'Eigenlijk moeten we de
ministers zelf boycotten'
'Tijd van uitbuiting arbeider allang voorbij'
Interview
Specialisten verontwaardigd over verlagen inkomen
Staatssecretaris houdt vast aan afspraken met kerken
DONDERDAG 14 MEI 1987
ARNHEM - In plaats van de patiënt, die er uiteindelijk
ook niets aan kan doen, zouden de leden van het kabi
net zelf de dupe moeten worden van de acties die spe
cialisten gaan voeren tegen de aangekondigde verla
ging van hun norminkomen met circa 60.000 gulden.
Dat is het oordeel van longarts H. R. Verwers, lid van
het hoofdbestuur van de Landelijke Specialisten Ver
eniging (LSV).
door
Berrie van Helden
Hij vindt dat bewindslieden, en
eventueel Kamerleden, zich
maar tot Belgische of Duitse spe
cialisten moeten wenden als ze
het norminkomen voor specialis
ten gelijk willen schakelen met
dat van een huisarts. ..Niet dat ik
me beter dan zo'n dokter voel.
maar ik heb wel zes jaar, langer
gestudeerd en doe verantwoor-
delijker werk", aldus een verbol
gen Verwers. ,,Het liefst zou ik
voor zo'n minister geen poot uit
steken. Ik zou alleen eerste hulp
verlenen en dan zeggen: voor u is
mijn praktijk gesloten".
Verwers krijgt een wrange
smaak in zijn mond als hij in her
innering roept dat minister Van
Dijk (binnenlandse zaken) on
langs direct aan zijn hartkwaal
door een Nederlandse specialist
is geholpen, terwijl tal van ande
re patiënten die op de wachtlijst
stonden, werden gepasseerd.
„Maar Van Dijk is een belangrijk
man. Dat wordt wel even gere
geld door de heer Lubbers. En
dan zijn wij opeens wel weer
goed".
De specialisten hebben nu be
sloten zondagsdiensten in te voe
ren, bij wijze van actiemiddel.
„Wat moetje anders doen? De re
gering gaat voorbij aan uitkom
sten van neutrale commissies,
die alle zeggen dat een normin
komen van 130.000 gulden (ex
clusief pensioenpremies en on
kosten) juist is in plaats van
90.000 gulden zoals de overheid
wil. En wat moet je daar nu tegen
doen. Je kunt wel naar rechters
stappen, maar ook die uitspra
ken lapt de regering aan haar
laars", aldus Verwers.
Onaangenaam
Volgens de arts zullen de acties
voor patiënten onaangenaam
kunnen zijn. „Maar er vallen
geen slachtoffers. Daar zorgen
wij voor. Operaties en opnamen
gaan gewoon door evenals het
behandelen van spoedgevallen.
De specialist is ook normaal aan
wezig in het ziekenhuis. Echter,
controlebezoeken zullen niet
plaats kunnen hebben. Dat bete
kent overigens dat wij minder
kunnen declareren en dus ook
minder verdienen. Het zal dan
ook niet te lang kunnen duren",
aldus Verwers.
Hij realiseert zich dat de spe
cialisten opnieuw in een kwaad
daglicht komen te staan. „De ge
zonde mensen zullen dit niet be
grijpen. De patiënten wel. Want
zij zien hoe hard wij werken.
Voor hen. Ze zullen het echter
wel vervelend vinden. Maar ze
hebben mij al laten weten bereid
te zijn mee naar het Binnenhof te
gaan om daar uit protest bijvoor
beeld de ruiten in te gooien", al
dus Verwers. „Ze zijn echt zeer
op onze hand"
„Kijk", zegt hij nog maar eens.
„De tijd dat specialisten een
tweede huis. twee dure auto's en
een zwembad in de tuin hadden,
ligt achter ons. De afgelopen ja
ren hebben wij al veertig procent
ingeleverd. Van het geld dat ik
nu verdien, moet ik de praktijk-
schuld afbetalen, mijn kinderen
laten studeren en de oudedag-
voorziening regelen. Ik heb daar
op nu een lening af moeten slui
ten om mijn kinderen gelegen
heid te geven verder te leren.
Dienen wij nu nog verder terug
te gaan, dan moet ik mijn secre
taresse ontslaan, vliegt mijn as
sistente eruit en zullen jonge spe
cialisten langer op een arbeids-
plek moeten wachten. Die maat
regel leidt dus ook nog tot werk
loosheid".
Dat is volgens Verwers echter
niet alles. „Daarbij komt nog
eens het feit dat het aantal jaren
dat een arts verdient, gering is.
Je studeert tot je 35e en op je 65e
ben je kapot gewerkt, tenminste
als je die leeftijd als arts haalt,
want dat lukt niet iedereen".
En als het woord topsalaris
valt, wijst Verwers direct naar
een gezagvoerder van de KLM
„die 150.000 gulden verdient",
een minister, kamerlid en con
troleur bij het ziekenfonds „die
ook meer dan 90.000 gulden van
gen". „En dan hebben wij nog
eens een medische opleiding van
twaalf jaar achter de rug".
Een tweede probleem dat de
patiënt mogelijk nog meer pijn
gaat bezorgen, wordt gevormd
door het conflict tussen de zie
kenfondsen en de LSV. In wezen
hebben beide zaken niets met el
kaar te maken. Maar volgens
Verwers profiteren de zieken
fondsen van het conflict tussen
de regering en de specialisten,
omdat de positie van de artsen
zwakker dreigt te worden, „An
ders was dit probleem, zoals het
elk jaar gaat, gewoon opgelost",
aldus Verwers.
Met ingang van 1 juli hebben
de ziekenfondsen het contract
met de LSV opgezegd. Tot dat
moment vergoeden de fondsen
de declaraties van de artsen, zon
der dat een patiënt daar iets van
merkt. Een nieuw contract,
waarmee de LSV niet akkoord
gaat, („Wij gaan ons eigen dood
vonnis en dat van de patiënt niet
ondertekenen", aldus Verwers).
kent een ander uitgangspunt. De
ziekenfondsen willen de specia
listen onderbrengen in het bud
get van het ziekenhuis. „Dan ma
ken het ziekenfonds en het zie
kenhuis de dienst uit, met alle
gevolgen van dien", aldus het
LS V-bestuurslid.
Omdat de vereniging dit con
tract terzijde schuift, is de kans
groot dat alle patiënten vanaf 1
juli zelf de specialist moeten be
talen, waarna ze het geld bij het
ziekenfonds weer kunnen terug
krijgen. „Contant afrekenen
wordt gewaardeerd, maar hoeft
niet. Men krijgt vier weken de
tijd de rekening te vereffenen'
verduidelijkt Verwers.
Slachtoffers
Indien specialisten toch deel
uit gaan maken van het zieken
huisbudget, dan vreest de arts
Hoewel de specialisten actie voeren gaan operaties en opnamen gewoon door. evenals het behandelen
van spoedgevallen. <'oto gpdi
dat er slachtoffers gaan vallen.
„Dan mag ik maar een bepaald
aantal verrichtingen per jaar
doen. Kom je boven een vastge
steld bedrag, dan wordt dat van
je inkomen afgehouden. Op een
zeker moment kun je dan beslui
ten een relatief duur onderzoek
niet uit te voeren. In dat geval
krijg je bijvoorbeeld geen zeker
heid over de vraag of iemand wel
of geen longkanker heeft. Hij
wordt daarvoor mogelijk niet op
de juiste manier behandeld met
als eventueel gevolg dat de pa
tiënt dood gaat.
Of je zit aan het eind van het
jaar aan je maximum aantal op
namen. Meldt zich dan iemand
die acuut dient te worden opge
nomen, zul je 'm moeten weige
ren. Overlijdt die patiënt, dan
krijg ik de schuld, want ik ben en
blijf verantwoordelijk. Wel, die
consequentie weigeren wij te
aanvaarden. Als specialisten in
het ziekenhuisbudget terechtko
men, tast dat de kwaliteit van
ons werk aan. Zoiets gaat ten
koste van de kwaliteit en gaat
mensenlevens kosten. Dat is
echt onvermijdelijk".
Toch verwacht hij dat het
zover zal komen. Verwers: „De
ziekenhuizen zijn al leeggekne-
pen. Daar valt niets meer te ha
len. De enige mogelijkheid voor
ziekenfondsen om te bezuinigen,
is door specialisten te budgette
ren. Dat levert weer een paar mil
joen op Bovendien hebben ze
dan na de patiënten en de hospi
talen ook de specialisten in hun
macht. En dat willen ze: de
macht in het ziekenhuis".
PvdA-buitenbeentje Max Albrecht 25 jaar bij Hoogovens
BEVERWIJK - De vraag luidde bij
wie dr. M. Albrecht in 1960 promo
veerde. „Dat was bij prof mr. G.
van den Bergh", is zijn antwoord.
„Dat was een man die midden in
de crisisjaren van vóór de oorlog
de Amsterdamse raadsfractie van
de SDAP verliet, de voorloper van
de Partij van de Arbeid. Hij was
het niet eens met de stellingname
van zijn partij dat ambtenaren ab
soluut niets konden bijdragen aan
bezuinigingen. U ziet dat de so
ciaal-democraten ook toen al
rechtse buitenbeentjes hadden".
door
Pieter Mul
Max Albrecht, directeur bij
Hoogovens en lid van de PvdA,
vertelt het met waarneembare zelf
spot. Vandaag is hij 25 jaar in
dienst bij het staalconcern, dat hij
overigens pas sinds tien jaar dient
als lid van de raad van bestuur.
Aanvankelijk in het samenwer
kingsverband met Hoesch in Estel;
sinds 1982 met de collega's Hoog-
landt, Van Royen en Van Veen in
het weer geheel zelfstandige
KNHS.
De rijzige Albrecht herinnert
zich de entree bij het concern als
de dag van gisteren. „De stap naar
Hoogovens was eigenlijk uit nood
geboren. We waren al een paar jaar
getrouwd, onze oudste zoon was
geboren, we woonden nog bij de
grootmoeder van mijn vrouw. En
Hoogovens bood naast een baan
voor een jurist ook een woning,
hier in Beverwijk. Ze vroegen toen
iemand voor de afdeling perso
neelszaken. Een jurist die arbeids
recht gedaan moest hebben, dan
wel ervaring met vakbonden o'f op
Mr. Max Albrecht.
het terrein van de sociale verzeke
ring had. Ik had beide".
„Bij het wetenschappelijk bu
reau van het NW, voorloper van
de FNV, was ik vijf jaar als werk
(foto ANPI
student beziggeweest. Bovendien
had ik enige tijd bij de Sociale Ver-
zekerings Raad gewerkt. Toen ik
bij Hoogovens kwam had ik net
mijn militaire dienst vervuld. Van
daar ook die merkwaardige datum,
14 mei, dat was een maandag. De
eerste indrukken toen ik hier
kwam werken? Ik had het idee dat
ik weer naar de kazerne ging. Alles
was hier zo groot en massaal".
Kamerkandidaat
Albrecht, nu 54 jaar, was in het
begin zeker niet van plan zijn ar
beidzame leven bij Hoogovens te
zullen doorbrengen. Nog geen jaar
na het begin van het dienstverband
was hij Kamerkandidaat voor de
PvdA.
„Om precies te zijn: ik stond 48-
ste, precies het aantal zetels dat we
hadden maar bij de verkiezingen
gingen er vijf verloren. Ik werd nog
wel benoemd omdat sommige frac
tieleden de Kamer verlieten maar
ik heb gelijk bedankt omdat ik in
middels bij Hoogovens de functie
van chef voorlichting had aan
vaard. Niet veel later ben ik nog
wel eens met het NVV in gesprek
geweest maai het bleek me al snel
dat één opslag bij Hoogovens on
geveer net zo hoog was als de totale
salarisuitloop bij de vakcentrale".
„Ik heb er niet zo'n behoefte aan
met m'n afkomst te koketteren",
zegt de man die bij het concern de
verantwoordelijkheid draagt voor
financiële en personele aangele
genheden. Z'n opmerking volgt op
een gedachtenwisseling over zijn
belangstelling voor de politiek.
Thuis groeide de jonge Max op met
dat fenomeen: zijn vader was on
der meer fractievoorzitter van de
Haarlemse PvdA, de party waar
van hij ook landelijk secretaris
was. Naderhand was Albrecht se
nior nog burgemeester van Gieten
en gedeputeerde in Drenthe.
Rechtervleugel
Albrechts proefschrift ging over
politieke stelsels. „Ik ben nooit
voorstander geweest van een zo
groot aantal politieke partijen als
in ons parlement een plaats heeft".
Albrecht zelf heeft enkele jaren
voor de sociaal-democraten in de
Beverwijkse gemeenteraad geze
ten. Tegenwoordig is zijn echtge
note lid van de lokale volksverte
genwoordiging. Dat hij immer een
man van de rechtervleugel is ge
weest is allerminst een geheim.
„Juist als je zoals ik voorstander
bent van een klein aantal grote par
tijen zul je zien dat op onderdelen
de meningen zeer uiteenlopend
kunnen zijn."
Hij verheelt niet dat voor hem ei
genlijk geen andere politieke keu
ze overblijft dan die voor de PvdA.
De WD blijft buiten beeld terwijl
partijvorming op basis van geloof
sovertuiging in zijn ogen geen
goed uitgangspunt. „Maar ik weet
dat veel stemmers op het CDA na
de laatste verkiezingen te kennen
hebben gegeven dat hun keuze
met religie niets van doen heeft".
Albrecht ontkent niet dat de so
ciaal-economische visie van Lub
bers hem in grote trekken aan
spreekt. Evenals de zorg van de
premier óver de betaalbaarheid
van het stelsel van sociale zeker
heid, de oude liefde van Albrecht.
De sociaal-democraat meent
voorts dat de invloed van werkne
mers op beslissingen in het be
drijfsleven al verregaand is.
„Uiteindelijk behoeven alle we
zenlijke beslissingen de instem
ming van de raad van commissaris
sen. En kijk nou eens naar die lijst
jes van mensen met macht in Ne
derland. Daar stond laatst me
vrouw Epema-Brugman als zesde
genoemd. Ook Nel Barendregt
kwam op zo'n lijst voor".
Beide vrouwen, ooit Kamerlid
voor de PvdA, zijn op voordracht
van de vakorganisaties enkele .ja
ren geleden benoemd tot commis
saris bij KNHS Albrecht meldt
overigens spottend dat al die rijtjes
van invloedrijke personen „maar
voorbijgaan aan ministers en ande
re politici, alsof die niets te vertel
len hebben". De 'KNHS-bestuur-
der is zelf commissaris bij de Ne
derlandse Bank en bij de KLM.
Arbeiders
De tijd, van de uitbuiting is vol
gens Albrecht voorbij. „Een eeuw
geleden ontstond de Internationa
le. Het begin van het tweede cou
plet daarvan is: de Staat verdrukt,
de Wet is logen. Dat laatste bete
kent leugen. In vergelijking met
die tijd is er toch heel wat veran
derd, ook ten gunste van de arbei
ders. De decentrale besluitvor
ming die we in het bedrijfsleven
kennen geeft hen via vakbonden
en ondernemingsraden een be
hoorlijke greep op het gebeuren".
Terug naar Hoogovens. Albrecht
is in de loop der jaren het nodige
aan de weet gekomen over het hart
van het concern, staal maken. Een
expert op dat terrein noemt hij zich
allerminst. Dat was wellicht heel
anders gelopen indien in het begin
van de jaren zeventig de vestiging
van een staalbedrijf op de Maas
vlakte was doorgegaan. Tesamen
met een Duitse c.ollega van Hoesch
was hij aangewezen dat project van
de grond te tillen.
W orstelwedstrij den
„Achteraf gezien is het maar
goed dat het idee nooit is gereali
seerd. Maar ja,- wie wist rond ze
ventig iets van de komende crisis
rond de olieprijs en op de staal-
markt? Ik herinner me dat hele
rondreizende circus van voor- en
tegenstanders die op de hoorzittin
gen waren in al die Rijnmond-ge
meenten. We werden gezien als mi
lieuvervuilers maar in onze ogen
waren we brengers van werkgele
genheid. Ja, dat hele circus. Het
doet me denken aan die worstel
wedstrijden die jé nu wel op de tv
ziet. Voor de toeschouwers slaan ze
elkaar geweldig op het gezicht
maar tevoren zitten ze samen aan
de koffie en daarna aan de borrel.
Zo ging dat destijds ook".
Staatssecretaris De Graaff-
Nauta van binnenlandse zaken
wil vasthouden aan de afspraken
die met een aantal kerken zijn
gemaakt over faciliteiten voor
"net opzetten van een eigen leden
administratie. Zij zal de motie-
De Visser (PvdA), die eind fe
bruari met steun van de WD
werd aangenomen, niet uitvoe
ren. In een brief heeft mevrouw
De Graaff dat de Tweede Kamer
laten weten.
Per 1 januari 1989 zullen de ge
meenten niet langer de kerkelij
ke gezindte of levensbeschou
wing registreren. Om daarin te
voorzien heeft een aantal kerken
vorig jaar de Stichting Interker
kelijke Ledenadministratie (Sila)
opgericht. Voor de kerken die
daaraan meedoen zal het in de
toekomst mogelijk worden, in
een zogenaamd 'koppelstation'
tussen de kerkelijke en gemeen
telijke administratie hun leden-
registers onder te brengen.
Voor de opbouw van dat sta
tion heeft de regering maximaal
f15,5 miljoen beschikbaar ge
steld. Ook zegde de regering de
kerken en genootschappen op
geestelijke grondslag toe, dat zij
het recht zouden krijgen op ver
strekking door de gemeenten
van gegevens die nodig zijn voor
het bijhouden van hun ledenad
ministraties. Daarbij gaat het pm
het administratienummer, de
naam, het adres, de gemeente
van inschrijving, de geboorteda
tum en de datum van overlijden
Kamerlid De Visser wilde, dat
kerken dezelfde behandeling
zouden krijgen als andere niet-
overheidsorganen. Dat zou bete
kenen, dat ze veel meer geld
moeten betalen voor gegevens
uit de bevolkingsadministratie
en dat hun plan om via een kop
pelcentrum hun ledenbestand
bij te houden onbetaalbaar zou
worden.
Het is niet waar, zegt staatsse
cretaris De Graaff, dat de over
heid door haar toezeggingen de
kerkelijke ledenadministratie
zou gaan bijhouden. De afspraak
heeft alleen ten doel, de kerken
en genootschappen op geestelij
ke grondslag, gezien hun plaats
in de samenleving, die informa
tie te geven die zij nodig hebben
voor het zelf bijhouden van hun
administraties. De overheid' zal
niet weten tot welk kerkgenoot
schap de burger behoort over
wie gegevens aan het koppelcen
trum worden verstrekt. Verder
zullen de kerken de kosten van
verstrekking en verzending moe
ten betalen. Bovendien kunnen
kerkleden vantevoren bezwaar
maken tegen opneming in het Si-
la-bestand.
Kamerlid De Visser heeft de
voorzitter van de Tweede Kamer
gevraagd, de brief van de staats
secretaris op de agenda van de
Kamer te zetten. Over een paar
weken zal de brief in een plenair
debat aan de orde komen
Dwangsom
F. van Zijl uit Amsterdam
gaat de dwangsom van f 5000 per
verspreid exemplaar van num
mer 17 van het gospelblad 'Evan'
opeisen van het echtpaar Lucas
en Jenny Goeree. Afgelopen
dinsdag werden exemplaren van
het blad verspreid in Zwolle en
Mijdrecht.
Vorige week bepaalde de
Zwolse rechtbank in een kort ge
ding - dat Van Zijl had aange
spannen - dat de Goerees het
nummer onder de titel 'Sodom is
-Nederland' niet langer mochten
verspreiden, tegen een dwang
som van f 5000 per verspreid ex
emplaar van beide echtelieden
afzonderlijk. In dat nummer
wordt, volgens de rechter, tegen
beter weten in een misleidend en
onjuist verband gelegd tussen
homoseksualiteit en de dodelijke
ziekte aids. Dat gebeurt boven
dien in grievende en onnodig
kwetsende bewoordingen
Met de opbrengst van zijn eis
hoopt Van Zijl de kosten van de
ze rechtzaak te kunnen betalen.
Die zijn inmiddels tot f 16.000 op
gelopen. Wat overblijft zal hij
storten in het 'Aids-fonds'.
Aids. De Raad van Kerken
gaat de lid-kerken voorstellen,
hun landelijke en plaatselijke
diakonale organen te vragen zich
op korte termijn bezig te houden
met de noodsituatie waarin men
sen met aids kunnen verkeren.
En hoe zij deze mensen én hun
omgeving materieel en op ande
re manier kunnen helpen.
Eind maart werd met mede
werking van de Raad van Ker
ken een raadpleging over aids
gehouden. Een van de daaruit
voortvloeiende aanbevelingen
was, dat de raad zijn lid-kerken
zou vragen grote aandacht te ge
ven aan de pastorale zorg voor
mensen die lijden aan aids en
voor hun omgeving. De raad
heeft in zijn vergadering van gis
teren die aanbeveling overgeno
men. Met de kanttekening dat er
meer mensen zullen komen die
buiten eigen toedoen aids krij
gen, bijvoorbeeld kinderen van
drugsverslaafden.
De kerkelijke werelddiakona-
ten zouden moeten nagaan hoe
zij kunnen bijdragen aan de be
strijding van aids in de Derde
Wereld, zegt de Raad van Ker
ken. Bijvoorbeeld door het sti
muleren van projekten om veili
ge bloedtransfusies mogelijk te
maken.
De Raad van Kerken waar
schuwt ook voor de opvatting
dat aids een goddelijke straf zou
zijn. Dat brengt lijders, maar ook
anderen in 'pastorale nood'. Een
andere aanbeveling van de raad
is: gezamenlijke bezinning door
de kerken op morele vragen,
voortkomend uit het aids-pro-
bleem, rond seksualiteit en rela
ties.
Oude regels
De Ongeschoeide Karmelie
ten in Nederland zijn veront
waardigd over de manier waarop
het Vaticaan de karmelietessen
de oude leefregels weer op
dringt. 'Geschokt' omdat de zus
ters het recht wordt ontnomen,
op eigentijdse manier vorm te
geven aan de traditie van de
stichteres van de orde, Teresia
van Avila. Dat staat in een brief
aan de voorzitter van de congre
gatie voor de religieuze en secu
liere institutan in Rome, kardi
naal Jean Hamer.
Terugkeer naar de oude regels
zou betekenen, dat de zusters
weer een stil-beschouwend leven
achter kloostermuren leiden,
zonder noemenswaardig contact
met de buitenwereld en gekleed
in wollen habijt met sluier. Sinds
1977 volgen de zusters een 'expe
rimentele' leefregel, waarbij het
habijt kan worden aangepast aan
het klimaat en meer contact met
buiten mogelijk is. Die regel
staat vooral in Spanje, waar de
behoudende organisatie 'Opus
Dei' invloed heeft, onder kritiek
Kardinaal Simonis gaf eind
maart steun aan de Nederlandse
karmelietessen, die herinvoering
van het oude leefpatroon afwij
zen.
"Wat kerkrechtelijk formeel en
naar de letter mogelijk is, toont
zich hier in strijd met de geest
van het recht en het Tweede Va
ticaans Concilie", zeggen de zus
ters. Zij keren zich tegen een be
leid "dat autoritair en van bui
tenaf onderscheid wil maken
tussen echte en onechte karme
lietessen".
Hervormde Kerk: beroepen
te Overdinkel (Ov.) kandidaat
mevrouw W. C. Remme Veenen-
daal.
Gereformeerde Kerken: aan
genomen naar Krabbendam
(deelwerk) kandidaat mevrouw
T. Hibma Den Hoorn.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Rilland-Bath R.
Boogaard Leiden.
