Rederij veerboot:
het is onze schuld
m
CADEAU VAN
MONET:
KORTING VOOR
MOEDERDAG.
Kernraketten Verdelen' Westeiiropese partners
ïtampschip vrijwel zeker gesloopt
Minister Botha is moe
en ziek van Nederland
trenger
■^asielbeleid
'esEG-landen
Kritiek hof Durban op
noodwetten Z-Afrika
Waldheim heeft een 'rein geweten'
Enkele NAVO-landen tegen volledige verwijdering
'OENSDAG 29 APRIL 1987
Ki
jONDEN - De weer opgetilde Herald of Free Enterprise zal niet meer voor Townsend
fhoresen varen. Het rampschip wordt zo goed als zeker gesloopt en als schroot verkocht.
Dit besluit is gevallen nu de rederij alle schuld op zich neemt voor het tragische gebeuren
p de avond van de 6e maart en volledig erkent dat het menselijke fouten zijn geweest die
ebben geleid tot de catastrofe onder de kust bij Zeebrugge.
nomen. Thans geen T and T meer,
maar P&O op de schoorstenen van
de betrokken veerboten. Uiteraard
in de hoop dat de klap van Zee-
brugge, zo kort voor het drukke zo
merseizoen, geen al te ernstige ge
volgen zal hebben voor de klandi
zie in de toch al zo scherpe concur
rentiestrijd binnen het ferry-ver
keer op de Noordzee en in Het Ka
naal.
JOHANNESBURG - De Zuidafri-
kaanse minister van buitenlandse
zaken, Roelof 'Pik' Botha heeft
meer dan genoeg van de Neder
landse opstelling ten opzichte van
Zuid-Afrika.
door
Ruud de Wit
In een exclusief interview ver
klaart Botha onder meer, dat de
Zuidafrikaanse regering „moe, dik,
zat en ziek" is van de Nederlandse
bemoeienissen met Zuid-Afrika.
De als emotioneel bekendstaan
de minister zegt zich ook 'te scha
men voor de Nederlandse opstel
ling tegenover Zuid-Afrika'. „Ik
kan niet begrijpen hoe een be
schaafd volk als het Nederlandse
zo lang misleid kan worden over de
waarheid in Zuid-Afrika. Het beeld
dat over ons in Nederland wordt
gegeven, is vals en verdraaid. Ik
kan niet begrijpen, waarom er
nooit vraagtekens bij de voorstel
lingen worden geplaatst, die door
de pers over ons worden gemaakt",
aldus Botha.
Over de kwestie Klaas de Jonge
zegt Botha, dat Nederland zich
schuldig maakt aan het schenden
van volkenrechtelijke afspraken:
„Klaas de Jonge is een misdadiger
en Nederland huisvest dus een
misdadiger in zijn ambassade".
Desalniettemin houdt Botha de
mogelijkheid open, dat er op korte
termijn een oplossing wordt ge
vonden voor de kwestie-De Jonge.
PvdA-woordvoerder Jacques
Wallage zei in een reactie dat de
Zuidafrikaanse regering al jaren de
vermoorde onschuld speelt. „Dat
Botha zegt moe, zat en ziek te zijn
van de Nederlandse opstelling is
een compliment aan minister Van
den Broek van buitenlandse zaken.
Dat betekent kennelijk, dat signa
len uit Nederland overkomen".
Volgens hem gaat het er niet om
dat 'Botha ziek wordt van ons,
maar de kern van het probleem is
dat zijn bevolking ziek wordt van
hem'. „Kern van de zaak is dat mil
joenen mensen in Zuid-Afrika
snakken naar de dag dat dit regime
vertrokken is".
Wallage vindt het onvoorstelbaar
dat een 'regime dat deportaties op
zijn geweten heeft, dat 8000 kinde
ren van rond de dertien jaar op dit
moment interneert, van wie een
groot aantal gemarteld wordt, op
zo'n hoge toon durft te spreken te
gen een democratisch gekozen re
gering'. „Dat geeft aan dat men alle
gevoel voor realiteit en voor ver
houdingen heeft verloren", aldus
de PvdA-woordvoerder.
W
JRUSSEL (GPD) - De lidstaten
'an de EG gaan gezamenlijk stren-
;er optreden tegen de politieke
'luchtelingen van wie zij vermoe
ien dat deze vooral om economi-
;che redenen hun toevlucht in
Vest-Europa zoeken. Vluchtelin-
{en die hun reisdocumenten heb-
)en vernietigd, kunnen niet langer
isiel aanvragen in de EG-landen en
vorden bij aankomst in het ver-
rolg onmiddellijk teruggestuurd.
Dat hebben de EG-ministers van
ustitie en binnenlandse zaken gis-
eren in Brussel besloten,
De luchtvaartmaatschappijen
vorden verplicht om passagiers
lie hun reispapieren onderweg
lebben vernietigd, terug te nemen,
j 3ovendien zullen aan de maat-
^^chappijen boetes worden opge-
egd, als zij de verduistering van de
locumenten niet hebben weten te
/oorkomen. Volgens de Belgische
^^hce-premier en minister van justi-
^™je, Jean Gol, die de bijeenkomst
eidde, is deze maatregel in zijn
UlXand geruime tijd van kracht.
Nederland, dat zich tot nu toe
3p soepel opstelde, heeft zich aange-
F sloten bij het EG-besluit. Nog maar
29 2en paar weken geleden verzette
de Tweede Kamer zich massaal te-
gen de automatische uitsluiting op
Jj grond van de vernietiging van reis-
j documenten. Volgens een woord-
I voerder van het ministerie van jus
titie moet de uitspraak van de EG-
V00|ministers worden gezien als een in-
irdaJtentieverklaring om het asielbeleid
op elkaar af te stemmen. Hij ver-
89 7wacht niet dat het Nederlandse be
leid verder zal worden aange-
■■^cherpt.
Het besluit van de EG-ministers
staat op gespannen voet met het
"""Verdrag van Genève, dat de toela-
^^ing van politieke vluchtelingen re
gelt en dat door alle twaalf EG-lan
den is ondertekend. Het verdrag
geeft nameRjk aan dat het vernieti
gen van reispapieren in sommige
gevallen is toegestaan, bijvoor
beeld om de gerede kans op vervol
ging bij vertrek uit het vaderland
te ontlopen. De Belgische be
windsman Gol vindt de maatregel
niettemin gerechtvaardigd, omdat
de stroom van 'ongegronde' vluch
telingen naar Europa steeds groter
wordt.
De ministers hebben bovendien
besloten het asielbeleid van de di-
taJverse landen beter op elkaar af te
stemmen. Als een vluchteling asiel
in een EG-land heeft aangevraagd,
kan hij dat niet meer in een ander
EG-land doen. Wiens asielverzoek
eenmaal in een lidstaat is afgewe
zen, kan ook niet meer terecht in
een ander ËG-land. Voorts worden
maatregelen voorbereid voor een
betere samenwerking om verval
sing van documenten sneller te
ontdekken.
Buitenland kort
Menselijke fouten niet alleen aan
boord van de Herald of Free Enter
prise, maar ook bij de rederij aan
de wal, verantwoordelijk als zij
was voor de onzorgvuldige veilig
heidsmaatregelen en werkproce
dures aan boord van haar veerboot.
door
Haye Thomas
De tweede dag van het openbare
onderzoek naar de oorzaak van het
drama, was er een waarop de direc-
Instructies
tie van Townsend Thoresen, over- dat nu stringente maatregelen zijn
laden met schuld en schaamte, wel genomen om herhaling van een
in een hoek had willen wegkrui
pen. Middenin de grote vergader
zaal van het plechtige Church Hou- boord van de Townsend-Thoresen-
se in Londen, waar onder leiding veerboten behoort de verplichting
van de ervaren admiraliteitsrech- van een persoonlijke melding aan
ter Sheen de hoorzittingen plaats- de kapitein of stuurman op de
vinden, staat een groot en gedeelte
lijk doorzichtig plastic model van
brug, dat de deuren van zowel het
als het achterschip zijn geslo-
dagen
verhaal
Op de blauwe schoorsteen
het model staan nog steeds de twee
T's van Townsend Thoresen ge
schilderd; symbolen van een rede
rij die zich in de loop der jaren van
een vertrouwde naam in de pendel
dienst tussen Engeland en het con
tinent had verzekerd. De directie terprise zoeken naar stoffelijke
erkent dat daar nu abrupt verande- ten van opvarenden sinds
ring in is gekomen. Zij is haastig dag geen succes meer gehad,
begonnen met het verwijderen van
het Townsend-Thoresen-embleem
op de schoorstenen van haar veer
boten, die eerder werden overge
nomen door de grote P&O-scheep-
vaartonderneming P and O.
lange reeks getuigen het gecontroleerd kan worden. Boven-
de ramp zal vertellen, dien is nu besloten om op de auto-
dekken, als extra controlemiddel,
een gesloten tv-ciruit met verschil
lende videocamera's aan te bren
gen.
In de Belgische havenstad Zee-
brugge hebben de duikers die in
het wrak van de Herald of Free En-
Maandag had de eerste zoekactie
in het schip geleid tot de vondst
van vier lichamen, maar meer zijn
er tot nu tot niet gevonden.
Het aantal zekere doden be
draagt nu 182. Het zoeken naar li-
Deze moederonderneming heeft chamen wordt sterk bemoeilijkt
diep in de beurs getast om in pagi- doordat er in de onderste ruimen,
na's grote advertenties in de kran- waar ook de machinekamer en de
ten duidelijk te maken dat zij 150 verblijven voor de bemanning lig-
JOHANNESBURG (GPD) - Op
nieuw heeft een Zuidafrikaanse
rechter gisteren een kritische uit
spraak gedaan over een aantal as
pecten van de noodtoestandswet
geving. Hij schaarde zich hiermee
achter de beslissing van twee rech
ters van het hooggerechtshof van
het nabijgelegen Pietermaritzburg,
die vrijdag stelden dat president P.
W. Botha met zijn noodtoestands-
wetten „zijn grondwettelijke
macht had overschreden".
Volgens de Durbanse rechter Ra
mon Leon houden de noodtoe-
Stafchef onder vuur
BUENOS AIRES (Rtr) - De nieuwe
stafchef van het Argentijnse leger,
generaal José Dante Caridi, moet
voor een burgerrechtbank ver
schijnen op beschuldiging van het
schenden van de mensenrechten,
zo heeft een woordvoerder van een
rechtbank in La Plata gisteren ver
klaard.
Volgens de advocaat Corida da
teren de beschuldigingen tegen
Caridi waarschijnlijk uit de tijd
waarin hij hoofd was van de Artil-
leristenschool in het legerkamp
Campo de Mayo bij Buenos Aires.
De advocaat vertelde dat hij van
een rechtbankfunctionaris heeft
gehoord dat Caridi mogelijk be
trokken is geweest bij het anoniem
begraven van mensen die in de
handen van de veiligheidstroepen
werden gedood.
jaar lang op de zee de hoogste ope
rationele standaard heeft gede
gen, letterlijk tonnen slib ligt. Gis
teren is geprobeerd met hogedruk-
monstreerd en dat zij, uitgaande spuiten de modder te verwijderen,
van deze hoge norm, nu het roer bij maar dit blijkt moeilijker dan ver-
Townsend Thoresen heeft overge- wacht.
De vanwege zijn oorlogsverleden weer zo in de belangstelling staande
Oostenrijkse president Waldheim ontving gisteren in zijn residentie een
groep lichamelijk gehandicapte kinderen. (foto and
WENEN (AP/AFP/UPI) - De Oos
tenrijkse president Kurt Wald
heim, die de Verenigde Staten niet
meer in mag vanwege beschuldi
gingen omtrent zijn oorlogsverle
den, heeft gisteren herhaald dat hij
een „rein geweten" heeft. „U kunt
mij vertrouwen," hield hij zijn
landgenoten voor in een vijf minu
ten durende toespraak voor de
Oostenrijkse radio en televisie.
Waldheim zei zeer door de situa
tie aangedaan te zijn, maar het vol
ste vertrouwen te hebben dat
„waarheid en gerechtigheid zullen
overwinnen". De Oostenrijkse pre
sident zei dat hij reeds aan niet bij
naam genoemde onderzoekers
heeft gevraagd een „witboek" over
zijn gangen tijdens de Tweede We
reldoorlog samen te stellen. „Deze
documentatie zal binnenkort open
baar gemaakt worden", zei Wald
heim, zonder in detail te treden.
Waldheim noemde de Ameri
kaanse beslissing „onthutsend en
onbegrijpelijk" en hij bedankte de
Oostenrijkse regering, die haar am
bassadeur maandag onmiddellijk
uit Washington voor overleg terug
riep, voor haar steun.
De Amerikaanse maatregel heeft
in Oostenrijk gisteren ongekend
heftige reacties uitgelokt bij pers
en politici.
De kranten schreven van een
„catastrofe", een „politiek Tsjerno-
byl", een „terugkeer naar de zwar
te tijden van de inquisitie". Men
neemt Washington kwalijk geen
onderscheid te willen maken tus
sen aanhangers van nazi-organisa
ties en soldaten van het toenmalige
Duitse leger.
Het Sowjet- persbureau Tass
schrijft de beslissing over Wald
heim toe aan het feit, dat hij zich
als secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties in het verleden heeft
ingespannen voor een vredesrege
ling voor de conflicten in het Mid
den-Oosten. Dat zou „de zionisten
boos hebben gemaakt die nu een
campagne tegen hem op touw heb
ben gezet." Tijdens de presidents
verkiezingen vorig jaar beschul
digde Tass de regering-Reagan en
zionistische kringen ervan zich
met Oostenrijks binnenlandse aan
gelegenheden te bemoeien. Tass
schreef ook nu overtuigd te zijn
van Waldheims onschuld.
standswetten, zoals die op 12 juni
van het vorig jaar van kracht wer
den, een 'onredelijke aanval op de
vrijheid van meningsuiting en de
persvrijheid' in. Daarom verklaar
de hij gisteren dat de bepalingen in
de omstreden noodtoestandswet
geving met betrekking tot het ver
bieden van een campagne voor de
vrijlating van politieke gevange
nen, niet langer meer van kracht
zijn.
Al twee dagen proberen staats-
advocaten afdoende redenen te
formuleren om in beroep te gaan
tegen de uitspraak van het hof in
Pietermaritzburg, maar dit is tot
nu toe nog steeds niet gebeurd.
Ook de advocaten van de klagende
partijen, het Verenigd Democrati
sche Front (UDF) en het 'Laat Nel
son Mandela vrij'-committee heb
ben nu te kennen gegeven in be
roep te willen gaan. Doch de laat-
sten willen hiermee bereiken, dat
de hele noodtoestandswetgeving
onwettig wordt verklaard en niet
alleen een aantal aspecten ervan.
Als het hooggerechtshof van Pie
termaritzburg een dezer dagen een
beroep toestaat, dan zal dat in een
van de komende maanden dienen
bij het hoogste hof in Zuid-Afrika,
dat in Bloemfontein.
Voor de tweede opeenvolgende
dag is het gisteren onrustig ge
weest op de liberale universiteit
van Kaapstad. De problemen op de
campus van deze overwegend
blanke universiteit ontstonden
maandag toen de politie met traan
gas en stokken een betoging van
ongeveer 300 studenten uiteen
dreef na een protestvergadering te
gen de Zuidafrikaanse aanval in
Zambia, afgelopen zaterdag. Later
op de dag schoot de politie zelfs
met hagel op de studenten en dit
was de eerste keer dat zoiets ge
beurde op een blanke universiteit.
Zeven studenten werden gearres
teerd en 8 tot 10 werden gewond.
Uit protest tegen dit harde poli
tieoptreden werd er gisteren een
nieuwe vergadering op de univer
siteit belegd. Zo'n 1000 studenten
namen aan deze bijeenkomst deel,
maar inmiddels had de politie de
langs de campus lopende snelweg
afgesloten. Gedurende de hele dag
vloog er ook een politiehelikopter
over de universiteitsgebouwen. De
studenten besloten op hun verga
dering om voor de rest van de
week alle colleges te boycotten en
de universiteitsleiding zegde toe
een kort geding te zullen aanspan
nen, als de politie opnieuw de cam
pus zou betreden.
ADVERTENTIE
ROME (GPD) - Het vertrouwensdebat in de Italiaanse Tweede Kamer
eindigde gisteren met de val van het nieuwe kabinet. Na afloop kon pre
mier Fanfani eindelijk aan president Cossiga melden dat alle pogingen
om een kamermeerderheid tot stand te brengen waren uitgeput en hem
adviseren de kamers te ontbinden en vervroegde verkiezingen uit te
schrijven. Dat zal gebeuren op 14 juni.
Hoewel er in de 40 jaar van de Italiaanse republiek heel wat regeringen
zijn gevallen is het zelden op zo'n merkwaardige wijze gebeurd. Om nieu
we verkiezingen te forceren en daarmee voorlopig referendums over kern
energie te voorkomen wilde het kabinet-F anfani graag worden wegge-
Busongeluk
Twee Australische toeristen zijn
om het leven gekomen bij een on- tiiviytv u*.».
geluk met een Nederlandse auto- stuurd. Dat lukte uiteindelijk. Weliswaar kreeg Fanfani van zijn grootste
j 5^."" tegenstanders, socialisten en sociaal-democraten, het vertrouwen (dit om
hem dwars te zitten), maar zijn christen-democratische partijgenoten ont-
Griekenland. In de stromende re-
gen slipte de bus en sloeg over de hielden hem het
kop. Zestien vakantiegangers raak
ten gewond onder wie acht Neder
landers. De doden zijn een 57-jari-
ge vrouw en haar 25-jarige dochter.
Radio-activiteit
In een nucleaire fabriek in het
Westduitse Hanau is door een lek
in een leiding een kleine hoeveel
heid licht radio-actieve stof vrijge
komen. De produktie is door het
ongeluk, dat volgens de directie
geen gevaar heeft opgeleverd voor
het personeel, tijdelijk stilgelegd.
Drieentwintig werknemers zullen
veiligheidshalve medisch worden
onderzocht.
Portugal
President Mario Soares Van Por
tugal heeft het parlement ontbon
den en verkiezingen uitgeschreven
voor 19 juli. Het besluit van het
Portugese staatshoofd maakte een
eind aan de jongste politieke crisis
die drie weken geleden uitbrak
toen het parlement een motie van
wantrouwen aannam tegen de
minderheidsregering van de cen
trum-rechtse premier Cavaco Sil-
vertrouwen.
het
KTJTBBIM Normaal kost dit schitterende goudkleurige, met
wat meer. Maar omdat 't binnenkort Moederdag is, is 't nu
op de Monet-stand in de Bijenkorf te koop voor maar 45.-
BIJ DE BIJENKORF BEN JE RF.TF.R AF
Nicaragua
De Sandinistische regering van
Nicaragua heeft bekendgemaakt
dat een Amerikaanse vrijwilliger in
het noorden van Nicaragua is ge
dood door de door Washington ge
steunde Contra's. Het om een 27-
jarige ingenieur die de Sandinisten
terzijde stond bij het ontwerpen
van op waterkracht werkende elec-
triciteitscentrales.
LUXEMBURG (GPD/Rtr/AFP/
UPI/AP) - De belangrijkste West-
europese NAVO-bondgenoten zijn
het nog niet eens over de wense
lijkheid van het volledig verwijde
ren van alle kernraketten voor de
korte afstand uit Europa. Maar de
meningsverschillen daarover wer
den gisteren na de bijeenkomst
van de ministers van buitenlandse
zaken en defensie van de Westeu-
ropese Unie in Luxemburg toege
dekt.
De bewindslieden uit Groot-Brit-
tannië, Frankrijk, West-Duitsland,
Italië en de Benelux-landen spra
ken zich uitsluitend uit over het
verwijderen van alle middellange-
afstandsraketten (kruisraketten,
Pershings-2 en SS-20's). Maar over
de Sowjet-'voorstellen' voor het
eveneens ontmantelen van raket
ten met een bereik van 500 tot 1000
kilometer - de korte-afstand-raket-
ten - lieten zij zich zeer vaag uit.
Zij verscholen zich daarbij ach
ter het ontbreken van concrete
Sowjet-voorstellen op dit punt en
verklaarden pas een reactie te kun
nen geven wanneer de ideeën van
Moskou schriftelijk zijn verduide
lijkt.
Toch hebben de Russen gisteren
in Genève een ontwerp-voorstel op
tafel gelegd voor het volledig ver
wijderen van alle middellange-af-
standsraketten (1000 tot 5000 km)
en Amerikaanse en Sowjet-raket-
ten voor de kortere afstand uit Eu
ropa. De tweede man van de Russi
sche onderhandelingsdelegatie,
Aleksej Oboechov, liet op een pers
conferentie weten dat de Sowjet-
Unie haar arsenaal raketten voor
de middellange afstand in het Azia
tische deel van de Sowjet-Unie wil
beperken tot 100 kernkoppen,
waarbij de Verenigde Staten 100
kernkoppen voor dezelfde INF-ra-
ketten op hun grondgebied, met
uitzondering van Alaska, mogen
behouden.
De Sowjet-onderhandelaar voeg
de er echter aan toe dat de kern
koppen op 72 Westduitse Pers-
hing-1 raketten vernietigd dienen
te worden, willen de supermo-
gendheden het eens worden over
de eliminatie van korte-afstandwa-
pens uit Europa.
De kernkoppen vallen onder
Amerikaans beheer, terwijl West-
Duitsland zeggenschap over de ra
ketten bezit. Amerikaanse functio
narissen hebben in een reactie al te
kennen gegeven dat de raketten
niet ter sprake kunnen worden ge
bracht in de besprekingen tussen
de Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten.
Verder zijn de Verenigde Staten
er tegen dat de Sowjet-Unie haar
korte-afstandsraketten naar het
Aziatisch deel van het land wil te
rugtrekken, omdat in dat geval de
Aziatische bondgenoten van de
Verenigde Staten door die wapens
bedreigd worden.
Minister Van den Broek zei na af
loop van het WEU-beraad dat de
Westeuropese bondgenoten posi
tief staan tegenover het verwijde
ren van korte-afstandsraketten,
voor zover het daarbij alleen gaat
om Amerikaanse en Sowjet-syste-
men. Raketten van 'derde partijen'
dienen echter buiten beschouwing
te blijven. Daarbij doelde hij op de
72 Pershings-lA-raketten die in de
Bondsrepubliek staan opgesteld.
De Pershings-IA zijn de enige ra
ketten die de NAVO in de catego
rie 500-1000 km. heeft, tegenover
aan Russische kant 130 SS-12's en
SS-23's. Zodra de Sowjets toch ook
over die raketten willen praten be
gint een heel nieuwe discussie, al
dus Van den Broek.
Nul-optie
Binnen de NAVO is er een groep
politici, waaronder naar verluidt
Van den Broek en diens Westduit
se collega Genscher, die uit politie
ke overwegingen ook een akkoord
over een 'nul-optie' voor raketten
met een korter bereik zouden toe
juichen. Daartegenover staan mili
tairen en ministers van defensie -
zoals Van Eekelen en de Duitser
Woerner - die vinden dat de NAVO
een klein aantal kernwapens voor
de korte afstand moet behouden.
Dat meningsverschil kwam
maandag al aan het licht toen Van
Minister Van den Broek: 'Een heel
nieuwe discussie' (fotoGPD)
Eekelen zich uitsprak tegen een
volledige verwijdering van alle
kernraketten uit Europa. Volgens
minister Van den Broek is geen
sprake van een meningsverschil
met Van Eekelen, maar hij zei wel
fijntjes 'dat het beter is nu geen pu
blieke uitspraken meer over deze
kwestie te doen'.
Van Eekelen suggereerde maan
dag dat het beter is alle raketten
met een bereik van 300 tot 1000 ki
lometer in de onderhandelingen op
een hoop te vegen. Daarmee kan
worden voorkomen dat de NAVO
met lege handen komt te staan,
wanneer de Russen ook voorstel
len om alle raketten tussen 300 en
500 kilometer te verwijderen. De
NAVO heeft in die categorie geen
kernwapens, de Russen hebben er
650 SCUD-B-raketten.
Van Eekelen zei gisteren dat 'het
gevaar dreigt van wederzijdse nu
lopties'. Voor de NAVO-bondgeno
ten is het duidelijk van belang 'iets'
over te houden, als tegenwicht
voor het enorme Sowjet-overwicht
op conventioneel gebied. Dat zou
kunnen door bijvoorbeeld de Pers-
hings-lA te handhaven.
