Nakasone kondigt renteverlaging aan 'Ruimte voor nieuwe vakcentrale' Tolman: superheffing heeft langste tijd gehad Effectenkantoor in VS verliest 500 miljoen Zwitsers bedrijf ontkent levering delen reactor RECORD-PANNEKOEK Voorzitter Ambtenarencentrum blijft volhouden: VRIJDAG 1 MEI 1987 ECONOMIE PAGINA 7 Japan komt VS tegemoet in conflict WASHINGTON (GPD) - De Japanse premier Nakasone heeft gisteren, tijdens zijn eerste gesprek met de Amerikaanse president Reagan, gezegd de opdracht te hebben gegeven de rente in Japan omlaag te brengen om daarmee de economie te stimuleren. De Japanse aankondiging kwam als een aangename verrassing voor de Amerikanen, die er lang bij de Japanse regering op hebben aangedrongen maatregelen te nemen om de binnenlandse bestedingen op te voeren. De renteverlaging heeft twee ge volgen: aan de ene kant zullen de Japanners nu eerder geneigd zijn hun geld uit te geven. Dat zal ook de vraag naar Amerikaanse pro- dukten doen toenemen. Boven dien zal de verlaging van de rente op kort-lopende leningen helpen bij het tegengaan van de val van de dollar. President Reagan, aldus zijn woordvoerder Marlin Fitzwa- ter, zei zeer verheugd te zijn over de Japanse maatregel. Door de vergroting van het ren- teverschil met de VS moet ook de koersstijging van de yen ten op zichte van de dollar tot staan ko men. Eerder op de dag had de pre sident van het stelsel van centrale banken in de VS. Paul Volcker, vermoedens in de financiële we- Volkswagen: winst lager, omzet hoger WOLFSBURG (DPA) - Het West- duitse automobielconcern Volks wagen heeft vorig jaar een winst behaald van 580 miljoen mark, iets minder dan de 596 miljoen mark in 1985. De omzet nam daarentegen toe van 52,5 miljard mark tot het recordbedrag van 52,8 miljard mark. Het afgelopen jaar leverde VW (inclusief Audi) het recordaan tal auto's af van 2,5 miljoen. Dat is 5,1 procent meer dan in 1985. Er wordt een dividend voorgesteld van tien mark per aandeel van no minaal vijftig mark. De voorzitter van de raad van be stuur van VW, Carl Hahn, verklaar de in een toelichting op de jaarcij fers dat de winstdaling een gevolg is van onder meer de daling van de dollarkoers, veranderingen in de ondernemingsstructuur zoals de verkoop van Triumph Adler en het overheidstoezicht op de prijzen in Brazilië. In het eerste kwartaal van dit jaar is de autoverkoop van VW over de hele wereld met 6,4 pro cent achteruitgegaan tot 619.000 stuks. De omzet groeide niettemin en de winst bleef op hetzelfde ni veau staan als in de eerste drie maanden van vorig jaar. Hahn vindt het nog te vroeg om een winstraming voor dit jaar te geven. Hij verwacht dat de produktie met vijf procent zal toenemen en dat de omzet zal groeien tot 55 miljard mark. De Spaanse dochteronderne ming SEAT heeft in de eerste drie maanden met 70.300 wagens haar verkoop met 47 procent kunnen opschroeven in vergelijking met het eerste kwartaal van vorig jaar. De totale VW-verkoop in West-Eu-, ropa groeide met elf procent tot 277.000 wagens en dat was een re cordaantal. Het VW-concern, inclusief SEAT, telde vorig jaar ruim 281.000 werknemers, 8,8 procent meer dan in 1985. De meest verkochte wagen was wederom de Golf, waarvan VW er vorig jaar ruim 876.000 pro duceerde. reld bevestigd dat hij de laatste da gen bewust een lichte stijging van de Amerikaanse rentetarieven heeft toegelaten. Japanse vertegenwoordigers zei den, na de eerste van drie ronden van besprekingen tussen de twee leiders in Washington, dat Nakaso ne in zijn volgende gesprekken met de Amerikaanse president een breder 'drie-pilaren-plan' zal ont vouwen dat bedoeld is als tege moetkoming aan de Amerikaanse klachten over de handelsbetrek kingen tussen de twee landen. De Amerikaanse regering wil dat Japan maatregelen neemt om de sterk scheefgetrokken handelsba lans tussen Japan en de VS te cor rigeren. Die balans is nu 58 miljard dollar in het nadeel van de Ameri kanen, ofwel een derde deel van het totale tekort op de Amerikaan se handelsbalans. Japan wil niet alleen de binnen landse economie stimuleren, maar ook de markt verder openen voor buitenlandse produkten waarbij de overheid het voortouw zal ne men door zelf meer van deze goe deren te kopen. Het zou daarbij in ieder geval gaan om de aankoop van twee of drie Amerikaanse su percomputers, vijf vliegtuigen en verschillende schepen, een order van in totaal '1 miljard dollar. De derde en laatste pilaar betreft een toenemende Japanse rol bij de problemen van de schuldenlan den. Japan zal een deel van zijn gi gantische financiële reserves ge bruiken om deze landen tegen aan trekkelijke voorwaarden geld te le- Nakasone liet president Reagan weten dat Japan noodlijdende lan den in de Derde Wereld leningen wil verstrekken voor een totaal van 20 tot 50 miljard dollar, zonder daarbij de voorwaarde te stellen dat deze landen dit geld besteden aan Japanse produkten. De Ameri kanen vragen al heel lang om deze maatregelen, niet alleen omdat zij vinden dat Japan zich meer be wust moet zijn van zijn internatio nale verantwoordelijkheid, maar ook omdat een krachtiger econo mie van de ontwikkelingslanden ook Amerikaanse bedrijven ten goede kan komen. i worden opge- DEN HAAG (GPD) - De superhef fing op de zuivelproduktie heeft zijn langste tijd gehad. De Friese Europarlementariër Teun Tolman verklaarde gisteren op een pers conferentie in Den Haag, dat een belangrijk deel van de christen-de mocratische fractie in het Europe se Parlement de superheffing over twee jaar wil afschaffen. Volgens Tolman heeft dit streven ook de steun van landbouwcommissaris Frans Andriessen. De Europarlementariër stelt dat het de hoogste tijd is dat het Euro pese landbouwbeleid duidelijk vorm krijgt. "De landbouwpolitiek van de Europese Gemeenschap is vastgelopen. De grootste ontspo ringen hebben bij de meest be schermde produkten plaatsgevon den. Bij de melkproduktie is men nu zover gekomen dat alle negatie ve punten daar samenkomen: de produktie is met twintig procent teruggedrongen, de prijs zal dalen en de interventie van boter en melkpoeder zal ook worden be perkt". Volgens Tolman staat een be langrijk deel van het Europese Par lement achter deze plannen. "Ook gaullisten en conservatieven in Straatsbrug denken er zo over. De Europese Commissie zal binnen kort een standpunt moeten inne men. Over twee jaar is de termijn van vijfjaar, waarvoor de superhef fing geldt, afgelopen. De intentie van landbouwcommissaris And- nessen is ook, dat hij er een punt achter wil zetten". "Met deze regelgeving komen wij steeds verder in het moeras. De quotering werkt onevenredig zwaar door in andere sectoren. Melkveehouders gaan ziclvmet an dere takken in de landbouw bezig houden. Daarmee gaan zij de boe ren die al in die tak zitten het leven zuur maken. Akkerbouwers zitten met een graanprobleem en gaan zich toeleggen op tuinbouw. De één komt in het vaarwater van de ander". Volgens Tolman kan het hele maal geen kwaad de zuivelhandel weer aan het spel van vraag en aan bod te laten wennen. Bang voor scherpe prijsdalingen en moorden de concurrentie is hij in ieder geval niet. "Ik denk niet dat de melkprijs desastreus zal dalen. Het voer zal in elk geval niet duurder worden de komende tijd. Dat is een vast- Dat zijn plannen een hogere zui velproduktie tot gevolg zullen heb ben, vindt Tolman geen bezwaar, ondanks het feit dat de superhef fing juist is ingevoerd om de over- produktie in te perken. "Natuurlijk komt er meer produktie. Daar draagt men echter zelf de verant woordelijkheid voor. Het gaat niet meer ten koste van de EG-kas". Volgens de Fries moeten dan ook oplossingen worden gezocht in de verwerking van melkvet tot andere produkten dan boter. "Het voordeel is dat er vooral daér wordt geproduceerd, waar dat het goedkoopste kan. Het beste bewijs dat het met steun van de overheid snel fout gaat, levert Italië. Daar is geld gegeven voor de sojaproduk- tie. Die is dus in korte tijd enorm toegenomen. Straks zal de Europe se overheid de boer evenwel geen inkomen meer kunnen garande- Met de hand op het hart luisteren de Amerikaanse president Ronald Reagan (rechts) en de Japanse premier Yasuhiro Nakasone naar het Amerikaanse volkslied. Nakasone is in Washington om met Reagan te praten over de handelsproblemen tussen de VS en Japan. <foto AP> NEW YORK (Rtr/ANP) - Merrill Lynch, het grootste effectenkan toor van de Verenigde Staten, heeft deze maand 250 miljoen dol lar (ongeveer 500 miljoen gulden) verloren als gevolg van 'onbe voegd' handelen van een van zijn medewerkers. Volgens handelaren in Wall Street is het niet eerder voorgekomen dat een effectenkan toor in zo'n korte tijd -naar schat ting minder dan een week - een dergelijk omvangrijk bedrag ver speelde. Volgens Merrill Lynch is de medewerker, wiens naam niet bekendgemaakt werd, inmiddels ontslagen. Het verlies is het grootste in de geschiedenis van Merrill Lynch. De onderneming, die over een ei gen vermogen beschikt van 3 mil jard dollar, verwacht overigens niet dat het verlies zware schade zal aanrchten aan het concern. De directie van het effectenhuis voor spelt dat het lopende kwartaal, on danks het verlies, toch met winst kan worden afgesloten. Het effectenhuis schrijft het ver lies toe aan het 'onverantwoord handelen van een tophandelaar'. Anderen, waaronder anonieme topfunctionarissen van het effec tenkantoor zelf, verklaarden echter het onmogelijk te achten dat één persoon een dergelijk groot bedrag kan verspelen. Zij verklaarden dat er te weinig toezicht is geweest bij Merrill Lynch en dat er door meer dere medewerkers forse beoorde lingsfouten zijn gemaakt. De ver liezen zijn geleden op obligaties. De obligatiemarkt zakte twee we ken geleden in, doordat veel Ja panse beleggers zich terugtrokken uit Amerikaanse staatsobligaties. Het gevolg daarvan was dat het aanbod van obligaties daardoor fors toenam en de waarde sterk daalde. Een toonaangevende staatsobligatie bijvoorbeeld daalde ruim tien procent in koers. Volgens deskundigen zijn een aantal effectenhuizen op Wall Street hierdoor hard getroffen. Het verlies van Merrill is echter ongeë venaard. Volgens beursanalisten verloren de belangrijkste New- yorkse effectenhuizen deze maand gezamenlijk 1 miljard dollar. Merrill Lynch is het tweede con cern dit jaar dat getroffen wordt door een miljoenen verlies als ge volg van 'onbevoegd handelen' door een medewerker. Vorige maand kwam een dollarzwendel bij het Duitse automobielconcern Volkswagen aan het licht. VW ver loor daarbij bijna 480 miljoen dol lar. BERN/BUCHS/BONN (AP) - Het metaalbedrijf Metallwerke Buchs AG (MWB), in het Zwitserse Buchs in het kanton Sankt Gallen, heeft berichten ontkend als zou het in opdracht van een Westduitse on derneming onderdelen voor een uranium-opwerkingsfabriek heb ben geleverd aan Pakistan. De Zwitserse federale procureur heeft gisteren bevestigd dat de zaak is onderzocht. Volgens het Westduitse week blad Stern wordt MWB verdacht van de levering van de onderdelen aan Pakistan en het bedrijf zou daarmee de Zwitserse atoomwet hebben overtreden. Het bedrijf zou antwoordde Nakasone, hebben gehandeld in opdracht van de sancties nog niet te willen op- de Westduitse firma Leybold-He- heffen. Hij wil eerst wachten op ge- raeus in Keulen, gevens die duidelijk moeten ma- De woordvoerder van de Zwit- ken of Japan nu inderdaad een serse federale procureur, Roland eind heeft gemaakt aan wat de Hauenstein, verklaarde dat deze op Amerikanen zien als 'oneerlijke basis van het onderzoek tot de slot- handelspraktijken' bij de verkoop som was gekomen dat een bedrijf van de chips. Volgens Fitzwater in Sankt Gallen de atoomwet heeft kan de Amerikaanse maatregel op overtreden. Hij wilde niet zeggen Ondanks deze Japanse conces sies vroeg Nakasone gisteren ver geefs aan Reagan of deze bereid zou zijn een eind te maken aan de hoge invoerrechten op een aantal Japanse goederen, waaronder per sonal computers en kleuren-tv's. De Amerikaanse regering legde enige weken geleden deze hoge ta rieven op bij wijze van straf, omdat Japan zich niet aan een handelsak koord op het gebied van computer chips zou hebben gehouden. om welk bedrijf het gaat. Hij zei wel dat bij een huiszoeking in het bedrijf belastend materiaal was aangetroffen. Richard Schmidt, de directeur van MWB, ontkende gisteren dat er sprake was van enige samenwer king tussen zijn bedrijf en Ley- bold-Heraeus. Volgens hem heeft MWB geen onderdelen vervaar digd voor een opwerkingsinstalla- tie en is het bedrijf daartoe ook he lemaal niet in staat. Volgens Stern gaf het Westduitse bedrijf Leybold-Heraeus in 1983 aan MWB - dat toen nog tot het concern in Liechtenstein behoorde - de opdracht voor de levering van de onderdelen. Hiervoor werd vol gens het blad een bedrag van onge veer 2 miljoen Zwitserse francs be taald. Begin januari 1986 werden de onderdelen gedeeltelijk via Ba sel naar Lyon gesmokkeld. Vervol gens werden zij over drie Franse luchthavens verdeeld en naar schuiladressen in Doebai en Koe weit gestuurd. ALKMAAR - Een wat groot uitgevallen pannekoek in de maak in Alk maar. Die werd gisteren gebakken door leden van de Club van Chef-koks. De pannekoek heeft een diameter van 7,17 meter en een dikte van een halve centimeter. Daarmee lukte de poging om in het Guinessbook of Re cords te komen ruimschoots. Kort Zakelijk Staking De pilotenvakbonden van Italië hebben voor 1 tot 25 mei stakingen aangekondigd. In die periode zul len zij elke dag van half zeven tot half negen 's ochtends het werk neerleggen. De piloten zullen een uitzondering maken voor Fiumici- no, het vliegveld van Rome en voor chartervluchten. Bij binnenlandse bestemmingen en internationale vluchten naar andere steden, zoals Milaan en Palermo, moeten reizi gers echter met soms flinke vertra gingen rekening houden. De ATI, de Italiaanse luchtvaartmaatschap pij die binnenlandse vluchten ver zorgt, heeft al dertig vluchten uit het programma geschrapt. Audet De Associatie van Uitgevers van Dagbladen en Tijdschriften Audet verwacht voor 1987 een verdere verbetering van de resultaten. Op eenzelfde stijging van het resultaat als in 1986, met 43 procent van 13,9 miljoen tot 19,9 miljoen gulden, mag echter niet worden gerekend. Dit schrijft de directie van Audet in haar jaarverslag over 1986. On der invloed van de verder stijgende koopkracht verwacht Audet ook een voortgaande lichte stijging van de oplage en het advertentievolu me bij de dagbladen. Ook voor de tijdschriften verwacht het bedrijf dit jaar enige verbetering van de marktontwikkeling. Het aantal personeelsleden zal met enkele procenten stijgen door de arbeids tijdverkorting. HILVERSUM - Ze raken er niet over uitgesproken bij het Ambte narencentrum. Alle tegenslag ten spijt, blijft de 108.000 leden tellen de vakbond van overheidsperso neel streven naar de oprichting van een nieuwe, grote, van politiek en religie onafhankelijke vakcentrale. Naast de klassieke 'zuilen' in vak- bondsland, de FNV en CNV, is er volgens voorzitter L. P. Kenter van het Ambtenarencentrum ruimte genoeg voor zo'n nieuwe concen tratie. Doel van de bundeling der krachten vormen de zetels in de Sociaal-Economische Raad en de Stichting van de Arbeid; een stem -in de Haagse instituties waar het beleid wordt gemaakt. door Pieterde Vries len er wel wat voor. Maar de MHP- ambtenarenbond CMHA wil, na een mislukte vrijage met het AC vijf jaar geleden, niets meer van Kenter en de zijnen weten. arbeidsvoorwaarden, rechtspositie en sociale zekerheid van ambtena ren lopen steeds meer gelijk op met die van de overige werkne mers in Nederland. Dat betekent dat je aan de bron van het beleid moet zitten wanneer je iets In het oude pand van het Ge meentelijk Gymnasium van Hil- leden wilt betekenen. Het Centraal versum zwaait Kenter in het dage- Georganiseerd Overleg tussen de lijks leven de scepter als rector. In ambtenarenbonden en de minister eerste instantie ontwijkt hij de a gen over de ruzies waaraan de MHP ten prooi is gevallen als ge volg van zijn toenaderingspogin gen. Maar even later grijpt hij toch de gelegenheid aan de CMHA- ambtenaren de oren te wassen en prijst hij de twee andere MHP-bon- den, de NCHP en de MHP. „Met allebei apart, Unie en NCHP, zullen we binnenkort infor meel praten over mogelijke samen werking. Mijn bestuur heeft me toestemming gegeven op voorzit tersniveau die besprekingen te voeren. Ik verwacht dat het nu ook niet meer zolang zal duren voor er een uitnodiging van het MHP-be- stuur komt om weer eens te pra ten", zegt Kenter. Een woordvoer- de MHP slaat die hoop ove- „Er is Het streven van het Ambtena rencentrum heeft geleid tot een laaiend conflict in de kleinste vak centrale die Nederland rijk is: de MHP, waarbinnen drie bonden van middelbaar en hoger personeel zich hebben verenigd. De MHP- rigens meteen de bodem bonden zijn door het Ambtenaren- 6een uitnodiging onderweg, centrum uitgekozen als mogelijke huwelijkskandidaten, al zou men na de verbintenis wel onder een nieuwe naam door het leven moe ten. De Unie BLHP en de NCHP, samen een meerderheid in de 100.000 leden tellende MHP, voe- ook geen sprake van dat die komt". De zetels in de Sociaal-Economi sche Raad en de Stichting van de Arbeid, daar is het Kenter allemaal om begonnen wanneer hij streeft vakcentrale. „De binnenlandse zaken is daar voor onvoldoende. Nee, je moet daar zijn waar het beleid wordt ge maakt". In de SER en Stichting zijn alle andere ambtenarenbonden verte genwoordigd middels hun vakcen trale FNV, CNV of MHP. Alleen het Ambtenarencentrum ont breekt, en daarin moet verande ring komen. Omdat er bovendien nog wel meer 'losse' vakbonden zijn - zoals de spoorwegvakbond FSV en de Algemene Bond van Werknemers ABW - ligt oprichting van een nieuwe vakcentrale voor de hand. Desnoods naast de drie al bestaande centrales, want „die on afhankelijke nieuwe centrale moet er komen", zegt Kenter, „langs welke route dan ook". Over drie tot vijf jaar is het naar zijn hoop en verwachting zover. Zo'n samenbundeling kan reke nen op circa 160.000 leden. Dat is genoeg om de derde vakcentrale van Nederland te worden, maar nog onvoldoende in de ogen van het Ambtenarencentrum. Vandaar de keus om ook te gaan praten met de al in de MHP verenigde bonden. „Zij zijn ook te klein om werkelijke invloed uit te oefenen". Een reken som leert dat met de MHP-bonden erbij een nieuwe centrale op zo'n 250.000 leden kan rekenen, slechts een fractie minder dan het CNV. De ambtenarenbond CMHA voelt er desondanks niets voor: beharti ging van de belangen van middel bare en hogere ambtenaren (CMHA) en die van lagere (AC- )ambtenaren zou niet samengaan, meent de CMHA. Kenter begint te briesen wanneer we hem met dat standpunt confronteren. Rond Er zijn nauwelijks beleids-ver- schillen tussen MHP en Ambtena rencentrum, zegt hij. „Informeel waren we al een heel eind op streek. We hadden de programma's al honderd keer over elkaar gelegd, en het enige watje bleef zien waren een paar hele kleine nuance-ver schillen. Daarom zeg ik ook dat al le drie de MHP-bonden, dus ook de CMHA, nog steeds welkome part ners zijn in een nieuwe vakcentra le". „Vijf jaar geleden was de fusie tussen de CMHA en het Ambtena rencentrum zo goed als rond. Zij waren akkoord, en wij zijn toen af gehaakt omdat het ons te snel ging. Toen kon het kennelijk wel. Ik vind bovendien.... kijk, alles mag hoor, maar je moet niet de ene keer dit zeggen, en dan het tegenoverge stelde opschrijven". Hij pakt het CMHA-kaderblad 'Kort Commen taar' en leest voor dat er 'geen en kele grens' geldt en 'geen enkele eis' wordt gesteld bij aansluiting van organisaties bij de CMHA. „De CMHA houdt zich in het overleg dan ook bezig met de arbeidsvoor waarden van het gehele scala aan inkomensgroepen", citeert Kenter verder voor. „Sorry hoor, dan zijn de onverenigbare belangen niet de reden om samenwerking te blok keren", luidt zijn conclusie. De afgeknapte fusie vijf jaar ge- leden heeft in zijn ogen bij de hun handel negatieve "gevolgen CMHA 'voorstelbare frustraties' krijgt voor de wereldeconomie De veroorzaakt. „Het was voor hen niet leuk dat wij afhaakten, heel te leurstellend waarschijnlijk. Nu, zeg dat dan, dat is wel zo zuiver en eerlijk. Dan kunnen we eens kij ken of we dat uit kunnen praten". VS verkopen graan aan de Sowjet-Unie WASHINGTON (Rtr) - De Sowjet- Unie zal tot eind september vier miljoen ton gesubsidieerd Ameri kaans tarwe importeren, zo heeft de Amerikaanse minister van land bouw, Richard Lyng, gisteren be kendgemaakt. De Sowjet-Unie wees vorig jaar een Amerikaanse aanbod voor de levering van een zelfde hoeveelheid tarwe af omdat de prijs ondanks een subsidie van vijftien dollar per ton nog boven het peil op de wereldmarkt lag. Volgens minister Lyng liggen de zaken deze keer anders omdat de VS er nu voor zullen zorgen dat de tarwe tegen concurrende wereld marktprijzen wordt verkocht. Hoe groot de subsidie is wilde hij niet zeggen, maar volgens onderminis ter Daniel Amstutz in elk geval niet zo dat onder de prijzen op de we reldmarkt wordt verkocht. De tar we wordt uiterlijk op 30 september verscheept. Het akkoord betekent dat de Sowjet-Unie voor het eerst in twee jaar weer bijna de hoeveelheid af neemt waartoe het land krachtens de langlopende graanovereen- komst met de VS verplicht is. Van 1976 tot 1984 hield de Sowjet-Unie zich aan het akkoord, maar daarna niet meer. Volgens Moskou was de graanovereenkomst in feite verval len omdat de VS niet konden leve ren tegen concurrende prijzen. Met het subsidieprogramma van het Amerikaanse ministerie van land bouw, dat vooral is gericht tegen de concurrentie van de Europese Gemeenschap, is dat nu kennelijk wel mogelijk. OESO voorziet tegenvallende economische groei PARIJS (DPA) - De OESO, de Or ganisatie voor Economische Sa menwerking en Ontwikkeling, heeft haar raming van de economi sche groei in de 24 aangesloten lan den verlaagd. Gisteren werd in Pa rijs bekendgemaakt dat de organi satie voor dit jaar een groei van 2,25 procent voorziet, een half pro cent minder dan de 2,75 procent die in december werd opgegeven. De OESO tekent hierbij aan dat er een economische groei van min stens drie procent nodig is om de spanningen op handelsgebied en de schuldproblemen uit de wereld te helpen. De nieuwe prognose is aan het economische comité van de OESO voorgelegd. Dat comité kwam bij een ter voorbereiding van een mi nisterraadsvergadering op 12 en 13 mei. Het comité heeft de vertegen woordigers van de Verenigde Sta ten, Japan en West-Duitsland voor gehouden dat ze nauwer moeten samenwerken en dat moet worden voorkomen dat de ongelijkheid i krijgt Amerikaanse, Japanse en West duitse vertegenwoordigers in het economische comité verklaarden zich bereid tot medewerking aan het wegnemen van de handelson gelijkheden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1987 | | pagina 7