Nu tijdelijk
extra hoge
rente op de
deposito's.
Van Eekelen: geen
dubbele nuloptie
MS-onderzoek definitief gestopt
'Gok niet op een 10, een 7 is ook mooi'
IAEA begint onderzoek
kerncentrale Dodewaard
DINSDAG 28 APRIL 1987
~"'Navo moet deel raketten houden'
,va- LUXEMBURG (GPD/ANP) - Minister Van Eekelen (defensie) is geen voorstander van
en, een volledige verwijdering van alle kernraketten voor de korte- en middenafstand
(SRINF en MRINF) uit Europa. "Het is voor de NAVO gewenst een klein aantal kernwa-
10 "ipens in deze categorie te behouden", zei de bewindsman gisteravond in Luxemburg.
fil.| Vandaag praten de ministers van de landen van de Westeuropese Unie over de voorstel-
-ri-i len van Sowjet-leider Gorbatsjov om al deze wapens te verwijderen.
11 Van Eekelen vindt dat alle kernra
ketten voor de kortere afstand als
één categorie beschouwd moeten
worden. Hij noemde de tot nog toe
gehanteerde scheiding tussen ra
ketten met een bereik van 500 tot
1000 kilometer, en die met een be
reik van 300 tot 500 kilometer
kunstmatig. De bewindsman vindt
dat beide groepen in de onderhan
delingen moeten worden samenge
voegd, en dat vervolgens moet
worden gestreefd naar gelijke,
maar lagere aantallen raketten aan
beide zijden. Voor de Sowjets bete
kent dit dat zij enkele honderden
raketten zouden moeten wegdoen,
terwijl de NAVO geen nieuwe ra
ketten zou hoeven te bouwen.
Over het verwijderen van de
middellange afstandswapens (SS-
20 tegen kruisraket en Pershing-2)
bestaat volgens Van Eekelen geen
verschil van mening meer. Maar er
bestaat nog veel onduidelijkheid
over het lot van de minder ver rei
kende raketten. De WEU-ministers
(Nederland, België, Luxemburg,
Italië, Duitsland, Groot-Brittannië
en Frankrijk) zullen proberen een
gemeenschappelijk Europees ant
woord te formuleren op de recente
ontwapeningsvoorstellen van Gor
batsjov. Een definitief standpunt
wordt dat niet, dat kan alleen gege
ven worden door de NAVO, die
daarover de komende weken nog
druk zal vergaderen. Gorbatsjov
heeft voorgesteld niet alleen de
middellange afstandswapens,
maar ook de raketten met een kor
ter bereik te ontmantelen. Door de
Amerikanen is daarbij tot nog toe
als ondergrens een bereik van 500
kilometer aangehouden, maar Van
Eekelen vindt dat niet wenselijk.
Met name de Britten en Fransen,
die een eigen kernmacht hebben,
voelen ook weinig voor het plan
om alle atoomwapens te verwijde
ren.
In de categorie 500 tot 1000 kilo
meter hebben de Russen 130 SS-
22- en SS-23-raketten en beschikt
WOLFHEZE (GPD) - Zeven ex
perts op het gebied van kernener
gie van het Internationaal Atoom
energie Agenschap (IAEA) in We
nen, bijgestaan door twee externe
deskundigen uit India en Pakistan,
lichten de komende drie weken de
kerncentrale in Dodewaard door
op veiligheid.
Naast beoordeling van de richt
lijnen voor zaken als veiligheid, on
derhoud en bedrijfsvoering, zullen
waarnemers tot 15 mei dag en
nacht aanwezig zijn om zich een
oordeel te vormen over de dage
lijkse gang van zaken in de kern
centrale. Via interviews zal de des
kundigheid van het personeel wor
den getoetst, zo lichtte gistermid
dag de leider van het zogenaamde
Osar-team (Operational Safety Re
view) Franzen toe na afloop van de
eerste onderzoeksdag.
De inspectie van Dodewaard ge
beurt op verzoek van de Neder
landse overheid. Die vroeg IAEA
vorig jaar augustus naar aanleiding
van het ongeval met de kerncentra
le in Tjernobil, de Nederlandse
kerncentrales in Borsele en Dode
waard te komen inspecteren. Vorig
jaar werd de veiligheid van de
kerncentrale in Borsele al onder de
loep genomen. Het destijds uitge
lekte ontwerp-rapport van het
Osar-team wees op tal van feilen
aan het veiligheidssysteem van de
Zeeuwse centrale. Het rapport
leidde tot scherpe kritiek bij vooral
de linkse fracties in de Tweede Ka
mer op de staf van de kerncentrale
en de toezichthoudende overheids
instanties, in het bijzonder de on
der verantwoordelijkheid van het
ministerie van sociale zaken func
tionerende Kernfysische Dienst.
De resultaten van de inspectie in
Dodewaard worden medio juni
verwacht. Met die van Borssele
zullen ze onderdeel uitmaken van
het materiaal dat straks als basis
moet dienen bij de besluitvorming
over de toekomst van het Neder
landse kernenergieprogramma.
Dat werd vertraagd door het onge
luk in Tjernobyl. Het kabinet wil
nu uiterlijk in 1988 beslissen over
de bouw van twee nieuwe kerncen
trales.
Dodewaard is de twaalfde kern
centrale die door de Weense
atoomdeskundigen wordt doorge
licht. Eerder waren centrales aan
de beurt in een aantal Derde-We
reldlanden en binnenkort staan er
ook inspecties in Canada en de
Verenigde Staten op het program
ma, aldus IAEA-woordvoerder
Franzen.
de NAVO over 72 Pershing-lA-ra-
ketten. Die zijn in Westduitse han
den maar hebben een Amerikaan
se kernkop. "De nuloptie voor die
raketten is niet zo belangrijk, om
dat daar geen sprake is van grote
onevenwichtigheden in de
krachtsverhoudingen", aldus de
minister. Dat is anders in de cate
gorie raketten met een bereik van
300 tot 500 kilometer. De Russen
hebben 650 SCUD-B-raketten, ter
wijl de NAVO helemaal niets heeft.
"Dat is voor ons, en dan met name
West-Duitsland en Nederland, zeer
bedreigend", zei Van Eekelen.
Daarom wil hij dat alle raketten
met een bereik van meer dan 300
kilometer samen worden be
schouwd. Dit zou betekenen dat de
Sowjet-Unie op zijn minst enkele
honderden SCUB-B-raketten zou
moeten ontmantelen. Of daar met
de Sowjets overeenstemming over
te behalen valt is nog allerminst ze
ker.
Van Eekelen zei dat een snel ant
woord van de westelijke bondge
noten nodig is. "De geloofwaardig
heid van de NAVO zal afnemen
naarmate het langer duurt. Het
WEU-overleg valt overigens toe
vallig net voordat de NAVO een
reactie op de Sowjet-voorstellen
moet geven. De bijeenkomst in Lu
xemburg was al maanden geleden
gepland.
Amsterdam wil
toerist lokken
AMSTERDAM (GPD) - 'Amster
dam kan 't' is de wervende slagzin
waarmee de hoofdstedelijke VVV
in drie jaar tijd 100 miljoen extra
omzet wil halen uit het toerisme.
Die omzet bedraagt nu een kleine
1,5 miljard gulden per jaar en blijft
daarmee achter bij de groei van
een aantal concurrerende steden in
West-Europa. Directeur Moreu
denkt die 100 miljoen extra inkom
sten voor de toeristenindustrie bin
nen te kunnen halen met gerichte
campagnes die over vier jaar 11
miljoen gulden moeten kosten, een
bedrag dat de toeristenindustrie
zelf moet opbrengen.
Amsterdam heeft de afgelopen
jaren nauwelijks geprofiteerd van
de groei van de toeristische markt.
Met name de laatste twee jaar heeft
het toerisme naar Amsterdam zich
ongunstig ontwikkeld in vergelij
king met andere toeristische cen
tra.
GRONINGEN - Alle commissarissen der koningin waren gisteren bijeen in Groningen, waar burgemeester
Staatsen voor gastheer speelde op het jaarlijkse dagje-uit. De rit per touringcar, die onderdeel van het program
ma uitmaakte, moest het echter doen met een wel heel summiere politiebegeleiding. Een ludiek protest tegen de
inkrimpingen en bezuinigingen bij de politie. Burgemeester Staatsen, commissaris Vonhoff (Groningen), minis
ter De Koning (binnenlandse zaken) en commissaris Beelaerts van Blokland (Utrecht) vlnrkonden de grap wel
waarderen. (fotoANP)
'Fiscus moet
van strafzaken
afblijven'
DEN HAAG (GPD/ANP) - De
Haagse officier van justitie Van
Straelen wil dat de belastingdienst
zich niet meer bemoeit met strafza
ken. "Anders dreigt er van de over
heid een tweeslachtig beeld te ont
staan", zei de officier gisteren voor
de VARA-televisie. Aanleiding
voor zijn uitlatingen vormt de
rechtszaak tegen een 42-jarige hasj
handelaar. Deze liet vorige week
tijdens de zitting weten met de be
lastingdienst een regeling te heb
ben getroffen voor zijn illegaal ver
kregen inkomen.
Deze regeling, overeengekomen
met een Vlaardingse belasting
ambtenaar, is een doorn in het oog
van de Haagse officier. "Door deze
afspraak met de belastingdienst
heeft verdachte ten onrechte de in
druk gekregen legaal te handelen".
Om in de toekomst verschoond
te blijven van bemoeienis van de
fiscus, wil hij de belastingdienst
Volgens een woordvoerder van
de belastingdienst komt het eigen
lijk nooit voor dat een hasj-hande-
laar uit eigen beweging naar de fis
cus stapt. "Als dat zou gebeuren,
moet onmiddellijk justitie worden
gewaarschuwd", aldus de woord
voerder.
Directie Radboudziekenliuis: onvoldoende kwaliteit
NIJMEGEN (GPD) - Het experi
menteel onderzoek naar de behan
deling van patiënten met multiple
sclerose wordt definitief beëin
digd. Dat heeft de directie van het
Radbaudziekenhuis in Nijmegen
na een hernieuwde bezinning gis
teren bekendgemaakt. De sluiting,
die voor wat betreft het acade
misch ziekenhuis onherroepelijk
is, is een bezuinigingsmaatregel.
De beëindiging van het onderzoek,
dat wereldwijd de belangstelling
trekt, levert 4 ton op.
Het hoofd van de afdeling 'expe
rimentele neurologie', Hommes,
zegt verbijsterd te zijn. In een reac
tie noemde hij het directiebesluit
'uitermate schadelijk voor het wel
zijn van de MS-patiënten en voor
de goede naam van het Radboud-
ziekenhuis'. Multiple Sclerose is
een aandoening van het centraal
zenuwstelsel, die kan leiden tot on
der andere oog- en spraakklachten,
incontinentie en verlamming. Over
de oorzaak is nog weinig bekend.
De 'Belangenvereniging Veront
ruste MS-patiënten' heeft inmid
dels diep verontwaardigd gerea
geerd en te kennen gegeven zich
niet bij deze beslissing neer te zul
len leggen.
Zij overweegt juridi
sche stappen tegenover de zieken
huisdirectie. Zaterdag houdt de be
langenvereniging samen met de
landelijke MS-patiëntenvereniging
een demonstratie voor het acade
misch ziekenhuis in Nijmegen.
Het Radboudziekenhuis moet in
vergelijking met 1986 dit jaar 9 mil
joen gulden bezuinigen. Het totale
ziekenhuisbudget voor 1987 is te
ruggebracht tot circa 260 miljoen
gulden. Het bestuur en de directie
hebben bij deze bezuinigingen,
naast algemene maatregelen, moe
ten kiezen voor beëindiging van
enkele taken. In dat kader werd in
november vorig jaar het plan be
kend gemaakt het experimentele
onderzoek naar de behandeling
van MS-patiënten te staken. Daar
mee kan ongeveer vier ton worden
uitgespaard.
Het grote aantal reacties op het
plan tot opheffing van de afdeling
'experimentele neurologie' - zo'n
15.000 handtekeningen en een
overweldigende hoeveelheid reac
ties van patiënten uit het hele land
- vormde aanleiding de besluitvor
ming op te schorten en tijd te ne
men voor een hernieuwde bezin
ning.
Onderzoek
Drie hoogleraren in de neurolo
gie van andere universiteiten werd
om advies gevraagd. De inhoud
van dat extern advies sluit aan bij
de mening, die de sub-faculteit ge
neeskunde van de Katholieke Uni
versiteit in Nijmegen zich in 1984
had gevormd. Die luidde destijds,
dat het onderzoek van Hommes
niet in aanmerking kwam voor fi
nanciering door de faculteit. Of zo
als voorzitter Al van de directie het
gisteren tijdens een persconferen
tie noemde: "Het onderzoek biedt
onvoldoende wetenschappelijke
fundamenten, waaruit zou kunnen
büjken dat MS-patiënten van de
behandeling beter zouden worden.
Het staat verder onomstotelijk
vast, dat het gewraakte onderzoek
een dusdanig perspectief mist, het
geen voortzetting zou rechtvaardi
gen".
Op basis daarvan hebben be
stuur en directie besloten de expe
rimentele MS-behandeüng
beëindigen. Behandeling van
tiënten blijft een geïntegreerd
derdeel van het takenpakket
de afdeling neurologie. Binnen hel
ziekenhuis zal worden getracht de
vier werknemers, die bij de reorga
nisatie zijn betrokken, intern te
herplaatsen.
ADVERTENTIE
'Examenkoorts' onnodige kwelling voor eindexamenkandidaten
WOLFHEZE - Examenkoorts.
Ruim 240.000 leerlingen van het
voortgezet onderwijs, die gisteren
zijn begonnen aan het schriftelijk
eindexamen, lijden daar deze da
gen aan. De één weliswaar meer
dan de ander, maar niemand is er
echt vrij van. Naar schatting wordt
15 procent van de examen-kandi
daten werkelijk geteisterd door het
beklemmende fenomeen 'examen
vrees'. Een onbegrensde angst, die
hen duizelig en misselijk maakt en
hen hartkloppingen bezorgt. Met
veelal als resultaat een aanzienlijk
mindere prestatie dan waartoe zij
in staat zouden zijn geweest wan
neer ze hun zenuwen de baas wa
ren gebleven.
door
Rob Hirdes
Nu is een beetje spanning best
op haar plaats bij het afleggen van
een proef. Om het even of het nu
gaat om een school-, een rij- of wat
voor examen dan ook. "Het is",
zegt Ebbel Iwema, klinisch psy
choloog en hoofd medische dienst
van het psychiatrisch ziekenhuis
Wolfheze, "vergelijkbaar met pak
weg schaatsers en voetballers.
Want slechts onder druk bereik je
topprestaties".
"Je ziet bijvoorbeeld bij voetbal
clubs die zogenaamd onbedreigd
de ranglijst aanvoeren - of er juist
onderaan bij bengelen - dat zij vrij
ongeconcentreerd bezig zijn. Om
dat ze juist die stimulerende span
ning missen. Met alle mogelijke ge
volgen vandien".
Een stukje spanning is dus on
ontbeerlijk om een examen met -
redelijk - goed gevolg af te kunnen
leggen. Maar er zijn grenzen. Knik
kende knieën mogen. Maar niet
dusdanig dat de knieschijven in
het ongerede raken. Toch gaat ie
der jaar een percentage examen
kandidaten, innerlijk geterrori
seerd door examenvrees, volledig
kopje onder. Het enige dat ze daad
werkelijk produceren tijdens het
afleggen van zo'n proeve van be
kwaamheid zijn angst, zweet en
Het eindexamen, voor 15 procent van de scholieren een kwelling die gepaard gaat met duizeligheidhartklop
pingen en misselijkheid. Niet nodig, vindt psycholoog Ebbel Iwena: gewoon positief denken. (foto anp)
tranen. En het enige dat ze eraan
overhouden, is een fikse knauw in
het toch al zo kwetsbare zelfver
trouwen. Een extra geaccentueerd
gevoel van negatieve eigenwaarde.
Iwema knikt. "Een eindexamen
is natuurlijk niet zo maar iets. Het
komt er in korte tijd nogal op aan.
Je onderwerpen aan zo'n examen
vereist een bepaalde houding. Die
heb je; of die heb je niet. Maar als je
die niet hebt, is ze - hoewel niet
van gisteren op vandaag - aan te
leren".
Examenvrees, of faalangst in het
algemeen, heeft uiteraard haar ach
tergrond. Zoals opvoeding en leer
situaties. "Bijvoorbeeld als je on
heus wordt bejegend wanneer je
iets te berde brengt. Eén keer een
dergelijke negatieve ervaring kan
haar schaduw ver vooruit werpen
bij je verdere vorming. Kan je een
minder gevoel van eigenwaarde
bezorgen. Waardoor je negatief
gaat denken over jezelf. Over je ei
gen kunnen. Dan krijg je denkpa
tronen in de trant van 'die ander is
toch beter dan ik' en 'ze begrijpen
toch niet wat ik zeg'. Wordt die ne
gatieve zelfspraak niet tijdig on
derkend, dan zie je al gauw een
schriftelijk en verbaal geremd op
treden van de persoon in kwestie".
De klinisch psycholoog, die on
der andere faalangstigen in psy
chotherapie ontmoet: "Als aankno
pingspunt binnen zo'n therapie
kun je proberen mensen meer
reëel naar dingen te laten kijken.
Door ze bijvoorbeeld de vraag voor
te leggen: Is het inderdaad waar,
dat ik niks kan".
Iwema: "Iedereen leert, om maar
bij het afleggen van een examen te'
blijven, natuurlijk voor een tien.
Als je dan een zes haalt, kan je stel
len dat je knap onder het niveau
bent blijven steken dan waarvoor
je hebt geleerd. Maar je kunt je nor
men ook wat versoepelen. Je mag
best zeggen: Kijk aan; een zes. Dat
is tenminste altijd nog een vol
doende".
Met andere woorden; een kwes
tie van relativeren. "Inderdaad",
beaamt hij. "Hoe kijk je tegen je
prestaties aan. Ik leg mensen die
met examenvrees te kampen heb
ben, wel eens vijf hele simpele
sommetjes voor. Compleet met
antwoord. Zo van drie maal vijf is
vijftien. En twee en zeven is negen.
Eén van die vijf sommetjes heeft
echter een foutieve uitkomst. En
wat zeggen ze dan in 95 procent
van de gevallen? 'Hé; er is er één
fout'. In plaats van dat er vier goed
zijn".
"Het is maar hoe je tegen de din
gen aan kijkt. Je ziet echter helaas
maar ai te vaak om je heen, dat ou
ders hun kinderen meteen op een
preek onthalen zodra ze iets fouts
doen. Zo focus je - als je niet uit
kijkt- kinderen al in een vroeg sta
dium op gemaakte fouten. Met als
ingebouwd risico dus het extra ac
centueren van negatieve resulta
ten. Je kunt daarentegen in de op
voeding ook in positieve zin mani
puleren. Door aandacht te schen
ken aan die dingetjes, die - toeval
lig^) - goed worden gedaan".
Zo simpel ligt het dus. Althans in
theorie. Het verlossende antwoord
bij het afleggen van een examen
ligt besloten in de vraag hoe hoog
je verwachtingen liggen. "Ik zie
het ook vaak bij mensen, die aan
depressies lijden", meldt Iwema.
"Die beginnen dan met heel hoge
verwachtingen aan tien opgaven,
die ze achter elkaar tot een goed
einde willen brengen. En dan luk
ken er uiteindelijk maar vijf. Met
als resultaat dat het debacle com
pleet is. Omdat ze menen dat ze
hebben gefaald. Als je die mensen
dan leert zich nu eens met vijf op
gaven in plaats van met tien bezig
te houden, zie je dat er van die vijf
plotseling vier inderdaad ook luk
ken. Met andere woorden; dat ze
op één na alle opgaven tot een goed
einde hebben weten te brengen.
Dat geeft dan meteen ook meer
moed je op andere taken te concen
treren. Omdat het kennelijk toch
kan...".
"Zo is dat bij een examen ook. Je
krijgt een hele rij vragen voorge
legd, waarvoor een bepaalde tijd
staat. Als je dan denkt van: 'O jé...
als ik dat maar klaar krijg', dan
lukt dat gegarandeerd ook niet.
Die negatieve opvatting is trou
wens natuurlek nergens op geba
seerd, omdat je nog niet eens bent
begonnen. Daarentegen kan je ook
gewoon met de eerste vraag begin
nen. Dan blokkeer je jezelf tenmin
ste niet bij voorbaat".
Louter een kwestie dus van je
denkvermogen in de hand houden.
"Gelukkig lukt dat de meeste exa
menkandidaten ook best wel",
weet de klinisch psycholoog.
"Want per slot van rekening slagen
er jaarlijks meer dan dat er zakken.
Maar ga niet uit van te superhoog
gespannen verwachtingen. Hou
het reëel", waarschuwt hij ander
maal. "Gok niet koste wat kost op
een tien. Een zeven is ook een heel
mooi cijfer. Blijft die tien echter
wel in je hoofd rondspoken, dan
zou die haalbare zeven wel eens in
een mager vijfje kunnen resulte
ren. En dat is nergens voor nodig".
(Zie voor nieuws over de eindex
amens van gisteren pagina 22)
Een half procent rente extra betekent bij ons 63A%.
Wie de kranten van de laatste tijd goed heeft
gelezen, weet dat sommige banken de rente op
spaardeposito's plotseling hebben verhoogd. Soms
wel met een half procent.
Daarmee kwamen ze opeens akelig dicht in
de buurt van onze percentages.
Die tot dan toe altijd de hoogste waren geweest.
Maar als wij zeggen dat we meer doen, doen
we ook meer.
Dit aanbod geldt t/m 30 april voor Spaardepobito's en Maandrentedeposito's.
Dus verhogen we onze toch al aantrekkelijke
rente nu met een extra half procent. Zodat u bij
ons toch weer de hoogste rente
krijgt op spaargeld dat u best vast
wilt zetten.
T
Tien jaar vast geeft bij ons 6 /j%. nutsspaarbank
De Nutsspaarbank doet een half
procent meer voor snelle beslissers.
