Prijzen in Suriname rijzen de pan uit
Bedrijf wilde afval
aan Suriname kwijt
Topberaad voorkwam overeenkomst
Duizenden boeren in
Guatemala eisen land
Uitspraak over censuur
Zuid-Afrika ongeldig
Gorbatsjov duidt op
banden met Israël
ZATERDAG 25 APRIL 1987
BUITENLAND
PAGINA 5
MEXICO STAD - Duizenden arme
landarbeiders zijn naar de hoofd
stad Guatemala Stad van Guata-
mala onderweg om daar land
bouwgrond te eisen. Een eerste
groep van ongeveer 2000 man heeft
zich eerder deze week al in het har
tje van de stad, voor het nationale
paleis, geïnstalleerd en is in hon
gerstaking gegaan.
PARAMARIBO - Een Nederlands bedrijf heeft geprobeerd 40 scheepsladingen che
misch afval te dumpen in Suriname Onder de naam fabrieksafval zou het gaan om grote Si0aeyraenbj0neej in de aderen, 20nder
hoeveelheden lood en kwik, die niet meer in Belgie gestort mogen worden. Een overeen- iand. zeifs officiële cijfers hebben
komst met de Surinaamse overheid is op het laatste moment voorkomen door het topbe
raad op initiatief van regerings- en legerleider Bouterse.
door
Rob Sprenkels
Het protest wordt geleid door
een katholieke priester, Andres Gi-
ron. Deze heeft zich sinds vorig
jaar ontpopt als woordvoerder van
de gigantische hoeveelheid arme
boeren, het meerendeel met puur
r dan 400.000 families.
De jonge christendemocratische
president Vinicio Cerezo heeft
zich, sinds hij begin vorig de macht
kwam, altijd verzet tegen het idee
om een landbouwhervorming af te
kondigen. Zoiets zou volgens hem
alleen maar leiden tot botsingen
tussen de machtige grootgrondbe
zitters en de arme boeren.
Om aan de eisen van de protest
beweging onder leiding van pater
Giron tegemoet te komen, beloof
de Cerezo vorig jaar dat de staat
grond zou kopen die vervolgens
voor redelijke prijzen zou worden
verkocht aan de landloze boeren.
Eind vorig jaar werden de eerste
200 percelen overhandigd en Cere
zo beloofde toen dat er begin dit
jaar meer zou komen.
Het huidige protest is een gevolg
van het feit dat de christendemo
cratische president die belofte niet
is nagekomen. Om de gemoederen
wat gunstiger te stemmen over
handigde de christen-democraat
deze week persoonlijk een acte aan
pater Giron waarin hij de toezeg
ging deed dat het komende maan
dag tot een tweede grondverdeling
zal komen.
Maar Cerezo werd uitgejouwd
door de steeds groter wordende
groep boeren op het grote plein
voor het Nationale Paleis. „Met een
paar lappen grond kan het pro
bleem niet worden opgelost", zo
kreeg hij te horen.
In zijn regeringsprogramma
heeft Cerezo gepland om de ko
mende jaren stapsgewijs 6000 hec
tare te kopen, maar daarmee zullen
uiteindelijk niet meer dan zo'n
4000 van armoedige indiaanse boe-
renfamilie's worden geholpen. Va
der Giron bedankte Cerezo voor
zijn bewijs van goede wil, maar
stelde dat de nood van de armen zo
hoog is dat er een snelle en comple
te oplossing nodig is. Vanuit alle
provincies zijn duizenden arme
landbouwers onderweg om zich bij
de hongerstaking in de hoofdstad
aan te sluiten.
In ruil voor de opslag zou Surina- er heel wat Nederlandse politici
me 140 miljoen dollar krijgen, een die er snel achter komen als er
bedrag gelijk aan de helft van de transacties gesloten worden, tot in
Surinaamse jaarbegroting.
De contractbesprekingen zijn
het diepste geheim gevoerd. Kapi-
het buitenland toe", aldus Mijnals,
die het een morele plicht vindt van
Nederland om gifstortingen in ont-
tein Chas Mijnals, lid van de Natio- wikkelingslanden te voorkomen.
nale Assemblee: „Suriname is aan
een grote ramp ontsnapt. Ook al
Het eerste contact werd door het
Nederlandse bedrijf gelegd op de
weten we niet precies om welke Surinaamse ambassade in Neder-
stoffen het ging; het vervoer over
zo'n grote afstand en het enorm
bedrag, dat zet aan het denken".
door
Marie Annet van
Grunsven
Mijnals vermoedt, dat lagere
overheden in verleiding kwamen
door de deviezenschaarste, waar
Suriname onder te lijden heeft. Hij
is opgelucht dat de transactie niet
doorgaat: „Dit zou Suriname zwaar
in diskrediet gebracht hebben. We
zouden onze eigen mensen niet
meer recht in de ogen kunnen kij
ken. Men zou ons verwijten dat wij afgesprongen
land. Om welk bedrijf het gaat wil
Mijnals niet zeggen. „Nu het con
tract tijdig is geannuleerd, willen
we deze mensen niet blootstellen
aan de druk van de publieke opinie
in Nederland".
Hij wijst erop, dat Suriname
geen ervaring heeft met giftige af
valstoffen en niet beschikt over la
boratoria waar onderzocht kan
worden om welke stoffen het gaat.
Toch had de opslag door Suriname
verzorgd moeten worden. Volgens
een woordvoerder van het Neder
landse bedrijf zou het gebied daar
na honderd jaar niet meer betreden
mogen worden.
Mijnals sluit niet uit, dat nu dank
zij het ingrijpen van het topberaad
de overeenkomst met de overheid
geprobeerd zal
het Surinaamse volk willen vergif- worden particulieren te interesse-
tigen". ren voor de dumping. „Het is moei-
Mijnals gaat ervan uit, dat de Ne- lijk dit grote land te controleren
derlandse overheid op de hoogte met de beperkte middelen die wij
had kunnen zijn van de plannen, hebben. Ik vind deze ontwikkeling
„Wanneer Suriname in de wereld
naar wapens zoekt om zich te ver
dedigen tegen terroristen, dan zijn
Aanslag op
VS militairen
in Athene
ATHENE (AP) - In een bus met
Amerikaanse en Griekse militairen
in de Griekse hoofdstad Athene is
gisteren een bom ontploft. Daarbij
raakten zeventien mensen, onder
wie negen Amerikanen, gewond.
De ontploffing deed zich voor
toen de bus met in totaal 35 passa
giers en een Griekse chauffeur op
weg naar de luchtmachtbasis Helli-
nikon in de oostelijke voorstad
Glyfada langs de centrale markt
reed. De bus kwam van een Griek
se luchtmachtbasis in Elefsina, 20
kilometer ten westen van de hoofd
stad. Een politiewoordvoerder zei
dat de bom geplaatst was op een
muurtje langs de weg en ontplofte
toen de bus voorbij reed.
Drie gewonden waren er ernstig
aan toe. Hij voegde er aan toe dat
nog niemand de verantwoordelijk
heid heeft opgeëist.
meer dan kwalijk. Als Derde-We-
reldman constateer ik dat het Wes
ten rijk geworden is dank zij de ru- COLOMBO - Mensen, die vermoeden dat zij familie-leden of vrienden hebben verloren bij de aanslag van
we grondstoffen die wij goedkoop afgelopen dinsdag op een busstation in de hoofdstad van Sri Lanka, buigen zich over kasten met foto's van de
leveren. De eindprodukten moeten slachtoffers zodat ze geïdentificeerd kunnen worden. In India hebben parlementsleden de regering gevraagd een
we duur betalen. En dan worden 'daad te stellen' om de Tamils in Sri Lanka te redden. De bombardementen op bases van Tamil-verzetsstrijders
we nu ook nog opgescheept met de hebben de Indiërs geschokt. De Indiase regering is vooral bezorgd over de veiligheid in de regio nu het conflict op
milieuproblemen van de geindus- Sri Lanka steeds meer de trekken van een burgeroorlog vertoont. India is sinds vorig jaar bezig om te bemidde-
trialiseerde wereld. Wij zijn óók len tussen de twee partijen, maar die pogingen zijn tot nu toe op niets uitgelopen.
mensen. Wat gevaarlijk is voor Ne- Volgens diplomatieke waarnemers in de Indiase hoofdstad kan Delhi niet veel meer doen dan afwachten en
derlancfers is óók gevaarlijk voor een beroep doen op het gezond verstand van beide partijen. Dat deed de regering gisteren in het parlement ook.
Surinamers. Wij zouden het op Maar uit de weloverwogen veroordeling van minister Narain DuttTiwari van buitenlandse zaken blijkt tevens
prijs stellen als men die verant- dat Delhi zich nadrukkelijk voor beide partijen als bemiddelaar wil blijven presenteren. De staatsman riep
woordelijkheid naar ons toonde", zowel de regering als de Tamils op om het geweld te beëindigen en de dialoog te hervatten.
JOHANNESBURG - Het hoogge
rechtshof van Natal in Zuid Afrika
heeft gisteren een aantal belangrij
ke noodtoestandsmaatregelen on
geldig verklaard. De twee rechters,
Page en Galcut, deden uitspraak
over het door president P. W. Bo
tha uitgevaardigde verbod voor de
media om actief te berichten over
het optreden van de zogenoemde
'veiligheidstroepen'. Ook wezen de
door
Ruud de Wit
rechters het regeringsverbod op
het berichten over onwettig ver
klaarde vergaderingen af. Het kort
geding was door het Verenigd De
mocratisch Front (UDF) en het
'Laat Mandela vrij-comité' (RMC)
aangespannen.
De beslissing geldt alleen voor
de provincie Natal, maar wordt pas
van kracht als de rechter ook heeft
beslist over het beroep van de rege
ring. De beperkingen op het open
lijk ondersteunen van op grond
van de noodtoestand aangehouden
gevangenen en het plaatsen van
sympathie-advertenties voor het in
Zuid-Afrika verboden ANC zijn
door de uitspraak van het hoogge
rechtshof van Natal eveneens weg
gevallen.
Volgens de twee rechters heeft
president Botha met de uitvaardi
ging ervan 'zijn grondwettelijke
macht overschreden en zijn ze te
vaag en te slordig opgetekend'. Ad
vocaat Rudolph Riemstra, optre
dend voor president P. W. Botha,
de ministers van binnenlandse za
ken en wet en orde, en de hoofd
commissaris van politie, is tegen
de beslissing van de twee rechters
in beroep gegaan.
Voor het hooggerechtshof van
Kaapstad gaf generaal John Coet-
zee, de nationale hoofdcommissa
ris van politie, toe dat er nog steeds
1424 kinderen in de leeftijd van 12
tot en met 18 jaar op grond van de
noodtoestand worden vastgehou
den. Hij overlegde deze gegevens
in een rechtzaak die door de blan
ke liberale partij PFP was aange
spannen en verdedigde de aanhou
ding van de kinderen zonder pro
ces of aanklacht met een verwij
zing naar de openbare veiligheid.
MUNITIE - De politie in de West-
duitse stad Oberhausen heeft in
een huis een grote, uit de Tweede
Wereldoorlog stammende, muni-
tievoorraad aangetroffen. De ont
dekking werd gisteren gedaan na
dat de bewoner van het huis zijn
hand had verloren bij een granaat-
ontploffing. Ook in het Saarland en
in Luxemburg zijn omvangrijke
wapendepots opgespoord.
De 22-jarige man uit Oberhausen
werd opgenomen in het ziekenhuis
van Oberhausen maar was nog niet
in staat om een verklaring af te leg
gen. In zijn woning stuitte de poli
tie op 400 granaten, vliegtuigbom
men en andere munitie en wapens
uit de oorlog. In totaal sleepte de
politie meer dan twee ton munitie
en wapens uit het huis.
ADVERTENTIE
MOSKOU (AP) - De Sowjetleider
Michail Gorbatsjov heeft gisteren
gezegd dat de afwezigheid van di
plomatieke betrekkingen met Is
rael niet als normaal kan worden
beschouwd. Gorbatsjov zei dit tij
dens een diner ter ter gelegenheid
van het bezoek van de Syrische
president Hafez Assad.
De Russische leider zei wel dat
zo liet de partijleider weten, is te
gen het beleid in Tel Aviv dat is
gericht „op kracht en annexatie".
Gorbatsjov zei dat in het recente
verleden veel leugens zijn ver
spreid over de houding van de
Sowjet-Unie ten opzichte van Is
raël. „Laat me een ding duidelijk
stellen: de afwezigheid van diplo
matieke betrekkingen met Israël
be aanslag van gisteren is de der- herstel van de betrekkingen kan niet, als normaal worden be-
de waarbij Amerikaanse militair
personeel is betrokken. In Grie
kenland bestaat met name in
linkse kringen verzet tegen de aan
wezigheid van vier Amerikaanse
militaire bases. De regering van
premier Andreas Papandreo heeft
ooit beloofd de Amerikaanse mili
taire installaties in Griekenland op
te doeken. In januari liet de socia
listische regering weten dat zij be
reid was te onderhandelen over
een nieuw akkoord met de Ameri
kanen.
Buitenland kort
tussen de Sowjet-Unie en Israël al- schouwd
leen kan plaatsvinden als deel van
een algehele vredesregeling in het
Midden-Oosten.
Gorbatsjov wees het idee af van
VERKIEZINGEN - De Britse pre
mier Thatcher, wier Conservatieve
partij in de opiniepeilingen
afzonderlijke vredesonderhande- flinke voorsprong heeft genomen
Kremlin een internationale vredes- doorschemeren dat
conferentie over het Midden-Oos
ten wil onder auspiciën van de Ver
enigde Naties, israël heeft als voor
waarde voor zo'n conferentie ge
steld dat de Sowjet-Unie de diplo-
juni
verkiezingen zal uitschrijven.
Thatcher zei In het Lagerhuis dat
ze verwachtte dat de kiezers zich
„zeer spoedig" kunnen uitspreken
over een belangrijke kwestie 1
matieke betrekkingen tussen de de sociale voorzieningen. John Bif-
Doodstraf
Na een proces wegens moord
waarin alle ingrediënten - grof
geld, gekonkel en een knappe
hoofdrolspeler van 27 -- zaten voor
een spannende film uit Hollywood,
is de miljonair Joe Hunt in afwach
ting van een doodvonnis. Hunt, op
richter en leider van een club rijke
jonge mannen die de 'Billionaire
Boys' Club' werd genoemd, werd
veroordeeld voor de brute moord
op Ronald Levin. Maar Hunt be
weert dat de 42-jarige Levin nog in
leven is. De gerechtelijke jury zal
op 11 mei besluiten of zij Hunt tot
de doodstraf of tot levenslange ge
vangenisstraf zal veroordelen.
Vrees
De Palestijnse guerrillaleider
Mohammed Aboe Abbas heeft in
een interview met het Romeinse
dagblad La Repubblica gezegd dat
hij bereid is naar Italië te gaan om
het levenslang aan te vechten dat
hij kreeg voor de kaping van het
cruiseschip "Achille Lauro". Ab
bas zou zich naar Italië begeven
om zich bij de justitie te melden als
hij er officieel toe werd uitgeno
digd, zei hij. „Italië is niet de Ver
enigde Staten. Het is een echte de
mocratie en ik vrees er niets van.
Ik vraag geen enkele waarborg
voor een reis naar Italië," aldus Ab
bas.
Korjagin
De Russische dissident Anatoli
Korjagin is gisteren in Zwitserland
gearriveerd nadat hij was vrijgela
ten uit een werkkamp en hem de
rest van zijn gevangenstraf was
kwijtgescholden. Hij was in 1981
veroordeeld tot zeven jaar gevan
genisstraf wegens anti-Sovjet pro
paganda.
twee landen herstelt.
Gorbatsjov zei dat de Sowjet-
Unie „zonder bedenkingen het
recht van Israël erkent op vrede en
een veilig bestaan". Maar Moskou,
fen, de Conservatieve fractielieder
in het Lagerhuis, zei later dat er
nog „een paar weken" waren waar
in de parlementaire zaken afgewik
keld konden worden.
Gevestigd te Zoetermeer: Accadi Accountants.
Accountants-Administratieconsulenten.
Advies en uitvoering van werkzaamheden inzake administratie,
automatisering, bedrijfseconomische- en fiscale aangelegenheden.
lerlandlaan 23, Postbus 7282, 2701 AG Zoetermeer
Telefoon 079 - 219307
Accadi Accountants heeft een relatie met VB Accountantskantoor VNG,
een van de grote registeraccountantskantoren van Nederland.
Vestigingen te Breda, Doetinchem, 's-Hertogenbosch, Leeuwarden,
Lelystad, Maastricht, Nieuwegein, Veendam, Wormerveer en Zoetermeer.
DEN HAAG - „Wij hebben niets te
gen 'hosselaars', maar het is toch te
gek dat het volk nu tien gulden
moet neertellen voor een pakje si
garetten of tachtig gulden voor een
krat Parbo bier". De Surinaamse
legerleider Desi Bouterse waar
schuwt de handelaars in zijn land
voor de zoveelste keer tegen prijs
opdrijving. Hij dreigt zelfs met
'drastisch optreden' omdat „het
Surinaamse volk recht heeft op
zijn dagelijks eten tegen betaalbare
prijzen".
Weinig Surinamers zullen er na
deze woorden van Bouterse op re-
door
Cor Speksnijder/ANP
kenen dat het leven inderdaad
goedkoper wordt. In een land waar
talloze produkten uiterst schaars
zijn, inflatie vooruit holt en de
zwarte markt zienderogen terrein
wint zijn de prijzen niet met een
waarschuwende vinger, zelfs niet
van de bevelhebber, onder contro
le te krijgen. Het zijn niet alleen de
prijzen van 'luxe' artikelen als siga-
retten en bier die schrikbarend stij
gen. Ook sommige voedingsmid
delen worden voor velen onbetaal
baar. Spijsolie, door Surinamers
dagelijks gebruikt bij de bereiding
van de maaltijden, kostte gewoon
lijk 3,10 Surinaamse gulden per li
ter. De laatste weken wordt hier
voor meer dan twintig gulden be
taald. Een kilo suiker, die vroeger
75 cent kostte, gaat nu voor het
tienvoudige naar de consument.
Verder zijn er woekerprijzen voor
koffie, thee, boter, maggiblokjes,
zeep en tandpasta.
Om de gevolgen van de schaarste
voor de bevolking enigszins te ver
lichten hebben de autoriteiten een
distributiesysteem opgezet, waar
bij levensmiddelen worden ver
kocht tegen vastgestelde prijzen.
Kaarten voor voedselpakketten
met onder meer spijsolie, suiker,
boter, aardappelen en zoutvlees
worden verspreid via de admini
stratie van het elektriciteitsbedrijf.
Ambtenaren van het ministerie
van transport, handel en industrie
zwoegden wekenlang op dit sys
teem, maar ondanks alle inspan
ning loopt het helemaal niet naar
wens. Veel Surinamers krijgen
geen kaart omdat het vaak voor
komt dat meer dan één huishou
den gebruik maakt van een
energieaansluiting. Bovendien
komt een deel van de gedistri
bueerde voedingsmiddelen toch
terecht op de zwarte markt. Hin
doestanen eten bijvoorbeeld het
door creolen geliefde zoutvlees
niet en het is dan ook niet verwon
derlijk dat dit schaarse produkt te
gen zwarte-marktprijzen van de
hand wordt gedaan.
Vooral de mensen met de lagere
Legerleider Desi Bouterse.
inkomens zijn het slachtoffer van
de prijsopdrijving. Velen kunnen
het zich niet veroorlopen om te
winkelen op de zwarte markt. Ge
lukkigen onder hen hebben fami
lieleden in Nederland die op af
stand hulp bieden. Vanuit Neder
land wordt per jaar voor enkele
tientallen miljoenen aan voedings
middelen, medicijnen en andere
artikelen naar Suriname ver
stuurd.
De schaarste in Suriname wordt
voornamelijk veroorzaakt door de
importbeperkingen, die noodzake
lijk zijn door de slinkende devie
zenvoorraad. De grote aanslag op
de deviezeninkomsten was het op
schorten van Nederlandse ontwik
kelingshulp na 8 december 1982.
Daarnaast leverde de noodlijdende
bauxietindustrie, die 75 procent
van de Surinaamse uitvoer voor
haar rekening neemt, in de loop
der jaren steeds minder harde va
luta op. Vorig jaar was de import
door gebrek aan deviezen gehal
veerd ten opzichte van 1982 toen
nog voor ruim 900 miljoen Suri
naamse gulden kon worden inge
voerd. Dit jaar zal de invoer langs
officiële kanalen van onder meer
brandstof, levensmiddelen, medi
cijnen en veevoer nog verder moe
ten worden afgeknepen.
De overheid verleent Surinaam
se bedrijven slechts mondjesmaat
toestemming om goederen te im
porteren. Menige onderneming zag
zich dan ook al gedwongen haar
activiteit te staken wegens gebrek
aan grondstoffen. Het grootste
dagblad van Suriname, De Ware
Tijd, verschijnt sinds half april niet
meer omdat de Centrale Bank geen
dollars beschikbaar stelde voor de
aankoop van papier in Brazilië. De
verregaande invloed van de autori
teiten op de invoer werkt volgens
velen vriendjespolitiek en wille
keur in de hand.
De zwarte markt - in bankiers
kringen keurig de parallelle markt
genoemd - neemt, door het krapper
worden van het officiële economi
sche circuit, in omvang toe. De
overheid draagt hieraan ook een
steentje bij met de zogenoemde
EA-vergunningen. Deze vergun
ningen (EA is de afkorting van Ei
gen Aanbreng) zijn bedoeld om de
import te stimuleren zonder dat
daarbij een beroep wordt gedaan
op de deviezen van de staat. Impor
ten waarvoor een EA-vergunning
is afgegeven, kunnen worden be
taald met harde valuta die een han
delaar zelf bezit.
Op deze wijze hoopten de autori
teiten de rekeningen met vreemde
valuta in het buitenland te gebrui
ken voor de invoer. „Een volstrekt
naïeve gedachte" zegt een finan
cieel deskundige. Een importeur
met een EA-vergunning spreekt bij
voorkeur niet zijn rekening in het
buitenland aan maar gaat op de
zwarte markt op zoek naar vreem
de valuta. De met zwart geld geïm
porteerde goederen - altijd artike
len die schaars zijn - worden tegen
woekerprijzen in Suriname ver
kocht. Dit levert kennelijk zoveel
op dat importeurs ook artikelen
gaan verhandelen, die geheel bui
ten hun eigen branche vallen. Zo
kan een houthandelaar plotseling
met auto-onderdelen op de markt
verschijnen.
Door de jacht op harde valuta is
de zwarte-marktwaarde van de dol
lar en de Nederlandse gulden op
gelopen tot een veelvoud van de of
ficiële koers. Voor de Amerikaanse
dollar, waarvan de officiële koers
1,80 Surinaamse gulden is, moet op
straat 12 gulden worden betaald.
De Nederlandse gulden is officieel
ongeveer 88 Surinaamse cent
waard, maar de zwarte-marktkoers
ligt op 6 gulden. Niemand heeft
meer enig vertrouwen in de Suri
naamse gulden.
Sanering van de overheidsuitga
ven, die voor het grootste deel be
staan uit personeelskosten, is on
vermijdelijk. Een deel van de
40.000 Surinaamse ambtenaren zal
moeten afvloeien wil het over
heidstekort de komende jaren tot
een redelijke omvang worden te
ruggebracht.
Suriname, ooit één van de rijkere
landen van Latijnsamerika, is een
echt Derde-Wereldland geworden.
„Wij staan op de harde bodem",
zegt bankdirecteur Brahim. De
economische chaos maakt het ech
ter mogelijk dat een klein deel van
de bevolking zich verrijkt. Terwijl
de mensen met de kleine beurzen
door de hoge prijzen moeten „pina-
ren" (armoe lijden) wordt op de
zwarte markt goed verdiend.
