Hart van Vliegende non
Jacobia ligt in Suriname
Expressieve beelden, ingetogen schilderijen
Bollenstreek
in ban van
40ste corso
Hoogmadese liefdeszuster veertig jaar kloosterlinge
ZATERDAG 25 APRIL 1987
PAGINA 13
LISSE - De gemeente Hillegom is
winnaar geworden van de zogehe
ten bollendorpen-competitie. Hil
legom sleepte in de Hobahohallen
in Lisse 41 punten in de wacht. Lis-
se werd tweede met 39 punten en
Sassenheim derde met 36 punten.
De sportieve strijd werd gister
avond besloten met een vraag-en-
antwoord-spelletje waaraan onder
anderen de burgemeesters van de
drie bollendorpen deelnamen.
De competitie was een van de ac
tiviteiten in het kader van het bloe
mencorso, dat morgen voor de
veertigste keer door de bollen
streek rijdt. Traditiegetrouw werd
in de Hobahohallen weer het jaar
lijkse corsofestival georganiseerd.
In he t centrum van de drie bol
lendorpen werden gisteren tevens
speciale corsomarkten gehouden.
Dat zal ook vandaag weer het geval
zijn. Vooral vanwege het fraaie
weer was de toeloop gisteren al
enorm. Ook vandaag wordt in de
de vele opdrachten bollendorpen weer een grote druk-
(foto LoekZuyderduin) te verwacht.
VOORHOUT - Op 17-jarige
leeftijd het klooster in. Lid
van de orde van de 'Zusters
van Liefde van Onze Lieve
Vrouwe Moeder van Barm
hartigheid' in Tilburg. "Het
was een bewuste keuze. Als
kind al wilde ik graag naar
de missie". Zuster Jacobia
blikt veertig jaar terug, toen
ze definitief het religieuze
pad koos en er voor haar
geen weg meer terug was.
door
Kees van Kuilenburg
Voóf"zuster Jacobia hoeft het ei
genlijk niet, al die drukte rond haar
persoon is wat overdreven, vindt
zij zelf. Maar zo nu en dan laat ze
doorschemeren het toch ook wel
fijn te vinden dat het bestuur van
het bejaardencentrum Huize Ag
nes in Voorhout, waar ze sinds
1972 directrice is, erachter is geko
men dat zij deze maand 40 jaar
kloosterlinge is. En dat besloten is
om dat maandag maar eens gezel
lig te vieren.
De oorspronkelijk uit Hoogmade
afkomstige Jacobia Elstgeest trad
40 jaar geleden op 17-jarige leeftijd
in het klooster in. Met het feit dat
ze al op jeugdige leeftijd zo ver van
huis ging had ze geen moeite. "Ik
heb geen heimwee gehad, al ver
langde ik wel eens naar mijn fami
lie in Hoogmade, dat is logische
denk ik. Toen ik het klooster in
ging, wist ik wat de gevolgen zou
den zijn. Bovendien mochten mijn
ouders en overige familieleden vier
keer per jaar een bezoek aan het
klooster brengen". Lachend vertelt
zuster Jacobia dat haar moeder een
lijstje bijhield welke kinderen of
andere familieleden aan de beurt
waren om met vader en moeder
Elstgeest mee te gaan naar Tilburg,
omdat er per bezoek maximaal zes
personen mochten komen.
Na haar opleiding ging zuster Ja
cobia namens de orde - die toen
ruim 4.000 leden telde - in een sa
natorium in- het Brabantse Rosma
len aan de'slag. In eerste instantie
was dat bedoeld om ervaring op te
doen in afwachting van haar ver
trek naar de missie. Door omstan
digheden kwam zij echter al snel in
het bejaardenwerk terecht en kon
^ij haar wens om naar de missie te
gaan voorlopig vergeten.
Pas in 1962 kwam het moment
waar zuster Jacobia zo lang op had
gehoopt en naar uit had gezien. Als
een echte 'Vliegende non' stapte ze
in het vliegtuig om vier jaar in Su
riname te werken. Daar behaalde
zij ook haar diploma als verpleeg
kundige. Die tijd in Suriname
noemt zuster Jacobia een van de
leerzaamste perioden in haar le
ven. "Als ik nu lees wat er zich in
Suriname afspeelt, voel ik mij er
heel sterk bij betrokken. Ik kan
ook goed begrijpen waarom be
paalde dingen gebeuren. Ze leven
daar zo geheel anders, dat kunnen
de meesten van ons zich niet voor
stellen. Dan moet je er echt ge
weest zijn".
Volgens zuster Jacobia is Neder
land in Suriname in het verleden
tekort geschoten. "Toen ik daar
kwam, was er in vergelijking met
ons land betrekkelijk weinig van
de grond gekomen. Er bestond bij
voorbeeld geen ziekenfonds, noch
waren er andere sociale voorzie
ningen. Ik kan me dan ook leven
dig voorstellen dat de Surinamers
Nederland als een aards paradijs
zagen en hun land verlieten om
hier een beetje van de welvaart
mee te genieten".
In de bejaardenzorg is volgens
volgens zuster Jacobia ontzettend
veel veranderd in de loop der jaren.
"Toen ik in mijn eerste bejaarden
huis kwam, had je er nog duidelijk
de armen en de rijken. Sommige
ouderen voelden dat als een verne
dering, vooral ook omdat degenen
die een plaatsje in het bejaarden
huis konden betalen, dat goed lie
ten merken ook. Ze voelden zich
duidelijk beter dan anderen en dat
leidde wel eens tot een vervelende
sfeer. Gelukkig is dat nu voorbij".
Een verandering die niet onge
merkt aan zuster Jacobia is voor
bijgegaan is het feit dat de bejaar
den van nu veel mondiger zijn. "Al
slaat dat ook wel eens door naar de
andere kant. Neem al die commis
sies die er moeten zijn in een be
jaardenhuis. Vaak hebben de men
sen daar geen behoefte aan en zeg
gen ze: het gaat toch prima hier".
Zuster Jacobia heeft de oudere
mens ook uiterlijk zien verande
ren. "Vlak na de bevrijding waren
mensen van 65 jaar ook echt oud.
Ze droegen donkere kleding, vrou
wen een knotje en ook in hun ge
drag waren ze vaak duidelijk be
jaard. Wie 65 was, was bejaard en
telde niet meer mee. Gelukkig is
dat nu enorm ten goede gekeerd.
Als ik bij ons in de 'Agnes' mensen
van dik 80 jaar bezig zie, dan is dat
een lust om naar te kijken".
Toen zij na vier jaar uit Suriname
terugkeerde, legde zuster Jacobia
haar kloosterkleding af. Die veran
dering heeft zij als bijzonder posi
tief ervaren. Volgens haar werkte
de zusterkleding in gesprekken
met mensen vaak erg remmend.
In 1972 werd zuster Jacobia door
de orde in Voorhout geplaatst. In
dat jaar vetrokken de zusters Fran
ciscanessen van Veghel uit het bol-
lendorp en werd de 'Agnes' ver
kocht aan het Broederhuis Nieuw
Schoonoord (BNS). "Broeder Dal-
matius van de BNS klopte vervol
gens bij onze orde aan met het ver
zoek of er iemand beschikbaar was
om het bejaardenhuis te runnen",
vertelt zuster Jacobia.
Zij werkte op dat moment in
Amsterdam en voelde er aanvan
kelijk erg weinig voor om naar
Voorhout te verhuizen. Maar na
een bezoek aan Huize Agnes had ze
van de sfeer geproefd. Ze besloot
besloot het te doen.
Voor de toenmalige bewoners
van Huize Agnes betekende het
vertrek van de zusters Francisca
nessen een grote verandering. Tot
voor die tijd werkten in het bejaar
denhuis alleen maar religieuzen.
Door het vertrek van de zusters
moest burgerpersoneel worden
aangetrokken.
Het was een verandering die vol
gens zuster Jacobia uitstekend is
verlopen. "Alleen de bewoners van
het huis waren er aanvankelijk wat
minder gelukkig mee. Die hadden
aanvankelijk de indruk dat de zus
ters het beter deden dan de leken.
Dat was natuurlijk flauwekul en
dat hebben ze al snel begrepen
ook. De inzet van de leken is
enorm. Alleen de werktijden zijn
wat geregelder. De religieuzen wa
ren zeg maar dag en nacht in het
Zuster Jacobia: "Als ik bij ons i
jaar bezig zie, dan is dat een liLSt c
huis te vinden en dat is nu niet
meer het geval. Als de werktijd is
afgelopen gaan de medewerkers
naar huis".
Terugkijkend op haar kloosterle
ven zegt zuster Jacobia: "Ik besef
dat ik veel heb gemist. Je blijft al
leen, kan geen gezin stichten en
kinderen krijgen. Daar tegenover
staat dat je er veel andere dingen
voor terugkrijgt. Zoals waardering
van de mensen waarvoor je je in
zet. Bovendien kun je, als je niet
gebonden bent, veel meer inzetten
voor zaken dan anderen vaak kun
nen. Ook dat is wat waard".
Rederijen toch
veroordeeld
voor fraude
met vangsten
DEN HAAG/KATWIJK - Vijf
trawlerrederijen uit Katwijk, Sche-
veningen en IJmuiden zijn ook in
hoger beroep schuldig bevonden
aan valsheid in geschrifte. De be
drijven zijn door het gerechtshof in
Den Haag wel veroordeeld tot lage
re boetes dan in eerste instantie
door de rechtbank werden opge
legd.
De betrokken visserijbedrijven
hebben in 1984 op hun vangstfor
mulieren aanmerkelijk minder ma
kreel opgegeven dan in werkelijk
heid was gevangen. De reders heb
ben tijdens het proces aangevoerd
dat het niet mogelijk was om in dat
jaar met de door de EG opgelegde
quota hun bedrijf op een verant
woorde manier voort te zetten.
In hoger beroep is rederij Jaczon
uit Scheveningen nu veroordeeld
tot een boete van 116.000 gulden,
rederij Kennemerland uit Katwijk
tot 98.000 gulden, rederij Van der
Zwan uit Scheveningen tot 106.500
gulden, rederij Vrofijk uit IJmui
den tot 36.500 gulden en rederij De
Samenwerking uit Katwijk tot
46.000 gulden boete.
De bedrijven zijn eerder veroor
deeld tot boetes van 120.000 tot
175.000 gulden.
HEROÏNE - De politie van Leider
dorp heeft afgelopen woensdag
een 23-jarige inwoner van die ge
meente aangehouden wegens het
in bezit hebben van vier ons heroi-
Op gecombineerde expositie in galerie Alba in Alphen
"Door aan het
lichaam een
elastische buig
zaamheid te ge
ven en door de
lange, ijle vor
en benen lijken
de beelden bijna
te zweven".
(foto Nanno Bloupot)
Pieter van Heerden (kleinplastiek in
brons) en Alfonso Ramón Torcal
(schilderijen en grafiek). Te zien bij
galerie Alba, Kortsteekterweg 42,
Alphen. Openingstijden: vrijdag, za
terdag en zondag van 10.00 tot 20.00
uur. Tot 11 mei.
ALPHEN AAN DEN RIJN -
Van Pieter van Heerden is be
kend dat hij in Haarlem woont,
autodidact is, aan tekenfilms
heeft gewerkt, schilderde en van
af 1959 bezig is met beeldhou-
wen. Ondanks het feit dat zijn
werk zo verbreid is via tentoon
stellingen in binnen- en buiten
land en aankopen door het rijk
en diverse gemeenten, is over de
beeldhouwer als persoon weinig
te vinden.
Zo gesloten en teruggetrokken
als Van Heerden zich tegenover
de buitenwereld opstelt, zo ex
pressief en intens zijn echter zijn
beelden. Altijd weer treft me de
intensiteit die hij door middel
van de vorm weet uit te drukken
Zijn beelden, altijd figuratief,
zijn wonderlijk esthetisch. In
zijn figuratie gebruikt hij de
menselijke vormen om het we
zen van de beweging uit te druk
ken. De danseressen die hij
maakt, lijken bijna te zweven.
Die indruk ontstaat doordat Van
Heerden een elastieke buigzaam
heid aan de lichamen toekent en
armen en benen lange, ijle vor
men geeft. Het resultaat is altijd
fascinerend. In bijna elke vorm
lijken fysieke en emotionele
kracht te zijn verenigd. Dat geldt
voor beelden met een lengte van
een meter, maar ook voor de mi-
niscule beeldjes van twee of drie
centimeter hoog. Het teweegge
brachte effect ontstaat vooral
door een net niet natuurlijke bui
ging van het lichaam, een extra
lang gerekte hals, hoge benen en
omhoog gerichte gestalten.
Zo wordt in de vrouwenfigu
ren de vrouwelijkheid geaccen
tueerd door de taille te versmal
len en het bekken te verbreden.
Een prachtig voorbeeld daarvan
is een vrouwelijke tors. Door de
buiging vah de ruggegraat en
welving van de buik heeft het
beeld een onmiskenbare eroti
sche uitstraling.
Van Heerden geeft de essentie
van datgene wat hij met zijn
beelden uitdrukt perfect weer.
Als er sprake is van groei of een
uitbundige danspas, dan wordt
de figuur als het ware uitgerekt.
Een meisjesfiguur geeft hij naast
de welving van ontluikende vol
wassenheid tevens de hoekige
rechtheid van een kind. In zijn
dierfiguren worden kracht en
elegance bij voorbeeld uitge
drukt in de vorm van een paard
dat zich op de achterbenen op
richt en hals en hoofd daarbij
hoog uitstrekt.
Niet onvernoemd mogen de
'moeder-kind beeldjes' blijven.
Twee aspecten van het vrouw
zijn worden daarin op een bijzon
der intense manier met elkaar
verbonden. Het lichaam welft
zich vol toewijding en bescher
ming om het kind, terwijl de fi
guur tevens heel duidelijk vrouw
Adolfo Ramón Torcal is in 1947
in Spanje geboren en woont
sinds 1965 in Nederland. Hij is op
deze tentoonstelling vertegen
woordigd met grafiek en olie
verfschilderijen, waarbij het de
schilderijen zijn die me het
meest boeien. Ramón schildert
realistische taferelen en toont
daarmee de werkelijkheid aan
die door de kunst ontstaat. Het
meest duidelijk wordt dat in zijn
stillevens. Zo schildert hij een
doek aan een waslijn, linnen
schoenen of een kimono gedra
peerd over een steel. Aan alle
daagse voorwerpen waar men
doorgaans gemakkelijk aan
voorbij gaat, kent hij door zijn
weergave ervan een bijzondere
schoonheid toe.
Zijn manier van schilderen
doet denken aan het realisme uit
het begin van deze eeuw. Het
grote verschil is echter dat hij
zich niet richt op de sociale as
pecten van de maatschappelijke
orde. Hij schildert de schoonheid
van weloverwogen vormen. Als
er al een vertellend element in
zijn werk is te vinden dan is dat
het verhaal van een ingetogen
harmonieuze stilte. Met name uit
het schilderen van stoffen blijkt
hoezeer de kunstenaar de mate
rie beheerst. Door prachtige
kleurnuances en een bijzonder
mooi gebruik van licht brengt hij
deze stoffen bij voorbeeld in 'ki
mono op steel' tot leven.
De toon van de kleuren is vaak
zacht, maar dat de kunstenaar
ook om weet te gaan met heldere
en felle kleuren blijkt onder an
dere uit zijn portretstudies. De
schilderijen van Ramón zijn door
de herkenbare vormen bijzonder
toegankelijk voor het publiek.
Maar het is beslist geen gemak
kelijk geschilderd werk. Elk
doek is het resultaat van een on
derzoek naar de juiste afstem
ming van ruimte, vorm, licht en
kleur. Deze vier elementen wor
den vaak prachtig verenigd en de
schilder komt hierdoor steeds tot
een zeer harmonieus geheel.
NELLIE VAN BEUSEKOM
ZONDAG
Leiden
Volkshuis - Apothekersdijk 33, De Ratel
organiseert bijeenkomst met spreek
beurt door J. van Wijck over 'Watje om
je heen zien - ver weg en dichtbij', 10.30
Centrum Ex'85 - Koppenhinksteeg 15,
video-lezing over leven van Krishna-
murti, 20 uur.
Filmhuis LVC - Breestraat 66, film 'The
Coca Cola Kid', 21.15 uur.
Schouwburg - volksdansgroep Achalay,
Blauwe Zebra'. 15 i
Medische Diensten
ARTSEN
Leiden
De weekenddienst begint zaterdag om 8
uur en eindigt zondag om 24 uur.
Spreekuur van 12-12.30 uur (alleen voor
spoedeisende medische hulp).
Voor de patiënten van de artsen:
Groep 1 - Tan, Janssen, Zwijnenburg,
Meyer, R. v. Leeuwen, Verhage, Groe-
neveld en de Ruiter:
za 8 uur tot zo 8 uur: H. Janssen, tel.
121641; spreekuur: Rosmolen 2.
zo 8 uur tot 24 uur: Y. Groeneveld, Brik-
kenwal 19, lel. 218661; spreekuur: Ros
molen 2.
Groep 2 - Bergmeyer, Pieterse, v. Gent,
Taytelbaum, v. Luyk, Klaassen, Rus,
Kruis en De Lange:
za 8 uur tot zo 8 uur: M.Th. Bergmeijer,
tel. 121702; spreekuur: Oude Singel 76.
zo 8 uur tot 24 uur: A. v. Luyk, Wasstraat
2a, tel. 122522.
Groep 3 - Pleiter, J. v. Leeuwen, Smit.
W. de Bruyne, J. de Bruyne, Stolk, Jur-
gens, Fogelberg en v.d. Muijsenbergh
za 8 uur tot zo 8 uur: W. de Bruyne, de
bergh, de Sitterlaan 18, tel 132877.
Groep 4 - v. Wingerden, Lahr, v. Ryn,
Bénit, Nieuwenhuis, Roos, Boer, v.d.
Waardt, Arnou, J.G. Zaayer en R.E.
Zaayer:
za 8 uur tot zo 8 uur: A. van Rijn, Pagani-
nistraat 1, tel. 314349; spreekuur; Ken-
nedylaan 24.
zo 8 uur tot 24 uur: B. Roos, Zocher-
straat 1, tel. 766123.
Groep 5 - Schaefer, Jasperse, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Reinders,
D. Hammerstein en A. Hammerstein:
za 8 uur tot zo 8 uur: S. Kooyman,
Noordeindeplein 2a, tel. 122268.
zo 8 uur tot 24 uur: D. Hammerstein, tel.
720936; spreekuur: Robijnstraat 2b.
Leiderdorp
za, F. Kemme, Grotiuslaan 12, tel.
893139; zo, M. Landsmeer, Grotiuslaan
57, tel. 413913, spreekuur za en zo van
12.30-13 uur op Florijn 10. tel. 891000.
Zoeterwoude
Dorpskerk - dorpskerkmiddag met
Roomburgkwartet, 14.30 uur.
Ons Huis - Kosterpad 3, jeugdtheater
Wellus-Nietus speelt voor kinderen tot
11 jaar 'De Tentokarromobiel', 14.30
Hoogmade
Wijde Aa - excursie regionale vogel
werkgroep, vertrek 8 uur, inl. 411315.
Leiderdorp
Manege Liethorp - De Bloemerd, dres-
suurwedstrijd paarden en pony's, 12
2493; zo, A. Tromp, Leidseweg 320, tel.
762159.
Warmond
J. Hoornweg/E. Sleeboom, Prof. Aalber-
selaan 2, Voorhout, tel. 02522-11393
Wassenaar
za, J.N. Vonk, tel. 79676; spreekuura
dres: Wittenburgerweg 106; zo, E.J.J.
Op 't Landt, tel. 13056; spreekuuradres:
Middelweg 21.
de Zoeterwoudse huisarten, tel. 01715-
1219 of 1614, verneemt u welke huisarts
de weekenddienst v
APOTHEKEN
De avond-, nacht- en zondagsdienst van
de apotheken in de regio Leiden, wordt
waargenomen van vr 24 april tot vr 1
Apotheek Luifelbaan, Vijf Meiplein 3-5,
Leiden, tel. 315048.
Apotheek Beker, Lijtweg 4, Oegstgeest.
890405.
Voor de praktjk van Vestjens, v.d.
Wouw:
H. Vestjens, Rijn en Schiekade 23, Lei
den, tel. 144323.
Voor de praktijk van Duijn, Brandt:
R.J.W. Duyn, Pres. Kennedylaan 260,
Oegstgeest, tel. 173266; of D.J. Brandt,
Homanstraat 1, Rijnsburg, tel. 173266.
Voorschoten
C. Westgeest, Leidseweg 560, tel.
768616.
TANDARTSEN
De weekenddienst voor Leiden, Leider
dorp, Oegstgeest en Warmond wordt
waargenomen door:
H.C. Teune, Roodenburgerstraat 18,
Leiden, tel. 124724; spreekuur za en zo
om 13 uur.
Voor patiènten van tandartsenpraktijk
Haaswijk, Simon Vestdijklaan 28,
Oegstgeest, is tandarts Van Mierlo tele
fonisch bereikbaar onder nummer 071-
155375; tevens spreekuur van 11-12 en
17-18 uur.
