7,6 miljard dollar.
Het vlot niet zo met de produktie
van goederen voor de export, waar
mee China de kosten aan invoer
van goederen terug had willen ver
dienen. Er zijn wel investerings
contracten met westerse bedrijven
tegenover met een totale waarde
van 16 miljard dollar, maar daar
van is nog maar 1,4 miljard uitge
voerd.
Misschien dat het allemaal ver
andert nu premier Lubbers de
vlekjes heeft weggewerkt, die de
relatie met China sinds de levering
van duikboten aan het 'opstandige'
Taiwan wat verstoorden. Philips
heeft de draad althans meteen
weer opgepakt. Vorige week al
werd een contract getekent voor de
bouw van een beeldbuizenfabriek
in de provincie Jiangsu.
De fabriek, waarin Philips 200
miljoen gulden investeert en voor
30 procent deelneemt, zal op den
duur 1,6 miljoen kleurenbuizen per
jaar moeten produceren, waarvan
30 procent voor de export. Het is
het grootste samenwerkingscon
tract op elektronicagebied tot nu in
China en komt voor Philips als ge
roepen. De vorige (en eerste) door
braak op de Chinese consumenten
markt dateert alweer van 1984,
toen de Italiaanse Philips-dochter
IRE een contract afsloot voor de le
vering van een miljoen ijskastcom-
pressoren.
Verslonden
Wat de ontwikkeling van China
voor de westerse bedrijven uitein
delijk betekent is intussen de
vraag. De massale overdracht van
technologie kan er natuurlijk toe
leiden dat zij worden verslonden
door de draak die zij nu nog voe
den. Japan, dat hele bedrijfstakken
in de VS en Europa heeft stuk ge
concurreerd, zal wat dat betreft
een waarschuwing zijn. Ameri
kaanse computerbedrijven als
Hewlett-Packard, Wang en Bur
roughs hebben om die reden lang
de kat uit de boom hebben geke
ken voordat zij besloten met China
in zee te gaan. Maar ook zij moeten
er echter aan geloven, willen ze
niet opnieuw terrein verliezen aan
NEC. Hitatchi of een andere Ja
panse concurrent.
(Steven van Slageren/SOBE: Het do
mein van de draak, uitgegeven door
Jan van Arkel)
DEN HAAG (ANP) - „Doffe kanon
schoten klonken in de vroege och
tenduren (van de 21ste mei 1957
red.) over het door een warme zo
merzon bestraalde Stockholm, ten
teken dat koningin Juliana en
prins Bernhard de Zweedse terri
toriale wateren waren binnengeva
ren. Terwijl de glorievolle tocht
tussen de eilanden voortging en
daarmee het uur van de officiële
aankomst in Stockholm naderde,
stroomden duizenden belangstel
lenden naar het koninklijk paleis
waar de eerste ontmoeting tussen
de soevereinen zal plaatsvinden".
In deze bewoordingen deed „een
speciale correspondent van het
ANP" in 1957 kond van het staats
bezoek dat toenmalig koningin
Juliana en prins Bernhard in mei
aan Zweden brachten. Wat zowel
de verslaggever als het koninklijk
paar toen nog niet konden vermoe
den is dat op de dag af dertig jaar
later dochter Beatrix op haar beurt
voor een staatsbezoek naar Zwe
den zou reizen. Dat staatsbezoek is
vandaag begonnen en eindigt za
terdag.
Een „glorievolle tocht" tussen de
eilanden is dit keer uitgesloten: het
koninklijk paar reist anno 1987 per
vliegtuig. Üok het beantwoorden
van de saluutschoten docr het
boordgeschut van HMS kruiser
'De Zeven Provinciën' is hierdoor
uit het protocol verdwenen.
Maar dat niet alleen: liepen de
Zweden ten tijde van het bezoek
van Juliana en Bernhard nog kans
plotseling bediend te worden door
winkelmeisjes in Nederlandse kle
derdracht. het komend bezoek zal
wat meer aan de gemiddelde inwo
ner van Stockholm voorbij gaan.
Zeker is dat de grote kranten dit
maal niet met extra edities zullen
komen.
Staatssocialisme
Behalve incidentele oplevingen
in de publiciteit rond het witte
brood in de oorlog, rond de staats
bezoeken over en weer. rond al dan
niet vastgelopen en opgespoorde
Russische onderzeeers in de Oost
zee en rond het door velen geroem
de en door anderen verguisde
Zweedse staatssocialisme, is de be
langstelling van de Nederlandse
pers voor het Noordse land altijd
betrekkelijk gering geweest.
Toch heeft ons land vrij veel ge
meen met Zweden. De kwalitatief
tot de beste van de wereld beho
rende Zweedse verzorgingsstaat
heeft op verscheidene punten mo
del gestaan voor onze sociale wet
geving. Ook de Nationale Ombuds
man. bij wie burgers met klachten
tegen de overheid terecht kunnen,
is vrijwel rechtstreeks uit het noor
den geïmporteerd en onze aanpak
van de jeugdwerkloosheid is geba
seerd op maatregelen die in Zwe
den zijn toegepast.
In de internationale politiek be
vinden Zweden en Nederland zich
vaak op dezelfde ideologische lijn.
Beide landen besteden rond 1 pro
cent van hun bruto nationaal pro-
dukt aan ontwikkelingshulp en
staan een sterk internationaal over
leg voor. In tegenstelling tot Ne
derland voert Zweden èen strikte
neutraliteitspolitiek. Het land is
geen lid van de NAVO of van de
EG. Wel komen de denkbeelden
over ontwapening globaal overeen
met die van Nederland. Zweden
kent een brede vredesbeweging.
Evenals in Nederland stamt het
politieke partijensysteem in Zwe
den ongeveer van rond de eeuw
wisseling. Het Zwveedse parlement
de Riksdag - kent maar één kamer
in plaats van twee zoals onze volks
vertegenwoordiging. Sinds 1933
zijn de sociaal-democraten vrijwel
onafgebroken aan de macht. Ver
doorgevoerde sociale opvattingen
over bij voorbeeld nivellering en
goede gezondheidszorg voor ieder
een hebben Zweden het imago van
'heilstaat' bezorgd.
Ericsson
Op de lijst van onze handelspart
ners neemt Zweden de zevende
plaats in als exportmarkt. De uit
voer schommelt al jaren rond de
3,5 miljard gulden per jaar. De ver
kochte produkten variëren van ge
neesmiddelen tot elektronica. De
import bedraagt ongeveer 4 mil
jard gulden. We voeren vooral
houtprodukten, vervoersonderde-
len en machines, ook robots, in.
Bedrijven als Volvo, Saab en Erics
son hebben een naam op te houden
in Nederland.
Het staatsbezoek is een ant
woord op het bezoek dat de
Zweedse koning Carl Gustaf met
zijn echtgenote koningin Silvia in
1976 aan ons land bracht. Met zijn
27 jaar was de Zweedse vorst bij
zijn troonsbestijging in 1973 de
jongste koning uit het huis van
Bernadotte, dat vanaf begin vorige
eeuw de Zweedse troon bezet. In
1976 trouwde hij met Silvia, waar
door deze dochter van een West-
duitse zakenman automatisch ko
ningin van Zweden werd. Carl
Gustaf is een petekind van prinses
Juliana. Beiden zijn op 30 april ja
rig.
PARIJS - De leider van uiterst
rechts in Frankrijk, Jean-Marie
le Pen, is er in de korte tijd die
verstreken is sinds zijn kandi
daatstelling voor het president
schap bij de verkiezingen in
1988, in geslaagd de conservatie
ve regering van premier Jacques
Chirac te verdelen.
De aan rechts appelerende uit
spraken van Pasqua worden ge
zien als een poging om Le Pen di
wind uit de zeilen te nemen.
minister riep vorige week eer11
grootscheepse deportatie van orbe:
wettige immigranten in de heriqni'
nering die plaatsvond in du0l
herfst van 1986 en die bij velei
buiten de regering vragen haf5
opgeroepen. ..Maar als ik heTllÉ
morgen per trein moet doen, dai
zal ik dat niet nalaten." Dit
vai
he<
Le Pen speelt in op hete han- De regenng-Chirac zag afgelo^i
gijzers als de vrees voor aids en pen winter af van plannen om de^ej
zorgen over onwettige immigra- verwerving van het Franseno
tie, vraagstukken waarbij zijn staatsburgerschap moeilijker te^e
rechtse ideologie hem inspireren maken. Op dit moment worden0p
tot krachtige uitspraken
door
Elaine Ganley, AP
pel aandoende oplossingen.
Zijn campagne wordt vooral in
het regeringskamp met arguso
gen gevolgd en heeft daarin ge
leid tot verdeeldheid. Enkele van
Chirac's ministers ijveren voor
de totale oorlog aan Le Pen en
zijn ideeen. Anderen lijken zich
zorgen te maken over de steun
die Le Pen onder de bevolking
krijgt en vragen zich af of het
niet beter is de rechtse leider het
gras voor de voeten weg te maai
en en zelf krachtige oplossingen
voor de omstreden kwesties te
formuleren. Op de achtergrond
speelt de wetenschap een rol dat
Le Pen wel eens een beslissende
rol in de verkiezingen zou kun
nen soelen.
echter stappen gezet om dit pro-je
ject nieuw leven in te blazen, het-mi
geen zeer waarschijnlijk - zoalsp£
de socialistische oppositie aan rei
voert - te maken heeft met de
verkiezingscampagne. ge
ne
Le Pen oogstte eenstemmig"™
kritiek toen hij in het kader van "1
de drie weken geleden door hem I
gestarte campagne het aids- J
vraagstuk aan de orde stelde. De
leider van het Front National
verklaarde in een door de televi
sie uitgezonden interview dat 1
aids overdraagbaar is door J
zweet, een bewering die op zijn
minst omstreden is. Veel des
kundigen zijn van mening dat D
besmetting met aids uitsluitend st
via bloed en sperma geschied, vi
niet door speeksel, zweet of tra- d<
De controverse kwam verle
den week in de openbaarheid
door toedoen van minister van
handel Michel Noir die te ken
nen gaf dat het beter is de verkie
zingen te verliezen dan niet te
Overigens bestaat er weinig
twijfel over dat Le Pen de kan-
sen op een centrumrechtse ver- j?'
kiezingszege kan bederven.
„Geen kandidaat van rechts in
reageren op de ideeën van uiterst de presidentiële verkiezingen
rechts. „De verantwoordelijk- kan worden gekozen zonder de
heid van een politicus is niet al- steun van alle rechtse kiezers," i
leen het winnen van verkiezin- aldus Bruno Megret, campagne
gen om de macht te verwerven," leider van Le Pen.
aldus Noir in een commentaar in
Le Monde. „Het gaat er ook om j
te waken over de waarden waar- De twee toonaangevende kan-
op de gemeenschap is gegrond- didaten van de conservatieven
vest."
Le Pen heeft aangekondigd
dat hij Noir voor diens uitspra
ken gerechtelijk zal vervolgen.
Hij voert campagne met de leuze
„Fransen eerst", roept op tot de
uitwijzing van onwettige immi
granten en pleit ervoor aids-lij-
ders in quarantaine te houden.
Zijn rol in de Franse politiek
werd als marginaal beschouwd,
tot zijn Front National bij de par
lementsverkiezingen van maart
1986 35 zetels vergaarde. Winst ofv
verlies van zijn partij bij de ver
kiezingen van 1988 zou wel eens
de uitkomst van deze verkiezin
gen kunnen bepalen, waardoor
de factor Le Pen in de Franse po
litiek aanzienlijk aan betekenis
heeft gewonnen.
Het commentaar van -Noir
deed verschillende leden van
Chirac's centrumrechtse coalitie
partij kiezen. Enkelen schaarden
zich achter Noir en anderen we
zen erop dat de minister niet
voor zijn partij of de regering had
gesproken, maar op persoonlijke
titel zijn mening had verkon-
De officiële woordvoerder van
de RPR (Rassemblement pour la
République) van Chirac gaf in
het weekeinde een verklaring uit
waarin hij aanvoerde dat Noir
uitsluitend voor zichzelf had ge
sproken. Minister van binnen
landse zaken Charles Pasqua
verklaarde dat „het de taak van
een minister is leiding te geven
aan zijn ministerie".
zijn Chirac en de voormalige pre
mier Raymond Barre. Het is bij
na zeker dat één van hen de
tweede verkiezingsronde zal be-
reiken, waarin hij het hoogst
waarschijnlijk zal moeten opne- j
men tegen de socialistische kan
didaat, wellicht de huidige presi-
dent Francois Mitterrand.
Als het in de tweede ronde een
nek-aan-nek-race wordt, zouden
de kiezers van Le Pen - die vol
gens de meeste opinieonderzoe
ken ongeveer 10 procent verte
genwoordigen - de doorslag kun
nen geven. Als hun leider door
hetzij Chirac, hetzij Barre al te
hard wordt aangevallen, zouden
zij thuis kunnen blijven of zelfs j
op de socialisten kunnen stem- 1
men.
VELP (ANP) - Ds. M. Los van de
gereformeerde kerk in Velp
heeft besloten over te gaan naar
de Rooms-Katholieke Kerk. Zijn
beslissing is zondag tijdens de
dienst meegedeeld door de voor
zitter van de kerkeraad. Ds. Los
(40) is sinds 1979 predikant in
Velp. Hij is na dr. J.H. van Leeu
wen, hervormd predikant te Val-
kenswaard, de tweede predikant
in korte tijd die zich aansluit bij
de Rooms-Katholieke Kerk.
Los noemt als belangrijkste
motief voor zijn besluit dat de
RK Kerk te midden van de oecu
mene ononderbroken de band
met de kerk van de apostelen uit
drukt. De handoplegging van de
bisschop, waardoor het ambt van
de apostelen wordt doorgegeven,
is daarvan voor hem een teken.
Voorts geeft hij aan dat de RK
Kerk een wereldkerk is die er
naar streeft de eenheid tussen de
katholieken overal in de wereld
te bewaren. Afgescheiden ker
ken, die geen wereldkerk zijn.
hebben de beschikking over
minder geloofsgoed en kunnen
zich gezien hun beperktere om
vang op bepaalde problemen
concentreren.
Uit angst voor aanslagen
heeft de Internationale Raad van
Christelijke Kerken (ICCC) er
van afgezien volgend jaar het ju
bileumcongres in Amsterdam te
houden. De raad, in 1948 opge
richt als tegenhanger van de We
reldraad van Kerken, is vooral
geschrokken van de strenge vei
ligheidsmaatregelen tijdens de
Billy-Graham-conferentie vorig
jaar in de Amsterdamse RAI. Het
congres wordt nu in de V.S. ge
houden.
De Doopsgezonde Gemeente
Ouddorp op Goeree-Overflakkee
krijgt na 44 jaar weer een predi
kant. Op 14 juni doet ds. J.
Smink, tot voor kort predikant
van de Kerk van de Nazarener in
Rotterdam, zijn intrede. Oud
dorp werd in 1945 vakant. De
doopsgezonde gemeente van
Ouddorp, de enige op Goeree-
Overflakkee, telt twintig leden.
De diensten worden iedere zon
dag door ongeveer zeventig per
sonen bezocht. Bionnen de
Doopsgezonde Broederschap
neemt de Gemeente Ouddorp
een geheel eigen plaats in; in
theologisch opzicht te situeren
op de rechter vleugel. Smink (42)
is zoon van een baptistenpredi
kant die vaak in Ouddorp voor
ging.
Overleg mislukt
Het eerste gesprek sinds 1984
in Zuid-Afrika tussen de blanke
Nederduits Gereformeerde Kerk
en de Sendingkerk, de vroegere
dochterkerk voor kleurlingen,
heeft geen resultaat gehad. Blij
kens een gezamenlijk communi
que kon er over geen van de
agendapunten overeenstemming
worden bereikt. Op verzoek van
de Sendingkerk werd in Kaap
stad gesproken over de noodtoe
stand, de kerkelijke eenheid, de
Belharbelijdenis van de Sen
dingkerk en de verklaring van de
blanke kerk over kerk en samen
leving. Beide partijen hebben
wel besloten tot een vervolg van
het zeven uur durende gesprek,
waaraan beide synodevoorzitters
(resp. prof. Joh. Heyns en dr. Al
lan Boesak) hebben deelgeno-
„Aan onze kant bestond de
hoop dat we gezamenlijk de
apartheid konden veroordelen",
zei Boesak na afloop. „Tijdens
het gesprek bleek dat het de
blanke kerk slechts gaat om een
humanere toepassing van de
apartheidswetten, terwijl onze
kerk het apartheidsbeleid als ge
heel afwijst. We zijn wat dit be
treft nog even ver van elkaar ver
wijderd als voor dit gesprek," al
dus een teleurgestelde Boesak.
De NGK wil na het eerste ge
sprek met de Sendingkerk ook
gesprekken met de NG Kerk in
Afrika en de Reformed Church
in Africa, de twee voormalige
dochterkerken voor resp. zwar
ten en Indiërs. Verder wil de
blanke kerk volgend jaar in een
gemeenschappelijk gesprek van
alle NG-kerken spreken over
"definitieve vormen van een
heid". Totnutoe wilde de blanke
kerk niet ingaan op verzoeken
van de andere NG-kerken om te
komen tot één kerk van neder-
duits-gereformeerde signatuur
voor alle rassen.
Overigens heeft de uiterst
rechtse vleugel in de Nederduits
Gereformeerde Kerk in Zuid-
Afrika geeist dat de kerk voor 30
juni de twee synodebesluiten
van vorig najaar herroept, waarin
de biibelse fundering van de
apartheid wordt veroordeeld en
het niet-blanken in theorie wor
den toegestaan lid van de blanke
kerk te worden.
Niet berekend op welvaart.
"Omdat de kerken niet berekend
waren op de sociaal-economisch
welvaart van de jaren zestig heb
ber. zij het gebed verwaarloosd
en zijn ze het slachtoffer gewor
den van glitter en klatergoud".
Dat zei dr. A. Vos, namens de
Nederlandse Hervormde Kerk
docent filosofie aan de universi
teit van Utrecht, woensdag in
Zenderen op de jaarlijkse con
ventie van de Stichting Neder
landse Lucasorde. Vos, die sprak
over het thema „bidden in een
gebedsloze cultuur", analyseer
de de factoren die ertoe hebben
geleid dat er momenteel in ons
land zo weinig (goed) wordt ge
beden. Vos betoogde dat de ker
ken zich hebben laten foppen
door de welvaart en luxe, die na
de Tweede Wereldoorlog over
hen heen kwam. Daartegen wa
ren de kerken wegens hun ge
brek aan „geestelijke vitaliteit"
niet bestand. Ook zijn volgens
Vos de predikanten van de laat
ste driekwart eeuw niet erg actief
geweest om de mensen té leren
bidden. (De Lucasorde verenigt
vooral hervormden en gerefor
meerden die de „dienst der gene
zing" door middel van voorbe
den en handoplegging willen in
tegreren in de christelijke ge
meente).
Orgelconcert. Organist Peter
Zwart bespeelt morgenavond
van 20.15 uur af het Batzorgel
van de Katwijkse Vredeskerk
(Voorsptraat 35). De toegang is
gratis.
'Sound of joy' in Leiden. Het
koor 'Sound of joy' uit Berkel en
Rodenrijs werkt zondag mee aan
een dienst in de Lutherse Kerk
aan de Hooglandsekerkgracht in
Leiden. Het repertoire van het
koor, dat onder leiding staat van
Nan van Groeningen, omvat in
hoofdzaak Nederlandse liederen.
De kerkdienst begint om 19.00
uur. Voorganger is ds. A.H. Agte-
reek.
NEDERLANDSE HERVORM
DE KERK
Beroepen te Utrecht tot predi
kant bijzondere werkzaamhe
den, geestelijk verzorger bejaar
denhuis Transwijk: mevrouw N.
B. A. A. Vonk-Wartena,..wonende
te Baambrugge, die dit beroep
heeft aangenomen.
GEREFORMEERDE KER
KEN
Beroepen te Eindhoven, her
vormd-gereformeerd: H. Hessels
te Dieren.
GEREFORMEERDE KER
KEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Rouveen: J. F. de
Haan te Lutten.
GEREFORMEERDE GE
MEENTEN
Beroepen te Leerdam: B. van
der Heiden te Woerden; beroe
pen te Apeldoorn, te Boskoop en
te Middelburg-Centrum: C. G.
Vreugdenhil, laatstelijk missio
nair predikant te Indonesië, wo
nende te Vlissingen.
