I
'Er kan nooit iets'
Meer rechten voor Zweedse homo's
Ook in Nederland laat armoede weinig keus
Reportage
'Racistisch geweld Of
niet serieus genomen'
Simonis met hulpbisschoppen niet naar Zwolle
WOENSDAG 29 APRIL 19
WOEN
Armoede. Bij dat begrip denken
we aan vroeger: aan Afkes tiental
of aan het pannetje soep voor
Kniertje. Of we zien de Derde
Wereld voor ons: kinderen met
hongerbuikjes in Mozambique
en krottenwijken in Mexico-stad.
Armoede associëren we met ge
brek aan eten, kleding en huis
vesting. En dus komt armoede in
Nederland niet voor. Denken we.
door
Nicole Lucas
Inderdaad hoeft in Nederland
niemand door het leven te gaan
met een voortdurend knagende
maag. Maar er is wel sprake van
ondervoeding. En in sommige
buurten ligt het sterftecijfer weer
op het niveau van het begin van
deze eeuw. Te vergelijken met de
situatie in Ethiopië is dat natuur
lijk niet. Maar dat is een schrale
troost als je van dag tot dag moet
sappelen om rond te komen. Of
als je steeds in angst leeft, omdat
de telefoon weieens afgesloten
kan worden vanwege een onbe
taalde rekening en je je kinderen
niet mee kan laten doen, omdat
Nike-schoenen nu eenmaal veel
te duur zijn.
Er is inmiddels in Nederland
een grote groep mensen waar
voor dat geldt. Ze hebben ook al
een naam gekregen: de Nieuwe
Armen. Het gaat om mensen die
door ziekte, de situatie op de ar
beidsmarkt of sociale omstan
digheden afhankelijk zijn gewor
den van een uitkering. Onder
hen zijn veel langdurig werklo
zen, oudere alleenstaande vrou
wen en zoals dat officieel heet
'eenoudergezinnen met een
vrouwelijk gezinshoofd'.
Controle
In de vaak nogal ondoorzichti
ge en theoretische discussie over
'minima', 'echte minima', 'meer
jarige echte minima' verdwijnen
e het
eens uit het zicht. Daarom alleen
al is het boek Minima 2000 van
Raf Janssen, waarin 22 minima
vertellen over hun dagelijks le
ven, nuttig. Onder hen zijn ook
enkele van de door minister van
financien Ruding zo verfoeide
bijstandsmoeders. Waar zij mis
schien nog wel de grootste pro
blemen mee blijken te hebben is
de enorme controle die er op hen
wordt uitgeoefend. „Die controle
tot in de privé-leven, je bent net
een opgejaagd dier, schandalig.
Als ik bijvoorbeeld eens met
mijn zoon loop, hij is een flinke
vent, en die draagt die bood
schappentas voor me, dan ben ik
weieens bang dat doorgegeven
wordt: houdt die mevrouw maar
in de gaten want ze is niet te ver
trouwen." Hoe ver die controle
van de sociale dienst zich kan
uitstrekken blijkt uit een lijst
van criteria die door het Lande
lijk Overleg Sociaal Recher
cheurs is opgesteld om eventuele
fraude op te sporen. De befaam
de tandenborstels komen daarop
niet voor, maar wel wordt gead
viseerd erop te letten of er strop
dassen in de kleerkast liggen en
of een tweepersoonsbed duide
lijk door twee personen wordt
gebruikt.
Kan niet
Rondkomen met een mini
muminkomen betekent in de
praktijk, in het boek van Janssen
wordt dat diverse malen voorge
rekend, niet meer dan 100 tot 150
gulden per week over houden
voor eten, drinken, kleding en
onvoorziene uitgaven. Het Natio
naal Instituut Budgetvoorlich
ting (Nibud) berekende vorige
jaar datje daarmee niet omkomt
van de honger, geen kou lijdt en
niet in vodden over straat hoeft
te gaan. Maar daar is dan wel zo'n
beetje alles meegezegd. „Eens
een keer iets vieren...kan niet,
naar de bioscoop gaan., kan niet,
er kan nooit iets", aldus bij
standsmoeder Hennie. En Mar
jan, getrouwd met Gerard en
moeder van Dave, zegt: „Je ziet
iets leuks, maar je denkt eerst-
...nee, wat heeft Dave nodig,
want het kind groeit hard. Hij
groeit eerder uit de kleren dus
die heeft veel vaker nieuwe kle
ren nodig dan wij, dus schiet je
er vaak bij in."
Toch is het volgens de stich
ting ATD-Vierde Wereld (een or
ganisatie die zich inzet voor de
'armen in de rijke landen') een
misverstand om te denken dat
armoede iets nieuws is. Volgens
haar bestaat er in Nederland een
groep van 700.000 mensen waar
bij de armoede van generatie op
generatie is overgeleverd. In de
brochure 'Armoede is niet terug:
ze is nooit weggeweest' wordt
een beeld geschetst van een aan
tal gezinnen waarvan het dage
lijks bestaan is teruggebracht tot
een gevecht om te overleven.
Kinderen, opgegroeid in gezin
nen waar weinig te verteren valt,
krijgen weinig ontplooiingskan
sen, gaan naar slechte scholen,
belanden vervolgens in slechtbe-
taalde banen of worden werk
loos. Er ontstaat als het ware een
vicieuze cirkel van armoede
waar moeilijk door heen is te bre
ken. Waar de Nieuwe Armen uit
betere tijden vaak nog iets heb
ben om op terug te vallen, zijn de
generaties-lange armen voortdu
rend bezig om hun verleden 'weg
te werken'. Ze moeten schulden
afbetalen en proberen fouten uit
het verleden te herstellen. Ze
moeten bijvoorbeeld (opnieuw)
leren lezen en schrijven, want in
onze maatschappij zijn dat on
misbare vaardigheden. In de
ATD-brochure staat daarvan het
schrijnende voorbeeld van een
vrouw die een taxi moest nemen
naar het ziekenhuis omdat ze
vanuit de bus de straatnamen
niet kon lezen.
Kruidenier
Hoeveel mensen er in Neder
land op de rand van het be
staansminimum leven is niet be
kend. Ook het door ATD-Vierde
Wereld genoemde getal van
700.000 is in feite niet meer dan
een slag in de lucht. Toch wijzen
berichten over toename van
Een goedkope woning is voor wie van een minimumuitkering moet rondkomen een eerste vereiste.
Paradoxaal genoeg is dergelijke huisvesting nu echter juist vaak duur. Als gevolg van slechte isolatie
bijvoorbeeld lopen de stookkosten al snel hoog op. (foto anpi
schulden, gasafsluitingen, wo
ningontruimingen en stijgende
huurachterstanden erop dat er
iets ernstigs aan de hand is. De
neiging bestaat om in eerste in
stantie de oorzaak van deze pro
blemen te zoeken bij de betrok
kenen zelf. Ze zouden bijvoor
beeld hun uitgaven niet goed
kunnen plannen en onverant
woorde aankopen doen. Mensen
die van een minimuminkomen
moeten rondkomen doen in de
ogen van anderen inderdaad
vaak onlogische dingen. Kopen
bij de kruidenier op de hoek bij
voorbeeld in plaats van bij de
goedkopere supermarkt. In de
ATD-brochure wordt echter dui
delijk gemaakt dat dat gedrag
vaak helemaal niet zo raar is. De
kruidenier ken je immers, en die
is nog weieens bereid om iets op
de pof te verkopen. Bij de super
markt drie straten verder is kre
diet krijgen volstrekt onmoge
lijk.
Dat maakt armoede, hoe para;
doxaal dat ook mag klinken, ech
ter ook duur. Wie weinig geld te
verteren heeft, kan ook weinig
spenderen aan huur. Dat bete
kent echter dat de minima te
recht komen in huizen die bij
voorbeeld slecht geïsoleerd zijn.
Om het daar dan een beetje aan
genaam te maken moet veel wor
den gestookt.
Maar er natuurlijk meer aan de
hand dan het 'onvermogen om te
budgetteren'. De situatie op de
arbeidsmarkt maakt het velen
onmogelijk via betaald werk in
hun levensonderhoud te voor
zien. Het sociale zekerheidsstel
sel was bedoeld als vangnet voor
wie (tijdelijk) buiten de boot viel.
Dat stelsel werkt echter, op het
moment dat het het hardste no
dig is, niet meer. Onder het mot
to dat we 'het systeem betaalbaar
moeten houden' is de laatste ja
ren stelselmatig op allerlei voor
zieningen gekort. Maar ieder
zicht ontbreekt op wat al die kor
tingen samen voor effect hebben
op de inkomens. Nader onder
zoek naar de financiële nood van
uitkeringsgerechtigden is abso
luut noodzakelijk, vindt de Ver
eniging van Directeuren van
Overheidsorganen voor Sociale
Diensten (Divosa). Maar minister
De Graaf (sociale zaken) noemde
zo'n onderzoek vorig jaar welis
waar 'zeer wenselijk' maar te
vens 'onhaalbaar en weinig zin
vol'. Van een groots opgezet ar-
moede-onderzoek wil de over
heid al helemaal niets weten.
Contacten
niet alleen financiële problemen.
Na verloop van tijd raken ze
steeds meer van hun normale
contacten kwijt. Maijan heeft
haar kennissenkring steeds klei
ner zien worden: „Helemaal weg
vallen zal het nooit maar je moet
oppassen dat de kring niet te
klein wordt. Je kunt wel zeggen
kom eens bij ons, maar negen
van de tien keer staat hier geen
kratje bier in de kast en dat zijn
dingen die er eigenlijk gewoon
bijhoren."
Wie langdurig van een mini
muminkomen moet bestaan
komt heel gemakkelijk in een
steeds meer geïsoleerd positie en
verliest de greep op zijn eigen le
ven. Als één ding duidelijk wordt
uit de verhalen uit de ATD-bro
chure en Minima 2000 is het wel
dat armoede nauwelijks keuzes
laat en weinig kansen geeft. In
een ingezonden brief in de
Volkskrant zei een Utrechter het
zo: „Armoede is meer dan alleen
het gebrek aan geld. Armoede is
zelf niet meer qiogen uitmaken
wat het-leven voor jou voor in
houd heeft. Het is het ontkleden
van je toekomstbeeld tot het
naakte overleven: eten, schijten
en slapen." En in dat opzicht zijn
er meer overeenkomsten tussen
de minima hier en de armen van
de Derde Wereld dan op het eer
ste gezicht misschien lijkt.
AMSTERDAM (GPD) - Ze heeft
uit voorzorg het naambordje ver
wijderd van haar flat bij het Van
Beuningenplein in Amsterdam. En
ze is opgelucht dat ze gaat verhui
zen. Sinds ze vier jaar actief is in
het Anti Fascistisch Front Amster
dam (AFFRA) is ze vele malen be
dreigd. Maijan neemt die bedrei
gingen serieus. Geweld is immers
een van de wezenskenmerken van
het fascisme. Recente racistische
acties van extreemrechtse skin
heads hebben laten zien dat het
menens is. De 15-jarige Kerwin
Duinmeijer werd doodgestoken
'omdat hij een vuile nikker was'.
De 23-jarige Michaël Poyé werd ge
dood 'omdat hij er als een hippie
uitzag'
door
Pleter van de Vliet
Veilig opgeborgen in een kluis
bewaart het AFFRA zo'n tweehon
derd foto's. Daarop staan geweld
dadige skinheads. Sommigen heb
ben shirts aan met, hakenkruizen.
Ze laten hun tatoeages zien van
white power, de macht aan de
blanken. Ze poseren met hun buck
knife, het mes dat ze altijd bij zich
hebben, vooral als ze een avondje
uitgaan, naar popconcerten waar
ze veel bier drinken en Sieg Heil
roepen. Verder zijn er foto's waar
op ze folders van de Volksunie uit
delen in de hal van het Centraal
Station in Amsterdam.
„Ze zijn dol op foto's maken. Je
ziet hoe ze een kip afmaken met
hun messen. De foto's laten het vil
len van minuut tot minuut zien.
Het zijn zieke prentjes. Ze kicken
op geweld. Ze vinden het lekker".
Dan zijn er de foto's van de lid
maatschapskaarten van het NJF,
de jeugdbeweging van de Volksu
nie. En van folders waarin het NJF
de vrijlating eist van Rudolph
Hess, de plaatsvervanger van
Adolf Hitler.
Moordenaars
Een tiental fotokopieën van
foto's zijn burgemeester Van Th
in handen gespeeld. Die kopie
vormen het uitgangspunt van e
onderzoek dat de Amsterdan)
politie instelt. In opdracht van
burgemeester en van de hoofdoi
cier van justitie wordt bekeken B
hoeverre er vanuit de groep
welddadige skinheads 'op georj
niseerde wijze discriminatoire i
ties' worden ondernomen.
Volgens Marjan hebben de an
fascisten weinig vertrouwen in q DEr
onderzoek. „Uit het materió denl
blijkt in ieder geval dat de moord kov<
naars van Kerwin en Michael, n j
pectievelijk Nico B. en Frankie 1 rv
al jaren tot de groep extreemrech Ban
skinheads horen. Frankie was 1
van de Volksunie, maar dat vond
een te nette club, niet heftig g Pms'
noeg". Ook contacten met de grot
rond de weduwe Rost van Tonnii j331™
gen kunnen volgens haar wordt
kant
aangetoond. „Maar hoewel
Kerwin Duinmeyer werd enkele
jaren geleden in Amsterdam neer
gestoken 'omdat hij een vuile nik
ker was'. (foto ANP)
sterfc
openbaar ministerie voldoenc P11^2
kreeg toegespeeld en althans wi van
hoe ze aan méér materiaal kon kj P,ers,
men, is geen enkele poging gedaa s e^,
de link tussen de moorden en hi v
neo-nazisme te leggen".
Dossier cent
De AFFRA is bezig aan de han
van het onder andere door infiltr
tie verkregen fotomateriaal zei
een dossier aan te leggen. „We pr<
beren hen te identificeren, vast 1^
leggen wie tot de harde kern beh< J_
ren en wie de meelopers zijn", zej
Maijan. De foto's worden echte
niet naar de politie gestuurd. Vo'
gens Marjan neemt de politie a *7
toch niet echt serieus. „Zê hebbej
zelf toch geen enkele poging g<
daan' om die foto's te krijgen? W
hebben taal noch teken van hei
vernomen. Bovendien kunnen wj ®leJ
die foto's zelf beter gebruiken. Bi.
voorbeeld door ze door te spele stl*
naar discotheken. Alleen al or| c®r
commerciële redenen willen discc,
theekhouders liever niet dat dt 1111
fascisten binnenkomen. Als de pc me
litie geen actief anti-discriminatie
beleid voert bij discotheken moe. J
ten wij wel wat doen". aai
Volgens Marjan kan dat uitlopei 1
op eigen richting. „Daar dwingel w£
ze ons toe. Zelfs fascistische literal de
tuur kan ongemoeid worden vei. de
spreid. Waarom doen ze geen inva ti€
bij de weduwe Rost van Tonnin tei
gen? Want daar is een hoop te vin. ru
den hoor". he
Marjan wil niet zeggen hoe de in W
filtratie van anti-fascisten bij ex C;
treemrechtse skinheads in z'i to
werk gaat. Ze ontkent het zelfs vc
„Wel krijgen we regelmatig inlich te
tingen en materiaal. Zo weten w( r€
waar die nazi-nesten zijn". In Ni;
megen zit volgen haar een groep si
En in een kraakpand aan de Wie_. n-
lingen in Amsterdam zat een tien vi
tal. „Die hebben we er uitgegooid v'
Een deel van de foto's is zo in on: d
bezit gekomen".
Wat het AFFRA dwars zit, is vol o
gens Marjan dat racistische en fas g
cistische uitingen niet echt serieui
worden genomen. „Voetbalsup e
pörters die 'joden joden' roeperi
worden als lammetjes behandeld v
Maar antifascisten die proberen t( r
voorkomen dat racistische folders
worden uitgedeeld of die ageren te r
gen een gemeenteraadslid van dc
CP worden in elkaar gemept".
van personen die wegens vervol- dere landen, Nederland en Dene- van toepassing zijn op homosek-
ging in hun vaderland in aanmer- marken wellicht uitgezonderd. suelen.
king komen voor politiek asiel. v
STOCKHOLM (AP) - Als de
Zweedse regering haar zin krijgt
en het parlement, de Riksdag,
stemt zoals wordt verwacht, zullen
samenwonende Zweedse homo
seksuelen binnenkort dezelfde
rechten krijgen als burgerlijk ge
huwde heteroseksuelen. De
Zweedse regering heeft een wets
ontwerp met die strekking ter
goedkeuring voorgelegd aan het
parlement.
Het wetsvoorstel is de vrucht
van de arbeid van een speciale re
geringscommissie, die zes jaar
heeft gestudeerd op de positie van
de homoseksuelen in de Zweedse
samenleving. Volgens de wet mo
gen homoseksuelen huurcontrac
ten tekenen als waren zij een echt
paar, en de wet regelt ook de verde
ling van de boedel als een relatie
tussen homoseksuelen wordt ver
broken. Homoseksuele partners
zullen in de toekomst automatisch
van elkaar erven als er geen testa
ment is gemaakt.
Heinz Spira, die als juridisch ad
viseur is verbonden aan de Zweed
se Bond voor Rechten van Homo
seksuelen en Lesbiennes, zei in
een reactie dat de wet weliswaar
redelijk vooruitstrevend is, maar
dat toch te weinig bescherming
wordt geboden. Spira zei dat de
bond had gevraagd om het recht
voor homoseksuelen om burgerlij
ke huwelijken te sluiten en kinde
ren te adopteren, en om homosek
suelen op te nemen in de categorie
De commissie heeft haar werk al
in 1984 voltooid en het feit dat de
Zweedse regering er drie jaar over
heeft gedaan om met een wetsont
werp te komen, duidt er volgens
Spira op dat de regering al grote
moeite heeft gehad met de opstel
ling van de nu voorliggende rege
ling.
Maar Spira erkent ondanks zijn
kritiek dat de wet gunstig afsteekt
bij de wetgeving in de meeste an-
Tevreden
Een woordvoerder van de rege
ringscommissie, Curt Danielsson,
toonde zich zeer tevreden. „We wil
den de homoseksuelen de moge
lijkheid bieden om op ongeveer de
zelfde manier als heteroseksuelen
samen te leven," zei hij. Het recht
op asielverlening is volgens Da
nielsson verworpen omdat be
staande wetten en verdragen die
betrekking hebben op asielverle
ning op humanitaire gronden ook
Hij zei dat de wet er mede op is
gericht om homoseksuelen aan te
sporen tot een minder promiscue
levenswijze, en zo ëen bijdrage te
leveren aan de bestrijding van de
ziekte aids.
De regeringscommissie heeft in
1984 in haar eindrapport ook aan
gedrongen op meer radioprogram
ma's „met een homoseksuele in
houd", en de commissie zou graag
zien dat het onderwerp homofilie
op school meer wordt besproken.
Tevens is de commissie gestuit
op krachtige conservatieve tenden
sen ten aanzien van het onderwerp.
„De stilte rondom homoseksuelen
is vrijwel volledig," aldus het rap
port, „homoseksualiteit is geen na
tuurlijk onderdeel van de maat
schappij, het is niet aanwezig als
sociale en culturele institutie".
Volgens krantebenchten hebben
christelijke media geweigerd gratis
advertenties te plaatsen waarin aan
homoseksuelen advies wordt aan
geboden over aids. Het argument
daarvoor zou zijn dat men bang is
dat de kranten gebruikt zouden
worden voor verkapte contactad
vertenties voor homoseksuelen.
Problemen
De commissie noemt de situatie
voor homoseksuelen „verre van
bevredigend" en is tot de slotsom
gekomen dat er voor samenwonen
de homoseksuelen tal van proble
men bestaan. Ongeveer de helft
van de door de commissie onder
vraagde Zweden heeft te kennen
gegeven dat men homoseksualiteit
„afstotelijk" vindt, en één op de
vijf Zou geen homoseksuelen in
zijn of haar vriendenkring wensen.
200 van de 1.300 ondervraagde
homoseksuelen hebben melding
gemaakt van discriminatie tijdens
het werk, en 30 procent zegt gewei
gerd te zijn als men probeerde sa
men met een partner van hetzelfde
geslacht een huis te huren.
Kardinaal Simonis en zijn
hulpbisschoppen De Kok en Niën-
haus gaan op 9 mei niet naar het
appèl van de '8 Mei-beweging' in
Zwolle, een manifestatie onder
het motto 'Aan mensen een bood
schap'. Het bestuur van '8 Mei'
had hen persoonlijk uitgenodigd.
De drie bisschoppen van
Utrecht schrijven voorzitter me
vrouw W. Stael-Merkx, dat zij de
uitnodiging zorgvuldig hebben
overwogen. Aan de ene kant wil
len zij als bisschop overal aanwe
zig zijn waar christenen samen
komen, maar aan de andere kant
achten zij het van even groot pas
toraal belang de gelovigen duide
lijkheid te verschaffen over het
geloof en de leer van de kerk,
"die gericht zijn op het werkelij
ke geluk van de mensen"
Volgens de bisschoppen be
staat er 'helaas' nog steeds te gro
te onduidelijkheid over wat '8
Mei' wil en voorstaat, vooral ten
aanzien van geloof en leer van de
Rooms-Katholieke Kerk. Zij ho
pen 'van harte', dat in de nabije
toekomst 'de nodige pastorale
helderheid' zal ontstaan.
Jammer. De Leidse Meren-
wijk-pastor H. van Casteren
vindt het jammer, dat de bis
schoppen in hun recente brief
over de oecumene geen eigen oe
cumenisch beleid ontwikkelen.
"Uiteraard in overleg met Rome,
maar met behoud van de eigen
verantwoordelijkheid voor de ei
gen kerk en de andere kerken in
Nederland", schrijft hij in het
Merenwijk-bulletin van mei.
"Jammer is dat de bisschoppe
lijke brief niet is geschreven in
relatie tot het rapport over doop,
eucharistie en ambt van de We
reldraad van Kerken. Een rap
port van de commissie 'Geloof
en kerkorde', waarvan ook
rooms-katholieke theologen lid
zijn". Van Casteren: "Dat is zo'n
fantastisch rapport, dat het tot
inzet van voortgaande oecumene
had mogen en moeten worden".
De bisschoppen doen in hun
brief geen verslag van de vele oe
cumenische initiatieven in paro
chies en gemeenten. Ook dat be
treurt Van Casteren. "Het is-toch
het leven zélf dat de grenzen ver
legt, zodat er nieuwe ervaring on
tstaat waarover het leergezag en
de theologen kunnen nadenken.
Zonder het leven zélf kunnen we
toch niet verder".
Van Casteren had ten slotte
een betere pastorale begeleiding
van het gemengde huwelijk ver
wacht. "Natuurlijk is het al van
belang dat deze huwelijken wor
den beoordeeld in hun betekenis
voor de oecumene, maar er
wordt geen uitzicht geboden op
eucharistische gastvrijheid en
het scheppen van oecumenische
gemeenschappen. Dat is triest,
omdat jarenlange ervaring heeft
geleerd dat het voor deze huwe
lijken niet mogelijk is aan beide
kerken trouw te blijven of aan
één van de kerken voorrang te
geven. Waarmom blijven we dan
doen alsof dit tóch kan?"
Conclusie van pastor Van Cas
teren: "Beste Merenwijkers, het
is in ieder geval van belang dat
wij gewoon doorgaan!"
Dr. H. Berkhof was gisteren
een van de sprekers op de twee
daagse vergadering in Utrecht
van de Bond van Predikanten.
Het ging over het feit dat de kerk
in de tegenwoordige samenle
ving steeds meer 'randverschijn
sel' wordt. Op de vraag hoe het
toch komt dat de kerk zelf zo
weinig weerstand biedt, ant
woordde Berkhof dat theologen
de zogenaamde 'God is dood'-
theologie én de secularisatie
(verwereldlijking) als theolo
gisch 'begrip nooit echt serieus
hebben genomen.
De kerk, zei Berkhof, laat zich
te veel voorschrijven wat in de
wereld belangrijk wordt geacht.
"Ze heeft haar roeping verzaakt
om God in het leven en de sa
menleving ter sprake te brengen.
Waarom heeft nóch de hervorm
de synode, nóch de Raad van
Kerken in een verklaring of stu
diedocument de oorzaken en ge
volgen van de Godsverduiste
ring aan de orde gesteld?" (In na
volging van de theoloog Buber
sprak Berkhof niet van 'seculari
satie' maar van 'Godsverduiste
ring').
"De kerk loopt in haar beleid
en belijden juist heen om dat ene
nodige. Het hele hervormde esta
blishment weet Billy Graham, de
EO en bisschop Gijsen honend te
vertellen dat hun methoden on
vruchtbaar zijn, maar een alter
natief heeft de kerk niet te bie
den. Ze streeft er wel naar. het
evangelie in te brengen in de vele
dingen van de wereld, maar het
is de vraag of ze dat ook doet.
Met een beroep op de tolerantie
worden de secularistische mach
ten in onze samenleving ontwe
ken".
Berkhof raadde zijn gehoor
aan, niet lafhartig terug te wij
ken, maar met intelligentie en
liefde deze ontwikkelingen te
weerstaan.
Ook dr. A. Noordegraaf, do
cent aan de christelijke sociale
academie 'Vijverberg' in Ede,
had kritiek op de houding van de
kerk. "Wij verkiezen aanpassing
aan deze tijd boven confrontatie.
Durven we nog wel nee te zeg
gen?" Hij waarschuwde voor
doemdenken en apathie. "Dat
doet tekort aan het heil". Maar
ook geen triomfalisme. "Dat on
derschat de macht van de tegen
stander".
Noordegraaf pleitte voor grote
aandacht voor het gemeente
werk en de eredienst. Vooral de
stadsgemeenten hebben onder
de secularisatie te lijden. Dorps-
gemeenten) vond Noordegraaf,
zouden de stad te hulp moeten
komen.
Reünie.
Ter gelegenheid van de 70ste
verjaardag van pater J. van Kils-
donk, oud-studentenpastor in
Amsterdam, hebben vrienden en
relaties het initiatief genomen tot
een reünie op zaterdag 16 mei
voor ieder die tussen 1947 en
1987 met Van Kilsdonk contact
heeft gehad.
Na een viering om 8 uur 's
avonds in de Nieuwe Kerk aan
de Dam begint om half 10 in de
Beurs aan het Damrak een infor
mele feestelijke bijeenkomst,
zonder toespraken maar wel met
een drankje en een hapje. Wie
iets wil bijdragen, kan spijs of
drank ter consumptie naar de
beurs meebrengen. Het feest tot
1 uur 's nachts draagt, volgens
wens van de 70-jarige, op geen
enkele wijze het karakter van
een huldiging.
Afscheid. Op 20 mei zal dr. J.
Firet, hoogleraar praktische
theologie aan de Vrije Universi
teit, wegens pensioen afscheid
nemen. Voordat Firet in 1968
hoogleraar werd, was hij achter
eenvolgens gemeentepredikant
(Zuid-Beijerland en Rotterdam-
Charlois) en directeur van de Ge
reformeerde Jeugdraad.
Hervormde Kerk: beroepen
te Akkrum kandidaat F. W. Ver
baas Amsterdam, te Waddinx-
veen (deelgemeente 'Immanuel-
kerk') A. van Houwelingen
Grijpskerke (Z.), te Bloemendaal
R. van den Beid Maastricht-Eijs-
den. Gereformeerde Kerken:
aangenomen naar Rotterdam-
Delfshaven (deelwerk) mevr. I.
Telleman-Barends en A. Teile
man Muiderberg ('Samen op
weg').
'Belediging'. Het Vaticaan
wil behalve in Genève ook een
hulpbisschop benoemen voor
het tweede centrum van de Re
formatie in Zwitserland, Zürich.
De Evangelische Kerk in die
stad heeft dit voornemen scherp
veroordeeld. "Het optreden van
Rome", zegt deze kerk in een
verklaring, "is een belediging
van al diegenen die grote waarde
hechten aan de wereldwijde be
tekenis van Genève en Zürich als
plaatsen van de Reformatie".
